Chương 9. Thực hành và vô ham muốn

Yoga: Alpha và Omega (Tập 1)

Chương 9. Thực hành và vô ham muốn

Trạng thái thứ nhất của vairagya, vô ham muốn: việc dừng khỏi tự mê đắm trong khao khát về hoan lạc giác quan, bằng nỗ lực ý thức.

Trạng thái cuối cùng của vairagya, vô ham muốn: việc dừng của mọi ham muốn bằng việc biết bản chất bên trong nhất của purush, cái ta tối cao.

Abhyasa và vairagya - thực hành bên trong thường xuyên và vô ham muốn: đây là hai hòn đá tảng của Yoga của Patanjali. Nỗ lực bên trong thường xuyên là được cần không phải bởi vì cái gì đó phải được đạt tới mà bởi vì thói quen sai. Tranh đấu này không chống lại tự nhiên, tranh đấu này là chống lại thói quen. Tự nhiên có đó, mọi khoảnh khắc đều sẵn có để tuôn chảy vào, để trở thành một với nó, nhưng bạn có hình mẫu thói quen sai. Những thói quen đó tạo ra rào chắn. Tranh đấu này là chống lại những thói quen này, và chừng nào chúng còn chưa bị phá huỷ, tự nhiên, tự nhiên cố hữu của bạn không thể tuôn chảy, không thể chuyển động, không thể đạt tới định mệnh vì điều đó mà nó được ngụ ý.

Cho nên nhớ điều thứ nhất: cuộc vật lộn không phải là chống lại tự nhiên. Cuộc vật lộn này là chống lại nuôi dưỡng sai, thói quen sai. Bạn không tranh đấu với bản thân mình, bạn tranh đấu với cái gì đó khác mà đã trở thành cố định với bạn. Nếu điều này không được hiểu đúng, thế thì toàn thể nỗ lực của bạn có thể đi theo chiều hướng sai. Bạn có thể bắt đầu tranh đấu với bản thân bạn, và một khi bạn bắt đầu tranh đấu với bản thân bạn, bạn đang tranh đấu trận chiến thất bại. Bạn không bao giờ có thể thắng được. Ai sẽ thắng và ai sẽ bại? - bởi vì bạn là cả hai. Người đang tranh đấu và người mà bạn đang đánh lại đều là một. Nếu cả hai tay tôi bắt đầu đánh nhau, ai sẽ thắng?

Một khi bạn bắt đầu đánh nhau với bản thân mình, bạn thua rồi. Và nhiều người thế, trong nỗ lực của họ, trong việc tìm kiếm của họ về chân lí tâm linh, rơi vào trong sai sót đó. Họ trở thành nạn nhân của sai sót này - họ bắt đầu tranh đấu với bản thân họ. Nếu bạn tranh đấu với bản thân bạn, bạn sẽ bị ngày một mất trí hơn. Bạn sẽ ngày một bị phân chia, chia chẻ. Bạn sẽ trở nên tinh thần phân liệt. Đây là điều xảy ra ở phương Tây.

Ki tô giáo đã dạy - không phải Christ, Ki tô giáo đã dạy - tranh đấu với bản thân người ta, kết án bản thân người ta, phủ nhận bản thân người ta. Ki tô giáo đã tạo ra phân chia lớn giữa cái thấp hơn và cái cao hơn. Không có gì thấp hơn và không có gì cao hơn trong bạn, nhưng Ki tô giáo nói về cái ta thấp hơn và cái ta cao hơn, hay thân thể và linh hồn. Nhưng bằng cách nào đó Ki tô giáo phân chia bạn và thế rồi tạo ra tranh đấu. Tranh đấu này sẽ là vô tận, nó sẽ không dẫn bạn tới đâu cả. Kết quả tối thượng chỉ có thể là tự phá huỷ, hỗn độn tinh thần phân liệt. Đó là điều đang xảy ra ở phương Tây.

Yoga chưa bao giờ phân chia bạn, nhưng dầu vậy vẫn có tranh đấu. Tranh đấu không chống lại tự nhiên của bạn. Ngược lại, tranh đấu là vì tự nhiên của bạn. Bạn đã tích luỹ nhiều thói quen; những thói quen đó là thành tựu của bạn về hình mẫu sai của nhiều kiếp sống. Và bởi vì những hình mẫu sai đó tự nhiên của bạn không thể chuyển một cách tự phát được, không thể tuôn chảy một cách tự phát, không thể đạt tới định mệnh của nó. Những thói quen này phải bị phá huỷ. Và những điều này chỉ là thói quen - chúng có thể có vẻ giống như tự nhiên với bạn vì bạn bị nghiện quá nhiều với chúng. Bạn có thể đã trở nên bị đồng nhất với chúng, nhưng chúng không phải là bạn.

Phân biệt này phải được duy trì rõ ràng trong tâm trí, bằng không bạn có thể diễn giải sai Patanjali. Bất kì cái gì đã tới trong bạn từ bên ngoài và là sai đều phải bị phá huỷ để cho cái ở bên trong bạn có thể tuôn chảy, có thể nở hoa. Abhyasa, thực hành bên trong thường xuyên, là chống lại thói quen.

Điều thứ hai, hòn đá tảng thứ hai, là vairagya, vô ham muốn. Điều đó nữa có thể dẫn bạn vào chiều hướng sai. Và, nhớ lấy, đây không phải là qui tắc, đây là chiều hướng đơn giản. Khi tôi nói đây không phải là qui tắc tôi ngụ ý chúng không được tuân theo như điều ám ảnh, chúng phải được hiểu - nghĩa, ý nghĩa. Và ý nghĩa đó phải được mang trong đời người ta.

Điều đó sẽ là khác với mọi người cho nên nó không phải là qui tắc cố định. Bạn không tuân theo nó một cách giáo điều. Bạn phải hiểu ý nghĩa của nó và thế rồi cho phép nó phát triển bên trong bạn. Việc nở hoa sẽ là khác với từng cá nhân. Cho nên những điều này không phải là qui tắc chết, giáo điều, đây là những chiều hướng đơn giản. Chúng chỉ ra chiều hướng, chúng không cho bạn chi tiết.

Tôi nhớ, có lần Mulla Nasruddin làm việc như người gác cổng bảo tàng. Ngày đầu tiên anh ta được bổ nhiệm anh ta đã hỏi các qui tắc: “Qui tắc nào phải được tuân theo?” Thế là anh ta được trao cho cuốn sách các qui tắc mà người gác cổng cần phải tuân theo. Anh ta ghi nhớ chúng, anh ta để mọi chăm lo để khỏi quên từng chi tiết.

Và ngày đầy tiên khi anh ta đang thi hành nghĩa vụ, vị khách thứ nhất tới. Anh ta bảo khách thăm để ô lại bên ngoài ở cửa ra vào. Khách thăm ngạc nhiên. Người đó nói, “Nhưng tôi không có ô.”

Thế là Nasruddin nói, “Trong trường hợp đó, ông sẽ phải quay về nhà. Đem ô tới đây đi bởi vì đây là qui tắc. Chừng nào khách thăm còn chưa để ô của mình ở bên ngoài, người đó không thể được phép vào.”

Và có nhiều người bị ám ảnh bởi qui tắc. Họ tuân theo một cách mù quáng. Patanjali không quan tâm tới việc cho bạn các qui tắc. Bất kì điều gì ông ấy định nói đều là những chiều hướng đơn giản không phải được tuân theo, nhưng được hiểu. Việc tuân theo sẽ tới từ hiểu biết đó. Và điều đảo lại không thể xảy ra: nếu bạn tuân theo qui tắc, hiểu biết sẽ không tới. Nếu bạn hiểu qui tắc sẽ tới, việc tuân theo sẽ tự động tới, như cái bóng.

Vô ham muốn là chiều hướng. Nếu bạn tuân theo nó như qui tắc thế thì bạn sẽ bắt đầu giết chết ham muốn của bạn. Nhiều người đã làm điều đó, hàng triệu người đã làm điều đó - họ bắt đầu giết chết ham muốn của họ. Tất nhiên đây là toán học, đây là logic. Nếu vô ham muốn là được đạt tới thế thì đây là cách tốt nhất, giết mọi ham muốn. Thế thì bạn sẽ không có ham muốn nhưng bạn cũng sẽ chết. Bạn đã tuân theo qui tắc một cách đích xác, nhưng nếu bạn giết mọi ham muốn bạn đang giết bản thân bạn, bạn đang tự tử bởi vì ham muốn không chỉ là ham muốn, chúng là luồng chảy của sinh lực. Vô ham muốn là để được đạt tới mà không giết chết cái gì. Vô ham muốn là để được đạt tới với nhiều cuộc sống hơn, với nhiều năng lượng hơn, không ít hơn.

