Chương 10. Nhảy Khỏi Vòng Quay Ngựa Gỗ

Thiền Osho by Hành Trình Vô Ngã

Sách Osho

(Đọc hoặc download miễn phí hàng trăm quyển sách của Osho tại đây)

Yêu – Osho

Phần II. Tình Yêu Là Cơn Gió Mát Lành

Chương 10. Nhảy Khỏi Vòng Quay Ngựa Gỗ

Hãy tin tưởng ở cuộc sống – đó là hiểu biết cơ bản của tôi, tin tưởng ở cuộc sống bởi vì chúng ta được sinh ra từ cuộc sống, chúng ta là con cái của cuộc sống. Hãy tin tưởng ở cuộc sống. Cuộc sống không bao giờ phản bội ai. Có lẽ, bạn đã học xong lớp thứ nhất, và bạn phải bước vào lớp thứ hai, ở một trình độ cao hơn, một tình yêu tinh tế hơn, một hiện tượng phức tạp hơn – ai mà biết được. Hãy luôn cởi mở và cuộc sống sẽ không bao giờ khiến bạn thất vọng.

OSHO

Khi nói rằng tình yêu của bạn phải tự do, buông lỏng, vô hành, tôi muốn nói rằng nó không phải là thứ ép buộc. Nó không phải là thứ phụ thuộc vào luật pháp, vào các quy ước xã hội. Tôi muốn nói rằng nguồn lực duy nhất gắn kết hai người yêu nhau là tình yêu, không còn gì khác nữa. Tình yêu đó có thể đi được một quãng đường xa hoặc có thể không. Tình yêu đó có thể kéo dài suốt cả cuộc đời bạn hoặc kết thúc vào ngày mai. Đó là lý do vì sao tôi nói buông lỏng.

Có những người muốn sống kiểu phóng túng, bừa bãi. Đó không phải điều tôi muốn nói khi dùng từ buông lỏng. Tôi không nói rằng bạn nên thay đổi người yêu mỗi ngày. Một lần nữa, đó sẽ là sự gượng ép. Đó là kiểu di chuyển từ điểm cực này là kết hôn, nơi bạn không thể thay đổi bạn tình, đến một điểm cực khác là bạn phải thay đổi bạn tình.

Điều tôi muốn nói là hãy để nó trở thành sự tự do. Nếu bạn muốn ở bên nhau, điều đó hoàn toàn thú vị. Vào ngày bạn muốn chia tay, hãy chia tay một cách đầy yêu thương, với lòng biết ơn về những khoảnh khắc tuyệt đẹp mà cả hai đã trao cho nhau.

Lần chia tay đó cũng phải đẹp như khi gặp gỡ. Thậm chí nó nên đẹp hơn, bởi vì bạn đã sống cùng nhau quá lâu, bạn đã cắm rễ vào nhau dù lúc này hai bạn quyết định rời xa nhau. Nhưng những ký ức sẽ ám ảnh bạn. Bạn đã yêu nhau – cho dù lúc này bạn cảm thấy khó có thể ở cùng nhau, nhưng đã có thời điểm bạn muốn ở bên nhau trọn đời. Do đó, hãy chia tay trong hòa bình, không cãi vã – bạn là hai người xa lạ gặp nhau, và một lần nữa, bạn lại trở thành hai người xa lạ nhưng giữa hai người đã xuất hiện một kho báu quý giá. Bạn phải cảm thấy biết ơn lẫn nhau khi chia tay.

Nhưng nếu tình yêu vẫn còn, tôi không nói rằng bạn phải chia tay. Tôi nói rằng bạn không nên làm điều gì chống lại nó. Nếu tình yêu vẫn còn suốt cuộc đời bạn, cho đến khi bạn nằm xuống mồ, điều đó cũng tốt. Và nếu nó kéo dài chỉ trong một đêm, đến sáng hôm sau, bạn cảm thấy không còn dành cho nhau nữa, nhưng bạn đã có một đêm tuyệt đẹp bên nhau, bạn phải cảm thấy biết ơn về điều đó.

Nhiều người đã hiểu lầm ý của tôi. Họ cho rằng tôi nói với mọi người: “Hãy thay đổi bạn tình càng nhanh càng tốt, càng thường xuyên càng tốt.” Tôi không nói như thế. Tôi chỉ nói rằng chừng nào tình yêu vẫn là mối ràng buộc duy nhất, hãy ở bên nhau. Khoảnh khắc bạn bắt đầu cảm thấy rằng điều gì đó đã trôi qua, rằng nó không còn hiện hữu… bạn có thể kéo lê nhưng cách đó chỉ là đánh lừa nhau. Thật xấu xa khi đánh lừa người đàn ông mà bạn từng yêu; thật xấu xa khi đánh lừa người phụ nữ mà bạn từng yêu. Hãy thành thật và nói: “Đây là lúc chúng ta nên chia tay, bởi vì tình yêu không còn nữa và chúng ta không còn khả năng níu giữ tình yêu.”

Có những việc đến và đi mà ta không thể kiểm soát được. Khi bạn đem lòng yêu ai đó, không phải do bạn làm – bạn không quyết định điều đó. Bỗng nhiên nó xảy ra; bạn không biết được lý do vì sao nó xảy ra. Bạn chỉ có thể nói: “Tôi thấy mình đang yêu.” Chỉ cần nhớ cuộc gặp gỡ đầu tiên, đồng thời nhớ cả cách tình yêu xuất hiện – tương tự như cách tình yêu ra đi. Một ngày kia, khi thức dậy vào buổi sáng, bạn phát hiện ra rằng tình yêu không còn nữa.

Người chồng ở đó, bạn ở đó, nhưng nguồn năng lượng thường xuyên tuôn tràn giữa hai người đã biến mất. Có hai người nhưng mỗi người đều đơn độc. Sự gắn bó với nhau không còn nữa, và sự bí ẩn gắn kết cả hai với nhau không còn nằm trong tay bạn. Bạn không thể ép nó quay trở lại.

Hàng triệu cặp đôi đang làm điều đó – hy vọng rằng có lẽ nó sẽ quay trở lại, hy vọng rằng việc cầu nguyện sẽ giúp ích, việc đi nhà thờ sẽ giúp ích, việc được ai đó ban phước sẽ giúp ích, rằng một chuyên gia tư vấn hôn nhân nào đó sẽ giúp ích… nhưng không gì có thể giúp được. Ngay cả trong trường hợp có thể gặp lại người đàn ông trước đó, bạn sẽ thấy rằng người đó không còn như trước, và bạn cũng sẽ thấy bạn không còn như trước. Tốt hơn hết là trở thành hai người xa lạ. Như vậy thì có gì là sai? Trước khi gặp nhau, bạn đã là hai người xa lạ và điều đó chẳng có gì là sai. Thời điểm khi bạn không biết người phụ nữ đó, không biết người đàn ông đó, mọi thứ đều ổn. Lúc này nó lại xảy ra và bạn lại trở thành hai người xa lạ. Không có gì mới cả! Đúng ra bạn phải nhận biết ngay từ đầu rằng điều gì đó bí ẩn đã xuất hiện. Nó không phải do bạn đưa đến – lẽ tự nhiên, nó có thể ra đi bất cứ lúc nào và bạn không thể nào níu giữ được nó.

Tất cả đều phụ thuộc vào tình yêu. Nếu tình yêu đó kéo dài, tốt thôi. Nếu nó chỉ diễn ra trong vài khoảnh khắc, cũng tốt – bởi vì tình yêu luôn tốt. Tình yêu đó kéo dài bao lâu không quan trọng. Nó có thể chỉ diễn ra trong vài phút nhưng với cảm xúc mãnh liệt hơn so với những gì bạn có được trong vài năm. Và chính cảm xúc mãnh liệt đó sẽ mang đến cho bạn điều mà bạn chưa từng biết, thứ sẽ khó phai nhạt trong nhiều năm. Do đó, trong tình yêu, độ dài ngắn của thời gian không liên quan, chiều sâu mới là thứ đáng để bạn suy ngẫm.

Khi yêu, hãy sống trọn vẹn với tình yêu đó. Và khi tình yêu qua đi, hãy chào tạm biệt và hoàn toàn kết thúc với nó. Đừng để ý nghĩ kia cứ luẩn quẩn trong tâm trí bạn. Có nhiều người lạ trên thế giới này – ai mà biết được? Tình yêu rời bỏ bạn chỉ là cách để bạn có thể tìm thấy một người lạ tốt hơn.

Cuộc sống có những cách thức kỳ lạ. Hãy tin tưởng ở cuộc sống. Bạn có thể tìm thấy một người với tình yêu vĩ đại, và khi đó bạn sẽ nhận thấy mối tình đầu của mình chẳng là gì so với nó. Và hãy nhớ, một ngày nào đó, tình yêu vĩ đại kia cũng có thể biến mất. Nhưng hãy tin tưởng ở cuộc sống bởi vì nó đã luôn mang đến cho bạn những món quà mà bạn không cần phải đòi hỏi. Hãy luôn sẵn sàng.

