Chương 70. Một mình là đau đớn

Vigyan Bhairav Mật Tông Tập 4 - Osho

Sách về các Bí mật: Bình luận mới

Chương 70. Một mình là đau đớn

Câu hỏi thứ nhất:

Đương đầu với bản thân người ta trong tính một mình là rất đáng sợ, rất đau đớn. Phải làm gì?

Nó là đáng sợ và nó là đau đớn, và người ta phải chịu đựng nó. Không cái gì phải được làm để né tránh nó, không cái gì phải được làm để làm chệch hướng tâm trí, không cái gì phải được làm để trốn thoát khỏi nó. Người ta phải chịu đựng nó và đi qua nó. Chịu đựng này, đau này, chính là dấu hiệu tốt rằng bạn ở gần việc sinh mới, vì mọi việc sinh đều được đi trước nó, là đau. Điều đó không thể né tránh, và nó phải không nên được né tránh vì nó là một phần của trưởng thành của bạn. Đau này và chịu đựng này được biết theo truyền thống là tapashcharya, khổ hạnh. Đây là nghĩa của tapas - khổ hạnh gian truân, nỗ lực.

Nhưng tại sao có đau này? Điều này nên được hiểu vì hiểu biết sẽ giúp bạn đi qua nó, và nếu bạn đi qua nó một cách có hiểu biết, bạn sẽ đi ra khỏi nó dễ dàng hơn, và sớm hơn.

Tại sao có đau khi bạn một mình? Điều đầu tiên là ở chỗ bản ngã của bạn bị ốm. Bản ngã của bạn có thể tồn tại chỉ cùng với người khác. Nó đã lớn lên trong mối quan hệ, nó không thể tồn tại một mình. Cho nên nếu tình huống là nó không thể tồn tại được thêm nữa, thế thì nó cảm thấy ngột ngạt, nó cảm thấy ngay bên bờ vực của chết. Đây là khổ sâu sắc nhất. Bạn cảm thấy dường như bạn sắp chết, nhưng đấy không phải là bạn chết mà chỉ bản ngã, cái bạn đã coi là bản thân bạn, cái bạn đã trở nên bị đồng nhất. Nó không thể tồn tại được vì nó đã được người khác trao cho bạn. Nó là việc đóng góp.

Khi bạn bỏ người khác, bạn không thể mang bản ngã đi cùng bạn. Nghĩ về nó theo cách này: khi bạn ở trong xã hội, mọi người nghĩ bạn là người rất tốt. Tính tốt này không thể tồn tại khi bạn đơn độc và một mình vì đây là điều mọi người nghĩ về bạn. Bây giờ những người này không còn nữa. Hình ảnh của bạn không thể được giúp đỡ. Nó đã trở thành vô nền tảng. Dần dần nó sẽ biến mất và bạn sẽ cảm thấy rất tệ vì bạn đã là người tốt thế và giờ bạn không còn nữa. Và không chỉ người tốt sẽ khổ, nếu bạn là người xấu, điều đó nữa cũng được người khác trao cho bạn. Điều đó nữa là cách thức để có được sự chú ý. Khi nhiều người coi bạn là xấu, họ cho bạn sự chú ý. Họ không thể dửng dưng với bạn, họ phải nhận biết về bạn. Bạn là ai đó, người xấu, nguy hiểm. Khi bạn chuyển vào trong đơn độc, bạn trở thành không ai cả. Hình ảnh xấu đó sẽ biến mất và bạn đã nuôi dưỡng trên nó, bản ngã của bạn đã được nuôi dưỡng trên nó. Cho nên người xấu và người tốt về căn bản là không khác nhau - cả hai đang thu lấy bản ngã của họ. Phương tiện của họ là khác, nhưng mục đích của họ là một.

Cái xấu phụ thuộc vào người khác, cái tốt cũng vậy. Chúng tồn tại trong xã hội. Thánh nhân và tội nhân, họ tồn tại trong xã hội. Một mình, bạn không là thánh nhân không là tội nhân. Cho nên trong tính một mình mọi điều bạn biết về bản thân bạn sẽ sụp đổ; dần dần nó sẽ biến mất. Bạn có thể kéo dài bản ngã của bạn trong một thời kì nào đó - và điều đó nữa bạn sẽ phải làm qua tưởng tượng - nhưng bạn không thể kéo dài nó lâu được. Không có xã hội bạn bị bật rễ; mảnh đất không có đó để từ đó kiếm được thức ăn. Đây là nỗi đau cơ bản. Bạn không còn chắc bạn là ai: bạn chỉ là một nhân cách bị giải tán, một nhân cách đang tan biến. Nhưng điều này là tốt, vì chừng nào cái bạn giả này chưa biến mất, cái thực không thể nổi ra. Chừng nào bạn chưa hoàn toàn được rửa sạch và lại trở thành sạch sẽ, cái thực không thể nổi ra.

Cái bạn giả này đang chiếm ngai vàng. Nó phải bị truất phế. Bằng việc sống trong đơn độc, mọi cái là giả có thể ra đi. Và mọi cái được xã hội cho, là giả - thực sự, mọi cái được cho, đều là giả, mọi cái được sinh ra cùng bạn, là thực. Mọi cái là bạn, bởi bản thân bạn, không được đóng góp từ ai đó khác, là thực, đích thực. Nhưng cái giả phải ra đi. Và cái giả là đầu tư lớn: bạn đã đầu tư nhiều thế vào trong nó, bạn đã từng chăm sóc nó nhiều thế. Mọi hi vọng của bạn treo trên nó. Cho nên khi nó bắt đầu tan biến, bạn sẽ cảm thấy sợ, hãi, run rẩy. Bạn định làm gì cho bản thân bạn? Bạn đang phá huỷ toàn thể cuộc sống của bạn, toàn thể cấu trúc.

Sẽ có sợ. Nhưng bạn phải đi ra khỏi sợ này, chỉ thế thì bạn sẽ trở thành không sợ. Tôi không nói bạn sẽ trở thành bạo dạn, không. Tôi nói bạn sẽ trở thành không sợ. Bạo dạn chỉ là một phần của sợ. Dù bạn bạo dạn thế nào, sợ được ẩn kín đằng sau. Tôi nói không sợ. Bạn sẽ không bạo dạn, không có nhu cầu là bạo dạn khi không có sợ. Bạo dạn và sợ cả hai trở thành không liên quan. Chúng là hai mặt của cùng một đồng tiền. Cho nên bạo dạn của bạn không là gì ngoài bạn đứng trên đầu bạn - hệt như trong shirshasan. Bạo dạn của bạn được ẩn kín bên trong bạn và sợ của bạn là trên bề mặt; sợ của họ bị ẩn kín bên trong vào bạo dạn của họ là trên bề mặt. Cho nên khi bạn một mình bạn rất bạo dạn, khi bạn nghĩ về cái gì đó bạn rất bạo dạn, nhưng khi tình huống thực tới bạn sợ. Người ta nói về những người lính, những người vĩ đại nhất trong số họ, rằng trước khi đi ra mặt trận, họ sợ như bất kì người nào.

Bên trong run rẩy, nhưng họ sẽ đi. Họ sẽ đẩy run rẩy này sang bên vào trong vô thức; và run rẩy bên trong càng có đó, họ sẽ càng tạo ra mẽ ngoài rằng họ bạo dạn quanh họ. Họ sẽ tạo ra áo giáp. Bạn nhìn vào áo giáp đó - nó có vẻ bạo dạn, nhưng sâu bên dưới họ bị trút đầy bởi sợ. Người ta trở thành không sợ chỉ khi người ta đã trải qua sợ sâu sắc nhất của tất cả - đó là việc tan biến của bản ngã, việc tan biến của hình ảnh, việc tan biến của nhân cách.

