Chương 30. Cuộc sống là sự liên thuộc sâu sắc

Tương Lai Vàng (Tập 2) - Osho

Chương 30. Cuộc sống là sự liên thuộc sâu sắc

Câu hỏi 1

Osho kính yêu,

Im lặng mà tôi kinh nghiệm về sau trong sự hiện diện của thầy đang trở thành bao la hơn và sâu hơn; và khi thầy rời khỏi thính phòng Trang Tử, nước mắt lăn dài xuống mặt tôi và tôi muốn không gì nhiều hơn là ở lại đó. Cho nên thật khó mà tích cực về sau bởi vì tôi dần dần biết kinh nghiệm này sẽ thay đổi, và tôi muốn vẫn còn ở đó. Thưa thầy kính yêu, có phải tình yêu là mong manh tới mức chúng tôi không thể giữ được nó cho dù với hai ngón tay?

Prem Azima, mọi thứ có giá trị đều mong manh. Cái đẹp là mong manh, im lặng là mong manh, yêu là mong manh. Nhìn hoa hồng rung rinh trong gió, và trong mưa, và trong mặt trời. Dường như nó đủ mạnh với gió mạnh, đủ mạnh với mặt trời, đủ mạnh với mưa. Nó rất mong manh; đến tối, cánh của nó sẽ bị tung ra theo mọi hướng. Nhưng khi nó có đấy, nó là mênh mông; khi nó có đó, nó còn hơn mọi tảng đá. Tảng đá sẽ vẫn còn lại, đá là thường hằng; hoa sẽ tới và đi. Giá trị càng cao, nó càng mong manh.

Người ta phải hiểu sâu sắc điều đó; bằng không bạn bắt đầu níu bám lấy những kinh nghiệm lớn, và bạn phá huỷ những kinh nghiệm đó bằng chính việc níu bám của bạn. Chúng mong manh tới mức việc níu bám của bạn có thể phá huỷ chúng, gắn bó của bạn có thể phá huỷ chúng; thậm chí ham muốn của bạn để tiếp tục chúng có thể là độc hại, huỷ diệt, sát hại chúng.

Khi bạn trở nên quen thuộc nhiều hơn với im lặng, an bình, phúc lạc, cực lạc, bạn cũng sẽ phải học bài học: tận hưởng chúng trong khi chúng ở sự đầy đủ nhất của chúng, và khi chúng đi, để cho chúng đi với trái tim vui vẻ và biết ơn.

Vâng, nước mắt là được phép, nhưng không phải nước mắt của đau đớn - nước mắt của lời cầu nguyện, nước mắt của lòng biết ơn. Bạn càng để chúng chảy một cách dễ dàng, những kinh nghiệm đó càng tới với bạn nhiều hơn. Và một khi bạn đã hiểu khoa học rằng buông bỏ của bạn là cách để ham muốn chúng, để khao khát chúng - không phải là ham muốn, mà là tình yêu vô ham muốn - người ta sẽ cảm thấy đủ phúc lạc, cho dù một kinh nghiệm mong manh tới thăm bạn chỉ một lần. Nếu bạn biết ơn, nó nhất định tới nữa và nữa. Dần dần, dần dần, nó có thể không đến chút nào; nó có thể trở thành chính nhịp tim của bạn. Nó có thể là chính việc thở của bạn, nhưng người ta phải học toàn thể khoa học này.

Bình thường, điều tâm trí chúng ta sẽ làm là đóng cửa ra vào, đóng cửa sổ, và giữ cho làn gió mát ở bên trong, để cho nó không thể thoát đi được. Nhưng chỉ bằng việc đóng mọi cửa ra vào và cửa sổ bạn đã phá huỷ cái tươi mát của làn gió thoảng rồi; chẳng mấy chốc nó sẽ thành tanh tưởi. Nó sẽ mất điệu vũ của nó, nó sẽ mất sự sống động của nó; bạn sẽ ngồi bên cạnh cái xác.

Và mọi người đang ngồi bên cạnh các cái xác - xác của tình yêu, điều họ gọi là hôn nhân, xác của lời cầu nguyện, điều họ gọi là đền chùa, nhà thờ, nhà thờ hồi giáo, và cái xác của kinh nghiệm đích thực và chân thực, điều họ gọi là kinh sách linh thiêng. Mọi người bị bao quanh bởi những cái xác. Và nếu bạn đồng hành cùng những cái xác, bạn không thể vẫn còn giữ cho bản thân bạn sống động được rất lâu; bạn sẽ trở thành cái xác trong những cái xác khác. Nó là tình bạn rất nguy hiểm.

