Chương 9. Chỉ Trong Im Lặng

Chương 9. Chỉ Trong Im Lặng

Price:

Read more

Bông Sen Trắng
Bài giảng về Thiền sư Bồ Đề Đạt Ma
Chương 9. Chỉ trong im lặng

Hỏi: Có cách đạt tới nhanh và chậm không?
Đáp: Nếu người ta thấy rằng thời gian vô tận là tâm trí, người đó sẽ đạt tới nhanh chóng, nhưng nếu người đó làm thành vấn đề trong tâm trí mình và nhắm tới đích của mình, người đó sẽ đạt tới chậm. Người trí huệ là người biết tâm trí mình là con đường; người ngu là người làm con đường ra bên ngoài tâm trí mình. Người đó không biết con đường ở đâu, người đó cũng không biết rằng bản thân tâm trí là con đường.
Hỏi: Tại sao người ta đạt tới nhanh chóng?
Đáp: Bởi vì tâm trí là thân của con đường, do đó là được đạt tới nhanh chóng. Người ngu đánh dấu thời gian riêng của họ bắt đầu tương ứng với chuẩn đó, do đó họ phải làm đích riêng của họ tương ứng với ảo tưởng riêng của họ.
Hỏi: Phần nào của tâm trí là thân của con đường?
Đáp: Tâm trí giống như gỗ hay đá từ đó người ta khắc nên hình ảnh. Nếu người đó khắc con rồng hay con hổ và khi thấy nó lại sợ nó, người đó giống như người ngu tạo ra bức tranh địa ngục và thế rồi sợ đối diện với nó. Nếu người đó không sợ nó, thế thì các ý nghĩ không cần thiết của người đó sẽ tan biến. Một phần của tâm trí tạo ra cái nhìn, âm thanh, vị, mùi và tính nhạy cảm, và từ chúng nảy sinh tham, giận và dốt nát với mọi thứ thích và không thích đi kèm chúng. Do vậy hạt mầm được gieo, cái lớn lên thành đau khổ lớn. Nếu người ta nhận ra rằng từ đầu bản chất tâm trí là trống rỗng và yên tĩnh, người đó sẽ biết không có thời gian hay nơi chốn đặc biệt. Thay vì thế người đó làm ra hình ảnh của hổ, sư tử, rồng, yêu quái, chiến binh hay các con quỉ khác, nhận ra chúng bằng từ bi và tạo ra thích và không thích. Nếu người đó biết rằng từ đầu không có điều như thế, thế thì người đó sẽ biết rằng bản chất tâm trí là không hình dạng, do đó những hình ảnh này không là gì ngoài ảo tưởng. Khi người đó nhận ra sự kiện này, người đó sẽ được giải phóng khỏi lúc đó.
Hỏi: Tâm trí đơn giản, tự nhiên là gì và tâm trí phức tạp, giả tạo là gì?
Đáp: Chữ và lời đến từ tâm trí phức tạp, giả tạo. Cả hai trong thế giới vật chất và phi vật chất mà người ta đang ở hay đi, ngồi, hay nằm, và di chuyển một cách hồn nhiên, hay nó có thể được nói, trong tâm trí đơn giản, tự nhiên. Khi người ta vẫn còn bất động bởi vui thú hay đau khổ, tâm trí người đó có thể được gọi là tâm trí đơn giản, tự nhiên.
Tâm trí là vấn đề và tâm trí cũng là giải pháp.
Tâm trí như bản ngã là vấn đề; tâm trí không có bản ngã nào là giải pháp. Tâm trí với chữ t thường là vấn đề; tâm trí với chữ T hoa là giải pháp. Tâm trí với chữ t thường là một phần của nhân cách; tâm trí với chữ T hoa là vũ trụ. Nó không phải là của bạn, nó không phải là của tôi; nó là không của ai cả hay nó là của mọi người. Tâm trí vũ trụ chứa mọi tâm thức.
Cách khác để nói điều đó, điều là cách thức của Thiền, là: tâm trí là vấn đề và vô trí là giải pháp. Vô trí đơn giản là cách khác để nói về tâm trí vũ trụ, tâm trí phổ quát. Chữ 'vô' phủ nhận bản ngã không là tâm trí, nhớ điều đó. Chữ 'vô' phủ nhận cá thể không là vũ trụ. Chữ 'vô' đơn giản phủ nhận mọi giới hạn và giúp bạn trở thành vô hạn như bạn thực sự là vậy.
Đây là chân lí nền tảng nhất về chư phật. Công việc của họ bao gồm giúp bạn làm tan biến tâm trí cá thể, điều giống như giọt sương, trong vũ trụ, chính là đại dương.
Vài người đã gọi tâm trí đó là 'Thượng đế' - tâm trí đại dương đó. Cái tên này là hay, nhưng nó đã tạo ra vấn đề riêng của nó. Khoảnh khắc bạn gọi nó là Thượng đế, ý tưởng về tôn thờ, nhà thờ, đền chùa, nghi lễ, nảy sinh, và tâm trí thấp hơn bước vào từ cửa sau. Bạn trở thành người Ki tô giáo hay người Hindu hay người Mô ha mét giáo, và bạn lại bị mắc vào trong cùng xiềng xích - có thể được tô mầu khác nhau - và bạn lại bị cầm tù. Lần nữa bạn trở nên bị xác định và bị giới hạn, lần nữa bạn mất tiếp xúc với cái toàn thể.
Cá thể là ảo tưởng; chính cá thể làm cho bạn thành kẻ ngốc. Vũ trụ là chân lí. Chừng nào người ta chưa sẵn sàng chết trong vũ trụ người ta không thể đạt tới chân lí.