Đây là cái chết vì bạn không biết liệu sự sống mới có nổi ra từ nó hay không - trong quá trình này bạn sẽ chỉ biết chết. Chỉ khi bạn chết như bạn vậy, như thực thể giả, chỉ thế thì bạn sẽ biết rằng chết chỉ là cánh cửa tới cái bất tử. Nhưng điều đó sẽ là sự kết thúc. Trong quá trình này bạn đơn giản chết đi. Mọi thứ mà bạn yêu mến nhiều thế đang bị lấy đi khỏi bạn - nhân cách của bạn, ý tưởng của bạn, mọi thứ bạn nghĩ là đẹp.

Mọi thứ đang rời bỏ bạn. Bạn đang bị tước đoạt. Mọi vai trò và nghề nghiệp đang bị lấy đi. Trong quá trình này sợ sẽ có đó, nhưng sợ này là cơ bản, cần thiết, không tránh khỏi - người ta phải đi qua nó. Bạn sẽ hiểu nó, nhưng đừng cố né tránh nó, đừng cố thoát khỏi nó vì mọi trốn chạy sẽ mang bạn trở lại, bạn sẽ tụt lùi vào trong nhân cách.

Những người đi vào trong im lặng sâu và đơn độc, họ bao giờ cũng hỏi tôi, "Sẽ có sợ, cho nên phải làm gì?" Tôi bảo họ không làm bất kì cái gì, chỉ sống cái sợ này. Nếu run rẩy tới, run rẩy đi, sao ngăn cản nó? Nếu sợ bên trong có đó, và bạn đang run lên với nó, vậy run lên với nó đi. Không làm bất kì cái gì. Cho phép nó xảy ra. Nó sẽ tự đi. Nếu bạn né tránh nó - và bạn có thể né tránh nó. Bạn có thể bắt đầu tụng Ram, Ram, Ram; bạn có thể bám lấy mật chú để cho tâm trí của bạn được làm sao lãng. Bạn sẽ được làm nguôi và sợ sẽ không có đó - bạn đã đẩy nó vào trong vô thức. Nó đã đi ra - điều là tốt, bạn sắp được tự do khỏi nó - nó đã bỏ bạn và khi nó bỏ bạn, bạn sẽ run rẩy. Điều đó là tự nhiên vì từ mọi tế bào của thân thể, của tâm trí, năng lượng nào đó mà bao giờ cũng có đó bị đẩy xuống, đang bỏ đi. Sẽ có rung chuyển, run rẩy; nó sẽ giống như trận động đất. Toàn thể hồn sẽ bị rối bởi nó nhưng cứ để nó vậy đi. Không làm bất kì cái gì. Đó là lời khuyên của tôi. Thậm chí không tụng tên Ram. Không cố làm bất kì cái gì với nó vì mọi điều bạn có thể làm sẽ lại là kìm nén. Chỉ bằng việc cho phép nó hiện hữu, bằng việc để nó hiện hữu, nó sẽ rời bỏ bạn - và khi nó đã rời đi, bạn sẽ hiện hữu hoàn toàn là con người khác.

Cơn bão đã qua và bạn bây giờ sẽ được định tâm, được định tâm như bạn chưa bao giờ là vậy trước đây. Và một khi bạn biết nghệ thuật của việc để mọi thứ hiện hữu, bạn sẽ biết một trong những chìa khoá chủ mở mọi cánh cửa bên trong.

Thế thì bất kì cái gì là hoàn cảnh, để nó hiện hữu, không né tránh nó.

Nếu chỉ trong ba tháng bạn có thể ở trong đơn độc toàn bộ, trong im lặng toàn bộ, không tranh đấu với bất kì cái gì, cho phép mọi thứ hiện hữu, dù nó là bất kì cái gì, trong vòng ba tháng cái cũ sẽ mất đi và cái mới sẽ có đó. Nhưng bí mật là cho phép nó hiện hữu, dù sợ thế nào, đau thế nào, dù rõ ràng nguy hiểm thế nào, tựa chết. Nhiều khoảnh khắc sẽ tới khi bạn bạn sẽ cảm thấy dường như bạn sẽ phát điên nếu bạn không làm cái gì đó và một cách không cố ý bạn sẽ bắt đầu làm cái gì đó. Bạn có thể biết rằng không cái gì có thể được làm, nhưng bạn sẽ không trong kiểm soát và bạn sẽ bắt đầu làm cái gì đó.

Nó cũng giống như bạn đang đi qua phố tối trong đêm, nửa đêm, và bạn cảm thấy sợ vì không có ai xung quanh và đêm là tối và phố xa lạ không biết - cho nên bạn bắt đầu huýt sáo. Huýt sáo có thể làm được cái gì? Bạn biết nó chẳng thể làm được cái gì. Thế rồi bạn bắt đầu hát bài hát. Bạn biết không cái gì có thể được làm bởi hát bài hát, bóng tối không thể bị xua tan, bạn sẽ vẫn còn một mình, nhưng dẫu sao, nó làm chệch tâm trí. Nếu bạn bắt đầu thổi sáo, chỉ bằng việc thổi sáo bạn thu được tin tưởng và bạn quên đi bóng tối. Tâm trí bạn đi vào trong việc huýt sáo và bạn bắt đầu cảm thấy ổn.

Không cái gì đã xảy ra. Phố xá vẫn như vậy, bóng tối vẫn như vậy, nguy hiểm, nếu có, vẫn có đó, nhưng bây giờ bạn cảm thấy được bảo vệ hơn. Mọi thứ vẫn như vậy, nhưng bây giờ bạn đang làm cái gì đó. Bạn có thể bắt đầu tụng một cái tên, một mật chú, Ram, Ram, điều đó sẽ là một loại huýt sáo. Nó sẽ cho bạn sức mạnh. Nhưng sức mạnh đó là nguy hiểm, sức mạnh đó sẽ lại trở thành vấn đề, vì sức mạnh đó sẽ là của bản ngã cũ của bạn. Bạn đang làm sống lại nó lần nữa.

Vẫn còn là nhân chứng đi, và cho phép bất kì cái gì xảy ra được xảy ra. Sợ phải bị đối diện để đi ra ngoài nó. Phiền não phải bị đối diện để siêu việt trên nó. Và việc đương đầu càng đích thực, càng nhiều đối diện, càng nhìn vào mọi sự như chúng vậy, việc xảy ra sẽ càng sớm có đó.

Phải mất thời gian chỉ bởi vì tính đích thực của bạn không mãnh liệt. Cho nên bạn có thể mất ba ngày, ba tháng, hay ba kiếp - điều đó tuỳ ở sự mãnh liệt. Thực sự, ba phút cũng có thể có tác dụng - ba giây cũng có thể có tác dụng. Nhưng thế thì bạn sẽ phải đi qua địa ngục vô cùng, với sự mãnh liệt tới mức bạn có thể không có khả năng chịu được nó, dung thứ nó. Nếu người ta có thể đối diện với bất kì cái gì được ẩn kín trong bản thân người ta, nó qua đi, và khi nó đã đi qua rồi, bạn là khác. Vì mọi thứ đã bỏ bạn đều là một phần của bạn trước đây, và bây giờ nó không còn là một phần nữa.

Cho nên đừng hỏi phải làm gì. Không có nhu cầu làm bất kì cái gì. Vô làm, chứng kiến, đối diện vô nỗ lực với bất kì cái gì hiện hữu, thậm chí không làm chút xíu nỗ lực, chỉ cho phép nó hiện hữu... vẫn còn thụ động và để nó đi qua. Nó bao giờ cũng đi qua. Khi bạn làm cái gì đó, đó là việc hoàn tác vì thế thì bạn can thiệp.