Thận trọng về nó đi! Học sự kiện đơn giản rằng chân lí, tình yêu, cái đẹp, phúc lạc - tất cả đều rất mong manh, rất nhất thời. Bạn không thể nắm chặt chúng trong nắm tay của bạn; chúng giống như hương thơm. Bạn không thể đuổi theo chúng được. Bạn phải chờ đợi và tin cậy: cùng sự tồn tại đã đem một kinh nghiệm tới cho bạn sẽ đem tới nhiều kinh nghiệm nữa. Nó là dư thừa, nó muốn chia sẻ, nhưng nó chỉ có thể chia sẻ với những người không phải là kẻ tích trữ. Nó chỉ có thể chia sẻ cho những người biết tới cái nhất thời, cái mong manh - và cái đẹp của tính mong manh, và niềm vui của tính nhất thời.

Chỉ những thứ chết mới mãi mãi.

Mọi cái sống động đều thay đổi, từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc.

Mọi cái sống động đều sống dưới rủi ro của chết vào bất kì khoảnh khắc nào. Nếu bạn muốn an ninh, tuyệt đối an ninh, thế thì bạn sẽ phải đi vào trong nấm mồ của bạn; chỉ nghĩa địa mới là chỗ tuyệt đối an ninh. Trong nấm mồ, không cái gì khác xảy ra; mọi thứ dừng lại, thời gian dừng lại, không cái gì thay đổi thêm nữa. Ngay cả chết cũng không thể làm hại gì cho bạn.

Nhưng nếu bạn muốn sống động, thế thì tính sống động hơn... bạn càng phải tỉnh táo và nhận biết về tính mong manh của tất cả các phẩm chất không được tạo ra và chế ra bởi con người, cái giáng xuống từ cõi bên kia - không thể dự đoán được, từ không đâu cả, đột nhiên tràn ngập bạn. Đừng nghĩ về liệu chúng sẽ còn lại hay ra đi, vì nếu bạn lâm vào trong suy nghĩ về tương lai của bạn, và khả năng của kinh nghiệm này vẫn còn mãi với bạn, bạn có thể bỏ lỡ mọi thứ. Tận hưởng nó, nhảy múa cùng nó, để thời gian dừng lại. Gạt tâm trí sang bên đi. Thế thì ngay cả một khoảnh khắc cũng là tương đương với vĩnh hằng.

Bạn đang hỏi, Azima, "Im lặng mà tôi kinh nghiệm về sau trong sự hiện diện của thầy đang trở thành bao la hơn và sâu hơn; và khi thầy rời khỏi thính phòng Trang Tử, nước mắt lăn dài xuống mặt tôi và tôi muốn không gì nhiều hơn là ở lại đó. Cho nên thật khó mà tích cực về sau bởi vì tôi dần dần biết kinh nghiệm này sẽ thay đổi."

Nó sẽ thay đổi. Cho dù bạn không biết làm cái gì, cho dù bạn ở đây nó sẽ thay đổi. Nó không thay đổi bởi vì bạn phải đi làm việc, nó thay đổi bởi vì thay đổi là bản chất của cuộc sống. Và điều tốt là nó thay đổi. Bằng không, ngày mai bạn sẽ không có lại kinh nghiệm vô cùng về im lặng. Bạn sẽ mang kinh nghiệm cũ rích, nhạt nhẽo của hôm qua; bạn sẽ không có đủ không gian cho cái mới đi vào.

Thay đổi là có lợi cho cuộc sống. Đó là lí do tại sao ngay cả chết, tôi nói, là có lợi cho sống - bởi vì nó là thay đổi lớn nhất. Nó đem bạn vào không gian mới, vào hình dạng mới, vào sự tồn tại mới; nó giữ cuộc hành hương của bạn tiếp tục mới, nó giữ cho sôi nổi của bạn được sống động. Mọi khoảnh khắc bao giờ cũng còn là thách thức và là việc chờ đợi sâu sắc, bởi vì bất kì cái gì cũng là có thể. Im lặng có thể tới với bạn, phúc lạc có thể tới với bạn, cực lạc có thể giáng xuống tim bạn, chân lí có thể mở ra những cánh cửa của nó; cuộc sống đầy những bí ẩn, vô kể. Cho nên khi nó xảy ra, cám ơn - và đi tiếp.

