Chương 45. Còn lại với cái thực

Vigyan Bhairav Mật Tông Tập 3 - Osho

Sách về các Bí mật: Bình luận mới

Chương 45. Còn lại với cái thực

Như gà mẹ chăm nom gà con, chăm nom việc biết đặc biệt, việc làm đặc biệt, trong thực tại.

Vì, trong chân lí, lệ thuộc và tự do là tương đối, những lời này chỉ dành cho những người bị kinh hãi với vũ trụ. Vũ trụ này là phản xạ của tâm trí. Như ông thấy nhiều mặt trời trong nước từ một mặt trời, cho nên thấy lệ thuộc và giải thoát.

Huệ Năng đã hỏi một người, "Vấn đề là gì? Gốc rễ là gì để cho con người có thể được làm sáng tỏ và con người có thể làm nỗ lực nào đó để biết mình là ai?"

Tại sao con người sẽ không biết nếu không có nỗ lực nào? Tại sao phải có bất kì vấn đề nào? Bạn hiện hữu, bạn biết bạn hiện hữu - cho nên tại sao bạn không thể biết được bạn là ai? Bạn bỏ lỡ ở đâu? Bạn có ý thức. Bạn có ý thức rằng bạn có ý thức. Cuộc sống có đó; bạn sống động. Tại sao bạn không nhận biết bạn là ai? Cái gì trở thành rào chắn? Cái gì ngăn cản bạn khỏi tự tri cơ bản này? Nếu bạn có thể hiểu được rào chắn này, rào chắn này có thể bị tan biến rất dễ dàng.

Cho nên vấn đề thực không phải là làm sao biết bản thân người ta. Vấn đề thực là biết làm sao bạn không biết bản thân bạn, làm sao bạn bỏ lỡ thực tại hiển nhiên thế, chân lí cơ bản thế mà ở gần bạn thế, làm sao bạn liên tục không thấy. Bạn phải đã tạo ra một phương cách; bằng không khó mà thoát khỏi bản thân người ta. Bạn phải đã tạo ra những bức tường; theo một nghĩa nào đó, bạn phải tự lừa dối bản thân bạn.

Cho nên thủ đoạn gì để trốn khỏi bản thân người ta, để không biết tới bản thân người ta? Nếu bạn không hiểu thủ đoạn đó, bất kì cái gì bạn làm sẽ không giúp ích - vì thủ đoạn này vẫn còn, và bạn liên tục hỏi làm sao biết bản thân người ta, làm sao biết chân lí, làm sao biết thực tại, và hậu quả bạn liên tục giúp cho rào chắn này. Bạn liên tục tạo ra nó nữa, cho nên bất kì cái gì bạn làm sẽ không hữu dụng.

Thực sự, không cái gì khẳng định là được cần để biết bản thân người ta, chỉ cái gì đó phủ định là được cần. Theo một cách nào đó, bạn chỉ phải phá huỷ rào chắn mà bản thân bạn đã dựng lên, và khoảnh khắc rào chắn không có đó bạn sẽ biết. Việc biết xảy ra khi rào chắn không hiện hữu; bạn không thể làm bất kì nỗ lực khẳng định nào cho nó. Bạn chỉ phải nhận biết về cách bạn đang bỏ lỡ nó.

Cho nên vài điều phải được hiểu về làm sao bạn đang bỏ lỡ nó. Một: bạn sống trong mơ, và thế thì mơ trở thành rào chắn. Thực tại không phải là mơ. Nó có đó, bạn được bao quanh bởi nó ở mọi nơi. Bên trong và bên ngoài, nó có đó - bạn không thể bỏ lỡ nó - nhưng bạn đang mơ. Thế thì bạn đi vào chiều khác mà không phải là thực tại. Thế thì bạn liên tục đi vào trong thế giới mơ. Thế thì mơ trở thành giống mây bao quanh bạn, và chúng tạo ra rào chắn. Chừng nào tâm trí còn chưa dừng mơ, chân lí không thể được biết. Và khi bạn thấy qua mơ, thực tại bị bóp méo, và mắt bạn đầy mơ, và tai bạn đầy mơ, và tay bạn đầy mơ.

Cho nên bất kì cái gì bạn chạm vào đều bị chạm qua mơ, và bất kì cái gì bạn thấy đều được thấy qua mơ, và bất kì cái gì bạn nghe đều được nghe qua mơ, và bạn bóp méo mọi thứ. Bất kì cái gì đạt tới bạn, đạt tới qua mơ, và chúng thay đổi mọi thứ, chúng tô mầu mọi thứ. Vì tâm trí mơ bạn bỏ lỡ thực tại bên ngoài và thực tại bên trong. Bạn có thể liên tục tìm ra cách thức và phương tiện làm sao để đi tới thực tại, nhưng bạn sẽ cố làm điều đó nữa qua tâm trí mơ của bạn. Cho nên bạn có thể mơ các giấc mơ tôn giáo - bạn có thể mơ các giấc mơ về thực tại, về chân lí, về Thượng đế, về Christ và Phật - nhưng điều đó nữa sẽ là việc mơ thôi. Việc mơ phải dừng lại, và việc mơ không thể được dùng để biết thực tại.

Tôi ngụ ý gì khi tôi nói "việc mơ"? Bạn đang nghe ngay bây giờ, nhưng mơ có đó, và mơ đó thường xuyên diễn giải điều được nói. Bạn không nghe tôi; bạn đang nghe bản thân bạn, vì đồng thời bạn đang diễn giải - bạn không làm thế sao? Bạn đang nghĩ về điều được nói. Cần gì nghĩ? Chỉ nghe thôi, đừng nghĩ, vì nếu bạn nghĩ bạn không thể nghe được, và nếu bạn liên tục nghĩ và nghe, thế thì bất kì cái gì bạn nghe đều là tiếng ồn riêng của bạn. Thế thì nó không phải là điều được nói. Dừng suy nghĩ lại; để cho chặng nghe không có ý nghĩ nào. Thế thì cái được nói sẽ được nghe thấy.

Khi nhìn vào đoá hoa, dừng mơ lại. Không cho phép mắt bạn được chất đầy với ý nghĩ và mơ về quá khứ và tương lai, với điều bạn biết về hoa. Thậm chí không nói rằng "Hoa này đẹp," vì thế thì bạn đang bỏ lỡ thực tại. Những lời này sẽ trở thành rào chắn. Bạn nói, "Hoa này đẹp," và lời đã bước vào: thực tại bị diễn giải qua lời này. Đừng cho phép lời tụ tập quanh bạn. Nhìn trực tiếp, nghe trực tiếp và chạm trực tiếp.

Khi bạn chạm vào ai đó, chỉ chạm thôi; đừng nói rằng da đẹp, mịn. Thế thì bạn đang bỏ lỡ đấy, bạn đã đi vào trong mơ. Dù da là bất kì cái gì, nó là ở đây bây giờ. Chạm nó và cho phép bản thân da được khải lộ cho bạn. Bạn nhìn vào bộ mặt đẹp. Nhìn nó, và cho phép bản thân bộ mặt đi vào. Không diễn giải nó, không nói bất kì cái gì. Không mang tâm trí quá khứ của bạn vào.

Điều đầu tiên: mơ được tạo ra bởi tâm trí quá khứ của bạn. Nó là tâm trí quá khứ liên tục di chuyển quanh bạn. Đừng cho phép quá khứ bước vào và thế rồi đừng cho phép tương lai. Khoảnh khắc bạn thấy một bộ mặt đẹp, một thân thể đẹp, lập tức ham muốn nảy sinh. Bạn muốn sở hữu. Bạn thấy đoá hoa đẹp và bạn muốn hái nó. Thế thì bạn đã di chuyển rồi. Đoá hoa có đó, nhưng bạn đã đi vào trong ham muốn, vào trong tương lai. Bây giờ bạn không có đó. Cho nên hoặc bạn ở trong quá khứ cái không còn nữa, hoặc bạn ở trong tương lai cái còn chưa tới, và bạn đang bỏ lỡ cái ở đó ngay bây giờ.

