Read more
Thầy Hoàn
Hảo (Tập 2) - Osho
Bài nói về
câu chuyện Sufi
Chương 3. Ngoài hoàn cảnh
Một thầy giáo Sufi nào đó đang giải thích cách một người Sufi giả đã bị vạch mặt.
“Người Sufi thực phái một trong các đệ tử của mình tới
hầu ông ta. Đệ tử này hầu hạ tận tay kẻ lừa đảo này, cả ngày lẫn đêm. Chẳng mấy
chốc mọi người bắt đầu thấy kẻ lừa gạt này yêu thích những chăm sóc này, và mọi
người bỏ ông ta đi cho tới khi ông ta hoàn toàn một mình."
Một trong những thính giả của câu chuyện này nói với bản
thân mình, "Một ý tưởng tuyệt diệu làm sao! Tôi sẽ đi xa và làm cùng điều
này."
Anh ta đi tới nơi tìm được một người thiêng liêng hư
huyễn, và ham muốn một cách nồng nhiệt được chiêu nạp làm đệ tử. Sau ba năm,
nguyện ước của anh ta tới mức hàng trăm người sùng kính đã được tập hợp lại.
"Hiền nhân này quả thực phải là một người vĩ đại," họ nói với nhau,
"gây hứng khởi về sự trung thành và sự hi sinh quên mình thế trong đệ tử của
ông ấy."
Thế rồi anh ta quay về với người Sufi mà từ đó anh ta
đã nghe về câu chuyện và giải thích điều đã xảy ra. "Câu chuyện của thầy
là không đáng tin," anh ta nói "vì khi tôi thử đưa một người vào thực
hành, điều ngược lại đã xảy ra."
"Hỡi ôi," người Sufi nói, "Chỉ có một
điều sai với nỗ lực của ông để áp dụng phương pháp Sufi. Ông không phải là người
Sufi."
Sufi giáo không phải là học thuyết mà là kỉ luật,
phương pháp biến đổi bên trong, phương cách giả kim thuật - để thay đổi cái thấp
hơn thành cái cao hơn, để thay đổi kim loại cơ sở thành vàng. Nó không tin vào
việc nói về Thượng đế. Thay vì thế, nó tin vào việc tạo ra Thượng đế. Nó không
tin vào biện minh triết lí lớn lao - cái đó toàn là rác rưởi. Toàn thể nhấn mạnh
của nó là vào cách phá huỷ tính máy móc của con người, cách giải tự động hoá
cho con người, cách làm thoát ra nhận biết trong con người.
Tự nhớ là toàn thể triết lí của nó và duy nhất của nó.
Nếu bạn có thể hiểu một từ, ‘tự nhớ’, bạn đã hiểu mọi
điều mà Sufi giáo bao hàm.
Con người sống, nhưng không có việc nhớ nào về mình là
ai. Thế thì bạn có thể liên tục làm cả nghìn lẻ một thứ, nhưng thất bại sẽ là số
mệnh của bạn. Bạn mang định mệnh thất bại, vì vô ý thức gây ra thất bại. Chỉ có
ý thức mới thành công, vì chỉ qua có ý thức mà bạn trở thành một phần của vũ trụ
thiêng liêng. Vô ý thức, bạn vẫn còn tách rời. Vô ý thức, bạn bị giới hạn bởi bản
ngã của bạn, bạn giống như hòn đảo. Có ý thức, bản ngã tan chảy, bạn trở thành
một với cái toàn thể, sự hài hoà của cái toàn thể.
Bộ phận sẽ thất bại. Bộ phận không thể thành công. Chỉ
cái toàn thể mới thành công.
Đó là nghĩa của phát biểu cổ đại: satyam evam jayate -
chỉ duy nhất chân lí thắng. Tại sao chỉ duy nhất chân lí thắng? Vì là chân lí
là hiện hữu cùng Thượng đế; là chân lí là hiện hữu cùng luật tối thượng của sự
tồn tại, là trong hoà điệu với Đạo. Và cái toàn thể không thể thất bại được.
Cá nhân nhất định thất bại. Và chừng nào bạn chưa nhớ,
bạn sẽ vẫn còn là cá nhân. Khoảnh khắc bạn nhớ, phép màu xảy ra, điều ngược đời
xảy ra: trong tự nhớ, cái ngã biến mất; chỉ việc nhớ còn lại. Trong không tự nhớ,
không có việc nhớ, cái ngã tiếp tục. Cái ngã và việc nhớ không thể cùng tồn tại
với nhau; việc cùng tồn tại là không thể được.
Sufi giáo có thể được thu lại thành một phương pháp: tự
nhớ. Người nhớ tới bản thân mình vận thành theo cách khác. Không bao giờ bắt
chước bất kì ai, bởi vì với bắt chước bạn sẽ không đạt tới. Nếu bởi may mắn và
bạn gặp vận may và được ân huệ và bạn bắt gặp vị Phật, học cách nhớ đi. Đừng bắt
chước ông ấy. Nếu bạn bắt chước vị Phật, bạn sẽ chỉ là Phật bù nhìn, một thực
thể giả, không có giá trị gì. Và bạn sẽ trở nên ngày càng ngu hơn - kẻ bắt chước
bao giờ cũng trở thành ngu.
Thông minh chưa bao giờ phát triển bằng bắt chước:
thông minh phát triển bằng thực nghiệm. Thông minh phát triển bằng việc nhận
thách thức. Thông minh phát triển bằng việc chấp nhận câu hỏi và nỗ lực tìm ra
câu trả lời cho chúng. Bắt chước nghĩa là câu hỏi thậm chí còn chưa nảy sinh,
và bạn đã chấp nhận câu trả lời. Nếu câu hỏi đã không nảy sinh thế thì mùa vụ
còn chưa tới - đừng gieo hạt mầm, chúng sẽ chết. Đó sẽ là lãng phí vô cùng.
Nhưng điều đó xảy ra: nếu bạn bắt gặp vị Phật, sự hiện
hữu của ông ấy, sự hiện diện của ông ấy có sức quyến rũ - bạn sẽ muốn được như
ông ấy. Duyên dáng của ông ấy làm bạn say mê. Bạn sẽ muốn học cách sống của ông
ấy. Bạn sẽ bắt đầu bắt chước một cách vô ý thức. Điều đó nữa cũng xả ra một
cách vô ý thức. Ông ấy có vẻ đẹp thế, ông ấy có vẻ im lặng thế và thiêng liêng
thế - ai mà không thích bắt chước ông ấy? Nhưng nếu bạn bắt chước, bạn bỏ lỡ,
vì tâm thức không thể được bắt chước. Nó phải được tạo ra. Bạn phải trở thành
phòng thí nghiệm. Bạn phải trở thành thực nghiệm. Bạn phải tạo ra lửa. Bạn phải
tạo ra kiên nhẫn. Bạn phải tạo ra nhiều thứ mà là chất liệu cho hoá học bên
trong, và thế thì ngọn lửa tới một ngày nào đó. Thế thì bạn là vị Phật theo quyền
riêng của bạn. Không là bản sao! không là bản sao giấy than.
Bản thể bên trong nhất của bạn sẽ đích xác giống như
Phật, nhưng nhân cách bên ngoài của bạn sẽ khác. Jesus là Jesus, Krishna là
Krishna, Rumi là Rumi, Mansoor là Mansoor. Từ ngoại vi họ là khác biệt như mọi
người có thể khác, nhưng từ cốt lõi bên trong nhất vị của họ là một, tương tự
là một.
Vị đó là gì? Đó là vị của tự nhớ.
Thân thể là khác. Phật có hình dạng khác, Mohammed chắc
chắn có hình dạng khác; mắt họ, mũi họ, mặt họ, tay họ, đều khác; ngôn ngữ của
họ là khác, tính cách của họ là khác. Mohammed có kiếm trong tay và Phật sẽ
không động tới kiếm, không bao giờ. Krishna có sáo - bạn không thể quán tưởng
Mahavir có sáo được. Điều đó là không thể được. Jesus ở trên cây chữ thập,
trong đau khổ sâu sắc đó của nhân loại, dường như mọi đau khổ của mọi con người
đã tập trung vào trong con người của Jesus. Và Krishna nhảy múa, dường như mọi
cực lạc của mọi con người có thể được tập hợp lại cùng nhau. Nhưng nếu bạn nhìn
sâu, trong đau khổ của Jesus và trong cực lạc của Krishna, vị là như nhau. Nhảy
múa, Krishna đang nhớ. Chết, Jesus đang nhớ. Phật đang ngồi im lặng dưới gốc
cây, với việc tự nhớ hoàn toàn, và Meera đang nhảy múa, với phóng túng lớn,
nhưng sâu nhất ở cốt lõi có ngọn lửa của tự nhớ.
Tự nhớ là linh hồn của tôn giáo.