Và dần dần, dần dần, khi bạn trở nên quen thuộc hơn với chiều sâu của im lặng, trong khi bạn đang làm việc, làm cái gì đó, vị khách không biết có thể đột ngột tới và đứng bên cạnh bạn.

Và thời gian tới khi những kinh nghiệm này bắt đầu đi theo bạn như cái bóng; chỉ ở cận kề, bạn có thể cảm thấy cái mát mẻ của chúng, bạn có thể ngửi hương thơm của chúng. Chỉ cần nhớ không nắm bắt, không sở hữu, không làm nỗ lực để thay đổi chúng thành tài sản của bạn. Chúng tới trong tự do, và chúng vẫn còn trong tự do. Bạn không thể làm chúng thành nô lệ được.

Ham muốn này, Azima, không phải chỉ là của bạn đâu; nó là cổ đại như con người. Con người đã cố gắng bắt chân lí vào trong lời và đã thất bại, hoàn toàn thất bại; con người đã cố gắng bắt cái đẹp vào trong điêu khắc và đã thất bại; con người thậm chí đã cố gắng bắt Thượng đế vào trong đền chùa - và đã hoàn toàn thất bại. Nhưng như thế là mù quáng, rằng không ai thấy tất cả những điều này là thất bại! Đền chùa của bạn, nhà thờ của bạn, giáo đường của bạn là những cái mốc cho thất bại của bạn. Kinh sách là thất bại của tổ tiên bạn, của việc cố bắt giữ chân lí vào trong lời.

Lời còn lại, nhưng chân lí đã bay hơi. Bây giờ họ liên tục tôn thờ những kinh sách này, những tượng này.

Mọi tôn giáo đều không là gì ngoài thất bại. Đó là lí do tại sao chúng chống lại một người như Jesus hay Socrates hay Mansoor - vì tội của những người này là ở chỗ họ đã cố làm cho bạn nhận biết rằng bạn mù, rằng điều bạn đang tôn thờ không phải là chân lí, mà là cái xác. Có lẽ đâu đó đã có chân lí... nhưng mọi người hành xử như người say.

Một bà già người Anh đang nhìn qua tấm màn. Dò xét nhà hàng xóm, bà ấy thấy một người đàn ông đi ra từ ngôi nhà đối diện. Ông ta chạy xô sang bên đường, nhảy lên không trung quãng gần một mét, và ngã sóng xoài đập mặt xuống. Bà già chạy tới bên ông ấy và hỏi, "Xin lỗi, có chuyện gì vậy?"

"Tôi muộn đi làm, và tôi chạy xô ra, và nhảy lên xe đạp của tôi. Nhưng tôi quên mất - tôi không có chiếc xe nào!"

Trong vội vàng, quên là có thể.

Tôi đã nghe nói về một người say đang quan sát một người tập áp đất trên bãi biển. Trong một lúc lâu người say đi quanh anh ta, nhìn từ mọi phía, và cuối cùng nói, "Này anh bạn, tôi đáng không nên can thiệp vào bất kì cái gì anh đang làm, nhưng tôi không thể cưỡng được cám dỗ thêm nữa. Cô gái của anh không còn ở đó đâu; anh đang làm bài tập không cần thiết. Cô ấy phải đã đi từ lâu rồi, vì tôi đã từng quan sát anh trong gần một giờ; anh vã hết mồ hôi, thở phì phò, và cô gái đó không còn ở đó, tôi đã nhìn mọi xó xỉnh rồi. Kì lạ người này sao mà yêu say sưa thế!"

Nhưng trong cuộc sống, đó đích xác là điều chúng ta đang làm với mọi kinh nghiệm mong manh của chúng ta. Bằng cách nào đó chúng ta có ham muốn vô ý thức về mọi thứ phải thường hằng. Tại sao ham muốn này có trong vô thức, là cái gì đó cần được thăm dò. Có lẽ đó là nỗi sợ chết. Điều đó là có thể nhất, bởi vì bản thân chúng ta là mong manh. Khoảnh khắc này bạn sống động, khoảnh khắc tiếp bạn có thể mất rồi. Bởi vì sự mong manh riêng của chúng ta, chúng ta ham muốn có tính thường hằng trong mọi thứ bao quanh chúng ta như sự an ninh, như sự an toàn. Nhưng nếu chúng ta mong manh, làm sao kinh nghiệm của chúng ta là bất kì cái gì khác được?

