Read more
TÌM TRÂU - Osho
Nói về mười bức tranh trâu 'Thập mục ngưu đồ' của Thiền
Chương 6. Chăn trâu
5. Chăn trâu
Tiên sách thời thời bất li thân
Khủng y túng bộ nhạ ai trần
Tướng tương mục đắc thuần hoà dã
Ki toả vô câu tự trục nhân
Nắm chặt dây roi chẳng lìa thân
Ngại y chạy sổng vào bụi trần
Chăm chăm chăn dữ thuần hoà dã
Dây mũi buông rồi vẫn theo gần
Bình:
Khi một ý nghĩ nảy sinh, ý nghĩ khác đi theo. Khi ý nghĩ đầu tiên xuất phát từ chứng ngộ, mọi ý nghĩ tiếp sau đều thực. Qua ảo tưởng, người ta làm mọi thứ không thực. Ảo tưởng không được gây ra bởi tính khách thể; nó là kết quả của tính chủ thể. Giữ chặt dây mũi và không cho phép cho dù một hoài nghi.
6. Cưỡi trâu về nhà
Kị ngưu mạt trấp dục hoàn gia
Hà địch thanh thanh tống vãn hà
Nhất phách nhất ca vô hạn ý
Tri âm hà tất cổ thần nha
Cưỡi trâu thong thả trở về nhà
Tiếng sáo vi vu tiễn vãn hà
Một nhịp một ca vô hạn ý
Tri âm nào phải động môi à
Bình:
Cuộc vật lộn này qua rồi; được và mất được tiêu đi. Ta ca bài ca của tiều phu làng, và chơi điệu đồng dao của trẻ con. Dạng chân ngồi trên trâu, ta nhìn mây trên đầu. Ta đi tiếp, chẳng thành vấn đề ai có thể muốn gọi ta lại.
Chân lí giải thoát, và không gì khác. Mọi thứ khác tạo ra tù túng, gánh nặng. Và chân lí không thể được tìm thấy bằng nỗ lực trí tuệ, bởi vì chân lí không phải là lí thuyết, nó là kinh nghiệm. Để biết nó bạn phải sống nó - và đó là chỗ hàng triệu người đi sai. Họ nghĩ rằng họ có thể bám lấy niềm tin, việc bám sẽ giúp họ tìm thấy chân lí. Dần dần họ lắng đọng với niềm tin, và niềm tin không phải là chân lí. Nó là lí thuyết về chân lí: dường như ai đó đã lắng đọng chỉ bằng lời, kinh sách, học thuyết, giáo điều; dường như người mù đã bắt đầu tin rằng ánh sáng tồn tại, hay người đói đọc sách về nấu ăn, tin vào cách này, cách nọ, nhưng mọi lúc người đó vẫn còn đói. Điều đó không phải là cách để thoả mãn cơn đói.
Chân lí là thức ăn. Người ta phải tiêu hoá nó, hấp thu nó; người ta phải cho phép nó luân chuyển trong máu mình, đập trong tim mình. Chân lí phải được hấp thu vào trong sự thống nhất hữu cơ của bạn. Niềm tin chưa bao giờ được hấp thu, nó vẫn còn là hiện tượng không có liên quan.
Bạn có thể là người Hindu, nhưng Hindu giáo chỉ là khái niệm trí tuệ. Bạn có thể là người Ki tô giáo, hay người Mô ha mét giáo, nhưng chúng không phải là phần hữu cơ của bản thể bạn. Sâu bên dưới, hoài nghi tiếp tục.
Tôi đã nghe một câu chuyện:
Titov, nhà du hành vũ trụ Nga, trở về từ không gian được Nikita Khrushchev hỏi một cách riêng tư liệu ông ấy có thấy ai ở đó không. Câu chuyện diễn ra là ông ấy đáp, "Có, tôi thực sự đã thấy Thượng đế," với điều đó Khrushchev trả lời: "Tôi đã biết điều đó rồi, nhưng anh biết chính sách của chúng ta, cho nên xin đừng nói với ai cả."
Về sau Titov lại gặp giáo chủ Nhà thờ chính thống Nga. Giáo chủ hỏi ông ta liệu ông ta có thấy người nào trong không gian không. Titov, trung thành với chỉ dẫn của mình, đáp, "Không, chả có ai cả."
"Ta đã biết điều đó rồi," nhà lãnh đạo nhà thờ đáp, "nhưng anh biết chính sách của chúng ta, cho nên xin đừng nói cho ai cả."
Bên dưới niềm tin của bạn, dù bất kì niềm tin nào, hoài nghi vẫn tiếp tục. Hoài nghi là ở trung tâm, và niềm tin là ở ngoại vi. Cho nên cuộc sống của bạn về căn bản được xác định bởi hoài nghi của bạn, không bởi niềm tin của bạn. Bạn có thể là người cộng sản, và dầu vậy ở đâu đó sâu bên dưới hoài nghi vẫn tiếp tục. Bạn có thể là người Cơ đốc giáo, người Ki tô giáo, người hữu thần, nhưng sâu bên dưới hoài nghi vẫn tiếp tục.
Tôi đã nhìn vào trong nhiều người thế thuộc vào những niềm tin khác nhau, các giáo phái, nhưng sâu bên dưới - vẫn cùng hoài nghi. Và hoài nghi không có tính Hindu giáo không Ki tô giáo không Mô ha mét giáo. Và hoài nghi không có tính cộng sản không có tính chống cộng. Hoài nghi là thuần khiết - đơn giản hoài nghi. Với hoài nghi thuần khiết này bạn sẽ cần tin cậy thuần khiết.
Hoài nghi thuần khiết này, điều không có tính từ cho nó - Hindu giáo, Ki tô giáo, Mô ha mét giáo - không thể bị phá huỷ bởi các khái niệm, niềm tin, lí thuyết, triết lí Hindu giáo, Ki tô giáo, Mô ha mét giáo. Phải làm gì với hoài nghi này?
Người tìm kiếm thực không đi tìm bất kì niềm tin nào để an ủi bản thân mình. Thay vì thế, người đó đang cố tìm ra trung tâm sâu hơn trong bản thân mình, điều đi ra ngoài hoài nghi. Điều này phải được hiểu. Bạn phải đi sâu vào trong bản thể riêng của bạn tới điểm của tính sống động nơi hoài nghi bị bỏ lại đằng sau trên ngoại vi. Thay vì làm điều đó, mọi người liên tục bám lấy các niềm tin ở ngoại vi, và hoài nghi vẫn còn sâu bên dưới. Chính điều đảo lại phải là hoàn cảnh.
Đi sâu hơn vào trong bản thể bạn đi. Đừng lo nghĩ về hoài nghi, bỏ qua nó đi. Để nó ở đó! Đừng cố che giấu bản thân bạn trong niềm tin. Đừng là con đà điểu. Đối diện với hoài nghi đi - và đi ra ngoài nó. Đi sâu hơn hoài nghi. Thế thì một khoảnh khắc tới trong bản thể bạn... bởi vì tại cốt lõi sâu nhất, tại chính trung tâm, chỉ cuộc sống hiện hữu. Một khi bạn đã chạm tới cốt lõi đó bên trong bản thân bạn, hoài nghi chỉ là thứ ngoại vi xa xôi. Nó có thể bị bỏ đi rất dễ dàng.
Và không có nhu cầu bám lấy bất kì niềm tin nào để bỏ nó. Bạn đơn giản thấy cái ngu xuẩn của nó. Bạn đơn giản thấy sự nực cười của nó. Bạn đơn giản thấy cách hoài nghi đã có tính phá huỷ cho toàn thể cuộc sống của bạn, cách hoài nghi liên tục xói mòn bản thể bạn, cách nó đã từng là độc hại. Chỉ thấy ra sự kiện là hoài nghi đã từng là độc hại, và nó đã không cho phép bạn mở hội, một cơ hội lớn đang bị bỏ lỡ. Bạn đơn giản bỏ nó đi. Không phải là thay vì hoài nghi bạn bám lấy niềm tin.
Con người thực của tin cậy không có niềm tin nào - người đó đơn giản tin cậy, bởi vì người đó đã đi tới biết cuộc sống là đẹp làm sao. Và người đó đã đi tới biết cuộc sống là vĩnh hằng, vô thời gian làm sao. Người đó đã đi tới biết rằng chỉ bên trong bản thân mình mới là vương quốc của Thượng đế. Người đó trở thành vua - và không là vua theo nghĩa thường của từ này, vì vương quốc đó tới từ bên ngoài là vương quốc giả, vương quốc mơ.