Nhưng chúng ta bao giờ cũng thấy ngoại vi. Nếu bạn tới
tôi, bạn sẽ thấy ngoại vi của tôi, bạn sẽ không thấy trung tâm của tôi. Cái đó
không sẵn có cho mắt thường. Chừng nào bạn chưa phát triển đôi mắt của đệ tử, bạn
sẽ không có khả năng thấy được nó. Chừng nào bạn chưa phát triển con mắt bên
trong bạn sẽ chỉ thấy chu vi của tôi. Và tôi không phải là chu vi của tôi: tôi
là trung tâm của tôi. Chu vi là ngẫu nhiên, nhưng trung tâm không là ngẫu nhiên
- nó là bản chất. Cùng trung tâm có thể tồn tại trong các chu vi khác nhau.
Nhưng mắt thường sẽ chỉ thấy cái bên ngoài, và sẽ trở nên bị ám ảnh với cái bên
ngoài và sẽ bắt đầu bắt chước nó - trong hi vọng rằng "Có thể ngày nào đó,
bắt chước, và bắt chước hoàn hảo hơn, chúng ta sẽ đạt tới trung tâm."
Không có cách nào từ ngoại vi tới trung tâm đâu!
Để điều này được bạn bao giờ cũng nhớ tới: không có
cách nào từ ngoại vi tới trung tâm. Chắc chắn có cách từ trung tâm tới ngoại vị.
Nếu cái bên trong thay đổi, cái bên ngoài thay đổi theo cách riêng của nó -
nhưng không có điều ngược lại. Chỉ bằng việc thay đổi cái bên ngoài, bạn sẽ
không có khả năng thay đổi cái bên trong. Thực ra, bằng việc thay đổi cái bên
ngoài bạn sẽ trở thành kẻ đạo đức giả. Bằng việc thay đổi cái bên ngoài, bạn sẽ
trở thành chia chẻ, bạn sẽ trở thành hai. Thay vì trở thành một, bạn sẽ bị phân
chia. Và mọi phân chia đều đem tới khổ.
Và đây là phân chia lớn nhất: khi trung tâm của ai đó
nói ngôn ngữ này và chu vi nói ngôn ngữ khác, người đó bắt đầu rơi vào một loại
phân liệt. Hai cực này sẽ trở nên tách ra ngày càng xa hơn, và người đó sẽ
không có khả năng giữ cho bản thân mình gắn lại. Sớm hay muộn người đó sẽ rơi
vào các mảnh mẩu. Đó là điều tính điên là gì.
Đừng bao giờ bắt chước, bằng không bạn đang trên con
đường bị điên. Hiểu biết, nhưng không bao giờ bắt chước. Khi thầy nói, bất kì
cái gì thầy nói đều đúng trong hoàn cảnh của thầy. Đừng lấy các phát biểu của
thầy ra khỏi hoàn cảnh, bằng không bạn đã bỏ lỡ nghĩa.
Và tôi biết: ngay cả bên ngoài hoàn cảnh những phát biểu
đó có vẻ có nghĩa, nhưng chúng không còn nghĩa nữa. Nghĩa chưa bao giờ ở trong
lời mà bao giờ cũng ở trong hoàn cảnh. Theo cách đó, mọi từ điển đều là giả, vì
trong từ điển chỉ có các từ mà không có hoàn cảnh. Bạn đọc từ ‘yêu’. Bây giờ từ
‘yêu’ có thể có nghĩa gì? Nó có thể có cả nghìn lẻ một nghĩa, và nó có thể có cả
nghìn lẻ một nghĩa vì nó không có nghĩa trong bản thân nó. Nghĩa tuỳ thuộc vào
người dùng và hoàn cảnh.
Người đàn ông nói với người đàn bà, "Anh yêu
em." Và người đàn ông khác nói, "Anh yêu kem." Nghĩa có như nhau
không? Và Jesus nói, "Yêu là Thượng đế." Khi Jesus nói, "Yêu là
Thượng đế," và bạn nói, "Anh yêu kem," nghĩa có như nhau không?
Thế thì vị của Thượng đế sẽ là vị của kem. Không, nó không vậy.
Nghĩa của từ phụ thuộc vào hoàn cảnh. Và hoàn cảnh là
hiện tượng khổng lồ. Trong hoàn cảnh, người đưa ra phát biểu được tham gia vào
sâu sắc. Nếu người đó là con người của hiện tại, hiện tại của người đó được
tham gia vào. Nếu người đó là vị Phật hay một Christ, nếu người đó là người
Sufi, thế thì mọi điều mà người đó đã biết và đã thấy đều được tham gia vào
trong nó. Đừng coi thường các phát biểu của chư Phật. Cho tới khi bạn đã hiểu
được phẩm chất của Phật, lưu tâm của ông ấy, nhận biết của ông ấy, bạn sẽ liên
tục hiểu lầm. Và bất kì cái gì bạn sẽ làm từ hiểu lầm của bạn sẽ tạo nhiều khổ,
phức cảm, rối loạn hơn trong đời bạn. Thay vì trở thành phúc lành, nó sẽ trở
thành tai hoạ. Đó là điều đã xảy ra cho nhân loại ở qui mô lớn.
Hàng triệu người có đó, người Ki tô giáo, và họ không
biết tâm thức Christ là gì, và họ liên tục đọc Kinh Thánh. Và hàng triệu người
có đó, các Phật tử, và họ không biết tâm thức Phật là gì, và họ liên tục đọc
Kinh Kim cương. Và hàng triệu người có đó, người Hindu, và họ không biết tâm thức
Krishna là gì, và họ liên tục đọc Gita. Do đó mới có lẫn lộn trên thế giới. Do
đó mới có nhiều ngu xuẩn thế trên thế giói, không thông minh trên thế giới, tầm
thường trên thế giới.
Mọi người đọc Bài giảng trên núi, hay Kinh Thánh, hay
Gita, hay Dhammapada, nhưng nghĩa thì sao? - nghĩa sẽ là của bạn. Nghĩa không
thể là nghĩa của Jesus hay Krishna hay Mohammed. Bao giờ cũng nhớ: khi bạn đọc
Kinh Thánh, phải rất có ý thức, thận trọng, rằng chính là nghĩa của bạn đưa vào
mà bạn đang đọc ở đó. Bạn không thể đọc điều Jesus ngụ ý. Bạn có thể đọc điều
đó chỉ khi bạn đã đạt tới cái gì đó của việc tự nhớ của Jesus.
Đây là từ khoá trong Sufi giáo: tự nhớ. Nó không phải
là học thuyết; nó là kỉ luật. Nó không là phép thần, nghi lễ; nó là khoa học,
nó là tâm lí học thực. Đó là nghĩa đen của từ 'psychology-tâm lí học': khoa học
về linh hồn. Tâm lí học phương Tây không có quyền gọi bản thân nó là tâm lí học;
nó không phải là khoa học về linh hồn. Ngược lại, nó phủ nhận sự tồn tại của
linh hồn. Nó ngớ ngẩn thế để gọi nó là tâm lí học. Nó chỉ nghiên cứu hành vi -
và thậm chí không phải là hành vi của con người, mà hành vi của chuột, để hiểu
hành vi của người. Nó thu người thành chuột. Chuột có chìa khoá: nó nghĩ nếu bạn
có thể hiểu được chuột và tâm trí của chuột, bạn sẽ có khả năng hiểu người và
tâm trí của người.
Ở phương Đông chúng ta đã nghĩ chính điều đối lập cực
đối xứng: chừng nào bạn chưa hiểu vị Phật, bạn sẽ không hiểu con người. Nhìn
khác biệt này đi. Skinner nói nếu chúng ta có thể hiểu tâm trí của chuột chúng
ta sẽ có khả năng hiểu tâm trí của người. Người không là gì ngoài chuột được
làm phức tạp thêm một chút. Chuột là đơn giản, có thể được hiểu dễ dàng hơn. Do
đó mới có ám ảnh của các nhà tâm lí về nghiên cứu chuột.
Tâm lí học phương Đông, chính là tâm lí học thực, nói
chừng nào bạn chưa hiểu Phật bạn sẽ không hiểu con người - vì con người chỉ là
hạt mầm. Làm sao bạn có thể hiểu được hạt mầm chừng nào bạn chưa thấy cây? được
mọc đầy đủ, với tán lá, với hoa, với quả? Chừng nào hạt mầm còn chưa biểu lộ bản
thân nó một cách toàn bộ và đã đi tới thực tại, nó không chỉ là tiềm năng, bạn
sẽ không có khả năng hiểu được nó. Nếu bạn muốn hiểu hạt mầm, đi và nghiên cứu
cây đi. Bằng việc nghiên cứu cây bạn sẽ biết hạt mầm là gì và hạt mầm có thể là
gì.
Ở phương Đông chúng ta hiểu Phật để hiểu người. Ở
phương Tây bạn hiểu chuột để hiểu người. Điều này là làm bẽ mặt. Điều này là sỉ
nhục.
Tâm lí học phương Tây còn chưa là tâm lí học. Nó nên bỏ
cái tên này đi! Nó chỉ là nghiên cứu hành vi bên ngoài, nhưng không nghiên cứu
tâm thức bên trong. Nó phủ nhận rằng có cái gì bên trong.