Chân lí là cái chết - cái chết của tâm trí bản ngã - mặc dầu nó cũng là phục sinh - phục sinh trong vũ trụ. Bạn chết đi như một người và bạn được tái sinh như Thượng đế, như vị phật, như một christ. Do đó con đường bao gồm hiểu tâm trí và vận hành của nó. Tâm trí bản ngã muốn giữ bản thân nó thường xuyên bận. Đó là một trong những cách thức của nó để lừa bạn: nó giữ cho bạn bận tới mức bạn không có thời gian nhìn vào trong. Mọi bận đều là hướng ngoại. Nhìn vào trong nghĩa là không bận; không có 'bận bên trong' như vậy. Và nếu bạn bận trong cách thức bên trong nữa, thế thì bạn đang tự lừa bản thân bạn.
Bạn có thể tụng mật chú bên trong, nhưng tụng mật chú bên trong đơn giản lừa bạn vì bạn không phải là mật chú và mật chú vẫn ở bên ngoài bạn. Nó có thể không ở bên ngoài thân thể bạn nhưng nó ở bên ngoài tâm thức bạn. Bạn có thể chứng kiến việc tụng của bạn, bạn có thể thấy việc tụng của bạn, bạn có thể quan sát nó. Điều đó nghĩa là bạn ở ngoài nó và nó ở ngoài bạn. Mọi bận đều không có tính thiền.
Do đó thiền siêu việt của Maharishi Mahesh Yogi là hiện tượng giả; nó không siêu việt không thiền. Nó đơn giản thay đổi bận này sang bận khác. Ai đó đang hát bài hát trong phim và ai đó đang tụng tên của Thượng đế; không có khác biệt về bản chất - cả hai đều bận.
Đây là điều đầu tiên cần được hiểu nếu bạn thực sự muốn đi ra ngoài tâm trí, cái gọi là tâm trí bình thường, và đạt tới vũ trụ. Và đạt tới vũ trụ là chứng ngộ; vẫn còn bị giới hạn vào cái thấp hơn là dốt nát.
Bài học đầu tiên là học cách không bị bận, cho dù vài khoảnh khắc thôi; chỉ không bận, bên trong hay bên ngoài - bởi vì mọi thứ đều là bận bên ngoài, ngay cả cái gọi là bận bên trong. Không bận, và ngay lập tức bạn ở bên ngoài tâm trí bình thường. Bạn đi ra ngoài các giới hạn, bạn đi ra ngoài các biên giới. Đột nhiên bạn trở thành đại dương; giọt sương biến mất. Trong kinh nghiệm đại dương đó người ta được tự do, được giải thoát.
Tâm trí bình thường bao giờ cũng muốn công việc; bất kì công việc nào cũng tốt. Cho nó công việc. Có mục tiêu cần đạt nào đó, mục đích nào đó - tiền, quyền, danh; và nếu bạn mệt với tất cả những điều đó, thế thì thiền, Thượng đế, thiên đường, chân lí. Nhưng lần nữa bạn đang thay thế mục đích cũ bằng mục đích mới, tham vọng cũ bằng tham vọng mới; không cái gì được thay đổi triệt để. Bạn vẫn còn như cũ, động thái của bạn vẫn còn như cũ; chỉ đối thể được thay đổi. Và bởi vì thay đổi đối thể bạn có thể cảm thấy rất tâm linh, rất linh thiêng.
Tâm trí tinh ranh. Thận trọng rằng nó có thể tồn tại chỉ khi bạn đang trong công việc, khi bạn bận. Khi bạn không bận nó bay hơi, nó không thể tồn tại được mà không có công việc. Do đó mọi người đang bận ngay cả khi không có công việc.
Cô nữ sinh đang nằm cùng anh bạn trai và đang cố gây ấn tượng về ngày tháng trẻ trung hăm hở của mình: "Vậy anh mang tên là Tom. Em biết George nghĩa là người yêu ngựa, và Philip nghĩa là được yêu, và Don nghĩa là chính. Anh có biết Tom nghĩa là gì không?"
"Công việc, bé, công việc!"
Nhưng đó đích xác là điều tâm trí ngụ ý: công việc thường xuyên, hết ngày nọ tới ngày kia. Nếu bạn thức có công việc, nếu bạn ngủ có công việc. Bạn có thể mơ, nhưng nó là công việc.
Tâm trí không để bạn cho dù vài khoảnh khắc có bầu trời mở, không mây, để cho bạn có thể thấy thực tại như nó vậy. Nó giữ mắt bạn nhắm, đầy bụi: bụi của ham muốn, bụi của ý nghĩ, bụi của trí nhớ, tưởng tượng. Và hết tầng bụi nọ tới tầng bụi kia đã hoàn toàn che phủ tâm thức tựa tấm gương của bạn, cái có khả năng phản xạ tất cả. Nó bao giờ cũng giữ bạn ở đâu đó khác. Nó không bao giờ cho phép bạn được ở đây bây giờ, bởi vì ở đây bây giờ nghĩa là bị bận rộn. Đó là bài học thứ hai cần học.
Do đó nhấn mạnh của mọi chư phật là vào sống trong hiện tại, là vào hiện hữu từ hiện tại sang hiện tại. Tâm trí chỉ có thể vẫn còn bận hoặc trong quá khứ hoặc trong tương lai. Làm sao nó có thể trở nên bận trong hiện tại được? Điều đó là không thể được. Hiện tại đơn giản phá huỷ bản ngã; hiện tại lấy đi mọi rác rưởi khỏi tâm trí bạn, mọi đồ đồng nát. Nó đơn giản để bạn mở, sẵn có, mong manh, cảm nhận; xúc động, cực lạc, tất nhiên, nhưng không bận.
Bất kì khi nào bạn ở đây và bây giờ, bạn không hiện hữu. Để tôi nhắc lại điều đó: bất kì khi nào bạn ở đây và bây giờ, bạn không hiện hữu; Thượng đế hiện hữu, phật tính hiện hữu. ... Bởi vì ở đây và bây giờ tâm trí nhỏ bé của bạn không thể tồn tại được; nó tan ra, nó biến mất.