Tôi đã nghe nói về Shah Farouk, vua Ai Cập: có lần ông ấy được hỏi đã có bao nhiêu vua trên thế giới sau hai mươi nhăm năm.
Ông ấy không chần chừ đáp rằng sẽ có năm, và thế rồi ông ấy giải thích: "Vua nước Anh, vua của trái tim, vua của kim cương, vua của các câu lạc bộ và vua trong con bài pích."
Vương quốc tới từ bên ngoài chỉ là vương quốc của mơ. Bạn có thể là vua, nhưng bạn sẽ là vua của các con bài, hay nhiều nhất, vua của nước Anh. Chẳng có gì mấy giá trị, vô giá trị; chỉ là biểu tượng hư huyễn, chẳng mang nghĩa cái gì.
Vương quốc thực ở bên trong. Và sự kiện đáng ngạc nhiên nhất là điều này: rằng bạn liên tục mang nó bên trong bản thân bạn mà hoàn toàn vô nhận biết, không biết bạn đang có kho báu nào, và kho báu nào là của bạn để giành lại.
Tôn giáo không phải là việc tìm bất kì niềm tin nào. Tôn giáo là nỗ lực để biết chính nền tảng của bản thể bạn, để chạm tới chính tảng đá đáy của sự tồn tại của bạn. Kinh nghiệm đó về tảng đá đáy của sự tồn tại của bạn là điều chúng ta ngụ ý khi chúng ta dùng từ chân lí. Nó mang tính tồn tại. Nó là kinh nghiệm.
Cho nên đừng bị lừa quá nhiều bởi các niềm tin. Tỉnh táo vào - chúng là những lừa dối thôi. Và bởi vì những niềm tin này mọi người không tìm kiếm, bởi vì một khi bạn nghĩ bạn biết, bạn tin bạn biết, phỏng có ích gì mà tìm kiếm? Chúng là những phương cách để né tránh việc tìm kiếm, bởi vì việc tìm kiếm là gian nan, việc tìm kiếm là khó khăn. Nhiều giấc mơ sẽ bị tan tành, nhiều hình ảnh sẽ bị tan tành, và nhiều, nhiều đau đớn bạn sẽ phải trải qua. Đau đớn đó là cần thiết: nó lau sạch, nó cho bạn sự vững chắc, tính toàn vẹn; nó làm bạn trưởng thành. Những đau đớn đó giống như đau sinh nở, vì qua chúng bạn sẽ được tái sinh.
Niềm tin là rẻ; nó chẳng tốn cái gì cả. Chỉ việc gật đầu và bạn trở thành người Ki tô giáo hay người Hindu hay người Mô ha mét giáo. Nó quá rẻ. Chân lí không thể rẻ thế. Bạn sẽ phải hi sinh nhiều giấc mơ ấp ủ. Bạn sẽ phải hi sinh hình ảnh tưởng tượng của bạn. Bạn sẽ phải hi sinh nhiều thứ mà bạn cho là có giá trị quá nhiều trong dốt nát của bạn. Bạn sẽ phải thoát ra khỏi trạng thái mây mù của bản thể bạn mà bạn đang ở trong đó ngay bây giờ. Bạn sẽ phải vươn lên trên nó. Và, tất nhiên, trèo lên núi là khó - và không có núi nào khác lớn hơn bạn.
Bạn đang mang đỉnh vĩ đại nhất, đỉnh Everest, bên trong bạn. Và, tất nhiên, việc trèo lên sẽ là khó khăn. Nhưng khó khăn này trả giá, trả giá vô cùng. Một khi bạn đạt tới đỉnh, chính nỗ lực này, khó khăn này, thách thức này, gian truân của việc trèo lên này - và cái gì đó liên tục kết tinh bên trong bạn. Khoảnh khắc bạn đạt tới đỉnh, nó không chỉ là đỉnh mà bạn đã đạt tới - bạn đã trở thành đỉnh đó. Bạn đã đạt tới chiều cao mà bạn chưa bao giờ biết tới trước đây. Bạn đã sống trong thung lũng tăm tối; bây giờ bạn sống trong ánh mặt trời.
Cho nên điều đầu tiên với người tìm kiếm là nhận biết rằng các niềm tin đều là rào chắn. Nếu bạn tới tôi như người Ki tô giáo, bạn không thể tới tôi được. Nếu bạn tới tôi như người Hindu, bạn dường như chỉ tới tôi - nhưng bạn không thể tới được, vì giữa tôi và bạn, Hindu giáo của bạn, Jaina giáo của bạn, đang tạo ra khoảng cách. Và điều bạn tin không tạo ra khác biệt gì với tôi. Mọi niềm tin - vô điều kiện, mọi niềm tin - đều là rào chắn.
Chuyện xảy ra trong một thủ đô: Hàng người đứng làm rào cản cho đảng đi từng bước phía trước trụ sở toà án nơi một số đồng chí bị buộc tội. Một cảnh sát, cố giữ trật tự, xô một người xem ra.
"Đừng xô tôi!" người xem phàn nàn. "Tôi là người chống cộng sản."
Viên cảnh sát nhìn chằm chằm vào người này. "Ông cứ đi đi," anh ta ra lệnh. "Tôi không quan tâm ông là loại cộng sản nào!"
Điều đó không tạo ra khác biệt gì: người cộng sản là người cộng sản; người chống cộng sản cũng là người cộng sản - vì chẳng có khác biệt gì dù bạn tin vào Marx, hay vào Moses, hay vào Manu, hay vào Mahavira. Điều đó không tạo ra khác biệt. Bạn tin; dù vào Srimad Bhagavad Gita, hay Das Kapital, hay Koran linh thiêng, điều đó không tạo ra khác biệt gì - vì tâm trí của người tin là tâm trí sai.
Vứt bỏ niềm tin đi để cho bạn có thể đi tới đương đầu với hoài nghi của bạn. Đối diện với hoài nghi, đương đầu với hoài nghi, tin cậy nảy sinh. Nếu bạn cho phép hoài nghi có đó, và bạn không che giấu ở đâu đó khác, nếu bạn đối diện với nó trong tính trần trụi của nó - chính việc đương đầu và ngay lập tức bạn sẽ có cái gì đó mới nảy sinh trong bạn, và cái đó là tin cậy. Tin cậy nảy sinh khi đối diện với hoài nghi, không trốn chạy khỏi nó; niềm tin là việc trốn chạy. Và niềm tin là đồng tiền giả, cái thay thế giả cho tin cậy; nó có vẻ như tin cậy, nó không phải là tin cậy. Trong niềm tin, hoài nghi liên tục chảy ngầm như dòng nước ngầm.
Trong tin cậy không có hoài nghi. Tin cậy chưa bao giờ biết tới hoài nghi, tin cậy chưa bao giờ đương đầu với hoài nghi. Nó cũng giống như ánh sáng chưa bao giờ đương đầu với bóng tối: khoảnh khắc ánh sáng tới, bóng tối tan tác, biến mất. Nhưng nếu bạn chỉ tin vào ánh sáng, điều đó sẽ không giúp ích gì. Bạn sống trong bóng tối và bạn cứ tin vào ánh sáng - nhưng bạn sống trong bóng tối! Và niềm tin của bạn vào ánh sáng sẽ không là sự giúp đỡ, nó là cản trở - vì nếu bạn không có niềm tin vào ánh sáng, bạn chắc đã đi tìm ánh sáng. Tin vào ánh sáng, bạn nghĩ nó sẽ xảy ra. Nó có đó. Ngày này hay ngày khác, nhờ ơn Thượng đế, nó sẽ xảy ra. Bạn liên tục sống trong bóng tối, cho nên niềm tin là thủ đoạn của bóng tối để tự bảo vệ nó. Niềm tin là thủ đoạn của cái không thực để bảo vệ bản thân nó. Cảnh giác vào.
Tin là dường như bạn đã lấy triệu chứng làm bệnh thực. Bạn đi tới bác sĩ điều trị; ông ấy chẩn đoán bệnh của bạn. Ông ấy tìm triệu chứng, nhưng triệu chứng không phải là bệnh. Triệu chứng chỉ là chỉ dẫn rằng cái gì đó bị sai ở đâu đó sâu bên trong. Hoài nghi là chỉ dẫn, cũng như khi cơn sốt của bạn lên cao - ba mươi tám độ, ba mươi chín độ - nhưng bản thân sốt không phải là bệnh.
