Chương 4. Gà chọi

Osho - Khi giầy vừa

Bài giảng về các câu chuyện của Trang Tử

Chương 4. Gà chọi

Kỉ Sảnh Tử luyện gà chọi cho vua Chu Tuyên vương. Mới được mười ngày vua vua đã hỏi xong chưa. 

Đáp: Chưa, gà còn kiêu khí, tự thị.

Mười ngày sau lại hỏi.

Đáp: Chưa, mắt nhìn còn hăng, khí còn thịnh.

Mười ngày sau lại hỏi.

Đáp: Gần được, nghe gà khác gáy, nó không xúc động nữa. Coi nó tựa như gà bằng gỗ, đức nó toàn bị rồi, gà lạ không dám đương đầu với nó, thấy nó là quay đầu chạy.

Tâm trí con người bao giờ cũng kết thúc với bản ngã - đó là trưởng thành chung cuộc của nó. Cho nên trước hết cố hiểu cách tâm trí con người trở thành bản ngã.

Bản ngã là rào chắn. Bạn càng có đấy nhiều, điều Thiêng liêng càng ít có; bạn càng ít hiện hữu, bạn càng sẵn có cho điều Thiêng liêng. Nếu bạn trống rỗng toàn bộ điều Thiêng liêng trở thành vị khách, và ngài có thể trở thành vị khách chỉ khi bạn trống rỗng toàn bộ, khi thậm chí không một mảnh mẩu của bạn còn lại. Thế thì bạn trở thành người chủ và trở thành vị khách. Khi bạn không hiện hữu, bạn là người chủ; khi bạn hiện hữu, mọi lời cầu nguyện của bạn đều vô ích, mọi lời mời của bạn đều là giả. Khi bạn hiện hữu, bạn chưa mời ngài vì lời mời của bạn chỉ là đích thực khi bạn không hiện hữu. Nó là niềm khát khao im lặng của bản thể trống rỗng, lời cầu nguyện im lặng không lời nào của tâm trí cái không còn nữa, của bản ngã đã tan biến.

Có lần chuyện xảy ra là Mulla Nasrudin tới tôi, rất bị bối rối, buồn, lúng túng, và anh ta nói: "Tôi đang trong rắc rối sâu sắc. Một vấn đề đã nảy sinh. Và tôi không phải là người tin tưởng mù quáng, tôi là người có lí trí." Cho nên tôi hỏi anh ta: "Vấn đề gì vậy?" Anh ta nói: "Mới sáng nay tôi thấy một con chuột ngồi lên kinh Koran, Koran linh thiêng. Thế là tôi bị rối loạn. Nếu Koran không thể tự bảo vệ nó được chống lại con chuột thường, làm sao nó có thể bảo vệ tôi được? Đức tin cả đời tôi bị tan nát, toàn thể bản thể tôi bị rối loạn. Bây giờ tôi không thể tin được và Koran thêm nữa. Tôi phải làm gì?"

Thế là tôi bảo anh ta: "Đây là bước logic. Bây giờ anh bắt đầu tin vào chuột, vì anh đã thấy bằng chính mắt mình rằng chuột mạnh hơn Koran linh thiêng."

Và, tất nhiên, sức mạnh là tiêu chí duy nhất cho tâm trí, quyền năng là điều tâm trí tìm kiếm - Friedrich Nietzsche là đúng.

Tôi bảo Mulla Nasrudin: "Con người không là gì ngoài ý chí nắm quyền. Và bây giờ bạn đã thấy bằng chính mắt mình rằng chuột còn mạnh hơn Koran Linh thiêng."

Anh ta được thuyết phục. Tất nhiên không có cách nào để thoát khỏi logic cho nên anh ta bắt đầu tôn thờ chuột. Nhưng chẳng mấy chốc anh ta lại bị rắc rối vì một hôm anh ta thấy mèo vồ lấy chuột. Nhưng lần này anh ta không tới hỏi tôi; bây giờ anh ta đã có chìa khoá trong tay mình - anh ta bắt đầu tôn thờ mèo. Chẳng mấy chốc anh ta lại trong rắc rối. Một con chó đuổi mèo và mèo run rẩy. Thế là anh ta bắt đầu tôn thờ chó. Nhưng thế rồi lần nữa anh ta lại bị rắc rối. Một hôm vợ anh ta đánh con chó tới chết. Thế là anh ta lại tới. Anh ta nói: "Bây giờ điều này là quá thể. Tôi có thể tôn thờ chuột, mèo, chó, nhưng không thể tôn thờ vợ riêng của tôi được." Nhưng tôi bảo anh ta: "Nasrudin, anh là con người có lí trí, và đây là cách suy luận di chuyển. Anh không thể quay lại được, anh phải chấp nhận nó." Thế là anh ta nói: "Thế thì tôi sẽ làm một điều. Tôi sẽ lấy bức hình cô ấy mà không ai biết cả và tôi sẽ vào phòng tôi, khoá trái cửa lại từ bên trong, và tôn thờ cô ấy. Nhưng xin đừng nói cho cô ấy biết."

Thế là anh ta bắt đầu tôn thờ cô ấy trong chỗ bí mật và riêng tư. Mọi sự diễn ra tốt đẹp. Thế rồi một hôm vợ Mulla Nasrudin chạy tới tôi, và cô ấy nói: "Cái gì đó đã bị sai trong nhiều ngày. Chúng tôi cứ tưởng anh ấy đã phát điên chút ít vì anh ấy đã tôn thờ chuột, thế rồi anh ấy tôn thờ mèo, rồi chó, và trong vài ngày anh ấy đã làm cái gì đó bí mật trong phòng của anh ấy. Anh ấy khoá cửa lại và không cho phép ai vào cả. Nhưng hôm nay, chỉ vì tò mò, tôi nhìn qua lỗ khoá, và điều đó là quá sức chịu đựng!" Tôi hỏi: "Anh ấy làm gì?" Cô ấy nói: "Thầy tới mà xem."

Thế là tôi phải đi, phải nhìn qua lỗ khoá! Anh ấy đang đứng trần truồng trước gương tôn thờ bản thân anh ta. Thế là tôi gõ cửa, và anh ta bước ra và nói: "Đây là kết luận logic. Sáng nay tôi bực mình và đánh vợ tôi, và tôi nghĩ: Mình mạnh hơn cô ấy. Cho nên bây giờ tôi tôn thờ bản thân tôi."

Đây là cách tâm trí liên tục đi hướng tới bản ngã - mục đích cuối cùng là 'tôi'. Và nếu bạn nghe theo tâm trí mục đích này nhất định tới sớm hay muộn: bạn sẽ phải tôn thờ bản thân bạn. Và tôi không lừa phỉnh đâu. Đây là cách toàn thể nhân loại đã đi tới tôn thờ. Mọi thượng đế đều bị dẹp sang bên, mọi đền chùa đều trở thành vô dụng, và con người tôn thờ bản thân mình.

Chuyện đó xảy ra thế nào? Nếu bạn nghe theo tâm trí nó sẽ thuyết phục bạn, bằng luận cứ tinh vi, rằng bạn là trung tâm của thế giới, bạn là người có ý nghĩa nhất trên thế giới, bạn là người cao siêu nhất - bạn là Thượng đế. Thái độ bản ngã này nhất định tới, nó là bước đi cuối cùng, logic. Và tâm trí sẽ nêu ra hoài nghi về mọi thứ nhưng nó sẽ không bao giờ nêu ra bất kì hoài nghi nào về bản ngã của bạn. Bất kì khi nào tâm trí cảm thấy rằng nó phải buông xuôi, nó sẽ nêu ra hoài nghi. Nó sẽ nói: "Mình đang làm gì đây? Buông xuôi theo thầy sao? Buông xuôi theo Thượng đế sao? Buông xuôi trong đền chùa, hay trong nhà thờ? Buông xuôi trong lời cầu nguyện và yêu sao? Buông xuôi trong dục sao? Mình đang làm gì? Mình đang đánh mất bản thân mình rồi. Tỉnh táo và kiểm soát bản thân mình vào, bằng không mình sẽ bị mất."

Bất kì khi nào có cái gì đó mà bạn có thể buông bỏ bản thân bạn, tâm trí chống lại. Đó là lí do tại sao tâm trí chống lại yêu - bởi vì yêu là buông xuôi. Trong yêu bản ngã không thể tồn tại được, đó là lí do tại sao tâm trí chống lại thầy, guru, bởi vì bản ngã phải bị buông xuôi bằng không thầy không thể vận hành được. Đó là lí do tại sao tâm trí chống lại Thượng đế, bởi vì nếu có Thượng đế thế thì bạn không bao giờ có thể là cao siêu nhất được, thế thì bản ngã bao giờ cũng sẽ còn thấp kém, thế thì bạn không bao giờ có thể được tôn lên bệ cao nhất có thể quan niệm được. Bạn không thể cho phép Thượng đế.