Thế giới này có quá nhiều người xinh đẹp; không hề khan hiếm. Và mỗi người đều sở hữu điều gì đó riêng biệt mà không ai khác có được. Mỗi cá thể đều mang đến cho người yêu của mình một sắc màu, một vần thơ, một điệu nhạc riêng mà không ai khác có được.

Hãy tin tưởng ở cuộc sống – đó là hiểu biết cơ bản của tôi, tin tưởng ở cuộc sống bởi vì chúng ta được sinh ra từ cuộc sống, chúng ta là con cái của cuộc sống. Hãy tin tưởng ở cuộc sống. Cuộc sống không bao giờ phản bội ai. Có lẽ, bạn đã học xong lớp thứ nhất, và bạn phải bước vào lớp thứ hai, ở một trình độ cao hơn, một tình yêu tinh tế hơn, một hiện tượng phức tạp hơn – ai mà biết được. Hãy luôn cởi mở và cuộc sống sẽ không bao giờ khiến bạn thất vọng.

Tôi nghe ngài nói rằng một người bạn sẽ không thay đổi người khác nhưng kẻ thù thì có. Lần khác, tôi lại nghe ngài nói rằng tình yêu sẽ thay đổi cả hai. Mong ngài cho biết về tình yêu và sự thù địch? Chúng liên quan với nhau như thế nào? Vì sao đôi lúc những người yêu nhau lại trông như là kẻ thù của nhau?

Nadam, tôi đã xem xét những câu hỏi của bạn. Có vẻ như tâm trí bạn quyết tìm kiếm sự mâu thuẫn nào đó trong những tuyên bố của tôi. Có lẽ bạn thậm chí không nhận biết về điều đó. Bởi vì quá bận tâm nên cho dù không nhìn thấy sự mâu thuẫn nào, bạn cũng cố nhìn cho ra.

Đó là một trong những vấn đề của tâm trí: nó có thể tìm cách thấy những gì mà nó muốn thấy, bất chấp điều đó có tồn tại hay không. Tâm trí có một khả năng sáng tạo phi thường. Và một khi muốn chứng minh một quan điểm nào đó, tâm trí sẽ không ngừng tìm kiếm những thứ mà nó cho là thật dù chúng không tồn tại ở bất cứ đâu.

Trước khi trả lời câu hỏi của bạn, tôi muốn nhắc lại rằng việc bạn là đồ đệ của tôi không có nghĩa là bạn phải đồng ý với mọi điều tôi nói, ngoại trừ việc thiền. Mối quan hệ của chúng ta chỉ là mối quan hệ thiền, ngoài ra không còn gì khác. Tôi không đưa ra một học thuyết buộc bạn phải tuân theo, cũng không đề xuất một tôn giáo để bạn trở thành một tín đồ. Tôi không nỗ lực tạo ra một tổ chức để bạn trở thành thành viên của nó.

Bạn không cần phải đồng ý với tôi về bất cứ điều gì – bất cứ tuyên bố nào của tôi. Tôi không tìm kiếm tín đồ; tôi không có kiểu đầu tư đó. Bạn hoàn toàn có quyền đồng ý hoặc phản đối, hoặc thờ ơ. Chỉ có một lý do duy nhất khiến bạn ở đây, và nếu một ngày nào đó thấy bất đồng với nó, bạn không cần phải ở đây nữa. Đó chính là thiền.

Thiền không phải là triết học, không phải là thần học. Nó chỉ đơn giản là một phương pháp giữ im lặng, một phương pháp tìm kiếm bên trong. Nếu bạn không đồng ý với quan điểm đó, bạn nói rằng không có gì bên trong, rằng không cần phải tìm kiếm, rằng không cần phải đi vào trong, tôi sẽ không bao giờ thuyết phục bạn. Tôi không phải là nhà truyền giáo.

Lúc đó, bạn hoàn toàn tự do; và với tất cả tình yêu của mình, tôi chúc phúc cho bạn để bạn có thể đi bất cứ đâu và làm bất cứ điều gì mình muốn. Ngoài thiền ra, bạn không cần phải lo lắng về việc liệu những điều tôi nói có đúng với bạn hay hiểu biết của bạn hay không.

Trong suy nghĩ của bạn, bạn cho rằng những câu nói của tôi là mâu thuẫn, bởi vì tôi đã nói “Một người bạn không thể nào thay đổi bạn,” và rồi tôi nói “Tình yêu có thể thay đổi cả hai.” Dĩ nhiên, tình bạn là một kiểu trải nghiệm yêu thương.

Nhưng bạn đã quên đi ngữ cảnh mà tôi đưa ra những tuyên bố đó. Tôi đã nói rằng một người bạn sẽ không thay đổi bạn nhưng kẻ thù thì có, trong bối cảnh mà bạn phải chiến đấu với kẻ thù, và khi phải chiến đấu với ai đó, bạn sẽ phải sử dụng những phương pháp tương tự như phương pháp của kẻ thù.

Nếu hai quốc gia đánh nhau, cả hai đều sẽ phải tìm kiếm vũ khí hạt nhân. Bạn không ngừng theo dõi kẻ thù xem anh ta đang làm gì. Ấn Độ không ngừng theo dõi Pakistan – họ đang tìm mua những loại vũ khí nào, với số lượng bao nhiêu, từ quốc gia nào. Và ngay lập tức, Ấn Độ cũng tìm mua loại vũ khí tương tự của một quốc gia khác. Bạn luôn dõi theo kẻ thù của mình và bạn phải sử dụng cùng chiến thuật, cùng phương pháp, cùng ngôn ngữ như kẻ thù. Kẻ thù thay đổi bạn mà bạn không nhận biết; kẻ thù đưa bạn xuống ngang mức với anh ta.

Còn với một người bạn, tình huống lại trở nên hoàn toàn khác. Bạn không chiến đấu với một người bạn. Bạn có thể là bạn của Phật Thích Ca Mâu Ni; và bạn không cần phải trở thành Phật Thích Ca Mâu Ni. Nhưng khi trở thành kẻ thù của ai đó, bạn sẽ thấy rằng dần dần bạn trở nên giống như anh ta – bạn phải như vậy chỉ để sống sót.

Trong bối cảnh đó, tôi đã nói rằng mỗi người nên lựa chọn kẻ thù của mình thật cẩn thận. Hãy chọn kẻ thù cao hơn bạn để thậm chí sự thù địch đó cũng là sự phát triển, để bạn phải phát triển cao hơn mức hiện có nhằm đối mặt với kẻ thù. Đừng chọn kẻ thù thấp hơn bạn.

Với những người bạn, bạn có thể chọn bất kỳ ai; điều đó không quan trọng. Nhưng kẻ thù rất quan trọng. Đây chính là bối cảnh… bạn nên chọn những kẻ thù lớn bởi vì điều đó sẽ mang đến cho bạn cơ hội phát triển. Đừng bao giờ chọn kẻ thù dưới tầm của bạn; bằng không, họ sẽ kéo bạn xuống ngang tầm với họ, hoặc thậm chí thấp hơn họ.

Và khi tôi đưa ra tuyên bố thứ hai, nó cũng ở trong một bối cảnh khác. Khi tôi nói rằng tình yêu sẽ làm thay đổi cả hai… Thứ mà bạn gọi là tình bạn chẳng khác nào sự quen biết. Bạn có sẵn sàng chết vì bạn của mình không? Bạn có thể làm gì cho bạn của mình? Tình bạn đó sâu sắc đến mức nào? Bạn có thể hy sinh vì bạn của mình đến mức nào? Và nếu người bạn kia đau khổ, liệu bạn có thể chia sẻ nỗi đau với anh ta, hay tình bạn đó chỉ có những ngày tươi đẹp thôi? Có một sự thật mà ai cũng biết: khi bạn giàu có, bạn có nhiều bạn; còn khi bạn nghèo, tất cả những người bạn đều quay lưng với bạn.

Tôi đã từng sống nhiều năm với một người yêu mến tôi, nhưng không phải là tình yêu vô điều kiện. Người ấy có được lợi ích nhất định từ tôi. Sự hiện diện của tôi trong ngôi nhà đó giúp ông ấy trở nên quan trọng và đáng kính. Các chính khách, các tín đồ, các nhà thơ nổi tiếng từ khắp đất nước đều đến gặp tôi, và ông ấy thích thú với điều đó. Ông ấy cũng vui vì bản thân ông ấy và con cái của ông ấy được làm quen với tất cả những người này. Nhưng thật kỳ lạ là ông ấy không có lấy một người bạn. Ông ấy chưa bao giờ trò chuyện với hàng xóm. Ông ấy không bao giờ nói chuyện với người hầu, người làm vườn; ông ấy chỉ đi lướt qua họ, nhìn thẳng về phía trước. Và với bộ mặt đó của ông, không một người hầu nào dám mở miệng nói: “Chào buổi sáng, thưa ông chủ.”

Tôi hỏi: “Có chuyện gì vậy? Sao ông lại lạnh lùng và tàn nhẫn vậy, nhất là với những con người tội nghiệp đang chăm sóc vườn nhà ông, nấu ăn cho ông, dọn dẹp nhà cửa cho ông?”