Tâm trí có thể tồn tại chỉ với cái không có tính tồn tại. Một hiện tượng hiếm hoi, mâu thuẫn trên bề mặt: tâm trí có thể tồn tại chỉ với cái không tồn tại - bởi vì bản thân tâm trí là không tồn tại, nó được nuôi dưỡng dựa trên cái không tồn tại.
Có hai thứ là không có tính tồn tại nhất trên thế giới: một thứ là quá khứ, cái không còn nữa; thứ kia là tương lai, chưa hiện hữu. Tâm trí tồn tại trên hai cột chống này: cái 'không còn nữa' và cái 'chưa có'. Và giữa hai cái này là khoảng hở nhỏ, khoảng hở nguyên tử. Nó nhỏ tới mức chừng nào bạn chưa tuyệt đối tỉnh táo và nhận biết, bạn nhất định bỏ lỡ nó.
Ở trong hiện tại nghĩa là không hiện hữu. Và không hiện hữu là cánh cửa tới Thượng đế, cánh cửa tới chân lí, cánh cửa tới thực tại.
Đây là những phát biểu đơn giản nếu được hiểu. Nhưng chúng ta liên tục giả vờ hiểu mà không hiểu, bởi vì hiểu dường như là mạo hiểm, nguy hiểm, như cái chết. Và, theo một cách nào đó, nó là vậy. Hiểu đúng cách tâm trí tồn tại là chuẩn bị cho cái chết của bạn.
Tính chất sannyas là cái chết; nó bao giờ cũng như vậy. Do đó chỉ vài người dũng cảm mới có thể đi vào con đường này - những người ở sâu trong tình yêu với chân lí tới mức họ sẵn sàng hi sinh bản thân họ. Với bất kì giá nào họ đều sẵn sàng trả cho nó, bởi vì họ chán ngán với dối trá của cuộc sống.
Một hôm Ginzburg về nhà từ chỗ làm việc, chắc chắn rằng vợ mình có người yêu. Anh ta điên cuồng tìm trong nhà. Chắc chắn anh ta phát hiện ra một người đàn ông nhỏ bé rúc trong đống quần áo trong tủ.
"Anh làm cái chết tiệt gì ở đây?" Ginzburg la lên.
"Này, tất cả chúng ta đều phải ở đâu đó chứ," thủ phạm đáp.
Tâm trí phải ở đâu đó - hoặc trong quá khứ hoặc trong tương lai. Nếu bạn lấy hai cột chống này đi khỏi nó, nó không thể tồn tại được. Nó đơn giản ngã sóng xoài trên đất. Nó chết ngay lập tức. Nó không thể thở được - thậm chí không một khoảnh khắc.
Đây là cách thức của thiền: đương đầu với hiện tại trong mọi cái đẹp vô cùng của nó, chỉ ở trong hiện tại. Bên trong, tâm trí dừng lại. Bên ngoài, thế giới thay đổi toàn bộ. Nó không còn là thế giới thường mà bạn đã biết trước đây. Thực ra, bạn đã không biết nó chút nào. Tâm trí bạn đang bóp méo mọi thứ, tâm trí bạn đã tạo ra hoang tưởng. Mắt bạn đầy những hoang tưởng và bạn đang nhìn qua những hoang tưởng đó. Chúng chưa bao giờ cho phép bạn thấy cái đang đấy. Nếu tâm trí mất đi, cho dù một khoảnh khắc, đột nhiên toàn thể sự tồn tại bùng nổ lên bạn.
Norman nằm trần truồng trên cỏ trong phần hẻo lánh của công viên, một cách diễn đạt hạnh phúc kì quặc nhưng bàng hoàng trên mặt anh ta.
"Có chuyện gì vậy?" cảnh sát hỏi.
"Tôi đang - úi chao - quan tâm tới công việc riêng của tôi," người này lẩm bẩm, "khi một bọn con gái nữ sinh từ Vassar tới và nhảy lên tôi và - úi trời - xé quần áo tôi ra. Và thế rồi..."
"Và thế rồi sao?"
"Và thế rồi cả trời sổ lồng!"
Điều đó có thể đã xảy ra cho Norman hay có thể đã không xảy ra, nhưng nó xảy ra khi tâm trí tuyệt đối không bận, khi tâm trí hoàn toàn trong khoảnh khắc, khi nó không ở đâu khác ngoài ở đây và bây giờ. Và để ở đây và bây giờ, để tôi nhắc bạn, nghĩa là nó không còn nữa. Vâng, thế thì cả trời sổ lồng. Đột nhiên sen trắng bắt đầu mưa rào lên bạn. Toàn thể cuộc sống của bạn có phẩm chất khác toàn bộ cho nó. Thế thì bất kì cái gì bạn chạm tới đều trở thành vàng và bất kì cái gì bạn nhìn đều đơn giản không thể nào tin được, không thể tin nổi. Tâm trí cứ cho bạn các ý tưởng về thực tại, nhưng đấy là ý tưởng của tâm trí và tâm trí là xuẩn ngốc hoàn toàn. Tin vào tâm trí bạn là điều ngu xuẩn nhất trên thế giới mà người ta có thể làm, nhưng bởi vì bạn muốn tin vào tầm quan trọng riêng của bạn, bạn cứ tin vào tâm trí riêng của bạn. Và tâm trí rất láu lỉnh biện minh trường hợp của nó. Cho dù nó không biện minh, bởi vì bạn muốn tin rằng bạn là ai đó đặc biệt, phi thường, cao siêu, linh thiêng hơn, và tâm trí biết các nhược điểm của bạn...