Và ai sẽ can thiệp? Ai sợ? Cùng cái là bệnh tật sẽ can thiệp. Cùng bản ngã mà phải bị bỏ lại đằng sau, sẽ can thiệp.

Tôi đã bảo bạn rằng bản ngã là một phần của xã hội. Bạn bỏ xã hội nhưng bạn không muốn bỏ phần mà xã hội đã trao cho bạn. Nó được bắt rễ trong xã hội; nó không thể sống mà không có xã hội. Cho nên hoặc bạn phải bỏ nó hoặc bạn phải tạo ra xã hội mới trong đó nó có thể sống.

Cho nên bạn có thể tạo ra một xã hội thay phiên. Đó là một trong những thủ đoạn lớn nhất của tâm trí. Nó bao giờ cũng vậy. Bạn có thể tạo ra một xã hội khác. Bạn có thể tạo ra một đạo tràng. Hai mươi người nghĩ họ muốn sống ở chỗ đơn độc có thể tạo ra tu viện - thế thì tu viện đã trở thành một xã hội thay phiên. Vậy nên họ chuyển ra khỏi xã hội nhưng họ tạo ra xã hội khác, cho nên về căn bản chẳng cái gì thay đổi. Họ vẫn còn là cùng người cũ. Thay vì là ngược lại, họ có thể trở nên bản ngã hơn vì bây giờ họ là vài người được chọn, được bầu. Họ đã bỏ thế giới nhưng họ đã tạo ra thế giới khác, và cùng hình mẫu của mối quan hệ lại chuyển động. Thế rồi có người trưởng, thế rồi có đệ tử, thế rồi có thầy, và mọi cấp bậc và mọi thứ bước vào, dưới dạng thu nhỏ. Và thế rồi có đệ tử tốt, có đệ tử xấu, có người thành công và có người không thành công... cho nên nó là cùng một thứ. Trong nhóm nhỏ toàn thể xã hội có đó.

Điều đó sẽ không có tác dụng. Bây giờ điều này đang xảy ra ở phương Tây. Một số lớn những người trẻ đang bỏ xã hội vì họ cảm thấy rằng xã hội mục nát, suy đồi, chết, và họ cảm thấy nó suy đồi tới mức nó không thể được thay đổi. Đây là điều rất mới. Thanh niên bao giờ cũng nghĩ rằng xã hội mục nát, nhưng họ nghĩ nó có thể được thay đổi, biến đổi, cho nên cách mạng được cần tới. Chỉ trong giai đoạn cuối cùng của xã hội hay nền văn mình điều này xảy ra - mọi người bắt đầu nghĩ rằng không cái gì có thể được làm, rằng cách mạng là vô nghĩa, rằng xã hội là chết tới mức không ai có thể làm nó sống lại được, rằng bạn không thể thay đổi được nó. Cho nên bạn chỉ có vứt bỏ nó đi.

Bạn không thể làm được bất kì cái gì, nhà đang cháy - cho nên bạn đơn giản thoát khỏi nó. Đây là điều đang xảy ra ở phương Tây: người hippies, người lập dị, yippies, những người khác, tất cả đều bỏ xã hội. Nhưng họ đang tạo ra xã hội khác, xã hội thay phiên. Bản thân người hippies đã trở thành xã hội thay phiên.

Trong xã hội bình thường nếu bạn có tóc dài, những người khác sẽ nhìn bạn dường như bạn đã đi lạc lối. Cái gì đó sai. Trong xã hội hippie nếu bạn có tóc ngắn, bạn là sai! Cái gì đó sai với bạn. Khác biệt là gì?

Trong xã hội bình thường nếu bạn sống theo cách bẩn thỉu, bạn là sai - bạn là bất lịch sự, kém phát triển, vô giáo dục, không được chấp nhận. Nhưng trong xã hội hippie nếu bạn sống rất sạch thế thì cái gì đó sai với bạn. Thế thì bạn vẫn đang bám lấy tâm trí cũ, điều nói rằng sạch sẽ là bên cạnh Thượng đế, Thượng đế đã chết từ lâu trước đây, bây giờ điều thứ hai, sạch sẽ, cũng đã chết. Nó không thể tồn tại mà không có Thượng đế.

Cùng kết án và cùng ca ngợi có đó. Bạn có thể tạo ra xã hội thay phiên với chính các qui tắc đối lập nhưng nó không tạo ra khác biệt - bản ngã của bạn có thể được nuôi nấng lần nữa. Nó đã được cấy ghép. Mảnh đất mới đã được hình thành.

Là đơn độc ngụ ý không tạo ra xã hội thay phiên. Chỉ đi ra khỏi xã hội, và thế thì bất kì cái gì xã hội đã trao cho bạn sẽ rời bỏ bạn. Nó chỉ có thể tồn tại trong môi trường, trong môi trường xã hội, nó không thể tồn tại bên ngoài điều đó. Bạn sẽ phải bỏ nó. Điều đó sẽ là đau đớn vì bạn được điều chỉnh thế theo nó, mọi thứ là được thu xếp thế. Nó đã trở thành thoải mái thế để được điều chỉnh, nơi mọi thứ là thuận tiện. Khi bạn thay đổi và di chuyển một mình, bạn bỏ lại mọi thoải mái, mọi thuận tiện, mọi điều xã hội có thể cho - và khi xã hội cho bạn cái gì đó, nó cũng lấy cái gì đó từ bạn: tự do của bạn, hồn của bạn.

Cho nên đó là việc trao đổi - và khi bạn cố lấy được hồn của bạn trong sự thuần khiết của nó, bạn phải dừng việc mặc cả. Nó sẽ là đau đớn, nhưng nếu bạn có thể đi qua nó, phúc lạc cao nhất chỉ ngay gần. Xã hội không như đau đớn như đơn độc; xã hội đang làm cho yên tĩnh; xã hội là thuận tiện, thoải mái. Nhưng nó cho bạn một loại ngủ. Nếu bạn đi ra khỏi nó, sự bất tiện nhất định có đó. Mọi kiểu bất tiện sẽ có đó. Những bất tiện đó phải được chịu đựng với hiểu biết rằng chúng là một phần của sự đơn độc, một phần của việc giành lại bản thân bạn.

Đây là tapas, đây là khổ hạnh, và bạn sẽ đi ra khỏi nó mới mẻ, với niềm vinh quang và chân giá trị mới, sự thuần khiết và hồn nhiên mới.

Câu hỏi thứ hai:

Đêm trước thầy đã nói rằng tính một mình toàn bộ là tự nhiên bản chất, là thực tại tối thượng của con người. Hôm nọ thầy đã giải thích rằng tính cá nhân là giả và con người là sóng trong cái toàn thể hữu cơ của sự tồn tại. Làm sao sự hoà hợp là có thể giữa tính một mình và tính toàn thể?

Không có nhu cầu làm hoà hợp. Tính một mình là tính toàn thể. Nhưng tính một mình không ngụ ý tính cá nhân. Bạn là cá nhân vì xã hội. Khi bạn là một mình toàn bộ, bạn sẽ không là cá nhân.

