Read more
Osho - Bí mật của
những bí mật (Tập 1)
Chương 4. Tôi ngụ ý công việc ở đây!
Ngày 14 tháng 8
năm 1978, buổi sáng tại thính đường Phật
Câu hỏi 1
Sông chung cuộc đạt tới biển. Thân thể đi
và còn lại chỉ sự tồn tại, cái vô hạn. Vậy thì thôi thúc này và mục đích của việc
tới đó bây giờ là gì? Chẳng phải nó đang đẩy dòng sông sao?
Hamid, vấn đề là ở chỗ người
không phải là sông, người bị đông cứng rất nhiều. Không có dòng chảy trong hiện
hữu con người. Con người giống như băng, không như nước.
Nếu người là sông, không có nhu
cầu đẩy nó, chung cuộc nó sẽ đạt tới đại dương - nó đã đạt tới rồi. Trong chính
việc chảy đó nó đã trở thành một phần của đại dương: tuôn chảy là có tính đại
dương. Nhưng con người không tuôn chảy, do đó mới có thôi thúc. Băng muốn tan
chảy, do đó mới có nỗ lực. Một khi băng đã tan chảy, thế thì không cần đẩy cái
gì, thế thì mọi thứ xảy ra theo cách riêng của nó.
Con người đã trở thành tảng đá.
Và lí do tại sao con người đã trở thành tảng đá không tuôn chảy là vì tâm trí.
Thân thể hoàn toàn tuôn chảy, linh hồn cũng vậy, nhưng giữa hai điều này, mối nối
- tâm trí - là băng đông cứng. Một khi tâm trí đi sâu hơn vào trong thiền nó bắt
đầu tan chảy. Đó là điều thiền tất cả là gì: nỗ lực làm tan chảy tâm trí.
Bạn nói, “Sông chung cuộc đạt tới
biển.” Điều đó là đúng, nhưng đầu tiên trở thành sông đi đã. Bạn nói, “Thân thể
đi và còn lại chỉ sự tồn tại, cái vô hạn.” Đúng. Nhưng giữa thân thể và linh hồn
có tâm trí níu bám lấy bạn, hay bạn níu bám lấy nó. Thân thể đi, nhưng bạn
không trở thành cái vô hạn vì bạn không chỉ được bao quanh bởi thân thể - đó là
giới hạn vật lí của bạn; có giới hạn tâm lí bên trong nó. Qua cái chết của thân
thể, tâm trí sẽ không chết, nó sẽ lấy việc tái sinh. Nó sẽ đi vào trong bụng mẹ
khác bởi vì nó sẽ mang nhiều ham muốn thế, điều cần được hoàn thành. Nó sẽ lại
tìm bụng mẹ khác, thân thể khác để với thân thể đó nó hoàn thành các ham muốn
đó. Đó là chính nền tảng của lí thuyết về đầu thai.
Tâm trí ham muốn, và nếu ham muốn
có đó, thế thì cơ hội sẽ nảy sinh theo đó những ham muốn đó sẽ được hoàn thành.
Thượng đế hợp tác với bạn. Nếu bạn có ham muốn giống chó, bạn sẽ trở thành chó,
bạn sẽ có thân thể của chó. Tâm trí bạn tạo ra bản kế hoạch tổng thể và thế rồi
thân thể tuân theo. Thân thể là phóng chiếu của tâm trí, không có điều ngược lại.
Chừng nào tâm trí chưa biến mất hoàn toàn, bạn sẽ được sinh đi sinh lại. Một
khi tâm trí mất rồi, thế thì điều đó hoàn toàn đúng, Hamid: thân thể biến mất
và bạn là vô hạn. Thực ra, nếu tâm trí không có đó, bạn là vô hạn - không có sự
biến mất của thân thể, không có cái chết của thân thể. Không có nhu cầu đợi điều
đó.
Phật là vô hạn ngay cả khi ông ấy
ở trong thân thể bởi vì ông ấy biết ông ấy không là thân thể. Phật là vô hạn
khi ông ấy rời bỏ thân thể. Không có khác biệt cho ông ấy: sống trong thân thể
hay rời bỏ thân thể là như nhau. Bạn sống trong nhà, nhưng bạn không nghĩ rằng
bạn là ngôi nhà. Đích xác giống điều đó, tâm thức thức tỉnh sống trong thân thể,
dùng thân thể - cũng như bạn dùng xe hơi. Bạn ngồi trong xe, bạn lái xe, bạn biết
rằng bạn không phải là xe - bạn có thể thoát ra khỏi nó bất kì khoảnh khắc nào.
Bạn không cần chờ đợi tai nạn xảy ra khi xe bị phá huỷ để cảm thấy rằng bạn
không là chiếc xe. Và nếu bạn không biết nó khi xe có đó và bạn ở trong nó, làm
sao bạn sẽ biết nó khi xe không có đó? Chính qua cái chết của thân thể, bạn sẽ
không biết rằng bạn là vô hạn. Hoặc bạn là vô hạn ở đây bây giờ, hoặc bạn sẽ
không bao giờ vậy. Tính vô hạn là bản tính của bạn.
Vấn đề thực không phải là thân
thể. Thân thể không phải là thủ phạm như cái gọi là các tôn giáo đã từng nói
cho bạn - “Thân thể là thủ phạm!” Thân thể không là thủ phạm chút nào. Thân thể
hoàn toàn hồn nhiên và đẹp. Thủ phạm là tâm trí, tâm trí là quỉ. Bạn sẽ phải
làm tan biến tâm trí, do đó mới có thôi thúc, do đó mới có mục đích của mọi
phương pháp luận đã từng được phát triển qua nhiều thời đại: Đạo, Yoga, Mật
tông, Thiền, Hassid giáo.
Trở thành sông và thế thì không
cái gì được cần. Đó là điều Bí mật của Hoa Vàng nói: Đạt tới bất hành qua hành
động, đạt tới vô nỗ lực qua nỗ lực. Nhưng đầu tiên đi tới nỗ lực, tới hành động
đi - nó sẽ làm tan chảy bạn - và thế rồi sông bắt đầu tuôn chảy. Trong chính việc
tuôn chảy đó nó đã đạt tới đại dương.
Câu hỏi 2
Tôi thấy gần như không thể nào buông xuôi
được theo bản ngã nam. Thay vì vậy tôi trở nên có tính cạnh tranh, là kẻ chống
cự hay hoảng sợ. Thầy có thể nói cái gì đó về điều này không?
Sagarpriya, bản ngã không nam
tính không nữ tính. Bản ngã đơn giản là bản ngã. Người trở thành kẻ chống cự với
bản ngã nam là bản ngã nữ.
Bạn nhận biết về bản ngã nam; bạn
không nhận biết về bản ngã riêng của bạn. Ai là kẻ chống cự với buông xuôi? Trở
nên nhận biết nhiều hơn về bản ngã riêng của bạn đi và thế thì mọi sự sẽ dễ
dàng hơn. Mọi người đều nhận biết về bản ngã của người khác, nhưng không cái gì
có thể được làm về bản ngã của người khác. Mọi điều có thể được làm chỉ là với
bản thân bạn.
Bạn nói, “Tôi thấy gần như
không thể nào buông xuôi được theo bản ngã nam.” Đây là ai, người thấy điều đó
là gần như không thể được? Tìm ra đi! Và thế thì bạn sẽ ngạc nhiên: bản ngã là
bản ngã, nó không nam không nữ. Đừng phân chia nó. Bản ngã không có dục tính,
giới tính; nó là cùng một bệnh. Nếu đàn bà bị ung thư, nó là ung thư; nếu đàn
ông bị ung thư, nó là ung thư. Nó không nam không nữ. Bản ngã đích xác giống điều
đó: ung thư của tâm trí.
Và ai bảo bạn buông xuôi theo bản
ngã nam? Buông xuôi không bao giờ theo người khác. Khi hai người rơi vào tình
yêu, cả hai buông xuôi theo tình yêu, không ai buông xuôi theo người kia. Nếu
có nỗ lực từ người kia rằng bạn phải buông xuôi theo người đó, tránh người đó
ra - đây không phải là yêu. Yêu không bao giờ đòi hỏi buông xuôi. Buông xuôi xảy
ra một cách tự nhiên trong yêu. Không có nhu cầu về điều đó.
Nếu người đàn ông đòi hỏi buông
xuôi từ phía bạn, người đó không yêu bạn. Đừng bị dính mắc với chuyện không có
tình yêu như vậy. Anh ta ghét bạn, bằng không tại sao anh ta phải đòi hỏi buông
xuôi? Anh ta muốn sở hữu bạn, anh ta muốn thu bạn thành đồ vật. Anh ta muốn
dùng bạn, khai thác bạn. Anh ta nghĩ về bạn chỉ như thân thể, như cái máy. Anh
ta không kính trọng bạn như con người, như sự hiện diện. Đây là việc làm nhục,
đây không phải là yêu. Tránh điều đó ra.