Chẳng hạn, bạn có thể giết dục một cách dễ dàng nếu bạn bỏ đói thân thể, bởi vì dục và thức ăn có quan hệ sâu sắc. Thức ăn được cần cho sự sống còn của bạn, cho sự sống còn của cá nhân, và dục được cần cho sự sống còn của giống nòi, của loài. Chúng cả hai đều là thức ăn, theo một cách nào đó. Không có thức ăn cá nhân không thể sống sót và không có dục giống nòi không thể sống sót - nhưng điều chính yếu là cá nhân. Nếu cá nhân không thể sống sót được thế thì không có vấn đề về giống nòi.

Cho nên nếu bạn bỏ đói thân thể mình, nếu bạn cho thân thể bạn ít thức ăn tới mức năng lượng được tạo ra bởi nó bị vét cạn trong công việc thường lệ hàng ngày, việc bước, ngồi, ngủ của bạn; nếu không có năng lượng phụ nào tích luỹ thế thì dục sẽ biến mất. Bởi vì dục có thể có đó chỉ khi cá nhân thu thập năng lượng phụ, nhiều hơn người đó cần cho sự sống còn của mình. Thế thì thân thể có thể nghĩ về sự sống còn cho giống nòi. Nếu bạn đang trong nguy hiểm thế thì thân thể đơn giản quên về dục.

Do đó có nhiều hấp dẫn tới nhịn ăn, bởi vì nếu bạn nhịn ăn dục biến mất. Nhưng đây không phải là vô ham muốn, đây chỉ là trở nên ngày một chết hơn, ngày một ít sống động hơn. Ở Ấn Độ, sư Jaina đã từng nhịn ăn liên tục vì mục đích này, vì nếu bạn nhịn liên tục và bạn thường xuyên ăn theo chế độ bỏ đói, dục biến mất. Không cái gì khác được cần, không biến đổi nào của tâm trí, không biến đổi nào của năng lượng bên trong - đơn giản bỏ đói giúp đỡ.

Thế thì bỏ đói trở thành thói quen. Và nếu bạn liên tục làm điều đó trong nhiều năm, bạn sẽ đơn giản quên rằng dục tồn tại. Không năng lượng nào được tạo ra, không năng lượng nào cho trung tâm dục. Không có năng lượng để chuyển động! Người này tồn tại chỉ như người chết. Không có dục.

Nhưng đây không phải là điều Patanjali ngụ ý. Đây không phải là trạng thái vô ham muốn. Nó đơn giản là trạng thái bất lực, năng lượng không có đó. Cho thức ăn cho thân thể đi... bạn có thể đã bỏ đói thân thể trong ba mươi hay bốn mươi năm: cho thân thể thức ăn đúng và dục tái xuất hiện ngay lập tức. Bạn không bị thay đổi - dục chỉ ẩn kín chờ đợi cho năng lượng tuôn chảy. Bất kì khi nào năng lượng tuôn chảy nó sẽ trở nên sống lại.

Cho nên tiêu chí là gì? Tiêu chí này phải được nhớ: sống động hơn, tràn đầy hơn với năng lượng, sự sống... và trở thành vô ham muốn. Chỉ thế thì, nếu vô ham muốn của bạn làm cho bạn sống động hơn thế thì bạn đã đi theo chiều hướng đúng. Nếu nó đơn giản làm cho bạn thành người chết, bạn đã tuân theo qui tắc. Dễ tuân theo qui tắc bởi vì không cần thông minh gì. Dễ theo qui tắc bởi vì các thủ đoạn đơn giản có thể làm được điều đó. Nhịn ăn là thủ đoạn đơn giản. Không có gì nhiều được ngụ ý trong nó, không trí huệ nào sẽ bắt nguồn từ nó.

Đã có một thực nghiệm ở Oxford. Trong ba mươi ngày một nhóm hai mươi sinh viên bị bỏ đói toàn bộ - những chàng trai trẻ, mạnh khoẻ. Sau ngày thứ bẩy hay thứ tám họ bắt đầu mất quan tâm tới con gái. Những ảnh khoả thân được trao cho họ và họ dửng dưng. Và dửng dưng này không chỉ về thân thể, ngay cả tâm trí họ cũng không quan tâm - bởi vì bây giờ có phương pháp để đánh giá tâm trí.

Bất kì khi nào một nam thanh niên, một anh chàng mạnh khoẻ, nhìn vào bức ảnh khoả thân của cô gái, con ngươi mắt anh ta trở nên lớn. Chúng mở nhiều hơn để nhận hình ảnh khoả thân. Và bạn không thể kiểm soát được con ngươi của bạn, chúng không thuộc điều khiển của ý chí. Cho nên bạn có thể nói rằng bạn không quan tâm tới dục, nhưng bức ảnh khoả thân sẽ chỉ ra liệu bạn có quan tâm hay không. Và bạn không thể làm được gì một cách tự điều khiển; bạn không thể điều khiển được con ngươi của mắt bạn. Chúng dãn rộng, bởi vì cái gì đó thú vị đã tới trước chúng tới mức chúng mở ra thêm, cửa sập mở ra thêm để nhận nhiều thêm vào. Không, đàn bà không quan tâm tới đàn ông khoả thân, họ quan tâm tới những đứa nhỏ mới sinh, cho nên nếu ảnh trẻ nhỏ đẹp được trao cho họ, mắt họ mở rộng.

Mọi thận trọng đã được tính tới để xem liệu các chàng có quan tâm không - không quan tâm. Dần dần mối quan tâm cứ giảm đi. Ngay cả trong mơ họ cũng dừng thấy con gái, giấc mơ dục. Đến tuần thứ hai, mười bốn hay mười lăm ngày, họ đơn giản là những xác chết. Cho dù gái đẹp có tới gần họ cũng không nhìn. Nếu ai đó kể câu chuyện tục tĩu họ không cười. Trong ba mươi ngày họ nhịn đói - đến ngày thứ ba mươi cả nhóm không còn dục. Không có dục trong tâm trí họ, trong thân thể họ.

Thế rồi thức ăn lại được cấp cho họ: và ngày đầu tiên họ lại trở nên như cũ. Ngày hôm sau họ quan tâm, và ngày thứ ba mọi điều mà việc nhịn đói trong ba mươi ngày đã biến mất. Họ không chỉ quan tâm, họ quan tâm một cách ám ảnh, dường như lỗ hổng này đã giúp đỡ. Trong vài tuần họ đã bị ám ảnh dục, chỉ nghĩ tới gái và không gì khác. Khi thức ăn có trong thân thể, con gái lại trở thành quan trọng.

Nhưng điều này đã từng được làm ở nhiều nước trên khắp thế giới. Nhiều tôn giáo đã tuân theo việc nhịn ăn này. Và thế rồi mọi người bắt đầu nghĩ rằng họ đã đi ra ngoài dục. Bạn có thể đi ra ngoài dục, nhưng nhịn ăn không phải là cách thức. Đó là thủ đoạn. Và điều này có thể được làm theo mọi cách. Nếu bạn đang nhịn ăn bạn sẽ ít giận, và nếu nhịn ăn trở thành thói quen thế thì nhiều điều từ cuộc sống của bạn sẽ đơn giản mất đi bởi vì cơ sở đã mất: thức ăn là cơ sở.

Khi bạn có nhiều năng lượng hơn bạn đi vào trong nhiều chiều hơn. Khi bạn được tràn ngập với năng lượng tuôn tràn, năng lượng tuôn tràn của bạn dẫn bạn vào nhiều, nhiều ham muốn. Ham muốn không là gì ngoài lối ra cho năng lượng. Cho nên hai cách là có thể: một cách là ham muốn của bạn thay đổi, năng lượng còn nguyên; hay năng lượng bị loại bỏ, ham muốn còn nguyên. Năng lượng có thể bị bỏ đi rất dễ dàng. Bạn có thể đơn giản được mổ, được thiến, và thế thì dục biến mất. Hoocmon nào đó có thể bị loại khỏi thân thể bạn. Và đó là điều nhịn ăn đang làm - một số hoocmon biến mất, thế thì bạn có thể trở thành vô dục.

Nhưng đây không phải là mục đích của Patanjali. Patanjali nói rằng năng lượng nên còn lại và ham muốn biến mất. Chỉ khi ham muốn biến mất và bạn tràn đầy với năng lượng thì bạn mới có thể đạt tới trạng thái phúc lạc đó mà Yoga nhắm tới. Người chết không thể đạt tới điều thiêng liêng. Điều thiêng liêng có thể được đạt tới chỉ qua năng lượng tràn ngập, năng lượng dư thừa, đại dương năng lượng.

Cho nên đây là điều thứ hai cần liên tục nhớ: không phá huỷ năng lượng, phá huỷ ham muốn. Điều đó sẽ là khó. Nó sẽ là gian nan, gay go, bởi vì nó cần biến đổi toàn bộ của bản thể bạn. Nhưng Patanjali ủng hộ điều đó. Cho nên ông ấy phân chia vairagya của ông ấy, vô ham muốn của ông ấy, thành hai bước. Chúng ta sẽ đi vào lời kinh này.