Một người Anh, một người Pháp, và một người Ba Lam đã bị mắc cạn trên một hòn đảo hoang trong gần một năm, thì họ khám phá ra một cái đèn nằm trong cát. Họ cọ rửa nó, và không nghi ngờ gì, một vị thần xuất hiện.

"Này, các quí ông," vị thần nói, "về truyền thống, ta cho người tìm thấy ba điều ước, nhưng vì có ba người các ông, ta sẽ ban cho các ông mỗi người một điều ước."

Người Anh nói ngay: "Tôi biết điều tôi muốn. Tôi ước được trở lại ở Phố Hampstead High Street, có một lít bia trong câu lạc bộ ưa thích của tôi."

Púp! Anh ta biến mất.

Người Pháp nói lên: "Tôi ước được trở lại Paris, trong nhà hàng nhỏ xinh, với chai rượu ngon, và người đàn bà lộng lẫy bên cạnh tôi."

Púp! Anh ta biến mất.

Người Ba Lan nghĩ đi nghĩ lại, khi cuối cùng thần hỏi anh ta, "Và ước muốn của ông là gì, ông bạn?"

"Được, tôi chỉ muốn là giáo hoàng tại Vatican."

Púp! Và anh ta biến mất.

Nhiều người đã ngạc nhiên tại sao một người Ba Lan đã trở thành giáo hoàng. Bây giờ tôi bật mí bí mật này. Púp! Và người Ba Lan trở thành giáo hoàng.

Nhưng đó là cách mọi sự biến mất. Tận hưởng trong khi chúng có đó, và không đòi hỏi bất kì sự thường hằng nào, bởi vì thường hằng là không có tính tồn tại; nó chỉ là trong ham muốn của chúng ta, từ sợ chết. Nhưng trong sự tồn tại, mọi thứ đều thay đổi. Sự tồn tại tin vào luật thay đổi.

Mọi khoảnh khắc, mọi thứ đều thay đổi. Ngôn ngữ của chúng ta cho chúng ta một ý tưởng rất lầm lạc, bởi vì ngôn ngữ của chúng ta bao gồm các danh từ và đại từ, và sự tồn tại chỉ biết tới động từ.

Khi bạn thấy sông, sự kiện thực tại là ở chỗ không có sông; sự kiện thực tại là ở chỗ có việc sông chảy, bởi vì nước liên tục chảy. Cây không tồn tại, chỉ có việc cây mọc, bởi vì cây liên tục phát triển. Và cùng điều đó là trường hợp với bạn. Bạn sẽ không quay lại chỗ này hệt như bạn đã đi vào - nhiều nước thế sẽ chảy xuôi sông Hằng.

Phật Gautam là người đầu tiên trong lịch sử đã nhắc nhở các đệ tử của ông ấy rằng sự tồn tại chỉ chứa các động từ, không chứa danh từ, không chứa đại từ. Làm một ngôn ngữ chỉ các động từ sẽ là rất khó, gần như không thể được - đối thoại sẽ trở thành buồn cười thế - cho nên chúng ta phải liên tục dùng các danh từ và đại từ. Nhưng nhớ, sâu bên dưới, rằng không cái gì tĩnh tại.

Đừng bị lừa bởi ngôn ngữ bạn dùng. Nhìn quanh mà xem, mọi thứ đang thay đổi - mọi khoảnh khắc, từng phần giây. Và một khi bạn hiểu thay đổi như Thượng đế của sự tồn tại, toàn thể hình mẫu đời bạn - thái độ của bạn, cách tiếp cận của bạn, phong cách của bạn - sẽ thay đổi tương ứng. Bạn sẽ trở thành một luồng nhiều hơn là cái ao bẩn.

Bạn sẽ trở thành giống sông nhiều hơn, cuộc hành hương vào trong cái không biết hướng tới đại dương, nơi ngay cả bạn cũng sẽ biến mất.

Câu hỏi 2

Osho kính yêu,

Trong cách nhìn của thầy về xã hội kiểu mẫu, sẽ có một tâm xã lớn, hay một chuỗi các tâm xã? Nếu có nhiều hơn một, cái gì sẽ là quan hệ giữa tâm xã này và tâm xã khác? Thầy có hình dung về các tâm xã khác nhau có khả năng liên thuộc, chia sẻ ý tưởng và kĩ năng, và không có thái độ nào tăng lên về tính sở hữu, như chủ nghĩa quốc gia và chủ nghĩa phát xít?