Nietzsche đã nói: "Điều không thể được với tôi là cho phép có một Thượng đế, bởi vì thế thì điều gì sẽ xảy ra cho tôi? Thế thì tôi ở đâu? Nếu Thượng đế hiện hữu, thế thì tôi không ở đâu cả, cho nên tôi sẽ chọn bản thân tôi, không chọn Thượng đế." Đó là lí do tại sao ông ấy nói: "Thượng đế chết và con người bây giờ tự do, tuyệt đối tự do." Nietzsche đặt ra xu hướng cho thế kỉ này, ông ấy đã là nhà tiên tri của thế kỉ này. Ông ấy là cơ sở cho tất cả các bạn, dù bạn biết ông ấy hay không; ông ấy ở sâu bên dưới trong mọi người, những người đã được sinh ra trong thế kỉ này. Bên trong bạn Thượng đế chết, chỉ bản ngã sống. Và nhớ lấy - chúng cả hai không thể tồn tại cùng nhau được.

Trong Kinh Cựu Ước có một câu hay. Câu này là: "Ông không thể thấy được Thượng đế sống." Nghĩa là như nhau. Khi bạn thấy Thượng đế bạn phải chết, bạn không thể thấy được Thượng đế sống. Khi bạn chết, chỉ thế thì bạn mới có thể thấy được Thượng đế bởi vì bạn là rào chắn, bạn là bức tường. Bản ngã hay Thượng đế, đó là cách mọi sự sẽ là vậy, bạn không thể xoay xở được cả hai. Và nếu bạn cố xoay xở cả hai, bạn sẽ xoay xở bản ngã và Thượng đế sẽ chết - bên trong bạn. Trong sự tồn tại, Thượng đế không thể chết được, nhưng bên trong bạn, Thượng đế sẽ chết. Ngài sẽ không có đó. Bạn đã đẩy ngài ra bởi vì bạn được rót đầy với bản thân bạn rồi. Bạn là quá nhiều. Và bản ngã không phải là chỗ có lỗ nhỏ li ti; nó không có không gian cho bất kì ai khác. Nó rất ghen tị, nó tuyệt đối ghen tị. Nó sẽ không cho phép bất kì ai khác đi vào trong nơi linh thiêng bên trong của bản thể bạn. Nó muốn là người cai trị cao siêu nhất.

Tâm trí bao giờ cũng chống lại buông xuôi. Đó là lí do tại sao khi tâm trí đã trở nên lỗi lạc hơn, mọi chiều hướng của người buông xuôi đã biến mất. Thế kỉ này khổ vì thế kỉ này không thể buông xuôi được. Đây là vấn đề. Đây là điều cơ bản, điểm then chốt của tâm trí hiện đại - và bạn liên tục hỏi: "Làm sao tôi có thể yêu được?" Tâm trí không thể yêu được. Tâm trí có thể đi vào chiến tranh, điều đó là dễ dàng, nhưng tâm trí không thể đi vào trong yêu được, điều đó là không thể được. Bởi vì trong chiến tranh tâm trí có thể tồn tại, nó có thể vận hành tốt; nhưng trong yêu, tâm trí phải buông xuôi.

Yêu nghĩa là cho người khác việc mạnh hơn bản thân bạn, và bạn sợ. Nó có nghĩa là người khác trở thành quan trọng thế, quan trọng hơn bạn tới mức nếu khủng hoảng tới bạn sẽ hi sinh bản thân bạn cho người yêu của bạn. Người yêu được lên ngôi - bạn chỉ là người hầu, bạn chỉ là cái bóng. Điều này là khó cho tâm trí. Đó là lí do tại sao yêu là không thể được và ngay cả dục cũng trở thành không thể được. Bởi vì ngay cả trong dục một khoảnh khắc tới khi bạn phải làm mất bản thân bạn - chỉ thế thì cực thích mới có thể xảy ra, chỉ thế thì toàn thân mới có thể được rót đầy bằng năng lượng mới, bằng rung động mới, bằng điện sinh học. Nó có thể trở thành luồng rung động, rạng ngời - bạn đánh mất bản thân bạn. Nhưng ngay cả điều đó cũng là không thể được.

Phóng tinh không phải là cực thích, nó chỉ là phần vật lí của điều đó. Cực thích có tính tâm linh, nó là tâm linh. Phóng tinh chỉ là vô tích sự, nó có thể làm giảm nhẹ cho thân thể, có vậy thôi. Nó hoạt động như chiếc van an toàn: khi có quá nhiều năng lượng bạn có thể xả nó ra qua phóng tinh, nhưng điều đó không phải là điều thực. Điều thực là khi bạn đi tới đỉnh rung động, bạn đi tới đỉnh cực lạc, và từ đỉnh đó mọi thứ thảnh thơi, toàn thể bản thể bạn thảnh thơi. Đầu tiên toàn thể bản thể rung động với âm nhạc mới - nó ở trong hoà điệu với vũ trụ, bản ngã không có đó, bạn chỉ là năng lượng; không có người nào bên trong, chỉ năng lượng chuyển như sông trong lụt - và thế rồi lụt ra đi, dòng sông thảnh thơi, và bạn ở trong hoà điệu với toàn thể vũ trụ. Thế thì nó là cực thích. Cực thích là hiện tượng bên trong.

Nhưng cực thích đã trở thành không thể được và bởi vì việc thiếu cực thích mà chín mươi phần trăm mọi người bị chứng thần kinh theo cách tinh vi. Điều này là vì bạn đã đánh mất cách tiếp cận dễ nhất tới điều Thiêng liêng. Bạn đã đánh mất khả năng tự nhiên việc là một, cho dù trong một khoảnh khắc, với cái Toàn thể. Và cái Toàn thể làm sảng khoái, cái Toàn thể cho bạn cuộc sống và năng lượng, cái Toàn thể làm tươi lại bạn. Và con người cũ bị phá huỷ bởi cực thích, toàn thể năng lượng của bạn trở thành mới, tươi tắn và trẻ trung. Bằng không bạn liên tục trở nên đờ đẫn và chết. Nhưng điều này đã trở thành không thể được bởi vì bản ngã. Vấn đề là như nhau, dù đó là trong chiều hướng của dục, hay của yêu, hay của lời nguyện, hay của thiền - vấn đề là như nhau. Bạn phải buông xuôi, và bản ngã không thể buông xuôi được, nó chỉ có thể tranh đấu.

Tại sao bản ngã bao giờ cũng sẵn sàng tranh đấu? Mọi khoảnh khắc bạn đều sẵn sàng nhảy vào ai đó, tìm ra cái cớ và tranh đấu, biện minh, và giận dữ. Sao bản ngã bao giờ cũng trong việc tìm tranh đấu? Bởi vì tranh đấu là nhiên liệu: qua tranh đấu nó cảm thấy mạnh mẽ; qua tranh đấu nó tồn tại. Bản ngã là bạo hành sâu nhất và nếu bạn muốn làm mạnh cho bản ngã, bạn phải liên tục tranh đấu. Trong hai mươi bốn giờ một ngày bạn phải tranh đấu với cái gì đó này khác. Nhưng kẻ thù phải có đó để cho bạn có thể có thách thức, xung đột, và bạn có thể duy trì bản ngã. Bản ngã cần cuộc chiến thường xuyên. Tại sao? Thứ nhất, qua chiến tranh nó tích luỹ năng lượng. Thứ hai, bản ngã bao giờ cũng sợ, đó là lí do tại sao nó bao giờ cũng sẵn sàng tranh đấu - có sợ. Bản ngã không bao giờ có thể không sợ được, không bao giờ. Tại sao? Vì nó là thứ giả, nó không tự nhiên, nó không phải là một phần của Đạo. Nó là phương cách con người tạo ra, bạn phải quản lí nó và duy trì nó liên tục. Nếu cho dù một khoảnh khắc bạn không quản lí nó sẽ biến mất - đó là nỗi sợ. Cho nên bạn thường xuyên tỉnh táo.

Nếu trong hai mươi bốn giờ bạn sống sự tồn tại vô bản ngã, bạn sẽ ngạc nhiên, sững sờ, hoang mang. Điều gì đã xảy ra cho bản ngã đó cái mà bạn đang từng mang qua bao nhiêu kiếp rồi? Thậm chí trong vòng hai mươi bốn giờ nó sẽ đơn giản biến mất bởi vì nó cần việc tiếp nhiên liệu thường xuyên, lặp đi lặp lại. Nó không phải là hiện tượng tự nhiên, nó không có năng lượng liên tục trong nó.