Nhưng buông xuôi xảy ra khi có
tình yêu. Và không ai đòi hỏi, và không ai buông xuôi theo người kia - không
đàn ông theo đàn bà, không đàn bà theo đàn ông. Họ cả hau cùng buông xuôi theo
Thượng đế của tình yêu. Họ cả hai cùng buông xuôi theo việc mở ra mới này trong
hiện hữu của họ. Và khi cả hai buông xuôi theo tình yêu, có cái đẹp và có tự
do. Bạn không bị thu lại là một nô lệ. Thực ra, chỉ trong yêu bạn mới đạt tới
chân giá trị, chỉ trong yêu bạn mới đạt tới sự vĩ đại của bạn, chỉ trong yêu
huy hoàng của bạn mới được toả ra. Đây là chỉ báo của tình yêu thực: rằng bạn
trở thành nhiều hơn bạn vậy trước đây, không ít hơn, và bạn được tự do hơn là bạn
đã từng vậy.
Yêu cho tự do. Đó là chính
hương vị của yêu. Nếu nó bị thiếu, nếu nó phản tự do, thế thì tránh nó ra như
người ta tránh dịch. Đừng dính vào nó: nó là cái gì đó khác che mặt nạ như tình
yêu. Nhưng khi yêu có đó bạn sẽ thấy buông xuôi đã xảy ra, nó là tự phát. Khoảnh
khắc bạn cảm thấy yêu ai đó, việc buông xuôi đã xảy ra. Đó là điều yêu là gì:
không buông xuôi - để tôi nhắc lại lần nữa - không buông xuôi với người kia,
nhưng buông xuôi theo lực không biết mà đã chiếm quyền sở hữu cả hai bạn. Nhưng
điều đó là khác toàn bộ với bạn và khác toàn bộ với người kia. Cả hai bạn đều
đã cúi mình dưới năng lượng không biết. Các bạn trở thành hai cột trụ tách rời
nhau, những vẫn đỡ chung cho cùng một mái: các bạn đỡ cho cái gì đó bên ngoài
các bạn, trên các bạn, siêu việt trên các bạn, nhưng các bạn vẫn còn tách rời.
Yêu làm cho bạn nhiều tính cá
nhân hơn. Nó không xoá đi tính cá nhân của bạn. Nó cho bạn tính cá nhân, nó cho
bạn tính duy nhất. Yêu là rất kính trọng.
Sagarpriya, bạn nói, “Tôi thấy
gần như không thể nào buông xuôi được theo bản ngã nam. Thay vì vậy tôi trở nên
có tính cạnh tranh, là kẻ chống cự hay hoảng sợ.”
Đây là những cách thức của bản
ngã. Người kia có thể có bản ngã, có thể không có bản ngã - tôi không biết về
người kia, ai là người kia đó? - nhưng một điều là chắc chắn: bạn có bản ngã rất
tinh vi. Bản ngã đó trở nên có tính cạnh tranh. Bản ngã có tính cạnh tranh, cạnh
tranh cố hữu. Bản ngã trở thành kẻ chống cự hay hoảng sợ, và trong sợ hãi,
trong kháng cự, trong vật lộn, trong tính cạnh tranh, yêu bị phá huỷ.
Một điều là chắc chắn: bạn phải
trở nên nhận biết về cách tiếp cận bản ngã tinh vi của bạn tới cuộc sống. Bỏ nó
đi. Ít nhất từ phía bạn để cho nó biến mất. Và thế thì bạn sẽ ngạc nhiên: có thể
người kia không đòi hòi buông xuôi nào; đó chỉ là bản ngã của bạn phóng chiếu
điều đó lên người kia. Nếu nó là vậy, bây giờ bạn có thể buông xuôi theo yêu. Nếu
nó không là vậy và người kia vẫn đòi hỏi... Và bạn sẽ có khả năng biết đúng chỉ
khi không có chống cự trong bạn, khi không có sợ trong bạn, không cạnh tranh
trong bạn. Thế thì bạn sẽ có sáng tỏ, bạn sẽ có minh bạch, bạn sẽ có khả năng
thấy xuyên thấu, và ngay lập tức bạn sẽ biết liệu người kia đang đòi hỏi buông
xuôi theo người kia không, hay đòi hỏi này đang tới từ cái gì đó ở bên ngoài cả
hai bạn, buông xuôi. Nếu nó tới từ người kia, tránh nó ra - rằng người kia là
điên. Người đó cần mọi từ bi, thương hại người đó, nhưng đừng rơi vào tình yêu,
vì rơi vào tình yêu với kẻ điên bản ngã là nguy hiểm: người đó sẽ phá huỷ bạn.
Chừng nấy là nghĩa vụ của bạn với
bản thân bạn.
Câu hỏi 3
Thầy nói về im lặng người ta tìm thấy ở
Himalayas - rằng nó là của Himalayas, được vay mượn, và sẽ ra đi khi người ta
trở lại bãi chợ. Điều đó có đúng cho im lặng tôi tìm thấy trong sự hiện diện của
Thầy không? Nó có là vay mượn không? Nó có biến mất khi tôi rời khỏi đây không?
Kavita, chỗ này là bãi chợ. Bạn
có thể tìm được chỗ nào khác giống với chợ nhiều hơn không? Tôi có thể đã làm đạo
tràng ở đâu đó trong Himalayas. Tôi yêu Himalayas! Với tôi không ở trong
Himalayas là một hi sinh lớn lao. Nhưng với chủ định nào đó tôi đã không làm đạo
tràng của tôi ở Himalayas: tôi muốn vẫn còn là một phần của bãi chợ.
Và đạo tràng này được quản lí gần
như một phần của bãi chợ. Đó là lí do tại sao người Ấn Độ rất bực mình - họ
không thể nào hiểu nổi. Họ đã biết tới đạo tràng trong hàng thế kỉ, nhưng đạo
tràng này ở bên ngoài lĩnh hội của họ. Họ không thể nghĩ được rằng bạn phải trả
tiền để nghe bài nói tôn giáo. Họ bao giờ cũng nghe không mất tiền - không chỉ
không mất tiền, mà sau bài nói đạo tràng còn phát đồ ăn cúng dường nữa. Nhiều
người tới nghe bài nói không phải vì bài nói mà vì bữa ăn. Ở đây bạn phải trả
tiền. Tôi đang làm gì?
Tôi muốn nó tuyệt đối là một phần
của bãi chợ vì tôi muốn các sannyasin của tôi không đi vào các tu viện. Họ phải
còn lại trong thế giới, thiền của họ phải phát triển trong thế giới, thiền của
họ không nên trở thành việc trốn chạy. Cho nên bất kì an bình nào bạn thấy ở
đây bạn sẽ có khả năng giữ lại nó ở bất kì chỗ nào bạn đi. Sẽ không có vấn đề
nào, không chút nào. Tôi đã từng quản lí theo cách mọi người có thể quấy nhiễu
bạn ở bất kì chỗ nào khác đều hiện diện ở đây, cho nên bạn không cần phải sợ.
Thiền nhân bao giờ cũng sợ vài
thứ. Chẳng hạn, họ đã từng sợ đàn bà. Bạn có thể tìm được bất kì chỗ nào ở Ấn Độ
nhiều đàn bà đẹp hơn ở đây không? Sống động hơn? Sống ở đây, hiện hữu ở đây, bạn
sẽ hoàn toàn quên lãng sự kiện về ai là đàn ông và ai là đàn bà. Bạn có thể
kiên trì làm ra phân biệt này được bao lâu?
Tương lai không thuộc về đàn
ông không thuộc về đàn bà. Tương lai sẽ là một loại ái nam ái nữ. Phân biệt giữa
đàn ông và đàn bà sẽ biến mất ngày càng nhiều hơn.
Trong quá khứ phân biệt này đã
được tạo ra rất nhiều, hướng theo văn hoá. Con gái phải được nuôi lớn theo cách
khác với con trai - theo cách khác hoàn toàn. Tôi không nói rằng không có khác
biệt. Có khác biệt giữa đàn ông và đàn bà nhưng khác biệt đó chỉ là về sinh học.
Nhưng xã hội tạo ra khác biệt tâm lí: “Những điều này được phép chỉ cho con
trai, vì ‘con trai là con trai’ và những điều này không được phép cho con gái.”
Một khác biệt tâm lí được tạo ra từ chính lúc ban đầu. Khác biệt mà bạn thấy giữa
đàn ông và đàn bà trên thế giới chín mươi chín phần trăm là được bịa ra, được
nuôi dưỡng; nó không tự nhiên. Có một phần trăm khác biệt đó là sinh học - điều
đó không thành vấn đề. Sống ở đây bạn sống trong tính cùng nhau tới mức bạn sẽ
trở nên quên lãng về sự kiện ai là đàn ông và ai là đàn bà.
Vào ngày xưa, với tính chất sannyas
kiểu cổ, mọi người phải đi xa khỏi đàn bà lên hang động, vào tu viện. Có các tu
viện Ki tô giáo nơi không đàn bà nào đã bao giờ bước vào, đã bao giờ được phép
bước vào. Trên núi Mount Athos có một tu viện - trong một nghìn hai trăm năm
không một người đàn bà nào đã được phép vào. Và nói gì về đàn bà? - thậm chí bé
gái sáu tháng tuổi cũng không được phép, thậm chí bé gái sáu tháng cũng không
được phép. Cứ nhìn nỗi sợ đó! Và loại người nào phải sống ở đó nếu họ thậm chí
không thể cho phép bé gái sáu tháng tuổi? Những kẻ kì quặc được gọi là sư
(monk) - hay khỉ (monkey)- nhưng không phải là người, phải đã điên. Và chính
trong các tu viện này mà đủ loại điều kì quái đã nảy sinh.