Maneesha, câu hỏi này nêu ra một điều rất quan trọng: khái niệm về liên thuộc. Con người đã sống trong phụ thuộc, và con người đã ham muốn và tranh đấu vì độc lập, nhưng không ai nhìn vào trong thực tại - rằng phụ thuộc và độc lập cả hai đều là cực đoan.

Thực tại ở đích xác chỗ giữa; nó là liên thuộc. Mọi thứ đều liên thuộc. Nhành cỏ nhỏ nhất và ngôi sao lớn nhất là liên thuộc. Đây là toàn thể nền tảng của sinh thái.

Bởi vì con người đã hành xử không hiểu biết thực tại của liên thuộc. Con người đã phá huỷ nhiều thế tính đơn vị hữu cơ của cuộc sống. Con người đã cắt đi tay riêng của mình, chân riêng của mình, mà không biết.

Rừng đã biến mất, hàng triệu cây đang bị chặt đi mọi ngày. Ngay bây giờ các nhà khoa học đang đưa ra lời cảnh báo - nhưng không ai sẵn sàng nghe - rằng nếu tất cả cây biến mất khỏi trái đất, con người không thể sống được. Chúng ta ở trong trao đổi tương hỗ sâu sắc. Con người liên tục thở ô xi và tống ra các bô níc; cây liên tục hít vào các bô níc và thở ra ô xi. Bạn không thể tồn tại mà không có cây, cây không thể tồn tại mà không có bạn.

Đây là thí dụ đơn giản; bằng không cuộc sống là sự đan dệt xoắn xuýt của cả nghìn lẻ một cách... Bởi vì nhiều cây đã biến mất, nhiều các bô níc thế đã tụ lại trong bầu khí quyển, tới mức nó đã làm tăng nhiệt độ trên toàn thể trái đất lên bốn độ. Với bạn điều đó dường như không có ý nghĩa gì mấy - mỗi bốn độ - nhưng nó không phải là không có ý nghĩa đâu. Đến cuối thế kỉ này, nhiệt độ này sẽ đủ làm tan nhiều băng tới mức mọi đại dương sẽ dâng lên cao hơn hàng chục xăng ti mét nước. Thêm một độ nghĩa là đại dương dâng lên cao hơn ba xăng ti mét. Cho nên các thành phố ở bên bờ đại dương - và mọi thành phố lớn nhất đều ở đó - sẽ bị ngập lụt bởi nước.

Nếu nhiệt độ cứ tăng lên, như khả năng này, bởi vì không ai chịu nghe... Cây đang bị chặt đốn, không có hiểu biết gì, chỉ vì những thứ vô dụng; vì những tờ báo hạng ba bạn cần giấy in báo, và bạn đang phá huỷ cuộc sống. Có khả năng rằng nếu băng vĩnh cửu của Himalayas bắt đầu tan ra, điều chưa bao giờ xảy ra trong toàn thể quá khứ, thế thì tất cả các đại dương sẽ dâng lên sáu mét, và sẽ nhận chìm gần hết toàn thể đất. Chúng sẽ phá huỷ mọi thành phố của bạn - Bombay và Calcutta, New York, London, và San Francisco. Có lẽ vài người nguyên thuỷ sống trên núi cao có thể sống sót.

Sự liên thuộc lên tới mức khi nhà du hành vũ trụ đầu tiên lên tới mặt trăng, chúng ta trở nên nhận biết lần đầu tiên rằng toàn thể trái đất được bao quanh bởi tấm đệm ô zôn dầy, chính là một dạng của ô xi. Tầng ô zôn đó bao quanh toàn thể trái đất, như cái chăn. Chính bởi vì cái chăn ô zôn này mà cuộc sống đã trở thành có thể trên hành tinh này, bởi vì ô zôn không cho phép các tia chết tới từ mặt trời đi vào. Nó cho phép chỉ các tia sống và ngăn cản các tia chết; nó trả lại chúng.