Ông ấy nói: “Theo kinh nghiệm cho thấy thì khoảnh khắc bạn trở nên thân thiện với người làm, họ sẽ bắt đầu lợi dụng bạn. Khi đó, nếu tôi quan tâm, mẹ của người này bị ốm, anh ta sẽ cần tiền, đòi tăng lương. Rồi cha của người kia mất, rồi ai đó lấy vợ lấy chồng... Tôi chưa từng nghe chuyện cha mẹ của ai đó qua đời, hay ai đó lấy vợ lấy chồng bởi vì họ thậm chí không có cơ hội nói chuyện với tôi – tôi thậm chí không nhìn họ. Tôi không chấp nhận họ như những con người. Khoảnh khắc bạn xem họ như con người, họ sẽ bắt đầu lợi dụng bạn. Từ nhỏ, tôi đã học được một điều rằng không nên có bạn, họ chỉ làm bạn với bạn bởi vì bạn giàu có thôi.”

Tôi nói: “Thật kỳ lạ. Điều đó có nghĩa là ông đang sống một cuộc sống rất nghèo nàn, không bạn bè… và tôi không nghĩ rằng ông từng yêu thương ai đó.” Tôi chưa từng thấy ông ấy nói chuyện với vợ, hay ngồi cùng bà ấy trong vườn, hay đi xem phim, ra ngoài cùng với bà ấy. Nguyên nhân tương tự là: khoảnh khắc bạn quá thân thiện với vợ của mình, cô ấy sẽ bắt đầu nói rằng cô ấy cần thứ này, cô ấy cần thứ khác. Tay cô ấy sẽ lập tức thò vào túi của bạn, và bạn không muốn ai thò tay vào túi của mình.

Còn về những người bạn của bạn? Ngay cả những người mà bạn nghĩ rằng mình đang yêu… Tình yêu là gì? Chỉ là nhu cầu sinh học hay còn gì hơn thế? Còn điều gì khác ngoài sự tiếp xúc thể xác? Bạn đã bao giờ nghĩ đến khía cạnh tinh thần của người đó? Có một câu chuyện như sau:

Người phụ nữ hỏi người đàn ông trước khi kết hôn… cả hai là tình yêu lớn của nhau. Mọi người thường là tình yêu lớn của nhau trước khi kết hôn; tôi chưa từng thấy ai không yêu với một tình yêu lớn! Tình yêu nhỏ bé không tồn tại, chỉ có tình yêu lớn. Nhưng nó chỉ tồn tại trong vài ngày.

Cả hai rất yêu nhau và người phụ nữ hỏi: “Ngày mai là ngày chúng ta kết hôn. Có một câu hỏi mà em rất muốn hỏi anh – liệu anh sẽ mãi yêu thương em chứ?”

Mãi ư? Người đàn ông suy nghĩ một lúc rồi nói: “Có một điều cần làm rõ, anh nghĩ rằng khi già đi, em sẽ không giống như mẹ của em. Đó là điều duy nhất anh lo sợ. Nếu em bắt đầu giống mẹ của em, anh không nghĩ rằng anh còn có thể yêu em được nữa. Mọi thứ cần phải làm rõ ngay lúc này. Anh sẽ yêu em nếu em vẫn là em như lúc này.”

Theo lẽ tự nhiên thì không ai là không thay đổi; mọi người đều phải già đi. Một phụ nữ rất xinh đẹp hôm nay, nhưng ngày mai cô ấy có thể trở nên mù lòa. Người đàn ông rất đẹp trai và phong độ hôm nay nhưng ngày mai có thể trở thành tàn phế, có thể gặp tai nạn – mọi thứ đều có thể xảy ra. Liệu tình yêu của bạn có sẵn sàng cho một tương lai bất định hay chỉ dành cho khoảnh khắc này, cho người này? Tuổi trẻ đang lướt đi.

Tôi cho rằng đây không phải là tình yêu. Tình yêu mà tôi nói đến là sự cảm thông, chia sẻ giữa hai tâm hồn. Nó không mang ý nghĩa sinh học, không thuộc các chức năng sinh lý. Nó là thứ gì đó có giá trị tinh thần. Và nếu không mang giá trị tinh thần, tình yêu đó sẽ vô nghĩa. Dĩ nhiên, tình yêu mang giá trị tinh thần sẽ biến đổi cả hai người trong mối quan hệ đó; nó chính là quá trình biến đổi vĩ đại nhất. Do đó, không có mâu thuẫn trong những phát biểu của tôi.

Sandy McTavish đang ngồi khóc bên cạnh lò sưởi. “Này, Sandy,” một người hàng xóm hỏi. “Điều gì khiến cậu phiền lòng vậy?”

“Ôi không, ôi không!,” Sandy nức nở. “Vợ của Donald McPherson đã qua đời.”

“Ồ, nhưng sao thế, cô ấy đâu có họ hàng gì với cậu!”

“Tôi biết,” Sandy càng khóc to hơn. “Tôi biết, nhưng dường như mọi người đều có sự thay đổi, chỉ trừ tôi.”

Đây là tình yêu của bạn. Người chồng nghĩ rằng nếu người vợ chết, anh ta sẽ có thêm một cơ hội khác. Người vợ cũng chờ đợi – nếu chồng chết, có lẽ cô ấy có cơ hội tìm thấy một cuộc tình khác. Lần này, mọi thứ quá lộn xộn; họ sẽ rút kinh nghiệm hơn trong lần tới.

Mới hôm nay, bởi vì tôi đã không ngừng chỉ trích Latifa và cậu bạn trai vĩ đại của cô ấy là Dhyan Om, nên cuối cùng, việc đó cũng có tác dụng, thậm chí khai mở được suy nghĩ đậm chất Đức của cô ấy. Mặc dù Dhyan Om tự nhận mình là quả dừa nhưng tâm trí của cậu ấy cũng đã được khai mở. Bởi vì những gì tôi nói đều thật rõ ràng với mọi người, chỉ trừ hai con người đó. Ở nơi hai người này đang sống, mọi người đều lo lắng và không biết phải làm gì với họ, bởi vì cả hai đã chịu đựng quá nhiều từ việc chung sống đó. Bất cứ khi nào sống xa nhau, họ trông thật hạnh phúc. Khoảnh khắc họ nhìn thấy nhau, mọi thứ kết thúc! Và họ đang sống trong cùng một căn phòng.

Tôi đã không ngừng chỉ trích, hy vọng rằng một ngày nào đó họ hiểu ra; nếu bạn không thể sống hạnh phúc cùng nhau, vậy thì ít ra cũng cho thấy rằng bạn có đủ tình cảm dành cho nhau để chia tay trong êm ấm. Đây chính là sự tử tế, là lòng biết ơn. Cả hai đều đang chịu đựng. Không chỉ một mà cả hai người đều đau khổ. Nhưng họ cứ bám lấy nhau. Cuối cùng, hôm nay, họ đã thống nhất: “Đúng như vậy, chúng tôi không thể chối cãi. Chúng tôi hạnh phúc khi xa nhau và trở nên bất hạnh, rất bất hạnh khi ở cùng nhau. Đã đến lúc chúng tôi nên chia tay.”

Đó là thành quả đáng kể. Tôi không mong đợi điều đó sẽ xảy ra sớm như vậy bởi vì một người là người Đức, còn một người là “quả hạnh”! Hy vọng gì được chứ? Và bạn có thể hiểu được điều tôi muốn nói. Lúc này, họ đã quyết định chia tay và ngay lập tức Dhyan Om – cậu ấy không bỏ lỡ một giây nào – đã vội vã mang tặng một chiếc khăn choàng thật đẹp, thật đắt giá cho người phụ nữ tên là Shunyo. Thậm chí còn chưa chia tay với Latifa, cậu ấy đã bắt đầu vẽ ra cho mình một con đường… Sự ngu ngốc dường như không có giới hạn. Đúng ra, cậu ấy nên tận hưởng sự tự do trong ít nhất một vài ngày.

Nhưng bạn đã quen với việc chịu đựng. Shunyo là một phụ nữ người Anh… hẳn cậu ấy đã cân nhắc rằng bởi vì người Đức và người Anh là kẻ thù của nhau nên việc tìm đến một phụ nữ người Anh là sáng suốt. Cậu ấy đã chịu đựng đủ lâu với phụ nữ Đức, có lẽ sẽ có hy vọng nào đó với một người đến từ nước Anh. Nhưng cậu ấy không nhận ra rằng Shunyo đã có một người tình tuyệt vời, Milarepa. Milarepa tội nghiệp đang chăm sóc vườn cây nhà tôi, và quả dừa này lại đến tặng quà cho bạn gái của cậu ấy ư? Một khi Milarepa biết được điều đó hoặc nhìn thấy chiếc khăn choàng kia, Dhyan Om sẽ gặp rắc rối hơn bao giờ hết. Milapera là một người nguy hiểm – Dhyan Om đã rơi vào một đường rãnh lớn hơn và nguy hiểm hơn!

Nhưng tôi đã nghe Shunyo nói với mọi người: “Anh chàng Om này mới đáng yêu làm sao. Anh chàng tội nghiệp đang trải qua giai đoạn khó khăn với Latifa, và ngay cả trong tình trạng như thế, anh chàng vẫn nhớ đến tôi và tặng tôi một món quà thật đắt giá.” Lúc này, Shunyo không thể nhìn thấy những gì đang xảy ra với Latifa… còn Dhyan Om lại trở thành “anh chàng tội nghiệp.”