Cho nên điều đầu tiên cần nhớ: lời phải không được phép tồn tại giữa bạn và thực tại. Càng ít lời càng ít có rào chắn; không lời không có rào chắn nào. Và thế thì bạn đối diện với thực tại một cách trực tiếp; ngay lập tức bạn diện đối diện. Lời phá huỷ mọi thứ vì chúng thay đổi ngay nghĩa.

Tôi đã đọc tự tiểu sử của ai đó. Cô ấy đã mô tả một ngày sau khi vừa mới ra khỏi giường. Người đàn bà này viết rằng "Một hôm, vào buổi sáng, tôi mở mắt ra." Thế rồi ngay lập tức cô ấy nói, "Nhưng nói rằng tôi mở mắt ra là không đúng. 'Tôi' đã không làm gì cả. Mắt tự chúng mở ra." Cô ấy đổi câu này và cô ấy viết, "Không, nói rằng tôi mở mắt ra là không tốt. Tôi đã không làm cái gì cả. Không có nỗ lực về phần tôi; nó đã không phải là hành động chút nào." Thế rồi cô ấy viết, "Mắt tự chúng mở ra." Nhưng thế rồi cô ấy cảm thấy điều này là quá ngớ ngẩn vì mắt thuộc về cô ấy, cho nên làm sao chúng có thể tự chúng mở ra được? Vậy phải làm gì?

Ngôn ngữ không bao giờ nói cái gì hiện hữu. Nếu bạn nói, "Tôi mở mắt ra," điều đó là nói dối. Nếu bạn nói, "Mắt tự chúng mở ra," điều đó lại là nói dối, vì mắt chỉ là các mảnh mẩu. Tự chúng không thể mở được. Toàn thể tổ chức được tham gia. Và bất kì cái gì chúng ta nói đều giống điều đó. Nếu bạn đi tới xã hội nguyên thuỷ ở Ấn Độ - và có nhiều bộ lạc nguyên thuỷ - họ có cấu trúc ngôn ngữ khác. Cấu trúc ngôn ngữ của họ là cơ bản hơn và thực hơn, nhưng họ không thể tạo ra nhiều thơ ca. Cấu trúc ngôn ngữ của họ không thể giúp ích cho việc mơ.

Nếu có mưa, chúng ta nói, "Trời mưa." Họ hỏi, "Ông ngụ ý gì bởi ‘trời'? Ông ngụ ý gì bởi ‘trời'?" Họ đơn giản có từ mưa. Bạn ngụ ý gì bởi "trời"? Mưa là gì? Họ chỉ nói "mưa." Mưa là thực tại, nhưng chúng ta liên tục thêm các thứ vào - và càng nhiều từ được thêm vào, chúng ta càng lạc nhiều, lạc xa, bị ném ra xa khỏi thực tại.

Phật thường nói, "Khi ông nói, ‘Một người bước đi,' ông ngụ ý gì? Người này ở đâu? Chỉ việc bước đi có đó. Ông ngụ ý gì bởi ‘người'?" Khi chúng ta nói, "Một người bước đi," dường như là có cái gì đó giống như một người và cái gì đó giống như việc bước đi - hai thứ được thêm vào nhau. Phật nói có việc bước đi.

Khi bạn nói, "Sông chảy," bạn ngụ ý gì? Chỉ có việc chảy, và việc chảy đó là sông. Việc bước đi là người, việc thấy là người, việc đứng và ngồi là người. Nếu bạn loại bỏ mọi thứ này - bước đi, ngồi, đứng, nghĩ, mơ - liệu người có còn lại đằng sau không? Sẽ không có người nào đằng sau. Nhưng ngôn ngữ tạo ra một thế giới khác, và bởi thường xuyên đi vào trong lời chúng ta liên tục đi xa.

Cho nên điều đầu tiên cần nhớ là làm sao không cho phép lời một cách không cần thiết. Khi có nhu cầu, bạn có thể dùng chúng, nhưng khi không có nhu cầu vẫn còn trống rỗng đi, vẫn còn vô lời, mouna, vẫn còn im lặng. Không cần phải thường xuyên nói thành lời mọi thứ.

Thứ hai, không phóng chiếu. Không nói ra lời, không phóng chiếu. Nhìn vào cái đang có đó. Không thêm các thứ vào và thế rồi nhìn. Bạn thấy một bộ mặt. Khi bạn nói, "Nó đẹp," bạn đang đưa cái gì đó vào trong nó, hay nếu bạn nói, "Nó xấu," bạn lại đưa cái gì đó vào trong nó. Mặt là mặt. Đẹp và xấu là diễn giải của bạn. Chúng không có đó, vì cùng mặt này có thể là đẹp với ai đó và xấu với ai đó khác, và với người thứ ba nó có thể chẳng là hai điều này. Người đó có thể dửng dưng; người đó thậm chí có thể không nhìn vào nó - cùng bộ mặt đó. Mặt đơn giản là mặt. Đừng đặt các thứ vào trong nó; đừng phóng chiếu. Phóng chiếu của bạn là mơ của bạn, và nếu bạn phóng chiếu thế thì bạn bỏ lỡ. Và điều này đang xảy ra mọi ngày.

Bạn thấy rằng một bộ mặt là đẹp; thế thì ham muốn được tạo ra. Ham muốn không phải dành cho mặt đó hay thân thể đó; nó dành cho diễn giải riêng của bạn, phóng chiếu riêng của bạn. Người này đang có đó, người thực, đã được dùng như màn ảnh, và bạn đã phóng chiếu bản thân bạn. Và thế thì vỡ mộng nhất định có đó vì mặt thực không thể bị ép buộc vào trong cái hão huyền bởi phóng chiếu của bạn. Sớm hay muộn phóng chiếu này sẽ phải bị bỏ đi, và mặt thực sẽ ló ra, và thế thì bạn sẽ cảm thấy rằng bạn đã bị lừa. Bạn sẽ nói, "Cái gì đã xảy ra cho bộ mặt này? Mặt này đã đẹp thế và người ngày đã đẹp thế, thế mà bây giờ mọi thứ đã thành xấu." Lần nữa bạn đang diễn giải. Người này vẫn còn là bất kì cái gì người ấy là, nhưng diễn giải và phóng chiếu của bạn tiếp diễn, và bạn không bao giờ cho phép năng lượng tự khẳng định bản thân nó. Bạn liên tục đè nén nó. Bạn đè nén bên trong và cả bên ngoài nữa. Bạn không bao giờ cho phép thực tại khẳng định bản thân nó.

Tôi nhớ rằng một hôm một người hàng xóm hỏi Mulla Nasruddin liệu anh ta có thể mượn ngựa của Mulla trong vài giờ được không. Mulla nói, "Tôi rất vui được trao ngựa của tôi cho ông, nhưng vợ tôi đã đi cùng con ngựa này và họ đi chơi cả ngày đấy." Ngay khoảnh khắc này tiếng hí của con ngựa được nghe thấy từ chuồng ngựa, cho nên người này nhìn Mulla Nasruddin. Nasruddin nói, "Được, ông tin ai nào - tôi hay ngựa? Và ngựa là kẻ dối trá khét tiếng trên hết. Ông tin ai nào?"

Chúng ta tạo ra một thế giới không thực quanh chúng ta vì các phóng chiếu của chúng ta, nhưng nếu thực tại khẳng định và ngựa hí từ chuồng ngựa, chúng ta hỏi, "Ông tin ai?" Chúng ta bao giờ cũng tin vào bản thân mình, không vào thực tại đang liên tục khẳng định. Nó đang khẳng định mọi khoảnh khắc, nhưng chúng ta liên tục áp đặt ảo vọng của chúng ta. Đó là lí do tại sao mọi người đều cảm thấy vỡ mộng lúc cuối. Không phải vì thực tại đâu. Mọi đàn ông và mọi đàn bà đều cảm thấy vỡ mộng lúc cuối, dường như toàn thể cuộc sống đã là sự phí hoài. Nhưng bây giờ bạn không thể làm được bất kì cái gì, bạn không thể hoàn tác được nó. Thời gian không còn với bạn. Thời gian đã bay qua và chết ở gần và bạn bị vỡ mộng, và bây giờ cơ hội bị mất.