Nhưng trong ngu xuẩn của mình để đạt tới mặt trăng, chúng ta đã làm ra các lỗ hổng trong chiếc chăn này. Và nỗ lực này tiếp tục. Bây giờ chúng ta đang cố lên tới sao Hoả! Mỗi lúc một tên lửa đi ra ngoài bầu khí quyển của trái đất, chỗ ở bên ngoài ba trăm sáu mươi cây số, nó tạo ra lỗ hổng lớn. Qua những lỗ hổng đó, các tia chết đã bắt đầu đi vào. Bây giờ các nhà khoa học đang nói rằng những tia chết này sẽ làm tăng tỉ lệ ung thư lên gần ba mươi phần trăm; và các bệnh khác là không đếm được, các bệnh nhỏ là không đếm được.

Các chính khách ngu xuẩn không nghe. Và nếu bạn gọi họ là ngu, thế thì bạn bị tống giam, bạn bị trừng phạt; cớ giả được tạo ra chống lại bạn. Nhưng tôi không thấy cái gì khác để gọi họ. Ngu dường như là từ tử tế nhất và văn hoá nhất cho họ. Họ không xứng với nó; họ xứng với cái gì đó còn tệ hơn.

Cuộc sống là sự liên thuộc sâu sắc.

Cách nhìn của tôi về tâm xã, Maneesha này, là ở chỗ các quốc gia biến mất, các thành phố lớn biến mất, vì họ không cho phép đủ không gian cho mọi người - và mọi người đều có nhu cầu tâm lí nào đó cho một nhu cầu lãnh thổ, cũng như các con vật khác. Trong các thành phố lớn, con người liên tục đi vào trong đám đông. Điều đó tạo ra lo âu lớn, căng thẳng, phiền não, và không cho phép người đó có bất kì thời gian nào để thảnh thơi, bất kì thời gian nào, bất kì chỗ nào, là bản thân người đó - để được một mình, để được tự do ở cùng với cây, điều là cội nguồn cho cuộc sống, được ở cùng với đại dương, điều là cội nguồn cho cuộc sống.

Cách nhìn của tôi về thế giới mới, thế giới các tâm xã, ngụ ý không quốc gia, không thành phố lớn, không gia đình, nhưng hàng triệu tâm xã nhỏ lan toả khắp trên trái đất trong rừng thẳm, rừng xanh tốt sum xuê, trên núi, trên các đảo. Tâm xã nhỏ nhất quản lí được, điều chúng ta đã thử, có thể gồm năm nghìn người, và các tâm xã lớn nhất có thể quãng năm mươi nghìn người. Từ năm nghìn tới năm mươi nghìn người - nhiều hơn điều đó sẽ trở thành không thể quản lí được; thế thì lần nữa vấn đề về trật tự và luật pháp, và cảnh sát, và toà án, và mọi tội phạm cũ phải được đem trở lại.

Các tâm xã nhỏ... năm nghìn dường như là con số hoàn hảo, bởi vì chúng ta đã thử điều đó. Mọi người đều biết mọi người khác, tất cả là bạn bè. Không có hôn nhân - trẻ em thuộc về tâm xã. Tâm xã có bệnh viện, trường học, đại học. Tâm xã chăm nom cho trẻ em; bố mẹ có thể tới thăm chúng. Dù bố mẹ sống cùng nhau hay họ sống tách nhau đơn giản không có ý nghĩa. Với đứa con, họ cả hai đều sẵn có; anh ấy có thể thăm chúng, họ có thể thăm nó.

Mọi tâm xã nên có tính liên thuộc, nhưng họ sẽ không trao đổi tiền bạc. Tiền nên biến mất. Nó đã làm cực kì hại cho nhân loại. Bây giờ là lúc nói lời chia tay với nó!

Những tâm xã này nên trao đổi đồ vật. Bạn có nhiều sản phẩm sữa; bạn có thể cho tâm xã khác sữa, bởi vì bạn cần nhiều quần áo, và công xã kia có thể cung cấp cho bạn nhiều quần áo hơn - một hệ thống trao đổi hàng hoá đơn giản, cho nên không tâm xã nào trở thành giầu. Tiền là thứ rất kì lạ. Bạn có thể tích luỹ nó; đó là bí mật kì lạ nhất của tiền. Bạn không thể tích luỹ được sản phẩm sữa, bạn không thể tích luỹ được rau. Nếu bạn có nhiều rau bạn phải chia sẻ với tâm xã nào đó không có đủ rau.

Nhưng tiền có thể được tích luỹ. Và nếu tâm xã trở nên giầu hơn tâm xã khác, thế thì từ cửa sau các thứ tới, nghèo nàn và giầu có và toàn thể ác mộng của chủ nghĩa tư bản, và giai cấp nghèo và giầu, và ham muốn chi phối, bởi vì bạn giầu. Bạn có thể làm tâm xã khác thành nô lệ. Tiền là một trong những kẻ thù của con người.