Đồng dục lần đầu tiên được sinh
ra ở trong các tu viện; nó là hiện tượng tôn giáo. Nó nhất định là vậy. Nếu bạn
ép buộc đàn ông sống cùng nhau ở một chỗ nơi không đàn bà nào được phép, sớm
hay muộn đồng dục sẽ tới. Thủ dâm là thực hành tu viện, nó bắt nguồn từ tu viện.
Mọi loại suy đồi nhất định có đó.
Có các tu viện cho đàn bà nữa -
chỉ đàn bà là được phép, không cho phép đàn ông - và toàn thể thế giới tưởng tượng
của họ chỉ gồm đàn ông. Họ không thể có được các tạp chí như Playboy, nhưng ai
cần chúng khi bạn có đủ thời gian để tưởng tượng? Tưởng tượng của họ mang tính
khiêu dâm tới mức các tạp chí như Playboy chả là gì cả. Tưởng tượng của họ còn
phiêu diêu hơn.
Những người này đã sống trong
tu viện như vậy, nếu họ được phép quay về thế giới, một cách tự nhiên, thiền của
họ, lời cầu nguyện của họ, tôn giáo của họ, tất cả sẽ bị quấy rối.
Các sư đã rất sợ tiền. Một cách
tự nhiên, nếu họ đi vào trong thế giới, tiền phải được dùng. Bạn không thể sống
trong thế giới mà không có tiền. Và các sư đã từng sợ tới mức họ sẽ thậm chí
không chạm vào tiền. Nhìn cái sợ, cái ám ảnh này.
Acharya Vinoba Bhave, đại đệ tử
của Mahatma Gandhi, không chạm tới tiền. Nhưng đây là loại ám ảnh gì vậy? Chạm
tới tời mười ru pi, làm sao nó có thể làm hại bạn được? Và nếu nó có thể làm hại
được bạn, đây là loại tâm linh gì vậy? Tính tâm linh bất lực thế. Ông ấy không
chỉ không thể chạm được vào nó, nhưng nếu bạn mang tiền tới trước ông ấy, ông ấy
nhắm tịt mắt lại - ông ấy thậm chí không thể nhìn được. Thầy của ông ấy,
Mahatma Gandhi, thường nhìn ba con khỉ - ai đó đã cho ông ấy như món quà tặng.
Biết ông ấy, món quà này đích xác là món quà đúng. Một con khỉ ngồi với hai tay
bịt mắt, không nhìn: “Không nhìn vào nhiều thứ trong cuộc sống vì nó là nguy hiểm.”
Con khỉ khác đang ngồi với hai tay bịt tai: “Không nghe nhiều thứ vì nó là nguy
hiểm.” Và con khỉ thứ ba đang ngồi với hai tay bịt mồm: “Không nói nhiều thứ vì
nó là nguy hiểm.” Và sư này phải làm cả ba điều này cùng nhau. Đó là lí do tại
sao tôi nói sư là khỉ ba lần hơn.
Một người như vậy - người không
thể mở được mắt, không thể mở được tai, không thể mở được mồm - nếu người đó đi
vào trong thế giới, tự nhiên sẽ ở trong khó khăn. Người đó sẽ thấy rằng mọi thứ
đều bị quấy rối, mọi thứ đều bị phá huỷ. Và ở Ấn Độ thảm hoạ là ở chỗ những con
khỉ này đã trở thành các nhà lãnh đạo của đất nước này - những người suy đồi,
khổ từ sự bất thường, không tự nhiên, không tuôn chảy, không trong Đạo.
Toàn thể nỗ lực của tôi ở đây
là để tạo ra một thế giới thu nhỏ nơi tiền là tuyệt đối được chấp nhận; nơi đàn
bà và đàn ông sống cùng nhau trong vui vẻ, trong lễ hội, không sợ hãi; nơi mọi
thứ diễn ra trên thế giới vẫn tiếp tục, và cùng với thiền phát triển. Nó trở
thành ngày càng mạnh hơn vì mọi thách thức đều có đó.
Bạn có thể đi, Kavita, bất kì
chỗ nào bạn thích: không ai có thể lấy an bình của bạn đi được. Im lặng của bạn
là của bạn! Nó không phải là vì tôi. Bạn đã thu được nó, bạn đã kiếm được nó.
Câu hỏi 4
Và là câu hỏi liên quan:
Vậy thế thì sao! Thầy ngụ ý gì về "xã
hội với các qui tắc của nó’? Chỗ này thì sao?
Nhảm nhí, Osho, nhảm nhí. Nó toàn là nhảm
nhí!
Câu hỏi này là từ Sucheta. Tôi
chưa nghiêm khắc với cô ấy, do đó mới có câu hỏi nà. Nhưng từ giờ trở đi cô ấy
sẽ biết: tôi đã thực sự tử tế với cô ấy, và tôi hiếm khi tử tế với mọi người.
Chỗ này có nhiều qui tắc hơn bất
kì chỗ nào khác. Những qui tắc đó là phương thức - để tạo ra tình huống nào đó
trong bạn, một thách thức.
Câu hỏi này đã nảy sinh trong
tâm trí cô ấy vì cô ấy muốn làm việc với trẻ em, và tôi đã nói không. Tôi đã bảo
cô ấy làm việc ở đâu đó khác.
Nếu tôi đi cùng với cái thích
và không thích của bạn, chọn lựa của bạn, tôi là “Osho.” Trong câu hỏi này cô ấy
đã không viết “Osho”; bằng không cô ấy bao giờ cũng viết “Osho kính yêu,” “Thầy
kính yêu.” Câu hỏi bắt đầu thẳng thừng: “Vậy thế thì sao!”
Tôi không thể bỏ bạn lại với bản
thân bạn được, bằng không tôi sẽ không giúp được gì cả. Chỉ bởi vì Sucheta muốn
làm việc với trẻ em tôi không thể cho phép cô ấy, vì tôi phải chăm nom cho trẻ
em nữa - tôi không thể làm hỏng cuộc đời chúng. Sucheta, bạn bị làm hư hỏng bởi
bố mẹ bạn, bởi gia đình bạn, bởi xã hội bạn; tôi không thể cử bạn tới trẻ em được.
Bạn chưa có năng lực về điều đó. Chỉ bởi vì bạn chọn... Bất kì ai cũng có thể
chọn bất kì cái gì, nhưng ở đây mọi sự phải đi theo tôi, không theo bạn. Nhớ điều
đó! Nếu bạn không thể đủ kiên nhẫn, thế thì đây không phải là chỗ dành cho bạn,
thế thì bạn có thể ra đi. Người gác cổng ở mọi cổng là để ngăn cản mọi người khỏi
đi vào, nhưng tôi đã không để người gác nào ở đó để ngăn cản mọi người đi ra. Bạn
có thể ra đi ngay lập tức.
Nếu bạn phải ở đây, bạn phải ở
tương ứng với tôi, chỉ thế thì tôi mới có thể có ích nào đó. Tôi biết điều được
cần. Không phải bao giờ điều bạn thích cũng là nhu cầu của bạn. Cái thích của bạn
tới từ tâm trí của bạn, và tâm trí của bạn phải bị phá huỷ. Tôi không thể lắng
nghe cái thích và không thích của bạn được. Mọi qui tắc này đều được tôi làm
ra. Khoảnh khắc bạn trở thành một sannyasin, bạn trao ngần ấy thẩm quyền cho
tôi: rằng tôi sẽ quyết định vài điều cho bạn. Và nếu bạn muốn trở thành một nữ
đạo tràng viên, thế thì bạn phải cho tôi một trăm phần trăm thẩm quyền - đó là
nghĩa của việc trở thành người ở trong đạo tràng. Cô ấy muốn ở trong đạo tràng
và tôi đã gạt cô ấy ra bên ngoài vì cô ấy chưa có năng lực về điều đó. Lắng
nghe câu hỏi này và bạn sẽ thấy. Bạn sẽ phải thu được nó; và đây không phải là
cách để thu được nó, nhớ lấy.
Rất dễ đánh mất cơ hội này đang
sẵn có cho bạn. Bản ngã của bạn có thể trở thành vấn đề, có thể tạo ra vấn đề
cho bạn. Hoặc bạn phải nghe theo bản ngã của bạn và hoặc bạn phải nghe theo
tôi. Bạn sẽ phải thay đổi toàn thể hình mẫu suy nghĩ của bạn, bạn sẽ phải thay
đổi chính ngôn ngữ cuộc sống của bạn; bằng không bạn sẽ hiểu lầm.
Những qui tắc này là dành cho
chủ định nào đó.
Madhuri đã sống trong Nhà Lão Tử
và đột nhiên tôi phái cô ấy tới sống ở Nhà Jesus. Cô ấy khóc, nhưng chấp nhận
điều đó. Và cô ấy đã tới gần tôi hơn - gần hơn là cô ấy đã từng gần - trong
chính việc chấp nhận đó. Nhiều tình yêu hơn sẽ trút lên cô ấy từ phía tôi. Bạn
có thể sống về mặt vật lí rất gần tôi, đó là một điều. Cô ấy có thể đã chống lại,
cô ấy có thể đã viết cho tôi bức thư giận dữ, nhưng cô ấy đã không làm gì cả.