Tại sao mọi người cảm thấy vỡ mộng? Không chỉ những người không thành công trong cuộc sống, mà những người thành công trong cuộc sống, họ cũng cảm thấy cùng sự vỡ mộng. Nếu người không thành công vỡ mộng là được, nhưng ngay cả những người thành công cũng cảm thấy theo cách này. Napoleons và Hitlers và Alexanders, họ cũng cảm thấy vỡ mộng. Cả đời đã là sự phí hoài. Tại sao? Nguyên nhân thực là trong thực tại, hay nguyên nhân là trong mơ mà bạn đã phóng chiếu? Và thế thì bạn không thể phóng chiếu được chúng và thực tại tự nó khẳng định, và chung cuộc thực tại sẽ thắng và bạn bị bại. Bạn chỉ có thể thắng nếu bạn không phóng chiếu.

Cho nên nhớ điều thứ hai: nhìn thẳng vào mọi thứ như chúng vậy. Không phóng chiếu, không diễn giải, không áp đặt tâm trí của bạn lên mọi thứ. Cho phép thực tại khẳng định bản thân nó, dù nó là bất kì cái gì. Điều này bao giờ cũng tốt, và dù mơ của bạn đẹp thế nào chúng vẫn là tệ, vì bạn nhất định trên cuộc hành trình vỡ mộng. Và bạn càng bị vỡ mộng sớm, càng tốt hơn, nhưng một khi vỡ mộng qua rồi, lập tức bạn tạo ra mơ khác để thay thế nó.

Cho phép kẽ hở đi. Giữa hai ảo vọng, cho phép kẽ hở. Cho phép khoảng hở để cho thực tại có thể được thấy. Điều này rất gian nan - nhìn vào thực tại như nó vậy. Nó có thể không tương ứng với ham muốn của bạn. Không có nhu cầu để nó tương ứng với ham muốn của bạn. Nhưng thế thì bạn phải sống với thực tại, sống trong nó - và bạn đang ở trong nó! Hoà thuận với thực tại là tốt hơn liên tục tự lừa dối bản thân bạn, và bạn không nhận biết về cách bạn liên tục phóng chiếu. Ai đó nói cái gì đó, và bạn hiểu cái gì đó khác. Và bạn đặt mọi thứ lên việc hiểu của bạn, và thế rồi bạn làm ra ngôi nhà bằng bìa từ nó, bạn tạo ra lâu đài bìa. Điều đó không bao giờ được nói! Cái gì đó khác đã được ngụ ý!

Bao giờ cũng thấy cái có đó. Đừng trong vội vàng. Không hiểu cái gì đó là tốt hơn hiểu lầm. Vẫn còn dốt nát một cách có ý thức là tốt hơn nghĩ rằng bạn biết. Nhìn vào trong mối quan hệ của bạn mà xem - nhìn chồng, vợ, bạn bè, thầy giáo, thầy, người phục vụ - nhìn đi! Mọi người đang nghĩ theo cách riêng của họ, diễn giải người khác, và không có gặp gỡ, không trao đổi. Thế thì họ đang tranh đấu, trong xung đột thường xuyên. Xung đột này không phải giữa hai người, xung đột này là giữa các hình ảnh giả. Tỉnh táo để cho bạn không có bất kì hình ảnh giả nào về bất kì người nào khác. Vẫn còn với cái thực, dù cam go thế nào, dù gian nan và khó khăn thế nào, cho dù đôi khi nó dường như là không thể được. Nhưng một khi bạn biết cái hay của việc vẫn còn với cái thực, bạn sẽ không bao giờ là nạn nhân của việc mơ.

Và điều thứ ba, tại sao bạn mơ? Nó là cái thay thế. Việc mơ là cái thay thế. Nếu bạn không thể có được bất kì cái gì bạn ham muốn trong thực tại, thế thì bạn bắt đầu mơ. Chẳng hạn, nếu bạn đã nhịn ăn cả ngày, trong đêm bạn sẽ mơ: bạn sẽ mơ về thức ăn, về việc được một hoàng đế lớn mời tiệc, hay thứ nào đó như vậy. Bạn sẽ ăn và ăn và ăn trong việc mơ của bạn. Cả ngày bạn đã nhịn ăn, và bây giờ trong đêm bạn ăn. Nếu bạn đè nén về dục, thế thì mơ của bạn sẽ trở nên dâm dục. Qua mơ, người ta có thể biết được bạn đang đè nén cái gì trong ngày. Việc nhịn ăn ban ngày của bạn sẽ được chỉ ra bởi mơ của bạn. Mơ là cái thay thế, và các nhà tâm lí nói rằng sẽ khó cho con người khi anh ta sống mà không có mơ. Và chúng đang ở ngay trên đường. Như con người sẽ khó sống mà không mơ, nhưng nếu bạn muốn biến đổi, thế thì bạn phải sống không có mơ. Tại sao mơ được tạo ra? Vì ham muốn. Ham muốn không được hoàn thành trở thành mơ.

Nghiên cứu việc ham muốn của bạn đi; nhận biết và quan sát nó. Bạn càng quan sát nó, nó sẽ càng biến mất. Và thế thì bạn sẽ không tạo ra mạng nhện trong tâm trí, và bạn sẽ không đi vào trong thế giới riêng tư của riêng bạn. Mơ không thể được chia sẻ; ngay cả hai người bạn thân thiết không thể chia sẻ mơ của họ. Bạn không thể mời bất kì người nào vào trong mơ của bạn. Tại sao? Bạn và người yêu của bạn cả hai không thể trong cùng một mơ. Mơ của bạn là của bạn; mơ của người khác là của người khác. Chúng là riêng tư. Thực tại không riêng tư như thế, chỉ điên là riêng tư. Thực tại là phổ quát, bạn có thể chia sẻ nó; bạn không thể chia sẻ mơ. Chúng là cơn điên riêng tư của bạn - hư cấu. Cho nên cái gì cần được làm?

Ban ngày, người ta có thể sống một cách toàn bộ tới mức không cái gì còn bị dừng lại. Nếu bạn ăn, ăn một cách toàn bộ đi. Tận hưởng nó toàn bộ tới mức bạn không cần bất kì mơ nào trong đêm. Nếu bạn yêu ai đó, yêu một cách toàn bộ tới mức không yêu nào đi vào trong mơ của bạn. Bất kì cái gì bạn làm ban ngày, làm nó một cách toàn bộ tới mức không cái gì bị dừng lại trên tâm trí, không cái gì là không đầy đủ mà phải được hoàn thành trong mơ. Thử điều này đi, và trong vòng vài tháng bạn sẽ có phẩm chất khác của giấc ngủ. Mơ sẽ liên tục trở nên ngày càng ít hơn, và ngủ say sẽ càng say hơn. Và khi trong đêm mơ ít đi, ban ngày phóng chiếu sẽ ít đi vì, thực sự, giấc ngủ của bạn tiếp diễn và mơ của bạn tiếp diễn.

Với mắt nhắm trong đêm và với mắt mở trong ngày, chúng liên tục diễn ra. Bên trong luồng chảy tiếp diễn.

Bất kì khoảnh khắc nào, nhắm mắt lại và đợi, và bạn sẽ thấy rằng bộ phim đã quay lại; mơ đang diễn ra. Nó bao giờ cũng có đó, chỉ chờ đợi bạn. Nó giống như sao ban ngày. Chúng đã không biến mất, nhưng chỉ bởi vì ánh sáng mặt trời bạn không thể thấy được chúng. Chúng có đó chờ đợi, và khi mặt trời lặn xuống chúng sẽ xuất hiện.

Mơ của bạn cũng hệt theo cách đó - di chuyển bên trong bạn ngay cả khi bạn thức. Chúng chỉ đang đợi. Nhắm mắt lại, và chúng bắt đầu vận hành. Khi mơ ít đi trong đêm, ban ngày bạn sẽ có phẩm chất khác của việc thức. Nếu đêm của bạn thay đổi, ngày của bạn thay đổi; nếu ngủ của bạn thay đổi, thức của bạn thay đổi. Bạn sẽ tỉnh táo hơn. Với ít mơ chạy bên trong, bạn sẽ ít ngủ hơn. Bạn sẽ có vẻ trực tiếp hơn.

