Chương 11. Yêu Là Một Động Từ

Thiền Osho by Hành Trình Vô Ngã

Sách Osho

(Đọc hoặc download miễn phí hàng trăm quyển sách của Osho tại đây)

Yêu – Osho

Phần III. Từ Mối Quan Hệ Đến Sự Kết Nối – Yêu Là Một Trạng Thái Hiện Hữu

Việc nghĩ rằng bạn biết rõ người tình của mình là việc rất vô ơn. Làm sao bạn có thể biết rõ người phụ nữ đó? Làm sao bạn có thể biết rõ người đàn ông đó? Họ là quá trình, không phải là sự vật. Người phụ nữ mà bạn đã biết hôm qua không còn ở đó vào hôm nay. Biết bao nhiêu nước đã chảy qua sông Hằng; lúc này, cô ấy là một người khác, hoàn toàn khác. Hãy kết nối lại, bắt đầu lại.

OSHO

Có khả năng ở trong trạng thái cô độc nghĩa là có khả năng yêu thương. Nghe có vẻ nghịch lý nhưng đó lại là sự thật. Chỉ những người có khả năng ở trong cô độc mới có năng lực yêu, năng lực chia sẻ, năng lực đi đến tận cùng nội tâm của người khác mà không sở hữu người khác, không phụ thuộc vào người khác, không biến người khác thành món đồ, và không chìm đắm vào người khác. Họ cho phép người khác được tự do tuyệt đối, bởi vì họ biết rằng nếu người đó bỏ đi, họ vẫn sẽ hạnh phúc. Niềm hạnh phúc của họ không thể bị tước đoạt bởi vì nó chưa từng được vay mượn từ bất cứ ai.

Khi đó, sao họ phải muốn ở cùng nhau? Nó không còn là một nhu cầu, mà là sự xa xỉ. Hãy cố gắng hiểu điều này. Những người thật sự yêu nhau sẽ xem nó như là một thú vui xa xỉ, không phải nhu cầu. Họ muốn chia sẻ. Họ có quá nhiều niềm vui, họ muốn chia sẻ niềm vui đó với người khác. Và họ biết cách điều khiển cuộc sống của mình với chỉ một nhạc cụ. Một người thổi sáo luôn biết cách chơi sáo một mình. Và nếu anh ta tìm đến một người chơi trống tabla, họ sẽ cùng tạo nên một bản hòa ca giữa tiếng sáo và tiếng trống. Cả hai sẽ tận hưởng khoảnh khắc đó. Họ sẽ rót vào nhau những giai điệu phong phú của riêng mình.

Chương 11. Yêu Là Một Động Từ

Yêu là khẳng định sự tồn tại; nỗi sợ là do thiếu vắng tình yêu. Và vấn đề là bạn không thể trực tiếp làm gì được với sự thiếu vắng này. Nỗi sợ giống như bóng tối. Bạn có thể làm gì với bóng tối một cách trực tiếp đây? Bạn không thể từ bỏ nó, bạn không thể ném nó đi, bạn không thể mang nó vào.

Không có cách nào kết nối được với bóng tối mà không cần đến ánh sáng. Con đường đến bóng tối đi qua ánh sáng. Nếu bạn muốn bóng tối, hãy tắt đèn; nếu bạn không muốn bóng tối, hãy bật đèn lên. Nhưng bạn phải làm gì đó với ánh sáng, chứ không phải với bóng tối.

Điều này cũng đúng với tình yêu và nỗi sợ: tình yêu là ánh sáng, nỗi sợ là bóng tối. Người luôn ám ảnh với nỗi sợ sẽ không bao giờ có thể giải quyết được vấn đề. Nó giống như việc đánh vật với bóng tối vậy – sớm muộn gì bạn cũng phải kiệt sức, mệt mỏi và bị đánh bại. Và điều kỳ lạ là bạn bị đánh bại bởi thứ không hề có mặt ở đó! Và khi bị đánh bại, bạn chắc chắn cảm thấy bóng tối thật mạnh mẽ, nỗi sợ thật mạnh mẽ, sự ngu dốt thật mạnh mẽ, sự vô thức thật mạnh mẽ. Chúng không hề mạnh mẽ bởi vì chúng không tồn tại.

Đừng bao giờ chiến đấu với những thứ không tồn tại. Đó là nơi tất cả các tôn giáo cổ xưa bị lạc lối. Một khi bắt đầu chiến đấu với những thứ không tồn tại, bạn sẽ bị diệt vong. Dòng suối tâm thức của bạn sẽ bị lạc lối trên sa mạc không có thực – và nó là vô tận. Do đó, đừng xem nỗi sợ là vấn đề. Tình yêu mới là điều cần nói đến. Bạn có thể làm điều gì đó cho tình yêu ngay lập tức, không cần phải chờ đợi hay trì hoãn. Hãy bắt đầu yêu! Và đó là món quà tự nhiên từ sự hiện hữu dành cho bạn, hoặc từ Thượng đế, từ cái tổng thể, bất kỳ tên gọi nào mà bạn thích. Nếu bạn được nuôi dưỡng trong môi trường tôn giáo, đó là Thượng đế; nếu bạn không được nuôi dưỡng trong môi trường tôn giáo, đó là cái tổng thể, là vũ trụ, là sự hiện hữu.

