Read more
Osho - Zorba Phật
Chương 07 - 07 tháng 1 năm 1979
Buổi tối tại thính đường Trang Tử
Prem có nghĩa là tình yêu,
arnal có nghĩa là tinh khiết. Tình yêu là tình yêu chỉ khi nó tinh khiết, khi
không có động cơ nào trong nó, khi nó chỉ là chính nó, khi nó không được gây ra
bởi bất kỳ điều gì, khi nó không là phương tiện của một cái gì khác mà vì chính
nó. Tình yêu là tinh khiết khi nó có giá trị nội tại, khi nó không là một phần
của thế giới thương trường - động cơ, lợi nhuận, nguồn lợi, mục tiêu - khi nó
quá đơn giản như bông hồng, hân hoan, chan chứa, tuôn trào mà không vì lý do
nào, không bất kỳ lý do nào. Thế thì tình yêu là tinh khiết; và khi tình yêu là
tinh khiết thì nó mang tự do, mang sự cứu rỗi đến. Khi tình yêu là tinh khiết
thì đó là điều cao cả linh thiêng.
Nhưng những gì chúng ta biết
như là tình yêu thì lại là một cái gì đó khác. Nó không mang chúng ta đến gần với
Thượng đế hơn; ngược lại nó mang chúng ta đi xa hơn. Thậm chí nó không mang
chúng ta đến gần hơn với con người; mang xung đột hơn là hòa hợp. Nhiều hơn hoặc
ít hơn một cái gì đó như: cuộc chơi quyền lực, ham muốn thống trị, ham muốn bóc
lột, khao khát sử dụng người khác như là phương tiện.
Đôi khi ghét ngụy trang như là
tình yêu; đôi khi nó đơn giản là lòng tham; đôi khi nó đơn giản là ghen tỵ; đôi
khi đơn giản vì bạn không có khả năng là một mình do vậy bạn phải hướng tới một
dạng quan hệ nào đó. Đó là công việc; nó làm cho bạn bận rộn. Thế thì đó là sự
bỏ trốn khỏi chính bạn. Thay vì mang bạn về nhà, thay vì mang đến cho bạn nhiều
tự nhận biết hơn, thay vì mang đến cho bạn nhiều tính chính trực, tính toàn vẹn
hơn thì nó lại chỉ mang đến sự lộn xộn, hỗn mang. Thay vì độc lập thì nó lại
mang đến sự phụ thuộc.
Nếu con người có thể liên tục
làm tinh khiết tình yêu, bỏ rơi mọi nhân tố ngoại lai khỏi nó... đó chính là sự
tinh khiết: khi chỉ còn lại tình yêu, không có gì thu hút tới nó, thậm chí
không trong vô thức, thế thì tình yêu là cầu nguyện là điều cao cả linh thiêng.
Đó là ý nghĩa của tên bạn. Hãy
để nó trở thành ý nghĩa của cuộc đời bạn.
Veet có nghĩa là bên trên,
pramado có nghĩa là vô thức.
Sannyas là quá trình vượt lên trên
vô thức. Đó là thuật giả kim chuyển hóa vô thức thành thức tỉnh, biến đổi bóng
tối thành ánh sáng, biến đổi cái chết thành cuộc sống bất tử.
Con người sống trong vô thức và
đó là nguyên nhân gốc rễ gây ra mọi đau khổ. Không có lý do nào khác gây ra đau
khổ ngoại trừ việc chúng ta đang bước đi với đôi mắt nhắm và do vậy chúng ta vấp
ngã. Chúng ta tự làm tổn thương chính mình, chúng ta làm tổn thương người khác.
Chúng ta sinh ra không phải là mù, thật mỉa mai vì chúng ta có mắt chúng ta lại
để chúng nhắm lại. Mặt trời rọi sáng nhưng chưa bao giờ rọi xuống chúng ta. Bầu
trời trở nên nhiều mầu sắc nhưng chưa bao giờ cho chúng ta. Chúng ta liên tục sống
trong trạng thái mắt nhắm. Chúng ta đã học, chúng ta đã bị ép buộc phải học
theo con đường của người mù.
Mọi đứa trẻ sinh ra với đôi mắt
trong như đôi mắt Phật, sáng như đôi mắt Phật, nhưng chúng ta bắt đầu dậy cho
chúng những con đường mù. Sớm hay muộn thì những đôi mắt cũng sẽ nhắm lại, bởi
vì mắt mở không nhận được bất kỳ sự nuôi dưỡng nào, mà chỉ là mọi dạng trừng phạt,
mắt nhắm được khen thưởng, được ủng hộ, được đánh giá. Lẽ tự nhiên, đó chỉ là sống
sót, đứa trẻ học được mánh khóe. Nhưng khi chúng ta đã học nó, nó thấm rất sâu;
nó trở nên tự động. Sau đó bạn không cần nhắm mắt, chúng vẫn giữ nguyên nhắm; chỉ
đáng buồn là mình có đôi mắt.