Sự tồn tại tiếp diễn liên tục, vĩnh hằng; nó có cái gì đó vĩnh hằng, không cạn kiệt. Cây này có thể chết, nhưng ngay lập tức cây khác sẽ thay thế nó; năng lượng di chuyển vào cái khác. Thân thể bạn có thể sụp đổ, nhưng năng lượng đi vào trong thân thể khác. Bạn có sâu bên dưới, giống như mọi thứ khác trong sự tồn tại, năng lượng vĩnh hằng, điều không thể bị vét cạn. Bạn cần tiếp nhiên liệu cho thân thể. Nếu bạn không ăn và không uống bạn sẽ chết. Nếu bạn không ăn, thế thì trong vòng ba tháng bạn sẽ chết; nếu bạn không uống, trong vòng ba tuần bạn sẽ chết; nếu bạn không thở, trong vòng ba phút bạn sẽ chết. Việc tiếp nhiên liệu thường xuyên được cần tới cho thân thể vì thân thể không phải là hiện tượng vĩnh hằng.

Nhưng với tâm thức không nhiên liệu nào được cần. Khi thân thể này chết đi tâm thức của bạn đi vào trong bụng mẹ khác. Tâm thức là chuyển động không ngừng.

Nó không phải là năng lượng kết thúc - vô thuỷ, vô chung. Nó chưa bao giờ bắt đầu, và nó sẽ không bao giờ kết thúc. Đó là lí do tại sao khi bạn trở thành một với tâm thức thì không có sợ. Sợ biến mất chỉ khi bạn đã chạm tới cội nguồn vĩnh hằng, cái bất tử, cái không thể chết được - cái bất tử.

Và bản ngã là rất mong manh; mọi khoảnh khắc nó đều trên bờ vực của việc chết. Và bất kì ai cũng có thể giết chết nó, chỉ một cử chỉ cũng có thể giết được nó, chỉ một cái nhìn. Ai đó nhìn bạn, và bản ngã bị rối loạn. Người đó dường như là kẻ thù. Một cử chỉ thù địch và bạn cảm thấy run trong lòng vì bản ngã là mong manh. Nó là giả, thứ nhân tạo, nó phải được duy trì. Đó là lí do tại sao có nhiều sợ thế - và giữa cái sợ này, cái sợ mang tính đại dương này, bạn xoay xở để tạo ra vài hòn đảo bạo dạn. Bằng không sẽ quá khó khăn.

Bạn nghĩ bản thân bạn bạo dạn, ngay cả người hèn, người hèn nhất, cũng nghĩ bản thân mình là bạo dạn, bởi vì điều đó nữa là vấn đề rất phức tạp. Bản ngã sợ sệt, sợ hãi, bên trong, bởi vì cái chết có thể xảy ra vào bất kì khoảnh khắc nào. Trong yêu, chết có thể xảy ra; trong lời nguyện, chết có thể xảy ra cho bản ngã, trong bất kì quan hệ sâu sắc nào bản ngã sẽ phải chết. Ngay cả bạn nhìn vào hoa hồng mà không nghĩ ngợi, bản ngã sẽ phải chết. Ngay cả hoa hồng có thể giết chết được nó; nó mong manh thế, chỉ mỏng manh, thứ tựa giấc mơ - không cái gì bản chất về nó. Cho nên mới có sợ, và sâu bên dưới liên tục nghĩ về chết, dầu vậy bạn liên tục nghĩ tới bản thân bạn là bạo dạn. Đó là cách sự dũng cảm này, sự bạo dạn này, 'tôi không là người hèn' này, giúp cho bản ngã của bạn. Nếu bạn đi tới biết rằng bản ngã là người hèn, rằng 'Tôi là người hèn', nếu bạn thực sự nhận ra và trở nên nhận biết rằng bản ngã này là sợ và không gì khác, bạn sẽ không duy trì nó. Bạn sẽ bỏ nó đi. Tại sao mang bệnh tật? Nhưng bệnh này ẩn kín và bạn nghĩ nó không phải là bệnh, thay vì thế, nó là sự lành mạnh duy nhất.

Chuyện xảy ra là Mulla Nasrudin lấy vợ. Anh ta đi lên núi cho tuần trăng mật. Ngay đêm đầu tiên, vào nửa đêm, ai đó gõ cửa Nasrudin bật dậy và mở cửa. Có một người với khẩu súng lục trong tay, một tên cướp. Hắn ta bước vào. Nhưng hắn ta quên chuyện cướp khi hắn ta thấy vợ của Mulla Nasrudin, một cô gái đẹp. Hắn ta quên tất cả về cướp bóc. Và hắn ta nói với Mulla Nasrudin: "Đứng vào góc kia." Thế rồi hắn ta vẽ một vòng tròn quanh anh ta, và bảo anh ta: "Không được bước ra khỏi nó - một bước thôi và mày tiêu." Thế rồi hắn ta hôn vợ Nasrudin và làm tình với cô ấy.

Khi hắn ta đã đi rồi, cô vợ nói: "Anh là loại đàn ông gì vậy? Đứng đó trong vòng tròn và nhìn người khác làm tình với vợ anh." Nasrudin nói: "Anh không phải là người hèn!" Và một cách chiến thắng anh ta nói: "Bất kì khi nào người này quay lưng về phía anh, anh đều bước ra khỏi vòng tròn, mà không chỉ một lần đâu, ba lần cơ!"

Đây là cách bản ngã liên tục duy trì bản thân nó, chỉ bước ra khỏi vòng tròn. Khi lưng được quay lại, khi cái chết không nhìn vào bạn, thế thì bạn bước. Và không chỉ một lần, ba lần! Và bạn cảm thấy thoải mái. Và tôi bảo bạn rằng mọi người đều đứng trong góc với vòng tròn quanh mình. Bạn đứng trong vòng tròn này và thỉnh thoảng bạn bước ra chỉ để cảm thấy rằng bạn không phải là người hèn. Nhưng bản ngã là người hèn, nó không thể khác được. Bạn không thể thấy được người bạo dạn cùng bản ngã, điều đó là không thể được, nó không phải là cách thức của tự nhiên.

Tại sao điều đó là không thể được? Làm sao bản ngã có thể bạo dạn được? Nó không thể là vĩnh hằng, nó không thể là bất tử, chết nhất định xảy ra. Bản ngã là hiện tượng được tạo ra, được bạn tạo ra; nó sẽ biến mất. Và khi chết có đó, một sự chắc chắn, làm sao bạn có thể bạo dạn được? Thỉnh thoảng bạn có thể bước ra khỏi vòng tròn, có vậy thôi. Nhưng với bản ngã không thể có bạo dạn được. Cho nên nhớ ba từ: một là 'hèn', từ khác là 'can đảm', và từ thứ ba là 'không sợ hãi'. Hèn nhát là một phần của bản ngã, phần sâu hơn, điều thực, và can đảm là bước ra khỏi vòng tròn ba lần. Nó cũng là một phần của hèn nhát nhưng được ẩn kín, được trang điểm. Nó là vết thương có hoa phủ lên nó, vết thương ẩn kín dưới hoa. Can đảm không là gì khác ngoài hèn nhát được trang điểm và được tô điểm; bên trong mọi người can đảm bạn sẽ thấy người hèn nhát. Ngay cả các Napoleon, Hitler và Alexanders cũng là những người hèn. Can đảm của họ không là gì ngoài việc bước ra khỏi vòng tròn ba lần - bên trong bạn sẽ thấy cùng người hèn đang run rẩy. Chỉ để che giấu người hèn đó, bạn phóng chiếu can đảm - can đảm là thủ đoạn. Và bây giờ các nhà tâm lí cũng biết về điều đó.

Tôn giáo bao giờ cũng nhận biết rằng để che giấu cái gì đó bạn phóng chiếu cái đối lập. Nếu bạn là người ngu, bạn sẽ cố phóng chiếu khôn ngoan nào đó quanh bạn để che giấu sự kiện này. Nếu bạn xấu thế thì bạn sẽ làm đẹp cho thân thể bạn, mặt bạn, tóc bạn, để bằng cách nào đó che giấu sự kiện là bạn xấu. Với quần áo và đồ trang sức bạn sẽ cố che giấu nó. Nếu bạn thấp kém bên trong, bạn sẽ phóng chiếu tính cao siêu, chỉ để chứng tỏ cho người khác rằng bạn không thấp kém. Nếu bạn cảm thấy là 'không ai cả' - và mọi người đều cảm thấy điều đó vì với bản ngã, mọi người đều là không ai cả - thế thì bạn sẽ cố phóng chiếu, và thúc ép và nhấn mạnh rằng bạn là ai đó.

Hèn nhát và can đảm là hai mặt của cùng một đồng tiền: sợ có trong cả hai, chúng là hai mặt của nỗi sợ. Người này đơn giản và trực tiếp, người kia tinh ranh và che giấu - người can đảm là người hèn nhát tinh ranh.