Cá nhân ngụ ý một phần của xã hội, một đơn vị của xã hội. Khi bạn ở trong đám đông bạn là một cá nhân; khi bạn chuyển ra khỏi đám đông, không chỉ đám đông tụt lại sau, cá nhân cũng tụt lại sau. Tính cá nhân đó đã được trao cho bạn. Cá nhân và xã hội là hai cực của một hiện tượng. Một mình bạn không là cá nhân; cá nhân phải tồn tại theo hình mẫu của xã hội. Điều đó cũng giống như khi tôi nói rằng một mình bạn không tốt không xấu, một mình bạn không hiền nhân không tội nhân, một mình bạn không đẹp không xấu, một mình bạn không khôn không ngu. Cả hai nhị nguyên mất đi. Phân loại mất đi.

Cá nhân tồn tại trong xã hội; cá nhân là đơn vị của xã hội. Một mình bạn không là cá nhân, cho nên đừng nghĩ rằng bạn sẽ trở thành cá nhân khi một mình. Không, bạn sẽ không là cá nhân đâu. Nếu không có xã hội làm sao bạn có thể là cá nhân được? Bạn sẽ có đó, và tính một mình đó sẽ là tính toàn thể. Bản ngã sẽ mất đi, và chính bản ngã cho bạn cảm giác về tính cá nhân.

Một mình không có nghĩa rằng bạn là cá nhân, một mình ngụ ý rằng bây giờ phân loại về xã hội và cá nhân không còn đó nữa. Điều này sẽ cho bạn tính toàn thể. Bạn không là một phần của bất kì cái gì bây giờ. Bạn đã trở thành cái toàn thể.

Điều này là khó diễn đạt vì trong ngôn ngữ nó có vẻ ngớ ngẩn. Bạn không thể hình dung được làm sao bạn sẽ không là cá nhân nếu bạn một mình, vì nếu bạn nghĩ và tưởng tượng bản thân bạn trên đỉnh núi, ngồi một mình ở đâu đó trong hang động Himalaya, bạn sẽ nghĩ về bản thân bạn như một cá nhân - vì bạn không biết tính một mình là gì. Tính một mình ngụ ý rằng mọi ý nghĩ, mọi tâm trí, mọi tính cá nhân đã được xã hội trao cho, đã bị bỏ lại đằng sau. Bạn sẽ trở thành chỉ là không gian, cái trống rỗng, không ai cả. Ngồi trong hang động Himalaya sẽ không có ai đang ngồi, chỉ có không gian.

Phật đã thiền dưới cây. Lúc đó là đêm trăng tròn và những thanh niên nào đó đã tới khu rừng này. Họ đã mang nhiều rượu đi cùng và một gái mãi dâm trẻ. Nhưng họ uống nhiều rượu thế và họ trở nên say tới mức cô gái mãi dâm trốn mất. Khi họ trở nên nhận biết rằng cô gái đã bỏ họ, họ bắt đầu đi tìm cô ấy. Cô ấy đi đâu rồi?

Trong khi đi tìm họ tới Phật đang ngồi dưới cây thiền. Cho nên họ nói với ông ấy, "Ông phải đã thấy một cô gái khoả thân, trẻ đẹp đi qua đây vì đây là lối đi duy nhất và lúc đó là đêm trăng tròn. Cho nên ông phải đã thấy cô gái trẻ đẹp này, đi qua. Ông có thấy cô ấy không?"

Phật mở mắt ra và nói, "Ai đó đã đi qua, nhưng ta không thể nói được liệu người đi qua đó là đàn bà hay đàn ông. Ta không thể nói được liệu người đi qua đó là đẹp hay xấu. Và ta không thể nói được liệu người đi qua đó có mặc quần áo hay khoả thân. Ai đó đã đi qua - ta nghe thấy tiếng bước chân."

Họ chưng hửng và họ nói, "Điều này là không thể được!" Phật nói, "Bản thân ta chắc đã không tin điều này trước đây. Khi ta còn là một phần của xã hội điều đó chắc đã là không thể được, nhưng bây giờ ta đã rời bỏ xã hội, ta đã bỏ mọi quan niệm của xã hội nữa. Bây giờ duy nhất tự nhiên xảy ra quanh ta. Cho nên ta nghe thấy âm thanh của ai đó đi qua; đã chỉ có âm thanh đạt tới trong không gian bên trong của ta, có vậy thôi. Ai đó đã đi qua."

Bạn trở thành không gian im lặng bên trong. Bạn không là một cá nhân vì bạn không là tâm trí. Để bỏ tâm trí, sự đơn độc được gợi ý. Và cùng với tâm trí mọi thứ mất đi. Một khoảnh khắc tới khi bạn không biết bạn là ai - và đó là khoảnh khắc từ đó tri thức thực sẽ bắt đầu.

Một khoảnh khắc tới khi bạn quên mất hoàn toàn bạn là ai, và mọi điều bạn đã biết trước đây không còn đó, mọi lá cũ đã rụng. Bây giờ đây là khoảnh khắc, và bây giờ sẽ có một khoảng hở cho thời gian hiện nay. Khoảng hở này sẽ có nhiều phiền não vì cái cũ đã bỏ đi và cái mới còn chưa tới. Khi lá cũ rụng khỏi cây, cây sẽ bị trần trụi trong vài ngày, chỉ đợi lá mới nhú ra. Lá mới đang tới, chúng đang trên đường, lá cũ đã bỏ chỗ. Bây giờ chỗ đó bị bỏ trống, lá mới đang chảy hướng tới chỗ này và sớm hay muộn chúng sẽ nhú ra. Nhưng bạn sẽ phải đợi. Trong khi thiền trong tính một mình, xã hội sẽ mất đi, tâm trí sẽ mất đi, bản ngã sẽ mất đi và sẽ có kẽ hở. Bạn sẽ phải đi qua kẽ hở đó nữa. Bây giờ cây đang chờ đợi lá mới tới, nhưng người ta không thể làm được bất kì cái gì. Cây có thể làm cái gì? Không cái gì có thể được làm để đem chúng tới sớm hơn, chúng sẽ lấy tiến trình riêng của chúng.

Điều tốt là cái cũ đã mất đi - vì bây giờ chỗ có đó. Không gian có đó cho cái mới nhú ra. Bây giờ sẽ không có rào chắn.

Cho nên có mùa thu của tâm trí bên trong. Lá sẽ rụng đi. Điều đó sẽ là đau đớn. Bạn đã sống với những lá cũ đó lâu tới mức bạn sẽ cảm thấy rằng bạn đang mất đi cái gì đó. Và thế rồi sẽ có mùa đông của chờ đợi, và mùa đông bên trong, khi bạn sẽ trần trụi - không lá, cây trần trụi nổi trên bầu trời. Và bạn không biết cái gì sắp xảy ra. Bây giờ mọi thứ đã dừng lại. Bây giờ không chim nào tới hót trên cành của bạn; bây giờ không ai tới ngồi dưới bạn, dưới bóng của bạn để chờ đợi, để thảnh thơi. Bây giờ bạn không trong bất kì nhận biết nào về liệu bạn chết hay liệu sự sống mới sẽ xảy ra cho bạn. Đây là kẽ hở, khoảng hở.

Các nhà huyền bí Ki tô giáo đã gọi nó là đêm tối của hồn - trước khi mặt trời mọc. Mọi ánh sáng nhân tạo đã bị tắt đi. Đêm đã trở thành rất tối. Và khoảnh khắc gần nhất với mặt trời mọc sẽ là tối nhất.

Cho nên có mùa đông của hồn bên trong khi không có lá, không có chim hót, và không ai tới đợi dưới bạn và thảnh thơi. Bạn cảm thấy chết. Mọi thứ đã dừng lại. Mọi chuyển động bị mất đi. Điều này phải được đi qua - vì thế thì sẽ có mùa xuân, lá mới sẽ tới, sự sống mới, hoa mới. Chiều hướng mới toàn bộ sẽ xuất hiện bên trong bạn.