Mới hôm nọ tôi có đọc một phát biểu của Idi Amin. Ông ấy nói ông ấy là người đẹp nhất thế giới. Nghĩ về mặt của Idi Amin mà xem! Nhưng ông ấy nói, "Bởi vì các nhà báo chống lại tôi, họ in hình tôi để làm cho tôi có vẻ như tôi là con khỉ."
Người đến phỏng vấn ông ấy hỏi, "Trên nền tảng nào mà ông nói rằng ông là người đẹp nhất thế giới?"
Ông ấy nói, "Mẹ tôi nói vậy, vợ tôi nói vậy, và các vợ khác của tôi cũng nói vậy - các bạn gái của tôi nói vậy. Họ nói rằng tôi là người đẹp nhất thế giới, và tại sao họ nói dối?"
Bạn thấy luận cứ chưa! Mọi người mẹ đều nói với con cô ấy, "Con là người đẹp nhất " - và mọi người vợ và mọi người chồng và mọi người bạn. Nhưng nếu bạn muốn tin vào điều đó... và chúng ta muốn tin vào điều đó! Bây giờ, cho dù Idi Amin có thể tin rằng ông ấy là người đàn ông đẹp nhất thế giới, thế thì bạn có thể tin vào bất kì cái gì.
Và tôi đồng ý với ông ấy rằng ông ấy không giống khỉ. Ông ấy giống đười ươi, hay thậm chí còn tồi hơn... bởi vì trong cùng phát biểu ông ấy nói rằng ông ấy đã nếm thịt người. Và ông ấy có thể nói có thẩm quyền rằng đó là món ngon nhất ông ấy đã từng được nếm. Cái ngon của thịt người là tới mức, ông ấy nói, diễn đạt nó là không thể được; nó là kinh nghiệm không thể diễn đạt được. Bây giờ người này nghĩ bản thân ông ấy là người đàn ông đẹp nhất thế giới! Nhưng mọi người đều nghĩ như vậy. Đừng cười Idi Amin - đó là tâm trí của mọi người. Ông ấy đủ ngu để đưa ra phát biểu như vậy. Mọi người không làm những phát biểu như vậy, nhưng sâu bên dưới họ biết...
Một quí bà Mĩ giầu có nào đó tới thăm một guru Ấn Độ, người tự coi mình là vĩ đại nhất trong tất cả mọi người. Ông ấy được bảo trước rằng bà ấy đã nghĩ tới việc làm món cúng dường rất lớn cho công trình của ông ấy.
Khi thời gian tới cho guru xuất hiện trong buổi darshan của ông ấy - thời gian tiếp tân - ông ấy thấy vị khách thăm trong đám đông đã tới để bày tỏ kính trọng.
"Dạ?" ông ấy nói với bà ấy ngay.
"Ai là người vĩ đại nhất trên thế giới?" bà ấy hỏi.
"Coca cola," guru trả lời không ngần ngại một khoảnh khắc.
Sau đó trợ lí chính của ông ấy hỏi tại sao ông ấy đã cho câu trả lời kì lạ thế. "Đây là trí huệ bí mật gì vậy, thưa Đại sư?"
"Thế này," mahatma này nói, "Ta, tất nhiên, biết rằng người vĩ đại nhất thế giới là ta. Nhưng khi ta thấy từ câu đề tặng trên áo thun của bà ấy rằng bà ấy kính trọng ai đó khác, ta tự nhủ mình, 'Kinh doanh là kinh doanh! Sau rốt, ông ấy có lẽ chết rồi, cho nên chẳng hại gì mà tôn vinh ông ấy!'"
Mọi người đều biết sâu trong bản thân mình rằng mình là vĩ đại nhất. Điều đó không chỉ là Idi Amin hay Muhammad Ali là người nghĩ họ là vĩ đại nhất đâu; mọi kẻ ngốc đều nghĩ theo cách đó. Đó là chính bản chất của tâm trí ngu ngốc.
Chư phật nghĩ về bản thân họ chỉ là người thường - người thực sự vĩ đại nghĩ về bản thân họ chỉ là bình thường. Không có phức cảm thấp kém trong họ và không có phức cảm cao siêu nữa. Người vĩ đại thực không có phức cảm thấp kém hay cao siêu nào - vì hai phức cảm đó không phải là hai mà là hai mặt của cùng một đồng tiền. Chính người thấp kém giả vờ là cao siêu. Chính người thấp kém giả vờ là cao siêu bắt gặp nhiều vấn đề thế khi người đó không thể chứng minh được tính cao siêu của mình - người đó thất bại nhiều lần - tới mức tính thấp kém nảy sinh trong người đó. Chúng là không khác nhau: thấp kém phóng chiếu cao siêu. Khi bạn không thể chứng minh được tính cao siêu của bạn, bạn rơi vào trong chán nản sâu sắc và bạn bắt đầu cảm thấy thấp kém. Nhưng một người thực sự tỉnh táo thì không cả hai. Người đó đơn giản hiện hữu, và điều đó là quá đủ.
Đừng nghe tâm trí và điều nó nói với bạn. Nó sẽ cho bạn thông tin sai; nó nhất định cho bạn khái niệm không phải là thực. Nó tạo ra ảo giác quanh bạn. Không chỉ trong đêm nó tạo ra giấc mơ, mà ngay cả ban ngày nó giữ bạn mơ. Nhắm mắt lại bất kì khoảnh khắc nào và bạn sẽ thấy các giấc mơ tinh tế trôi qua như dòng chảy ngầm bên dưới bạn. Trên bề mặt bạn vẫn còn bận với mọi thứ, làm công việc của bạn, nhưng sâu bên dưới tâm trí liên tục tạo ra các giấc mơ riêng của nó. Nó thường xuyên giữ cho bạn vô ý thức, ngủ. Thận trọng về những sự kiện đơn giản này, và thế thì lời của Bồ đề đạt ma sẽ rất rõ ràng với bạn.