Hãy nhớ, tình yêu được sinh ra cùng với bạn; nó là phẩm chất vốn có của bạn. Tất cả những gì bạn cần làm là trao cho tình yêu một con đường – tạo ra một lối đi cho nó, để nó tuôn tràn, cho phép nó xảy ra.

Chúng ta đang cản trở nó, không cho nó xảy ra. Chúng ta quá keo kiệt trong tình yêu, vì lý do đơn giản đó mà chúng ta được dạy cho môn kinh tế học. Môn kinh tế học đó chỉ đúng với thế giới bên ngoài: nếu có thật nhiều tiền và cứ mãi đem cho mọi người, bạn sẽ sớm trở thành kẻ ăn mày. Bạn sẽ mất tiền khi đem cho hết. Môn kinh tế học này, thuật toán này đã ăn vào máu, vào xương tủy của chúng ta. Nó đúng với thế giới bên ngoài, và không có gì sai về môn kinh tế học này, nhưng nó không đúng với hành trình nội tâm. Hành trình đó được vận hành bởi một thuật toán hoàn toàn khác: càng cho đi nhiều, bạn càng có nhiều; cho đi ít, bạn sẽ có ít. Nếu không cho đi gì cả, bạn sẽ đánh mất hết mọi phẩm chất tự nhiên của mình. Chúng sẽ trở nên tù đọng, khép kín; chúng sẽ đi đường ngầm. Không tìm thấy cách bày tỏ, chúng sẽ co rút lại và chết.

Tình yêu giống như một nhạc công. Nếu anh ta chơi nhạc cụ thường xuyên thì âm nhạc càng xuất hiện nhiều hơn. Không phải vì dành thời gian thổi sáo mà anh ta đánh mất âm nhạc.

Tình yêu giống như một vũ công. Càng nhảy múa, bạn càng trở nên điêu luyện.

Tình yêu giống như hội họa. Bạn vẽ càng nhiều, tranh của bạn sẽ ngày càng đẹp.

Chuyện kể rằng khi Picasso đang vẽ tranh, một người bạn, đồng thời cũng là nhà phê bình chen ngang hỏi: “Tôi có một điều trăn trở và không muốn chờ đợi thêm nữa, tôi không thể ngăn mình được. Anh đã vẽ hàng trăm bức tranh.

Vậy bức tranh nào là đẹp nhất?”

Picasso đáp: “Bức mà tôi đang vẽ lúc này.”

Nhà phê bình nói: “Bức này ư? Thế còn những bức tranh anh đã vẽ trước đây?”

Picasso đáp: “Tất cả đều đẹp. Và bức tiếp theo mà tôi vẽ sẽ còn đẹp hơn bức này – bởi vì anh càng vẽ nhiều, kỹ năng của anh càng hoàn thiện, khiếu thẩm mỹ của anh càng tuyệt vời hơn.”

Đó chính là tình yêu, đó chính là niềm hân hoan. Hãy chia sẻ nó! Ban đầu, nó sẽ xuất hiện như những giọt sương, bởi vì sự keo kiệt của bạn đã tồn tại quá lâu, nó rất lâu đời. Nhưng một khi những giọt sương tình yêu được chia sẻ, bạn sẽ sớm có khả năng chia sẻ cả đại dương yêu thương. Và bạn sẽ chứa đựng sự vô tận.

Một khi đã biết thuật toán cao cấp của việc cho và nhận, bạn sẽ thấy rằng bạn chỉ nhận được khi cho đi. Không phải là bạn sẽ nhận về điều gì đó, mà trong chính hành động cho đi, bạn sẽ trở nên giàu có hơn. Khi đó, tình yêu bắt đầu lan tỏa, phát sáng. Và một ngày nào đó, bạn sẽ bất ngờ – “Nỗi sợ đâu rồi?” Khi đó, cho dù có nỗ lực tìm kiếm, bạn cũng sẽ không tìm thấy nó.