Tôi đã nghe, có lần chuyện xảy ra là một người lính đánh nhau ở mặt trận trở nên rất sợ hãi, thế là anh ta bắt đầu chạy về hậu phương. Một sĩ quan dừng anh ta lại và hỏi: "Anh đang làm gì? Anh đang đi đâu? Trận chiến đang tiếp diễn! Anh có là người hèn không?" Nhưng người này sợ thế, anh ta chẳng bận tâm trả lời, anh ta tiếp tục chạy. Viên sĩ quan chạy theo anh ta, bắt giữ anh ta và nói: "Anh chạy đi đâu? Sao anh không trả lời? Anh có biết ta là ai không? Ta là tướng của anh đây!" Người lính nói: "Trời, tôi ở xa phía sau đó à?"

Các tướng lĩnh của bạn, những người lãnh đạo của bạn, họ bao giờ cũng ở phía sau. Họ chưa bao giờ bị giết chết, họ chưa bao giờ trong rắc rối, họ là những người hèn hoàn hảo tự cho rằng họ là người can đảm nhất. Người khác chết cho họ và họ vẫn còn ở phía sau. Các Napoleon, Hitler, các Alexander toàn là những người hèn phóng chiếu, tạo ra hiện tượng mà chính là cái đối lập của cảm giác bên trong của họ. Điều này phải được ghi nhớ, chỉ thế thì bạn mới có thể nhớ được khả năng thứ ba, tức là, không sợ hãi. Người không sợ hãi không là người hèn nhát không là người can đảm, người đó không là cả hai - người đó không thể thế được vì người đó đơn giản không sợ hãi. Một Mahavir, một Phật, một Trang Tử, một Jesus, họ không phải là những người can đảm, không chút nào, bởi vì họ không phải là người hèn. Bạn có thể can đảm chỉ nếu bạn là người hèn! Bạn có thể bước ra khỏi vòng tròn ba lần chỉ nếu bạn đang đứng trong vòng tròn, bằng không làm sao bạn có thể bước ra khỏi nó được? Nếu bạn chưa bao giờ đồng ý đứng ở trong vòng tròn làm sao bạn có thể bước ra ba lần và chứng tỏ can đảm của bạn?

Người không sợ là người đã đi tới biết cái bất tử bên trong bản thân mình, người đã đi tới hiểu cái bên trong, cái bất tử, cái vĩnh hằng bên trong nhất. Thế thì không có sợ, và thế thì không có can đảm nữa, bởi vì can đảm chỉ là cái vỏ che đậy. Người này không là người ngu người này không là người khôn, bởi vì khôn đơn giản không là gì ngoài cái vỏ che. Và người này không bị phân chia thành các đối lập, người này là một thể thống nhất, người này là một, người này là hiện tượng duy nhất, đó là lí do tại sao bạn không thể xác định được người đó. Không thể nào xác định được một Phật. Làm sao bạn sẽ xác định được ông ấy? Bạn sẽ gọi ông ấy là người hèn sao? Bạn không thể gọi thế được! Bạn sẽ gọi ông ấy là người can đảm sao? Bạn không thể gọi thế được! Bạn sẽ gọi ông ấy là người ngu sao? Bạn không thể gọi thế được! Bạn sẽ gọi ông ấy là người khôn sao? Không! Vì khôn là đối lập của ngu và can đảm và đối lập của hèn nhát.

Bạn sẽ gọi vị phật là gì? Bất kì cái gì bạn gọi vị phật đều sẽ sai. Bạn phải đơn giản im lặng trước vị phật. Bạn sẽ gọi ông ấy là tội nhân hay thánh nhân? Không, ông ấy chẳng là cả hai. Làm sao bạn có thể là thánh nhân mà không có tội lỗi bên trong? Tính thánh nhân không là gì ngoài việc trang điểm, việc che đậy. Đây là vấn đề. Bất kì khi nào vị phật xuất hiện, đây là vấn đề: chúng ta không thể định nghĩa được ông ấy, chúng ta không thể xếp ông ấy vào bất kì phân loại nào. Bạn không thể dán nhãn cho ông ấy, không có cách nào bạn có thể để ông ấy vào bất kì chỗ nào. Hoặc là ông ấy thuộc về mọi nơi hoặc ông ấy thuộc vào không nơi nào cả. Ông ấy siêu việt lên trên mọi phân loại. Các lỗ tổ chim bồ câu không dành cho ông ấy.

Toàn thể ngôn ngữ bị bỏ đi trước vị phật, tâm trí trở thành im lặng. Bạn không thể nói được gì mà có thể liên quan. Ông ấy là không sợ hãi, ông ấy là không tâm trí, bạn không thể gọi ông ấy là người ngu hay người khôn vì tâm trí được cần cho cả hai.

Và bây giờ đi vào câu chuyện hay này của Trang Tử, nó là một trong những chuyện ngụ ngôn hay nhất của ông ấy.

Kỉ Sảnh Tử luyện gà chọi cho vua Chu Tuyên vương. Mới được mười ngày vua vua đã hỏi xong chưa.

Người này, Kỉ Sảnh Tử, không chỉ là người luyện gà chọi, ông ấy là con người của Đạo. Ở Trung Quốc, ở Nhật Bản, ở Viễn Đông, họ thường dùng đủ mọi thứ như bàn đạp cho thiền. Mọi loại sự vật: cung thuật, hội hoạ, kiếm thuật, ngay cả luyện gà chọi và chim chọi để đấu nhau. Nêu tên bất kì chiều hướng nào của cuộc sống và họ đã dùng nó cho việc huấn luyện bên trong. Người này, Kỉ Sảnh Tử, được nhà vua yêu cầu huấn luyện gà cho nhà vua. Nhà vua quan tâm tới chọi gà, trong thi đấu, và tất nhiên ông ta cũng quan tâm tới con gà của mình thắng cuộc đấu.

Ngay cả qua gà bản ngã chúng ta cũng tranh đấu. Chúng ta dùng mọi thứ cho bản ngã, ngay cả thi đấu cũng trở nên bị pha trộn bởi nó. Thế thì bạn không quan tâm tới thi đấu nữa, bạn chỉ quan tâm tới làm sao thắng được nó - đó là khác biệt giữa trò chơi và thi đấu. Trong trò chơi bạn quan tâm tới bản thân việc chơi - trò chơi của trẻ con. Thế thì chơi cho hay, và nếu cả đời bạn có thể trở thành việc chơi điều đó sẽ trở thành điều đẹp. Trong thi đấu bạn không quan tâm tới bản thân việc chơi, bạn quan tâm tới kết quả cuối cùng. Bạn quan tâm tới làm sao thắng, và khi bạn quan tâm tới làm sao thắng, bạn đã phá huỷ thi đấu. Bây giờ nó không còn là trò chơi, nó đã trở thành kinh doanh.

Từ chính ban đầu, nhớ rằng người này, Kỉ Sảnh Tử, có một kiểu quan tâm trong luyện gà, và nhà vua có mối quan tâm khác: ông ta quan tâm tới trận chiến, và người luyện quan tâm tới cái gì đó khác.

Kỉ Sảnh Tử đang luyện một con gà cao quí. Nhà vua cứ hỏi liệu con gà này đã sẵn sàng cho trận đấu chưa. Người luyện nói: Chưa đâu, nó còn kiêu khí, tự thị. Nhìn mà xem... nhà vua chắc đã nói: "Nếu nó còn kiêu khí, tự thị, đó là điều chúng ta cần. Bởi vì khi ông đánh nhau với ai đó và ông đầy kiêu khí, có nhiều khả năng thắng." Nhà vua phải đã từng bị phân vân. Người này là kiểu người luyện gì thế này? Ông ta nói: "Chưa đâu, vì nó vẫn còn đầy kiêu khí. Nó sẵn sàng kiếm chuyện đánh nhau với mọi con gà khác, nó thường xuyên sẵn sàng đánh nhau - điều đó nghĩa là nó sợ và nó không sẵn sàng."

Khi bạn sợ, làm sao bạn có thể sẵn sàng đánh nhau được? Nhìn vào các tâm trí khác biệt: logic của tâm trí sẽ nói rằng nếu bạn đầy kiêu khí và sẵn sàng đánh nhau với mọi người, thế thì bạn có thể trở thành một chiến binh lớn - bạn đã vậy rồi. Tại sao bạn đợi? Bạn đợi vì cái gì? Nếu kiêu khí sẵn sàng, đánh thôi! Bởi vì nếu bạn đợi quá lâu kiêu khí có thể đi mất; nếu bạn đợi quá lâu năng lượng có thể sút giảm.