Lời kinh thứ nhất:

Trạng thái thứ nhất của vairagya, vô ham muốn: việc dừng khỏi tự mê đắm trong khao khát về hoan lạc giác quan, bằng nỗ lực ý thức.

Nhiều điều được ngụ ý và phải được hiểu. Một, mê đắm trong hoan lạc giác quan. Tại sao bạn đòi hỏi về hoan lạc giác quan? Tại sao tâm trí thường xuyên nghĩ về mê đắm? Tại sao bạn đi đi lại lại vào cùng hình mẫu của mê đắm?

Với Patanjali, và với tất cả những người đã biết, lí do là ở chỗ bạn không phúc lạc bên trong, do đó mới có ham muốn về hoan lạc. Tâm trí hướng hoan lạc nghĩa là như bạn vậy, trong bản thân bạn, bạn là bất hạnh. Đó là lí do tại sao bạn cứ tìm hạnh phúc ở đâu đó khác. Người bất hạnh nhất định đi vào trong ham muốn. Ham muốn là con đường cho tâm trí bất hạnh tìm kiếm hạnh phúc. Tất nhiên, tâm trí này không thể tìm được hạnh phúc ở đâu cả. Nhiều nhất người đó có thể tìm ra vài thoáng nhìn; những thoáng nhìn đó xuất hiện như hoan lạc. Hoan lạc nghĩa là thoáng nhìn về hạnh phúc. Và ảo tưởng là ở chỗ tâm trí tìm hoan lạc này nghĩ rằng những thoáng nhìn đó và hoan lạc tới từ đâu đó khác. Nó bao giờ cũng tới từ bên trong.

Chúng ta cố hiểu đi. Bạn đang trong tình yêu với một người, bạn đi vào trong dục. Dục cho bạn thoáng nhìn về hoan lạc, nó cho bạn thoáng nhìn về hạnh phúc. Trong một khoảnh khắc bạn cảm thấy thoải mái. Mọi khổ đã biến mất, mọi phiền não tinh thần không còn nữa. Trong một khoảnh khắc bạn ở đây và bây giờ, bạn đã quên tất cả. Trong một khoảnh khắc không có quá khứ và không có tương lai - bởi vì điều này mà không có quá khứ và không có tương lai. Và trong một khoảnh khắc bạn ở đây và bây giờ; từ bên trong bạn năng lượng tuôn chảy. Cái ta bên trong của bạn tuôn chảy trong khoảnh khắc này và bạn có thoáng nhìn về hạnh phúc.

Nhưng bạn nghĩ rằng thoáng nhìn đó tới từ bạn tình, từ người đàn bà hay từ người đàn ông. Nó không tới từ người đàn ông hay từ người đàn bà, nó tới từ bạn! Người kia đơn giản đã giúp cho việc rơi vào hiện tại, rơi ra khỏi tương lai và quá khứ. Người khác đã đơn giản giúp bạn đem bạn tới cái bây giờ của khoảnh khắc này.

Nếu bạn có thể đi tới cái bây giờ mà không có dục, dục dần dần sẽ trở nên vô dụng, nó sẽ biến mất. Thế thì nó sẽ không là ham muốn. Nếu bạn muốn đi vào trong nó bạn có thể đi vào nó như chuyện vui, nhưng không như ham muốn. Thế thì không có ám ảnh trong nó bởi vì bạn không phụ thuộc vào nó.

Ngồi dưới cây một ngày nào đó, trong buổi sáng khi mặt trời còn chưa mọc... Bởi vì có mặt trời lên thân thể bạn bị quấy rối và khó mà an bình bên trong. Đó là lí do tại sao ở phương Đông họ bao giờ cũng thiền trước khi mặt trời lên. Họ đã gọi nó là brahmamuhurt, khoảnh khắc của điều thiêng liêng. Và họ là đúng, bởi vì với mặt trời, năng lượng dâng lên và chúng bắt đầu tuôn chảy vào hình mẫu cũ mà bạn đã tạo ra.

Ngay trong buổi sáng, mặt trời còn chưa lên trên đường chân trời, mọi thứ là im lặng và tự nhiên đang ngủ say - cây đang ngủ, chim đang ngủ, toàn thế giới đang ngủ; thân thể bạn cũng ngủ bên trong. Bạn đã tới ngồi dưới cây. Mọi thứ im lặng. Cứ thử ở đây trong khoảnh khắc này. Đừng làm cái gì, thậm chí không thiền. Đừng làm nỗ lực nào. Chỉ nhắm mắt lại, vẫn còn im lặng trong cái im lặng này của tự nhiên. Đột nhiên bạn sẽ có cùng thoáng nhìn đã từng tới với bạn qua dục hay thậm chí còn lớn hơn, sâu hơn. Đột nhiên bạn sẽ cảm thấy việc xô đẩy của năng lượng chảy từ bên trong. Và bây giờ bạn không thể bị lừa được vì không có 'người kia'; nó chắc chắn đến từ bạn, nó chắc chắn tuôn chảy từ bên trong. Không ai khác đang trao nó cho bạn, bạn đang trao nó cho bản thân bạn.

Nhưng tình huống được cần tới... im lặng, năng lượng không trong kích động, bạn không làm cái gì, chỉ ở đó dưới cây. Và bạn sẽ có thoáng nhìn. Và điều này sẽ không thực sự là hoan lạc, nó sẽ là hạnh phúc, bởi vì bây giờ bạn đang nhìn vào nguồn đúng, chiều hướng đúng. Một khi bạn biết điều đó thế thì qua dục bạn sẽ lập tức nhận ra rằng người khác chỉ là tấm gương; bạn được phản xạ trong người đó. Và bạn là tấm gương cho người khác. Bạn đang giúp lẫn nhau để rơi vào trong hiện tại, để đi xa khỏi tâm trí suy nghĩ tới trạng thái vô suy nghĩ của bản thể.

Tâm trí càng bị chất đầy với huyên thuyên, dục càng có hấp dẫn. Ở phương Đông dục chưa bao giờ là ám ảnh như thế như nó đã trở nên vậy ở phương Tây. Phim ảnh, truyện, tiểu thuyết, thơ ca, tạp chí, mọi thứ đều đã trở nên có tính dục. Bạn không thể bán được cái gì trừ phi bạn có thể tạo ra hấp dẫn dục. Nếu bạn phải bán xe hơi bạn có thể bán nó chỉ như đối thể dục. Nếu bạn muốn bán thuốc đánh răng bạn có thể bán chỉ qua hấp dẫn dục nào đó. Không cái gì có thể được bán mà không có dục. Dường như là duy nhất dục có thị trường, không cái gì khác... điều có ý nghĩa.

Mọi ý nghĩa tới qua dục. Toàn thể tâm trí bị ám ảnh với dục. Tại sao? Tại sao điều này không bao giờ xảy ra trước đây? Đây là cái gì đó mới trong lịch sử con người. Và lí do là bây giờ phương Tây bị hấp thu toàn bộ vào trong ý nghĩ mà không có khả năng nào để ở đây và bây giờ, ngoại trừ trong dục. Dục đã vẫn còn là khả năng duy nhất, và thậm chí điều đó đang diễn ra.

Với con người hiện đại ngay cả điều này đã trở thành có thể - rằng trong khi làm tình người đó có thể nghĩ tới những thứ khác. Và một khi bạn trở nên có khả năng tới mức trong khi làm tình bạn có thể cứ nghĩ về cái gì đó - về tài khoản của bạn trong ngân hàng, hay bạn có thể cứ nói với người bạn, hay bạn có thể ở đâu đó khác trong khi làm tình ở đây - dục cũng sẽ bị kết thúc. Thế thì nó sẽ chỉ là chán ngán, thất vọng, bởi vì dục không phải là đồ vật. Đồ vật chỉ là thế này: rằng vì năng lượng dục đang chuyển động nhanh thế tâm trí bạn đi tới điểm dừng, dục tiếp quản. Năng lượng tuôn chảy nhanh, sống động tới mức hình mẫu suy nghĩ bình thường của bạn dừng lại.

Tôi đã nghe: Có lần chuyện xảy ra là Mulla Nasruddin đi qua khu rừng. Anh ta bắt gặp một chiếc sọ. Chỉ vì tò mò, như anh ta bao giờ cũng vậy, anh ta hỏi cái sọ, “Cái gì đưa ông tới đây, thưa ngài?” Và anh ta sững sờ vì cái sọ nói, “Việc nói đưa ta tới đây, thưa ngài.” Anh ta không thể tin được vào điều đó, nhưng anh ta đã nghe điều đó cho nên anh ta chạy tới triều đình nhà vua. Anh ta kể cho mọi người ở đó, “Tôi đã thấy phép màu! Một cái sọ, cái sọ biết nói, nằm ngay gần làng tôi ở trong rừng.”

Nhà vua cũng không thể tin được, nhưng ông ta cũng tò mò. Toàn thể triều đình đi theo. Họ đi vào rừng. Nasruddin tới gần chiếc sọ và lại hỏi cùng câu hỏi, “Cái gì đưa ông tới đây, thưa ngài?” Nhưng cái sọ vẫn còn im lặng. Anh ta cứ hỏi đi hỏi lại mãi, nhưng sọ im lặng như chết.