Cho nên nếu ai đó có sốt cao, đừng bắt đầu cho người đó tắm lạnh. Điều đó là logic: nếu bạn nghĩ rằng bản thân sốt là bệnh, thế thì làm lạnh thân thể xuống. Thân thể đang ngày càng nóng hơn, làm nó lạnh xuống; cho người đó tắm nước lạnh băng. Bạn đang đánh nhau với triệu chứng - bạn có thể giết chết bệnh nhân. Đây không phải là cách thức. Ốm bệnh là ở đâu đó sâu bên dưới; sốt đơn giản là chỉ dẫn rằng cái gì đó đã đi sai bên trong. Điều trị cái gì đó đã đi sai bên trong, và nhiệt độ sẽ hạ xuống bình thường theo cách riêng của nó.
Hoài nghi là triệu chứng, nó không phải là bệnh. Khi bạn cố bám lấy niềm tin, bạn hiểu lầm hoài nghi là bệnh. Cho nên bạn nghĩ: Nếu mình tin, hoài nghi sẽ biến mất. Không, nó sẽ không biến mất đâu - nó sẽ chỉ đi ngầm dưới thôi. Nó sẽ trở thành vô thức. Trong ý thức bạn sẽ tin vào Thượng đế; trong vô thức bạn sẽ liên tục phủ nhận ngài.
Đừng sợ hoài nghi. Hoài nghi không phải là kẻ thù; hoài nghi là bạn. Hoài nghi đơn giản nói với bạn rằng bạn đã không tìm ở bên trong; do đó, hoài nghi có đó. Bạn đã không nhìn vào trong thực tại riêng của bạn; do đó, hoài nghi có đó. Nhìn vào thực tại riêng của bạn đi, và hoài nghi biến mất như bóng tối. Đem ánh sáng vào...
Tôi đã nghe nói về một linh mục Ki tô giáo vĩ đại, Henry Ward Beecher. Trong nhà thờ của ông ấy có một chiếc đồng hồ bao giờ cũng chạy hoặc quá nhanh hoặc quá chậm, và mọi người bao giờ cũng phàn nàn về chiếc đồng hồ này. Nó là vấn đề mọi ngày. Bất kì ai tới, người đó đều nói với Beecher và người đó nói, "Đồng hồ này không đúng."
Một hôm Beecher phát mệt về điều đó và ghi một dấu hiệu lên trên đồng hồ này: "Đừng trách kim đồng hồ," dấu hiệu viết vậy. "Rắc rối nằm ở chỗ sâu hơn."
Rắc rối bao giờ cũng nằm sâu hơn. Rắc rối không ở trên bề mặt. Rắc rối không ở cùng với kim đồng hồ, mà ở sâu trong cái máy này. Cho nên đừng cố đổi ý bạn từ hoài nghi thành tin tưởng; điều đó sẽ không giúp ích gì. Vấn đề không phải là tâm trí - rắc rối nằm sâu hơn, sâu hơn tâm trí bạn, và bạn phải đi sâu hơn vào trong bản thân bạn.
Đây là toàn thể nghĩa của việc tìm trâu. Trâu là sinh lực, tính động, tính sống động.
Lời kinh thứ năm:
Nắm chặt dây roi chẳng lìa thân
Ngại y chạy sổng vào bụi trần
Chăm chăm chăn dữ thuần hoà dã
Dây mũi buông rồi vẫn theo gần
Lời kinh thứ sáu:
Cưỡi trâu thong thả trở về nhà
Tiếng sáo vi vu tiễn vãn hà
Một nhịp một ca vô hạn ý
Tri âm nào phải động môi à
Lắng nghe mọi từ cẩn thận nhất có thể được vào:
Nắm chặt dây roi chẳng lìa thân
Roi là biểu tượng của nhận biết, và dây là biểu tượng cho kỉ luật bên trong. Nhận biết và kỉ luật là những điều nền tảng nhất cho người tìm kiếm. Nếu bạn tạo kỉ luật cho bản thân bạn mà không có nhận biết, bạn sẽ trở thành kẻ đạo đức giả. Nếu bạn tạo kỉ luật cho bản thân bạn mà không có nhận biết, bạn sẽ trở thành thây ma, robot. Bạn có thể không làm hại bất kì ai, bạn có thể được biết tới là người tốt hay thậm chí là thánh nhân, nhưng bạn sẽ không có khả năng sống cuộc sống thực của bạn, bạn sẽ không có khả năng mở hội nó. Sẽ không có vui mừng trong nó. Bạn sẽ trở thành quá nghiêm chỉnh; chơi đùa sẽ mất đi vĩnh viễn. Tính nghiêm chỉnh là bệnh.
Nếu kỉ luật mà không có nhận biết, thế thì bạn sẽ ép buộc nó và nó sẽ là bạo hành, cưỡng bức bản thể riêng của bạn. Nó sẽ không cho bạn tự do; nó sẽ tạo ra giam cầm ngày càng nhiều, ngày càng lớn hơn. Kỉ luật là đúng nếu nó dựa trên nhận biết. Kỉ luật đi hoàn toàn sai, trở thành bị đầu độc, khi nó được thực hiện mà không có nhận biết nhưng chỉ bởi tâm trí mù quáng, tin tưởng.
Cho nên điều đầu tiên là roi - nhận biết. Và điều thứ hai là dây - kỉ luật. Nhu cầu về kỉ luật là gì? Nếu bạn nhận biết, dường như nhận biết là đủ. Chung cuộc nó là đủ, nhưng không ở lúc bắt đầu - bởi vì tâm trí có hình mẫu sâu, và năng lượng có xu hướng di chuyển từ thói quen cũ và hình mẫu cũ. Những kênh mới phải được tạo ra.
Bạn có thể đã trở nên nhận biết, nhưng bản thân điều đó sẽ không đủ lúc ban đầu - bởi vì tâm trí, tìm bất kì cơ hội nào để đi vào trong bất kì hình mẫu cũ nào, lập tức tuột ra, trong một phần giây. Không cần thời gian để trở nên giận. Đến lúc bạn trở nên nhận biết, giận đã nhoáng lên rồi. Về sau, khi nhận biết của bạn đã trở thành toàn bộ, khi nhận biết của bạn đã trở thành tuyệt đối với bạn - trước khi bất kì cái gì xảy ra, nhận biết bao giờ cũng có đó, như một tiên nghiệm; nếu giận tới, trước giận nhận biết có đó rồi; nếu dâm dục sở hữu bạn, trước nó nhận biết có đó rồi - khi nhận biết đã trở thành thứ tự nhiên, tự phát, như việc thở, ngay cả trong giấc ngủ của bạn nó cũng có đó, thế thì kỉ luật có thể bị bỏ đi. Nhưng lúc ban đầu - không. Lúc ban đầu, khi nhận biết đang lắng đọng, kỉ luật sẽ có ích.
Kỉ luật đơn giản là nỗ lực để tạo ra con đường mới cho năng lượng di chuyển, để cho nó không đi theo con đường cũ.
Trong nhiều kiếp bạn đã liên tục giận; rễ được khắc sâu. Khoảnh khắc bạn có năng lượng, năng lượng tự động đi qua giận. Do đó, nhiều tôn giáo qui định nhịn ăn. Nếu bạn nhịn ăn - điều đó nghĩa là, nếu bạn bỏ đói bản thân bạn - bạn không có đủ năng lượng. Thức ăn tạo ra năng lượng. Nếu bạn không có đủ năng lượng, thế thì bạn không thể trở nên giận được. Nhưng yếu ớt không phải là biến đổi; nó lại là lừa dối.
Nhiều tôn giáo thuyết giảng nhịn ăn để cho bạn có thể vượt qua dục. Tất nhiên, nếu bạn nhịn ăn quá nhiều và thân thể bạn bị đói, bạn sẽ không có đủ năng lượng để đi vào trong hoạt động dục. Đi vào hoạt động dục bạn cần năng lượng tràn ngập, vì dục là xa hoa. Khi bạn có quá nhiều, chỉ thế thì nó mới xảy ra. Khi bạn không có quá nhiều, nó biến mất theo cách riêng của nó - nhưng điều đó không phải là brahmacharya đúng. Bạn đang lừa dối bản thân bạn. Năng lượng nên tràn ngập, nhưng nó phải di chuyển theo chiều khác - chiều của yêu. Nhưng để có điều đó bạn sẽ phải tạo ra kỉ luật, để cho khi năng lượng nảy sinh nó đi vào trong yêu chứ không đi vào trong dục, nó đi vào trong từ bi chứ không đi vào đam mê, nó đi vào chia sẻ chứ không đi vào tham lam.