Câu hỏi thứ nhất: Có cách đạt tới nhanh và chậm không?
Bồ đề đạt ma đã nói với người hỏi rằng không có đạt tới. Mọi thứ được đạt tới đều đã được bao hàm bởi bạn. Nó chỉ được khám phá ra, không được đạt tới - hay, thậm chí không được khám phá mà chỉ nhớ lại, nhận ra, bởi vì bạn đang mang mọi thứ mà bạn bao giờ cũng có thể là. Và nếu bạn không phải là cái đó, điều đó đơn giản nghĩa là bạn đang cố là ai đó khác.
Và đó là điều bạn đã từng được dạy. Bạn đã từng được dạy phải giống như Christ, phải giống như Phật, phải giống như Krishna, phải giống như Mohammed. Và bạn đã từng cố gắng - rất có tính tôn giáo, rất chân thành - và mọi điều đã xảy ra qua nỗ lực đó là ở chỗ bạn đã trở nên rởm, giả, giả tạo. Bạn không thể là Christ được, bạn không thể là Phật được, bạn không thể là Krishna được. Bạn không thể bắt chước bất kì ai khác được, bạn chỉ có thể là bản thân bạn. Và điều đó là quá đủ - bạn là Thượng đế! Bạn chỉ phải chấp nhận thực tại của bạn như nó vậy mà không bóp méo nó, không tô vẽ cho mặt bạn giống như vị phật; điều đó sẽ không ích gì. Cuộc sống thực không phải là vở kịch. Bạn không cần diễn tập nó, bạn không cần thực hành nó.
Bồ đề đạt ma đã nói không có đạt tới như vậy. Không cái gì phải được đạt tới, bởi vì bạn đã không đánh mất cái gì chút nào. Bạn đã là cái bạn muốn là, cái bạn khao khát là. Cho nên vấn đề không phải là đạt tới, nó chỉ là việc truy hỏi vào bản thể riêng của bạn: "Tôi là ai?" Điều đó là đủ.
Nhưng người hỏi này đem tới câu hỏi này từ góc độ khác. Bây giờ anh ta hỏi:
Có cách đạt tới nhanh và chậm không?
Nếu không có đạt tới, làm sao có thể có cách chậm hay nhanh được? Nhưng anh ta bỏ lỡ chân lí tối thượng đó. Thấy rằng anh ta đã bỏ lỡ nó, Bồ đề đạt ma cho anh ta cái gì đó ít hơn điều tối thượng.
Thầy phải nhìn vào bạn; họ không thể cho bạn cái mà bạn không thể hấp thu được. Nỗ lực đầu tiên của họ bao giờ cũng là cho bạn chân lí thuần khiết nhất, chân lí tuyệt đối - chân lí và không cái gì khác - nhưng khi họ thấy rằng bạn không thể nhận được điều đó, thế thì họ phải đi xuống một chút ít để trở thành sẵn có cho bạn. Từ bi của họ là tới mức nếu được cần, họ sẽ đi xuống tới chính mức nơi bạn đứng để cho họ có thể nói chuyện với bạn như người bạn, để cho bạn có thể hiểu được.
Bạn có thể hiểu chỉ cái được trao cho bạn trên cùng bình diện mà bạn tồn tại.
Một Thiền sư bị bắt đi bắt lại mãi vì ăn cắp những thứ nhỏ bé, nhỏ thế - cái khuy, cái kim của ai đó, một chiếc giầy, mũ của ai đó... Và ông ấy là một thầy đáng kính tới mức đệ tử của ông ấy nói, "Sao thầy cứ làm những điều lố bịch thế? Chủ định của tất cả điều đó là gì? Chúng tôi sẵn sàng cho thầy bất kì cái gì thầy cần - thầy không cần ăn cắp!"
Nhưng thầy thường cười và không nói điều gì. Lặp đi lặp lại thầy bị bắt vào tù trong vài ngày, ra tù, lại ăn cắp và lại bị bắt giam.
Khi thầy chết, các đệ tử hỏi, "Thưa thầy, bây giờ xin thầy nói cho chúng tôi bí mật."
Ông ấy nói, "Bí mật là rất đơn giản. Ta muốn giúp các tù nhân trong trại giam, và họ có thể hiểu được ta chỉ nếu ta cũng là một tù nhân. Không có cách khác để giúp họ. Ta phải tụt xuống mức của họ để cho ta có thể giúp được họ vươn lên bình diện của ta."
Ông ấy phải đã là vị phật cực kì từ bi, tụt xuống mức độ của tù nhân để giúp họ... bởi vì họ sẽ không hiểu thánh nhân, họ sẽ không hiểu Thiền sư; họ chỉ có thể hiểu kẻ cắp. Họ biết ngôn ngữ này, và với kẻ cắp họ có thể trao đổi được. Và Thiền sư này thực sự đã biến đổi nhiều người. Ông ấy liên tục tới nhà tù lặp đi lặp lại, nhưng mọi người mà ông ấy đã trao đổi trong tù không bao giờ quay lại. Ông ấy đã giải thoát cho nhiều người.
Và, khi chết, ông ấy nói, "Cùng điều này là trường hợp với thế giới nữa. Vị phật được sinh ra, cũng giống như mọi người khác, từ cùng bụng mẹ; ông ấy lớn lên theo cùng cách. Bởi vì thế giới này là nhà tù lớn, ông ấy tới trong nhà tù này để giúp các tù nhân khác thoát ra. Ông không thể giúp cho các tù nhân thoát ra được chừng nào ông chưa trở thành bạn bè với họ. Và họ sẽ là bạn bè chỉ nếu ông tồn tại trên bình diện của họ, bằng không họ bao giờ cũng sẽ nghi ngờ về ông. Ông sẽ vẫn còn là người ngoài và họ sẽ không đưa ông vào bên trong trái tim họ."