Nhưng nhớ mùa thu, nhớ mùa đông - chỉ thế thì mùa xuân là có thể. Mùa thu cũng là một phần của mùa xuân - nếu bạn có thể hiểu - nó làm ra con đường cho mùa xuân xảy ra. Cho nên mùa thu không chống lại mùa xuân, nó chỉ là bắt đầu của mùa xuân. Và kẽ hở cũng là cần thiết, vì trong kẽ hở bạn trở nên sẵn sàng. Cái cũ đã ra đi. Bạn không đau khổ bởi nó bây giờ, không bị nặng gánh bởi nó. Bạn đang mang thai - nhưng việc mang thai là chờ đợi, đứa con mới đang lớn lên. Trước khi nó nổi ra, biểu lộ bản thân nó trong thế giới, nó sẽ phải ẩn kín sâu trong vô thức, vì mọi hạt mầm đều phải đi sâu vào trong tối, dưới đất, ẩn kín. Chỉ thế thì sự sống xảy ra cho nó. Nếu bạn để hạt mầm trong ánh mặt trời, không cái gì sẽ xảy ra cho nó. Nó cần tối sâu, bụng mẹ. Cho nên sẽ có mùa đông trong khi bạn mang thai: mọi chuyển động dừng lại, bạn chỉ phải mang gánh nặng, một cách có ý thức, hiểu biết, yêu thương, hi vọng, cầu nguyện, chờ đợi.

Và thế rồi sẽ có mùa xuân. Nó bao giờ cũng vậy. Con người cũng là cây.

Và nhớ, tính một mình là tính toàn thể, chúng không mâu thuẫn. Bản ngã là bộ phận, bản ngã là bị phân mảnh, bản ngã không thể là toàn thể, bản ngã chống lại cái toàn thể. Trong tính một mình bản ngã biến mất. Bạn trở thành một với cái toàn thể và ranh giới biến mất. Khi bạn thực sự một mình bạn là càn khôn, bạn là Brahma.

Câu hỏi thứ ba:

Trong kĩ thuật đầu tiên được lấy đêm qua có nói rằng cư ngụ trong sự đơn độc là tối thiểu hoá mối quan hệ. Nhưng trong một dịp trước thầy đã nói rằng người ta phải làm tối đa mối quan hệ với sự mở rộng vô giới hạn.

Làm cả hai chứ. Hoặc mở rộng bản thân bạn nhiều tới mức không cái gì còn lại mà không có quan hệ với bạn, thế thì bạn sẽ biến mất; hay là một mình toàn bộ tới mức không cái gì còn có quan hệ với bạn, thế nữa bạn sẽ biến mất.

Bạn ở giữa, nơi cái gì đó có quan hệ và cái gì đó không có quan hệ, nơi ai đó là bạn và ai đó là thù, nơi ai đó thuộc về bạn và ai đó không thuộc về bạn, nơi có chọn lựa. Bạn ở giữa. Chuyển sang một cực đoan nào đó đi. Trở nên có quan hệ với mọi người, với mọi thứ đang tồn tại và bạn sẽ biến mất. Nó là hiện tượng mênh mông để có quan hệ với mọi thứ tới mức bạn không thể tồn tại, bạn sẽ bị tràn ngập. Bản ngã của bạn là hạn hẹp thế, nó không thể tồn tại chỉ với vài mối quan hệ - và điều đó trong những cái đó nữa là chống lại cái gì đó, bằng không nó không thể tồn tại được. Nếu bạn thân thiện với mọi thứ đang có trong thế giới, bạn biến mất. Nếu bạn muốn tồn tại như một bản ngã bạn có thể thân thiện; nhưng bạn cũng phải thù địch với ai đó. Bạn phải yêu ai đó và bạn phải ghét. Thế thì bạn có thể tồn tại giữa hai điều mâu thuẫn này - bản ngã có thể tồn tại. Hoặc yêu mọi thứ đang có và bạn sẽ biến mất, hoặc ghét nó và bạn sẽ biến mất. Chúng có vẻ mâu thuẫn. Chúng không mâu thuẫn đâu. Kĩ thuật là cùng một thứ. Kĩ thuật là cùng một thứ dù bạn yêu tất cả hay dù bạn ghét tất cả.

Hận thù mọi thứ được biết tới ở phương Đông là vairagya, là từ bỏ. Đây là hận thù mọi thứ, rút lui yêu của bạn hoàn toàn, cảm thấy rằng mọi thứ là vô dụng, chẳng đáng cái gì. Nếu bạn có thể ghét toàn bộ thế bạn sẽ trở thành toàn bộ - thế thì bạn không thể tồn tại. Bạn chỉ có thể tồn tại khi hai điều mâu thuẫn có đó: yêu và ghét. Giữa hai điều này bạn cân bằng. Nó cũng giống như người đi trên dây. Người đó phải giữ cân bằng giữa phải và trái. Nếu người đó chuyển sang trái hoàn toàn người đó sẽ ngã; nếu người đó chuyển hoàn toàn sang phải người đó sẽ ngã. Cho nên dù bạn chuyển sang phải hay sang trái cũng không tạo ra khác biệt. Chọn một thứ. Bạn sẽ ngã xuống khỏi dây.

Nếu bạn muốn là người đi trên dây, bạn phải giữ thăng bằng, lúc thì sang trái, lúc thì sang phải. Và thực sự cân bằng là khoa học. Bất kì khi nào bạn nghiêng sang trái bạn sẽ lập tức phải nghiêng sang phải vì bên trái sẽ tạo ra khả năng ngã.

Để làm đối trọng nó bạn sẽ phải nghiêng sang phải, và khi bạn nghiêng sang phải, khả năng tới rằng bạn có thể ngã. Cho nên bạn sẽ phải nghiêng sang trái. Đó là lí do tại sao bạn liên tục chuyển giữa yêu và ghét, giữa bạn và thù, giữa cái này và cái nọ, thích và không thích, hút vào và đẩy ra. Bạn đang đi trên dây, liên tục. Nếu bạn không hiểu điều này cuộc sống của bạn sẽ là hiểu lầm toàn bộ.

Tôi đã từng nghiên cứu nhiều, nhiều người và đây là một trong những vấn đề cơ bản của mọi người. Họ yêu, thế rồi họ ghét, và họ không thể hiểu được tại sao họ ghét khi họ cũng yêu. Đây là cách họ giữ cân bằng - và việc giữ cân bằng này cho bạn bản ngã, nhân cách của bạn. Nếu bạn thực sự muốn không có bản ngã, không chọn cực đoan nào. Chuyển sang trái, và không giữ cân bằng nó bởi bên phải - bạn sẽ ngã khỏi dây. Hay chuyển sang phải, ghét, và ghét toàn bộ, và không chuyển sang trái. Bạn sẽ ngã khỏi dây.

Mahavir nói không bị gắn bó với mọi thứ - đó là ghét. Và Krishna nói yêu. Đó là lí do tại sao người Jains không bao giờ có thể hiểu được thông điệp của Krishna. Không thể được. Và người Hindu ắt đã không nhận bất kì lời chú giải gì của Mahavir. Họ thậm chí đã không nhắc tới tên ông ấy trong kinh sách của họ. Không một lần nhắc tới. Họ thậm chí đã không nhận lời chú giải vì ông ấy nói là không gắn bó với mọi thứ tới mức nó trở thành hận thù. Krishna nói yêu, và yêu sâu sắc tới mức ghét mất hoàn toàn khỏi tâm trí. Cả hai là cùng một điều. Họ có vẻ mâu thuẫn với bạn. Họ không mâu thuẫn đâu.