Kỉ luật được cần để tạo ra con đường mới. Cho nên nhận biết và kỉ luật nên đi cùng nhau. Có những người nhấn mạnh rằng chỉ nhận biết sẽ có tác dụng. Theo một cách nào đó họ là đúng; nhưng để đi tới điểm đó của nhận biết nơi nó là đủ, nơi nó là kỉ luật riêng của nó, là rất, rất khó. Điều đó hiếm khi xảy ra.
Krishnamurti liên tục nói rằng chỉ nhận biết là đủ, không kỉ luật nào được cần. Và ông ấy đúng về logic! Nhưng điều đó không xảy ra theo cách đó. Cuộc sống là rất phi logic; nó không nghe theo logic. Cho nên mọi người đã từng nghe Krishnamurti trong bốn mươi năm, và chẳng cái gì đã xảy ra bởi vì họ nghĩ chỉ nhận biết sẽ có tác dụng. Nhưng để có nhận biết đó, nỗ lực vô cùng được cần tới - và điều đó họ không thể đảm đương được. Thực ra, Krishnamurti đã trở thành lối thoát cho những người này, để cho họ có thể né tránh kỉ luật và họ có thể liên tục nghĩ rằng chỉ nhận biết sẽ có tác dụng. Và họ liên tục sống trong bóng tối của họ, đỉnh không bao giờ xảy ra.
Thế rồi có những người khác liên tục nói rằng kỉ luật là đủ, không cần nhận biết. Họ cũng nói về cực đoan khác. Một mình kỉ luật không thể đủ được. Thế rồi người này, người liên tục áp đặt kỉ luật lên bản thân mình, dần dần trở thành robot máy móc.
Tôi đã nghe nói về một thánh nhân bị chết, nhưng ông ta bị buộc xuống địa ngục. Ông ta không thể tin được điều đó. Ông ta đòi ông ta phải gặp Thượng đế và hỏi ngài ông ta đã làm cái gì sai, vì cả đời mình ông ta là một trong nhưng người thuần khiết nhất. Và Thượng đế nói với ông ta, "Ông chưa bao giờ làm điều gì xấu cả, điều đó đúng, nhưng ông chưa bao giờ làm điều gì tốt cả vì, ngay chỗ đầu tiên, ông chưa bao giờ ở đó. Ông chỉ giống như con robot."
Cái máy liên tục làm cái gì đó; nó không tốt không xấu. Cái máy không có tâm linh, không có linh hồn trong nó. Nó đơn giản liên tục lặp lại. Việc lặp lại là chết. Lặp lại sẽ không giúp ích gì. Bạn có thể đi và làm lời cầu nguyện của bạn mọi ngày - nhưng chỉ cái máy tâm trí sẽ lặp lại điều đó. Bạn sẽ không có trong nó.
Bạn có thể liên tục phục vụ mọi người, giúp đỡ mọi người - người nghèo và người ốm - nhưng nếu bạn chỉ đi như con robot, nếu kỉ luật là tất cả và không có nhận biết trong nó, thế thì bạn giống như máy tính. Kĩ năng của bạn có thể lớn, nhưng bạn không có đó.
Nhiều tôn giáo đã từng thuyết giảng chỉ kỉ luật, đạo đức, hành động tốt và hành vi tốt; điều đó đã không giúp cho thế giới. Mọi người đã không trở nên tỉnh táo, sống động qua nó. Cả hai điều đối lập đều là một nửa và một nửa. Thiền nói cả nhận biết và kỉ luật đều phải được tuân theo cùng nhau. Nhịp điệu phải được tạo ra giữa hai điều đối lập này. Người ta phải bắt đầu bằng chiếc roi và người ta phải kết thúc bằng chiếc dây.
Nắm chặt dây roi chẳng lìa thân
Ngại y chạy sổng vào bụi trần
Trâu đã rất quen với những con đường bụi trần, và nếu roi và dây không được dùng, mọi khả năng là ở chỗ lần nữa trâu mà bạn đã bắt được có thể bị sổng.
Chăm chăm chăn dữ thuần hoà dã
Dây mũi buông rồi vẫn theo gần
Thế thì không cần kỉ luật. Thế thì bạn đã trở thành người chủ.
Dây mũi buông rồi vẫn theo gần
Huấn luyện là cần, nhưng huấn luyện không phải là mục đích. Huấn luyện chỉ là phương tiện. Chung cuộc, người ta phải đi ra khỏi huấn luyện, người ta phải quên mọi kỉ luật. Nếu bạn phải liên tục trong kỉ luật, điều đó đơn giản chỉ ra kỉ luật chưa là tự nhiên.
Lúc ban đầu bạn vẫn còn tỉnh táo, bạn tạo ra con đường mới cho năng lượng tâm trí bạn. Dần dần, không có nhu cầu - dần dần, ngay cả duy trì tỉnh táo cũng không được cần tới. Người ta đơn giản tỉnh táo; không phải là người ta cố được tỉnh táo. Chỉ thế thì mới có việc nở hoa - khi tỉnh táo là tự nhiên, khi thiền không phải được làm mà đơn giản liên tục xảy ra. Nó đã trở thành chính bầu khí hậu của bạn; bạn sống trong nó. Bạn là nó.
Dây mũi buông rồi vẫn theo gần
Lời kinh thứ sáu:
Cưỡi trâu thong thả trở về nhà
Nếu bạn không là người chủ, thế thì bạn đi xa, xa xôi khỏi nhà. Nếu bạn là người chủ, bạn bắt đầu quay về hướng tới cội nguồn nguyên thuỷ. Nếu bạn không là người chủ, thế thì năng lượng đi xa khỏi bạn - hướng tới đồ vật, người, quyền, danh, vọng. Năng lượng này liên tục đi xa và xa khỏi bạn, hướng tới ngoại vi. Một khi bạn là người chủ, năng lượng bắt đầu đi về nhà.
Kabir, một trong những nhà huyền môn lớn của Ấn Độ, đã nói, "Ngày tôi trở nên chứng ngộ, tôi thấy sông Hằng chảy ngược dòng, chảy trở về cội nguồn." Ông ấy đúng: sông Hằng vậy không còn đi tới đại dương nữa; nó đi ngược lại tới Gangotri, cội nguồn từ đó nó đi vào trong Himalayas.
Nếu bạn là người chủ, tâm trí theo bạn như cái bóng. Nếu bạn không là người chủ, bạn phải theo tâm trí như cái bóng. Và tâm trí nghĩa là năng lượng đi ra, và thiền nghĩa là năng lượng đi vào - cùng năng lượng. Chỉ hướng là khác.
Cưỡi trâu thong thả trở về nhà
Tiếng sáo vi vu tiễn vãn hà
Và nhớ điều này: rằng nếu việc tìm kiếm của bạn không dẫn bạn tới những trạng thái ngày càng phúc lạc hơn, nơi bạn có thể ca hát và nhảy múa, thế thì cái gì đó bị sai rồi - thế thì cái gì đó là tuyệt đối sai. Thế thì bạn đang trên con đường sai nào đó. Phúc lạc của bạn, việc ca hát và nhảy múa của bạn, là chỉ dẫn. Không cần là người hướng ngoại: bạn không cần hát để cho người khác có thể nghe thấy - nhưng bạn sẽ nghe thấy việc hát có đó liên tục bên trong bản thân bạn. Nếu bạn thích, bạn có thể hát và chia sẻ, nhưng sẽ có điệu vũ bên trong bạn. Bạn càng tới gần nhà, bạn càng cảm thấy hạnh phúc hơn. Hạnh phúc là phẩm chất của năng lượng quay về nhà.
Tiếng sáo vi vu tiễn vãn hà
Một nhịp một ca vô hạn ý
Tri âm nào phải động môi à
Đó là cách hàng triệu người đã được nối liền với Phật, Jesus, Krishna - bài ca của họ, phúc lạc của họ, cực lạc của họ, có tính lây nhiễm. Một khi bạn nghe, bạn không thể làm được gì ngoài việc nối liền. Đó là lí do tại sao mọi người sợ nghe. Mọi người sợ đi vào trong tiếp xúc với ai đó có thể thay đổi chiều hướng của họ, cuộc sống của họ. Họ né tránh những người đó. Họ thuyết phục bản thân họ rằng không có gì để đi cả. Nhưng luận cứ của họ không là gì ngoài việc hợp lí hoá nỗi sợ sâu sắc, ẩn kín.