Nhà vua nói, “Ta biết điều đó từ trước rồi, Nasruddin, rằng anh là kẻ nói dối. Nhưng bây giờ điều này là quá thể. Anh đã giở trò đùa tới mức anh sẽ phải chịu phạt vì nó.” Ông ta ra lệnh cho lính chặt đầu anh ta và vứt gần chiếc sọ kia để cho kiến ăn. Khi mọi người đã đi - vua, quần thần - chiếc sọ kia lại bắt đầu nói. Và nó hỏi, “Cái gì đưa ông tới đây, thưa ngài?” Nasruddin đáp, “Việc nói đưa ta tới đây, thưa ngài.”

Và việc nói đã mang con người tới đây - tình huống điều đó là hôm nay. Tâm trí thường xuyên huyên thuyên không cho phép bất kì hạnh phúc nào, bất kì khả năng nào của hạnh phúc, bởi vì chỉ tâm trí im lặng mới có thể nhìn vào bên trong, chỉ tâm trí im lặng mới có thể nghe thấy im lặng, hạnh phúc điều bao giờ cũng sôi lên ở đó. Nhưng nó là tinh tế tới mức có tiếng ồn của tâm trí bạn không thể nghe được nó.

Chỉ trong dục thỉnh thoảng tiếng ồn này dừng lại. Tôi nói thỉnh thoảng.... Nếu bạn đã trở thành thói quen trong dục nữa, như chồng và vợ trở thành, thế thì nó không bao giờ dừng. Toàn thể hành động này trở thành tự động và tâm trí cứ đi theo cách riêng của nó. Thế thì dục cũng là chán.

Bất kì cái gì cũng có hấp dẫn nếu nó có thể cho bạn thoáng nhìn. Thoáng nhìn có thể dường như tới từ bên ngoài; nó bao giờ cũng tới từ bên trong. Bên ngoài chỉ có thể là tấm gương. Khi hạnh phúc tuôn chảy từ bên trong được phản xạ từ bên ngoài, nó được gọi là hoan lạc. Đây là định nghĩa của Patanjali: hạnh phúc tuôn chảy từ bên trong được phản xạ từ đâu đó trong cái bên ngoài, cái bên ngoài vận hành như tấm gương. Và nếu bạn nghĩ rằng hạnh phúc này đang tới từ bên ngoài, nó được gọi là hoan lạc. Chúng ta đang tìm hạnh phúc, không tìn hoan lạc, cho nên chừng nào bạn còn chưa có thể có những thoáng nhìn về hạnh phúc bạn không thể dừng nỗ lực tìm kiếm hoan lạc của bạn được. Mê đắm nghĩa là tìm hoan lạc.

Nỗ lực có ý thức là được cần vì hai điều. Một, bất kì khi nào bạn cảm thấy có khoảnh khắc của hoan lạc, biến đổi nó thành tình huống thiền đi. Bất kì khi nào bạn cảm thấy bạn đang cảm hoan lạc, hạnh phúc, vui vẻ, nhắm mắt lại và nhìn vào bên trong tại chỗ nó bắt nguồn. Đừng đánh mất khoảnh khắc này, điều này là quí giá. Nếu bạn không ý thức bạn có thể liên tục nghĩ rằng nó tới từ bên ngoài, và đó là ảo tưởng về thế giới.

Nếu bạn có thể có ý thức, có tính thiền, nếu bạn tìm nguồn thực, sớm hay muộn bạn sẽ đi tới biết nó đang tuôn chảy từ bên trong. Một khi bạn biết rằng nó bao giờ cũng chảy từ bên trong, nó là cái gì đó mà bạn đã có, mê đắm sẽ mất đi, và đây sẽ là bước đầu tiên của vô ham muốn. Thế thì bạn không tìm kiếm, không khao khát. Bạn không giết ham muốn, bạn không tranh đấu với ham muốn, bạn đơn giản đã thấy cái gì đó lớn lao hơn. Ham muốn không có vẻ quan trọng vậy bây giờ. Chúng héo tàn đi....

Nhớ điều này: chúng không bị giết và phá huỷ, chúng sẽ héo tàn đi. Bạn đơn giản bỏ quên chúng bởi vì bạn có nguồn lớn hơn, bạn bị hút như nan châm tới nó. Bây giờ toàn thể năng lượng của bạn chuyển vào trong.

Ham muốn đơn giản bị bỏ quên. Bạn không tranh đấu với chúng. Nếu bạn tranh đấu với chúng bạn sẽ không bao giờ thắng. Điều đó cũng giống như bạn có hòn đá nào đó, đá mầu, trong tay bạn và bây giờ đột nhiên bạn đã đi tới biết về kim cương - và chúng nằm khắp nơi. Bạn ném đá mầu đi chỉ để tạo ra không gian cho kim cương trong tay bạn. Bạn không tranh đấu với đá. Khi có kim cương bạn đơn giản vứt đá đi, chúng đã mất nghĩa của chúng.

Ham muốn phải mất nghĩa của chúng. Nếu bạn tranh đấu nghĩa không bị mất. Hay thậm chí, ngược lại, chỉ qua tranh đấu bạn có thể cho chúng nhiều nghĩa hơn. Thế thì chúng trở thành quan trọng hơn. Đây là việc xảy ra. Những người tranh đấu với bất kì ham muốn nào, ham muốn đó trở thành trung tâm của tâm trí họ. Nếu bạn tranh đấu dục, dục trở thành trung tâm. Thế thì bạn liên tục được tham gia, bận bịu với nó. Nó trở thành như vết thương. Và bất kì chỗ nào bạn nhìn vết thương đó lập tức phóng chiếu, và bất kì cái gì bạn nhìn đều trở nên có tính dục.

Tâm trí có cơ chế, cơ chế để sống còn cũ, về đánh hay chạy. Cách thức của tâm trí là hai đường: hoặc bạn có thể đánh nhau với cái gì đó hoặc bạn có thể bỏ chạy. Nếu bạn mạnh thì bạn đánh, nếu bạn yếu thì bạn chạy, thế thì bạn đơn giản trốn thoát, nhưng theo cả hai cách người kia là quan trọng, người kia là trung tâm. Bạn có thể đánh hay bạn có thể chạy khỏi thế giới nơi ham muốn là có thể. Bạn có thể đi lên Himalayas: điều đó nữa cũng là đánh, đánh kẻ yếu.

Tôi đã nghe: Có lần Mulla Nasruddin đi chợ làng. Anh ta để con lừa trên phố và đi vào cửa hàng mua cái gì đó. Khi anh ta quay ra anh ta bực mình. Ai đó đã sơn con lừa của anh ta thành khối đỏ, đỏ chói. Thế là anh ta bực bội, và anh ta hỏi, “Ai đã làm điều này? Tôi sẽ giết người đó!”

Một cậu nhỏ đang đứng đó. Nó nói, “Một người đã làm điều này, và người đó vừa mới đi vào bên trong quán rượu.”

Thế là Nasruddin đi tới đó, xô vào đó, giận dữ, điên khùng. Anh ta nói, “Ai đã làm điều này? Thằng chết tiệt nào đã sơn lên lừa của tao?”

Một người rất to lớn, khoẻ như vâm, đứng lên và người đó nói, “Tao làm đấy. Thì sao nào?”

Thế là Nasruddin nói, “Cám ơn ông. Ông đã làm việc hay thế. Tôi đến bảo ông rằng lớp sơn thứ nhất vừa khô rồi.”

Nếu bạn mạnh hơn thế thì bạn sẵn sàng đánh. Nếu bạn yếu thế thì bạn sẵn sàng trốn, bỏ chạy. Nhưng trong cả hai trường hợp bạn không trở nên mạnh hơn. Trong cả hai trường hợp người kia đã trở thành trung tâm của tâm trí bạn. Đây là hai thái độ, đánh hay chạy - và cả hai đều sai bởi vì qua cả hai tâm trí được làm mạnh thêm.

Patanjali nói có khả năng thứ ba: không đánh và không chạy, chỉ tỉnh táo. Chỉ ý thức. Bất kì cái gì là hoàn cảnh, cứ là nhân chứng. Nỗ lực ý thức nghĩa là một, tìm cội nguồn bên trong của hạnh phúc, và hai, chứng kiến hình mẫu cũ của thói quen - không đánh nhau với nó, chỉ chứng kiến nó.

Trạng thái thứ nhất của vairagya, vô ham muốn: việc dừng khỏi tự mê đắm trong khao khát về hoan lạc giác quan, bằng nỗ lực ý thức.

Nỗ lực có ý thức là chìa khoá. Ý thức là cần, và nỗ lực cũng là cần. Và nỗ lực nên là có ý thức, bởi vì có thể có nỗ lực vô ý thức. Bạn có thể được đào tạo theo cách mà bạn có thể vứt bỏ những ham muốn nào đó mà không biết rằng bạn đã vứt bỏ chúng.