Hoặc bạn nghiêng sang trái hoặc sang phải - điều đó không tạo ra khác biệt, bạn sẽ rơi xuống đất, bạn sẽ không ở trên dây. Điều đó là chắc chắn. Dây đó là bản ngã hay thế giới, sansar, và bạn đang làm cân bằng bản thân bạn. Nhiều người yêu tôi nhưng tôi biết rằng sớm hay muộn họ sẽ giữ cân bằng và họ sẽ ghét. Và khi họ ghét họ bị rối loạn. Họ đáng phải không bị rối loạn vì đó là cách họ có thể ở trên dây. Nhưng ghét không thể kéo dài lâu. Lần nữa họ sẽ phải làm cân bằng.

Buổi sáng bạn yêu, đến tối bạn ghét, buổi sáng bạn lại yêu. Chừng nào bạn chưa sẵn sàng bỏ bản ngã, việc giữ cân bằng sẽ tiếp tục. Nó có thể tiếp tục tới vô hạn - nó có thể liên tục tới vô hạn. Dây là vô tận. Nhưng một khi bạn phát chán với toàn thể trò chơi này, một khi bạn cảm thấy rằng điều này là vô nghĩa - giữ cân bằng mọi lúc với ghét và yêu và mỗi lúc chuyển sang hướng đối lập lặp đi lặp lại; điều này là vô nghĩa - thế thì bạn có thể chuyển sang một bên, hoặc yêu hoặc ghét, và nhảy xuống khỏi dây. Và một khi bạn nhảy xuống khỏi dây, bạn được chứng ngộ. Cân bằng là sansar, thế giới.

Câu hỏi thứ tư:

Con người có khao khát cố hữu đi vào trong bụng mẹ. Xin thầy giải thích liệu có hay không sự thèm khát của con người về hành động dục, xuyên thấu, biểu tượng cho khao khát cố hữu của con người về việc trở về này.

Có. Nó là một phần của điều đó. Mọi thứ trong tự nhiên đều muốn trở về cội nguồn. Đây là một trong các luật. Bất kì cái gì xảy ra ở giữa là không liên quan, mọi vòng tròn đều đi tới chỗ kết thúc hay chính chỗ bắt đầu - tới cội nguồn nguyên thuỷ.

Con người được sinh ra từ bụng mẹ. Bất kì khi nào con người trong đau khổ hay chán nản, bất kì khi nào có quá nhiều trách nhiệm trong thế giới, quá nhiều gánh nặng, mọi sự trở thành nặng nề, người đó muốn trở về bụng mẹ. Do đó có hấp dẫn, thèm khát này để đi vào người đàn bà. Bạn không thể đi vào được, bạn không thể trở thành đứa con lần nữa, cho nên hành động dục trở thành hành động biểu tượng. Việc xuyên vào trở thành biểu tượng. Bạn lại trong bụng mẹ. Đó là lí do tại sao dục là thảnh thơi thế, dịu dàng thế. Mọi căng thẳng mất đi, tâm trí bạn được nhẹ gánh. Trong khoảnh khắc này ít nhất bạn là cực lạc. Nó là việc tẩy rửa: bạn được làm sạch khỏi nhiều bẩn.

Cho nên dục trở thành việc xả ra, việc thảnh thơi. Và đàn bà trở thành bụng mẹ. Đây là một phần của sự hấp dẫn, một phần của thèm khát. Bạn có thể không nhận biết về nó, nhưng mọi điều chúng ta đã tạo ra cho sự thuận tiện là giống như bụng mẹ. Trong căn phòng, đóng kín, với nhiệt độ thân thể, im lặng, bạn có thể dễ dàng thảnh thơi. Nó giống như bụng mẹ. Và nếu mọi phẩm chất của bụng mẹ có đó, trong phòng ngủ của bạn, bạn sẽ ngủ say. Ngay cả đồng hồ trên tường cũng giúp cho bạn. Nó liên tục kêu tích tắc, tích tắc. Nó là cùng như tim mẹ bạn liên tục đập thình thịch, thình thịch, cho đứa trẻ trong bụng mẹ. Nó liên tục nghe điều đó. Nhịp tích tắc là giúp ích; chiếu, gối, mọi thứ chúng ta dùng thực sự giống bụng mẹ. Bây giờ các nhà khoa học nhất trí rằng sớm hay muộn chúng ta sẽ làm phòng ngủ đích xác như bụng mẹ, đích xác cùng là vậy, vì chúng sẽ cho bạn giấc ngủ say nhất có thể được.

Quan niệm tối thượng về niết bàn cũng là như bụng mẹ. Trong bụng mẹ đứa trẻ tự do thế, tự do khỏi mọi trách nhiệm. Nó không bao giờ đi tới biết bất kì ham muốn nào. Trước khi ham muốn có đó, nó được đáp ứng. Đó là điều người Hindu gọi là kalpavriksha. Trong cõi trời có một cây, bạn ngồi bên dưới và khi một ham muốn tới với tâm trí bạn, ngay lập tức nó được đáp ứng. Không có kẽ hở, không có kẽ hở thời gian, giữa ham muốn, yêu cầu, và cung cấp. Không có kẽ hở thời gian. Khi ham muốn có đó nó được đáp ứng.

Điều này đang xảy ra trong bụng mẹ, nó là kalpavriksha, cây thoả ước. Đứa trẻ không bao giờ trở nên nhận biết rằng nó đói - trước khi có đói, nó được đáp ứng. Đứa trẻ không bao giờ trở nên nhận biết rằng nó khát - trước khi có khát, cơn khát được đáp ứng. Nó không bao giờ trở nên nhận biết về bất kì xung đột nào, bất kì căng thẳng nào; nó được phục vụ một cách im lặng bởi càn khôn quanh nó. Các nhà tâm lí nói rằng đó là lí do tại sao đứa trẻ trong bụng mẹ không thể có ý thức. Vì với ý thức, xung đột được cần, vật lộn được cần. Ý thức trưởng thành chỉ khi có nhu cầu, thế thì có kẽ hở thời gian, và thế rồi có cung cấp. Kẽ hở thời gian đó làm cho bạn có ý thức. Nếu không có kẽ hở thời gian, nếu bất kì cái gì bạn cần đều được đáp ứng ngay lập tức, bạn sẽ rơi vào giấc ngủ. Cho nên đứa trẻ ngủ trong suốt chín tháng - không một khoảnh khắc nào nó trở nên tỉnh táo. Không có nhu cầu là tỉnh táo. Mọi nhu cầu được đáp ứng. Không đau, không khổ, không căng thẳng, cho nên tỉnh táo là không thể có.