Nhưng với một vô trí điều đó là tuyệt đối khác, động thái là khác. Con người của vô trí nói: Bởi vì người đó vẫn sẵn sàng đánh nhau vào mọi khoảnh khắc, người đó chưa sẵn sàng. Tại sao? Bởi vì khi bạn sẵn sàng đánh nhau tại mọi khoảnh khắc bạn là người hèn. Đánh nhau là cái vỏ che đậy. Bạn muốn chứng minh rằng bạn là người can đảm. Chính việc muốn này, chính ham muốn chứng minh này, ngụ ý rằng bạn không hiện hữu. Người thực sự trí huệ không bao giờ tìm cơ hội để chứng minh rằng mình là trí huệ theo bất kì cách nào. Người ngu bao giờ cũng tìm cách để chứng minh rằng mình là người khôn. Người thực sự đang yêu, người đã trở thành yêu, sẽ không cố chứng minh rằng mình đang yêu.

Khi bạn không trong yêu bạn cố chứng minh theo nhiều, nhiều cách rằng bạn đang trong yêu. Bạn đem quà tới, bạn liên tục nói về yêu, nhưng mọi nỗ lực của bạn chỉ nói điều đối lập. Nếu bạn thực sự yêu một người bạn thậm chí sẽ không nhắc tới sự kiện là bạn yêu họ. Nhu cầu là gì? Nếu người khác không thể hiểu được yêu của bạn không qua lời, yêu này không đáng cái gì cả. Nếu bạn phải nói nó, điều đó nghĩa là cái gì đó là giả.

Hỏi một Dale Carnegie và ông ấy sẽ nói rằng cho dù bạn không cảm thấy điều đó, mọi sáng cứ nói với vợ bạn lặp đi lặp lại rằng bạn yêu cô ấy. Bất kì khi nào bạn có cơ hội trong ngày đừng quên lặp lại điều đó. Khi bạn đi ngủ, lặp lại nó lần nữa, làm nó thành mật chú. Và ông ấy là đúng - như bạn vậy, ông ấy là đúng - vì vợ bạn sẽ phụ thuộc vào lời. Bạn cũng phụ thuộc vào lời. Đó là lí do tại sao bất kì khi nào hai người rơi vào yêu, lúc ban đầu họ nói nhiều thế về yêu. Họ thi vị thế, và bởi vì họ đang tán tỉnh nhau, có nhiều lãng mạn và mơ mộng. Dần dần và bởi nó rút dần đi, vì bạn không thể tiếp tục cùng một điều lặp đi lặp lại mãi được. Điều đó có vẻ ngu xuẩn. Và khoảnh khắc nó bắt đầu có vẻ ngu xuẩn, họ bắt đầu cảm thấy rằng cái gì đó đã đi sai. Bây giờ không có yêu vì yêu phụ thuộc chỉ vào lời. Chính lúc bắt đầu nó đã không có đó, bạn đã nói về nó, nhưng nó đã không có đó. Việc nói của bạn là cái vỏ che đậy.

Nhớ từ này 'vỏ che đậy'. Trong cả đời mình bạn đang làm điều đó trong mọi chiều hướng và Dale Carnegie có vẻ đúng, ông ấy hấp dẫn. Sách của ông ấy được bán khắp thế giới, hàng triệu bản, đứng thứ hai chỉ sau Kinh Thánh. Nhưng tôi bảo bạn, thận trọng với những Dale Carnegies vì họ là những người đang làm cho bạn ngày càng giả hơn. Thế thì bạn không thể đích thực được. Không có nhu cầu nói: Yêu, anh yêu em. Để cho toàn thể bản thể bạn nói điều đó. Nếu bạn yêu, nó sẽ nói điều đó, lời là không được cần chút nào. Cách bạn nói nó sẽ diễn đạt nó; cách bạn đi sẽ diễn đạt nó; cách bạn nhìn sẽ diễn đạt nó. Toàn thể bản thể bạn sẽ diễn đạt nó.

Yêu là hiện tượng sống động tới mức bạn không thể che giấu nó được. Đã có ai đã bao giờ có khả năng che giấu tình yêu của mình không? Không ai có thể che giấu nó; nó là ngọn lửa bên trong thế. Nó rạng ngời. Bất kì khi nào ai đó rơi vào trong yêu bạn có thể thấy từ mặt người đó, từ mắt người đó, rằng người đó không còn là người cũ nữa - cái gì đó đã biến đổi người đó. Ngọn lửa đã xảy ra, hương thơm mới đã tới trong bản thể người đó. Người đó bước đi với bước nhảy múa; người đó nói và chính việc nói của người đó có hương vị thơ ca cho nó. Và không chỉ với người yêu của người đó - khi bạn ở trong yêu toàn thể bản thể bạn được biến đổi. Ngay cả nói chuyện với người lạ trên phố, bạn cũng khác. Và nếu người lạ đã biết tới yêu trong cuộc đời của người đó, người đó biết rằng người này đang trong yêu. Bạn không thể che giấu được yêu, điều đó gần như không thể được. Không ai đã bao giờ thành công trong việc che giấu yêu.

Nhưng khi nó không có, thế thì bạn phải phóng chiếu nó, thế thì bạn phải giả vờ nó.

Một cậu bé tới thăm vườn bách thú và ở đó có công viên hươu, đầy hươu. Nó hỏi người coi vườn bách thú: "Những con vật này tên là gì?" Người coi vườn đáp: Cùng thứ như mẹ cháu gọi bố cháu vào buổi sáng, khi họ dậy. Cậu bé nói: "À, đừng nói em rằng đây là đồ đê tiện!"

Cái gì đó chua ra, cái gì đó trở thành giống như vết thương khi nó là giả, cái gì đó trở thành xấu. Không có tính xấu ngoại trừ tính giả. Nhưng bạn che giấu nó bằng cái đối lập.

Mười ngày sau lại hỏi.

Đáp: Chưa, mắt nhìn còn hăng, khí còn thịnh.

Đáp: Chưa, gà còn kiêu khí, tự thị. Điều đó chỉ ra rằng nó còn sợ, bằng không sao nó còn kiêu khí, tự thị? Bạn tỏ ra kiêu khí với ai? Nhu cầu là gì? Sợ có ở bên trong, kiêu khí hiện ra bên ngoài, đó là phóng chiếu. Nó sẵn sàng kiếm chuyện đánh nhau với mọi con gà khác, một cách không cần thiết. Bất kì ai tới trên con đường của nó, nó đều sẵn sàng. Mắt nhìn còn hăng, khí còn thịnh. Còn chưa đâu. Nó không sẵn sàng.

Khi bạn nghĩ bạn tự tin, nhớ cho rõ, bạn đang che giấu cái gì đó từ bản thân bạn. Bạn ngụ ý gì khi bạn nói: Tôi tự tin? Nếu bạn thực sự tự tin thế giới là vô nghĩa. Bạn không tự tin, bạn giả vờ. Và không chỉ với người khác, bạn đang lặp lại bản thân bạn: Tôi tự tin. Bạn đang tạo ra tự thôi miên. Nếu bạn lặp lại nó đủ lâu bạn có thể bắt đầu cảm thấy nó nhưng cảm giác đó sẽ không có năng lượng bên trong của nó.

Mọi người đều giữ việc lặp lại cho bản thân mình: tôi tự tin. Tại sao? Bạn đang che giấu cái gì? Nếu tự tin này mà bạn nói tới là thực sự có đó thế thì không có nhu cầu nói cái gì về nó cả. Người tự tin thực sự thậm chí không nhận biết về nó. Điều này phải được hiểu - bất kì khi nào cái gì đó là giả bạn đều nhận biết về nó, tự ý thức. Khi cái gì đó là thực, bạn đơn giản quên nó. Bạn có nhớ rằng bạn thở không? Nếu cái gì đó đi sai, có. Nếu nó là khó khăn và có cái gì đó sai với phổi của bạn và bạn bị cảm lạnh hay hen suyễn, thế thì bạn nhớ rằng bạn đang thở. Nhưng khi mọi thứ diễn ra ổn thoả, bạn không ý thức. Khi giầy vừa, chân bị quên. Khi bạn thực sự tự tin, tự tin bị quên đi.

Mọi người tới tôi và họ nói rằng họ tin tuyệt đối vào tôi. Tuyệt đối này là gì? Bạn đang che đậy cái gì? Tự tin là không đủ sao? Tin tưởng tuyệt đối là gì? Nó không phải là tuyệt đối, đó là lí do tại sao bạn nói điều đó. Bạn nói: "Anh yêu em toàn bộ." Toàn bộ này là gì? Bạn đã bao giờ nghe nói về tình yêu nào mà không toàn bộ không? Yêu là toàn bộ. Tại sao bạn lặp lại cùng lời lần nữa? Bên trong bạn biết nó là không toàn bộ, và nếu bạn không nói nó ai khác sẽ nói nó sao? Không ai có thể biết được nó mà không có việc nói của bạn vì nếu nó là toàn bộ, mọi người đều sẽ biết.

Yêu toàn bộ là việc biến hình; yêu toàn bộ là cái chết và cuộc sống mới; yêu toàn bộ không cần ai nói điều gì về nó.