Cô ấy thậm chí đã không thốt ra một lời giận dữ. Cô ấy khóc, cô ấy buồn - và điều
đó là tự nhiên - nhưng không giận dữ. Sống cùng tôi trong cùng nhà và thế rồi
được phái đi sống ở nhà khác là khắc nghiệt, tôi biết. Nhưng cô ấy đã sống còn
qua cú sốc và cái gì đó có giá trị mênh mông đã xảy ra qua nó. Chỉ về sau cô ấy
mới hiểu rằng đây là ân huệ.
Cần thời gian cho bạn hiểu mọi
thứ. Nhưng tôi sống trong một thực tại khác toàn bộ, và tôi quyết định từ đó.
Và tôi biết bạn sống trong thực tại khác - diễn giải sai nhất định có đó từ
phía bạn - nhưng cố hiểu tôi đi. Cho dù thỉnh thoảng bạn không thể hiểu được, cứ
im lặng, kiên nhẫn làm điều tôi nói đi.
Chuyện xảy ra...
Thầy giáo hỏi học sinh, “Các em
có thích túi xách Kipling không?”
Học sinh nói, “Em không biết.
Em chưa bao giờ dùng Kipling cả.”
Nhà tư vấn hôn nhân nói với người
vợ, “Chị có thường thức dậy cằn nhằn buổi sáng không?”
Vợ, “Không, anh ấy dậy trước
khi tôi làm điều đó.”
“Anh làm quen thế nào trong cuộc
hẹn gặp đêm qua?” một người hippie được người hàng xóm già cả hỏi.
“Được lắm,” là câu trả lời.
“Tôi chung cuộc đã thuyết phục cô ấy nói có.”
“Ồ, chúc mừng! Khi nào thì có
đám cưới?”
“Đám cưới à? Đám cưới nào?”
Với người hippie đó là một thế
giới khác. Có không ngụ ý hôn nhân.
“Thưa cha sở, thầy bảo con phải có Đức tin, Hi
vọng và Từ thiện.”
“Điều đó đúng rồi.”
‘Vâng, khi con thử, họ gọi cảnh
sát.’
Và chuyện cuối cùng:
“Anh có chắc là đó là giấy kết
hôn mà anh đã đưa tôi tháng trước không?”
“Dạ có, thưa ông. Có chuyện gì
vậy?”
“Tôi tưởng có sai sót gì đó,
khi thấy rằng tôi đã sống cuộc sống của chó kể từ đó.”
Sucheta, nếu bạn muốn ở đây, bạn
sẽ phải học ngôn ngữ của tôi, cách tôi nhìn mọi sự, và bạn phải tới cùng tôi; bằng
không đây không phải là chỗ dành cho bạn. Thế thì đừng phí thời gian của bạn ở
đây. Thế thì tốt hơn cả là rời khỏi chỗ này sớm - càng sớm càng tốt - bởi vì nếu
bạn không đi cùng tôi, ngày này hay ngày khác bạn sẽ phải ra đi thôi. Và thế
thì bạn sẽ cảm thấy rất khổ vì những ngày đó mà bạn đã ở đây sẽ có vẻ như sự
phí hoài. Nếu bạn muốn ở cùng tôi, thế thì ở cùng tôi toàn bộ đi, toàn bộ nhất
có thể được, chỉ thế thì cái gì đó mới có thể xảy ra. Việc xảy ra này là khó bởi
vì từ phía bạn có nhiều cản trở thế.
Câu hỏi 5
Osho ơi, tôi thấy những lời bình về cưỡng
hiếp trong bài nói hôm qua là rất xúc phạm, cụ thể là, đàn bà bị hiếp "muốn
điều đó.” Điều này đã được chứng minh là tuyệt đối không đúng.
Thế thì tại sao bạn đã không kí
vào câu hỏi này? Thứ nhất: Tôi đã không nói rằng mọi đàn bà bị cưỡng hiếp đều
mong muốn điều đó, tôi đã nói “trong đa số trường hợp.” Nhớ điều đó; nó tạo ra
nhiều khác biệt. Và nó chỉ là một ví dụ. Có hàng nhìn tai nạn xe hơi và tôi nói
lại, đa số những người trải qua tai nạn xe hơi đã muốn nó, đã thiên về tai nạn,
đã hi vọng bằng cách nào đó rằng cái gì đó sẽ xảy ra, đã ham muốn nó sâu bên dưới,
đã có tính tự tử.
Tâm trí của bạn, bạn biết không
phải là tất cả; dưới nó có tâm trí vô thức lớn hơn. Trong tâm trí vô thức đó bạn
chứa chấp nhiều thứ mà bạn không nhận biết về chúng. Có thể có người có tính tự
tử nhưng không đủ dũng cảm để tự tử. Người đó sẽ tìm cách thức và phương tiện để
tự tử theo cách gián tiếp: tai nạn xe hơi - người đó sẽ không chịu trách nhiệm
chút nào, không ai sẽ nói rằng người đó tự tử. Không ai sẽ nói về sau rằng người
đó là kẻ hèn nhát, rằng người đó không thể đối diện được với cuộc sống. Có tai
nạn xe hơi là dễ dàng hơn tự tử.
Và khi có liên quan tới cưỡng
hiếp, cứ nhìn vào vô thức của bạn, nhìn vào trong giấc mơ của bạn. Rất hiếm khi
tìm ra một người đàn bà đã không mơ về việc bị hiếp. Có hấp dẫn nào đó trong việc
đó. Hấp dẫn là gì? Hấp dẫn là ở chỗ bạn có tính không cưỡng lại được tới mức một
người sẵn sàng phạm tội cưỡng hiếp, bạn có tính không cưỡng lại được tới mức một
người sẵn sàng vào tù mười năm, hay nếu đó là nước Mô ha mét giáo, sẵn sàng chết.
Nếu cưỡng hiếp bị phạm phải ở nước Mô ha mét giáo và người này bị bắt, chết là
hình phạt. Và bạn sẽ ngạc nhiên: nhiều cưỡng hiếp bị phạm phải ở các nước Mô ha
mét giáo hơn bất kì chỗ nào khác.
Có thể người phạm phải cưỡng hiếp
muốn tự tử. Và đây là cách hay để tự tử. Bạn có thể tìm ra cách nào tốt hơn cho
tự tử không? - một cách bạo dạn nữa. Và chết vì tình... thi vị thế, lãng mạn thế.
Có bạo hành nào đó tham gia
trong dục. Ngay cả trong dục thông thường khi không có cưỡng hiếp, cái gì đó của
cưỡng hiếp có tham gia vào. Đàn bà bao giờ cũng nói không. Tại sao? - bởi vì nếu
cô ấy nói có quá dễ dàng, thế thì không còn cảm giác đó, “Mình được cần, hoàn
toàn được cần.” Cô ấy cứ nói không và cứ ngụ ý có. Cô ấy cứ nói không, cô ấy
đang khêu gợi người đàn ông: cô ấy muốn người đàn ông phải theo cô ấy, cô ấy muốn
người đàn ông ép buộc cô ấy. Chính nỗ lực ép buộc cô ấy, chính nỗ lực lôi kéo
cô ấy vào việc làm tình làm cho cô ấy cảm thấy thích: cô ấy 'được cần’. Đây là
trạng thái nghèo nàn của tâm trí, nhưng nó là cách mọi người là vậy.
Cho nên đầu tiên tôi đã nói
“trong đa số trường hợp.” Có cả tai nạn nữa. Bạn có thể không nghĩ tới cưỡng hiếp
chút nào, và người điên tới và hiếp bạn. Bạn không loại trừ những trường hợp
đó, đó là lí do tại sao tôi đã không nói “một trăm phần trăm.” Trong đa số trường
hợp, bất kì cái gì xảy ra cho bạn - hiếp, giết người, bệnh tật - bằng cách nào
đó, ở đâu đó, đều được bạn ham muốn. Nhưng bạn không nói trong mọi trường hợp.
Bây giờ các nhà tâm lí nhận biết
rằng khi mọi người thiên về bệnh nào đó... Chẳng hạn, quãng độ tuổi bốn mươi
hai mọi người bị đau tim. Tại sao gần bốn mươi hai? - vì đó là lúc mọi người bắt
đầu thành công hay đã thành công. Họ có tiền họ bao giờ cũng muốn và bây giờ họ
không biết phải làm gì: thành công có đó và họ bị choáng bởi thành công. Họ bao
giờ cũng sống trong hi vọng rằng họ sẽ có ngần này tiền, người đàn bà này, ngôi
nhà này, xe hơi này - và họ có nó. Bây giờ sao đây? Đột nhiên tim dừng đập. Bây
giờ sao đây? Mọi phương hướng dường như bị mất. Nếu họ không bị đau tim họ sẽ rất
khổ. Đau tim làm cho họ nhẹ bớt. Bây giờ họ có thể nói với thế giới, “Tôi phải
nghỉ thôi. Các bác sĩ đã gợi ý nghỉ ngơi. Tôi không thể làm được công việc nặng
nhọc.”