Bồ đề đạt ma đã nói chân lí tối thượng: Không có gì để được đạt tới, không mục đích nào để được đạt tới, không mục tiêu phấn đấu nào. Cuộc sống là sáng tạo vui đùa không mục đích như vậy. Nó không đi đâu cả, nó không di chuyển theo bất kì hướng nào. Nó là năng lượng chơi đùa. Nó chỉ là năng lượng nhảy múa không vì mục đích nào, chỉ vì niềm vui đơn giản của nhảy múa. Sự tồn tại là điệu múa.
Nhưng điều đó đã không được hiểu; câu hỏi đã lại tới. Bây giờ ông ấy phải trả lời nó trên bình diện thấp hơn.
Bồ đề đạt ma nói:
Nếu người ta thấy rằng thời gian vô tận là tâm trí, người đó sẽ đạt tới nhanh chóng, nhưng nếu người đó làm thành vấn đề trong tâm trí mình và nhắm tới đích của mình, người đó sẽ đạt tới chậm. Người trí huệ là người biết tâm trí mình là con đường; người ngu là người làm con đường ra bên ngoài tâm trí mình. Người đó không biết con đường ở đâu, người đó cũng không biết rằng bản thân tâm trí là con đường.
Mặc dầu ông ấy nói trong ngôn ngữ của người truy hỏi, ông ấy vẫn liên tục cho những hướng dẫn của cõi bên kia. Nó không phải là chân lí thuần khiết, không ô nhiễm. Mặt trời có đó, nhưng mây cũng có đó. Nếu bạn đủ thông minh bạn có thể nhìn lên mặt trời và bạn cần không bị bận tâm với mây, nhưng nếu bạn không thông minh thế, thế thì đây là cách duy nhất. Bạn quan tâm tới mây, thế thì mây phải được trao cho bạn. Có thể qua mây, một ngày nào đó ngẫu nhiên bạn sẽ trở nên nhận biết về thực tại của mặt trời.
Nếu người ta thấy rằng thời gian vô tận là tâm trí…
Đây là cái gì đó cần được hiểu. Phật nói vậy, Bồ đề đạt ma nói vậy, tôi nói vậy: tâm trí đó và thời gian không phải là hai thứ. Tâm trí bạn, tâm trí hữu hạn, tâm trí mà chúng ta biết như bản ngã, không là gì ngoài thời gian. Do đó, khi tâm trí biến mất, vĩnh hằng mở ra, vô thời gian mở ra.
Nếu người ta thấy rằng thời gian vô tận là tâm trí…
... rằng chính tâm trí tạo ra thời gian vô tận, rằng chính việc tạo ra, phát kiến của tâm trí... Tại sao tâm trí tạo ra thời gian? - bởi vì nó không thể tồn tại khác được; nó cần thời gian để tồn tại. Quá khứ là thời gian, tương lai là thời gian; hiện tại không là thời gian, hiện tại không được tâm trí tạo ra. Hiện tại là bản chất của tâm trí phổ quát, tâm trí vũ trụ. Nó không liên quan gì tới tâm trí bạn. Tâm trí bạn bịa ra tương lai, bịa ra quá khứ.
Bạn sẽ ngạc nhiên mà biết rằng bất kì cái gì bạn nhớ về quá khứ đều không có tính sự kiện, nó là chính hư cấu. Mọi người trong tuổi già của mình đều bắt đầu nghĩ rằng thời thơ ấu của mình là rất đẹp: "Thời thơ ấu của tôi.. đó là những ngày, ngày thực, ngày vàng." Nhưng hỏi bất kì đứa trẻ nào, và không đứa trẻ nào sẽ nói với bạn, "Đây là những ngày vàng." Mọi đứa trẻ đều muốn lớn lên nhanh chóng, sớm, vì nó có thể thấy người lớn tận hưởng cuộc sống, nó có thể thấy rằng người lớn là có quyền. Nó có thể thấy rằng nó đang bị chi phối, bị kéo, bị đẩy - bị buộc phải làm những điều mà nó không muốn làm. Nó muốn lớn lên sớm nhất có thể được. Mọi lời cầu nguyện của nó đều là thời thơ ấu này phải kết thúc. Nó muốn quyền lực, chi phối.
Và trẻ nhỏ cố theo mọi cách có thể để giả vờ, ít nhất với bản thân chúng, rằng chúng là người lớn. Nếu bố không có nhà chúng sẽ ngồi vào ghế của bố với cùng điệu bộ. Chúng có thể hút xì gà của bố theo cùng cách bố đã hút. Chúng có thể không có khả năng đọc báo - chúng có thể cầm báo lộn ngược - nhưng chúng sẽ cầm báo theo cùng cách người bố làm, bởi vì đây là các dấu hiệu của người lớn.
Một hôm, hai mươi năm trước, tôi đi dạo buổi sáng và tôi thấy một đứa trẻ, không quá sáu hay bẩy tuổi, với bộ ria giả - và nó đang bước đi với vẻ oai vệ thế! Thấy tôi nó trở nên xấu hổ và chạy mất vào trong nhà nó. Tôi đi theo nó. Nó đóng cửa lại. Tôi gõ cửa. Bố nó mở cửa ra; thế rồi mọi sự trở thành rõ ràng: bố nó cũng có cùng kiểu ria - thực, dĩ nhiên.
Tôi hỏi, "Con trai bác đâu? Tôi muốn gặp nó."
Ông ấy đem đứa con ra; nó đã bỏ bộ ria đi rồi. Tôi hỏi nó, "Bộ ria đâu rồi, và sao cháu đeo nó?"
Nó nói, "Cháu giả vờ là bố cháu, và cháu thích nó. Cháu phải đi rất sớm buổi sáng để cho không ai thấy."