Sufi giáo là tâm lí học theo nghĩa đúng của từ này. Nó
tuỳ thuộc vào cái bên trong. Nhưng thế thì một vấn đề nảy sinh: khi bạn nghe
các phát biểu của người Sufi, phải rất tỉnh táo. Đừng dịch chúng tương ứng theo
hiểu biết của bạn, bằng không bạn sẽ bỏ lỡ ý nghĩa. Thay vì đem các phát biểu của
người Sufis tới hiểu biết của bạn, bạn sẽ phải vươn lên trong nhận biết của bạn
và lại gần hơn người Sufi.
Đây là hai cách để hiểu.
Chẳng hạn, bạn ở đây cùng tôi. Một cách là: bất kì cái
gì tôi nói, bạn dịch nó, qui giản nó về hiểu biết của bạn. Đó là một cách để hiểu
nó. Thực ra, đó là cách để hiểu lầm nó. Cách khác là cách đúng để hiểu: khi bạn
rơi vào tình yêu với cái gì đó tôi nói, thế thì cố gắng lại gần hơn nhận biết của
tôi. Thế thì thiền nhiều hơn. Thế thì trở nên tự nhận biết nhiều hơn. Thế thì
việc chứng kiến phải được trưởng thành lên. Thế thì nhiều năng lượng hơn phải
được rót vào trong quan sát, để cho bạn có thể vươn lên cao hơn một chút so với
bình diện hiểu biết bình thường của bạn. Thế thì bạn sẽ có khả năng thấy ra vấn
đề.
Vấn đề trở nên rất phức tạp vì người Sufi dùng ngôn ngữ
rất đơn giản. Bạn có thể hiểu nó. Khi có liên quan tới ngôn ngữ thì không có vấn
đề gì. Nhưng khi có liên quan tới thông điệp, có vấn đề lớn. Các phát biểu của
người Sufi là thông điệp được mã hoá - đơn giản trên bề mặt nhưng mang kho báu
lớn trong chúng.
Sufi giáo không phải là học thuyết, do đó nó không có
tính trí tuệ. Nó có tính tồn tại. Nó có tính toàn bộ. Trí tuệ chỉ là một phần
tí hon. Nhưng bằng cách nào đó thảm hoạ này đã xảy ra, rằng trí tuệ đã trở
thành độc tài, rằng nó đã chiếm mọi quyền mà bạn có, rằng nó đã trở thành
chuyên chế, rằng nó đã trở thành chủ. Người Sufi nói trí tuệ là kẻ hầu lớn, người
hầu tốt, rất hữu dụng, nhưng là người chủ tồi. Nó không thể là chủ được.
Thực ra, không bộ phận nào có thể là người chủ được.
Trái tim cũng không thể là người chủ được. Tay không được chân không được, thận
không được, phổi không được - không bộ phận nào có thể là chủ được. Chủ thuộc về
sự thống nhất hữu cơ. Bản thể của con người nên là dân chủ trong đó mọi bộ phận
đều có tiếng nói của nó, và là nơi mọi bộ phận vận hành ở mức cực đại của nó,
không bị cản trở. Và từ hài hoà của mọi bộ phận mà nảy sinh tự nhớ.
Cho nên một điều cần được nhắc nhở: Thiền là chống lại
trí tuệ; nó không phải vậy với Sufi giáo. Thiền là phi lí; nó không phải vậy với
Sufi giáo. Sufi giáo là cách nhìn rất cân bằng. Nó không trí tuệ không phản trí
tuệ; nó không hợp lí không phi lí.
Sufi giáo nói: Trí tuệ có chỗ riêng của nó; nó là cái
máy tốt. Nó phải được dùng, nhưng chỉ như cái máy. Máy phải không trở thành người
chủ. Cách nhìn này về con người vận hành như một sự thống nhất hữu cơ là một
trong những đóng góp vĩ đại nhất cho tâm thức con người từ Sufi giáo. Cả trái
tim lẫn cái đầu lẫn bất kì cái gì khác cũng phải không trở thành ông chủ. Không
cần bất kì ông chủ nào trong bản thể bạn. Tất cả đều phải vận hành; vận hành của
mọi người phải không bị cản trở.
Và từ sự hài hoà của việc vận hành của tất cả các bộ
phận mà nảy sinh ân huệ lớn có tên là tự nhớ. Nó không là của tâm trí không của
linh hồn không của thân thể, nhưng là của tất cả. Nó là ba ngôi. Nó là toàn bộ.
Thiền có chút ít cực đoan. Nó đi từ trí tuệ sang cực đoan
đối lập đối xứng. Sufi giáo cân bằng hơn nhiều, vừa phải. Nó vẫn còn ở giữa. Nó
nói không cần lấy bất kì quan điểm nào. Dùng mọi thứ mà Thượng đế đã trao cho bạn,
nhưng dùng nó theo cách, theo cách nghệ thuật mà cuộc sống của bạn trở thành
dàn nhạc. Và giai điệu sẽ bắt nguồn từ dàn nhạc đó là tự nhớ.
Tự nhớ đó khải lộ cho bạn mọi điều huyền bí có đó. Trí
tuệ có giữ một phần vai trò; trí tuệ phải phục vụ. Đóng góp của nó là có ý
nghĩa, bởi hai lí do. Một: trong khi bạn đang đi trên đường, trí tuệ giúp bạn
tránh ngã. Trí tuệ không thể chuyển giao cho bạn chân lí được - chân lí quá lớn,
nó ở bên ngoài trí tuệ. Nó là năng lực của duy nhất cái toàn bộ. Nhưng trí tuệ
vẫn có thể làm công việc lớn nào đó, công việc đào khai phá. Nó có thể chỉ cho
bạn cái gì là giả, nó có thể chỉ cho bạn cái gì là sai. Nó có thể chỉ cho bạn
chỗ nào không nên đi. Nó có thể giúp bạn loại bỏ bớt. Và đó là công việc lớn.
Khi bạn đang đứng ở ngã tư đường và có bốn con đường, ba con đường phải bị bỏ
đi - trí tuệ sẽ làm điều đó. Nó không thể nói một cách tuyệt đối cho bạn,
"Cái này là đúng. Đi theo cái này." Nó không thể hướng dẫn bạn một
cách trực tiếp, nhưng nó nó thể nói với bạn, "Điều này dường như không
đúng." Tại sao? Vì toàn thể năng lực của trí tuệ là năng lực của hoài
nghi. Vận hành của nó là vận hành của hoài nghi. Nó có thể hoài nghi! Cho nên
nó có thể chỉ cho bạn cái gì là giả. Nó không thể tin cậy được, cho nên nó
không thể chỉ cho bạn cái gì là đúng, nhưng theo cách gián tiếp, nếu cái giả bị
loại bỏ đi bạn đang tới gần cái thực hơn.
Khi mọi cái giả đều bị loại bỏ, và chỉ cái là chân lí
còn lại, trí tuệ trở nên im lặng. Nếu nó không phải là người chủ, nó trở thành
im lặng. Nếu nó là người chủ, nó liên tục lặp lại rãnh hát cũ nói, "Cái
này là giả, cái này là giả..." Nếu nó chỉ là nô lệ, thế thì nó liên tục
nói, "Cái này là giả, cái này là giả, cái này là giả," và một khoảnh
khắc tới khi nó đối diện với chân lí... nó đơn giản vẫn còn im lặng. Nó không
thể nói, "Cái này là thực." Điều đó không phải là năng lực của trí tuệ.
Nhưng khi trí tuệ im lặng bạn có thể đi tiếp tới chân lí.
Để tìm ra một thầy thực bạn sẽ phải dùng trí tuệ của bạn.
Không có cái gì khác mà bạn có thể dùng. Và đây là cách dùng nó: không cho phép
nó là người chủ của bạn. Nó là máy tính hay, máy tính sinh học, rất tinh tế, rất
phức tạp, có giá trị mênh mông. Tự nhiên phải mất hàng triệu năm để tạo ra nó -
đừng ném nó vào thùng rác. Dùng nó đi! Năng lực của nó để hoài nghi, tính nghi
ngại của nó, là có giá trị mênh mông.
Descartes đã bắt đầu cuộc truy hỏi triết học của ông ấy
bằng hoài nghi. Ông ấy đã làm nó thành vấn đề rằng "Chừng nào tôi chưa tìm
ra cái gì đó mà không thể hoài nghi được tôi sẽ không tin vào bất kì cái
gì." Mọi thứ đều bị loại bỏ: Thượng đế bị loại bỏ, cõi trời và địa ngục bị
loại bỏ, thiên thần, quỉ, tất cả đều bị loại bỏ... toàn thể thượng đế học bị loại
bỏ. Nhưng thế rồi ông ấy bắt gặp một điều: sự tồn tại riêng của người ta - làm
sao bạn có thể hoài nghi được nó? Trí tuệ trở nên im lặng. Bạn không thể hoài
nghi được sự tồn tại riêng của bạn, vì ngay cả để hoài nghi nó, bạn được cần tới.