Họ không thể nghỉ ngơi mà không
có cái cớ nào; đau tim trở thành cái cớ. Nếu họ đơn giản nghỉ ngơi, mọi người sẽ
nói, “Anh đang làm gì vậy? Vào lúc sung sức nhất của đời anh, ở bậc thang cuối
cùng của thành công của anh, anh đang làm gì? Anh có thể có nhiều tiền hơn. Đây
là lúc, bởi vì khi anh có tiền, nhiều tiền hơn lại tới. Khi anh có thành công,
nhiều thành công hơn lại tới. Anh làm gì trong thảnh thơi, về hưu sao?” Và họ sẽ
không có cớ nào. Đau tim là cớ hay. Không ai sẽ nói họ đã trốn khỏi thế giới.
Không ai sẽ đổ trách nhiệm lên họ. Họ có thể làm được gì? Toàn thể trách nhiệm
đổ vào cơn đau tim rồi. Mọi người không ý thức về mọi thứ diễn ra sâu bên trong
họ.
Bạn nói, “Tôi thấy những lời
bình về cưỡng hiếp trong bài nói hôm qua là rất xúc phạm...” Nhưng tại sao
chúng lại xúc phạm thế - và chỉ với một người thôi sao? Không ai khác đã viết,
không ai khác đã cảm thấy xúc phạm. Nếu bạn là một quí bà - và tôi hi vọng rằng
bạn là quí bà, bởi vì nếu bạn là quí ông thế thì mọi sự sẽ phức tạp hơn, cho
nên tôi tin cậy rằng bạn là quí bà - sao bạn cảm thấy bị xúc phạm thế? Bạn phải
đang mang ham muốn này bên trong bạn, do đó mới có xúc phạm; bằng không chẳng
có xúc phạm nào.
Tôi là người điên, tôi cứ nói mọi
thứ. Sao bạn phải bị xúc phạm? Tôi không phải là nhà khoa học, tôi không phải
là nhà tâm lí học, tôi chẳng là ai cả - tôi chỉ có tán chuyện tầm phào - sao bạn
phải bị xúc phạm? Tôi không phải là người nhất quán, tôi cứ tự mâu thuẫn với bản
thân mình. Bạn có thể đợi vài ngàY và tôi sẽ mâu thuẫn với bản thân tôi ngay.
Tôi sẽ nói, “Điều đó không bao giờ xảy ra cả! Bất kì khi nào đàn bà bị cưỡng hiếp
cô ấy không chịu trách nhiệm. Đó là bản ngã nam tính, bạo hành nam tính.” Cứ đợi
đấy! Bạn phải kiên nhẫn với tôi - tôi tự mâu thuẫn với bản thân tôi!
Nhưng sao bạn lại bị xúc phạm?
Tôi phải đã chạm tới điểm đau trong bạn, cái gì đó như vết thương phải có đó.
Sâu bên dưới ở đâu đó trong vô thức bạn muốn bị cưỡng hiếp? Đó là lí do tại sao
có nhiều giận dữ thế, nhiều xúc phạm thế. Và bạn sợ nữa - một cách tự nhiên -
đó là lí do tại sao bạn đã không kí vào câu hỏi này.
Bao giờ cũng nhớ kí vào nó. Và
nếu bạn rất sợ, bạn có thể viết tên của ai đó khác - nhưng kí vào nó! Thế thì bạn
có thể tận hưởng, và người khác sẽ bị đánh. Không cần lo nghĩ về điều đó.
Và bạn nói, “Điều này đã được
chứng minh là tuyệt đối không đúng.” Bạn có biết rằng không cái gì đã bao giờ
được chứng minh một cách tuyệt đối không? Không cái gì! Con người đã không chứng
minh được cái gì một cách tuyệt đối. Không có khả năng nào để chứng minh bất kì
cái gì một cách tuyệt đối: những khám phá mới, sự kiện mới, dữ liệu mới, và những
thay đổi phải được thực hiện. Ngay cả các khám phá khoa học cũng không là tuyệt
đối, cho nên làm sao các khám phá tâm lí có thể là tuyệt đối được? Tâm lí học
còn chưa phải là khoa học, nó vẫn là tưởng tượng. Nhiều nhất bạn có thể gọi nó,
nếu bạn thích từ 'khoa học', bạn có thể gọi nó là tưởng tượng khoa học. Nhưng
nó chưa có gì liên quan tới khoa học. Nó đang vật lộn để được là khoa học, nhưng
tôi không nghĩ rằng điều đó bao giờ đã là như vậy, vì tâm trí con người giống
như thuỷ ngân - bạn không thể làm ra khoa học từ nó.
Và tâm trí con người không phải
là hiện tượng đơn giản. Có nhiều tâm trí như có ngần ấy người. Mọi điều mà tâm
lí học có thể hi vọng là nghĩ về tâm trí trung bình. Nhưng bạn chưa bao giờ bắt
gặp "cái trung bình', bạn bao giờ cũng bắt gặp cái duy nhất. Không giải
thích khoa học nào là có thể về tâm trí duy nhất.
Tâm lí học còn chưa là khoa học,
và ngay cả khoa học cũng không thể nói về tính tuyệt đối được. Điều Newton đã
làm không còn đúng nữa. Nó có vẻ là tuyệt đối thế vào những ngày đó - nó không
còn là đúng nữa. Bạn có nghĩ điều Einstein đã làm sẽ vẫn còn đúng lâu không? Nó
không thể thế được, nó không có trong chính bản chất của mọi sự. Cuộc sống là
điều huyền bí tới mức bạn càng biết nhiều về nó, bạn sẽ càng phải tạo ra giải
thuyết mới - để bao hàm các sự kiện mới.
Bạn có biết đàn ông và đàn bà một
cách toàn bộ không? Bạn có thăm dò tâm trí nữ tính một cách toàn bộ không, để
cho bạn biết tuyệt đối rằng điều này là không đúng? Chẳng cái gì là tuyệt đối
đúng, chẳng cái gì là là tuyệt đối không đúng. Mọi thứ đều là đoán - mọi thứ đều
là đoán. Người này có thể ở gần chân lí hơn một chút, người khác có thể không gần
như thế. Nhưng điều tôi nói đã không được nhận làm phát biểu tổng quát. Nó phải
được nhận như đối tượng cho thiền. Bạn chỉ thiền về nó.
Tôi không quan tâm tới chân lí
tổng quát. Tôi đang nói cho các đệ tử! Bạn phải nhìn vào trong bản thân bạn. Nếu
bạn là đệ tử đàn bà, cứ nhìn vào bản thân bạn đi. Không có chỗ nào đó một ham
muốn lẩn khuất để bị cưỡng hiếp sao? Và nếu nó có đó, thì biết về nó là tốt
hơn, đem nó ra ý thức hoàn toàn là tốt hơn, bởi vì một khi cái gì đó trở thành
ý thức, nó biến mất. Nó có thể tồn tại chỉ trong vô thức. Trong vô thức nó là
nguy hiểm. Nếu bạn mang nó ra ý thức, nó bay hơi. Nó giống như nhổ cây ra khỏi
đất: đem rễ nó ra ánh sáng, thế thì cây chết. Và điều đó đích xác là điều xảy
ra: bất kì cái gì cứ lẩn khuất trong vô thức, trong hốc tối của linh hồn bạn -
cái chín lần lớn hơn tâm trí ý thức của bạn - đem nó vào trong tâm trí ý thức,
đem nó vào trong ánh mặt trời, và nếu nó đi tới đó, nó sẽ héo đi.
Điều tôi đang nói ở đây được ngụ
ý cho bạn thiền. Nếu bạn cảm thấy bị xúc phạm, thế thì điều này là rất tốt cho
bạn thiền: đi vào trong nó, tìm trong bản thân bạn, và không kết luận từ chính
lúc bắt đầu. Đừng nói, “Điều này là sai và đã được chứng minh tuyệt đối sai.” Đầu
tiên thiền, và đừng cố chứng minh nó sai hay đúng. Cứ đi cùng tâm trí mở vào trong
hiện hữu riêng của bạn và tìm nó. Và bạn sẽ ngạc nhiên rằng ham muốn này đang
luẩn khuất ở đó. Nó có một loại mê hoặc trong nó.
Một người đàn bà đi tới một
linh mục để thú tội. Cô ấy thú tội rằng cô ấy đã bị cưỡng hiếp. Và cô ấy thú nhận
rằng cô ấy đã tới linh mục bởi vì cô ấy thích điều đó. Đó là lí do tại sao cô ấy
thấy mặc cảm: nếu mà cô ấy không thích thú điều đó, chắc đã không có vấn đề tới
thú tội.
Thế rồi lần sau cô ấy lại tới để
được thú tội. Và rồi cô ấy lại tới nữa.
Và khi cô ấy tới lần thứ tư,
linh mục nói, “Nhưng thế này thì quá nhiều! Con bị cưỡng hiếp mọi tuần sao?”
Cô ấy nói, “Không, đây vẫn là
cùng việc hiếp trước thôi.”
“Nhưng thế thì sao con cứ tới
mãi thế?”
Cô ấy nói, “Con thích kể lại
nó. Con thấy thoải mái thế.”