Trẻ nhỏ bao giờ cũng cố trở thành lớn hơn. Nhưng về sau cùng những người này sẽ nói thời thơ ấu của họ là thời vàng son thực. Điều đó là hư cấu: họ tạo ra nó, nó không phải là kí ức thực.
Do đó, tôi không tin vào các cuốn tự tiểu sử, không tin chút nào, bởi vì mọi người viết tự tiểu sử trong những năm bẩy mươi, tám mươi muộn mằn của họ, và họ báo cáo về điều đã xảy ra bẩy mươi năm trước. Bẩy mươi năm đã qua và bây giờ họ báo cáo lại. Toàn thể báo cáo đó là giả, hư cấu. Họ đang tạo ra thời thơ ấu của họ như họ đã muốn nó vậy, mặc dầu họ làm nó rất không có ý thức - không phải là họ có ý thức cố lừa bất kì ai đâu. Họ ba hoa về thời thơ ấu của họ và thành tựu của họ và những ngày ở trường phổ thông và đại học của họ, và họ liên tục ba hoa. Thỉnh thoảng việc ba hoa có thể lấy dạng của kết án nữa; điều đó nữa cũng là một cách ba hoa.
Thánh Augustine viết về thời thơ ấu của ông ấy và thời thanh niên của ông ấy theo cách kết án tới mức bạn sẽ bị phân vân. Bạn sẽ nghĩ, "Ít nhất ông ấy phải đúng, bởi vì ông ấy chứng minh bản thân ông ấy là kẻ tội lỗi lớn nhất có thể được." Nhưng đó chỉ là chiến lược của tâm trí. Đầu tiên ông ấy chứng minh rằng ông ấy là tội nhân lớn, và thế rồi ông ấy được biến đổi. Một cách tự nhiên, khi một tội nhân lớn được biến đổi người đó trở thành thánh nhân lớn hơn. Nếu bạn là tội nhân bình thường và bạn trở nên được biến đổi, tính thánh thiện của bạn sẽ là bình thường; nó sẽ là theo cùng tỉ lệ.
Mahatma Gandhi viết về thời thơ ấu của ông ấy và thời thanh niên theo cách rất giảm giá trị. Ông ấy theo Thánh Augustine - vì mọi thứ phụ thuộc vào điều đó. Ông ấy vẽ nó tối tăm và ảm đạm và đen tới mức với nền tảng đó chỉ chút ít sơn trắng sẽ chỉ ra và làm sáng lên như bạc. Cách duy nhất để chứng minh rằng bạn là mahatma vĩ đại là trước hết chứng minh rằng bạn đã từng là tội nhân lớn - lớn nhất. Nhưng bản ngã là tới mức ngay cả khi bạn đang nói về tội lỗi bạn không thể vừa phải được, bạn phải là tội nhân lớn nhất. Thánh nhân vĩ đại nhất hay tội nhân lớn nhất - không ai muốn tầm thường. Nếu bạn là tội nhân, tội nhân thường, điều đó làm tổn thương.
Mọi người tạo ra quá khứ của họ. Tôi không nghĩ có một tự tiểu sử nào mà thực sự thực. Không thể có được, bởi vì kinh nghiệm cuối cùng của chúng ta liên tục diễn giải, diễn giải lại, quá khứ của chúng ta. Chúng ta liên tục tô sửa bức tranh nhiều tới mức bức tranh nguyên thuỷ bị mất đi hoàn toàn; cái gì đó khác xuất hiện. Chúng ta đã vẽ những bức tranh đó với cái nhìn mới, kinh nghiệm mới, thường xuyên tới mức chúng không còn là thực nữa.
Chúng ta tạo ra quá khứ, và chúng ta sống trong quá khứ; đó là một chiều của thời gian. Chiều kia là tương lai: chúng ta tạo ra tương lai và chúng ta sống trong tương lai. Tất nhiên, chúng ta có nhiều tự do hơn với tương lai vì không có gì ở đó cả, nó tất cả là trống rỗng. Chúng ta có thể làm ra mọi thứ của tương lai. Do đó, bạn ngồi im lặng bất kì ngày nào và nghĩ về tương lai của bạn, và bạn trở thành tổng thống hay thủ tướng. Chỉ cho phép tâm trí tự do tuôn chảy và bạn sẽ ngạc nhiên: chẳng mấy chốc bạn là Alexander Đại đế, bạn là hoàng đế vĩ đại nhất trên thế giới. Bạn sẽ cười về sau, nhưng tâm trí đang làm điều đó và tâm trí thường xuyên làm điều đó. Mọi người tưởng tượng tương lai của mình, mọi người tạo ra quá khứ của mình.
Thời gian có hai chiều, không phải ba chiều: quá khứ và tương lai. Hiện tại không phải là một phần của thời gian, nó là việc xuyên thấu của vĩnh hằng.
Bồ đề đạt ma nói:
Nếu người ta thấy rằng thời gian vô tận là tâm trí, người đó sẽ đạt tới nhanh chóng...
Nếu bạn có thể hiểu rằng thời gian đó là tâm trí, thế thì việc đạt tới có thể rất nhanh chóng, có thể ngay lập tức, bởi vì thế thì bạn dừng tạo ra quá khứ và bạn dừng tạo ra tương lai. Cả hai đều giả, tưởng tượng. Đột nhiên bạn bị ném vào trong hiện tại, và đó là chỗ bạn trở nên nhận biết về chân lí.
…nhưng nếu người đó làm thành vấn đề trong tâm trí mình và nhắm tới đích của mình, người đó sẽ đạt tới chậm.
Nhưng nếu bạn làm ra mục đích, đích tới để đạt được, là phật tính, christ tính, thượng đế tính, nếu đây là những mục đích, mục tiêu cần đạt tới trong tâm trí bạn, thế thì đây lại là những thủ đoạn mới, cách mới của tâm trí để tạo ra tương lai khác - tương lai tâm linh, tương lai thiêng liêng. Nó là nguy hiểm hơn nhiều, bởi vì khi chất độc là ý nghĩ về linh thiêng, thiêng liêng, có mọi khả năng bạn sẽ uống nó một cách toàn tâm, không e ngại.