Các tâm xã sẽ trao đổi với nhau. Họ sẽ quảng bá trên các đài phát thanh của họ, rằng sản phẩm thế và thế là sẵn có từ họ. Bất kì ai có sản phẩm khác nào đó mà họ cần có thể liên hệ với họ, và mọi thứ có thể được trao đổi theo cách bạn bè; không có mặc cả, không có bóc lột. Nhưng tâm xã không nên trở thành quá lớn, bởi vì cái lớn cũng là nguy hiểm.

Tiêu chí của tâm xã về tính lớn là mọi người biết mọi người khác; điều đó nên là giới hạn. Một khi giới hạn đó bị vượt qua, tâm xã nên chia bản thân nó thành hai. Cũng như hai anh em tách ra, khi một tâm xã trở nên đủ lớn, nó tự phân chia nó thành hai tâm xã, hai tâm xã chị em. Và sẽ có sự liên thuộc sâu sắc, chia sẻ ý tưởng và kĩ năng, không có bất kì thái độ nào phát triển ra từ tính sở hữu - như chủ nghĩa quốc gia và chủ nghĩa cuồng tín. Sẽ không có gì để cuồng tín. Sẽ không có lí do cho quốc gia.

Một nhóm người nhỏ có thể tận hưởng sống dễ dàng hơn, bởi vì có nhiều bạn bè thế, nhiều quen thuộc thế, là niềm vui lên bản thân nó. Ngày nay trong các thành phố lớn, bạn sống trong cùng ngôi nhà và bạn không biết hàng xóm của bạn. Trong một ngôi nhà một trăm nghìn người có thể sống. Một toà nhà một trăm tầng có thể chứa nhiều người - gần như cả thành phố. Và họ là những người lạ tuyệt đối với nhau, sống trong đám đông, và vậy mà vẫn một mình.

Ý tưởng của tôi về một tâm xã là, sống trong các nhóm nhỏ, điều cho bạn đủ không gian, và vậy mà vẫn sống trong mối quan hệ gần gũi, yêu thương. Con cái của bạn được tâm xã chăm nom, nhu cầu của bạn được tâm xã chăm nom, chăm sóc y tế của bạn được tâm xã chăm nom. Tâm xã trở thành gia đình đích thực mà không có bệnh nào mà các gia đình đã tạo ra trong quá khứ. Nó là gia đình lỏng và biến động thường xuyên.

Không có vấn đề về bất kì hôn nhân nào, và không có vấn đề về li dị nào. Nếu hai người muốn sống cùng nhau, họ có thể sống cùng nhau, và nếu một ngày nào đó họ không muốn ở cùng nhau, điều đó là hoàn toàn tốt. Đó là quyết định của họ để ở cùng nhau; bây giờ họ có thể chọn bạn khác. Thực ra, trong một kiếp sao không sống nhiều kiếp? Sao không làm cho nó phong phú hơn? Sao một đàn ông phải bám lấy một đàn bà, hay một đàn bà bám lấy một đàn ông chừng nào họ không tận hưởng lẫn cả đời họ. Nhưng nhìn trên thế giới, tình huống này là rõ ràng. Mọi người muốn độc lập với gia đình họ; con cái muốn độc lập với gia đình họ.

Mới hôm nọ, một cậu bé ở California đã làm cái gì đó duy nhất và đặc biệt. Cậu ta muốn đi ra ngoài và chơi. Điều này không là cái gì đặc biệt; mọi trẻ con đều nên được phép đi ra ngoài và chơi. Nhưng mẹ và bố khăng khăng, "Không, không đi ra ngoài; chỉ chơi trong nhà thôi." Và đứa con bắn cả mẹ và bố. Nó chơi bên trong nhà. Có giới hạn... bao giờ cũng nghe "không, không, không!"

Ở Mĩ tỉ lệ thời gian đổi chồng và vợ là ba năm. Đó là cùng với tỉ lệ mọi người đổi việc làm của họ; đấy là cùng tỉ lệ thời gian mọi người đổi thành phố. Dường như có cái gì đó đặc biệt về ba năm. Dường như đó là giới hạn người ta có thể chịu được. Bên ngoài điều đó, nó trở thành không thể dung thứ được. Cho nên mọi người đổi vợ và chồng, mọi người đổi thành phố, mọi người đổi việc làm.