Tâm trí của chúng ta luôn hoạt động theo cách đưa ta vào khó khăn. Mọi người không biết rút ra bài học kinh nghiệm, và Dhyan Om cũng không rút ra được điều gì cả. Còn Shunyo – tất cả họ đều là hàng xóm với nhau – biết rất rõ rằng Om là một anh chàng khó chịu. Nhưng chỉ vì món quà – và trong tình huống cậu ấy sắp chia tay Latifa – cậu ấy trở thành một “anh chàng tội nghiệp” và Shunyo lại bày tỏ lòng trắc ẩn với cậu ấy. Đúng ra Shunyo nên nói với Om: “Hãy tặng chiếc khăn này cho Latifa vì tất cả những đau khổ mà cô ấy đã trải qua với anh.” Đó mới là việc làm đúng đắn.

Hãy nghỉ ngơi vài ngày trước khi bạn bắt đầu một trò chơi khác, một sự đau khổ khác, một rắc rối khác. Hãy nghỉ ngơi một chút. Đối với Om, thậm chí vừa bước ra khỏi chiếc thuyền này, cậu ấy đã đặt chân ngay vào một chiếc thuyền khác… chỉ để không bỏ lỡ một khoảnh khắc đau khổ nào. Tình yêu của chúng ta chỉ đơn giản là sự trốn chạy khỏi chính mình.

Chúng ta không thể ở cùng chính mình. Và bạn hỏi tôi muốn nói gì khi nói về tình yêu? Dĩ nhiên là tôi không muốn nói về bất cứ điều gì đang diễn ra trên thế giới. Khi nói về tình yêu, tôi muốn nói đến sự chia sẻ của trái tim. Nhưng trước hết, bạn phải tìm thấy trái tim của mình.

Khi nói về tình yêu, tôi muốn nói đến sự chia sẻ của những bản thể. Nhưng trước hết, bạn phải thiền sâu và đi vào những ngăn tận cùng nhất của bản thể để bạn có thật nhiều niềm vui và phúc lành mà chia sẻ. Tình yêu của bạn không phải là chia sẻ mà chỉ để thoát khỏi chính mình, để bạn có thể gắn bó với một người khác. Tình yêu của bạn đi ngược lại với thiền. Tình yêu của tôi là một đóa hoa thiền, đó là sự bung nở của thiền. Chỉ có người thiền mới là người biết yêu. Còn tình yêu của bạn là một cuộc trốn chạy hèn nhát. Bạn sợ chính mình khi bị bỏ lại một mình đến mức khoảnh khắc ai đó rời bỏ bạn, bạn lập tức tìm đến người gần nhất.

Lúc này, cô Shunyo tội nghiệp đó đang ở gần… cậu ấy thậm chí không đi xa hơn một chút, đến một ngôi nhà kế bên hoặc ở cuối phố. Ngay trong ngôi nhà nơi tôi đang sống… và thậm chí không buồn quan tâm rằng người phụ nữ đó đã có người yêu. Thật chẳng tốt đẹp gì khi chen vào mối quan hệ của người khác, thật chẳng đáng mặt đàn ông. Việc chen vào tình yêu của hai người không bao giờ là biểu hiện của lòng trắc ẩn. Bạn đang rất thô bạo, rất ích kỷ. Toàn bộ hiện tượng đó thật xấu xí...

Tình yêu là một trong những trải nghiệm quý giá nhất, nhưng trước khi yêu ai, bạn phải tìm thấy chính mình; bằng không, ai sẽ yêu bạn chứ? Bạn không biết gì về chính mình. Bạn hoàn toàn vô thức. Trong sự vô thức đó, bất cứ việc gì bạn làm cũng đều sai.

Trên cánh đồng cỏ, bò đực già ủ rũ đứng giữa đám bò cái. Người nông dân thả một con bò đực trẻ vào và ngay lập tức nó bắt đầu bận rộn với hết con bò cái này đến con bò cái khác. Bò đực già bắt đầu dùng chân phải cào cào xuống mặt đất.

“Mày không cần làm thế đâu,” người nông dân nói, “bởi vì mày không thể làm được gì nữa rồi.”

“Đúng vậy,” bò đực già đáp, “nhưng tôi muốn cậu bò đực kia biết rằng tôi không phải là bò cái.”

Con người cũng chẳng khá hơn. Sự vô thức của họ cũng sâu đậm như của loài vật; không có gì khác. Trong vô thức, chúng ta là động vật. Chỉ với tâm thức, chúng ta mới cao hơn các loài động vật. Tâm thức càng cao, chúng ta càng vượt xa các loài động vật khác. Tình yêu là một trải nghiệm vượt lên trên thú tính của con người. Nhưng thứ mà chúng ta xem như là tình yêu lại không khác nào thú tính.

Hymie Goldberg và bạn là Rosen trở về nhà muộn sau bữa tiệc rượu.

“Tớ luôn lo sợ mỗi khi về nhà muộn thế này,” Hymie nói. “Tớ tắt động cơ xe cách nhà nửa dặm, trượt nhẹ nhàng vào gara. Tớ cởi giày và lẻn vào nhà. Tớ rón rén thật nhẹ nhưng ngay khi tớ vừa đặt lưng xuống giường, vợ tớ ngồi dậy và bắt đầu hét vào mặt tớ.”

“Cậu áp dụng sai chiến thuật rồi,” Rosen nói. “Tớ chẳng bao giờ gặp rắc rối. Tớ lao xe vào gara, đóng sầm cửa, nện chân thình thịch vào nhà, và làm ầm lên. Tớ đi vào phòng ngủ, xoa đầu vợ và nói ‘Thế nào, cưng?’ Cô ấy luôn giả vờ như đang ngủ!”

Nếu nói về mức độ quan tâm thì tôi không quan tâm đến các mối quan hệ riêng tư của bạn; đó hoàn toàn là cơn ác mộng của riêng bạn. Bạn đã chọn cách chịu đựng – thế thì cứ chịu đựng! Nhưng khi bạn đặt câu hỏi với tôi, hãy nhớ rằng tôi sẽ chỉ nói sự thật với tư cách là một người quan sát và không đứng về phía ai hết.

Đêm qua, tôi nói về Dhyan Om và bạn gái cũ của cậu ấy là Latifa, bởi vì họ luôn cãi nhau. Người này luôn tìm cách quản người kia, và cả hai đều là những người mạnh mẽ. Không ai chịu khuất phục và không có giải pháp nào cả. Nếu bạn yếu thế hơn và chịu phục tùng, vấn đề vẫn sẽ tồn tại – những cảm xúc vẫn còn tiềm ẩn và nó sẽ là một cuộc chiến tranh lạnh. Nhưng cả hai đều có cá tính mạnh mẽ – và không có gì sai khi có cá tính mạnh mẽ, nhưng họ đã sử dụng sai sức mạnh của họ.

Cả điều tốt đẹp cũng có thể bị sử dụng sai mục đích. Không chỉ có điểm yếu mà cả điểm mạnh cũng gây ra vấn đề. Nếu một trong số họ yếu hơn, người đó sẽ chấp nhận tình trạng nô lệ và họ sẽ trở nên đẹp đôi. Bạn có thể tìm thấy tình trạng “đẹp đôi” đó ở khắp nơi. Thông thường, sự đẹp đôi của họ chỉ chứa đựng sự thật rằng người phụ nữ đã đầu hàng. Cô ấy đã chấp nhận trở thành thứ yếu, không tìm cách quản người kia một cách trực tiếp. Nhưng cô ấy sẽ tiếp tục dằn vặt, đay nghiến, làm tình làm tội; đó là hệ quả tất yếu của việc sống trong trạng thái không mong muốn.

Không ai ưa thích tình cảnh nô lệ cả. Mọi người đều ghét nó. Người bị ép buộc trở thành nô lệ, thay vì trở thành người yêu, cô ấy sẽ trở thành kẻ thù của bạn. Do đó, chỉ có một lớp tình yêu mỏng manh trên bề mặt… và ẩn bên dưới là quá nhiều sự căm ghét. Nhưng bạn không nhận biết sự căm ghét đó bởi vì nó bị chôn vùi trong bóng tối của vô thức.

Mọi người thường hỏi tôi về cách né tránh sự chì chiết của vợ hoặc bạn gái, bởi vì nó đã trở thành một cơn đau đầu kinh niên. Nhân danh tình yêu, những gì họ đang nhận được không phải là tình yêu mà chỉ là sự tra tấn thường xuyên, và rất tinh vi. Cô ấy không nói gì, cô ấy chỉ đơn giản đóng sầm cửa lại, nhưng cô ấy đã nói lên mọi điều thông qua hành động đóng sầm cửa, thả mạnh bát đĩa, giận dữ với bọn trẻ. Cô ấy có thể không nói gì với người chồng nhưng đứa con sẽ bị la mắng dù nó chẳng làm gì sai. Và người chồng hiểu rằng chính mình đang bị la mắng, chứ không phải đứa trẻ. Để né tránh cảnh tượng này, người chồng tìm cách trốn đến văn phòng.