Chẳng hạn, nếu bạn được sinh ra trong gia đình ăn chay bạn sẽ ăn thức ăn chay. Thức ăn không chay đơn giản không là vấn đề. Bạn chưa bao giờ vứt bỏ nó một cách có ý thức; bạn đã được nuôi lớn theo cách mà một cách vô ý thức nó đã vứt bỏ bản thân nó. Nhưng điều này sẽ không cho bạn sự toàn vẹn nào đó, điều này sẽ không cho bạn sức mạnh tâm linh nào đó. Chừng nào bạn chưa làm cái gì đó có ý thức, nó không thu được đâu.

Nhiều xã hội đã cố gắng điều này cho con cái họ, nuôi lớn chúng theo cách mà những điều sai nào đó đơn giản không đi vào trong cuộc sống của chúng. Những điều đó không đi vào, nhưng không cái gì thu được qua nó bởi vì điều thực cần thu được là ý thức. Và ý thức có thể được thu lấy qua nỗ lực. Nếu cái gì đó được ước định lên bạn mà không có nỗ lực của bạn, nó không phải là cái thu được chút nào.

Cho nên ở Ấn Độ có nhiều người ăn chay. Người Jaina, các brahmin, nhiều người là người ăn chay. Không cái gì được thu lại bởi vì là người ăn chay chỉ bởi việc được sinh trong gia đình Jaina chẳng có nghĩa gì. Nó không phải là nỗ lực có ý thức, bạn đã không làm cái gì về nó. Nếu bạn mà sinh ra trong gia đình không ăn chay bạn chắc đã ăn thức ăn không chay theo cùng cách.

Chừng nào nỗ lực có ý thức còn chưa được thực hiện việc kết tinh của bạn không bao giờ xảy ra. Bạn phải làm cái gì đó riêng của bạn. Khi bạn làm cái gì đó về phần riêng của bạn, bạn thu được cái gì đó. Không cái gì thu được mà không có ý thức, nhớ điều đó. Đó là một trong những điều tối thượng - không cái gì thu được mà không có ý thức! Bạn có thể là thánh nhân hoàn hảo, nhưng nếu bạn đã không trở nên có ý thức xuyên suốt điều đó là vô tích sự, vô dụng. Bạn phải vật lộn, từng li một, bởi vì qua vật lộn nhiều ý thức hơn sẽ được cần tới. Và bạn càng thực hành nhiều ý thức hơn, bạn càng trở nên có ý thức hơn. Và một khoảnh khắc tới khi bạn trở thành ý thức thuần khiết.

Bước thứ nhất là:

việc dừng khỏi tự mê đắm trong khao khát về hoan lạc giác quan, bằng nỗ lực ý thức.

Làm gì đây? Bất kì khi nào bạn ở trong trạng thái của hoan lạc - dục, thức ăn, tiền, quyền, bất kì cái gì cho bạn hoan lạc - thiền về nó đi. Cứ cố gắng tìm ra nó, nó tới từ đâu. Bạn là nguồn, hay nguồn ở đâu đó khác? Nếu nguồn ở đâu đó khác thế thì không có khả năng cho bất kì biến đổi nào bởi vì bạn sẽ vẫn còn phụ thuộc vào nguồn đó.

Nhưng may mắn, nguồn không ở đâu khác, nó ở bên trong bạn. Nếu bạn thiền bạn sẽ thấy nó. Nó đang gõ cửa từ bên trong ở mọi khoảnh khắc, “Tôi đây!” Một khi bạn có cảm giác rằng có việc gõ cửa mọi khoảnh khắc, và bạn chỉ đang tạo ra tình huống bên ngoài mà trong đó nó đã xảy ra, nó có thể xảy ra không cần tình huống nào. Thế thì bạn không cần phụ thuộc vào bất kì ai - vào thức ăn, vào dục, vào quyền lực, vào bất kì cái gì. Bạn là đủ lên bản thân bạn. Một khi bạn đã đi tới cảm giác này, cảm giác về sự đủ, mê đắm - tâm trí lao vào mê đắm, tâm trí mê đắm - biến mất.

Điều đó không có nghĩa là bạn sẽ không tận hưởng thức ăn. Bạn sẽ tận hưởng nhiều hơn, nhưng bây giờ thức ăn không là nguồn của hạnh phúc của bạn, bạn là nguồn. Bạn không phụ thuộc vào thức ăn, bạn không bị nghiện nó.

Điều đó không có nghĩa là bạn sẽ không tận hưởng dục. Bạn có thể tận hưởng nhiều hơn, nhưng bây giờ nó là vui đùa, chơi, nó chỉ là mở hội. Nhưng bạn không phụ thuộc vào nó, nó không phải là nguồn. Và một khi hai người, hai người yêu, có thể tìm thấy điều này - rằng người kia không phải là nguồn của hoan lạc của họ - họ dừng cãi cọ nhau. Họ bắt đầy yêu mến nhau lần đầu tiên.

Bằng không bạn có thể yêu một người mà bạn phụ thuộc vào theo bất kì cách nào. Bạn sẽ ghét, bởi vì người đó là sự phụ thuộc của bạn. Không có người đó bạn không thể hạnh phúc được. Cho nên người đó có chìa khoá - và người có chìa khoá với hạnh phúc của bạn là kẻ cai ngục của bạn. Người yêu đánh nhau bởi vì họ thấy rằng người kia có chìa khoá và, “Người đó có thể làm cho tôi hạnh phúc hay bất hạnh.” Một khi bạn đi tới biết rằng bạn là nguồn, và người kia là nguồn của hạnh phúc riêng của người đó... Bạn có thể chia sẻ hạnh phúc của bạn, đó là điều khác, nhưng bạn không phụ thuộc. Bạn có thể chia sẻ, bạn có thể mở hội cùng nhau. Đó là điều tình yêu ngụ ý: mở hội cùng nhau, chia sẻ lẫn nhau - không thu lợi từ nhau, không khai thác lẫn nhau. Bởi vì khai thác không thể là tình yêu được. Thế thì bạn đang dùng người khác như phương tiện, và bất kì ai bạn dùng như phương tiện, người đó sẽ ghét bạn.

Những người yêu ghét nhau vì họ dùng, khai thác nhau. Và tình yêu, cái đáng phải là cực lạc sâu sắc nhất, trở thành địa ngục xấu nhất. Nhưng một khi bạn biết rằng bạn là nguồn của hạnh phúc của mình, không ai khác là nguồn, bạn có thể chia sẻ nó một cách tự do. Thế thì người khác không phải là kẻ thù của bạn, thậm chí không phải là kẻ thù thân thiết. Lần đầu tiên tình bạn nảy sinh, bạn có thể tận hưởng bất kì cái gì.

Và bạn có thể tận hưởng chỉ khi bạn tự do. Chỉ người độc lập mới có thể tận hưởng. Người điên và bị ám ảnh với thức ăn không thể tận hưởng được. Người đó có thể rót đầy bụng, nhưng người đó không thể tận hưởng được. Việc ăn của người đó là bạo hành, nó là một loại giết chết. Người đó đang giết thức ăn, người đó phá huỷ thức ăn. Và những người yêu cảm thấy rằng hạnh phúc của họ tuỳ thuộc vào người khác đang đánh nhau, cố chi phối người khác, cố giết người khác, phá huỷ người khác. Bạn sẽ có khả năng tận hưởng mọi thứ nhiều hơn khi bạn biết rằng nguồn là ở bên trong. Thế thì toàn thể cuộc sống trở thành vở kịch và từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc bạn có thể cứ mở hội, vô hạn.

Đây là bước đầu tiên: với nỗ lực, ý thức và nỗ lực, bạn đạt tới vô ham muốn. Patanjali nói đây là điều đầu tiên, bởi vì ngay cả nỗ lực, ngay cả ý thức cũng không tốt bởi vì nó nghĩa là vật lộn nào đó, vật lộn ẩn nào đó, vẫn còn tiếp diễn.

Trạng thái cuối cùng của vairagya, vô ham muốn: việc dừng của mọi ham muốn bằng việc biết bản chất bên trong nhất của purush, cái ta tối cao.

Bước thứ hai và bước cuối cùng của vairagya, bước cuối cùng của vô ham muốn:

việc dừng của mọi ham muốn bằng việc biết bản chất bên trong nhất của purush, cái ta tối cao.

Thứ nhất, bạn phải biết rằng bạn là nguồn của mọi hạnh phúc xảy ra cho bạn. Thứ hai, bạn phải biết bản chất toàn bộ của cái ta bên trong của bạn. Thứ nhất, bạn là nguồn. Thứ hai, “Nguồn này là gì?” Thứ nhất, chỉ ngần này là đủ - rằng bạn là nguồn của hạnh phúc của bạn. Và thứ hai, nguồn này là gì trong tính toàn bộ của nó, purush này là gì, cái ta bên trong này là gì - “Tôi là ai?” - trong tính toàn bộ của nó.