Tình yêu không phải là mối quan hệ. Tình yêu sẽ kết nối, nhưng nó không phải là mối quan hệ. Mối quan hệ là thứ gì đó đã kết thúc. Mối quan hệ là một danh từ; dấu chấm hết đã xuất hiện, tuần trăng mật đã kết thúc. Lúc này, không còn niềm vui, không còn sự háo hức, tất cả đã kết thúc. Bạn có thể duy trì nó chỉ để giữ lời hứa. Bạn có thể duy trì nó bởi vì nó thoải mái, tiện lợi và ấm cúng. Bạn có thể duy trì nó bởi vì không còn việc gì khác để làm. Bạn có thể duy trì nó bởi vì nếu bạn ngăn cản, nó sẽ gây ra nhiều rắc rối cho bạn.

Mối quan hệ có nghĩa là thứ gì đó hoàn thành, kết thúc, khép lại. Tình yêu không bao giờ là mối quan hệ. Tình yêu là sự kết nối. Nó luôn là một dòng sông, tuôn chảy không ngừng. Tình yêu không biết điểm kết thúc. Nó không giống như một cuốn tiểu thuyết gồm có khởi đầu và kết thúc ở một thời điểm nào đó. Tình yêu là một hiện tượng tiếp diễn. Những người yêu nhau sẽ kết thúc, còn tình yêu thì không. Tình yêu là một thể liên tục. Tình yêu là động từ, không phải là danh từ.

Vì sao chúng ta lại hạ vẻ đẹp của sự kết nối xuống thành mối quan hệ? Vì sao chúng ta lại vội vã như vậy? Bởi vì kết nối là không đảm bảo, còn mối quan hệ là đảm bảo, mối quan hệ có sự chắc chắn. Kết nối chỉ là cuộc gặp gỡ giữa hai người xa lạ, có lẽ chỉ qua một đêm, rồi sáng hôm sau, họ sẽ nói lời tạm biệt. Ai biết được điều gì sẽ xảy ra vào ngày mai? Và chúng ta quá sợ hãi đến mức muốn nó chắc chắn, muốn đoán trước được nó. Chúng ta muốn ngày mai phải diễn ra theo ý của chúng ta; chúng ta không cho phép nó được tự do theo cách của nó. Do đó, chúng ta lập tức biến mọi động từ thành danh từ.

Bạn yêu một người và lập tức nghĩ đến việc kết hôn. Biến nó thành một hợp đồng pháp lý? Vì sao vậy? Sao lại để luật pháp chen vào tình yêu? Luật pháp chen vào tình yêu bởi vì tình yêu không có ở đó. Nó chỉ là hình ảnh tưởng tượng, và bạn biết rằng hình ảnh tưởng tượng đó sẽ biến mất. Trước khi nó biến mất, hãy khiến cho nó ổn định. Trước khi nó biến mất, hãy làm điều gì đó để nó không thể chia tách được.

Trong một thế giới tốt đẹp hơn, với những con người thiền tịnh hơn, với sự giác ngộ được lan tỏa thêm một chút trên khắp trái đất này, mọi người sẽ yêu, yêu một cách nồng cháy, nhưng tình yêu của họ vẫn là một sự kết nối, không phải là mối quan hệ. Và tôi không nói rằng tình yêu của họ là nhất thời.

Có nhiều khả năng là tình yêu của họ sẽ sâu sắc hơn tình yêu của bạn, có mức độ thân mật cao hơn, có điều gì đó thơ hơn, thần thánh hơn trong đó. Có nhiều khả năng là tình yêu của họ kéo dài lâu hơn những gì được gọi là mối quan hệ. Nhưng nó không được đảm bảo bởi luật pháp, tòa án, cảnh sát. Sự đảm bảo đó đến từ bên trong. Nó sẽ là sự cam kết từ trái tim, là sự chia sẻ trong thinh lặng.

Nếu thích ở cùng ai đó, bạn sẽ thích nhiều hơn nữa. Nếu thích sự thân mật, bạn sẽ muốn khám phá về nó nhiều hơn nữa. Và chỉ có vài bông hoa tình yêu bung nở sau những khoảng thời gian thân mật kéo dài. Cũng có những bông hoa nở theo mùa; chúng chỉ xuất hiện dưới ánh mặt trời trong sáu tuần, và trong vòng sáu tuần tiếp theo, chúng sẽ ra đi mãi mãi. Có những bông hoa phải mất nhiều năm mới bung nở, và cũng có những bông hoa cứ nở rộ trong nhiều năm. Tình yêu càng kéo dài sẽ càng đậm sâu.

Nhưng nó phải là cam kết từ trái tim đến trái tim. Nó thậm chí không cần được thể hiện bằng lời, bởi vì lời nói khiến nó trở nên tục tĩu, báng bổ. Đó phải là sự cam kết thầm lặng; mắt giao mắt, trái tim chạm đến trái tim, bản thể với bản thể. Nó phải được hiểu mà không cần nói ra bằng lời.