Nếu tôi nói tôi không có, tôi đang làm sai đi phát biểu riêng của tôi. Nếu tôi
không có thế thì ai đang làm ra phát biểu này?
Có một câu chuyện Sufi nổi tiếng:
Mulla Nasrudin đang ngồi ở quán cà phê, và ba hoa, vì
đó là thói quen của anh ta, về mọi thứ. Và anh ta đột nhiên nói, "Không ai
hào phóng hơn tôi đâu nhé."
Và bạn bè nói, "Nasrudin, thế này thì quá thể!
Chúng tôi chưa bao giờ thấy bất kì hào phóng nào trong anh. Anh thậm chí đã
không một lần mời chúng tôi tới nhà anh cho dù là uống chén trà - anh đang nói
về loại hào phóng gì vậy?"
Anh ta nói, "Tới đi, tất cả các bạn - cả quán cà
phê này được mời tới nhà tôi! Tôi sẽ cho các anh một bữa tiệc tối nay. Mọi người
đều được mời, tất cả tới đ!"
Anh ta kích động tới mức anh ta quên mất tất cả về vợ
anh ta. Họ càng về gần tới nhà, anh ta càng quay về với nhận biết của mình hơn.
Anh ta bắt đầu cảm thấy sợ. Cả ngày anh ta đã không về nhà. "Vợ phải giận
lắm!" Thực ra, anh ta đã đi mua rau từ sáng. Vợ phải đang phát rồ bây giờ.
Và bây giờ, không chỉ anh ta về nhà không có rau, mà còn kéo theo ba mươi người!
Ở ngay trước nhà, anh ta nói với bạn bè, "Các anh
đợi nhé. Tất cả các anh đều có gia đình rồi, các anh biết, các anh hiểu. Để tôi
vào trước đã. Để tôi thuyết phục vợ tôi."
Họ hiểu, họ đợi. Nửa tiếng trôi qua, một giờ trôi qua.
Trời muộn dần và họ cảm thấy đói. Họ nói, "Có chuyện gì vậy?" Thế là
họ gõ cửa.
Mulla nói với vợ, "Anh là đồ ngu. Anh không biết
cái điên nào đã chiếm quyền sở hữu anh. Anh vừa nói nhân tiện về sự hào phóng của
anh và anh đã lâm vào sự ngu xuẩn này, và anh đã mời những người này. Bây giờ chỉ
có một cách: khi họ gõ cửa, em đi ra vào bảo họ rằng Mulla không có nhà."
Nhưng chị vợ nói, "Anh đã đi cùng họ về và họ biết
chứ."
Mulla nói, "Điều đó anh sẽ lo cho. Em cứ ra
đi."
Thế là chị vợ bước ra. Cô ấy nói, "Các anh đợi
làm gì? Các anh tìm Mulla Nasrudin à? Anh ấy không ở nhà."
Họ nói, "Thế này thì quá thể. Anh ấy đã tới cùng
chúng tôi! Ba mươi nhân chứng đây - anh ấy đã đi vào và chúng tôi đã không thấy
anh ấy đi ra. Anh ấy phải vẫn ở trong nhà!"
Nhưng chị vợ nói, "Anh ấy không ở trong nhà. Các
anh về đi!"
Nhưng họ bắt đầu tranh cãi và Mulla đang trốn đằng
sau, và khi tranh cãi trở nên quá nhiều và anh ta thấy rằng vợ đang bị đánh bại
trong biện luận, anh ta quên mất. Anh ta bước ra và anh ta nói, "Các anh
nghe đây! Anh ấy có thể đã đi cùng các anh, nhưng có cửa sau nữa - anh ấy có thể
đã đi theo cửa sau. Vậy phỏng có ích gì mà cãi nhau?"
Bây giờ, bản thân anh ta đang nói rằng anh ta có thể
đã đi theo cửa sau. Bạn không thể nói "Tôi không có" - bạn không thể
nói "Tôi không ở nhà." Điều đó sẽ làm thất bại toàn thể chủ định của
bạn. Để nói "Tôi không có," bạn được cần tới.
Descartes vớ được sự kiện này - sự kiện về tính tôi
đây là không thể hoài nghi được, nó không thể bị hoài nghi. Ông ấy tìm ra ở đây
trí tuệ trở thành im lặng. Trí tuệ không thể làm được gì. Hoài nghi là không thể
được, vì hoài nghi là chứng minh.
Trí tuệ phải được dùng, người Sufi nói, nhưng như nô lệ
chứ không như người chủ. Thế thì, khi nó đương đầu với chân lí, nó rơi vào im lặng.
Đây là một chủ định, và đầu tiên của trí tuệ.
Chủ định thứ hai là: khi bạn đã tìm ra chân lí, chính
là qua trí tuệ mà có khả năng nào đó để chia sẻ nó với người khác. Khi bạn đã
tìm thấy nó, chính là qua trí tuệ mà bạn có thể phát minh ra phương pháp, kĩ
thuật, tình huống, để cho người khác cũng có thể được dẫn vào trong nó.
Trí tuệ không phải là kẻ thù - nó có thể được dùng.
Trước khi đạt tới nó có thể có ích trong việc bác bỏ cái giả; sau khi đạt tới
nó có thể có ích trong việc chỉ dẫn chân lí, gợi ý về chân lí - nó có thể trở
thành ngón tay chỉ trăng.
Cho nên nhớ lấy, người Sufi không chống lại trí tuệ,
không chút nào. Nhưng dầu vậy, đừng quên: trí tuệ phải không là người chủ ngôi
nhà. Không ai phải là người chủ của ngôi nhà. Toàn thể sự thống nhất của bạn phải
vận hành trong hài hoà. Và thế thì khi không có ai làm chủ trong bạn, người chủ
thực giáng xuống. Đó là Thượng đế.
Nếu bạn có người chủ của riêng bạn, nó ngăn cản người
chủ thực tới. Nó có thể là trí tuệ, nó có thể là trái tim, nó có thể là logic,
nó có thể là đức tin - bất kì cái gì - nhưng nếu bạn có người chủ của riêng bạn,
người chủ thực sẽ không có khả năng đi vào trong bạn. Không có chỗ cho người chủ
thực đi vào. Và người chủ thực là duy nhất một: người chủ thực là Thượng đế.
Bây giờ tới câu chuyện hay này... Trước khi tôi đi vào
trong câu chuyện này, vài điều thêm nữa: đây không phải là sự kiện lịch sử, đây
là chuyện ngụ ngôn. Đừng bắt đầu nghĩ về những chuyện này dường như chúng đã xảy
ra. Tại sao tôi nhắc bạn về điều đó? Vì mới hôm nọ, Ashoka đã viết một bức thư
cho tôi.
Chúng ta đã thảo luận về một câu chuyện, một câu chuyện
Sufi hay nhất, về một thầy tu đã yêu cầu nhà vua rót đầy bình bát ăn xin của
mình "... để chứng tỏ rằng ngài là vị vua thực. Nếu ngài thậm chí không thể
rót đầy bình bát ăn xin này của người ăn xin nghèo, ngài là loại vua gì vậy? và
ngài đang nói về chủ quyền gì vậy?"
Đồng tiền vàng được rót vào, nhưng nó là bình bát ăn
xin huyền bí, bình bát ăn xin thần thông. Mọi thứ được rót vào trong đều biến mất
ngay lập tức, và bình bát vẫn còn trống rỗng như bao giờ. Người Sufi đã chỉ ra
một chân lí lớn.
Bình bát ăn xin này là tâm trí ham muốn của con người.
Bạn có thể liên tục rót đầy nó, bạn có thể rót đầy nó bằng mọi vương quốc của
thế gian, và chúng sẽ biến mất, và bình bát ham muốn sẽ vẫn còn trống rỗng.
Ngay cả Alexanders cũng chết trống rỗng, Napoleons chết trống rỗng, Adolf
Hitlers chết như kẻ ăn xin. Chỉ những người đã hiểu cái vô tích sự của ham muốn
mới chết như vua. Họ cũng sống như vua. Vị Phật sống như vua.
Đó là lí do tại sao Jesus đã bị hiểu lầm nhiều thế -
vì ông ấy đã tuyên bố bản thân mình là vua, vua thực. Và ông ấy nói với các đệ
tử của mình, "Ta đã tới để mang vương quốc của Thượng đế lên thế
gian." Các chính khách trở nên sợ lắm: "Nó là kẻ tranh giành hay cái
gì đó?" Họ nghĩ, "Nó đang tập hợp quân đội, sớm hay muộn nó sẽ tuyên
bố bản thân nó là vua." Ông ấy đang nói về một loại vương quốc khác toàn bộ!
Ông ấu đã không nói về vương quốc của thế giới này: ông ấy nói về vương quốc tới
khi ham muốn biến mất.
Vâng, đã từng có các vua, vị Phật, một Christ - nhưng
họ không là vua theo nghĩa thường mà bạn dùng từ này.