Tôi đã nghe nói về một người am hiểu lớn, người đó là người nếm rượu. Một người bạn mời anh ta về nhà mình vì người này có rượu có giá trị rất, rất cổ và người này muốn giới thiệu cho anh ta bộ sưu tập của mình. Người này muốn có lời ca ngợi từ anh ta. Người này đưa cho anh ta một trong những rượu có giá trị nhất của mình. Anh ta nếm nó nhưng vẫn còn im lặng. Anh ta không nói gì, không nói cho dù nó là ngon. Người bạn này cảm thấy bị tổn thương. Thế rồi người này đưa cho anh ta một rượu thường, rất thô. Anh ta nếm nó và nói: "Rất, rất ngon, tuyệt vời!" Người bạn đâm ra phân vân, người này nói: "Tôi phân vân thật, tôi đã đưa cho anh một trong những rượu có giá trị nhất, hiếm nhất, và anh vẫn còn im lặng, vậy mà với rượu thường này, thậm chí chả tốn kém gì, rượu thô, anh lại nói: 'Rất, rất ngon!'" Người nếm rượu nói: "Với loại thứ nhất, không cần ai nói điều gì cả. Tự nó nói lên rồi. Nhưng với loại thứ hai, ai đó được cần để ca ngợi nó bằng không điều đó sẽ gây tổn thương!"

Khi bạn nói tin tưởng tuyệt đối bạn biết rằng nó không phải là tuyệt đối; đó là lí do tại sao bạn nói điều đó mặc dầu bạn có thể không có ý thức về nó. Có ý thức và dùng từ cho cẩn thận vào.

Đáp: Chưa, gà còn kiêu khí, tự thị.

Mười ngày sau lại hỏi.

Đáp: Chưa, mắt nhìn còn hăng, khí còn thịnh.

Và bạn có thể quan sát điều này trong cuộc sống riêng của bạn nữa. Điều này đang xảy ra khắp xung quanh. Bạn sẵn sàng tranh đấu với mọi người - chỉ đợi cơ hội thôi, chỉ vì cái cớ nào đó. Ai đó dẫm lên ngón chân bạn và đánh nhau bắt đầu. Sao bạn sẵn sàng thế? Bởi vì bạn bị rắc rối từ bên trong, bạn biết bạn là không ai cả. Cho nên nếu ai đó dẫm lên ngón chân bạn, ngay lập tức bạn nói: "Anh có biết tôi là ai không?" Bản thân bạn chẳng biết.

Mười ngày sau lại hỏi.

Đáp: Chưa, mắt nhìn còn hăng, khí còn thịnh.

Hoàng đế liên tục hỏi vì ngày thi đấu đang tới gần hơn và gà của vua phải thắng. Và người này cứ dùng dằng - và cớ mà người đó nêu ra có vẻ như ngớ ngẩn.

Bất kì khi nào có con người của Đạo, phát biểu của người đó sẽ có vẻ ngớ ngẩn. Chúng là vậy, bởi vì chúng không khớp với tâm trí bạn. Ông ấy nói lại sau mười ngày: "Chưa, mắt nhìn còn hăng, khí còn thịnh." Nó vẫn chưa chín chắn, vẫn trẻ con. Đây không phải là cách thức của chiến binh, đây là cách thức của người hèn. Đây không phải là cách thức của người không sợ, con gà chọi không sợ, không! Nó không phải là cách thức của những người không sợ.

Khi bất kì ai - khi bất kì con gà nào gáy - tại sao bạn cảm thấy rằng nó được ngụ ý dành cho bạn? Tại sao bạn cảm thấy rằng thách thức này là dành cho bạn? Tại sao bạn coi toàn thế giới là kẻ thù của bạn? Nếu bạn coi toàn thế giới là kẻ thù của bạn điều đó có nghĩa là ở đâu đó, sâu bên dưới, bạn đã không động tới cội nguồn. Bằng không toàn thế giới chắc đã được cảm thấy như bạn bè, sự thân thiện chắc đã là nốt nhạc chính. Nếu kẻ thù ngẫu nhiên có đó, điều đó chắc là một ngoại lệ. Bây giờ sự thù địch là là dấu hiệu chính và nếu bạn bè ngẫu nhiên có đó, đó là ngoại lệ. Và bạn không bao giờ có thể biết được, và bạn thậm chí không bao giờ có thể tin được vào người bạn, vì bạn biết tính thù địch nhiều thế.

Chuyện xảy ra là Mulla Nasrudin được cho làm Thẩm phán hoà giải. Điều đó phải được thực hiện vì có những người tinh quái. Nếu họ rất, rất tinh quái, bạn làm họ thành các thống đốc. Nếu họ thậm chí còn tinh quái hơn, bạn phái họ ra nước ngoài như các đại sứ. Nếu họ chỉ tinh quái thường, địa phương, thế thì bạn làm họ thành các thẩm phán hoà giải. Họ phải được trao cho cái gì đó để làm để cho họ không tạo ra quá nhiều điều tinh quái.

Mulla Nasrudin là một người tinh quái, nhưng không lớn lắm; nếu bạn cho phép tôi nói vậy, một VIP rất nhỏ, không phải là súng lớn, chỉ súng con. Cho nên họ làm cho anh ta thành một J.P. - thẩm phán hoà giải. Anh ta đổi phòng khách thành toà án, tuyển một thư kí và nhân viên bảo vệ, dậy sớm buổi sáng, và đợi và đợi mãi mà chẳng thấy ai xuất hiện. Đến tối anh ta rất chán nản và anh ta nói với thư kí: "Không một vụ nào cả! Không giết người, không cướp boc, không tội ác nào bị phạm trong thị trấn. Nếu mọi sự tiếp tục theo cách này thế thì đó sẽ là việc làm rất chán. Tôi đã rất kích động, nhưng thậm chí chẳng có vi phạm giao thông, chẳng cái gì đã xuất hiện." Thư kí nói: "Ông đừng chán nản thế, Mulla, phải tin cậy vào sự tự nhiên của con người chứ. Cái gì đó nhất định xảy ra sớm hay muộn. Tôi vẫn có đủ tin cậy vào tự nhiên của con người."

Viên thư kí này đang nói tới kiểu tự nhiên nào của con người? Anh ta nói rằng anh ta vẫn có đủ tin cậy, cái gì đó nhất định xảy ra. Bạn cứ đợi, mọi sự sẽ xảy ra.

Toà án của bạn, quan toà của bạn, chính phủ của bạn phụ thuộc vào bạn, vào tự nhiên của bạn. Toàn thể cái vô nghĩa này đang được cai quản vì bạn, và tại cơ sở chính bởi vì bạn bao giờ cũng sẵn sàng đánh nhau. Nếu xã hội thực sự trở thành ngày một tự nhiên hơn, chính phủ sẽ biến mất. Nó là bệnh tật. Toà án sẽ biến mất, chúng không phải là dấu hiệu tốt. Cảnh sát có đó vì tội phạm có đó, và toàn thể cấu trúc tồn tại chỉ bởi vì một điều - vì bạn bao giờ cũng sẵn sàng đánh nhau, nổi nóng. Bởi vì bản ngã của bạn mà chính phủ tồn tại, toà án tồn tại, quan toà tồn tại. Nếu bản ngã bị bỏ đi toàn thể chính trị biến mất. Mọi chính trị tồn tại bởi vì bản ngã.

Ông ấy nói: "Chưa, mắt nhìn còn hăng, khí còn thịnh". Nó đang có được im lặng, trưởng thành, trở nên ngày một chín chắn hơn, nhưng còn chưa được. Chưa được là ở chỗ nó vẫn còn có cái nhìn giận dữ và xù lông ra. Sâu bên dưới trong vô thức nó vẫn sẵng sàng đánh nhau. Trên bề mặt nó đang dần bình thản và yên tĩnh nhưng nếu một con gà trống đi qua nó sẽ lại có cái nhìn giận dữ đó. Bây giờ điều đó không phải là có ý thức, bây giờ nó là vô thức, nhưng nó vẫn đang trưởng thành, di chuyển. Bây giờ đánh nhau đã bị loại bỏ khỏi tâm trí có ý thức của nó nhưng từ vô thức điều đó còn chưa được loại bỏ, chưa đâu.