Giống như con chim bị nhốt vào
lồng từ khi còn rất nhỏ. Nó chưa bao giờ biết niềm vui bay trên đôi cánh, nó
chưa bao giờ bay trên những đám mây, nó chưa bao giờ rời tổ. Nó đã bị nhốt
trong lồng; nó sẽ không nhớ lại. Làm cách nào nó có thể nhớ rằng nó có đôi
cánh? - nó chưa bao giờ được phép bay, nó chưa bao giờ trải nghiệm. Dần dần đôi
cánh chỉ là gánh nặng không cần thiết và chim sẽ không có khả năng hiểu tại sao
lại có chúng. Có thể tìm ra một vài sự giải thích tàm tạm rằng tại sao chúng lại
có cái đó. Nhưng sẽ không tìm ra lý do thực sự; trừ khi con chim nào đó khác
bên ngoài cái lồng rủ rê nó thử nghiệm.
Và đó chính là toàn bộ chức
năng của bậc thầy: rủ rê môn đệ nhìn thấy rằng bạn có đôi cánh, rằng bạn có ý
muốn đạt được điều tối thượng, rằng bạn không thiết ở trong nhà tù, rằng nhà tù
chỉ là thói quen, rằng bạn không cần thiết giữ nguyên mù lòa và vô thức, rằng
ánh sáng là quyền thừa kế của bạn.
Một sannyasin mới nói: Tôi đã không đến đây
để tham gia những nhóm: tôi đã đến đây để được gần thầy, Osho. Tôi đã trải qua
nhiều nhóm.
Chỉ ở đây, chỉ ở đây thôi. Nhảy
múa và ca hát là quên hết toàn bộ thế gian trong những ngày này, bạn đang ở
đây. Hãy để tôi là toàn bộ thế giới của bạn trong những ngày này. Thế thì thế
giới của bạn sẽ giữ nguyên mãi mãi.
Anand có nghĩa là phúc lạc,
namazi có nghĩa là vui chơi hoan hỉ. Cầu nguyện không phải là hành động, nó là
trạng thái. Bạn không thể thực hiện việc cầu nguyện, bạn chỉ có thể ở trong nó.
Những người liên tục cầu nguyện thì cũng liên tục lỡ toàn bộ giá trị, bởi vì bất
kỳ điều gì bạn thực hiện thì cũng là ngoại vi. Hành động chưa bao giờ xuất hiện
ở trung tâm, hành động chỉ có thể ở ngoại vi, giống như những con sóng chỉ có
thể ở trên bề mặt đại dương. Hành động là con sóng; nó không thể tồn tại trong
nhân của bản thể. Cho nên cầu nguyện, nếu nó giữ nguyên là công việc thì nó vẫn
giữ nguyên là ngoại vi; bạn liên tục làm một cái gì đó rỗng tuếch. Bạn có thể
quỳ xuống, bạn có thể nói một cái gì đó với Thượng đế, nhưng tất cả điều đó là
vô nghãi - trừ khi bạn học cách vui đùa hoan hỉ, trừ khi bạn học cách làm thế
nào để thai nghén cầu nguyện. Thế thì một cái gì đó bắt đầu xuất hiện ở nhân
lõi, ở chính trung tâm của bản thể bạn. Và chỉ điều đó mới mang đến sự chuyển
hóa.
Cho nên hãy ghi nhớ, cầu nguyện
không thể được thực hiện. Nên nhớ, cầu nguyện không phải là công thức mà bạn có
thể lặp lại. Nên nhớ cầu nguyện không thể được dậy bởi người khác. Nó phải là
hiện tượng thanh thoát tự nhiên, nó phải là của chính bạn, và nó phải là chính
bản thể bạn mà không phải là hành động.
Thế thì cầu nguyện và thiền là
như nhau, không bao giờ có sự khác biệt; thiền là cầu nguyện, cầu nguyện là thiền.
Trở nên tĩnh lặng, hoàn toàn tĩnh lặng, biết ơn, tạ ơn vì niềm vui tuyệt vời được
sống, và nói lời cảm ơn thầm lặng với đấng cao cả linh thiêng - không nói, thậm
chí không thành lời, thành tâm, sự biết ơn không nói nên lời - đó là cầu nguyện.