Và người Sufi này đang chỉ ra cho quốc vương cái vô
tích sự của mọi thứ ông ta có, cái vô tích sự hoàn toàn của mọi tài sản của ông
ta. Tài sản của chúng ta được làm bằng chất liệu có tên là mơ. Chúng biến mất
trong bình bát này.
Đó là một trong những chuyện ngụ ngôn hay nhất - nhưng
là chuyện ngụ ngôn, nhớ lấy. Thực tại nó không xảy ra như điều đó. Nhưng Ashoka
đã viết một bức thư cho tôi. Anh ấy bị mê hoặc với thần thông. Vì điều đó, anh ấy
đã sống nhiều năm với Satya Sai Baba, cứ tưởng rằng phải có chân lí khi một người
có thể tạo ra, chẳng từ chỗ nào, đồng hồ đeo tay Thuỵ Sĩ, đồng tiền vàng, tro
thiêng - phải có cái gì đó vĩ đại. Anh ấy đã tới tôi, anh ấy đã trở thành một
sannyasin, anh ấy đang trưởng thành mọi ngày, nhưng Satya Sai Baba dường như là
căn bệnh kinh niên trong anh ấy. Bằng cách nào đó nó liên lục nấn ná; anh ấy
không thể bỏ lỡ một cơ hội nào. Và anh ấy đang trưởng thành, và anh ấy đang trưởng
thành tốt đẹp. Tôi hoàn toàn hài lòng. Nhưng tâm trí cũ kia cứ bảo vệ bản thân
nó ở đâu đó trong các ngóc ngách.
Ngày mà toàn thể tâm trí cũ đó ra đi, anh ấy sẽ có
kinh nghiệm về satori. Tôi đang chờ đợi ngày đó.
Nghe câu chuyện này, anh ấy nhảy lên nó. Anh ấy nói,
"Thầy ca ngợi người Sufi này nhiều thế, người đã làm điều thần thông này bằng
bình bát ăn xin của ông ấy - ông ấy đã giúp cho đồng tiền vàng biến mất. Thầy
đã ca ngợi người này nhiều thế. Sao thầy kết án Satya Sai Baba? Vì ông ấy làm
điều đối lập lại: ông ấy tạo ra đồng tiền vàng từ cái không. Người Sufi này đã
làm điều đối lập: ông ấy đã cho phép đồng tiền vàng biến mất vào cái không. Cả
hai đang làm cùng một điều từ các góc khác nhau, từ các đầu khác nhau. Thầy ca
ngợi người Sufi này nhiều thế, và thầy kết án Satya Sai Baba - sao vậy?"
Thứ nhất, đây là chuyện ngụ ngôn. Chưa bao giờ có người
như vậy, người đã làm điều đó. Thứ hai, giúp mọi người thấy rằng vàng của họ
không là gì ngoài chất liệu mơ, rằng nó biến mất trong tính không, là để giúp
cho họ hướng tới tâm linh. Và cho mọi người ảo tưởng rằng vàng có thể được tạo
ra từ tính không là buộc họ ngày càng nhiều hơn trong thế giới này.
Thầy tu Sufi này đã giúp cho nhà vua thấy ra cái vô
tích sự của mọi tài sản của ông ta. Satyr Sai Baba đơn giản giúp cho người
nghèo có ham muốn về vàng, đơn giản giúp cho mọi người trở nên trần tục hơn, vật
chất hơn. Nhưng người đã bao quanh Satya Sai Baba là những người duy vật. Bạn
không thể tìm được người tâm linh ở đó. Tại sao người tâm linh đi tới đó? Để
làm gì? Người tâm linh không quan tâm tới thần thông, không quan tâm tới quyền
năng huyền bí, không quan tâm tới vàng nữa. Người tâm linh được kết thúc với tất
cả những cái này! Do đó người đó mới có tính tâm linh. Việc tìm của người đó là
về cái gì đó bên ngoài cái chết. Việc tìm của người đó là về tự nhớ.
Satyr Sai Baba không thể tạo ra được tự nhớ từ cái
không. Không ai có thể tạo ra được nó. Tự nhớ phải được tạo ra bởi từng cá nhân
theo cách riêng của người đó. Đó là cuộc hành trình gian truân, cuộc hành hương
lớn.
Thứ nhất, câu chuyện Sufi này là chuyện ngụ ngôn. Tôi
không nói rằng đây là sự kiện lịch sử. Thứ hai, công việc của Satya Sai Baba là
rất trần tục, tầm thường, báng bổ; nó chẳng liên quan gì tới điều linh thiêng,
nó chẳng có gì linh thiêng trong nó. Những người trở nên quan tâm là những người
nghèo và đang tìm kiếm phương tiện nào đó để trở nên giầu, hay những người đang
ốm và đang tìm phương tiện nào đó để trở nên mạnh khoẻ, hay những người què, tê
liệt, mù, thế này thế nọ... Nhưng việc tìm không có tính tâm linh. Tìm kiếm tâm
linh không dành cho những con mắt bên ngoài mà là con mắt bên trong. Và tìm kiếm
tâm linh không dành cho sức khoẻ bên ngoài mà dành cho tính toàn thể bên trong.
Trong một nước nghèo như Ấn Độ, những người như Satya
Sai Baba có thể tập hợp được một đám đông. Những người nghèo và người đang khao
khát đồ vật - nhưng bạn sẽ không tìm ra người tâm linh ở đó. Đó là chiều hướng
khác toàn bộ.
Nhớ về tất cả những câu chuyện Sufi này: chúng chỉ là
ngụ ngôn. Chúng chỉ ra cái gì đó, chúng biểu tượng cho cái gì đó. Chúng có
thông điệp, nhưng đừng coi chúng là sự kiện, không phải là sự kiện lịch sử đâu.
Câu chuyện:
Một thầy giáo Sufi nào đó đang giải thích cách một người
Sufi giả đã bị vạch mặt.
“Người Sufi thực phái một trong các đệ tử của mình tới
hầu ông ta. Đệ tử này hầu hạ tận tay kẻ lừa đảo này, cả ngày lẫn đêm. Chẳng mấy
chốc mọi người bắt đầu thấy kẻ lừa gạt này yêu thích những chăm sóc này, và mọi
người bỏ ông ta đi cho tới khi ông ta hoàn toàn một mình."
Thầy giáo Sufi phải phơi ra những người là giả.
Công việc của thầy bao gồm trong điều đó - rằng cái gì
phải bị phơi ra. Mọi người viết cho tôi: "Tại sao thầy phơi bày Satya Sai
Baba? hay Muktananda, hay Shivananda? Tại sao?" Cái giả phải bị phơi ra. Bạn
càng biết nhiều về cái giả, bạn sẽ càng được trang bị tốt hơn để hiểu cái thực
và cái đúng.
Và tâm trí có thể hiểu được cái giả dễ dàng hơn. Một
khi tâm trí đã hiểu cái gì là giả, sự việc trở thành ngày càng dễ hơn cho bạn
đi vào trong chiều hướng của chân lí. Bằng không có cả nghìn lẻ một cái giả, và
người ta có thể liên tục gõ lên những cánh cửa và phí thời gian của mình.
Một thầy giáo Sufi nào đó đang giải thích cách một người
Sufi giả đã bị vạch mặt.
Ai là người Sufi giả? Người giả vờ. Người đã chưa có sự
hiện diện. Người chưa tuôn tràn tình yêu trong hiện hữu của mình. Người vẫn
khao khát về người khác yêu mình. Người vẫn muốn được chú ý. Cố hiểu điều này
đi.
Tại sao bạn muốn được chú ý? Vì bạn trống rỗng. Nếu chồng
không cho vợ sự chú ý, cô ấy trở nên giận. Nếu chồng về nhà và vợ không cho anh
ta sự chú ý, anh ta phát rồ. Tại sao có nhiều khao khát về chú ý? Tại sao bạn
muốn chăm sóc nhiều thế cho bản thân bạn? Vì bạn trống rỗng. Sâu bên dưới, bạn
nghèo tới mức nếu không ai chú ý tới bạn, bạn bắt đầu cảm thấy dường như bạn không
tồn tại chút nào. Toàn thể sự tồn tại của bạn phụ thuộc vào chú ý của người
khác.
Đây là nguyên nhân gốc rễ của chính trị; đây là cách
chính khách được sinh ra. Chính trị không là gì ngoài chiến lược để hấp dẫn sự
chú ý. Chính khách là người nghèo nhất trên thế giới, vì ông ấy cần hàng nghìn
và hàng nghìn người và sự chú ý của họ, và thường xuyên - chỉ thế thì ông ấy mới
có thể sống được. Đó là thức ăn của ông ấy, chất nuôi dưỡng của ông ấy. Ông ấy
ngấu nghiến sự chú ý của mọi người. Bằng mọi cách, phải hay trái, sự chú ý là được
cần tới.