Bạn biết gì về văn phòng? Sếp đến đầu tiên. Thậm chí trước khi bảo vệ đến để mở cửa văn phòng, sếp đã có mặt ở đó, yên vị trên ghế của mình. Sau đó là người bảo vệ, rồi đến thư ký, rồi đến các quản lý – tất cả bọn họ đều trông vui vẻ hơn khi ở văn phòng, nơi có nhiều việc để làm và họ hy vọng rằng họ sẽ có thể được thư giãn trong hai ngày cuối tuần.

Nhưng hai ngày cuối tuần trở thành khoảng thời gian khủng khiếp bởi vì họ phải ở nhà hai mươi bốn giờ mỗi ngày. Những đám mây đau khổ bay lơ lửng quanh họ. Trong năm ngày làm việc, họ hy vọng về ngày nghỉ cuối tuần, còn vào ngày nghỉ cuối tuần, họ cầu nguyện “Xin hãy kết thúc thật nhanh ngày nghỉ cuối tuần này; thật quá tốt khi được đi làm!” Chúng ta đã tạo ra những kiểu quan hệ gì vậy?

Dhyan Om rất giận dữ. Bạn đặt câu hỏi, và rồi phản ứng của bạn là giận dữ. Điều đó có nghĩa là bạn đã bỏ lỡ câu chuyện. Latifa đỡ hơn một chút. Cô ấy khóc, rồi cười… rồi khóc, và lại cười. Mỗi khi hiểu được câu chuyện, cô ấy cười, còn mỗi khi trở về với chính mình, cô ấy khóc. Do đó, điều này đã diễn ra trong một thời gian dài.

Shunyo vốn ngây thơ, thậm chí rất cả tin. Cô ấy nghĩ rằng anh chàng Om tội nghiệp này tặng khăn choàng cho mình bởi vì cô ấy hiểu được anh chàng cũng như nỗi khổ của anh ta. Đây là một trong những điều cần được hiểu. Tôi đã làm việc với hàng ngàn người trong suốt ba thập niên… Phụ nữ không bao giờ thông cảm với nhau bởi vì bằng chính kinh nghiệm của bản thân, họ biết phụ nữ xấu tính như thế nào! Do đó, họ áp sự xấu tính đó lên mọi phụ nữ khác; họ không bao giờ thông cảm với nhau, nhưng họ lại luôn thông cảm với đàn ông: “Tội nghiệp, anh ta đang phải chịu đựng quá nhiều khi sống với con quỷ đó.”

Đây là một trong những nguyên nhân khiến phụ nữ chưa được giải phóng, bởi vì họ không thể trở thành một nguồn lực chung, thống nhất. Họ thông cảm với đàn ông, nhưng lại không thông cảm với nhau. Với những người phụ nữ khác, họ chỉ có mối quan hệ ganh ghét – liệu cô ta có quần áo, trang sức đẹp hơn, có xe xịn hơn, có nhà to hơn hay không. Mối quan hệ duy nhất của phụ nữ với nhau đều bắt nguồn từ sự ganh ghét. Chắc chắn nó là một trong những nguyên nhân cơ bản cho tình trạng nô lệ của phụ nữ. Họ không thể trở thành một nguồn lực chung; nếu không, với một nửa dân số trên hành tinh này là phụ nữ, hẳn họ đã giải phóng bản thân từ lâu rồi. Bất cứ khi nào họ muốn tự do, không ai có thể ngăn cản được. Họ là kẻ thù tồi tệ nhất của chính mình.

Shunyo thật vô tư. Cô ấy vướng vào rắc rối một cách không cần thiết khi nhận món quà từ Om. Đúng ra cô ấy nên nói với cậu ấy: “Hôm nay, khi hai người chia tay, mọi thứ dường như thật lạ; nó chứng tỏ rằng anh thật sự là một kẻ lập dị. Một mặt, anh quyết định chia tay, và trong khi đang vướng bận với việc chia tay này thì bỗng nhiên anh lại nhớ tặng quà cho tôi ư?”

Lúc này, tôi còn biết được rằng cậu ấy đã mua món quà đó bằng tiền của Latifa từ nhiều ngày trước. Cậu ấy nói rằng muốn tặng nó cho Shunyo vì cô hiểu cậu ấy hơn bất cứ ai; cô thông cảm với cậu ấy, an ủi cậu ấy hơn bất cứ người nào khác. Nếu đúng như thế thì tại sao cậu ấy lại giữ món quà đó trong nhiều ngày? Đúng ra cậu ấy nên tặng nó ngay cho Shunyo. Vì sao cậu ấy lại chọn ngày mình vừa chia tay Latifa? Điều này cho thấy được sự tính toán, xảo trá của cậu ấy. Nếu đã mua món quà đó cho Shunyo, cậu ấy nên tặng nó ngay, như vậy sẽ rất tự nhiên. Trong vòng một hoặc hai ngày sau khi mua, cậu ấy nên tặng nó cho Shunyo. Nhưng việc đó chỉ diễn ra vào ngày hôm qua, ngày mà cậu ấy chia tay Latifa và dọn dẹp đồ đạc để chuyển phòng. Ngay giữa tâm điểm của những lộn xộn đó, cậu ấy lại nhớ tặng quà cho Shunyo!

Shunyo phải hiểu được điều đó. Sự vô tư của cô ấy có thể bị người khác hiểu sai. Nhưng thay vì thế, cô ấy cũng thấy tổn thương khi tôi nói về điều đó hôm qua. Cô ấy nghĩ rằng Om tặng quà bởi vì cậu ấy trân trọng sự cảm thông của mình. Có một điều mà mọi phụ nữ cần phải nhớ, đó là đàn ông đã chia rẽ phụ nữ theo cách xảo trá đến mức bạn không thể nào trở thành một nguồn lực chung. Bạn ganh ghét nhau; bạn không bao giờ cảm thông cho nhau. Bạn thà cảm thông với đàn ông trong một tình huống nào đó – dĩ nhiên không phải là người đàn ông của bạn! Đó phải là người đàn ông của người phụ nữ khác. Shunyo phải trưởng thành hơn để hiểu biết và tỉnh thức hơn.

Người duy nhất chế giễu toàn bộ sự việc này và tận hưởng nó là Milarepa – bạn trai của Shunyo. Cậu ấy thật sự đang tận hưởng nó. Cậu ấy chứng tỏ rằng mình là một người hiểu biết hơn cả. Cậu ấy không nhảy vào trận đấu đang diễn ra; cậu ấy vẫn đứng ngoài chơi ghi-ta và nghĩ: “Cứ để cái đám ngốc này muốn làm gì thì làm.”

Mọi người rất dễ nổi đóa nếu điều gì đó được cho là đi ngược lại với quan điểm và thói quen của họ. Họ thậm chí không nghĩ được rằng tôi chẳng có lợi ích nào trong mối quan hệ của họ, dù là họ ở bên nhau hay chia tay. Chỉ vì họ đã hỏi một câu hỏi mà từ lòng trắc ẩn của mình, tôi cảm thấy cần phải làm rõ mọi việc.

Nhưng điều tôi nói với bạn không thể rõ ràng khi bạn nổi giận, chúng không thể rõ ràng khi bạn đang mất bình tĩnh. Mọi việc chỉ rõ ràng khi bạn suy ngẫm về chúng. Bất cứ điều gì tôi nói với bạn đều phải được suy ngẫm. Bạn không cần phải phòng thủ bởi vì không có gì phải nghi ngờ – tôi không tấn công bạn.

Tôi muốn bạn riêng biệt hơn, tự do hơn, tỉnh táo hơn, nhận biết hơn, thiền hơn. Và những tình huống này là cơ hội tuyệt vời cho thiền. Nhưng nếu bạn tức giận, mất bình tĩnh, bắt đầu phòng vệ, vậy đừng bao giờ hỏi những loại câu hỏi đó. Tôi không quan tâm. Mối quan hệ của bạn là việc của bạn.

Mối quan tâm duy nhất của tôi ở đây là thiền. Và điều thật lạ là hiếm khi bạn hỏi những câu hỏi về thiền. Điều đó dường như không phải là mối quan tâm chính của bạn. Với tôi, nó là mối quan tâm tối thượng, mối quan tâm duy nhất; còn với bạn, nó dường như không phải là điều được ưu tiên – nó không phải là thứ đầu tiên xuất hiện trong đầu bạn. Có lẽ, nó là thứ cuối cùng xuất hiện trong danh sách việc cần làm của bạn, nhưng chắc chắn nó không phải là việc đầu tiên; những việc xuất hiện đầu tiên đều vụn vặt, ngu ngốc. Bạn lãng phí thời gian của bạn và lãng phí cả thời gian của tôi.

Nhưng tôi vẫn sẵn lòng giúp bạn giải quyết những vấn đề này để bạn có thể thoát khỏi toàn bộ những điều vô nghĩa và có được những mối quan hệ yêu thương, đơn giản. Và điều đó chỉ xảy ra khi thiền trở thành việc ưu tiên của bạn. Bắt nguồn từ thiền, mọi thứ khác sẽ trở nên duyên dáng; bạn sẽ có thể nhìn sâu vào hành động của chính mình, vào hành vi của mình, và bạn sẽ có được lòng trắc ẩn đối với người khác – sự yếu đuối của con người, khả năng mắc sai lầm.