Một khi bạn biết nguồn này trong tính toàn bộ của nó bạn đã biết tất cả. Thế thì toàn thể vũ trụ là ở bên trong. Không chỉ hạnh phúc - thế thì tất cả mọi thứ tồn tại, đều tồn tại bên trong, không chỉ hạnh phúc. Thế thì Thượng đế không ở đâu đó ngồi trên mây, ngài tồn tại ở bên trong. Thế thì bạn là nguồn, cội nguồn của tất cả. Thế thì bạn là trung tâm.

Và một khi bạn trở thành trung tâm của sự tồn tại, một khi bạn biết rằng bạn là trung tâm của sự tồn tại, mọi khổ đã biến mất. Bây giờ vô ham muốn trở thành tự phát, sahaj. Không nỗ lực, không cố gắng, không duy trì nào được cần. Nó là vậy; nó đã trở thành tự nhiên. Bạn không kéo hay đẩy nó. Bây giờ không có cái 'tôi' nào có thể kéo và đẩy.

Nhớ điều này: vật lộn tạo ra bản ngã. Nếu bạn vật lộn trong thế giới điều đó tạo ra bản ngã thô: “Tôi là ai đó có tiền, có danh, có quyền.” Nếu bạn vật lộn bên trong, điều đó tạo ra bản ngã tinh: “Tôi thuần khiết, tôi là thánh nhân, tôi là hiền nhân” - nhưng ‘tôi’ vẫn còn cùng vật lộn. Cho nên có bản ngã ngoan đạo kẻ có bản ngã rất tinh vi. Họ có thể không phải là phàm nhân - họ không vậy, họ là người thế giới khác - nhưng có vật lộn. Họ đã đạt tới cái gì đó: việc đạt tới đó vẫn mang cái bóng cuối cùng của cái 'tôi'.

Bước thứ hai, và trạng thái cuối cùng của vô ham muốn đối với Patanjali, là việc biến mất toàn bộ của bản ngã: chỉ tự nhiên tuôn chảy, không 'tôi', không nỗ lực có ý thức. Điều đó không có nghĩa là bạn sẽ không có ý thức; bạn sẽ có ý thức hoàn hảo, nhưng không nỗ lực ngụ ý việc có ý thức. Sẽ không có tự ý thức. Tâm thức thuần khiết... bạn đã chấp nhận bản thân bạn và sự tồn tại như nó vậy.

Chấp nhận toàn bộ: đây là điều Lão Tử gọi là Đạo, sông chảy ra biển. Nó không làm nỗ lực nào, nó không trong vội vã nào để đạt tới biển. Cho dù nó không đạt tới, nó vẫn không trở nên thất vọng. Cho dù nó đạt tới trong hàng triệu năm, mọi thứ vẫn là được. Sông đơn giản chảy bởi vì việc chảy là bản tính của nó. Không có nỗ lực, nó sẽ cứ chảy.

Khi lần đầu tiên ham muốn được lưu ý và quan sát, nỗ lực nảy sinh, nỗ lực tinh tế. Ngay bước đầu tiên là nỗ lực tinh tế. Bạn bắt đầu cố nhận biết: “Hạnh phúc của tôi tới từ đâu?” Bạn phải làm cái gì đó, và việc làm đó sẽ tạo ra bản ngã. Đó là lí do tại sao Patanjali nói rằng chỉ lúc bắt đầu, và bạn phải nhớ điều đó không phải là kết thúc. Đến cuối không chỉ ham muốn đã biến mất, bạn cũng đã biến mất. Chỉ bản thể bên trong vẫn còn trong dòng chảy của nó.

Dòng chảy tự phát này là cực lạc tối cao, bởi vì không khổ nào là có thể cho nó. Khổ tới qua mong đợi, đòi hỏi. Không có ai để mong đợi, để đòi hỏi, cho nên bất kì cái gì xảy ra đều tốt. Bất kì điều gì xảy ra, nó đều là phúc lành. Bạn không thể so sánh với bất kì cái gì khác - nó là hoàn cảnh. Và bởi vì không có so sánh với quá khứ và với tương lai - không ai để so sánh - bạn không thể nhìn vào cái gì như khổ, như đau. Cho dù đau xảy ra trong tình huống đó nó sẽ là không đau. Cố mà hiểu điều này. Đây là khó khăn.

Jesus bị đóng đinh. Ki tô giáo đã vẽ Jesus rất buồn. Họ thậm chí đã nói rằng ông ấy chưa bao giờ cười, và trong nhà thờ của họ, họ có những bức hình của Jesus ở mọi nơi. Điều này là nhân bản, chúng ta có thể hiểu được điều đó bởi vì một người bị đóng đinh phải buồn, người đó phải trong phiền não bên trong, người đó phải trong khổ.

Cho nên Ki tô giáo cứ nói rằng Jesus chịu khổ vì tội lỗi của chúng ta - nhưng ông ấy chịu khổ. Điều này tuyệt đối sai! Nếu bạn hỏi Patanjali hay tôi, điều này là tuyệt đối sai. Jesus không thể khổ được. Không thể nào có chuyện Jesus khổ. Và nếu ông ấy khổ thế thì chẳng có khác biệt gì giữa bạn và ông ấy.

Đau có đó, nhưng ông ấy không thể khổ được. Điều này có vẻ huyền bí, nhưng nó không đâu; điều này là đơn giản. Đau có đó. Như chúng ta có thể thấy từ bên ngoài thì ông ấy bị đóng đinh, bị xúc phạm, thân thể ông ấy bị phá huỷ. Đau có đó nhưng Jesus không thể khổ bởi vì trong khoảnh khắc này khi Jesus bị đóng đinh, ông ấy không thể hỏi. Ông ấy không có nhu cầu. Ông ấy không thể nói, “Điều này là sai. Điều này phải không thế chứ. Mình đáng phải được ban thưởng mà mình lại bị đóng đinh.”

Nếu như ông ấy có điều này trong tâm trí - “Mình phải được ban thưởng mà mình lại bị đóng đinh” - thế thì sẽ có đau. Nếu ông ấy không có "tương lai" trong tâm trí rằng, “Mình đáng phải được ban thưởng,” không mong đợi về tương lai, không mục đích cố định để đạt tới, thế thì bất kì chỗ nào ông ấy tìm thấy bản thân ông ấy đều là mục đích. Và ông ấy không thể so sánh được. Điều này không thể là khác được. Đây là khoảnh khắc hiện tại mà đã được mang tới cho ông ấy. Việc đóng đinh này là phần thưởng.

Và ông ấy không thể khổ được bởi vì khổ nghĩa là chống cự. Bạn phải chống lại cái gì đó, chỉ thế thì bạn mới có thể khổ. Thử điều đó đi. Sẽ khó cho bạn bị đóng đinh, nhưng có việc đóng đinh hàng ngày đấy, nhỏ thôi... chúng sẽ là đóng đinh.

Bạn bị đau ở chân, hay ở đầu bạn bị đau. Bạn có thể đã không quan sát cơ chế của nó: bạn bị đau đầu và bạn thường xuyên vật lộn và chống cự. Bạn không muốn nó. Bạn chống lại nó, bạn phân chia. Bạn ở đâu đó đứng bên trong đầu và đau đầu có đó. Bạn là tách rời và đau đầu là tách rời. Và bạn khăng khăng rằng nó phải không như vậy - đây là vấn đề thực.

Thử một lần không đánh nhau, mà tuôn chảy cùng với đau đầu, trở thành đau đầu. Và nói, “Đây là hoàn cảnh. Đây là cách đau đầu của tôi tại khoảnh khắc này, và khoảng khắc này cái không là có thể. Nó có thể đi trong tương lai, nhưng trong khoảnh khắc này đau đầu có đó.” Đừng chống cự. Cho phép nó xảy ra, trở thành một với nó. Đừng kéo bản thân bạn tách rời, tuôn chảy cùng nó đi. Và thế thì sẽ có việc dâng lên bất thần của một kiểu hạnh phúc mới mà bạn đã không biết. Khi không có người chống cự, ngay cả đau dầu cũng không đau. Tranh đấu tạo ra đau. Đau nghĩa là bao giờ cũng tranh đấu chống lại đau - đó là cái đau thực.

Jesus chấp nhận: đây là cách cuộc sống của ông ấy đã đi tới cây chữ thập. Đây là định mệnh. Đây là điều ở phương Đông họ bao giờ cũng gọi là số phận, bhagya, số mệnh. Cho nên phỏng có ích gì mà tranh cãi với số phận của bạn, phỏng có ích gì mà tranh đấu với nó. Bạn không thể làm gì được, nó đang xảy ra. Chỉ một điều là có thể cho bạn - bạn có thể tuôn chảy cùng nó hay bạn có thể tranh đấu với nó. Nếu bạn tranh đấu nó trở nên đau đớn hơn. Nếu bạn tuôn chảy cùng nó đau đớn ít đi. Và nếu bạn có thể tuôn chảy toàn bộ, đau đớn đã biến mất. Bạn đã trở thành luồng chảy.