Nhưng trong một tâm xã, không có nhu cầu làm ồn ào gì lên. Bạn có thể nói lời tạm biệt vào bất kì khoảnh khắc nào, và bạn có thể vẫn còn là bạn, bởi vì ai biết được? Sau hai năm, bạn có thể rơi vào tình yêu lần nữa với cùng người đàn ông, với cùng người đàn bà. Trong hai năm bạn có thể đã quên mọi rắc rối, và bạn muốn có hương vị lần nữa; hay có lẽ bạn đã rơi vào bàn tay của người đàn ông tồi hơn và người đàn bà tồi hơn, và bạn hối hận, và bạn muốn quay lại! Nhưng điều đó sẽ là cuộc sống giầu có hơn; bạn sẽ biết nhiều đàn ông và nhiều đàn bà. Từng đàn ông có tính duy nhất của riêng mình, và từng đàn bà có tính duy nhất của riêng mình.

Các tâm xã cũng có thể đổi người, nếu ai đó muốn chuyển sang tâm xã khác, và tâm xã kia sẵn lòng chấp nhận. Tâm xã kia có thể nói, "Nếu ai đó khác muốn sang tâm xã bạn, việc trao đổi là có thể - bởi vì chúng tôi không muốn tăng dân số của mình." Mọi người có thể quyết định. Bạn có thể đi và quảng cáo về bản thân mình; đàn bà nào đó có thể thích bạn, người nào đó có thể biến thành bạn bè. Ai đó có thể đã chán trong tâm xã kia, và muốn đổi tâm xã của họ...

Toàn thể thế giới nên là một nhân loại, chỉ bị phân chia thành các tâm xã nhỏ trên cơ sở thực tế: Không chủ nghĩa phát xít, không chủ nghĩa chủng tộc, không chủ nghĩa quốc gia. Thế thì, lần đầu tiên, chúng ta có thể bỏ ý tưởng về chiến tranh. Chúng ta có thể làm cuộc sống thành chân thực, đáng sống, đáng tận hưởng; chơi đùa, có tính thiền, sáng tạo, và cho mọi đàn ông và mọi đàn bà cơ hội bình đẳng để trưởng thành và đem tiềm năng của họ tới nở hoa.

Khung cảnh là việc đóng đinh. Ba cột chữ thập lớn được dựng thẳng lên trời, lúc mặt trời lặn. Một đám đông các lính tráng và công dân đang nhạo báng quanh người sắp chết, Jesus. Mở mắt ra, ông ấy nhìn lại phía sau đám đông và thấy Peter đang cố giấu bản thân mình.

"Peter, Peter," Jesus kêu lên trong giọng khàn khàn. "Lại gần hơn đi, lại gần hơn đi!"

Peter trùm áo choàng quanh đầu và giả vờ không nghe thấy. Jesus với sức mạnh cuối cùng của mình cất tiếng gọi, "Peter, xin... lại gần hơn."

Peter, nhận ra rằng anh ta không thể bỏ qua được thầy sắp chết của mình, bò tới chân cây chữ thập, "Dạ vâng, thưa thầy, thầy cần gì ở tôi?"

"Peter, ta có thể thấy nhà ta trên kia từ đây!"

Nhà ông ấy phải đã là ở tít sâu trong thành Jerusalem; ông ấy sắp chết trên cây chữ thập, bị treo trên cao, và ông ấy muốn chia sẻ kinh nghiệm của mình. Tôi bao giờ cũng thích câu chuyện rằng ngay cả vào lúc chết, ông ấy nói, "Từ đây, từ chiều cao này... ta có thể thấy nhà ta trên kia từ đây."

Jesus đã bị đóng đinh chỉ một lần. Tôi đã bị đưa lên cây chữ thập gần cả đời tôi. Jesus bị đóng đinh trong một phần nhỏ không được biết tới của thế giới, Judea. Tôi đã bị đóng đinh trong gần như mọi nước trên thế giới. Và tội của tôi là ở chỗ tôi có thể thấy ngôi nhà mới nơi con người sẽ sống trong tương lai: con người mới, ngôi nhà mới của người đó, tâm xã mới của người đó, tương lai mới của người đó.

Được chứ, Maneesha?

Vâng, thưa Osho.

Xem tiếp Chương 31 - Quay về Mục lục Tập 2

..............................