Mọi người cư xử dường như họ là mù và điếc. Đây là tâm trí tinh ranh liên tục nói: Không đi vào hướng này - có nguy hiểm. Nguy hiểm cho tâm trí, tất nhiên, nhưng không cho bạn. Bạn lần đầu tiên sẽ trở thành người chủ của bản thể bạn - nhưng thế thì bạn sẽ phải cho phép ai đó đã đi tới biết chạm vào trái tim bạn và đem nhịp điệu cho trái tim bạn, cho phép để cho người đó có thể chia sẻ sự hài hoà của người đó với bạn.
Ở phương Đông chúng ta gọi điều đó là satsang. Nó có nghĩa là ở trong sự hiện diện của thầy, ở trong hài hoà của thầy, rơi vào cùng hàng với thầy. Thầy có đó - bạn đơn giản ngồi quanh thầy, không làm gì cả. Nhưng dần dần bạn thấm đẫm bầu khí hậu, môi trường. Dần dần bởi năng lượng của thầy liên tục tràn ngập, và bạn trở nên mở với nó. Dần dần bạn thảnh thơi, và bạn không chống cự, và bạn không tranh đấu, và bạn bắt đầu nếm trải, và bạn bắt đầu cảm thấy cái gì đó của cái không biết - hương vị, hương thơm. Bạn càng có hương vị của nó, tin cậy càng nảy sinh nhiều.
Chỉ bởi việc hiện hữu trong sự hiện diện của người chứng ngộ, những khả năng vô cùng mở ra, tiềm năng của bạn bắt đầu vận hành, làm việc. Bạn có thể cảm thấy tiếng rù rù, âm thanh ù ù của cái mới tới với bạn. Nhưng đó là việc chia sẻ điệu vũ, chia sẻ mở hội.
Nhớ điều này, để nó là tiêu chí: nếu bạn ở đây cùng tôi và bạn trở nên buồn và mặt dài và nghiêm chỉnh, thế thì cái gì đó sai - bạn đã hiểu lầm tôi, tâm trí bạn đã diễn giải sai tôi. Nếu bạn thực sự ở đây, mong manh với tôi, cởi mở, thế thì dần dần bạn sẽ thấy bài ca đang bùng nở trong bạn. Bạn sẽ cảm thấy việc bước đi không còn là bước đi - nó có phẩm chất của điệu vũ. Trái tim không đơn giản bơm máu - bây giờ nó đang đập hài hoà. Bạn sẽ cảm thấy dàn nhạc cuộc sống trong bạn. Thế thì bạn đang trên con đường đúng. Thế thì bạn đã không diễn giải sai về tôi; thế thì bạn đã thấm đẫm tôi.
Đó là nghĩa của tính chất sannyas: một cử chỉ đơn giản về phần bạn rằng bạn sẵn có - không cái gì khác. Chỉ một cử chỉ đơn giản rằng bạn không còn chống cự lại tôi, rằng bạn sẽ không tranh đấu với tôi; rằng bạn sẽ không phí thời gian vào tranh đấu; rằng bạn bỏ mọi biện pháp phòng thủ. Đó là nghĩa của tính chất sannyas - rằng bạn sẵn sàng cho satsang, rằng bây giờ tôi có thể mưa rào lên bạn và bạn sẽ sẵn sàng đón nhận. Nó đơn giản chỉ ra tính cảm nhận.
Tiếng sáo vi vu tiễn vãn hà
Một nhịp một ca vô hạn ý
Tri âm nào phải động môi à
Cùng điều này tôi nói với bạn: Bất kì ai nghe giai điệu này sẽ gia nhập với tôi.
Bây giờ là lời bình văn xuôi. Với lời kinh thứ nhất:
Khi một ý nghĩ nảy sinh, ý nghĩ khác đi theo. Khi ý nghĩ đầu tiên xuất phát từ chứng ngộ, mọi ý nghĩ tiếp sau đều thực. Qua ảo tưởng, người ta làm mọi thứ không thực. Ảo tưởng không được gây ra bởi tính khách thể; nó là kết quả của tính chủ thể. Giữ chặt dây mũi và không cho phép cho dù một hoài nghi.
Như bạn vậy, bạn không thể tìm được chân lí. Như bạn vậy, bạn có thể tìm thấy chỉ điều không thực, vì vấn đề không phải là tìm và kiếm, vấn đề là về tâm thức của bạn. Nếu bạn không thực, làm sao bạn có thể tìm thấy chân lí? Một khi bạn trở nên thực, bạn sẽ tìm thấy chân lí. Chân lí xảy ra cho những người bản thân họ đã trở thành thực một cách đích thực. Nếu bạn là giả, bạn sẽ gặp cái giả bất kì chỗ nào bạn đi - bởi vì, thực ra, vấn đề không phải là thế giới đối thể, vấn đề là tính chủ thể riêng của bạn. Bạn tạo ra thế giới của bạn. Bạn là thế giới của bạn. Cho nên nếu bạn sai, bạn tạo ra thế giới sai quanh bạn. Nếu bạn là giả, thế thì bạn tạo ra một thế giới dối trá quanh bạn, bạn phóng chiếu thế giới riêng của bạn. Cho nên đừng giận thế giới - dù bạn có bất kì thế giới nào, bạn đã kiếm được nó. Bạn xứng đáng với nó. Thế giới không là gì ngoài tâm trí được khuếch đại riêng của bạn.
Khi một ý nghĩ nảy sinh, ý nghĩ khác đi theo. Khi ý nghĩ đầu tiên xuất phát từ chứng ngộ, mọi ý nghĩ tiếp sau đều thực.
Ai đó có lần hỏi Phật, "Cái thực là gì?" và ông ấy nói, "Bất kì cái gì người chứng ngộ làm đều là thực."
Ai đó hỏi Mahavira, "Ai là thánh nhân thực?" và Mahavira nói, "Bất kì ai đã trở nên thức tỉnh."
Vấn đề không phải là hành động. Điều bạn làm không thành vấn đề - điều bạn là gì mới thành vấn đề. Bình thường mọi người nghĩ rằng dù họ là sai, họ có thể vẫn làm vài điều tốt. Điều đó là không thể được. Họ biết rằng họ là người dốt nát, nhưng dầu vậy họ nghĩ rằng cái gì đó, vài mảnh mẩu nào đó của cuộc sống, có thể được biến đổi, "Ít nhất chúng tôi sẽ làm chừng đó." Nhưng không cái gì là có thể. Bạn không thể làm được vài điều tốt - điều đó là không thể được. Vấn đề không phải là điều bạn làm: vấn đề là hiện hữu của bạn. Nếu bạn sai, mọi điều bạn làm đều sai. Dù dáng vẻ bên ngoài là cái gì, mọi điều bạn làm đều sai. Bạn không thể làm điều đúng nếu bạn không đúng ngay chỗ đầu tiên. Và nếu bạn đúng ngay chỗ đầu tiên, bạn không thể làm cái gì sai - dù dáng vẻ bên ngoài là bất kì cái gì.
Nếu Krishna đi và trở thành kẻ cắp, điều đó là đúng. Chắc chắn rất khó cho tâm trí phương Tây hiểu thái độ này của phương Đông, bởi vì toàn thể thái độ phương Đông phụ thuộc vào việc hiện hữu và toàn thế thái độ phương Tây phụ thuộc vào việc làm. Tính tốt là cái gì đó để được làm; tính thánh thiện liên quan tới hành động - nó không vậy ở phương Đông, bởi vì bạn có thể thực hiện hành động thiện và bạn có thể không phải là thiện; thế thì ở đâu đó trong hành động thiện cũng sẽ có ý định ác nào đó. Nó phải là như vậy. Và nếu bạn thức tỉnh, không thể nào làm bất kì cái gì sai được. Cho dù nó có vẻ là sai, cho dù xã hội quyết định nó là sai, xã hội sai - vì từ trái tim đã thức tỉnh không thể có chuyện cái sai có thể nảy sinh.
Một nhà tu khổ hạnh fakir được mời tới bữa tối. Vị fakir được ngồi cạnh một người và trong buổi tối ông ấy đã hỏi người này, "Ông sống để làm gì?"