Cho nên đừng bỏ mọi thứ bị dừng lại, đó là một điều. Và bất kì cái gì bạn đang làm, vẫn còn với hành động đi. Không di chuyển đi bất kì chỗ nào khác. Nếu bạn đang tắm, ở đó đi. Quên toàn thể thế giới đi. Bây giờ vòi hoa sen này là toàn thể vũ trụ. Mọi thứ đã dừng lại; thế giới đã biến mất. Chỉ có bạn và vòi sen. Vẫn còn đó. Đi vào từng hành động toàn bộ tới mức bạn không tụt lại sau không nhảy lên trước; bạn hiện hữu cùng hành động. Thế thì mơ sẽ biến mất, và với ít mơ hơn bạn sẽ có nhiều khả năng xuyên thấu vào thực tại.

Bây giờ đến kĩ thuật. Kĩ thuật này liên quan tới điều này.

“Như gà mẹ chăm nom gà con, chăm nom việc biết đặc biệt, việc làm đặc biệt, trong thực tại.”

Thuật ngữ then chốt là "trong thực tại." Bạn cũng đang chăm nom nhiều thứ, nhưng trong mơ - không trong thực tại. Bạn cũng đang làm nhiều thứ, nhưng trong mơ - không trong thực tại. Đừng chăm nom mơ, đừng giúp việc mơ tăng trưởng thêm trong bạn; đừng trao năng lượng của bạn cho việc mơ. Rút bản thân bạn ra khỏi mọi mơ đi. Điều đó sẽ là khó vì bạn đã đầu tư nhiều thế vào việc mơ của bạn. Nếu bạn đột nhiên rút bản thân bạn một cách toàn bộ ra khỏi việc mơ, bạn sẽ cảm thấy dường như bạn đang chìm và chết, vì bạn bao giờ cũng sống trong mơ bị trì hoãn. Bạn không bao giờ ở đây và bây giờ, bạn bao giờ cũng ở chỗ nào đó khác. Bạn đã từng hi vọng.

Bạn có nghe câu chuyện ngụ ngôn Hi Lạp về cái hộp của Pandora chưa? Để trả thù cho hành vi nào đó về phần con người, Pandora đã được gửi cho một cái hộp, và cái hộp này có đủ mọi bệnh mà bây giờ lan tràn trong nhân loại. Chúng đã không có đó trước đây, và khi cái hộp được mở ra các bệnh này được xổng ra. Pandora, hoảng sợ khi thấy các bệnh này, đã đóng cái hộp lại. Chỉ một bệnh còn lại và đó là hi vọng; bằng không con người chắc đã tiên tan hết, mọi bệnh này chắc đã giết chết con người - nhưng vì hi vọng, con người vẫn tiếp tục.

Tại sao bạn sống? Bạn đã bao giờ hỏi chưa? Không có gì để sống cho ở đây và bây giờ. Chỉ có hi vọng. Bạn đang mang cái hộp Pandora. Tại sao bạn sống ngay bây giờ? Tại sao bạn dậy mọi sáng? Tại sao bạn lại bắt đầu cả một ngày - lặp đi lặp lại? Tại sao có việc lặp lại này? Lí do là gì? Bạn không thể tìm được bất kì lí do gì ngay bây giờ về tại sao bạn sống, và nếu bạn tìm thấy cái gì đó, nó sẽ là cái gì đó trong tương lai - hi vọng rằng cái gì đó sẽ xảy ra: một ngày nào đó "cái gì đó" sắp xảy ra. Bạn không biết khi nào ngày đó sẽ tới; bạn thậm chí không biết cái gì sẽ xảy ra - nhưng một ngày nào đó “cái gì đó sẽ xảy ra," và do vậy bạn liên tục kéo dài bản thân bạn, bạn liên tục mang bản thân bạn.

Con người sống chỉ trong hi vọng, và điều này không phải là sống vì hi vọng ngụ ý mơ. Chừng nào bạn chưa sống ở đây và bây giờ, bạn không sống đâu. Bạn là trọng lượng chết. và ngày mai đó, cái sẽ hoàn thành mọi hi vọng của bạn, lại không bao giờ tới. Khi chết tới, chỉ thế thì bạn mới nhận ra rằng bây giờ không có ngày mai, và bây giờ bạn không thể trì hoãn được. Thế thì bạn sẽ cảm thấy vỡ mộng, bị lừa - nhưng không ai đã lừa bạn; bạn là người chủ của toàn thể đống lộn xộn này.

Thử sống trong khoảnh khắc đi, trong hiện tại, và không ấp ủ hi vọng, dù bản chất của chúng là bất kì cái gì. Chúng có thể là trần tục, chúng có thể là thế giới khác; điều đó chẳng tạo ra khác biệt. Chúng có thể có tính tôn giáo - đâu đó trong tương lai, trong thế giới khác, trong cõi trời, trong niết bàn, sau chết - nhưng điều đó chẳng tạo ra khác biệt. Đừng hi vọng. Cho dù bạn cảm thấy vô vọng tinh tế ở đây, vẫn còn ở đây đi. Đừng đi khỏi khoảnh khắc ở đây và bây giờ. Đừng di chuyển! Chịu đựng nó, nhưng không cho phép hi vọng đi vào.

Qua hi vọng việc mơ bước vào. Là vô hi vọng đi. Nếu sống là vô hi vọng, thì là vô hi vọng đi. Chấp nhận nó, nhưng không bám lấy bất kì biến cố tương lai nào. Thế thì đột nhiên sẽ có thay đổi. Một khi bạn vẫn còn trong khoảnh khắc hiện tại, mơ dừng lại - vì thế thì chúng không thể nảy sinh được.

Nguồn đã bị rút đi. Bạn hợp tác với chúng, bạn chăm nom chúng; đó là lí do tại sao chúng nảy sinh. Không hợp tác với chúng, không chăm nom chúng.

Kinh này nói "... chăm nom việc biết đặc biệt." Tại sao việc biết đặc biệt? Bạn cũng chăm nom, nhưng bạn chăm nom các lí thuyết đặc biệt, không phải việc biết; các kinh sách đặc biệt, không phải việc biết; các giả thuyết đặc biệt, các hệ thống, triết lí, thế giới quan - nhưng không bao giờ là việc biết đặc biệt. Kinh này nói ném chúng đi. Kinh sách, lí thuyết, chúng là vô dụng. Bạn có kinh nghiệm riêng của bạn, cái là thực, việc biết riêng của bạn, và chăm nom chúng. Dù tầm thường thế nào, việc biết thực là cái gì đó. Bạn có thể đặt nền tảng cuộc sống của bạn trên nó. Dù chúng là bất kì cái gì, bao giờ cũng nghĩ tới việc biết thực, đặc biệt mà bạn đã biết.

Bạn có biết bất kì cái gì không? Bạn biết nhiều thứ, nhưng mọi thứ đều được vay mượn. Ai đó đã nói chúng, ai đó đã trao chúng cho bạn. Thầy giáo, bố mẹ, xã hội, họ đã ước định tâm trí bạn. Bạn "biết" về Thượng đế, bạn "biết" về yêu, bạn "biết" về thiền. Bạn thực sự không biết bất kì cái gì! Bạn đã không nếm trải bất kì cái gì, đây toàn là những thứ vay mượn. Ai đó khác đã nếm trải, hương vị này không phải là của riêng bạn. Ai đó khác đã thấy, nhưng bạn có mắt của bạn và bạn đã không dùng chúng. Ai đó khác đã trải nghiệm - một Phật đã trải nghiệm, một Jesus đã trải nghiệm - và bạn chỉ liên tục vay mượn việc biết của họ. Chúng là giả! Với bạn, chúng không hữu dụng gì. Chúng là nguy hiểm hơn dốt nát, vì dốt nát là của bạn còn tri thức được vay mượn.

Là người dốt là tốt hơn; ít nhất người dốt là của bạn. Nó là đích thực, nó là thực, chân thành và trung thực! Đừng đi cùng tri thức vay mượn. Bằng không bạn sẽ quên mất rằng bạn là người dốt, và bạn sẽ vẫn còn là người dốt.