Cứ đi vào trong bản thân bạn và
bạn sẽ thấy đủ mọi loại ham muốn lẩn quất trong bạn. Bạn sẽ thấy cái gì đó của
kẻ tàn bạo: rằng bạn muốn hành hạ người khác. Bạn sẽ thấy cái gì đó của kẻ tự bạo:
rằng bạn muốn hành hạ bản thân bạn. Bạn sẽ thấy đủ mọi thứ trong bạn vì con người
là bao la và vô thức không phải là một chỗ có trật tự - nó là hỗn độn, nó là
nhà thương điên. Nhưng chúng ta cứ kìm nén mọi điều đó. Chúng ta sợ thế với việc
thấy. Đó là lí do tại sao bạn cảm thấy bị xúc phạm thế. Tôi phải đã chạm vào đúng
chỗ trong bạn, do đó mới có xúc phạm. Vấn đề không phải là liệu nó được chứng
minh là đúng hay sai. Và tôi không quan tâm tới điều đó chút nào.
Mối quan tâm của tôi là làm cho
bạn ngày một có tính thiền hơn, ngày một nhận biết hơn về bản chất của bạn, ham
muốn bên trong nhất, khao khát, suy đồi, ám ảnh. Nếu chúng có thể được đem ra
ánh sáng, chúng sẽ biến mất. Và nếu vô thức có thể được làm trống rỗng hoàn
toàn, bạn sẽ trở thành vị phật.
Cho nên đừng đơn giản đi tranh
cãi với tôi, bởi vì điều đó là phí thời gian và năng lượng. Đi vào trong đi. Nếu
bạn không thể tìm được bất kì ham muốn nào như thế trong bạn, chừng ấy là tốt.
Nếu bạn tìm được nó, điều đó nữa cũng rất tốt - bạn có thể đem nó ra ánh sáng
và nó sẽ biến mất.
Câu hỏi 6
Tôi đang già đi và mất quan tâm tới đàn bà.
Tôi phải làm gì?
Thưa ông, cứ làm mất mối quan
tâm của ông đi! Điều đó là hoàn toàn tốt, không cái gì sai trong nó. Và hoàn
toàn được đảm bảo rằng không đàn bà nào sẽ bỏ lỡ ông. Ngược lại, họ tất cả sẽ rất
sung sướng.
Nhưng đặc biệt ở phương Tây, vì
Freud đã mở cái hộp của Pandora nên ý tưởng này đã nảy sinh rằng bạn phải vẫn
còn tính dục cho tới tận cùng, bởi vì dục là đồng nghĩa với cuộc sống. Cho nên
cho dù bạn bẩy mươi hay tám mươi bạn phải vẫn còn quan tâm tới dục. Nếu bạn mất
quan tâm tới dục điều đó nghĩa là bạn đang mất quan tâm tới sống, điều đó nghĩa
là bạn không còn được cần tới, điều đó nghĩa là bạn là vô dụng bây giờ. Bạn có
thể vứt bỏ chết hay đi tới nghị viện, nhưng bạn vô dụng.
Ý tưởng này rằng dục và sống là
đồng nghĩa là hoàn toàn vô căn cứ. Dục và sống là đồng nghĩa vào giai đoạn nào
đó thôi. Trong thời trẻ con chúng không đồng nghĩa, trong tuổi thanh niên chúng
là đồng nghĩa, trong tuổi già chúng lại không đồng nghĩa. Có các pha. Đứa trẻ
không quan tâm, thanh niên quan tâm - và mối quan tâm duy nhất của người đó là
trong dục.
Nhưng ở phương Tây có nỗ lực tiếp
diễn để duy trì trẻ trung, bạn phải không bị già đi. Mọi người cứ tự lừa bản
thân họ theo nhiều cách rằng họ vẫn còn trẻ. Nhiều thuốc bách bệnh mới đã được tìm
ra lặp đi lặp lại - những loại thuốc trường sinh bất lão mới mà sẽ giữ bạn trẻ
mãi - và mọi người ngu xuẩn tới mức họ bao giờ cũng sẵn sàng chấp nhận bất kì
cái gì vô nghĩa nào để vẫn còn trẻ trung. Tuổi già bị coi là một loại bệnh tật.
Già nghĩa là bạn ốm - ở phương Tây. Điều đó là không đúng.
Tuổi già có cái đẹp riêng của
nó, kho báu riêng của nó, cũng như tuổi trẻ có cái đẹp và kho báu riêng của nó.
Và chắc chắn các kho báu mà người già đi tới là có giá trị hơn nhiều so với kho
báu của thanh niên, vì người già đã sống tuổi thanh niên của mình. Người đó đã
biết mọi điều, người đó đã thấy mọi điều, người đó đã trải qua nó. Người đó đã
sống điều ảo tưởng và người đó đã biết vỡ mộng của nó tất cả. Bây giờ người đó
khôn ngoan hơn người đó đã từng; người đó trở nên hồn nhiên lần nữa. Khi dục biến
mất bạn đạt tới một loại hồn nhiên: bạn trở thành đứa trẻ lần nữa - và đứa trẻ
trưởng thành.
Ở phương Đông chúng ta có cái
nhìn khác toàn bộ về cuộc sống. Ở phương Đông chúng ta đã kính trọng người già,
không phải người trẻ, bởi vì người già là ở trên đỉnh - cuộc hành trình của cuộc
sống đạt tới đích của nó. Ở phương Tây người già chỉ là cái gì đó bị loại bỏ,
người già chỉ là để bị ném vào đống đồng nát nào đó. Bạn làm nhà cho người già
nơi bạn cứ chất đầy họ lên, hay trong bệnh viện. Không ai muốn làm bất kì cái
gì với người già - dường như họ là vô nghĩa, vô giá trị. Và họ đã sống toàn thể
cuộc sống của họ, và họ đã học nhiều bí mật của cuộc sống - họ có thể là thầy
giáo lớn, chỉ họ mới có thể là thầy giáo.
Ở phương Đông điều này đã là
cách thức truyền thống, rằng người già nên trở thành thầy của người trẻ, bởi vì
người đó đã sống, đã trưởng thành, đã hiểu. Người đó có thể cho bạn phương hướng
tốt hơn, với nhiều chín chắn hơn, với nhiều sáng tỏ hơn. Tuổi già là tuổi để
chuẩn bị cho cái chết. Và đó là việc chuẩn bị lớn lao nhất bởi vì bạn sẽ đi vào
cuộc hành trình dài nhất - vào trong cái không biết. Nếu bạn vẫn còn quan tâm tới
dục, nó sẽ giữ bạn chệch hướng khỏi cái chết. Đó là điều đang xảy ra ở phương
Tây.
Ở phương Tây mọi người đã không
chấp nhận chết như một phần của sống. Chết là điều kiêng kị, cũng như dục là điều
kiêng kị mới chỉ một trăm năm trước. Không ai nói về dục một trăm năm trước.
Không thể nào nói về nó hay viết về nó. Nó là kiêng kị tới mức trong thời nữ
hoàng Victoria các quí bà thường che cả chân ghế của họ nữa - vì chúng là chân,
và chân không nên được phô ra.
Freud đã đưa vào cuộc cách mạng
lớn. Thế giới đang chờ đợi một Freud khác để phá huỷ điều kiêng kị lớn hơn về
chết. Ông ấy đã phá huỷ điều kiêng kị về dục, và thế giới tốt hơn nhiều vì điều
đó. Freud là một trong những người đen phúc lành lớn lao nhất. Một Freud khác
được cần để phá huỷ điều kiêng kị khác - còn lớn hơn.
Chết phải được chấp nhận. Với
việc chấp nhận chết bạn bắt đầu chấp nhận tuổi già. Và trong chấp nhận này có
thảnh thơi. Và một khi bạn không còn quan tâm tới dục, toàn thể chú ý của bạn
có thể được hội tụ vào chết. Nhớ lấy, dục và chết là các cực đối lập; nếu bạn vẫn
còn quan tâm tới dục, khi nào bạn sẽ chuẩn bị cho chết? Chú ý của bạn sẽ vẫn
còn bị hội tụ vào dục và bạn sẽ chết mà không có chuẩn bị nào.
Thiền là việc chuẩn bị cho chết.
Bây giờ chuẩn bị cho chết đi - thiền đi. Bạn không còn quan tâm tới đàn bà - tốt.
Bây giờ trở nên quan tâm tới cái ta riêng của bạn đi. Đàn bà là bên ngoài bạn;
đó là mối quan tâm vào người khác. Hay nếu bạn là đàn bà, thế thì đàn ông là
bên ngoài bạn, và đó là mối quan tâm của cô ấy vào người khác. Bây giờ trở nên
quan tâm tới bản thân bạn đi: bây giờ cứ khám phá về cái ta, bây giờ đi cuộc
hành trình nội tâm.
Bạn hỏi, “Tôi đang già đi và mất
quan tâm tới đàn bà. Tôi phải làm gì?” Mất quan tâm đi. Cho phép nó xảy ra. Đừng
cố tạo ra nó một cách không cần thiết. Nếu nó diễn ra theo cách riêng của nó,
nó là đẹp.
Tôi đã nghe...
Max, tuổi bẩy mươi sáu, đang trở
về căn hộ của mình muộn trong đêm, giật mình thấy một cô gái quãng mười tám tuổi
đang lục soát căn hộ.
“Cô thiếu nữ ơi, cô là kẻ trộm
à!” ông ta nói. “Tôi gọi cảnh sát đây.”
“Thưa ông,” cô gái phân trần,
“nếu em bị bắt lần nữa, em sẽ bị tống đi xa trong nhiều năm. Xin ông đừng gọi cảnh
sát.”
“Tôi rất tiếc, nhưng tôi phải
làm điều đó.” Max đáp.