"Tôi là dược sĩ," người này đáp lại.
"Vâng," vị fakir nói. "Đó là điều ông đang làm để kiếm sống - nhưng ông sống vì cái gì cơ?"
Có ngần ngại một chốc. "Thế này, thưa ông, tôi thực sự đã không nghĩ về điều đó," dược sĩ đáp lại.
Ở phương Tây, và đặc biệt cho tâm trí hiện đại dù ở phương Đông hay phương Tây, việc làm đã trở nên ngày càng quan trọng hơn. Và khi việc làm trở nên ngày càng quan trọng hơn, bạn mất mọi tiếp xúc với bản thể bạn, bạn mất mọi tiếp xúc với cội nguồn cuộc sống. Thế thì bạn liên tục làm cả nghìn lẻ một thứ - ngoại trừ điều bản chất nhất. Điều bản chất nhất là biết tới bản thân người ta, và bạn không thể biết được bản thân bạn chừng nào bạn chưa dịch chuyển toàn thể tâm thức của bạn từ việc làm sang việc hiện hữu.
Bất kì khi nào ai đó hỏi: Bạn là ai? bạn nói: tôi là bác sĩ, hay, tôi là kĩ sư, hay tôi là kiến trúc sư, hay cái gì đó như thế. Những câu trả lời này là sai. Đây là điều bạn làm - đây không phải là hiện hữu của bạn. Khi tôi hỏi bạn: Bạn là ai? Tôi không hỏi liệu bạn là bác sĩ hay là kĩ sư. Đó là điều bạn làm. Đó không phải là hiện hữu của bạn. Đó là cách bạn kiếm sống - đó không phải là cuộc sống của bạn.
Bạn là ai?
Nếu bạn bỏ ý tưởng về việc là bác sĩ, kĩ sư, giáo sư, thế thì đột nhiên bạn sẽ trở nên nhận biết về sự trống rỗng nào đó bên trong bạn... bạn không biết bạn là ai. Và đây là kiểu cuộc sống gì mà trong đó bạn thậm chí không nhận biết về bạn là ai?
Người ta liên tục né tránh trống rỗng này bên trong bản thân người ta. Người ta liên tục gắn những miếng vá khắp xung quanh bản thân người ta, để cho bạn không thể thấy được cái hư không bên trong này ở bất kì đâu cả. Người là liên tục níu bám lấy hành động, và hành động là không nhiều hơn giấc mơ - cả tốt lẫn xấu. Hành động tốt, giấc mơ tốt; hành động xấu, ác mộng. Nhưng cả hai đều là mơ - và toàn thể nỗ lực ở phương Đông đã từng là điều này: để biết người mơ.
Người mơ này là ai?
Ai là tâm thức này mà các giấc mơ tới, chảy qua và đi?
Khi một ý nghĩ nảy sinh, ý nghĩ khác đi theo. Khi ý nghĩ đầu tiên xuất phát từ chứng ngộ, mọi ý nghĩ tiếp sau đều thực. Qua ảo tưởng, người ta làm mọi thứ không thực. Ảo tưởng không được gây ra bởi tính khách thể; nó là kết quả của tính chủ thể. Giữ chặt dây mũi và không cho phép cho dù một hoài nghi.
Thế giới không gây ra nó: bạn đang gây ra nó. Cho nên đừng bao giờ đổ lỗi cho thế giới. Đừng nói, vì mọi người hay nói, rằng thế giới là ảo tượng, thế giới là maya. Thế giới không là maya, thế giới không là ảo tưởng - chính tâm trí bạn, chính tính chủ thể riêng của bạn, cái liên tục tạo ra maya, ảo tưởng, khắp xung quanh bạn.
Chẳng hạn: bạn bước đi, bạn đã đi dạo buổi sáng và bên đường bạn thấy viên kim cương, viên kim cương đẹp, loé sáng. Nó có giá trị cho bạn; giá trị này do tâm trí bạn gán cho - bằng không nó là hòn đá như bất kì hòn đá nào khác. Nếu bạn hỏi các hòn đá khác bên đường, chúng sẽ đơn giản cười bạn: "Có thể là một hòn đá loé sáng, nhưng nó tạo ra khác biệt gì nào? - hòn đá là hòn đá." Nếu không người nào đi qua đường, thế thì không có kim cương. Một khi một người đi qua đường, ngay lập tức hòn đá nào đó biến đổi bản thân nó trong tâm trí người đó và trở thành kim cương.
Tính kim cương đó được tâm trí gán cho hòn đá đó - nó chưa bao giờ có đó. Một khi nhân loại biến mất khỏi trái đất này, mọi sự sẽ có đó những theo cách khác toàn bộ. Hoa hồng sẽ là một hoa bình thường như bất kì hoa nào; sẽ không có khác biệt gì. Sông Hằng sẽ không là sông thiêng; nó sẽ là sông thường như các sông khác vậy. Và sẽ không có khác biệt giữa nhà thờ và đền chùa; chúng cả hai sẽ chỉ là một thứ.
Khác biệt được tâm trí đem vào. Phân loại được tạo ra bởi tâm trí. Ca ngợi và kết án là của tâm trí. Một khi tâm trí không có đó, mọi thứ đều trong thực tại của nó như nó vậy. Không đánh giá nào nảy sinh.
Người ta làm mọi thứ thành không thực nếu người ta không thực. Bạn liên tục phóng chiếu bản thân bạn - mọi thứ khác vận hành như màn ảnh.
Khi một ý nghĩ nảy sinh, ý nghĩ khác đi theo. Khi ý nghĩ đầu tiên xuất phát từ chứng ngộ, mọi ý nghĩ tiếp sau đều thực. Qua ảo tưởng, người ta làm mọi thứ không thực. Ảo tưởng không được gây ra bởi tính khách thể; nó là kết quả của tính chủ thể. Giữ chặt dây mũi và không cho phép cho dù một hoài nghi.
Lúc ban đầu, kỉ luật phải là nghiêm khắc: Giữ chặt dây mũi và không cho phép cho dù một hoài nghi. Lúc ban đầu, công việc sẽ là vất vả, gian nan, vì nếu bạn thảnh thơi chút ít tâm trí đi vào trong hình mẫu cũ ngay lập tức. Nó đem cái khổ cũ trở lại. Nó tạo ra toàn thể cái vô nghĩa lặp đi lặp lại. Lúc ban đầu, bạn phải thực sự nghiêm khắc.
Đêm Phật đạt tới chứng ngộ, ông ấy ngồi dưới cây và ông ấy nói: "Mình sẽ không đứng dậy khỏi cây này lần nữa trong đời mình nếu mình không đạt tới chứng ngộ. Được kết thúc rồi!" ông ấy nói, "Mình được kết thúc với việc làm bất kì cái gì cho nó. Mình sẽ ngồi đây - cây này sẽ trở thành cái chết của mình." Một quyết định toàn bộ. Vào khoảnh khắc đó ông ấy bỏ hoàn toàn 'sợ quyết' - một quyết định toàn bộ. Chỉ suy ngẫm về nó! Và chính đêm đó, đến sáng ông ấy đã chứng ngộ.
Tôi đã nghe một câu chuyện về nhà huyền môn Sufi, Baba Shaikh Farid:
Có lần một thanh niên tới Farid và Farid đang tắm trong sông Hằng, và người này hỏi ông ấy làm sao anh ta có thể tìm thấy Thượng đế. Baba Shaikh Farid tóm lấy anh ta, dìm anh ta xuống nước, và khi họ đã xuống đủ sâu, ông ấy bắt anh ta phải ở dưới nước. Thanh niên này gần chết đuối trước khi người thiêng liêng này thả anh ta ra.
"Sao ông làm điều đó?" anh ta ngớp ngáp hoài nghi.
"Khi anh khao khát Thượng đế nhiều như anh cần không khí khi ở dưới nước," Baba Shaikh Farid đáp, "anh sẽ tìm thấy ngài."
Ham muốn phải trở thành mãnh liệt tới mức bạn đưa mọi điều bạn có vào lâm nguy. Đam mê tìm kiếm phải là toàn bộ tới mức không một hoài nghi nào là được phép để làm cho bạn vẩn vơ. Chính sự mãnh liệt sẽ đem tới chân lí. Nó có thể xảy ra trong một khoảnh khắc! - bạn chỉ cần trở thành sự mãnh liệt toàn bộ của ngọn lửa bên trong.