Kinh này nói "... chăm nom việc biết đặc biệt." Bao giờ cũng cố biết cái gì đó theo cách tươi tắn, trực tiếp, tức khắc. Đừng tin tưởng vào bất kì người nào. Niềm tin của bạn sẽ dẫn bạn đi lạc lối. Tin cậy vào bản thân bạn thôi - và nếu bạn không thể tin cậy được vào bản thân bạn, làm sao bạn có thể tin cậy vào bất kì người nào khác?

Xá Lợi Tử tới Phật, và ông ấy nói, "Tôi đã tới để tin vào thầy. Tôi đã tới rồi! Giúp tôi xây dựng đức tin vào thầy."

Phật tương truyền đã nói, "Nếu ông không tin vào bản thân ông, làm sao ông có thể tin vào ta được? Cho nên quên ta đi. Đầu tiên có tin cậy vào bản thân ông đi, tin vào bản thân ông. Chỉ thế thì ông mới có thể có tin cậy vào ai đó khác."

Cho nên nhớ điều này: bạn không thể tin cậy được bất kì người nào nếu bạn thậm chí không thể tin cậy vào bản thân bạn. Tin cậy đầu tiên bao giờ cũng ở bên trong. Chỉ thế thì nó có thể tuôn chảy; chỉ thế thì nó có thể tuôn tràn, nó có thể đạt tới người khác. Nhưng làm sao bạn có thể tin cậy được nếu bạn không biết bất kì cái gì? Làm sao bạn có thể tin cậy vào bản thân bạn nếu bạn không có bất kì kinh nghiệm nào? Thử tin cậy vào bản thân bạn đi. Đừng nghĩ rằng kinh nghiệm này về nhìn qua mắt người khác chỉ dành cho điều tuyệt đối. Nó là dành cho cả những kinh nghiệm bình thường nữa đấy. Nhưng để chúng là của riêng bạn. Chúng sẽ giúp bạn lớn lên, chúng sẽ làm bạn trưởng thành, chúng sẽ làm bạn chín chắn.

Điều này thực sự kì lạ: bạn nhìn bằng con mắt của người khác, bạn sống bằng cuộc sống của người khác. Bạn gọi hoa hồng là đẹp. Thực sự, đó là cảm giác của bạn hay chỉ là giáo lí được lan toả quanh bạn rằng hoa hồng là đẹp? Đây có phải là việc biết của bạn không? Bạn có biết nó không? Bạn nói rằng ánh trăng là tốt, đẹp. Nó có là việc biết của bạn không, hay nó chỉ là điều các nhà thơ đã từng ca lên về nó và bạn đang lặp lại nó? Nếu bạn giống như vẹt, bạn không thể sống cuộc sống của bạn một cách đích thực được. Bất kì khi nào bạn khẳng định bất kì cái gì và bất kì khi nào bạn nói bất kì cái gì, trước hết kiểm tra bên trong xem liệu nó là tri thức của bạn và kinh nghiệm của bạn không.

Vứt mọi thứ không phải là của bạn đi - nó là vô dụng - và ấp ủ và chăm nom mọi thứ là của bạn, vì chỉ qua điều đó bạn sẽ trưởng thành. "Chăm nom việc biết đặc biệt, việc làm đặc biệt, trong thực tại." Bao giờ cũng nhớ "trong thực tại." Làm cái gì đó đi. Bạn đã không làm cái gì bao giờ, hay bạn đã chỉ đi theo người khác, chỉ tuân theo mệnh lệnh? "Yêu vợ bạn": bạn có thực sự yêu cô ấy không? Hay bạn chỉ làm nghĩa vụ vì nó đã được nói, vì nó đã được dạy, "Yêu vợ bạn - hay yêu mẹ bạn, yêu bố bạn, yêu anh em của bạn," cho nên bạn đang yêu và bạn đang tuân theo! Bạn có thực sự yêu bất kì lúc nào bạn có đó không? Đã bao giờ có hoàn cảnh rằng không giáo lí nào có tác dụng và không người nào khác được đi theo không? Bạn đã bao giờ đích thực trong yêu không? Bạn có thể tự lừa dối bản thân bạn; bạn có thể nói, "Có!" Nhưng tìm ra trước khi bạn nói bất kì cái gì. Nếu bạn đã yêu, bạn sẽ được biến đổi; hành động đặc biệt của yêu chắc đã làm bạn thay đổi. Nhưng nó đã không làm thay đổi bạn vì yêu của bạn là giả. Và toàn thể cuộc sống đã trở thành giả. Bạn liên tục làm các thứ mà không phải là của riêng bạn. Làm thứ riêng của bạn và chăm nom nó đi.

Phật là tốt, nhưng bạn không thể đi theo ông ấy được. Jesus là tốt, hay, nhưng bạn không thể đi theo ông ấy được.

Và nếu bạn đi theo, bạn sẽ trở thành xấu. Bạn sẽ là bản sao giấy than. Bạn sẽ là giả, và bạn sẽ không được sự tồn tại chấp nhận. Không cái gì giả mà được chấp nhận. Yêu một Phật, yêu một Jesus, nhưng đừng là bản sao giấy than của họ. Đừng bắt chước. Bao giờ cũng cho phép cái ta riêng của bạn đi theo cách riêng của nó. Bạn sẽ trở thành tựa Phật một ngày nào đó, nhưng con đường này về căn bản sẽ là của riêng bạn. Một ngày nào đó bạn sẽ trở thành một Jesus, nhưng bạn sẽ du hành theo con đường khác, bạn sẽ trải nghiệm những điều khác. Một điều là chắc chắn: dù con đường có thể là bất kì cái gì và dù kinh nghiệm này có thể là bất kì cái gì, nó phải là đích thực, thực, và của riêng bạn. Thế thì bạn sẽ đạt tới một ngày nào đó. Qua cái giả bạn không thể đạt tới chân lí; cái giả sẽ dần tới giả nhiều hơn.

Làm cái gì đó, nhớ rõ rằng chính bạn đang làm nó mà không đi theo bất kì người nào. Thế thì ngay cả một hành động rất nhỏ, chỉ nụ cười, cũng có thể trở thành nguồn của tỏ ngộ satory, nguồn của đại ngộ samadhi, tâm thức càn khôn. Bạn về nhà và mỉm cười với con bạn. Nụ cười đó là giả; bạn đang giả vờ. Bạn mỉm cười vì nụ cười được mong đợi. Nó là nụ cười tô vẽ. Không cái gì khác đang mỉm cười trong bạn ngoài môi. Chúng bị thao túng; nụ cười kiểu cơ khí. Và bạn có thể trở nên quen thuộc trong việc này tới mức bạn có thể quên hoàn toàn cách mỉm cười. Bạn có thể cười, nhưng tiếng cười có thể không tới từ trung tâm của bạn.

Bao giờ cũng nhớ, không thành vấn đề bạn đang làm gì, quan sát liệu trung tâm của bạn có được tham gia vào nó hay không, vì nếu trung tâm không được tham gia, tốt hơn cả là không làm việc đó. Không làm nó! Không ai ép buộc bạn làm bất kì cái gì. Không làm nó! Giữ năng lượng của bạn cho khoảnh khắc khi cái gì đó thực xảy ra cho bạn; thế rồi làm nó.

Không mỉm cười, giữ lấy năng lượng. Nụ cười sẽ tới, và thế thì nó sẽ làm thay đổi bạn hoàn toàn. Thế thì nó sẽ là toàn bộ. Thế thì mọi tế bào của thân thể bạn sẽ mỉm cười. Thế thì nó sẽ là việc bùng nổ - không cái gì được tô vẽ.

Trẻ con biết, bạn không thể lừa được chúng. Khoảnh khắc bạn có thể lừa được chúng, chúng không còn là trẻ con nữa. Chúng biết khi nào nụ cười của bạn là giả, chúng có thể phát hiện ra điều đó; bất kì người nào là thực đều sẽ phát hiện ra nó. Nước mắt của bạn là giả, nụ cười của bạn là giả. Đây là những hành động nhỏ, nhưng bạn được tạo ra từ những hành động nhỏ. Cho nên đừng nghĩ làm cái gì đó lớn - rằng thế thì bạn sẽ làm điều này. Nếu bạn là giả trong những thứ nhỏ bạn bao giờ cũng sẽ là giả.