Khi ai đó mắc sai lầm, bạn không cần phải tức giận, bạn phải biết xót thương hơn để người đó không bắt đầu cảm thấy tội lỗi. Bởi vì bạn không hiểu về tâm lý con người: nếu một người mắc lỗi và bạn trở nên tức giận – cơn giận của bạn được cho là đúng bởi vì lỗi lầm đó do người khác gây ra – cơn giận của bạn sẽ khiến người đó cảm thấy bẽ mặt. Sự bẽ mặt đó sẽ trở thành vết thương khiến anh ta muốn trả đũa. Do đó, anh ta sẽ đợi cho đến khi bạn mắc lỗi – bạn không thể không bao giờ mắc lỗi – khi đó, anh ta sẽ trả đũa.

Đừng bao giờ khiến người khác cảm thấy tội lỗi, bởi vì nếu bạn khiến người đó cảm thấy có tội, anh ta hoặc cô ta chỉ có ghét bạn, không thể nào yêu thương bạn. Đó là lý do vì sao tôi cứ phải nói đi nói lại rằng tình yêu cần đến thiền như là một nền tảng cơ bản. Chỉ có ở tâm điểm của thiền, những đóa hoa tình yêu mới có thể bung nở. Đó mới là mảnh đất phù hợp của nó; không có cách nào khác.

Tôi rất lo sợ khi viết cho ngài, nhưng tôi cần phải cảm ơn ngài vì ngài đã nói cho tôi biết sự thật về chính mình.

Dhyan Om, không cần phải lo sợ. Tôi vui vì cậu đã hiểu được sự thật đó. Cậu đã sống trong đau khổ một cách không cần thiết. Trong tất cả các mối quan hệ, không ai phải có trách nhiệm với đau khổ xảy ra. Bản chất của một mối quan hệ tình cảm là đến một thời điểm nhất định, nó sẽ không còn màu hồng nữa. Không ai phải chịu trách nhiệm cho những đau khổ xảy ra, nhưng cả hai lại phải chịu đựng rất nhiều. Bản chất của tâm trí là nó cứ mãi neo bám và hy vọng, thậm chí mơ hão rằng ngày mai mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn, rằng nó chỉ là một giai đoạn thoáng qua. Cậu cứ mãi tự an ủi chính mình theo cách nào đó.

Cậu luôn cho rằng người kia sẽ hiểu, nhưng đó không phải là lỗi của cô ấy. Người kia cũng chờ đợi rằng cậu sẽ hiểu. Và đó cũng không phải là lỗi của cậu. Do đó, không có gì để hiểu ở đây, cậu chỉ cần nhận biết rằng một mối quan hệ như thế nhất định sẽ kết thúc trong đau khổ và buồn chán.

Khoảnh khắc điều đó bắt đầu xảy ra, nếu tỉnh táo, cậu sẽ chia tay… không trách cứ, buộc tội lẫn nhau, bởi vì không ai thật sự có lỗi. Bản chất của mối quan hệ đó là nó không thể mãi mãi màu hồng như thời điểm trước khi tuần trăng mật kết thúc. Sau tuần trăng mật, nó không còn được như trước. Thế giới đã thay đổi. Từng ngày trôi qua, những điều mà cậu mơ ước bắt đầu trở nên rõ ràng hơn – rằng chúng chỉ là giấc mơ, chúng không có thật. Cả hai cảm thấy thất vọng, và cả hai tìm cách đổ trách nhiệm lên người kia, để rồi thay vì yêu thương, họ chỉ cãi nhau miết.

Nhưng vấn đề là người đàn ông hay người đàn bà cứ neo bám cho dù mọi thứ sắp đi xuống địa ngục. Nguyên nhân khiến họ neo bám là bởi vì nỗi sợ đơn độc. Thà đau khổ cùng ai đó còn hơn là phải ở một mình – bởi vì khi một mình, cậu phải đối mặt với bản thân. Chừng nào cậu chưa sẵn sàng để thiền sâu, để nhìn thấy bản thể nội tâm và biến sự cô đơn thành cô độc, cậu sẽ neo bám dù biết nó là đau khổ. Đó là những gì cậu đang làm, là những gì nhiều người khác đang làm.

Trên thực tế, cậu chứng tỏ mình là một kẻ tiên phong. Cậu đã giúp nhiều người khác hiểu ra. Sau cậu, nhiều cặp chịu đựng đau khổ đã chia tay nhau. Tất cả họ nên cảm thấy biết ơn cậu. Cậu là người đầu tiên chấp nhận rủi ro và bước ra khỏi mối quan hệ của mình. Và thật vui khi cậu không tức giận với tôi. Đó là điều thường xảy ra khi một người không có tri thức.

Tôi sẽ không an ủi cậu. Nếu nhìn thấy mọi thứ ngày càng trở nên cay đắng, tôi muốn cậu hãy chia tay. Hãy chia tay trong hòa bình, chia tay với sự tôn trọng dành cho nhau; chia tay theo cách cậu không trở thành kẻ thù của nhau, để ít ra vẫn còn là bạn bè. Chia tay mà không hờn ghét. Hãy nhớ rằng người mà cậu đã yêu đó xứng đáng không bị ghét.

Nhưng nếu cậu cứ neo bám quá lâu, toàn bộ tình yêu sẽ không còn nữa, toàn bộ những kỷ niệm đẹp sẽ bị lãng quên. Tất cả những gì cậu có thể nhớ là đau khổ, đau khổ và đau khổ – mỗi ngày đều đau khổ. Khi đó, tình yêu biến thành hận thù và mọi thứ đều bị nhiễm độc. Khi đó, cậu không thể chia tay một cách đầy thiện chí; và sau khi chia tay, cậu thậm chí không thể nghĩ đến tình bạn. Bởi vì tôi đã nói rõ với cậu rằng người không thông minh sẽ bắt đầu nổi giận với tôi khi tôi đưa ra ý tưởng chia tay. Nhưng cậu sẽ thấy rằng cậu hạnh phúc hơn so với khi còn trong mối quan hệ đó.

Sau nhiều tháng, tôi được biết rằng Latifa đã cười trở lại. Đúng, đây mới chính là Latifa! Cô ấy đã quên mất tiếng cười. Giờ thì hãy nhớ là đừng bao giờ rơi vào cái bẫy tương tự. Bạn có thể có những người bạn, bạn có thể có những mối quan hệ tình cờ, nhưng đừng tìm cách khiến chúng trở nên mãi mãi. Đừng tìm cách đổ bê-tông lên mối quan hệ của bạn – điều đó sẽ giết chết cả hai. Hãy luôn tự do.

Một trong những bước đi khôn ngoan nhất là không bao giờ sống cùng với người phụ nữ mà bạn yêu. Hãy sống riêng, để bạn được tự do cô độc và cô ấy cũng tự do cô độc. Đừng bao giờ hứa và cam kết bất cứ điều gì, đừng bao giờ đòi hỏi rằng chỉ có bạn mới được yêu. Ngược lại, nếu người phụ nữ hoặc người đàn ông của bạn tận hưởng thú vui nho nhỏ vào cuối tuần với người khác, thì sự thay đổi này là hoàn toàn tốt. Và sau khi thay đổi, trở lại với những ngày làm việc trong tuần, người đó sẽ cảm thấy phấn chấn hơn. Một khi bạn nghỉ ngơi, tâm trí của bạn sẽ không còn đi lang thang, và bạn biết rằng dù là ai thì tất cả đều giống nhau. Khi ánh sáng vụt tắt, tất cả những khác biệt sẽ biến mất!

Do đó, chỉ cần tận hưởng sự cô độc của bạn. Điều đó không có nghĩa là bạn không được kết bạn, nhưng phải luôn rõ ràng… Ít nhất là với những người trong cộng đồng của tôi, hãy nhớ điều đó. Thế giới cũ đã chịu đựng quá nhiều bởi vì người ta không hiểu được những điều đơn giản đó, và mọi người gần như luôn bị áp đặt rằng bạn phải sống cùng nhau một khi đã quyết định gắn bó với ai đó. Điều này đi ngược lại với sự yếu đuối của con người.

Con người không phải được làm bằng thép. Những gì là tình yêu ngày hôm nay có thể không còn là tình yêu vào ngày mai. Nếu ngày mai, một người khác trở nên hấp dẫn trong mắt bạn, vậy bạn phải làm gì? Người của thế giới cũ luôn kìm nén, nhưng khi kìm nén điều gì đó, nó sẽ biến thành cơn giận chống lại người phụ nữ mà bạn đang bị ràng buộc như là tù nhân. Người vợ ghét người chồng bởi vì cô ấy bị ràng buộc.

Vài ngày trước, Neelam nói: “Tôi nới lỏng dây cho anh ấy.” Bạn nghĩ người tình của bạn là gì – là chó ư? Bạn trao cho anh ta sợi dây đủ dài nhưng sợi dây đó vẫn nằm trong tay bạn. Khoảnh khắc bạn nhìn thấy con chó gặp gỡ người bạn gái khác, bạn sẽ thu dây lại: “Thằng con hoang kia, quay lại ngay!” Đó không phải tình yêu, đó là một kiểu diễn tập trò chơi quyền lực.