“Anh trông đây,” cô ấy khóc,
“em sẽ làm bất kì cái gì. Em cho anh thân xác em.”
“Thôi được,” công dân già nói,
“cởi quần áo ra và lên giường.”
Cô gái làm theo và Max nhanh
chóng làm theo. Ông ta cố và cố và cố mãi trong hai mươi phú. Cạn kiệt và trong
thất bại, ông ta từ bỏ.
“Chả ích gì,” Max thở dài. “Tôi
không thể làm được điều đó. Tôi sẽ phải gọi cảnh sát.”
Và bạn hỏi tôi phải làm gì:
“Tôi phải làm gì?” Bạn có muốn gọi cảnh sát không? Thế là đủ rồi. Bây giờ để
cái vô nghĩa đó đi đi, để cái ám ảnh đó đi đi. Bây giờ quay năng lượng của bạn
hướng tới cái chết: bây giờ nhìn vào trong cái chết mặt đối mặt, bây giờ đương
đầu với cái chết đi. Và đương đầu với cái chết là kinh nghiệm lớn lao nhất
trong cuộc sống. Và nếu bạn có thể đương đầu với cái chết, bạn sẽ đi tới biết rằng
bạn là bất tử. Đối diện với cái chết là cách duy nhất để biết rằng bạn là bất tử,
rằng chỉ thân thể chết và bạn không bao giờ chết. Và một khi bạn đã biết nó, bạn
sẵn sàng, sẵn sàng cho cuộc hành trình, và khi cái chết tới bạn sẽ đi vừa cười
to và nhảy múa và ca hát trong nó.
Và người có thể vừa đi vừa cười,
múa, hát trong cái chết - theo cách cầu nguyện, theo cách thiền - thì đi tới biết
cực thích lớn lao nhất có trong thế giới. Cực thích dục không là gì, bởi vì
trong cực thích dục chỉ một phần nhỏ, phần li ti của sinh lực của bạn rời bỏ khỏi
thân thể bạn và bạn cảm thấy thảnh thơi lớn lao. Trong chết toàn thể sinh lực của
bạn rời khỏi thân thể. Không cực thích dục nào có thể so sánh được với cực
thích vũ trụ đó, cực thích toàn bộ đó mà chết đem tới cho bạn.
Đừng bỏ lỡ chết. Chết sẽ cho bạn
món quà lớn lao nhất trong cuộc sống, món quà lúc ra đi. Nhưng chỉ vài người mới
đi tới nó bởi vì không ai sẵn sàng cho nó. Chết đem bạn đi vô nhận biết. Và bạn
kinh hoàng thế, và bạn quan tâm tới dục tới mức bạn níu bám lấy sống.
Bạn có biết rằng điều đó gần
như bao giờ cũng xảy ra không...? Ở phương Đông nó đã từng là một trong những
bí mật để biết về con người. Khi một người đàn ông chết, nếu người đó níu bám
quá nhiều vào sống và vẫn quan tâm tới dục, người đó sẽ chết với việc cương cứng.
Điều đó chỉ ra rằng anh chàng đáng thương này chết mà không sẵn sàng gì - ngay
cả trong chết anh ta cũng đầy những mơ tưởng dục. Điều đó xảy ra gần như bao giờ
cũng vậy - chừng nào bạn chưa trở thành thiền nhân lớn nó sẽ xảy ra cho bạn nữa
- rằng trong khi chết bạn sẽ mơ tưởng về dục: bạn sẽ làm tình, ít nhất trong tưởng
tượng của bạn. Đây không phải là cách chết. Đây là chính việc sỉ nhục cái chết,
và sỉ nhục Thượng đế, và rất sỉ nhục bản thân bạn.
Để cho dục biến mất đi - nó là
thời gian. Thảnh thơi trong không có tính dục. Không tính dục sẽ làm cho bạn được
định tâm. Dừng săn đuổi đàn bà và bắt đầu săn đuổi bản thân bạn; bạn không thể
làm được cả hai. Và được sẵn sàng đi: chết có thể đánh gục bạn vào bất kì khoảnh
khắc nào. Người ta chẳng bao giờ biết khi nào nó tới: chuẩn bị đi, cho phép bản
thân bạn tận hưởng thiền nhiều nhất có thể được. Biến đổi năng lượng dục của bạn
thành năng lượng thiền. Nó là cùng năng lượng, chỉ chiều hướng là đổi: nó không
còn chảy xuống và ra ngoài, nó bắt đầu chảy vào trong và chảy lên. Và cùng năng
lượng này mở ra nụ của hoa vàng trong bạn. Đây là toàn thể bí mật.
Bây giờ bạn đã đi tới điểm đúng
một cách tự nhiên, và bạn hỏi tôi, “Tôi phải làm gì?” Bạn đang hỏi đơn thuốc
nào đó để lại tạo ra tính dục đang biến mất. Bạn đang hỏi những ủng hộ nào đó,
bạn đang hỏi sự giúp đỡ nào đó, để cho bạn có thể tiếp tục chơi cùng trò chơi
ngu xuẩn - ngay cả trong tuổi già của bạn.
Nó là tốt khi bạn còn trẻ vì thế
thì bạn là khờ dại. Rất hiếm khi trở nên tỉnh táo và nhận biết và có tính thiền
khi bạn còn trẻ. Nếu bạn có thể trở nên vậy, bạn có thiên tài hiếm hoi. Nhưng nếu
bạn không thể trở nên có tính thiền ngay cả trong tuổi già, thế thì bạn chỉ ngu
si, hoàn toàn ngu si. Điều tốt là khờ dại khi bạn còn trẻ. Khờ dại đó là một phần
của trưởng thành, nó giúp cho bạn. Đàn bà hay đàn ông bên ngoài trở thành tấm
gương; họ phản xạ bạn, họ giúp bạn thấy bạn là ai. Yêu là rất bộc lộ. Nhưng
chung cuộc người ta phải đi tới nhìn vào bên trong bản thân mình, không nhìn
vào gương. Ngay cả gương cũng phải bị loại bỏ. Người ta phải một mình. Và sự
thuần khiết của tính một mình là vô hạn. Và phúc lạc của tính một mình là vĩnh
hằng.
Bây giờ khoảnh khắc đã tới rồi.
Cứ để mối quan tâm tới đàn bà ra đi và đột nhiên bạn sẽ thấy mối quan tâm khác
nảy sinh trong bạn - nó gần như đồng thời - quan tâm vào thiền. Và thế thì bạn
có thể có món quà cuối cùng mà cuộc sống có thể cho bạn: cái chết có tính thiền
- cái chết trong tỏ ngộ, trong samadhi, trong cực lạc - và bạn sẽ biết kinh
nghiệm cực thích toàn bộ. Kinh nghiệm đó là đủ; thế thì bạn sẽ không bao giờ
quay lại trong cuộc sống, trong thân thể, trong nhà tù này.
Ở phương Đông đây đã từng là mục
đích của chúng ta - cách không được sinh ra lần nữa - bởi vì toàn thể quá trình
này của việc được sinh ra và chết đi lặp đi lặp lại là quá trình chán ngán. Nó
là hoàn toàn vô tích sự. Trong phân tích chung cuộc nó chỉ là mơ, và thậm chí
không phải là mơ đẹp mà là ác mộng.
Gợi ý của tôi cho bạn là: bạn
đã sống cuộc sống của bạn, bạn đã thấy vui thú của thân thể, bạn đã nhìn vào
trong mối quan hệ và bạn đã học bất kì cái gì đã để được học từ nó, bây giờ đó
là lúc để quay vào trong.
Câu hỏi 7
Triết học là gì?
Tôi không biết, và tôi không
nghĩ rằng bất kì ai khác biết được. Triết học là đam mê vô dụng. Tôi dùng lời của
Jean-Paul Sartre. Ông ấy nói, “Con người là niềm đam mê vô dụng,” tôi nói con
người không phải là niềm đam mê vô dụng - nhưng triết học là vậy.
Bạn hỏi tôi, “Triết học là gì?”
Không ai đã bao giờ định nghĩa nó, nó vẫn còn mông lung. Không phải là các định
nghĩa đã không được nêu cho nó - cả triệu định nghĩa đã được cho - nhưng định
nghĩa này vẫn thiếu. Từng triết gia đều cho định nghĩa và các triết gia khác
mâu thuẫn với nó. Nó là trò chơi: tận hưởng thể thao của logic. Nó là chặt chẽ
logic. Nó giống như cờ vua - một trò chơi rất trí tuệ, rất cuốn hút, nhưng chẳng
có kết luận nào trong nó. Nó có tính không kết luận. Trò chơi tiếp tục từ thế hệ
này sang thế hệ khác. Dần dần, dần dần từ trò chơi này hai điều đã nảy sinh: một
điều là khoa học, và điều kia là tôn giáo.
Khoa học có tính đối thể, tôn
giáo có tính chủ thể. Khoa học có tính thí nghiệm, tôn giáo có tính kinh nghiệm.
Triết học không là cả hai; nó chỉ treo trong tình trạng lấp lửng giữa hai điều
này. Và dần dần, dần dần nó biến mất bởi vì cái có tính đối thể đang được lấy bởi
khoa học mọi ngày, và cái có tính chủ thể cũng đã được tôn giáo lấy. Không cái
gì còn lại cho triết học. Cho nên bây giờ triết học hiện đại cứ nghĩ về ngôn ngữ
- phân tích ngôn ngữ.