Dễ dàng là giả trong những thứ lớn. Nếu bạn là giả trong những thứ nhỏ, rất dễ dàng là giả trong những thứ lớn, vì thứ lớn bao giờ cũng phô ra. Chúng dành cho người khác xem, cho nên bạn có thể là giả rất dễ dàng. Bạn có thể là thánh nhân nếu tính thánh thiện được kính trọng. Thế thì bạn đang trưng ra - chỉ là một mảnh trưng ra. Bạn có thể là thánh nhân vì điều đó được kính trọng và đáp ứng bản ngã, nhưng mọi thứ sẽ là giả. Nghĩ mà xem, nếu xã hội thay đổi thái độ của nó như họ đã thay đổi ở nước Nga Xô viết hay ở Trung Quốc, ngay lập tức, các thánh nhân biến mất - vì không có kính trọng cho họ.

Tôi nhớ tới một trong những người bạn của tôi, một Phật tử bhikkhu người đã tới nước Nga xô viết trong thời của Stalin. Ông ấy bảo tôi rằng bất kì khi nào ai đó đến bắt tay ông ấy, đột nhiên người này rụt lại và nói, "Ông có bàn tay của người tư sản." Ông ấy có đôi tay rất đẹp. Là một bhikkhu ông ấy chưa bao giờ làm bất kì cái gì; ông ấy là người ăn xin, người ăn xin hoàng gia, cho nên đã không có lao động. Tay ông ấy rất mềm mại, đẹp, nữ tính. Ở Ấn Độ, bất kì khi nào ai đó chạm tay ông ấy người đó sẽ nói, "Đẹp thế!" Ở Nga, bất kì khi nào ai đó chạm tay ông ấy, người đó sẽ rụt lại, và kết án sẽ tới trong mắt người đó và người đó sẽ nói, "Vậy ông có bàn tay tư sản, tay của kẻ bóc lột." Ông ấy quay về và kể cho tôi, "Tôi cảm thấy bị kết án ở đó tới mức tôi khao khát là người lao động."

Thánh nhân biến mất khỏi Nga vì bây giờ không có kính trọng. Mọi tính thiêng liêng mà đã có đó chỉ là trưng bày; nó là vật trưng bày, tô vẽ. Chỉ thánh nhân thực có thể tồn tại bây giờ ở Nga. Với người không thực không có khả năng nào vì bạn sẽ phải vật lộn ở đó để là thánh nhân, và toàn thể xã hội sẽ chống lại bạn. Ở Ấn Độ, cách dễ nhất để sống còn và tồn tại là thành thánh nhân. Mọi người kính trọng bạn. Bạn có thể là giả, và sự giả dối trả tiền cho.

Nhớ điều này: từ ngay buổi sáng, khi bạn mở mắt ra, cố là thực và đích thực. Không làm bất kì cái gì giả. Chỉ trong bẩy ngày, liên tục nhớ. Không làm bất kì cái gì là giả. Bất kì cái gì mất đi, để nó bị mất đi. Bất kì cái gì bạn mất, mất nó đi. Nhưng vẫn còn là thực, và trong vòng bẩy ngày cuộc sống mới sẽ được cảm thấy bên trong bạn. Những tầng chết sẽ bị vỡ ra và dòng chảy sống mới sẽ tới với bạn. Bạn sẽ cảm thấy sống động lại lần đầu tiên - sự phục sinh.

"Chăm nom việc làm… chăm nom việc biết… trong thực tại" - không trong mơ. Làm bất kì cái gì bạn thích làm, nhưng nghĩ - thực sự, bạn có đang làm nó, hay mẹ bạn đang làm nó qua bạn hay bố bạn đang làm nó qua bạn? Vì những người chết, bố mẹ chết, xã hội, các thế hệ già đã đi qua từ lâu trước đây vẫn còn vận hành bên trong bạn. Họ đã tạo ra những ước định tới mức bạn liên tục hoàn thành chúng - và chúng đã hoàn thành cho những người bố và người mẹ đã chết của họ, và bạn đang hoàn thành cho những người bố và người mẹ đã chết của bạn, và không ai được hoàn thành cả. Làm sao bạn có thể hoàn thành cho ai đó người đã chết? Nhưng người chết đang sống qua bạn.

Bao giờ cũng quan sát xem khi bạn làm cái gì đó, liệu bố bạn có làm nó qua bạn không hay bạn đang làm nó. Khi bạn giận, đó có là giận của bạn hay đó là cách bố bạn vẫn thường giận? Bạn chỉ bắt chước. Tôi đã thấy các hình mẫu diễn ra, được lặp lại. Nếu bạn lập gia đình, hôn nhân của bạn sẽ chỉ xấp xỉ cùng điều như hôn nhân của bố bạn và mẹ bạn. Bạn sẽ diễn như bố bạn, vợ bạn sẽ diễn như mẹ bạn, và bạn sẽ tạo ra cùng đống lộn xộn lần nữa. Khi bạn giận, quan sát: bạn có đó hay ai đó khác? Khi bạn yêu, nhớ, bạn có đó hay ai đó khác? Khi bạn nói cái gì đó, nhớ, bạn đang nói hay thầy giáo của bạn nói? Khi bạn làm một cử chỉ, nhớ, nó là của bạn hay nó là ai đó khác hiện diện trong tay bạn? Điều đó sẽ là khó, nhưng đây là sadhana. Đây là điều nỗ lực tâm linh ngụ ý gì.

Và bỏ mọi cái giả đi. Bạn có thể cảm thấy sự buồn tẻ nào đó cho thời gian hiện hữu, vì mọi cái giả của bạn sẽ rơi rụng đi và cái thực sẽ cần thời gian để tới và khẳng định bản thân nó. Sẽ có một thời kì kẽ hở. Cho phép thời kì đó, và không sợ và không trở nên hoảng hốt. Sớm hay muộn cái ngã giả của bạn sẽ rơi rụng đi, mặt nạ sẽ rơi ra, và mặt thực của bạn sẽ đi vào hiện hữu. Chỉ qua mặt thực đó mà bạn có thể đương đầu với Thượng đế. Đó là lí do tại sao kinh này nói, "Như gà mẹ chăm nom gà con, chăm nom việc biết đặc biệt, việc làm đặc biệt, trong thực tại."

Lời kinh thứ hai:

Vì, trong chân lí, lệ thuộc và tự do là tương đối, những lời này chỉ dành cho những người bị kinh hãi với vũ trụ. Vũ trụ này là phản xạ của tâm trí. Như ông thấy nhiều mặt trời trong nước từ một mặt trời, cho nên thấy lệ thuộc và giải thoát.

Đây là một kĩ thuật rất sâu, một trong những kĩ thuật sâu nhất, và chỉ những tâm trí rất hiếm hoi thử nó. Thiền dựa trên kĩ thuật này. Kĩ thuật này nói một điều rất khó - khó hiểu thấu, không khó để trải nghiệm. Nhưng hiểu thấu trước hết là được cần.

Kinh này nói rằng thế giới và niết bàn không phải là hai thứ, chúng là một; rằng cõi trời và địa ngục không phải là hai thứ, chúng là một; và rằng lệ thuộc và giải thoát không phải là hai thứ, chúng là một. Điều đó là khó vì chúng ta chỉ quan niệm được cái gì đó một cách dễ dàng nếu nó ở dưới dạng các đối lập cực.

Chúng ta nói rằng thế giới này là lệ thuộc, cho nên làm sao thoát ra khỏi thế giới này và được giải thoát? Thế thì giải thoát là cái gì đó đối lập, cái không phải là lệ thuộc. Nhưng kinh này nói rằng cả hai đều là một thứ - giải thoát và lệ thuộc - và chừng nào bạn chưa được tự do khỏi cả hai, bạn không được tự do. Lệ thuộc trói buộc, và giải thoát cũng vậy. Lệ thuộc là nô lệ, và giải thoát cũng vậy.

Cố hiểu điều này. Nhìn một người đang cố đi ra ngoài lệ thuộc. Người đó đang làm gì? Người đó bỏ nhà, người đó bỏ gia đình, người đó bỏ giầu có, người đó bỏ mọi thứ của thế gian, người đó bỏ xã hội chỉ để thoát ra khỏi lệ thuộc, ra khỏi gông cùm của thế gian. Thế rồi người đó tạo ra gông cùm mới cho bản thân mình. Những gông cùm đó là phủ định.