Và trở nên cầu nguyện là trải nghiệm tuyệt vời nhất.
Prem có nghĩa là tình yêu,
vidhano có nghĩa là kỷ luật - kỷ luật của tình yêu. Từ “discipline - kỷ luật”
có nghĩa đơn giản là học hỏi; do vậy tư phải”disciple - môn đệ”: người học hỏi.
Những con đường của tình yêu là
huyền bí, gần như trái ngược với những con đường trần tục của thế gian.
Ví dụ, trên thế gian, nếu bạn
muốn một cái gì đó nhiều hơn, bạn phải tích lũy nó. Trong thế giới tình yêu,
nhiều hơn, bạn phải tích lũy nó. Trong thế giới tình yêu, nếu bạn muốn tình yêu
nhiều hơn, bạn phải san sẻ, bạn phải dâng tặng. Bằng việc dâng tặng bạn sẽ có
khả năng giữ nó. Đó là quy luật hoàn toàn khác; đó là cực đối nghịch của giới
kinh doanh.
Tiền tuân theo một quy luật: nếu
bạn muốn nhiều bạn phải tích lũy, bạn phải bóc lột, bạn phải trở nên đau khổ;
chỉ có thể bạn sẽ có nhiều hơn. Nếu bạn liên tục chia sẻ bạn sẽ không có nhiều
hơn.
Quy luật tình yêu là đối nghịch
lại: nếu bạn liên tục kìm giữ tình yêu thì nó sẽ tê liệt, nó sẽ thiu thối. Năng
lượng sáng tạo liên quan đến nó sẽ biến thành hủy diệt; nó có thể trở thành giết
người, nó có thể trở thành giết người, nó có thể trở thành tự sát. Chính năng
lượng của nó lẽ ra thành phúc lành lại trở thành tai họa cho bạn và cho những
người khác. Chính năng lượng đó có ý muốn trở thành rượu tiên thì lại trở thành
chất độc. Tích trữ nó và ngay lập tức nó trở thành độc hại. Trao tặng nó, hãy để
nó tuôn chảy và nó vẫn giữ nguyên là rượu tiên. Và bạn càng dâng tặng nhiều bạn
càng có nhiều.
Đó là thế giới hoàn toàn khác.
Con người phải học, và con người phải nghiên cứu về chính mình bởi vì xã hội
không quan tâm đến điều đó; thực tế, xã hội chống lại điều đó. Nó ngăn chặn
theo mọi cách có thể, cho nên con người chưa bao giờ biết tình yêu là gì, bởi
vì khi con người biết tình yêu thì toàn bộ cấu trúc của xã hội nhìn thật buồn
cười, thật lố bịch. Khi bạn đã biết vẻ đẹp của tình yêu bạn sẽ không bao giờ
tham vọng; trong khi đó xã hội tồn tại bởi tham vọng. Khi bạn đã một lần nếm trải
tình yêu, bạn sẽ không còn bị ám ảnh bởi tiền bạc và quyền lực nữa. Đó là sự ám
ảnh của con người chưa biết tình yêu. Đó là sự thay thế tình yêu - tiền bạc,
quyền lực, sự thống trị, sự kính trọng và uy tín. Tất cả những điều đó thay thế
nghèo nàn; bởi vì bạn đã bị lỡ sự nuôi dưỡng thực sự, bây giờ bạn đang tìm kiếm
sự nuôi dưỡng giả tạo.
Được khai tâm thành sannyas có
nghĩa là bạn sẽ di chuyển về một thế giới hoàn toàn khác. Cứ như con người đã sống
ở sa mạc và bỗng nhiên tìm ra một ốc đảo nhỏ màu mỡ. Ốc đảo có những luật khác.
Thế giới của sannyas là ốc đảo. Luật nền tảng của nó là tình yêu.
Anand có nghĩa là phúc lạc,
raksh có nghĩa là ánh sáng - ánh sáng phúc lạc hoặc phúc lạc ánh sáng. Chúng
luôn cùng nhau, chúng là không thể chia dù trên thực tế chúng là hai tên của
cùng một hiện tượng. Phúc lạc có phẩm chất của ánh sáng và ánh sáng có phẩm chất
của phúc lạc. Cả hai đều là bản chất bên trong bạn, cố hữu; không phải chúng được
tạo ra, không phải chúng được phát minh ra. Chỉ là một chút đào sâu bên trong
và bạn sẽ tìm ra kim cương của mình, vương quốc của Thượng đế.