Đứa trẻ ngủ, và khi nó được sinh ra, đó là cú choáng tới mức Freud nói rằng không người nào đã bao giờ phục hồi từ điều đó. Đó là chấn thương. Nó vẫn còn giống như vết thương trong bạn. Và tôi nghĩ ông ấy là đúng. Khi đứa trẻ được sinh ra đó là cú choáng! Nó bị ném ra khỏi Vườn Eden, ra khỏi thiên đường. Mọi thứ đã là đẹp thế - điều đó đã là đẹp tới mức nó đã ngủ. Điều đó đã là thuận tiện tới mức không có nhu cầu thức tỉnh cho dù một khoảnh khắc. Chỗ đó đã là đất mơ, và bây giờ nó đã bị tống ra ngoài một cách cưỡng bức. Có mọi khả năng rằng vô thức của đứa trẻ vật lộn để vẫn còn trong bụng mẹ. Khó nói được liệu nó có là như vậy hay không, nhưng có mọi khả năng rằng vô thức của đứa trẻ vật lộn để vẫn còn ở trong bụng mẹ. Nó tạo ra mọi khó khăn cho việc đi ra. Do đó có đau đớn và vật lộn. Nó bị tống ra, bị trục xuất. Và khoảnh khắc đầu tiên ra khỏi bụng mẹ, nhất định là đau khổ lớn nhất mà đứa trẻ phải chịu đựng lần nữa. Ngay cả chết sẽ không khổ như thế. Bởi vì trong khoảnh khắc đầu tiên của riêng nó, nó sẽ phải thở - và thế giới đã bắt đầu với mọi lo nghĩ của nó. Bây giờ nó sẽ là trung tâm và nó sẽ chịu trách nhiệm và nó sẽ phải mang gánh nặng riêng của nó. Nó bị ném ra khỏi người mẹ. Nó sẽ phải thở và khóc khi nó đói. Và bây giờ không cái gì là chắc chắn: liệu khi nó đói có có được đáp ứng hay không, là không chắc chắn. Điều đó sẽ tuỳ thuộc. Nó đã trở thành phụ thuộc. Bây giờ với mọi nhu cầu nó phải vật lộn. Nhưng thế thì chúng ta cung cấp mọi tiện nghi cho con cái của chúng ta, theo mọi cách, cho nên cú choáng này không nhiều thế, không quá nhiều thế. Người mẹ liên tục đáp ứng các nhu cầu của nó ngay lập tức.

Vì điều này đứa trẻ đi tới cảm thấy rằng nó là trung tâm của thế giới và toàn thế giới phải theo nó. Chỉ tiếng khóc và toàn thế giới phải sụp xuống dưới chân nó. Điều này cho sự bắt đầu rất bản ngã. Cho nên mọi đứa trẻ đều rất bản ngã. Và thế rồi những cú choáng khác nhất định đi theo vì đây là việc sinh thứ nhất duy nhất, chỉ là bắt đầu của các việc sinh. Những người biết các hiện tượng con người sâu sắc đều nói rằng toàn thể sự sống là việc sinh liên tục. Có nhiều việc sinh. Một ngày sẽ tới khi người mẹ sẽ từ chối cho đứa trẻ bú. Bây giờ nó phải tuỳ thuộc vào thức ăn. Nó phải nhai thức ăn. Trách nhiệm lớn lên. Bây giờ thức ăn phải được nhai, được tiêu hoá. Sữa đã là cái gì đó khác. Đứa trẻ đã không làm bất kì cái gì, đơn giản bú. Nó là người bú.

Mọi ngày trách nhiệm sẽ lớn lên và nó sẽ bị ném ra xa, xa khỏi người mẹ. Và nó càng bị ném ra xa, thế giới càng bao quanh nó hơn. Thế giới là thù địch - bụng mẹ không bao giờ thù địch, bụng mẹ thân thiết thế. Thế giới là không thân thiết: có cạnh tranh, và mọi người quan tâm tới bản thân mình và không ai quan tâm tới bạn. Thế giới không phải là mẹ bạn.

Khi đứa trẻ đi tới trường, nó đang đi vào một thế giới thù địch, với những chấn thương và chấn thương và nhiều cú sốc. Và điều đó tiếp diễn. Rạn vỡ tối thượng xảy ra khi đứa trẻ rơi vào yêu với người đàn bà. Nó đang trở thành người lớn. Đây là rạn vỡ cuối cùng với người mẹ; bây giờ móc nối cuối cùng bị vỡ. Nhưng dầu vậy đứa trẻ-con người này sẽ tiếp tục cư xử dường như vợ nó là mẹ nó. Cô ấy không phải vậy. Cô ấy quan tâm tới bản thân cô ấy, và anh ta quan tâm tới bản thân anh ta. Cả hai quan tâm tới bản thân họ. Họ là các bản ngã. Và mọi chồng liên tục cố làm cho vợ cư xử như mẹ anh ta. Điều đó là đấu tranh. Cô ấy không thể cư xử như thế - cô ấy có mối quan tâm riêng của cô ấy. Người mẹ đã hết lòng toàn bộ.

Cho nên mọi đàn ông bị thất vọng với vợ mình vì không vợ nào có thể là mẹ. Vấn đề không phải là vợ tốt hay xấu - không vợ nào có thể là mẹ. Mọi đàn ông đều thất vọng. Tôi chưa từng thấy người đàn ông không thất vọng với vợ mình. Dường như không thể nào không thất vọng vì ham muốn này là không thể được thế.

Nhưng chồng cảm thấy tốt khi anh ta đi vào người đàn bà, người vợ. Lần nữa anh ta ở trong bụng mẹ. Đây là sự xuyên vào biểu tượng. Trong vài khoảnh khắc đó anh ta quên mọi lo nghĩ, thế giới, mọi thứ. Anh ta lại là đứa trẻ. Nhìn người đàn ông sâu trong yêu với vợ anh ta, hay với người yêu - mặt anh ta sẽ có vẻ như đứa trẻ. Mọi căng thẳng đã mất đi. Cho nên không chỉ là ngẫu nhiên rằng khi trong yêu người vợ sẽ gọi người chồng là 'con'.

Tôi mới đọc một giai thoại. Lúc đó là nửa đêm và nhà bị cháy. Vào khoảnh khắc cuối cùng người đàn bà được kéo ra khỏi nhà. Cô ta phát điên và kêu, "Con tôi vẫn còn bên trong." Và thế rồi đột nhiên đứa con xuất hiện - trên ban công một người đàn ông một trăm sáu mươi cân đứng đó và anh ta nói, "Đừng lo, anh vẫn còn sống và anh tới đây." Và cả đám đông ngạc nhiên sự việc là gì!

Nhưng họ đã ở sâu trong yêu, chỉ nằm cùng nhau. Và người đàn ông đã là đứa con vào khoảnh khắc đó. Theo mọi cách tâm trí tìm kiếm trạng thái như bụng mẹ lần nữa, nhưng bạn không thể đi vào bụng mẹ được, cho dù trong hành động dục. Bạn chỉ dường như vậy.

Khả năng duy nhất của việc đi vào bụng mẹ lần nữa không phải về vật lí, nó là về tâm lí, hay, trên các tầng sâu hơn, tâm linh. Nếu bạn có thể là một với càn khôn bạn sẽ ở trong bụng mẹ lần nữa, và đây là cái gì đó mà không thể bị lấy đi khỏi bạn. Thế thì toàn thể sự tồn tại trở thành người mẹ. Cho nên với tôi, những tôn giáo đó mà đã nói rằng Thượng đế không phải là cha mà là mẹ, là khoa học hơn. Những tôn giáo đã gọi Thượng đế của họ là 'cha' là không khoa học thế. Vì cha không phải là thứ bản chất lắm. Nó chỉ là ngẫu nhiên. 'Cha' không phải bao giờ cũng tồn tại. Từ 'mẹ' là cổ hơn 'cha' rất rất nhiều. Ngay cả từ 'bác' cũng cổ hơn 'cha'. Vì năm nghìn năm trước đã không có hôn nhân - các nhóm sống cùng nhau. Đứa con biết mẹ nó nhưng nó không biết ai là cha nó, cho nên mọi thành viên nam của nhóm đều là bác. 'Bác' là từ cổ hơn 'cha.' Mọi người nam đều là bác vì không có chắc chắn ai là cha.