Thử điều đó khi bạn bị đau đầu, thử điều đó khi bạn bị ốm thân thể, thử điều đó khi bạn có cái đau nào đó - cứ tuôn chảy cùng nó. Và một khi... nếu bạn có thể tuôn chảy, bạn sẽ đi tới một trong những bí mật sâu nhất của cuộc sống: rằng đau biến mất nếu bạn tuôn chảy cùng nó. Và nếu bạn có thể tuôn chảy toàn bộ, đau trở thành hạnh phúc.

Nhưng đây không phải là cái gì đó logic để được hiểu. Bạn có thể lĩnh hội nó về mặt trí tuệ, nhưng điều đó không có tác dụng. Thử điều đó về mặt tồn tại đi. Có những tình huống mọi ngày, mọi khoảnh khắc cái gì đó sai. Tuôn chảy cùng nó, và xem cách bạn biến đổi toàn thể tình huống. Và quá biến đổi đó bạn siêu việt lên trên nó.

Vị Phật không bao giờ có thể trong đau, điều đó là không thể được. Chỉ bản ngã có thể trong đau. Để bị đau, bản ngã là điều phải có. Và nếu bản ngã có đó bạn cũng có thể biến đổi hài lòng của mình thành đau; nếu bản ngã không có đó bạn có thể biến đau của bạn thành hài lòng. Bí mật nằm cùng bản ngã.

Trạng thái cuối cùng của vairagya, vô ham muốn: việc dừng của mọi ham muốn bằng việc biết bản chất bên trong nhất của purush, cái ta tối cao.

Trạng thái cuối cùng của vairagya, vô ham muốn: việc dừng của mọi ham muốn bằng việc biết bản chất bên trong nhất của purush, cái ta tối cao.

Việc đó xảy ra thế nào? - chỉ bằng việc biết cốt lõi bên trong nhất của bản thân bạn, purush, người cư ngụ bên trong. Chỉ bằng việc biết nó! Patanjali nói, Phật nói, Lão Tử nói, chỉ bằng việc biết nó mọi ham muốn biến mất.

Đây là điều huyền bí, và tâm trí logic nhất định hỏi làm sao có thể xảy ra chuyện chỉ bằng việc biết bản thân họ mà mọi ham muốn biến mất. Nó xảy ra, bởi vì không biết tới bản thân họ mọi ham muốn đã nảy sinh. Ham muốn đơn giản là dốt nát về cái ta. Tại sao? Mọi điều bạn đang tìm kiếm qua ham muốn là có đó, ẩn bên trong cái ta. Nếu bạn biết cái ta ham muốn sẽ biến mất.

Chẳng hạn, bạn đang đòi hỏi về sức mạnh. Mọi người đều đang đòi hỏi về sức mạnh. Sức mạnh tạo ra điên trong mọi người. Dường như đó là tính người: xã hội đã tồn tại theo cách mà mọi người đều nghiện mạnh.

Đứa trẻ được sinh ra; đứa trẻ là không tự lo liệu được. Đây là cảm giác đầu tiên bạn bao giờ cũng mang cùng bạn. Đứa trẻ được sinh ra, nó không tự lo liệu được, và đứa trẻ không tự lo liệu được muốn mạnh. Điều đó là tự nhiên bởi vì mọi người đều mạnh hơn nó. Mẹ là mạnh, bố là mạnh, anh là mạnh, mọi người đều mạnh, và đứa trẻ tuyệt đối không tự lo liệu được. Tất nhiên ham muốn đầu tiên nảy sinh là mạnh - làm sao lớn lên mạnh mẽ, làm sao chi phối. Và đứa trẻ bắt đầu có tính chính trị từ chính khoảnh khắc đó. Nó bắt đầu học thủ đoạn, cách chi phối.

Nếu nó khóc quá nhiều nó đi tới biết rằng nó có thể chi phối qua việc khóc. Nó có thể chi phối cả nhà bằng việc khóc. Nó học khóc. Và đàn bà liên tục khóc ngay cả khi họ không là trẻ con. Họ đã học được bí mật này và họ tiếp tục nó. Và họ phải tiếp tục nó bởi vì họ vẫn còn không tự lo liệu được - đó là chính trị có tác động mạnh.

Nó biết thủ đoạn và nó có thể tạo ra rối loạn. Và nó có thể tạo ra rối loạn tới mức bạn phải chấp nhận và thoả hiệp với nó. Và mọi khoảnh khắc nó cảm thấy sâu sắc rằng điều duy nhất được cần là mạnh, mạnh hơn. Nó sẽ học, nó sẽ đi tới trường, nó sẽ lớn lên, nó sẽ yêu, nhưng đằng sau mọi thứ - giáo dục, tình yêu, chơi đùa của nó - nó sẽ tìm ra cách để có mạnh hơn. Qua giáo dục nó sẽ muốn chi phối - làm sao là người đứng đầu lớp để cho nó có thể chi phối - làm sao có nhiều tiền hơn để cho nó có thể chi phối, làm sao nó tiếp tục phát triển ảnh hưởng và lãnh thổ chi phối. Toàn thể cuộc sống nó sẽ theo đuổi sức mạnh.

Nhiều kiếp đơn giản bị phí hoài. Và cho dù bạn có được mạnh, bạn định làm gì? Đơn giản một ham muốn trẻ con được hoàn thành. Cho nên khi bạn trở thành một Napoleon hay một Hitler, đột nhiên bạn trở nên nhận biết rằng toàn thể nỗ lực đã là vô dụng, vô tích sự. Chỉ là ước muốn trẻ con đã được hoàn thành, có vậy thôi. Bây giờ bạn làm gì? Làm gì với sức mạnh này? Nếu ước muốn được hoàn thành bạn thất vọng, nếu ước muốn không được hoàn thành bạn thất vọng. Và nó không thể được hoàn thành một cách tuyệt đối, bởi vì không ai có thể mạnh tới mức người đó có thể cảm thấy, “Bây giờ thế là đủ” - không người nào! Thế giới này phức tạp tới mức ngay cả một Hitler cũng cảm thấy không có sức mạnh trong các khoảnh khắc, ngay cả một Napoleon cũng sẽ cảm thấy không có sức mạnh trong các khoảnh khắc. Không ai có thể cảm thấy tuyệt đối mạnh, và không cái gì có thể thoả mãn bạn.

Nhưng khi người ta đi tới biết cái ta của mình, người ta đi tới biết nguồn của sức mạnh tuyệt đối. Thế thì ham muốn về sức mạnh biến mất bởi vì bạn đã là vua và bạn cứ tưởng rằng bạn là kẻ ăn xin. Và bạn đã vật lộn để là kẻ ăn xin lớn hơn, kẻ ăn xin lớn hơn, và bạn đã là vua rồi. Đột nhiên bạn đi tới nhận ra rằng bạn không thiếu cái gì cả. Bạn không phải là bất lực. Bạn là nguồn của mọi năng lượng, bạn là chính nguồn của cuộc sống. Cảm giác trẻ con đó về không tự lo liệu được do người khác tạo ra. Và nó là cái vòng luẩn quẩn họ đã tạo ra trong bạn bởi vì nó được tạo ra trong họ bởi bố mẹ họ, và cứ thế mãi.

Bố mẹ bạn đang tạo ra cảm giác trong bạn rằng bạn là không tự lo liệu được. Tại sao? Bởi vì chỉ qua điều này họ có thể cảm thấy họ là mạnh. Bạn có thể nghĩ rằng bạn yêu con bạn nhiều lắm. Điều đó dường như là hoàn cảnh. Bạn yêu sức mạnh, và khi bạn có con, khi bạn trở thành mẹ và bố, bạn là mạnh. Không ai có thể nghe bạn, bạn có thể không là gì trong thế giới này, nhưng ít nhất trong biên giới của gia đình bạn, bạn là mạnh. Bạn ít nhất có thể hành hạ đứa con nhỏ.

Và nhìn vào bố và mẹ mà xem - họ hành hạ đấy! Và họ hành hạ theo cách đáng yêu tới mức bạn thậm chí không thể nói với họ, “Bố mẹ đang hành hạ!” Họ hành hạ, “vì điều tốt riêng của các con” - vì điều tốt riêng cho đứa con! Họ đang giúp con họ trưởng thành. Họ cảm thấy mạnh. Các nhà tâm lí nói rằng nhiều người đi vào trong nghề dạy học chỉ để cảm thấy mạnh, vì với ba mươi đứa trẻ dưới quyền bạn, bạn là vua.

Người ta đồn rằng Aurangzeb bị con ông ta cầm tù. Khi ông ấy bị cầm tù ông ấy đã viết một bức thư và ông ấy nói, “Nếu con có thể hoàn thành chỉ một ước nguyện này điều đó sẽ là tốt, và bố sẽ rất hạnh phúc. Con cho ba mươi đứa trẻ tới bố để cho bố có thể dạy chúng trong việc giam cầm của bố.”