Khi bạn đã một lần nhìn thấy
ánh sáng bên trong thì bóng tối sẽ biến mất. Khi bạn đã một lần nhìn thấy phúc lạc
bên trong thì mọi sự nô lệ sẽ biến mất. Bạn không cần phụ thuộc vào bất kỳ ai
vì niềm phúc lạc của bạn, vì lần đầu tiên bạn cảm nhận về chính bạn. Thực tế,
chỉ bây giờ bạn mới có thể liên quan, bạn có một cái gì đó để chia sẻ.
Trên đời này có hai dạng quan hệ:
một là do nhu cầu, con người đói khát; đó là mối quan hệ tiêu cực. Anh ta muốn
ăn người khác. Đó là nhu cầu của anh ta, nhu cầu sống sót. Anh ta giả vờ rằng
anh ta yêu người khác, anh ta phải giả vờ - đó là mồi nhử duy nhất - nhưng về
cơ bản anh ta quan tâm đến việc thỏa mãn cơn đói của mình. Một khi cơn đói được
thỏa mãn thì tình yêu cũng biến mất.
Sigmund Freud trở nên duy nhất
khi nhận biết dạng tình yêu và mối quan hệ này. Chính vì vậy ông ta nói rằng
tình yêu tồn tại bởi kìm nén. Ông ta nói rằng nếu tình dục được phép và đơn giản
là có sẵn thì tình yêu sẽ biến mất khỏi trái đất này. Tình yêu, theo ông ta,
không là gì mà chỉ là khía cạnh tinh thần của tình dục. Nếu tình dục bị kìm
nén, nó sẽ bắt đầu trở thành sự tưởng tượng lãng mạn trong tâm trí bạn và bạn bắt
đầu nhìn thấy người phụ nữ đẹp, người đàn ông đẹp; bạn phóng chiếu sự tưởng tượng
của bạn lên họ. Bạn càng thèm khát thì bạn càng trở nên lãng mạn.
Ông ta đúng đối với dạng tình
yêu này, nhưng ông ta cũng sai - bởi vì có dạng tình yêu khác mà ông ta chưa
bao giờ nhận biết, ông ta chưa bao giờ trải nghiệm tình yêu khác đó. Ông ta có
thể được tha thứ. Ông ta chỉ biết dạng tình yêu này, sự nghèo nàn, ở đó tình
yêu không là gì mà chỉ là một dạng thực phẩm tinh tế, một dạng nuôi dưỡng. Một
cách tự nhiên, khi bạn đói, thực phẩm nhìn rất lôi cuốn; hương vị, mùi thơm, thậm
chí âm thanh phát ra từ bếp cũng có vẻ hấp dẫn. Khi bạn được thỏa mãn, khi bạn
ăn no, tất cả vẻ đẹp, tất cả thi vị về thức ăn biến mất. Thực tế, nếu bạn bị buộc
phải ăn thêm một chút cùng loại thức ăn đó thì bạn sẽ buồn nôn, bạn sẽ khó chịu;
cũng thức ăn đó, nó đã là quá tuyệt thì lại trở nên quá tệ.
Freud nói rằng sự lãng mạn,
tình yêu có thể tồn tại trên thế gian chỉ nếu sự kìm nén được giữ nguyên. Ông
ta trong tình trạng khó xử: ông ta chống lại kìm nén bởi vì kìm nén làm méo mó
loài người, điều đó không cho phép họ phát triển tự nhiên, nó cắt họ khỏi đây,
khỏi đó, nó chưa bao giờ cho phép họ trong tính toàn bộ; nó tại ra chứng loạn
thần kinh. Cho nên ông ta chống lại kìm nén, nhưng dần dần ông ta trở nên nhận
biết rằng thông qua kìm nén mà tình yêu, văn hóa, âm nhạc, nhảy múa vẫn có ở
đó. Nếu tình yêu biến mất thì mọi nghệ thuật cũng sẽ biến mất, chúng là những
khía cạnh của tình yêu. Và với sự biến mất của kìm nén thì ông ta sợ rằng tình
yêu cũng biến mất theo. Cho nên ông ta rơi vào tình trạng tiến thoái lưỡng nan
và trong suốt cuộc đời mình, ông ta chưa bao giờ có thể quyết định nên thực hiện
điều gì. Nếu ông ta chọn điều này thì điều kia sẽ tạo ra rắc rối. Nếu ông ta đã
nhận ra dạng tình yêu hoàn toàn khác thì tình trạng tiến thoái lưỡng nan của
ông ta hẳn đã biến đi.
Có một dạng tình yêu khác mà nó
xuất hiện không phải vì bạn khao khát mà bởi bạn đang tuôn tràn, không phải vì
bạn cần người khác mà chỉ bởi bạn muốn nhả múa. Quá tràn đầy, quá tuyệt vời,
còn phải làm gì nữa?