Quyết định này phải là toàn bộ. Nó là gian nan, tất nhiên, nhưng mọi người đều phải trải qua gian nan đó một lần. Người ta phải trả giá cho chân lí, và không có cách khác để trả giá cho nó - bạn phải đưa toàn thể bản thể của bạn lên ban thờ. Đó là hi sinh duy nhất được cần tới.
Giữ chặt dây mũi và không cho phép cho dù một hoài nghi.
Lời bình văn xuôi cho lời kinh thứ sáu:
Cuộc vật lộn này qua rồi; được và mất được tiêu đi. Ta ca bài ca của tiều phu làng, và chơi điệu đồng dao của trẻ con. Dạng chân ngồi trên trâu, ta nhìn mây trên đầu. Ta đi tiếp, chẳng thành vấn đề ai có thể muốn gọi ta lại.
Nếu sự mãnh liệt là toàn bộ, cuộc vật lộn xong rồi. Nếu bạn thực sự quan tâm tới việc tìm trâu, thế thì đừng liên tục làm việc cho nó một cách nửa vời. Hoặc tìm nó, hoặc không tìm nó - vì tìm kiếm hờ hững sẽ không giúp ích gì; điều đó sẽ là phí hoài năng lượng vô cùng. Nếu bạn muốn tìm, thế thì đưa bản thân bạn một cách toàn bộ vào trong nó. Nếu bạn không muốn tìm nó, quên mọi thứ về nó đi. Đi vào trong thế giới một cách toàn bộ. Một ngày nào đó này khác sẽ là khoảnh khắc đúng để việc tìm kiếm bắt đầu.
Nếu bạn không sẵn sàng đưa bản thân bạn hoàn toàn vào trong tìm kiếm, để được tham gia với toàn thể trái tim bạn, điều đó đơn giản chỉ ra rằng bạn còn chưa được kết thúc với thế giới. Thế giới vẫn còn hấp dẫn bạn, ham muốn vẫn tiếp tục ám ảnh bạn. Bạn sẽ vẫn còn thích trở thành người giầu, người quyền lực, tổng thống, hay cái gì đó giống điều đó. Tham vẫn còn ẩn kín bên trong bạn. Bạn vẫn chưa đi tới khoảnh khắc của nhận biết nơi người ta nhận ra rằng kho báu thực là ở bên trong và không ở bên ngoài. Thế thì đi vào thế giới bên ngoài đi. Đừng nửa vời; đó là tình huống nguy hiểm nhất.
Nếu bạn có một nửa tôn giáo và một nửa trần tục, bạn sẽ bỏ lỡ cả hai. Bạn sẽ không có khả năng đối phó với thế gian; tôn giáo của bạn sẽ trở thành việc can nhiễu. Và bạn sẽ không có khả năng đối phó với việc tìm kiếm bên trong; những ham muốn trần tục của bạn sẽ liên tục làm bạn sao lãng. Không cần đâu! Nếu thế giới vẫn còn hấp dẫn bạn, nếu bạn vẫn cảm thấy rằng có cái gì đó còn phải được đạt tới, thế thì đi đi, và thu lấy thất vọng hoàn toàn. Bạn sẽ bị thất vọng. Điều đó nghĩa là bạn cần lang thang, đi lạc lối thêm chút nữa. Không cái gì sai trong nó - đi nhanh vào. Đi một cách toàn bộ, để cho bạn được kết thúc sớm hơn. Thế thì bạn chín chắn. Thế thì toàn thể năng lượng của bạn đều quay vào trong. Bị thất vọng bởi bên ngoài, năng lượng đi vào bên trong một cách tự phát.
Nhưng mọi người tinh ranh. Họ muốn có cả hai thế giới - họ muốn có cái bánh và ăn nó nữa. Họ đang cố láu lỉnh, và láu lỉnh này sẽ chứng tỏ cái ngu xuẩn của họ. Láu lỉnh này không phải là thông minh - bởi vì một cách nửa vời thì không cái gì được đạt tới. Mọi việc đạt tới đều cần sự mãnh liệt, sự mãnh liệt toàn bộ.
Trong một khoảnh khắc cuộc vật lộn có thể qua đi.
Cuộc vật lộn này qua rồi; được và mất được tiêu đi.
Và khi vật lộn qua rồi, thế thì người ta hiểu rằng mọi thứ đều đúng. Được và mất, cả hai được tiêu đi. Đi lạc lối cũng là một phần của trưởng thành, và đi vào trong thế giới cũng là một phần của việc tìm Thượng đế. Điều đó là được cần! Cho nên khi tôi nói đi vào trong thế giới, tôi không nói nó theo bất kì nghĩa kết án nào. Tôi đơn giản nói rằng nó được cần. Được kết thúc với nó đi! Bạn còn chưa chín chắn, và nếu bạn cố gắng một cách nửa vời để đi tới cội nguồn bên trong của bạn, nó sẽ là việc kìm nén. Và kìm nén phân chia, làm cho bạn ốm yếu.
Tôi đã nghe một giai thoại:
Cậu con trai, mẹ nó và bố nó đã được mời đi ăn tối ở nhà bà cô. Bà ấy thuộc kiểu người cầu kì và bố mẹ nó cảnh báo cho cậu con phải có hành vi tốt nhất. "Đừng bắt đầu hỏi những thứ trên bàn, hay với lấy mọi thứ," nó được bảo. "Cứ đợi cho tới khi con được hỏi."
Bằng cách nào đó ngồi cạnh bàn cậu bé không chú ý tới những thứ ngon được đưa lên. Nó chẳng nói gì. Chung cuộc, nó ho nhẹ. Không ai để ý gì.
Cuối cùng, trong một thời gian tạm lắng tán chuyện, nó nói to bằng một giọng rõ ràng, "Ai muốn có đĩa sạch không?"
Đó là tâm trí của người bị kìm nén - bao giờ cũng quan sát, chờ đợi; bao giờ cũng khao khát, ham muốn. Và tâm trí sẽ tìm cách nào đó này khác để ho, hay để nói: Có người nào cần đĩa sạch không?
Bất kì ham muốn bị kìm nén nào cũng sẽ khẳng định bản thân nó; nó sẽ tìm cách để khẳng định bản thân nó. Đừng bao giờ kìm nén ham muốn. Hiểu biết, nhưng không bao giờ kìm nén. Nhận biết, nhưng không bao giờ kìm nén. Những ham muốn là những bài học lớn; nếu bạn kìm nén, bạn sẽ bỏ lỡ bài học. Sống trong chúng đi. Sống một cách có ý thức. Hiểu chúng, tại sao chúng có đó, chúng là gì. Và khi tôi nói hiểu chúng, hiểu biết là có thể chỉ nếu bạn không kết án chúng. Nếu bạn đã kết án chúng, thế thì bạn không thể hiểu được chúng. Trung lập đi: đừng quyết định cái gì là sai và cái gì là đúng. Chỉ quan sát.
Khi giận nảy sinh, đừng nói nó là xấu. Thực ra, thậm chí không nói rằng nó là giận, vì trong chính từ giận này một kết án đã đi vào. Đơn giản nhắm mắt lại, nói X,Y,Z, bất kì cái gì - rằng X đang nảy sinh. Cứ cảm thấy khác biệt khi bạn nói giận nảy sinh và khi bạn nói X nảy sinh. Ngay lập tức có khác biệt. Với X bạn không có ủng hộ hay chống đối; với X bạn không thiên về hay chống lại; với X bạn không định kiến. Với giận bạn bị định kiến - hàng thế kỉ ước định rằng giận là xấu.
Chỉ nhìn, quan sát, theo dõi. Giận cũng là năng lượng - có thể không đi theo hướng đúng, nhưng dẫu sao năng lượng có đó, một phần của con trâu. Theo dõi nó.
Quan sát nó. Và chỉ bằng quan sát và theo dõi, bạn sẽ thấy năng lượng này đang biến đổi. Quan sát là giả kim thuật. Nó thay đổi năng lượng này, phẩm chất của năng lượng này. Và chẳng mấy chốc bạn sẽ thấy: cùng năng lượng đã đi vào giận dữ nay đã biến đổi thành từ bi. Từ bi được ẩn trong giận như cây được ẩn trong hạt mầm - chỉ sáng suốt sâu là được cần.