Người con tương truyền đã nói, “Bố ta bao giờ cũng vẫn là vua, và ông ấy không thể đánh mất vương quốc của mình được. Cho nên ngay cả trong tù ông ấy cũng cần ba mươi đứa trẻ để cho ông ấy có thể dạy chúng.”

Trông đấy! Vào bất kì trường nào! Giáo viên ngồi trên ghế của mình - và tuyệt đối mạnh mẽ, chính là người chủ của mọi điều đang xảy ra ở đó. Mọi người muốn có trẻ con không phải bởi vì họ yêu, bởi vì nếu họ thực sự yêu thế giới này chắc đã khác toàn bộ. Nếu bạn yêu con bạn thế giới chắc đã khác toàn bộ. Bạn sẽ không giúp cho nó thành không tự lo liệu được, cảm thấy không tự lo liệu được. Bạn sẽ cho nó nhiều tình yêu tới mức nó sẽ cảm thấy nó mạnh mẽ. Nếu bạn cho tình yêu thế thì nó sẽ không bao giờ đòi hỏi mạnh mẽ. Nó sẽ không trở thành người lãnh đạo chính trị, nó sẽ không đi vì bầu cử. Nó sẽ không cố tích luỹ tiền và phát điên theo điều đó, bởi vì nó biết điều đó là vô dụng - nó đã mạnh rồi; tình yêu là đủ.

Nhưng không ai cho tình yêu, thế thì nó sẽ tạo ra cái thay thế. Mọi ham muốn của bạn, dù vì quyền, tiền, danh, chúng tất cả đều chỉ ra rằng cái gì đó đã được dạy cho bạn trong thời thơ ấu của bạn, cái gì đó đã được ước định trong máy tính sinh học của bạn, và bạn đang theo ước định đó mà không nhìn vào bên trong rằng bất kì cái gì bạn đang đòi hỏi đều đã có đó rồi.

Toàn thể nỗ lực của Patanjali là để đưa máy tính sinh học của bạn vào im lặng để cho nó không can thiệp. Đây là điều thiền là gì. Nó là việc đưa máy tính sinh học của bạn, trong những khoảnh khắc nào đó, vào im lặng, vào trạng thái không huyên thuyên, để cho bạn có thể nhìn vào bên trong và nghe bản tính sâu nhất của bạn. Chỉ một thoáng nhìn sẽ thay đổi bạn bởi vì thế thì cái máy tính sinh học này không thể lừa bạn được. Cái máy tính sinh học này cứ nói, “Làm cái này, làm cái nọ!” Nó cứ liên tục thao túng bạn: “Mình phải có nhiều quyền hơn, bằng không mình chẳng là ai cả.”

Nếu bạn nhìn vào bên trong, không có nhu cầu là bất kì ai. Không có nhu cầu là ai đó. Bạn đã được chấp nhận như bạn vậy. Toàn thể sự tồn tại chấp nhận bạn, hạnh phúc về bạn. Bạn là việc nở hoa, việc nở hoa cá nhân, khác với bất kì người nào khác, duy nhất. Và Thượng đế đón chào bạn, bằng không bạn đã không thể ở đây rồi. Bạn ở đây chỉ bởi vì bạn được chấp nhận. Bạn ở đây chỉ bởi vì Thượng đế yêu bạn hay vũ trụ yêu bạn hay sự tồn tại cần bạn. Bạn được cần.

Một khi bạn biết bản tính bên trong nhất của mình, điều Patanjali gọi là purush.... Purush nghĩa là người cư ngụ bên trong. Thân thể chỉ là ngôi nhà. Người cư ngụ bên trong, tâm thức cư ngụ bên trong, là purush. Một khi bạn biết tâm thức cư ngụ bên trong này, không cái gì được cần. Bạn là đủ, quá đủ. Bạn là hoàn hảo như bạn vậy. Bạn được chấp nhận tuyệt đối, được đón chào. Sự tồn tại trở thành phúc lành. Ham muốn biến mất, chúng là một phần của tự dốt nát. Với tự biết mình chúng biến mất, chúng bay hơi.

Abhyasa, thực hành bên trong thường xuyên, nỗ lực có ý thức để tỉnh táo ngày một nhiều hơn, để là người chủ bản thân mình ngày một nhiều hơn, để ngày càng ít bị chi phối bởi thói quen, bởi máy móc, cơ chế tựa robot, và vairagya, vô ham muốn: hai điều này được đạt tới, người ta trở thành nhà yogi. Hai điều này được đạt tới, người ta đã đạt tới mục đích.

Tôi sẽ nhắc lại: nhưng đừng tạo ra tranh đấu. Cho phép mọi việc xảy ra này ngày một tự phát hơn. Đừng tranh đấu với dục, với thức ăn - với bất kì cái gì. Thay vì thế, tìm ra cái gì là cái cho bạn hạnh phúc, nó tới từ đâu; đi vào trong chiều hướng đó. Ham muốn, dần dần, cứ biến đi.

Và điều thứ hai: ngày một có ý thức hơn. Bất kì cái gì đang xảy ra, ngày một có ý thức hơn. Và vẫn còn trong khoảnh khắc đó và chấp nhận khoảnh khắc đó. Đừng đòi hỏi cái gì đó khác. Thế thì bạn sẽ không tạo ra khổ. Nếu đau có đó, cứ để nó có đó. Vẫn còn trong nó và tuôn chảy trong nó. Điều kiện duy nhất là, vẫn còn tỉnh táo. Một cách có chủ tâm, một cách có quan sát, đi vào trong nó, tuôn chảy trong nó. Đừng chống cự!

Khi đau biến mất ham muốn về hài lòng cũng biến mất. Khi bạn không trong phiền não bạn không đòi hỏi mê đắm. Khi phiền não không có đó, mê đắm trở thành vô nghĩa - và càng ngày bạn càng rơi vào trong vực thẳm bên trong. Và nó phúc lạc, nó cực lạc sâu sắc tới mức ngay cả một thoáng nhìn về nó và toàn thể thế giới trở thành vô nghĩa. Thế thì mọi điều thế giới này có thể cho bạn đều là vô dụng.

Và điều này không nên trở thành thái độ tranh đấu. Bạn không nên trở thành chiến binh, bạn nên trở thành thiền nhân. Nếu bạn thiền, mọi thứ sẽ xảy ra một cách tự phát cho bạn, điều sẽ cứ biến đổi và thay đổi bạn. Bắt đầu tranh đấu, và bạn đã bắt đầu kìm nén. Và kìm nén sẽ đưa bạn vào ngày một khổ hơn.

Và bạn không thể lừa dối được. Có nhiều người không chỉ lừa dối người khác, họ cứ lừa dối bản thân họ. Họ nghĩ họ không trong khổ. Họ cứ nói họ không trong khổ nhưng toàn thể sự tồn tại của họ là khổ. Khi họ nói rằng họ không trong khổ, mặt họ, mắt họ, tim họ, mọi thứ đều đang trong khổ.

Tôi sẽ kể cho bạn một giai thoại, và thế rồi chấm dứt. Tôi đã nghe nói rằng ngày xưa có mười hai quí bà lên tới nơi chuộc tội. Thiên thần hành lễ hỏi họ, “Người nào trong các bà không trung thành với chồng mình khi còn trên trái đất? Nếu ai đó không trung thành với chồng mình, giơ tay lên.” Đỏ mặt, ngần ngại, dần dần mười một quí bà giờ tay lên.

Thiên thần hành lễ lấy điện thoại, nói vào điện thoại, “A lô! Địa ngục đấy à? Ông có chỗ ở đó cho mười hai bà vợ không trung thành không? - một trong họ, điếc đặc!”

Chẳng cần bạn nói điều đó ra hay không - mặt bạn, chính bản thể bạn, biểu lộ mọi thứ. Bạn có thể nói bạn không khổ nhưng cách bạn nói điều đó, biểu lộ bạn khổ. Bạn không thể lừa được. Và chẳng có ích gì bởi vì không ai có thể lừa được bất kì ai khác, bạn chỉ có thể tự lừa mình thôi.

Nhớ lấy, nếu bạn khổ, bạn đã tạo ra mọi điều này. Để cho điều đó xuyên thấu vào bên trong trái tim bạn rằng bạn đã tạo ra khổ của bạn, bởi vì điều này sẽ là công thức, chìa khoá. Nếu bạn đã tạo ra khổ của bạn, chỉ thế thì bạn mới có thể phá huỷ được chúng. Nếu ai đó khác đã tạo ra chúng, bạn là bất lực. Bạn đã tạo ra khổ của bạn; bạn có thể phá huỷ chúng. Bạn đã tạo ra chúng qua thói quen sai, nghiện ngập, ham muốn.

Vứt bỏ hình mẫu này đi. Nhìn tươi tắn, và chính cuộc sống là niềm vui tối thượng có thể có cho tâm thức con người.

Đủ cho hôm nay?

Xem tiếp Chương 10 - Quay về Mục lục Tập 1