Đây là dạng tình yêu hoàn toàn
khác. Nó xuất hiện từ sự giàu có bên trong của bạn. Nếu đây là nhu cầu đầu tiên
vậy thì đây là sự xa xỉ, sự xa xỉ tuyệt đối. Bạn chưa bao giờ trở nên phụ thuộc
vào người khác, bạn chưa bao giờ biến người khác phụ thuộc vào bạn. Đây là dạng
tình yêu đề cao những cá nhân trong tính cá thể duy nhất của họ. Đó là
không-ghen tỵ, là không-sở hữu. Nhưng tình yêu này xuất hiện chỉ khi bạn tràn đầy
phúc lạc, tràn đầy ánh sáng.
Ngược đời là ở chỗ, khi bạn
tràn đầy phúc lạc, tràn đầy ánh sáng bạn có khả năng hòa vào người khác mà không
cần bất kỳ điều kiện nào, bạn có khả năng chấp nhận người khác với tất cả những
sai lầm, những thói xấu, những hạn chế. Thế giới hoàn toàn khác mở ra với bạn.
Trở thành sannyasin có nghĩa là
trở nên phúc lạc hơn, trở nên ánh sáng hơn. Và cả hai thứ đó đều ở đó cả; bạn
chỉ phải tìm kiếm bên trong, nhìn vào bên trong. Thế thì tất cả các mối quan hệ,
toàn bộ cuộc đời bạn bắt đầu có phẩm chất mới: đó là sự trang trọng, ơn huệ,
chia sẻ, cảm nhận niềm vui tuyệt diệu trong việc mang niềm vui đến cho người
khác.
Đây là điều tôi ngụ ý khi tôi
nói rằng, lòng vị tha đích thực sinh ra từ lòng vị kỷ.
Một sannyasin sẽ đi, nói: Tôi cảm nhận tràn
ngập sự khôi hài!
Điều đó là tốt. Đó là điều tôi
muốn! Khôi hài là tôn giáo đối với tôi.
Một sannyasin bổ sung: Tôi đã để lại cho thầy
câu hỏi nghiêm trọng mặc dù... trong ba phần: về việc sống ở đây hay không, về
việc dẫn dắt các nhóm hay không, và về khoái lạc không xuất hiện.
Không có gì nghiêm trọng về điều
đó. Dẫn dắt các nhóm, đó là điều tuyệt vời. Cuối cùng bạn phải ở đây, nhưng vì
thời điểm đó bạn có thể ở phương Tây và dẫn dắt các nhóm. Sau đó kết thúc nhiều
việc ở đây, quay trở lại đây.
Và không việc gì phải lo lắng về
khoái lạc. Đó là trò chơi của trẻ con. Cũng phải coi đó là trò chơi rất vui vẻ,
khôi hài. Nếu nó xuất hiện, thế là tốt; nếu nó không xuất hiện thì cũng hoàn
toàn tốt. Mọi thứ đều tốt. Mọi thứ đều là tốt - đó phải là dấu hiệu cơ bản, phải
là niềm hứng khởi nền tảng. Ngược lại, bất kỳ điều gì cũng trở nên nghiêm trọng
và nặng nề.
Bây giờ có vài người loạn thần
kinh chức năng muốn đạt được kinh nghiệm đỉnh hàng ngày. Họ chỉ là những kẻ loạn
thần kinh chức năng và không là gì khác! Bây giờ tính tham lam ích kỷ mới là bệnh
tật của họ; trải nghiệm đỉnh, trải nghiệm cực khoái đã trở thành cấp thiết. Bây
giờ lại có dạng ác mộng mới.
Hãy coi cuộc đời là rất đơn giản.
Không có gì quá quan trọng mà chúng ta phải trở nên lo lắng, phải trở nên
nghiêm trọng. Đó thực sự là cuộc chơi vui vẻ, đầy ý nghĩa, rất đáng kể.
Cho nên hãy dẫn dắt các nhóm và
sau đó hoàn thành những công việc và tới đây!
Một sannyasin quay trở lại nói: Thế đấy kể
từ năm 77 khi tôi rời đây, tôi gần như đã tham gia tất cả các nhóm được thực hiện
ở đây.
Bạn đã thực hiện tất cả ư?
Không bạn không thể thực hiện tất cả, bởi vì chúng không ngừng phát triển. Bây
giờ có sáu mươi nhóm. Tham gia tất cả là điều rất khó. Con người có khả năng thực
hiện sáu mươi nhóm sẽ trở nên chứng ngộ.
Bạn tham gia ít thôi!