Mười ngày sau lại hỏi. Đáp: Gần được. Còn chưa được hoàn hảo, nhưng gần được. "Nghe gà khác gáy, nó không xúc động nữa. Coi nó tựa như gà bằng gỗ, đức nó toàn bị rồi, gà lạ không dám đương đầu với nó, thấy nó là quay đầu chạy." Không cần cho nó đánh nhau nữa. Khi chiến sĩ trưởng thành, không cần đánh nhau. Khi chiến binh thực sự có đó, không sợ hãi, cần gì đánh nhau? Chính sự hiện diện của nó sẽ là đủ cho gà khác phải chạy. Và điều này xảy ra. Con gà này được đưa vào trận chiến, nó chỉ đứng đó. Con gà khác tới với nhiều can đảm, chúng bước ra khỏi vòng tròn, chúng được rót đầy với bản ngã, kiêu ngạo, và tự phụ - nhưng thế rồi chúng nhìn con gà này. Con gà này trông bất thường, không trong thế giới này chút nào. Nó đứng đó hệt như một Phật. Chúng cố làm cho nó giận nhưng thậm chí mắt nó không loé lên. Chúng nhảy, chúng gáy, nhưng chẳng hiệu quả gì. Thế rồi chúng run rẩy. Con gà này không tự nhiên, con gà này là người lạ, nó không thuộc vào chúng ta.

Chúng đơn giản nhận được thông điệp - rằng con gà này không là gà hèn nhát không là gà can đảm. Nó đơn giản không sợ và bất kì khi nào có bản thể không sợ thì kẻ khác phải chạy. Việc luyện là hệt như vậy cho chiến binh Thiền, cho võ sĩ đạo Samurai - hệt vậy. Nó phải tranh đấu nhưng không giận dữ. Điều này dường như là khó, bởi vì ngay cả bạn cũng yêu với giận, vậy mà nó phải đánh nhau mà không giận.

Có một câu chuyện Sufi. Chuyện xảy ra trong cuộc đời của Omar - một người Mô ha mét giáo vĩ đại Khalipha. Ông ấy đánh nhau với kẻ thù trong ba mươi năm. Kẻ thù rất mạnh và cuộc chiến tiếp tục - cuộc chiến tranh cả đời. Đến cuối cùng, một hôm chuyện xảy ra là cơ hội tới. Kẻ thù ngã khỏi ngựa và Omar nhảy lên anh ta với chiếc giáo. Trong một giây chiếc giáo sẽ xuyên vào tim của người này và mọi thứ chắc đã kết thúc. Nhưng trong khoảng hở nhỏ đó kẻ thù đã làm một điều: anh ta nhổ vào mặt Omar - và chiếc giáo dừng lại. Omar chùi mặt, đứng dậy và nói với kẻ thù: "Ngày mai chúng ta bắt đầu lại." Kẻ thù đâm phân vân. Anh ta nói: "Vấn đề là gì? Tôi đã từng chờ đợi điều này trong ba mươi năm, và ông đã từng chờ đợi điều này trong ba mươi năm. Tôi đã từng chờ đợi hi vọng rằng một ngày nào đó này khác tôi sẽ ngồi trên ngực ông với chiếc giáo và sự việc sẽ được kết thúc. Cơ hội đó không bao giờ tới với tôi, nhưng nó đã tới theo cách của ông. Ông có thể đã kết thúc tôi trong một khoảnh khắc. Có vấn đề gì với ông vậy?" Omar nói: "Đây đã không phải là cuộc chiến thường. Tôi đã lấy lời nguyện, lời nguyện Sufi, rằng tôi sẽ chiến đấu mà không giận. Trong ba mươi năm, tôi đã tranh đấu mà không giận. Nhưng chỉ một khoảnh khắc giận đã tới. Khi ông nhổ, chỉ một khoảnh khắc tôi đã cảm thấy giận và nó trở thành chuyện cá nhân. Tôi muốn giết ông, bản ngã đã bước vào. Mãi cho giờ trong ba mươi năm đó không là vấn đề chút nào, chúng tôi đã chiến đấu vì sự nghiệp. Ông không phải là kẻ thù của tôi, đó không phải là chuyện cá nhân theo bất kì cách nào. Tôi đã không quan tâm tới việc giết ông theo bất kì cách nào; tôi chỉ muốn sự nghiệp chiến thắng. Nhưng bây giờ, chỉ một khoảnh khắc, tôi đã quên mất về sự nghiệp. Ông đã là kẻ thù của tôi và tôi đã muốn giết ông. Đó là lí do tại sao tôi không thể giết được ông. Vậy, ngày mai chúng ta bắt đầu lại."

Nhưng cuộc chiến không bao giờ bắt đầu lại bởi vì kẻ thù đã trở thành bạn. Ông ấy nói: "Bây giờ dạy tôi đi. Là thầy của tôi và để tôi là đệ tử của ông. Tôi cũng muốn tranh đấu mà không giận."

Toàn thể bí mật là tranh đấu mà không có bản ngã, và nếu bạn có thể tranh đấu mà không có bản ngã thế thì bạn sẽ có khả năng làm mọi thứ mà không có bản ngã. Bởi vì tranh đấu là cực đỉnh của bản ngã. Nếu bạn có thể làm điều đó thế thì bạn có thể làm mọi thứ. Ngay bây giờ bạn thậm chí không thể yêu mà không có bản ngã.

Cho nên đây là huấn luyện của một Samurai, của một võ sĩ đạo, chiến binh thiền - tranh đấu không bản ngã cũng hệt như con gà chọi này. Bây giờ nó gần sẵn sàng. Nhưng nhớ từ, "gần sẵn sàng". Sao không hoàn hảo? Bởi vì Đạo nói hoàn hảo không thể tồn tại được trong thế giới này, chỉ gần hoàn hảo thôi. Khoảnh khắc bạn là hoàn hảo bạn biến mất. Hoàn hảo không thể tồn tại trong vật chất, trong chất liệu. Bản thân vật chất cho chút ít không hoàn hảo của riêng nó. Bạn không thể ở trong thân thể và hoàn hảo được, chút ít bao giờ cũng bị thiếu - và chút ít đó, cái bị thiếu, là mối nối. Đó là lí do tại sao bạn có thể trong thân thể. Một khi bạn là hoàn hảo bạn biến mất. Bạn chết, nhưng người hoàn hảo không bao giờ chết, người đó đơn giản biến mất. Bạn khởi hành, nhưng người hoàn hảo biến mất. Khởi hành nghĩa là việc tới sẽ xảy ra ngay lập tức, bởi vì khởi hành chỉ là một phần, sự bắt đầu của việc tới. Việc tới là bắt đầu của khởi hành. Bạn khởi hành từ thế giới này để lại tới nữa. Người hoàn hảo đơn giản biến mất bởi vì người đó hoàn hảo tới mức vật chất không thể bắt giữ người đó được; người đó là hoàn hảo tới mức thân thể không thể chứa được người đó; người đó hoàn hảo tới mức trong thế giới không hoàn hảo này người đó không thể có hình dạng nào được. Người đó trở thành vô hình dạng. Đó là lí do tại sao người luyện nói: "Nó gần sẵn sàng làm sao." Và bạn không thể hình dung được làm sao nó có thể sẵn sàng hơn chút nào. Điều này dường như là điều cuối cùng.

Nghe gà khác gáy, nó không xúc động nữa. - Cái gì hoàn hảo hơn được? Coi nó tựa như gà bằng gỗ. - Cái gì hoàn hảo hơn là có thể? đức nó toàn bị rồi, gà lạ không dám đương đầu với nó, thấy nó là quay đầu chạy.

Hoàn hảo nào hơn nữa là có thể? Điều đó là có thể. Bởi vì nó có thể đứng bất động, hệt như gà gỗ; mắt nó có thể tĩnh tại, thậm chí không lung linh; các con gà khác có thể chạy và nó có thể thắng trận đấu; nhưng nó tĩnh lặng. Đó là lí do tại sao nó không hoàn hảo. Nó là tĩnh lặng.

Và mọi thứ mà nó làm là được làm qua nỗ lực. Đó là lí do tại sao nó là không hoàn hảo. Nó đã được luyện để làm điều này và bây giờ nó sẵn sàng. Nó sẽ thực hiện, nhưng sâu bên trong nó là con gà chọi cũ. Hơi chút rùng mình sẽ có đó. Điều đó không thể được phát hiện, không ai có thể phát hiện được điều đó, từ bên noài nó là thánh nhân hoàn hảo, nhưng bên trong nó vẫn là con gà chọi cũ, sâu bên dưới tại trung tâm nó vẫn là như cũ. Và đây là vấn đề. Bạn có thể thực hành tôn giáo và bạn có thể thực hành nó nhiều tới mức bạn trở thành gần như hoàn hảo. Nhưng gần như hoàn hảo vẫn là không hoàn hảo và bạn phải tuyệt đối hoàn hảo. Tuyệt đối hoàn hảo là gì? Khi việc luyện, nỗ lực, bị bỏ đi. Thoải mái là đúng, và con gà chọi này tĩnh lặng bằng nỗ lực. Nó đang làm việc đó. Nó bất động, nhưng sâu bên dưới nó không phải là không làm. Nó đang làm điều đó. Nó đã được luyện, có kỉ luật.