Hãy quên các mối quan hệ đi và học cách kết nối. Một khi ở trong mối quan hệ, bạn bắt đầu xem nhau như là một điều hiển nhiên. Đó là thứ hủy hoại tất cả các cuộc tình. Người phụ nữ nghĩ rằng cô ấy hiểu người đàn ông, còn người đàn ông nghĩ rằng mình hiểu người phụ nữ. Không ai hiểu ai hết! Người kia vẫn là một bí ẩn. Và việc xem người khác như là một điều hiển nhiên là hành động thiếu tôn trọng, xúc phạm.

Việc nghĩ rằng bạn biết rõ người tình của mình là việc rất vô ơn. Làm sao bạn có thể biết rõ người phụ nữ đó? Làm sao bạn có thể biết rõ người đàn ông đó? Họ là quá trình, không phải là sự vật. Người phụ nữ mà bạn đã biết hôm qua không còn ở đó vào hôm nay. Biết bao nhiêu nước đã chảy qua sông Hằng; lúc này, cô ấy là một người khác, hoàn toàn khác. Hãy kết nối lại, bắt đầu lại.

Và người đàn ông mà bạn đã ngủ cùng tối qua, hãy nhìn lại khuôn mặt của người đó vào sáng hôm sau. Anh ấy không còn là người đó nữa, quá nhiều điều đã xảy ra. Quá nhiều thứ, những thứ không thể đếm được, đã thay đổi!

Đó là sự khác biệt giữa người và đồ vật. Những món đồ nội thất trong căn phòng vẫn như cũ, nhưng người đàn ông và người đàn bà không còn như cũ nữa. Hãy khám phá lại, hãy bắt đầu lại. Đó là điều tôi muốn nói khi nhắc đến sự kết nối.

Kết nối có nghĩa là bạn luôn bắt đầu, bạn luôn nỗ lực làm quen. Bạn phải không ngừng giới thiệu bản thân với người kia. Bạn luôn nỗ lực nhìn thấy nhiều khía cạnh trong tính cách của người kia. Bạn nỗ lực nhìn thật sâu vào thế giới nội tâm của anh ấy, vào những nơi thầm kín nhất trong bản thể của cô ấy. Bạn nỗ lực hé mở những bí ẩn chưa được khai mở. Đó chính là niềm vui của tình yêu: phám khá tâm thức.

Nếu bạn kết nối, và đừng hạ nó xuống thành mối quan hệ, khi đó người kia sẽ trở thành tấm gương của bạn. Khi khám phá người khác, và một cách vô thức, bạn cũng đang khám phá chính mình. Khi đi sâu vào nội tâm của người khác, biết được cảm giác, suy nghĩ và cả những xáo trộn thầm kín của người khác, bạn cũng sẽ biết được những xáo trộn thầm kín của chính mình. Những người yêu nhau trở thành tấm gương của nhau, và khi đó tình yêu trở thành thiền.

Mối quan hệ là xấu xí, kết nối mới đẹp. Trong mối quan hệ, cả hai người đều mù quáng với nhau. Hãy thử nghĩ xem, đã bao lâu rồi kể từ lúc bạn và người tình của mình nhìn vào mắt nhau?

Đã bao lâu rồi kể từ khi bạn thật sự nhìn vào người kia? Có lẽ đã nhiều năm! Ai lại đi nhìn vào vợ của mình? Bạn đã mặc nhiên rằng mình biết rõ cô ấy. Còn gì để nhìn nữa chứ? Bạn quan tâm đến người xa lạ hơn là những người mà bạn biết – bạn biết mọi ngóc ngách của cơ thể họ, bạn biết cách họ phản ứng, bạn biết mọi thứ đã xảy ra sẽ lại tiếp tục xảy ra. Đó là một chu kỳ lặp đi lặp lại.

Điều đó là không đúng, thật sự không đúng. Không có gì lặp lại; mọi thứ đều mới mẻ mỗi ngày. Chỉ có mắt của bạn trở nên cũ kỹ, sự giả định của bạn trở nên cũ kỹ, tấm gương của bạn bám đầy bụi và bạn không thể phản chiếu người khác.

Cho nên tôi mới nhấn mạnh đến sự kết nối. Hãy luôn là tuần trăng mật. Hãy không ngừng tìm kiếm, khám phá nhau, tìm kiếm những cách yêu mới, tìm kiếm những con đường để ở bên nhau. Và mỗi người đều là một bí ẩn vô tận mà bạn không bao giờ có thể nói rằng: “Tôi đã biết rõ cô ấy,” hay “Tôi đã biết anh ấy.” Nhiều nhất là bạn có thể nói: “Tôi đã cố gắng hết sức nhưng bí ẩn vẫn là bí ẩn.”

Trên thực tế, bạn càng biết, người khác càng trở nên bí ẩn. Khi đó, tình yêu là một cuộc phiêu lưu không ngừng.

Xem Tiếp Chương 12 – Quay Về Mục Lục