Các triết gia đang hỏi những
câu hỏi ngớ ngẩn nhất vì họ đã đánh mất mọi câu hỏi có nghĩa; hoặc những câu hỏi
đó đã được bao quát bởi khoa học hoặc bởi tôn giáo. Triết học đang trở nên ngày
một trống rỗng hơn. Họ không thể tìm ra được cho dù câu hỏi riêng của họ bây giờ,
cho nên hoặc họ lấy câu hỏi từ khoa học và họ nghĩ về chúng, hoặc họ lấy câu hỏi
từ tôn giáo và họ nghĩ về chúng. Câu hỏi của họ được vay mượn. Triết học là hiện
tượng sắp chết. Sẽ không còn là điều ngạc nhiên rằng một ngày nào đó bạn đột nhiên
đi tới biết rằng triết học đã chết. Nó đang trên giường chết. Bạn có thể đi tới
bất kì đại học nào và bạn có thể thấy: triết học trên giường chết.
Nhưng tại sao bạn đã hỏi câu hỏi
này? Điều đó liên quan nhiều hơn, quan trọng hơn để nghĩ tới.
Tôi không dạy triết học ở đây.
Điều tôi đang nói chẳng liên quan gì tới triết học. Nó tuyệt đối là thực nghiệm
và kinh nghiệm. Nỗ lực của tôi là để tạo ra tôn giáo khoa học - tâm lí của chư
phật. Cho nên tôi đang cho bạn thực nghiệm và tôi đang cho bạn khả năng để kinh
nghiệm cái gì đs mà bạn chưa kinh nghiệm qua. Đây là phòng thí nghiệm, là cơ xưởng.
Chúng ta được uốn theo làm cái gì đó - tôi ngụ ý công việc ở đây! Triết học
không phải là mối quan tâm chút nào.
Tôi rất chống triết học và tôi
né tránh triết học bởi vì nó đang chơi với cái bóng, ý nghĩ, suy đoán. Và bạn
có thể cứ chơi vô hạn, đến vô cùng, đến phát ngán; chẳng có tận cùng cho nó. Lời
này tạo ra lời khác, lí thuyết này tạo ra lí thuyết khác, và bạn có thể tiếp diễn,
tiếp diễn mãi. Trong năm nghìn năm nhiều triết học đã tồn tại trên thế giới, và
chẳng với mục đích chút nào.
Nhưng có những người có thái độ
triết học. Và nếu bạn là một trong số họ, xin bỏ nó đi; bằng không bạn và năng
lượng của bạn sẽ bị mất hút trong sa mạc.
Tôi sẽ kể cho bạn về bốn giai
đoạn của triết học trong bốn câu chuyện. Giai đoạn thứ nhất của triết học, câu
chuyện thứ nhất...
Một trong những chuyện tôi ưa
thích là chuyện về một cậu bé và một cô bé ở New England nơi đi xe trượt tuyết
là phổ biến trong mùa đông lạnh giá. Trong khi đi xe trượt vào một chiều chủ nhật,
được bọc trong chăn, cô bé xích gần lại cậu bé và nói, “Johnny, em lạnh.”
Johnny nhìn qua cô bé và nói,
“Anh cũng lạnh đây này, Jane. Sao không chui vào trong chăn?”
Thế là Jane kéo chăn lại gần
hơn, nhưng ngay lúc đó cô ta thậm chí lại gần Johnny hơn và nói, “Tay em vẫn lạnh.”
Anh ta chẳng chú ý gì mấy tới
cô ta và chẳng mấy chốc cô ta huých khuỷu tay vào anh ta và nói, “Johnny, anh
có nghe em không? Tay em lạnh... và hơn nữa, chẳng ai yêu em.”
Lần này anh ta nhìn qua cô bé
và nói, “Jane, nhớ rằng Thượng đế yêu em, và em bao giờ cũng có thể ngồi lên
tay em để giữ cho chúng ấm.”
Đây là giai đoạn thứ nhất của
việc có tính triết học. Giai đoạn thứ hai, câu chuyện thứ hai:
Một nhóm nghiên cứu gồm các triết
gia đã từng gặp gỡ hàng năm để nghiên cứu về Talmud. Một thành viên của nhóm có
thói quen nguy hại nhấm nháp chút rượu mạnh trong cuộc gặp. Một đêm ông ấy uống
chỉ nhiều hơn chút ít so với bình thường và trở nên hoàn toàn ngà ngà say. Bạn
đồng hành của ông ấy quyết định dạy cho ông ấy một bài học. Trong khi ông ấy ở
trong trạng thái say ngất ngây, họ đem ông ấy ra nghĩa địa và để ông ấy nằm sấp
trong các mộ chí.
Sau một chốc triết gia ngồi dậy.
Ông ấy nhìn quanh, phát hoảng và thất kinh. Thế rồi ông ấy bắt đầu suy luận,
“Mình có sống không? Hay mình chết? Nếu mình sống, mình có thể làm gì ở đây
trong nghĩa địa, trên những nấm mồ này? Và nếu mình chết, thế thì sao mình cảm
thấy rằng mình phải đi ra nhà vệ sinh ngay lập tức?”
Đây là giai đoạn thứ hai của
triết học. Và giai đoạn thứ ba, câu chuyện thứ ba:
Giáo sư Steinberg đã ăn trưa
trong cùng nhà hàng Phía Đông Thấp trong hai mươi năm. Mọi ngày ông ấy rời văn
phòng vào buổi trưa, đi tới nhà hàng và đặt một bát súp gà - không bao giờ thay
đổi.
Nhưng một hôm giáo sư gọi người
phục vụ lại sau khi nhận bát súp.
“Dạ thưa giáo sư?” người phục vụ
hỏi.
“Anh phục vụ, nếm thử súp xem.”
“Ông ngụ ý gì, nếm súp à? Trong hai mươi năm
ông đã từng ăn cùng súp gà ở đây, mọi ngày, dạ? Nó đã có gì khác biệt không?”
Vị giáo sư bỏ qua lời bình luận
của người phục vụ. “Xin mời nếm món súp này,” ông ấy lặp lại.
“Thưa giáo sư, có vấn đề gì với
ông vậy? Tôi biết súp gà có vị như thế nào chứ.”
“Nếm súp đi,” vị giáo sư yêu cầu.
“Thôi được, thôi được, tôi nếm.
Thìa đâu?”
“Aha!” vị giáo sư kêu lên.
Đây là giai đoạn thứ ba. Và
giai đoạn thứ tư, câu chuyện thứ tư:
Một người đàn bà đi tới một nhà
tâm lí triết học để điều trị chứng ảo tưởng của mình rằng người bà ấy bị phủ đầy
lông chim. Sau vài phiên triết gia nói với bà ấy, “Tôi cảm thấy rằng chúng ta đã
đi tới gốc rễ của vấn đề này qua thảo luận và phân tích của chúng ta, và bây giờ
nó ở đằng sau chúng ta. Bà nghĩ gì, bà Smith?”
“Ồ,” bà Smith nói, “tôi nghĩ
chúng ta đã có vài phiên kì diệu và tôi có cảm thấy rằng vấn đề đã được chăm
nom tới. Nhưng,” bà ấy nói thêm, “điều duy nhất làm bận tâm tôi bây giờ là điều
tôi sẽ làm với những chiếc lông đó.”
Bà ấy giơ tay ra tới vai và bắt
đầu phẩy phẩy, và nhà tâm lí, triết gia, đột nhiên nhảy lùi lại.
“Bây giờ dừng lại một phút đi
bà Smith. Đừng phẩy những cái lông đó lên tôi.”
Đây là giai đoạn thứ tư: dần dần,
dần dần, triết học trở thành một loại tính điên khùng, nó dẫn bạn vào thần kinh
vì triết học là hiện tượng tâm trí. Khoa học đã lấy thân thể, tâm trí đã lấy
linh hồn, chỉ tâm trí được bỏ lại cho triết học. Và tâm trí là tính điên tiềm
năng. Nếu bạn cứ đi quá nhiều trong tâm trí, bạn sẽ đi dần dần, dần dần hướng tới
điên khùng. Rất hiếm khí tìm ra một triết gia lành mạnh. Và điều ngược lại cũng
đúng: rất hiếm khi tìm ra người điên mà không là triết gia.
Tôi không dạy triết học ở đây bởi
vì tôi đang dạy vô trí. Và nếu bạn trở thành vô trí, mọi triết học biến mất: Ki
tô giáo, Hindu, Mô ha mét giáo, Phật giáo - mọi triết học biến mất; người theo
Hegel, Kant, Russel - tất cả triết học biến mất. Nếu tâm trí biến mất, triết lí
có thể tồn tại ở đâu? Nó có thể phát triển ở đâu? Tâm trí là mảnh đất gây giống
của triết học.
Để tâm trí biến mất đi. Và cái
đẹp là, khi không có tâm trí và không có ai để triết lí hoá và không có gì để
triết lí hoá, người ta đi tới biết. Triết học là nỗ lực của người mù. Người ta
nói: Triết học là người mù trong phòng tối trong đêm tối, tìm con mèo đen không
có đó...
Đủ cho hôm nay.