Có một câu chuyện như sau:

Cha của một người đàn ông vừa qua đời, thế nên tất cả những người đàn ông trong làng kéo đến an ủi anh ta. Nhiều người lớn tuổi nói: “Đừng lo lắng, nếu cha cậu không còn nữa, chúng tôi luôn ở đây. Cha cậu là bạn của chúng tôi nên chúng tôi cũng giống như cha cậu; cậu sẽ không phải nhớ ông ấy. Nếu cần gì cậu luôn có thể đến tìm chúng tôi. Chúng tôi luôn sẵn sàng giúp cậu, cậu cũng giống như con trai của chúng tôi vậy.”

Rồi mẹ của người đó qua đời, và tất cả phụ nữ trong làng kéo đến nói những điều tương tự: “Đừng lo lắng, chúng tôi cũng giống như mẹ cậu. Cậu có thể tìm đến chúng tôi như cách cậu tìm đến mẹ cậu. Chúng tôi luôn sẵn lòng giúp cậu. Bà ấy là một người tử tế và tất cả chúng tôi đều yêu quý bà ấy.”

Rồi đến vợ của người đàn ông đó qua đời, anh ta chờ đợi nhưng không người phụ nữ nào xuất hiện. Người đàn ông đó rất tức giận. Anh ta bước ra khỏi nhà và hét lên: “Chuyện gì đã xảy ra? Khi cha tôi chết, tất cả những lão già ngốc nghếch đều muốn trở thành cha tôi. Khi mẹ tôi chết, tất cả những người đàn bà trong làng đều muốn trở thành mẹ tôi. Giờ thì chuyện gì đã xảy ra? Vợ tôi chết và không ai đến nói ‘Đừng lo lắng, cô ấy là một người tuyệt vời, chúng tôi đều giống như cô ấy. Anh có thể tìm đến chúng tôi’ Không một ai đến cả!,” và cả làng im lặng.

Mối quan hệ vợ chồng giữa đàn ông và đàn bà đã được đặt vào một danh mục đặc biệt, khác với mọi mối quan hệ khác. Đây không phải là phương pháp đúng đắn, không phải là phương pháp tỉnh táo. Nếu thật sự hiểu biết, những người phụ nữ trong làng đã đến gặp anh ta và nói những điều tương tự: “Đừng lo lắng, nếu vợ anh chết, còn chúng tôi đây. Khi nào anh cần giúp đỡ hoặc cảm thấy đơn độc, đừng ngại nói ra và chúng tôi sẽ sẵn sàng giúp.”

Trong một xã hội thật sự nhân văn, toàn bộ những ganh ghét sẽ biến mất, sự chi phối sẽ không còn nữa. Mọi người sẽ giúp đỡ nhau, và giúp họ trở thành người có năng lực cô độc. Đó mới là con người. Do đó, nếu thỉnh thoảng người phụ nữ của bạn đi với người khác, bạn không cần phải lo lắng. Nếu người đàn ông của bạn đi với người khác… Mọi người đều cần có kỳ nghỉ, trừ các vị thánh, các vị tu sĩ bởi vì họ không có bất kỳ ngày nghỉ nào… Một vị thánh phải là thánh suốt bảy ngày liên tiếp; thánh nhân không có ngày Chủ nhật. Ông ấy không thể rời bỏ tính thần thánh của mình dù chỉ trong giây lát!

Những thánh nhân này quyết định giá trị đạo đức của bạn, họ quyết định cách sống của bạn. Họ không biết về mối quan hệ, họ không biết về những rắc rối của mối quan hệ; họ không biết về sự mong manh của tình yêu. Họ không biết rằng tâm trí con người dễ buồn chán với cùng một thứ lặp lại mỗi ngày, và chỉ cần một ngày nghỉ thôi cũng có ý nghĩa to lớn trong việc giúp mọi người gắn kết với nhau.

Chuyện kể rằng, nhờ tài kể chuyện hay nên Mulla Nasruddin được hoàng đế giữ bên cạnh như hình với bóng. Họ thậm chí ăn cùng bàn – đó là lần đầu tiên một vị vua cho phép một người ngồi cùng bàn ăn với mình. Ngày đầu tiên, Mulla ngồi xuống và hoàng đế nói: “Đầu bếp đã chế biến món đậu bắp nhồi này.” Và nhà vua thật sự rất thích. Nhìn thấy điều đó, Mulla nói: “Có lẽ bệ hạ không biết rằng đậu bắp không chỉ là một loại rau xanh mà còn là một vị thuốc nữa. Chúng giúp kéo dài tuổi thọ, khiến bệ hạ trẻ khỏe hơn. Điều này đã được ghi trong sách cổ.”

Đầu bếp nghe được toàn bộ lời khen này nên anh ta bắt đầu chế biến món đậu bắp mỗi ngày. Ngày thứ hai, nhà vua vẫn chấp nhận. Ngày thứ ba, nhà vua bắt đầu cảm thấy tức giận vì tên đầu bếp đã nghe theo lời gã Mulla thần kinh kia: “Giờ thì có vẻ như ta phải ăn đậu bắp suốt đời!”

Vào ngày thứ tư, mọi thứ quá sức chịu đựng, nhà vua ném đĩa thức ăn xuống đất và hét lên: “Ta sẽ bắn chết ngươi nếu còn nhìn thấy món đậu bắp một lần nữa.”

Mulla nói: “Thần cũng đã muốn nói như bệ hạ. Tên đầu bếp này cần phải bị xử bắn ngay lập tức. Đậu bắp là món ăn rất nguy hiểm.”

Vị hoàng đế nói: “Mulla, chẳng phải ngươi đã quên những gì ngươi từng nói sao?”

Mulla Nasruddin đáp: “Thần là bề tôi của bệ hạ, không phải người phục vụ món đậu bắp. Bệ hạ khen ngợi món ăn đó nên thần cũng khen ngợi. Thần ở đây là để phục vụ bệ hạ. Nếu bệ hạ ra lệnh, thần có thể xử bắn tên đầu bếp đó.”

Nhưng bạn cần phải hiểu được tâm trí của con người. Nó trở nên buồn chán với cùng một thứ diễn ra mỗi ngày. Dù là vợ hay chồng, hay một món ăn, một bộ phim nào đó… Bạn có thể xem đi xem lại một bộ phim bao nhiêu lần?

Lần đầu thật tuyệt. Lần thứ hai, nó không còn tuyệt như lần đầu nữa vì bạn đã biết điều gì sắp xảy ra. Đến lần thứ ba, bạn bắt đầu nghĩ đến việc tự tử. Nếu đây là một bộ phim mà bạn phải xem suốt phần đời còn lại, tốt hơn hết là nên kết thúc với nó.

Tôi cho rằng sự buồn chán xuất hiện trong các mối quan hệ bởi vì chúng ta đã kiểm soát nhau quá chặt chẽ. Cả hai cần phải tự do hơn, và cả hai luôn có cơ hội tiếp cận những cánh đồng cỏ mới hơn. Rồi cả hai sẽ lại luôn trở về bên nhau với tình yêu sâu đậm bởi vì bất cứ ai trao cho bạn sự tự do sẽ tạo ra tình yêu trong bạn. Những ai phá hủy sự tự do của bạn cũng sẽ phá hủy tình yêu của bạn.

“Em yêu, đêm nay anh sẽ hôn em đến ngạt thở mới thôi,” gã đàn ông to con nói. “Ồ, thật đáng mong chờ,” cô thư ký trẻ hưởng ứng với giọng bông đùa.

“Em yêu, em sẽ rất may mắn nếu vẫn còn có thể đi lại vào sáng mai,” anh ta khoác lác. “Được thôi, để xem,” cô gái khiêu khích.

Khi tình huống trở nên khó khăn, và gã to con kia không thể đáp ứng được như mong đợi, cô gái lôi từ dưới gối ra một chiếc lông và bắt đầu vỗ nhè nhẹ lên trán anh ta.

Gã đàn ông to con nhìn cô gái đầy hiếu kỳ và hỏi: “Này, đó là ý gì vậy?”

“À, nếu nói theo cách ví von tương đối thì em đang dùng nó để đánh vỡ sọ anh ra,” cô gái trêu chọc.

Buổi sáng khi ngài nói về mối quan hệ của chúng tôi, tôi thấy mình cười và bỗng nhiên tôi thấy buồn. Tôi nhận ra rằng dù chúng tôi đã chia tay và tôi hạnh phúc hơn nhiều nhưng một phần trong tôi vẫn neo bám. Tôi vẫn mơ về Om, nghĩ về anh ấy và tận sâu trong lòng vẫn hy vọng. Tôi đã từng nghe ngài nói rằng phụ nữ có xu hướng neo bám hơn đàn ông. Trong trường hợp của tôi và Om, điều đó là đúng. Cảm giác như thể anh ấy đã bỏ lại mọi thứ phía sau rồi nhưng tôi vẫn giữ nó trong tâm trí, trong tim và thậm chí trong cơ thể mình. Osho, từ đây tôi có thể đi đâu?