Cho nên đi vào trong thế giới đi; được kết thúc với thế giới đi. Đừng sợ thế giới, bởi vì nếu bạn sợ bạn sẽ cố trốn tránh việc chín một nửa, và chín một nửa là ở trong hình dạng tồi tệ nhất. Để cho nhiệt của thế giới làm cho bạn chín hoàn hảo đi. Bạn thất vọng nhiều thế, bị vỡ mộng, tới mức bây giờ bạn sẵn có để đi trên cuộc hành trình nào đó, vào trong không gian khác nào đó.
Và thế thì điều đẹp đẽ xảy ra...
Nếu bạn trở nên bị kìm nén, bạn không chỉ kìm nén những thứ đã từng bị kết án bởi xã hội - bạn cũng bắt đầu kìm nén mọi thứ là tự nhiên và không đáng bị kìm nén.
Nhưng điều đẹp xảy ra. Chẳng hạn, dục sẽ biến mất, nhưng điều đó không có nghĩa là yêu sẽ biến mất. Một loại năng lượng mới toàn bộ nảy sinh trong bạn. Yêu sẽ trở nên được làm mạnh, yêu sẽ trở thành cường tráng. Và nếu dục xảy ra, nó sẽ là một phần của yêu; nó sẽ có hoàn cảnh khác toàn bộ. Cho nên gọi nó là dục là không tốt.
Ngay bây giờ, nếu yêu xảy ra chút nào, nó xảy ra như một phần của dục. Dục vẫn còn là điều cơ sở. Yêu chỉ là cái bóng của nó. Khi dục biến mất, yêu biến mất. Khi bạn trở nên quan tâm về dục trong người khác nào đó, yêu biến mất từ người bạn đã có quan hệ dục trước đây.
Khi năng lượng dục được biến đổi, đi vào cõi giới cao hơn, bạn trở thành urdhva-retus - năng lượng này không đi xuống mà đi lên; hay không đi ra ngoài mà đi vào trong, thì cũng là cùng cách nói. Đi vào và đi lên là cùng hướng. Đi xuống và đi ra lại là cùng chiều. Chúng không phải là hai chiều. Khi năng lượng này đi lên hay đi vào trong, dục trở thành bộ phận, cái bóng, của yêu. Nó bây giờ không còn là quan trọng trong bản thân nó.
Nhưng nếu bạn đang kìm nén và không trở nên nhận biết, thế thì bạn sẽ kìm nén dục và bạn sẽ kìm nén cả yêu nữa, bởi vì bạn sẽ trở nên sợ: bất kì khi nào yêu đi vào trong tâm trí bạn, dục sẽ theo sau - ngay lập tức. Cho nên bạn sẽ sợ yêu nữa. Người kìm nén trở nên sợ bản thân năng lượng này.
Tôi đã nghe nói về một người: anh ta đang yêu một người đàn bà và anh ta hỏi người đàn bà lấy anh ta. Nhưng trước khi cô ấy chấp nhận cô ấy hỏi, "Chỉ một điều thôi, anh Harry. Anh có là loại người sẽ mong đợi vợ đi ra ngoài làm việc không?"
Harry nói, "Này, Sybil. Không vợ nào của anh đã bao giờ phải đi ra ngoài và nhận việc làm - trừ phi, tất nhiên, cô ấy muốn thức ăn và quần áo và những đồ xa hoa như thế."
Bây giờ thức ăn, quần áo, không phải là xa hoa - nhưng nếu bạn kìm nén, thế thì bạn sợ mọi thứ. Thế thì nỗi sợ nắm lấy bạn. Người kìm nén là người sợ hãi, sợ mọi thứ.
Nếu bạn đi và tặng chút tiền ra cho Vinoba Bhave, ông ấy sẽ không chạm vào nó. Ông ấy sợ chạm vào tiền.
Không chỉ thế: ông ấy sẽ chuyển động đầu để cho ông ấy không thể nhìn, hay ông ấy sẽ nhắm mắt lại. Bây giờ điều này dường như hơi chút quá đáng. Dường như người keo kiệt này đang đứng lộn ngược trên đầu mình - cùng một kiểu tâm trí.
Người keo kiệt liên tục tích luỹ tiền, và thế rồi một ngày này đó, bị thất vọng, người đó bắt đầu kìm nén ham muốn của mình. Thế rồi người đó chọn chính tiến trình đảo ngược, chính cực đối lập. Thế rồi người đó thậm chí sợ nhìn tiền. Bây giờ nếu tiền là vô giá trị, thế thì sợ nhìn nó là gì? Và nếu tiền không có gắn bó sâu sắc trong bạn, không có ám ảnh sâu sắc trong bạn, thế thì tại sao nhắm mắt lại? Bạn không nhắm mắt với các đồ vật khác. Nếu bạn hỏi Vinoba ông ta nói: "Tiền là bẩn."
Một trong các đệ tử của ông ấy có lần tới tôi và anh ta nói, "Tôi hỏi Vinoba và ông ấy nói tiền là bẩn."
"Nhưng thế thì," tôi nói, "bạn quay về và nói với ông ấy: 'Thế thì bất kì khi nào ông thấy bẩn, nhắm mắt lại! Và đừng chạm đất, đừng bước trên đất - treo bản thân ông trong không trung đi. Bởi vì nếu tiền là bẩn, thế thì bẩn là tiền. Nhưng ông cư xử khác: với bẩn ông không sợ! Với tiền ông sợ.'"
Không. Tôi không thể tin được rằng tiền là bẩn. Tiền vẫn là tiền, bẩn là bẩn. Và khi bạn gọi tiền là bẩn, bạn đơn giản chỉ ra nỗi ám ảnh sâu nào đó. Bằng không, tại sao tiền bẩn? Nó là phương tiện hữu dụng. Dùng nó, nhưng đừng bị nó dùng! - điều đó tôi có thể hiểu được. Đừng bị nó dùng!
Đó là cách một người nhận biết vận hành trong cuộc sống. Nhưng nếu bạn kìm nén, thế thì bạn đi sang cực đối lập. Người keo kiệt đứng trên đầu mình trở thành vĩ đại, người vĩ đại đã từ bỏ thế giới. Nhớ lấy: kìm nén sẽ không giúp ích gì.
Cuộc vật lộn này qua rồi; được và mất được tiêu đi. Ta ca bài ca của tiều phu làng, và chơi điệu đồng dao của trẻ con.
Hay! Người ta trở thành như trẻ con - đơn giản, hồn nhiên, hạnh phúc trong những thứ nhỏ bé.
Ta ca bài ca của tiều phu làng, và chơi điệu đồng dao của trẻ con. Dạng chân ngồi trên trâu, ta nhìn mây trên đầu. Ta đi tiếp, chẳng thành vấn đề ai có thể muốn gọi ta lại.
Thế giới cũ gọi tôi trở lại. Ham muốn cũ gọi tôi trở lại. Hình mẫu cũ gọi tôi trở lại. Nhưng bây giờ không thành vấn đề nữa - tôi đang đi tới kho báu thực. Cho nên ảo tưởng không thể hấp dẫn tôi được thêm nữa, và mọi thứ đã trở thành đẹp - mây trên trời, và bài ca của tiều phu.
Thánh nhân thực trở thành giống như trẻ nhỏ: đơn giản, gần giống như kẻ ngốc. Thánh Francis thường gọi bản thân mình là anh hề của Thượng đế. Lão Tử nói: Người đời sáng chói, riêng ta mịt mờ.
Người ta trở thành giống như trẻ nhỏ - không logic; cực kì sống động, nhưng không treo trong đầu. Năng lượng trở thành luồng; bây giờ không có khối chắn, không cái gì bị đông cứng, và các biên giới được gộp lại. Thế thì người ta không tách rời khỏi cái toàn thể, nhưng đơn giản giống như tiều phu và bài ca đơn giản của họ.
Cuộc sống trở thành bài ca đơn giản, và cuộc sống trở thành hồn nhiên.
Một khi bạn biết cuộc sống là gì, cái đẹp vô cùng nảy sinh trong bản thể bạn. Mọi thứ đều trở nên chói sáng, sáng với Thượng đế. Từng hòn đá đều trở thành bài thuyết giáo. Từng im lặng đều trở thành bài ca. Người ta cảm thấy phúc lành thường xuyên được mưa rào lên bản thân người ta.
Dạng chân ngồi trên trâu, ta nhìn mây trên đầu. Ta đi tiếp, chẳng thành vấn đề ai có thể muốn gọi ta lại.
Đủ cho hôm nay.
Xem tiếp Chương 7 - Quay về Mục lục
0 Đánh giá