Và đó là nguyên nhân của mọi tội ác trên thế giới. Các
chính khách và tội nhân là những người không khác nhau mấy. Về mặt tâm lí là
cùng một kiểu. Chính khách đang cố những cách thức mà là chấp nhận được cho xã
hội, và tội nhân, trong tuyệt vọng của mình, đã bắt đầu cố gắng các cách thức
mà không chấp nhận được cho xã hội.
Một người ở Mĩ giết bẩy người, chẳng vì lí do gì chút
nào. Những người kì lạ! Chỉ đi trên bãi biển và bắn chết bẩy người. Anh ta đã
không gặp họ trước đây. Anh ta thậm chí đã không nhìn mặt họ. Anh ta bị hỏi trước
toà "Tại sao?"
Anh ta nói, "Tôi muốn hình của tôi ở trên trang
nhất của các báo. Và tôi sung sướng! Bây giờ tôi là ai đó. Mọi người biết tới
tôi. Tôi không chết đi như không ai cả. Quí vị có thể cho tôi bất kì trừng phạt
nào - chết là chấp nhận được - nhưng tôi đã sống đủ như không ai cả. Tôi sẽ qua
đời và không ai sẽ chú ý gì - bây giờ mọi người đều biết rằng tôi tồn tại, rằng
tôi là quan trọng."
Đi sâu vào trong tâm trí của tội nhân và bạn sẽ thấy
điều này. Và đây là tâm trí của chính khách nữa. Nếu chính khách thành công dần
dần, dần dần ông ta trở thành tội nhân. Ông ta càng trở nên có quyền hơn, ông
ta càng trở thành tội nhân hơn. Ông ta là thánh chỉ khi ông ta ở ngoài quyền lực.
Tính thánh thiện của ông ta chỉ có khi ông ta không quyền lực. Một khi ông ta
có quyền lực, ông ta không quan tâm; thế thì ông ta bắt đầu làm mọi thứ mà ông
ta bao giờ cũng chống lại.
Nhưng mọi người đều là chính khách theo nghĩa đó. Nếu
bạn khao khát sự chú ý, quan sát đi - bạn có chính trị nào đó trong bạn. Và
chính trị là chất độc. Nếu bạn đi qua phố và không ai nói lời chào với bạn,
không ai nói chào bạn, không ai nhìn bạn, bạn cảm thấy thế nào? Vô thực thể. Điều
đó gây tổn thương. Nếu nó gây tổn thương nó chỉ ra một điều: rằng bạn không có
bất kì tự nhận biết nào. Bằng không thì không có nhu cầu!
Con người của tự nhận biết có thể sống tuyệt đối một
mình và hoàn toàn hạnh phúc. Người đó có thể đi trong đám đông và người đó sẽ
không nghĩ cho dù một khoảnh khắc rằng người nào phải chú ý tới người đó. Thực
ra, người đó sẽ thích không ai chú ý tới mình, để cho người đó có thể liên tục
làm điều của mình mà không bị can thiệp từ mọi người.
Người Sufi thực có sự hiện diện tới mức là người đó
không đòi hỏi sự chú ý. Người Sufi không thực có thể lập tức bị phán xét nếu
người đó yêu cầu sự chú ý.
Một thầy giáo Sufi nào đó đang giải thích cách một người
Sufi giả đã bị vạch mặt.
“Người Sufi thực phái một trong các đệ tử của mình tới
hầu ông ta. Đệ tử này hầu hạ tận tay kẻ lừa đảo này, cả ngày lẫn đêm. Chẳng mấy
chốc mọi người bắt đầu thấy kẻ lừa gạt này yêu thích những chăm sóc này, và mọi
người bỏ ông ta đi cho tới khi ông ta hoàn toàn một mình."
Thấy điều này, rằng người đó yêu thích sự chú ý dồn
lên người đó, mọi người bỏ người đó. Câu chuyện này phải liên quan tới những
người có hiểu biết lớn. Nó là chuyện ngụ ngôn cổ. Mọi người biết vào thời xưa
cái gì là có tính tôn giáo thực.
Tôn giáo thực là vô bản ngã. Tôn giáo thực tuôn tràn với
yêu. Người đó không phải là người ăn xin về yêu hay sự chú ý. Người tôn giáo thực
là người đã xoá bản thân mình hoàn toàn, người đã trở thành sự vắng mặt. Và khi
một người trở thành sự vắng mặt, Thượng đế trở thành hiện diện trong người đó.
Bạn càng vắng mặt như bạn vậy, Thượng đế sẽ càng hiện diện trong bạn hơn.
Một phương cách đơn giản: một đệ tử được phái tới thầy
hư huyễn và được bảo phải hầu ông ta nhiều tới mức thầy giáo hư huyễn này trở
nên gần như phụ thuộc. Và mọi người thấy điều này sẽ biến mất. Nó đã là một thế
giới khác toàn bộ. Mọi người biết tâm thức tôn giáo tất cả là gì.
Một trong những thính giả của câu chuyện này nói với bản
thân mình, "Một ý tưởng tuyệt diệu làm sao! Tôi sẽ đi xa và làm cùng điều
này."
Bây giờ người này quan tâm tới việc phơi bày ai đó. Một
phía của ốm bệnh là ở chỗ ai đó muốn có sự chú ý, quan trọng, cao siêu, đáp ứng
bản ngã. Phía kia của câu chuyện là ở chỗ người khác muốn phơi bày anh ta ra. Tại
sao người này lại quan tâm tới việc phơi bày ai đó?
Nghe câu chuyện từ thầy, anh ta đã không trở nên quan
tâm tới bản thân thầy, anh ta đã không trở nên quan tâm tới việc tìm người Sufi
thực. Anh ta trở nên quan tâm, ngược lại, tới việc đi đâu đó và tìm ra điều
thiêng liêng hư huyễn và phơi bày người đó. Bạn sẽ thu được gì từ việc đó? Và bạn
là ai?
Nếu thầy thực quyết định phơi bày ai đó, đó là chuyện
khác toàn bộ. Nó là từ lòng từ bi - từ từ bi với những người mà người giả dối
đang lừa. Và từ từ bi với cả người đang đi lừa nữa - vì khi bạn lừa người khác,
bạn đang lừa bản thân bạn nữa. Khi thầy thực phơi bày ai đó, nó không phải là từ
giận. Nó không phải là từ thù nghịch: nó là từ từ bi.
Tương truyền:
Mahavir có một đệ tử, tên người đó là Goshalak. Người
đó là một kẻ lừa đảo. Người đó học mọi thứ từ Mahavir. Người đó ở đó chỉ để học
các thứ để cho người đó có thể trở thành thầy của riêng mình. Từ từ bi, Mahavir
liên tục dạy người đó - vẫn biết trong tâm trí hoàn toàn rõ, tâm trí ranh ma,
tinh ranh của người đó, ông ấy vẫn tiếp tục dạy người đó.
Thế rồi một hôm người đó biến mất và tuyên bố bản thân
mình là Thầy hoàn hảo. Mahavir cười. Ông ấy nói, "Điều này thực lạ, vì ông
ta thậm chí còn chưa là đệ tử bất toàn! Nói gì tới việc trở thành Thầy hoàn hảo."
Từ từ bi, Mahavir đi tới thị trấn đó nơi Goshalak đã tự
mình tuyên bố. Ông ấy tới gặp người này và ông ấy nói, "Goshalak, ông đang
làm gì vậy?"
Nhưng xem mọi người thế nào. Goshalak tinh ranh thế,
ông ấy nói, "Ông là ai? Ta chưa bao giờ gặp ông."
Ông ta đã sống mười hai năm cùng Mahavir, và Mahavir
nói, "Ông đã không gặp ta à? Và mười hai năm ông đã sống cùng ta
sao?"
Và Goshalak nói, "Trông đấy! Người này nghĩ ông
ta đã đạt tới và ông ta không thể hiểu được một hiện tượng đơn giản. Vâng, thân
thể là một, nhưng linh hồn đó đã bỏ đi rồi. Và bây giờ Thượng đế đã giáng xuống
trong ta. Ngài đang dùng thân thể của Goshalak làm phương tiện để đem tôn giáo
mới tới thế giới."
Mọi người có thể rất tinh ranh. Mahavir không thể tin
được vào mắt mình, rằng ai đó có thể tinh ranh thế. Và người này đã lừa nhiều
người. Nhưng bạn có thể lừa được bao lâu? Chung cuộc, vào khoảnh khắc cuối, câu
chuyện của cả đời ông ấy trở nên quá nặng nề đè lên ông ấy. Và trong khoảnh khắc
cuối ông ấy đã tuyên bố. "Tôi là giả. Tôi vẫn là cùng con người là đệ tử của
Mahavir. Tôi đã từng lừa mọi người - tôi không biết điều gì. Trước khi tôi chết
tôi muốn mọi người biết rằng tôi đã là giả. Xin tha thứ cho tôi, và đi sang
Mahavir. Tôi không thể đi được bây giờ, tôi ốm quá, nhưng tôi muốn sụp xuống
chân ông ấy và xin lỗi. Quá muộn rồi, nhưng tôi đã lừa dối."