Latifa, đó là một phần của trạng thái vô thức trong chúng ta. Bạn không hạnh phúc khi ở cùng Om, lúc này bạn cũng không hạnh phúc khi vắng cậu ấy. Bạn phải quan sát tâm trí của mình. Nó sẽ không bao giờ để bạn yên ổn; dù bạn làm gì, nó cũng sẽ gây ra đau khổ, bởi vì tâm trí có tính hai mặt. Bạn có thể thấy rằng mình hạnh phúc, nhưng phần khác của tâm trí vẫn mong muốn được ở bên Om. Và khi bạn ở cạnh Om, phần tâm trí hạnh phúc lúc này sẽ rất đau khổ.

Tâm trí luôn bị phân chia về mọi điều trong cuộc sống. Một nửa tâm trí ủng hộ và nửa còn lại sẽ phản đối, do đó bạn luôn ở trong trạng thái căng thẳng. Bạn phải hiểu một điều: một vài ngày cô đơn sẽ không làm hại bất kỳ ai. Nó cho bạn không gian để nhìn nhận sự việc một cách rõ ràng, nó cũng cho Om không gian để nhìn nhận sự việc một cách rõ ràng.

Và nếu bạn chọn để được đau khổ, Om hay thậm chí nhiều Om tuyệt vời hơn luôn có sẵn. Bạn nghĩ chỉ có Om là quả dừa thôi sao? Tôi đã thấy nhiều quả dừa lớn hơn. Quả dừa không phải hiếm, nó rất bình thường và phổ biến. Do đó, khi nào bạn thấy khó khăn… nhưng tôi muốn bạn hãy để mọi thứ bình lặng chỉ trong vài ngày. Bạn một mình và để cho Om được một mình. Có lẽ bạn sẽ bắt đầu thích sự cô đơn của mình. Nhưng hãy cho nó chút cơ hội. Bạn đã ở với Om quá lâu và bạn đã chịu đựng từng khoảnh khắc đó. Lúc này, niềm khát khao chịu đựng đó lại xuất hiện… bạn đã bị nghiện. Chúng giống như ma túy vậy.

Giờ đây, ngồi một mình trong phòng, không có ai để tranh cãi… Tôi có nghe nói rằng hai bạn từng cãi nhau suốt đêm, cho đến tận ba giờ sáng. Điều đó khiến cho cuộc sống trở nên phấn khích. Bạn đi ngủ lúc ba giờ sáng với hy vọng “Chúng ta sẽ lại nhìn thấy nhau vào ngày mai. Chỉ nghỉ ngơi một chút, rồi chúng ta lại bắt đầu từ đầu.”

Không cần lo lắng, bạn có thể chiến đấu một mình. Chỉ cần đóng cửa và trò chuyện với chiếc gối của bạn. Viết lên gối “Dhyan Om,” đặt tấm hình của Om lên gối và cứ nói những gì bạn muốn nói, hoặc đánh cậu ấy, còn cậu ấy không thể làm được gì. Đó là một tình huống hay ho!

Và bạn hỏi: “Từ đây tôi có thể đi đâu?” Không có ai, không có nơi nào, và không cần phải đi đâu hết. Một “quả hạnh” nào đó sẽ tự rơi vào bẫy của bạn. Bạn chỉ việc chờ đợi, hãy mở cửa và một tên nào đó sẽ bước vào. Nhiều khả năng đó sẽ là Om, bởi vì cậu ấy cũng cảm thấy giống như bạn – nhớ Latifa. Và cả hai bắt đầu tra tấn nhau; hai bạn là một cặp đôi hoàn hảo, hoàn hảo đến mức tôi cũng cảm thấy tiếc khi một cặp đôi hoàn hảo như thế lại phải chia tay. Bạn cũng nên nghĩ đến tôi nữa. Thật khó tìm thấy một cặp đôi hoàn hảo như thế! Không ai thấy mệt mỏi với sự chịu đựng, không ai thấy mệt mỏi với đau khổ, cả hai đều luôn sẵn sàng mỗi ngày, và đó là câu chuyện đang xảy ra...

Chỉ nghỉ ngơi một chút thôi. Hãy tận hưởng sự cô độc trong vài ngày, và nếu thật sự thấy điều đó thật tốt, thật vui, bạn không cần phải bước vào bất kỳ mối quan hệ nào, bất kỳ cái bẫy nào. Bạn có thể có những người bạn – thậm chí làm bạn với Om. Thỉnh thoảng, bạn có thể gặp gỡ Om. Bởi vì chỉ thỉnh thoảng hai bạn mới gặp nhau nên sẽ không có xung đột, không có tranh cãi; đó sẽ là một trải nghiệm ngọt ngào. Nhưng đừng ở cạnh nhau quá lâu. Khoảnh khắc bạn thấy bầu không khí thay đổi, hãy tìm cớ để rút lui và rời khỏi Om.

Vẫn còn có nhiều người khác ngoài kia. Sao phải khổ sở với chỉ mình Om chứ? Hãy trao trải nghiệm đó cho vài người khác, bởi vì mọi người đều cần có những trải nghiệm như thế để trưởng thành về mặt tâm linh. Bạn chỉ theo đuổi Om; bạn muốn cậu ấy khai sáng theo bất kỳ cách nào bạn muốn cho dù cậu ấy có muốn hay không. Trong thời gian nghỉ ngơi đó, bạn có thể khiến vài người khác khai sáng. Om sẽ luôn ở đó. Và cậu ấy cũng làm điều tương tự.

Hãy để cậu ấy tra tấn vài người khác, khi đó bạn có thể gặp lại nhau với những trải nghiệm mới. Khi đó, bạn có thể tra tấn nhau với những trải nghiệm mới, phương pháp mới. Cho đến lúc này, bạn vẫn sử dụng những kỹ thuật tương tự, những cách thức tra tấn cũ kỹ tương tự. Đầu tiên, hãy học thêm một vài cách mới. Mỗi người mới sẽ cho bạn một kỹ thuật mới, bởi vì mọi người đều có phương pháp, phong cách tra tấn riêng của mình. Đó là cơ hội tuyệt vời cho cả hai bạn – đừng bỏ lỡ nó.

Bạn đã tạo ra một điểm kích hoạt lớn để nhiều cặp đôi khác noi theo. Họ thấy rằng ngay cả Latifa và Om – hai người luôn sống trong địa ngục nhưng rất gắn bó với nhau – cũng có thể chia tay… Bạn đã trở thành tấm gương. Tên tuổi của hai bạn sẽ được nhớ đến! Có nhiều cặp đôi chia tay chỉ vì thấy rằng “Ngay cả Latifa và Om còn có thể chia tay, vậy thì có gì khó chứ? Chúng ta cũng có thể chia tay. Sao cứ mãi chịu đựng?” Bạn đã mở cửa và trở thành một tấm gương lớn, đừng hủy hoại danh tiếng của mình.

Latifa yêu quý, bạn không phải đi đâu cả. Hãy cứ ở một mình trong căn phòng của bạn. Và để cho cậu Om tội nghiệp đó nghỉ ngơi một chút. Tôi có thể nhắn tin cho Om, cậu ấy luôn sẵn sàng rơi vào hố sâu trở lại. Cậu ấy sẽ hân hoan tìm đến bạn và cả hai lại cùng tạo ra địa ngục cho nhau. Khi đó, đừng hỏi tôi: “Từ đây tôi có thể đi đâu?”

Không cần phải đi đâu cả, hãy cứ ở nguyên tại nơi bạn đang ở. Hãy dành chút thời gian cho chính bạn, cho Om và cho những người đã noi theo tấm gương của bạn. Nếu hai bạn bắt đầu trở lại với nhau, những người đã làm theo bạn sẽ nghĩ: “Ôi trời, liệu chúng ta có nên bắt đầu trở lại với nhau không?” Lần đầu tiên, họ cảm nhận được sự tự do và hân hoan. Giờ nó không còn là vấn đề của bạn mà là vấn đề của nhiều người khác. Bạn đang gánh một trách nhiệm lớn. Do đó, hãy mạnh mẽ lên và cho phép bản thân nghỉ ngơi một chút. Bạn đã tra tấn chính mình và Om đủ rồi.

Tôi biết, theo một phương pháp tôn giáo cổ xưa, việc tra tấn bản thân là để đạt đến vương quốc của Thượng đế, nhưng cách đó không bao giờ hiệu quả. Bằng hình thức tra tấn, bạn chỉ có thể đáp xuống địa ngục. Và bạn đã nếm mùi địa ngục lâu đến mức một kỳ nghỉ ngắn sẽ không làm hại ai. Lúc này, chỉ trong vài ngày, tôi đã bắt đầu nghe lại tiếng cười của bạn – nhiều năm qua, tôi đã quên mất Latifa cười như thế nào. Và hãy cười nhiều hơn nữa, vui hơn nữa, đừng phản bội những người đã noi theo bạn.

“Sao hai người không tự giải quyết với nhau bên ngoài tòa án?” vị thẩm phán hỏi một cặp vợ chồng. “Chúng tôi đã làm điều đó, thưa ông,” người vợ nói, “cho đến khi cảnh sát ập tới.”

Hai bạn đã chịu đựng nhau đủ rồi.

Xem Tiếp Chương 11 – Quay Về Mục Lục