Tôn giáo không phải là kỉ luật, nó không phải là cái gì đó để thực hành. Nó là cái gì đó để tuôn chảy vào trong, để buông bỏ vào trong. Nó là cái gì đó không bị ép buộc. Bạn không bắt đầu từ bên ngoài và ép buộc nó, bạn phải giúp nó từ bên trong và để cho nó tuôn chảy, tuôn tràn, ra bên ngoài. Nó phải tự phát.

Cho nên cái gì cần được làm? Nếu bạn đợi tính tự phát nó dường như không tới. Nếu bạn thực hành bạn có thể trở thành giống như con gà chọi này; giỏi cho trận chiến, giỏi cho người khác, nhưng cho bản thân bạn, bạn vẫn còn là người cũ. Đó là điều đã xảy ra cho nhiều cái gọi là thánh nhân. Bạn đi tới họ - tính thánh thiện của họ vẫn là cùng nỗ lực. Họ đang duy trì nó. Và bất kì khi nào bạn duy trì cái gì đó nó không phải là đích thực, bởi vì cái ngược lại, cái đối lập, vẫn nằm đó ở đâu đó trong vô thức. Nó có thể duỗi ra vào bất kì khoảnh khắc nào - và nếu bạn thảnh thơi nó sẽ duỗi ra.

Có lần chuyện xảy ra là một người Sufi được mang tới tôi. Trong ba mươi năm người đó đã từng thực hành và người đó đã thực sự thực hành, đã không có hoài nghi gì về điều đó. Người đó gần như hoàn hảo, giống hệt con gà chọi này. Người đó có nhiều đệ tử và họ bảo tôi rằng bất kì chỗ nào người đó nhìn, trong cây, trong đá, trong các vì sao, người đó đều thấy Allah - điều Thiêng liêng ở mọi nơi.

Người Sufi này tới ở cùng tôi trong ba ngày.

Ông ta tụng liên tục - người Sufis gọi nó là gigra - tên của Allah. Ngay cả khi tắm người đó vẫn liên tục tụng. Tôi hỏi ông ta: "Sao vậy? Nếu bây giờ ông có khả năng thấy Allah ở mọi nơi sao cứ tụng mãi tên ông ấy?

Ông đang thực hành về cái gì? Nếu Allah ở mọi nơi và điều Thiêng liêng ở mọi nơi, ông đang mời gọi ai? Và ai là người tụng này bên trong? Bỏ nó đi! Trong ba ngày ông ở đây cùng tôi, bỏ mọi thực hành của ông đi. Ông có thể thấy ra vấn đề, ông là người khiêm tốn. Ông có thể thấy ra vấn đề rằng nếu ông vẫn thực hành thế thì nó đã không được đạt tới."

Ông ta nói: "Tôi có tự tin tuyệt đối rằng nó đã được đạt tới." Thế là tôi nói: "Thế thì ông bỏ nó đi." Khoảnh khắc ông ấy nói 'tự tin tuyệt đối' vấn đề đã rõ ràng rằng ông ấy sẽ gặp khó khăn nếu ông ấy bỏ nó. Ông ấy đã bỏ nó, ông ấy phải bỏ nó, và trong ba ngày tôi quan sát ông ấy. Vào ngày thứ ba, vào lúc bốn giờ sáng, ông ấy chạy vào phòng tôi, bắt đầu lay tôi và nói: "Ông đã làm gì vậy? Mọi thứ đều bị mất rồi! Tôi không thể thấy được Thượng đế bây giờ; mọi sự đã bắt đầu dường như chống lại. Cây là cây, đá là đá. Ông đã làm cái gì vậy? Ông đã giết tôi. Ông đã phá huỷ nỗ lực ba mươi năm của tôi. Ông không phải là bạn, ông là kẻ thù."

Nhưng tôi bảo ông ta: "Im lặng thêm chút ít đi và ngồi cạnh tôi, và chúng ta xem cái gì đã xảy ra. Tôi không phải là kẻ thù của ông. Bởi vì cho dù ông liên tục làm thực hành này trong ba mươi kiếp, chẳng cái gì sẽ xảy ra đâu. Ông bao giờ cũng sẽ gần như sẵn sàng. Bất kì lúc nào ông dừng thực hành này, cái cũ sẽ quay lại. Nó đã không biến mất, nó chỉ ẩn kín, và ông đang đẩy nó vào. Thực hành của ông không là gì ngoài việc đẩy nó vào. Ông dừng thực hành này và nó duỗi ra, nó giống như lò xo. Ông cứ đẩy nó và ông nghĩ mọi thứ là được; ông bỏ tay ra và lò xo bật ra ra duỗi ra và mọi thứ trở lại như nó vậy."

"Cho nên đừng giận và đừng cảm thấy lúng túng, đây là việc nhận ra lớn lao. Bây giờ đừng thực hành nữa, cứ nhìn vào cây đi! Ông không cần phóng chiếu Thượng đế trong nó. Đây là khác biệt giữa người tôn giáo đích thực và không đích thực. Nhìn vào cây đi, đừng áp đặt Thượng đế lên nó. Nếu ông nói nó là Thượng đế và cứ lặp lại điều đó ông sẽ gần ở điểm mà nó sẽ bắt đầu trông như Thượng đế, nhưng Thượng đế đó là giả. Ông đã áp đặt nó, nó là phóng chiếu. Nhìn cây và im lặng đi. Không cần phóng chiếu Thượng đế của ông lên cây, cây đủ là Thượng đế rồi. Nó không cần Thượng đế của ông được áp đặt lên nó, ông chỉ im lặng cùng cây thôi, và dần dần, khi ông trở nên ngày càng im lặng hơn, dần dần ông sẽ thấy rằng cây đang biến đổi cùng im lặng của ông. Và một ngày nào đó ông sẽ nhận ra rằng mọi thứ đều thiêng liêng nhưng không ai có thể lấy tính thiêng liêng đó xa khỏi ông được. Nó không phải là thứ được thực hành, nó đã xảy ra. Cái thực xảy ra không qua lời mà qua im lặng."

Và người luyện này nói rằng bây giờ nó gần sẵn sàng, bởi vì nó đã thực hành, đã bị ép buộc. Đây là cách nhiều cái gọi là thánh nhân 'hoàn toàn' sẵn sàng, được huấn luyện. Chúng là tốt để biểu diễn, nhưng sâu bên dưới tốt chẳng vì cái gì cả. Hiền nhân thực là người sống một cách tự phát. Mọi kinh nghiệm của người đó là không có phóng chiếu nào của tâm trí.

Vậy cái gì cần được làm? Lúc ban đầu bạn sẽ phải thực hành, bằng không tính tự phát có thể không tới. Và bạn đã ép buộc nó tới chiều sâu ẩn kín thế, nó không thể bật lên được, nó có thể không bật vào trong ý thức của bạn được. Cho nên cái gì cần được làm? Thực hành trước, và thực hành toàn bộ tới mức bạn cũng đi tới điểm mà tôi có thể nói với bạn: "Bây giờ bạn gần sẵn sàng." Thế thì bước tiếp là bỏ mọi thực hành, và chỉ quan sát điều đang xảy ra. Nếu bạn bỏ thực hành, thế thì mọi thứ cũ sẽ bắt đầu tới lần nữa. Bây giờ chỉ là một nhân chứng và quan sát nó. Nếu bạn có thể quan sát, nó sẽ vét cạn bản thân nó - không cần làm cái gì.

Việc thực hành của bạn chỉ là dí cuộn xoắn tới chính điểm cuối - dí lò xo tới chính điểm cuối. Cái gì xảy ra? Bạn thử điều đó với chiếc lò xo, bạn dí nó tới chính tận cùng và thế rồi để nó làm tiếp. Nó sẽ không chỉ duỗi ra, nó sẽ bật lên. Điều này xảy ra nếu bạn thực hành với toàn thể bản thể bạn nhiều nhất có thể được - bạn không bao giờ có thể thực sự là toàn thể, nhưng nhiều nhất có thể được.

Tâm trí bạn, cũng giống như chiếc lò xo, bị dí vào tường và bạn cứ dí mãi và dí mãi. Mọi việc thiền mà tôi nói bạn làm chỉ là dí tâm trí vào tường, tới chính tận cùng. Và khoảnh khắc tôi thấy rằng bây giờ không còn gì nữa đi lên trước, lò xo không thể bị dí thêm nữa, bất kì thêm nữa nào, bạn gần như sẵn sàng, tôi sẽ nói: "Bỏ đi!" Lò xo không chỉ duỗi ra, nó sẽ bật ra khỏi bạn. Và một khi tâm trí nhảy ra khỏi bạn, bạn được tự do khỏi nó. Thế thì không thực hành nào được cần - thế thì chỉ sống từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc, mở hội; thế thì tạ ơn từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc; thế thì phúc lạc và cực lạc từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc.

Xem tiếp Chương 5 - Quay về Mục lục