Có ham muốn lớn trong những người lên tiếng tuyên bố.
Và người giầu có bên trong có thể được tuyên bố dễ dàng hơn, vì bác bỏ điều đó
là rất khó.
Thầy thực phơi bầy cái không thực do từ bi - từ bi với
những người mà người đó lừa và từ bi với người đó nữa, vì người đó cũng làm phí
hoài cuộc đời của người đó. Nhưng điều này không nên là việc của người còn chưa
biết cái gì.
Một trong những thính giả của câu chuyện này nói với bản
thân mình, "Một ý tưởng tuyệt diệu làm sao!"
Nhìn mà xem: điều được nói và điều được nghe là những
điều khác toàn bộ. Mọi người liên tục nghe điều họ có thể nghe.
Mọi cô gái trong văn phòng đổ vào quán cà phê đông đúc
nhân lúc nghỉ giải lao. Một trong các cô gái châm điếu thuốc và phà hết vòng
khói nọ tới vòng khói kia. Một bà già ngồi cạnh cô ấy cực kì khó chịu.
"Này cô," bà ấy nói, "hút thuốc là thói
quen xấu xa. Tôi thà ngoại tình còn hơn là hút thuốc."
"Cháu cũng thế," cô gái trả lời,
"nhưng, bác biết đấy, không có đủ thời gian trong giờ nghỉ giải lao."
Mọi người nghe điều họ có thể nghe.
Một người bước vào văn phòng của nhà tâm thần và cài
thuốc lá vào tai phải.
"Này, hiển nhiên là ông cần tôi," bác sĩ
nói.
"Chắc chắn rồi," người này đồng ý. "Có
diêm không?"
Đừng bao giờ dù trong một khoảnh khắc tin rằng bạn
nghe thấy điều được nói cho bạn. Điều đó rất hiếm hoi, chỉ ngẫu nhiên mà đôi
khi bạn nghe thấy điều được nói cho bạn. Vì bạn có tâm trí được đặt sẵn! và tâm
trí đặt sẵn có đó để diễn giải nó.
Roberts trở nên bị thuyết phục anh ta là kẻ ăn thịt
người, và vợ anh ta chung cuộc thuyết phục anh ta tới khám nhà tâm thần.
Khi Roberts về nhà sau buổi khám, vợ anh ta hỏi,
"Vậy anh kể cho em xem nhà tâm thần lạ thường giống
cái gì?"
"Ngon tuyệt!" Roberts tươi cười.
Mọi người đều có tâm trí được đặt sẵn, và bạn nghe từ
tâm trí này. Chừng nào bạn chưa học nghe, không có tâm trí, cách đẩy tâm trí
sang bên, bạn sẽ liên tục nghe cái đã không được nói cho bạn.
Bây giờ, thầy đang nói, "Đừng bị lừa bởi những kẻ
lừa gạt." Thầy không nói, "Đi và phơi bày những kẻ lừa gạt."
Nhưng người này nói, "Một ý tưởng tuyệt diệu làm sao!" Anh ta bị móc
vào ý tưởng này. Nó hấp dẫn anh ta - chính ý tưởng về phơi bày ai đó. Chính ý
tưởng để chứng minh rằng ai đó là kẻ lừa gạt, chính ý tưởng về hành hạ ai đó,
chính ý tưởng làm cho ai đó cảm thấy kém cỏi có thể cho bạn niềm vui lớn - niềm
vui của hành hạ, bạo hành, tàn bạo.
"Tôi sẽ đi xa và làm cùng điều đó."
Và làm sao anh ta có thể làm cùng điều đó được? Anh ta
không được thầy Sufi phái đi: anh ta đi theo ý riêng của mình. Anh ta không là
người Sufi! Anh ta không hiểu một điều - điều đó tất cả là gì, ai là thầy thực
và ai là kẻ lừa gạt. Anh ta đã lấy cái gì đó không hợp hoàn cảnh.
Anh ta đã thử, anh ta đã làm việc vất vả:
Anh ta đi tới nơi tìm được một người thiêng liêng hư
huyễn, và ham muốn một cách nồng nhiệt được chiêu nạp làm đệ tử. Sau ba năm,
nguyện ước của anh ta tới mức hàng trăm người sùng kính đã được tập hợp lại.
"Hiền nhân này quả thực phải là một người vĩ đại," họ nói với nhau, "gây
hứng khởi về sự trung thành và sự hi sinh quên mình thế trong đệ tử của ông ấy."
Bây giờ, chính điều đối lập đã xảy ra. Cuộc sống là rất
tinh tế. Chừng nào bạn chưa đi theo đúng hoàn cảnh, bạn có thể làm cùng một điều
nhưng kết quả có thể chính là cái đối lập. Cái gì thực tế đã xảy ra?
Trong ba năm anh ta đã hầu thầy một cách vâng lời tới
mức anh ta đã tạo ra ấn tượng trong mọi người rằng nếu một người có thể tạo ra
được nhiều việc vâng lời thế trong đệ tử nào đó, hi sinh thế, thế thì người đó
phải là một thầy lớn. Anh ta đã bỏ lỡ toàn thể vấn đề.
Trong câu chuyện này, người Sufi thực đã phái đệ tử đi
đóng vai, đi diễn kịch: "Hành động dường như ông đang chú ý tới thầy, thầy
giả. Và để cho ông ta trở nên phụ thuộc, ngày càng nhiều vào sự chú ý của ông. Và
để mọi người thấy ông ta khao khát sự chú ý thế nào."
Trong trường hợp thứ hai, chính cái đối lập xảy ra.
Người này đã không nhận biết về điều mình làm. Anh ta tưởng anh ta đã hầu hạ một
cách thành tâm. Anh ta đã hầu hạ! Nhưng việc hầu hạ của anh ta đã chứng minh
cho mọi người rằng điều này là có thể chỉ nếu có một thầy thực, bằng không làm
sao một người có thể hầu hạ trong ba năm một cách sâu sắc thế mà vẫn còn thân
thiết thế, gần gũi thế? Cả nghìn người đã tập hợp lại!
Thế rồi anh ta quay về với người Sufi mà từ đó anh ta
đã nghe về câu chuyện và giải thích điều đã xảy ra.
Nhấn mạnh là khác nhau. Trong trường hợp đầu, nhấn mạnh
là để tạo ra nhu cầu trong thầy hư huyễn; trong trường hợp thứ hai, nhấn mạnh
là để hầu hạ và là vâng lời nhất có thể được. Toàn thể sự việc đã bị lộn ngược.
Anh ta giận dữ, tất nhiên - ba năm phí hoài. Không chỉ phí hoài, mà anh ta đã
trở thành một công cụ để tập hợp hàng nghìn người quanh người thiêng liêng hư
huyễn.
Thế rồi anh ta quay về với người Sufi mà từ đó anh ta
đã nghe về câu chuyện và giải thích điều đã xảy ra. "Câu chuyện của thầy
là không đáng tin," anh ta nói "vì khi tôi thử đưa một người vào thực
hành, điều ngược lại đã xảy ra."
Phương pháp không ngụ ý sự việc. Kĩ thuật không ngụ ý
sự việc. Mọi thứ thành vấn đề là ở nhận biết bên trong qua đó bạn làm việc với
chúng.
Chẳng hạn: ở phương Đông, trong nhiều thế kỉ, mật chú
đã được dùng như một kĩ thuật. Và bây giờ Maharishi Mahesh Yogi đã giới thiệu
cùng kĩ thuật này ở phương Tây, với hơi khác biệt - nhưng khác biệt nhỏ đó là lớn
tới mức nó đã phá huỷ toàn thể phương pháp.
Ở phương Đông chúng ta đã dùng mật chú, nhưng điều kiện
là: người ta phải không bị mất hút trong mật chú. Bạn lặp lại Ram hay Krishna
hay aum hay Allah hay bất kì từ nào - tên riêng của bạn cũng được - bạn lặp lại
aum, aum, aum, nhưng bạn không bị mất hút trong việc lặp lại. Bạn phải vẫn còn
là nhân chứng. Bạn phải liên tục quan sát âm thanh này aum, aum, aum, và bạn phải
vẫn còn đó như một nhân chứng, người quan sát trên núi.
Nếu bạn không có đó như một nhân chứng, thế thì việc lặp
lại này của aum và aum sẽ chỉ là lời ru. Nó sẽ cho bạn giấc ngủ tốt. Không cái
gì sai với giấc ngủ tốt, nhưng nó sẽ không cho bạn thức tỉnh.
Không phải ngẫu nhiên mà thiền siêu việt của Maharishi
Mahesh Yogi được biết tới ở phương Tây là ‘an thần không thuốc'. Đó đích xác là
điều nó là gì. Nó là tốt để cho bạn giấc ngủ, nhưng nó là không tốt để làm cho
bạn thức tỉnh. Và tâm linh là tính thức tỉnh, nó không phải là ngủ say.