Tôi đã thấy một thánh nhân không thể chạm vào tiền. Ông ấy được kính trọng - ông ấy nhất định được kính trọng bởi những người điên vì tiền. Ông ấy đã chuyển sang cực kia. Nếu bạn để tiền vào tay ông ấy, ông ấy sẽ ném nó đi dường như có chất độc nào đó hay dường như bạn đã để con bọ cạp nào đó vào tay ông ấy. Ông ấy sẽ vứt nó đi và ông ấy sẽ trở nên hoảng sợ. Run run tinh tế tới với thân thể ông ấy. Cái gì xảy ra? Ông ấy đã tranh đấu với tiền. Ông ấy phải đã là người tham - tham quá nhiều. Chỉ thế thì ông ấy có thể chuyển sang cực đoan này. Ông ấy có thể đã bị ám ảnh quá nhiều với tiền. Ông ấy vẫn còn bị ám ảnh, nhưng bây giờ theo chiều đảo lại. Tuy nhiên, ám ảnh này vẫn có đó.

Tôi đã thấy một sannyasin không thể nhìn được vào mặt đàn bà. Anh ta trở nên sợ. Anh ta bao giờ cũng sẽ nhìn xuống, anh ta sẽ không bao giờ nhìn lên nếu đàn bà có đó. Vấn đề là gì? Anh ta phải đã dâm dục quá nhiều, bị ám ảnh với dục. Anh ta vẫn bị ám ảnh, nhưng thế rồi anh ta đã chạy tới đàn bà này nọ và bây giờ anh ta chạy khỏi đàn bà - khỏi người này người kia. Nhưng anh ta vẫn bị ám ảnh bởi đàn bà. Dù anh ta theo đuổi hay hay anh ta chạy đi, ám ảnh của anh ta vẫn còn. Anh ta nghĩ rằng bây giờ anh ta được giải thoát khỏi đàn bà, nhưng đây là lệ thuộc mới. Bạn không thể trở nên được giải thoát bằng phản ứng. Điều bạn đi ngược lại sẽ trói buộc bạn theo cách phủ định. Thứ bạn chống lại sẽ trói buộc bạn một cách phủ định; bạn không thể thoát khỏi nó. Nếu ai đó chống lại thế giới và ủng hộ giải thoát, người đó không thể được giải thoát; người đó sẽ vẫn còn trong thế giới. Thái độ chống đối là lệ thuộc.

Kinh này là rất sâu, nó nói "Vì, trong chân lí, lệ thuộc và tự do là tương đối..." Chúng không đối lập, chúng là tương đối. Tự do là gì? Bạn nói, "Không lệ thuộc." Và lệ thuộc là gì? Bạn nói, "Không tự do." Bạn có thể định nghĩa chúng cái nọ bằng cái kia. Chúng cũng giống như nóng và lạnh, không đối lập. Nóng là gì và lạnh là gì? Chúng chỉ là các mức độ của cùng một hiện tượng - các cấp bậc nhiệt độ - nhưng hiện tượng là như nhau, và chúng là tương đối. Nếu có nước lạnh trong xô này và trong xô khác có nước nóng và bạn đưa cả hai tay vào - một tay trong nước nóng và một tay trong nước lạnh - bạn sẽ cảm thấy cái gì? Các nhiệt độ khác nhau.

Và nếu ban đầu bạn làm lạnh cả hai bàn tay trong băng thế rồi bạn cho cả hai tay vào trong nước nóng và nước lạnh, cái gì sẽ xảy ra? Bây giờ lần nữa bạn sẽ cảm thấy khác biệt. Tay lạnh của bạn bây giờ sẽ cảm thấy nóng hơn trong nước nóng so với nó đã cảm trước đây. Và nếu tay kia của bạn đã trở thành lạnh, lạnh hơn nhiều so với nước lạnh, thế thì nước đó bây giờ sẽ có vẻ nóng; bạn sẽ không cảm thấy nó là mát. Điều đó là tương đối. Chỉ có các mức độ khác nhau, nhưng hiện tượng là như nhau.

Mật tông nói rằng lệ thuộc và giải thoát, sansara và moksha, không phải là hai thứ, nhưng là hiện tượng tương đối - của cùng một điều. Cho nên mật tông là duy nhất. Mật tông nói rằng bạn phải được giải thoát không chỉ khỏi lệ thuộc; bạn phải được giải thoát khỏi moksha nữa. Chừng nào bạn chưa được giải thoát khỏi cả hai, bạn không được giải thoát.

Cho nên điều thứ nhất: đừng cố chống lại bất kì cái gì vì bạn sẽ đi tới cái gì đó thuộc vào nó. Nó có vẻ đối lập, nhưng nó không đối lập. Không chuyển từ dục sang brahmacharya. Nếu bạn đang cố đi từ dục sang brahmacharya, brahmacharya của bạn sẽ không là gì ngoài tính dục. Không chuyển từ tham sang không tham vì cái không tham đó sẽ là tham tinh vi. Đó là lí do tại sao nếu một truyền thống dạy là không tham, nó cho bạn động cơ lợi nhuận nào đó trong nó.

Tôi đã ở cùng với một thánh nhân, và ông ấy nói cho những người đi theo ông ấy, "Nếu các ông bỏ tham các ông sẽ được nhiều trong thế giới kia. Nếu các ông bỏ tham, các ông sẽ thu được nhiều trong thế giới kia!" Những người tham, tham về thế giới kia, sẽ bị ảnh hưởng bởi điều này. Họ có thể được động viên, và họ sẽ sẵn sàng bỏ nhiều thứ để được. Nhưng động cơ để thu được vẫn còn lại; bằng không làm sao người tham có thể đi hướng tới không tham được? Động cơ nào đó phải có đó mà hoàn thành cho cái tham của người đó một cách sâu sắc.

Cho nên đừng tạo ra các cực đối lập. Mọi cái đối lập đều có liên quan; chúng là những mức độ của cùng một hiện tượng. Nếu bạn trở nên nhận biết về điều này, bạn sẽ nói rằng cả hai cực là như nhau. Nếu bạn có thể cảm thấy điều này, rằng cả hai cực là như nhau, và nếu việc cảm này làm sâu sắc lên, bạn sẽ được giải thoát khỏi cả hai. Thế thì bạn không ủng hộ sansara không ủng hộ moksha. Thực sự, thế thì bạn không hỏi bất kì cái gì; bạn đã dừng việc hỏi. Trong việc dừng đó, bạn được giải thoát. Trong việc cảm đó rằng mọi sự là như nhau, tương lai sẽ rơi rụng đi. Bây giờ bạn có thể đi đâu? Dục và brahmacharya cả hai là như nhau, cho nên người ta đi về đâu? Và nếu tham và không tham là như nhau và bạo hành và bất bạo hành là như nhau, người ta phải đi về đâu?

Không có chỗ nào mà đi. Thế thì chuyển động dừng lại; không có tương lai. Bạn không thể ham muốn bất kì cái gì vì mọi ham muốn sẽ là như nhau; khác biệt sẽ chỉ ở mức độ.

Bạn có thể ham muốn cái gì? Đôi khi tôi hỏi mọi người - khi họ tới tôi, tôi hỏi họ - "Bạn thực sự ham muốn cái gì?" Ham muốn của họ được dựa vào họ như họ vậy. Nếu họ tham, ham muốn của họ là không tham; nếu họ dâm dục, bị ám ảnh với dục, họ ham muốn brahmacharya, làm sao ở bên ngoài dục, vì họ khổ trong dục của họ.

Nhưng ham muốn này về brahmacharya dựa trên, được bắt rễ, trong tính dục của họ. Họ hỏi, "Làm sao thoát ra khỏi thế giới này?" Thế giới là quá nhiều trên họ, họ bị nặng gánh quá nhiều và họ đang níu bám quá nhiều, vì thế giới không thể làm bạn nặng gánh chừng nào bạn không bám vào nó. Gánh nặng là trong đầu bạn - không phải vì gánh nặng nhưng vì bạn, bạn đang mang nó. Và họ đang mang toàn thế giới; thế thì họ bị nặng gánh. Và trong kinh nghiệm này về khổ có nảy sinh ham muốn mới về cái đối lập, cho nên họ bắt đầu khao khát cái đối lập.