Cha là kẻ tới sau. Khi một người nam chi phối đàn bà và đẩy mọi người nam khác ra, cha đi vào hiện hữu. Và vẫn không chắc chắn liệu điều đó sẽ vẫn còn không, vì gia đình đang bị phân tán. Nó không phải là cái gì đó vĩnh hằng, chỉ là có tính thể chế. Cha dường như sẽ ra đi; trong tương lai anh ta không thể nói được. Với cha không có hi vọng nào! Anh ta sẽ mất đi. Bác sẽ lại trở thành quan trọng. Mẹ là cơ bản; cha có tính xã hội và có thể được bỏ đi. Điều đó tuỳ thuộc vào thể chế, vào cách xã hội nghĩ. Nhưng mẹ không thể bị bỏ đi. Cho nên các tôn giáo đó mà nghĩ về Thượng đế như Mẹ thực sự là sâu hơn - khi bạn đi vào Thượng đế người mẹ, và trở thành một với nó, bạn đã đi vào bụng mẹ vĩnh hằng. Bây giờ sẽ không có đau, sẽ không có khổ. Bây giờ bạn sẽ không bao giờ bị ném ra.

Câu hỏi cuối cùng:

Thầy đã nói chúng ta quan tâm tới các hạt, cái không bản chất. Nhưng thầy ngụ ý ai bởi 'chúng ta'? Vì như chúng tôi vậy, chúng tôi quan tâm tới các hạt, với biến cố. Chúng tôi sống trong các biến cố.

Khi tôi nói rằng chúng ta quan tâm tới sợi chỉ, điều bản chất, cái nền tảng, cái thực, với 'chúng ta' tôi không ngụ ý bạn. Bạn như bạn vậy, không đâu. Nhưng bạn như bạn có thể vậy, có đấy. Bạn là kép, và cái mà bạn đang là ngay bây giờ thì không phải là cái thực. Nó chỉ là thứ giả, chỉ là hình ảnh mà có thể dễ dàng bị bỏ đi. Cái bạn thực là cái có thể chỉ được biết tới khi mọi mặt nạ được vứt đi. Cho nên khi tôi nói 'chúng ta' có liên quan tới sợi chỉ, tôi bao gồm bạn trong thực tại của bạn - không như các bản ngã, nhưng như hồn. Bạn là hai: một phần như bạn dường như vậy và một phần là như bạn vậy. Vẻ bên ngoài liên quan tới các biến cố, liên quan với các hạt, cái bên ngoài. Cái bên trong, người mà bạn là vậy, là không liên quan tới các biến cố: nó không liên quan tới thời gian chút nào. Nó liên quan tới cái vĩnh hằng.

Tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện về một trong các kiếp quá khứ của Phật, khi ông ấy còn chưa là vị Phật; trong kiếp đó Phật đã dốt nát như bất kì người nào. Ông ấy nghe nói về một người đã trở nên chứng ngộ. Cho nên ông ấy đi tới chạm chân người này và có buổi darshan. Ông ấy chạm chân một người chứng ngộ, và khi ông ấy ngẩng lên, ông ấy ngỡ ngàng khi thấy người chứng ngộ chạm chân ông ấy. Ông ấy nói, "Thầy làm gì vậy? Tôi dốt nát, không chứng ngộ, kẻ tội nhân, còn thầy đã chứng ngộ, là ánh sáng thuần khiết nhất mà tôi đã từng thấy. Sao thầy phải chạm chân tôi? Tôi đã tới để chạm chân thầy. Sao thầy phải chạm chân tôi?"

Người chứng ngộ cười và nói, "Ta không chạm chân ông đâu. Ta chạm chân của điều bản chất, của hồn ẩn kín bên trong ông. Cái đó đã chứng ngộ rồi. Ông có thể biết nó, về sau, và khi ông biết, nhớ lấy. Một ngày nào đó ông sẽ đi tới biết thực tại mà trước nó ta đã cúi lạy. Ông không biết nó ngay bây giờ, kho báu của ông, ông không biết, nhưng ta biết kho báu của ta và khoảnh khắc ta biết kho báu của ta, ta đã biết kho báu của mọi người khác."

Người đã chứng ngộ nói với Phật, "Khoảnh khắc ta trở nên chứng ngộ ta biết thực tại bản chất của tất cả. Ông có thể liên tục lừa dối bản thân ông, điều đó thì tuỳ ở ông, nhưng ta có thể xuyên thấu và ta có thể thấy ánh sáng thuần khiết nhất bên trong ông. Nhớ tới ta khi ông nhận ra nó."

Và khi Phật trở nên chứng ngộ trong kiếp sau của ông ấy, ông ấy nói với các đệ tử của mình, "Ta đã không hiểu điều người đã thức tỉnh đó nói. Nó là điều huyền bí. Nhưng giờ ta có thể thấy điều ông ấy ngụ ý. Bây giờ sự xuất hiện đó đã tới. Và bất kì cái gì ta là bây giờ ta đã là cả ở khoảnh khắc đó. Ông ấy phải đã cúi lạy điều này."

Cho nên khi tôi nói 'chúng ta', tôi bao hàm bạn trong khả năng của bạn, không phải trong dáng vẻ của bạn. Dáng vẻ của bạn chỉ là mơ. Nhưng bạn không nhận biết về nó bởi vì nếu bạn trở nên nhận biết rằng bạn đang mơ, giấc mơ đã dừng lại. Bạn không nhận biết về cái bạn thực. Nếu bạn trở nên nhận biết, dáng vẻ sẽ biến mất.

Tôi nhận biết. Cho nên bạn có thể hiểu khó khăn của tôi - tôi thấy bạn như người đã chứng ngộ. Bạn đã là cái đó rồi. Bạn chỉ đang chơi trò chơi là dốt nát, chỉ cố lừa bản thân bạn, nhưng bất kì cái gì bạn làm đều không tạo ra khác biệt cho thực tại bên trong nhất. Nó vẫn còn hồn nhiên, thuần khiết, tuyệt đối thuần khiết. Bạn ở đây. Nếu tôi nhìn vào bề mặt của bạn, bạn phải được dạy nhiều thứ. Nhưng nếu tôi nhìn vào cái bên trong của bạn, không có nhu cầu dạy bạn bất kì cái gì, không có nhu cầu làm bất kì cái gì. Đó là điều tôi ngụ ý khi tôi nói, "Chúng ta quan tâm tới sợi chỉ, cái bản chất, không quan tâm tới các hạt, các biến cố, cái bên ngoài."

Nhớ điều này. Một ngày nào đó khi bạn trở nên chứng ngộ bạn sẽ biết việc ngụ ý của tôi là gì khi tôi nói 'chúng ta', và ai được bao hàm. Điều chắc chắn là bạn không được bao hàm như bạn đang ở đây, ngay trước tôi, dáng vẻ, không - nhưng như bạn bao giờ cũng là vậy và như bạn bao giờ cũng sẽ là vậy khi bức màn này được vứt đi, khi những mây này biến mất và mặt trời lên. Tôi có thể thấy mặt trời đằng sau mây.

Bạn bị đồng nhất với mây tới mức bạn thậm chí không thể tin được tôi. Nếu tôi nói bạn đã chứng ngộ rồi, làm sao bạn có thể tin được điều đó? Bạn sẽ nói tôi phải đang lừa bạn hay giở thủ đoạn. Đây là chân lí, nhưng chân lí là khó hiểu. Và bạn phải du hành lâu trước khi bạn đi tới bản thân bạn, bạn phải du hành lâu trước khi bạn đi tới nhận ra rằng nhà bạn là mục đích, rằng bạn bao giờ cũng ở tại chỗ mà bạn muốn đạt tới.

Xem tiếp Chương 71 - Quay về Mục lục Tập 4 - Quay về Mục lục Toàn tập