Giấc ngủ say là tốt trong bản thân nó. Tốt về sinh lí,
tốt về tâm lí, nhưng nó không có chiều hướng tâm linh. Chiều hướng tâm linh mở
ra khi bạn trở nên thức tỉnh. Thiền nhân thực, ngay cả khi ngủ, vẫn còn thức tỉnh.
Đó là điều được Krishna nói trong Gita: "Khi toàn thế giới ngủ, người yogi
vẫn thức." Không phải là người đó ngồi trong tư thế siddhasana và liên tục
tụng Rama, Rama, Rama đâu - người đó cũng ngủ, nhưng chỉ thân thể người đó ngủ,
cơ chế tâm lí của người đó ngủ, nhưng nhận biết của người đó bùng cháy sáng.
Bây giờ phương pháp này có giá trị mênh mông. Nhưng với
cách diễn giải của Maharishi Mahesh Yogi nó đã mất mọi giá trị. Nó đã trở thành
chỉ là một mánh lới quảng cáo, một kĩ thuật, để giúp mọi người - có chút ít thảnh
thơi. Nhưng nó không còn là tâm linh nữa. Nó không phải là thiền, nó cũng không
siêu việt. Chỉ hơi chút khác, và mọi thứ thay đổi.
"Câu chuyện của thầy là không đáng tin," anh
ta nói "vì khi tôi thử đưa một người vào thực hành, điều ngược lại đã xảy
ra."
"Hỡi ôi," người Sufi nói, "Chỉ có một
điều sai với nỗ lực của ông để áp dụng phương pháp Sufi. Ông không phải là người
Sufi."
Nếu bạn thực sự muốn hiểu Sufi giáo là gì bạn sẽ phải
trở thành người Sufi. Nếu bạn muốn biết người Ki tô giáo là gì, bạn sẽ phải trở
thành một Christ - ít hơn thế sẽ không có tác dụng. Và khổ là, như Friedrich
Nietzsche nói: Người Ki tô giáo đầu tiên và cuối cùng chết trên cây chữ thập.
Và điều đó đã xảy ra cho mọi thầy vĩ đại.
Mọi người trở thành người bắt chước. Khi bạn tới trong
tiếp xúc gần gũi với vị Phật, đừng trở thành Phật tử - trở thành vị Phật đi.
Khi bạn tới gần một thầy Sufi, đừng trở thành người theo Sufi - trở thành người
Sufi đi. Và cách duy nhất để biết là trở thành.
Mới hôm nọ ai đó đã hỏi... người đàn bà đã hỏi này phải
là một người tìm kiếm. Cô ấy đã từng hỏi nhiều câu hỏi. Tôi đã không trả lời.
Tôi đang đợi đúng khoảnh khắc. Cô ấy còn chưa là một phần của hiện hữu của tôi.
Các câu hỏi của cô ấy là đúng, nhưng tôi không trả lời các câu hỏi: tôi trả lời
người hỏi. Tôi đã né tránh.
Mới hôm nọ cô ấy hỏi: "Chẳng lẽ tôi không thể trở
thành một tín đồ mà không trở thành đệ tử được sao? Chẳng lẽ tôi không thể trở
thành tín đồ mà không trở thành sannyasin được sao?" Không có cách nào
đâu. Thế thì bạn sẽ chỉ là người ngoài, khán giả. Bạn phải bị đổi mầu trong sự
hiện hữu của tôi. Bạn phải tới gần nhất có thể được. Thay đổi quần áo là không
có ý nghĩa - nó chỉ là cử chỉ. Nó là cử chỉ chỉ ra rằng bạn sẵn sàng, rằng ngay
cả con người bạn cũng phải bị nhuộm trong mầu mới nào đó, bạn sẵn sàng. Bạn biểu
lộ cử chỉ này! Bằng việc đổi tên, bạn đơn giản chỉ ra rằng "Tôi sẵn sàng
trở nên gián đoạn với quá khứ của tôi," rằng "Tôi sẵn sàng từ bỏ quá
khứ của tôi," rằng "Tôi sẵn sàng lấy cú nhảy vào trong tương lai, vào
cái không biết." Rằng "Tôi tin cậy thầy," rằng "Tôi sẵn
sàng đi cùng thầy tới bất kì chỗ nào thầy đi." Rằng "Tôi sẽ không yêu
cầu bất kì hứa hẹn nào, bất kì đảm bảo nào." Rằng "Tôi sẵn sàng đi
vào cuộc phiêu lưu này. Mạo hiểm này hấp dẫn tôi."
Bạn có thể ở đây. Bạn có thể lắng nghe tôi mà không là
một phần của tôi, nhưng thế rồi bạn sẽ lắng nghe theo cách riêng của bạn. Và
đôi khi chuyện xảy ra: bạn có thể thậm chí thực hành nó, nhưng theo cách riêng
của bạn, và kết quả sẽ là đảo ngược lại. Thế thì đừng giận tôi. Đừng nói rằng
hiệu quả ngược đã tới, rằng tôi nói cái gì đó khác và cái gì đó khác đã xảy ra.
Nó phải xảy ra trong hoàn cảnh toàn bộ.
Vài người tới tôi và họ nói, "Ở đây chúng tôi
không thể làm thiền động được. Nó có vẻ điên rồ thế." Đặc biệt là người Ấn
Độ, nếu họ đang ở các địa vị cao, họ cảm thấy sợ.
Vài ngày trước, một nhà lãnh đạo chính trị đã ở đây, một
bộ trưởng. Ông ấy nói, "Dạy tôi đi. Tôi sẽ làm nó ở nhà tôi. Tôi không thể
làm nó ở đây được, vì nếu mọi người thấy tôi nhảy múa, la hét, họ sẽ nghĩ gì?
Và tôi phải nghĩ tới những người bỏ phiếu nữa. Và nếu trong báo chí ảnh đăng
lên... la và hét và nhảy nhót, tôi đi đời! Tôi sẽ làm nó ở nhà tôi."
Tôi có thể hiểu được vấn đề của ông ta - nhưng ở nhà
mình ông ta sẽ làm nó tương ứng theo cách riêng của ông ta. Ông ta sẽ làm thay
đổi chút ít trong nó để cho hàng xóm không thể nghe thấy, để cho vợ không bị quấy
rối quá nhiều, để cho con cái không nghĩ rằng bố chúng nó đã phát điên. Ông ta
sẽ thay đổi đây đó; ông ta sẽ làm ra cái gì đó từ nó - nhưng thế thì kết quả sẽ
khác toàn bộ, đôi khi thậm chí là đảo ngược. Và thế rồi ông ta sẽ nghĩ rằng tôi
đã trao cho ông ta cái gì đó sai.
Đây là lĩnh vực của tôi! Khi bạn làm cái gì đó ở đây,
bạn đang làm nó trong hoàn cảnh đúng. Nó là trường năng lượng. Bạn không một
mình: hàng trăm người khác đang làm nó. Bạn có thể cưỡi lên con sóng. Bạn có thể
đạt tới những chiều cao mà bạn sẽ không bao giờ đạt tới khi một mình. Ở đây tôi
sẵn có; ở đây bạn có thể tin cậy rằng không cái gì sẽ đi sai. Ở nhà bạn, làm
thiền một mình, bạn sẽ trở nên sợ; bạn có thể trở nên rất sợ. Nỗi sợ có thể bắt
giữ bạn - sợ điên, nổi đoá, hay cái gì đó.
Ở đây, trở thành sannyasin, là một phần của tôi, chìm
vào trong tôi, để tôi được chìm trong bạn. Là người Sufi đi nếu bạn muốn biết
Sufi giáo là gì. Không có cách khác. Cách duy nhất để biết là hiện hữu - và
trong hoàn cảnh đúng, trong tham chiếu đúng, trong tình huống đúng.
Tôi đang tạo ra tình huống ở đây. Đây là trường giả
kim thuật. Đây không phải là đạo tràng thường đâu. Đây là phòng thí nghiệm khoa
học. Mọi người đang được biến đổi. Mọi người đang đi vào những chiều hướng mới,
lấy cú nhảy lượng tử, đạt tới những không gian mới. Bạn không thể quan sát những
điều này từ bên ngoài được.
Và đừng là kẻ ngu: đừng quan sát và đừng nghĩ rằng trở
về nhà bạn sẽ thử làm nó. Hiệu quả ngược là có thể. Và thế thì đừng đổ trách
nhiệm lên tôi. Trở thành một phần của tôi đi nếu điều đó hấp dẫn với bạn. Một
cánh cửa lớn mở ra... đi vào trong nó đi.
Thầy nói:
"Hỡi ôi," người Sufi nói, "Chỉ có một
điều sai với nỗ lực của ông để áp dụng phương pháp Sufi. Ông không phải là người
Sufi."
Nếu bạn muốn áp dụng phương pháp của tôi, là một
sannyasin đi, để cho một ngày nào đó tôi sẽ không phải nói với bạn: Hỡi ôi, chỉ
có một điều sai với nỗ lực của bạn để áp dụng phương pháp sannyas - bạn không
phải là một sannyasin.
..............................
0 Đánh giá