Họ đã đuổi theo tiền bạc, cho nên bây giờ họ đuổi theo thiền. Họ đã đuổi theo cái gì đó trong thế giới này; bây giờ họ đuổi theo cái gì đó ở thế giới kia. Nhưng việc đuổi theo vẫn còn, và việc đuổi theo là vấn đề. Đối thể là không liên quan. Ham muốn là vấn đề. Điều bạn ham muốn là vô nghĩa. Bạn ham muốn, đó là vấn đề, và bạn liên tục đổi đối thể. Hôm nay bạn ham muốn A, ngày mai bạn ham muốn B, và bạn nghĩ bạn đang thay đổi. Thế rồi ngày kia bạn ham muốn C, và bạn nghĩ bạn được biến đổi. Nhưng bạn vẫn còn là cùng người. Bạn ham muốn A, bạn ham muốn B, bạn ham muốn C, và A-B-C không phải là bạn. Bạn ham muốn - cái đó là bạn, và cái đó vẫn còn là cùng một thứ. Bạn ham muốn lệ thuộc, thế rồi bạn bị thất vọng, chán ngán; thế rồi bạn ham muốn giải thoát. Bạn ham muốn, và ham muốn là lệ thuộc.

Cho nên bạn không thể ham muốn giải thoát. Ham muốn là lệ thuộc, cho nên bạn không thể ham muốn giải thoát. Khi ham muốn dừng lại, giải thoát hiện hữu. Đó là lí do tại sao kinh này nói, "trong chân lí, lệ thuộc và tự do là tương đối." Cho nên đừng trở nên bị ám ảnh với cái đối lập.

"Những lời này chỉ dành cho những người bị kinh hãi với vũ trụ." Những lời này về lệ thuộc và tự do dành cho những người bị kinh hãi với vũ trụ.

"Vũ trụ này là phản xạ của tâm trí." Bất kì cái gì bạn thấy trong vũ trụ này đều là phản xạ. Nếu nó có vẻ giống như lệ thuộc, điều đó ngụ ý nó là phản xạ của bạn. Nếu nó có vẻ giống như giải thoát, lần nữa nó lại là phản xạ của bạn.

"Như ông thấy nhiều mặt trời trong nước từ một mặt trời, cho nên thấy lệ thuộc và giải thoát." Mặt trời mọc, và có nhiều ao - bẩn và sạch, lớn và nhỏ, đẹp và xấu - và một mặt trời phản xạ trong nhiều ao. Người liên tục đếm các phản xạ sẽ nghĩ rằng có nhiều, nhiều mặt trời. Người không nhìn vào các phản xạ nhưng nhìn vào thực tại sẽ thấy một mặt trời. Thế giới, như bạn nhìn vào nó, phản xạ bạn. Nếu bạn dâm dục, toàn thế giới dường như là dâm dục. Nếu bạn là kẻ trộm, toàn thế giới dường như là trong cùng nghề này.

Một lần Mulla Nasruddin và vợ anh ta đi câu cá, và chỗ câu là vùng hạn chế, chỉ những người có bằng mới được câu cá ở đó. Đột nhiên cảnh sát xuất hiện, cho nên vợ Mulla nói, "Mulla ơi, anh có bằng anh chạy đi. Trong khi đó em sẽ trốn."

Thế là Mulla bắt đầu chạy. Anh ta chạy và chạy và chạy, và viên cảnh sát đuổi theo. Tất nhiên, Mulla bỏ vợ ở đó, và viên cảnh sát đuổi theo anh ta. Mulla chạy và chạy cho tới khi anh ta cảm thấy rằng bây giờ tim anh ta sắp nổ tung.

Nhưng đến lúc đó viên cảnh sát bắt được anh ta. Viên cảnh sát cũng vã mồ hôi, và anh ta nói, "Bằng của anh đâu?" Thế là Mulla chìa giấy tờ của mình ra. Viên cảnh sát xem giấy tờ và chúng đều ổn. Thế là anh ta nói, "Tại sao anh chạy, Nasruddin? Tại sao anh đã chạy?"

Nasruddin nói, "Tôi đi tới bác sĩ, và bác sĩ bảo sau mọi bữa ăn đều phải chạy nửa dặm."

Viên cảnh sát nói, "Được, nhưng anh thấy tôi đuổi theo anh, săn đuổi anh, la hét, vậy sao anh không dừng lại?"

Nasruddin nói, "Tôi tưởng rằng ông có thể cũng tới cùng ông bác sĩ đó."

Điều đó là logic; nó là điều đang xảy ra. Bất kì cái gì bạn thấy khắp xung quanh bạn đều nhiều phần là phản xạ của bạn hơn bất kì cái gì thực có đó. Bạn nhìn vào bản thân bạn được soi gương ở mọi nơi. Khoảnh khắc bạn thay đổi, phản xạ thay đổi. Khoảnh khắc bạn trở nên im lặng toàn bộ, toàn thế giới trở nên im lặng. Thế giới không phải là lệ thuộc: lệ thuộc là phản xạ. Và thế giới không phải là giải thoát; giải thoát lại là phản xạ.

Phật thấy toàn thế giới trong niết bàn. Krishna thấy toàn thế giới mở hội trong cực lạc, trong phúc lạc; không có khổ. Nhưng mật tông nói rằng bất kì cái gì bạn thấy đều là phản xạ chừng nào mọi việc thấy còn chưa biến mất, và chỉ gương được thấy mà không cái gì phản xạ trong nó. Đó là chân lí.

Nếu cái gì đó được thấy, nó chỉ là phản xạ. Chân lí là một; nhiều chỉ có thể là phản xạ. Một khi điều này được hiểu - không về lí thuyết, mà về sự tồn tại, qua kinh nghiệm - bạn được giải thoát, được giải thoát khỏi cả lệ thuộc và giải thoát.

Naropa, khi ông ấy trở nên chứng ngộ, đã được ai đó hỏi, "Ông có đạt tới giải thoát bây giờ không?"

Naropa nói, "Có và không cả hai. Có, tôi không trong lệ thuộc, và không vì giải thoát đó cũng là phản xạ của lệ thuộc. Tôi nghĩ về nó vì lệ thuộc."

Nhìn điều đó theo cách này: bạn ốm thế thì bạn khao khát khoẻ. Khao khát đó về khoẻ là một phần của ốm. Nếu bạn thực sự khoẻ, bạn sẽ không khao khát khoẻ. Làm sao bạn khao khát được? Nếu bạn thực sự khoẻ, khao khát này ở đâu? Cần gì? Nếu bạn thực sự khoẻ, bạn không bao giờ cảm thấy rằng bạn khoẻ. Chỉ người ốm, bị bệnh mới cảm thấy rằng họ cần khoẻ. Nhu cầu là gì? Làm sao bạn có thể cảm thấy rằng bạn là khoẻ? Nếu bạn được sinh ra đã khoẻ và bạn không bao giờ ốm, bạn có khả năng cảm thấy khoẻ của bạn không? Khoẻ có đó, nhưng nó không thể được cảm thấy. Nó có thể được cảm thấy chỉ qua tương phản, qua cái đối lập. Chỉ qua cái đối lập mọi sự mới được cảm thấy. Nếu bạn ốm, bạn có thể cảm thấy khoẻ - và nếu bạn cảm thấy khoẻ, nhớ lấy, bạn vẫn ốm.

Cho nên Naropa nói, "Có và không cả hai. 'Có' vì không có lệ thuộc bây giờ, nhưng với lệ thuộc giải thoát cũng đã biến mất; đó là lí do tại sao 'Không'. Nó là một phần của điều đó. Bây giờ tôi ở ngoài cả hai - không trong lệ thuộc không trong giải thoát."

Đừng làm tôn giáo là tìm kiếm, là ham muốn. Đừng làm moksha, giải thoát, niết bàn, thành đối thể của việc ham muốn. Nó xảy ra khi không có việc ham muốn.

Xem tiếp Chương 46 - Quay về Mục lục Tập 3 - Quay về Mục lục Toàn tập