Nghĩ rằng "Mình sẽ trở thành phật ngày mai" là nguy hiểm hơn nghĩ rằng "ngày mai mình sẽ trở thành hoàng đế vĩ đại." Điều đó không nguy hiểm thế, bởi vì chính ý tưởng về phật ngày mai là quyến rũ thế, mê say thế, thôi miên thế... Nhưng nó là cùng chất độc - 'ngày mai' là chất độc. Cho nên bạn muốn trở thành cái gì vào ngày mai không thành vấn đề.
Nếu bạn làm thành vấn đề trong tâm trí bạn, Bồ đề đạt ma nói, và tâm trí bạn bắt đầu làm việc hướng tới tương lai vì một điểm đến nào đó cần đạt tới, thế thì trưởng thành sẽ rất chậm; có thể sẽ phải hết kiếp nọ tới kiếp kia. Và tâm trí láu lỉnh và tinh ranh tới mức bất kì khi nào bạn trở nên chán với đối thể này nó lập tức cho bạn đồ chơi khác, còn phức tạp hơn đồ chơi trước, khó hơn đồ chơi trước, cho nên bạn phải mất nhiều thời gian hơn để thấy rằng đây lại là đồ chơi. Và đồ chơi tốt nhất là mục đích tâm linh.
Vì theo định nghĩa bạn không thể qua được nếu không thể truyền đạt được, một thầy tu đạo Hồi tự mình xoay xở để truyền đạt, bằng việc biểu diễn, cái gì đó kì diệu mà ông ấy đã kinh nghiệm.
"Tương tự là câu trả lời," ông ấy nói với bản thân mình, và để tâm trí mình vào nó. Ông ấy đã học, sau rất nhiều thử và sai, cách đi trên nước.
Thế rồi ông ấy mời mọi dân làng địa phương tới, được dẫn đầu bởi ông thị trưởng, và ông ấy đi chầm chậm qua hồ.
"Các vị nghĩ gì về điều đó?" ông ấy hỏi họ khi ông ấy đi tới phía bên kia.
"Một điều làm tôi phân vân," ông thị trưởng nói: "tại sao ông không học bơi, như mọi người khác?"
Nhưng cái gọi là người tâm linh, linh thiêng tất cả đều làm cùng điều này qua nhiều thời đại. Họ tạo ra loại mục đích ngu xuẩn nào đó: đi trên nước, đọc ý nghĩ của người khác, tạo ra các thứ từ không đâu cả, từ cái không, và họ nghĩ đây là những điều tâm linh. Chúng không phải vậy. Nó lại là cùng bản ngã cố chứng minh cái gì đó, giả vờ rằng "Ta là cao siêu."
Cái gọi là người tâm linh đã từng nhịn ăn và phá huỷ thân thể bạn, hay tập yoga và vặn xoắn thân thể họ theo đủ mọi cách, chỉ để chứng minh cho người khác rằng họ là đặc biệt. Ai đó đứng trên đầu mình hàng giờ và nghĩ rằng người đó là đặc biệt, và mọi người cũng nghĩ rằng người đó là đặc biệt.
Tôi đã thấy một người đã từng đứng trên chân mình trong mười năm, người đã không ngồi xuống. Bây giờ người đó thậm chí không thể ngồi được cho dù người đó muốn. Chân người đó đã trở nên dầy thế, toàn thân người đó đã trở thành mỏng: tất cả máu - mọi thứ - đã dồn xuống chân người đó. Người đó là người rất ốm yếu; những chân đó cũng đã chết. Người đó không thể di chuyển được; người đó phải được mọi người di chuyển cho. Và người đó không ngủ, không ngồi; người đó vẫn còn đứng. Mọi người phải đỡ người đó trong đêm để cho người đó không ngã. Và cả đêm có ca hát, chơi đàn kirtan, bhajan, diễn ra quanh người đó để giữ cho người đó thức. Người đó trong đống lộn xộn tới mức khi tôi nhìn người đó tôi thực sự cảm thấy tiếc cho người đó. Nhưng người đó được cả nghìn người tôn thờ bởi lí do đơn giản rằng trong mười năm người đó đã đứng suốt. Bây giờ đây là loại đạt tới gì?
Nhưng kiểu rởm này hấp dẫn sự chú ý của mọi người một cách dễ dàng, bởi vì mọi người cũng cũng bị đồng nhất nhiều thế với thân thể của họ. Những điều này dường như là quyền năng cao siêu; chúng chả là gì cả.
Do vậy chuyện đã xảy ra một hôm là khi hai thầy rởm về con đường huyền môn gặp nhau, người này nói với người kia, sau khi trao đổi lời ca tụng theo phong tục, "Tôi có một đệ tử thường xuyên yêu cầu các nhiệm vụ và việc khai sáng. Ông có ý tưởng nào về tôi có thể làm gì với anh ta không?"
Người khai sáng kia đáp, "Điều thú vị là ông nên nói rằng: Bản thân tôi đã có một trường hợp tương tự. Tôi cho anh ấy một chén dầu hoả."
Họ ra đi và, sau vài tháng, gặp lại nhau.
Nhà huyền môn thứ nhất nói, "Tôi đã thử ý tưởng của ông lên đệ tử của tôi. Anh ta bật que diêm để hút thuốc lá, bùng cháy thành ngọn lửa và hoàn toàn bị cháy hết!"
"Điều đó là đúng," người kia nói, "cùng điều xảy ra cho đệ tử của tôi!"
Có những người liên tục khuyên người khác, không biết gì về tâm linh thực sự. Nhưng bởi vì họ có thể đứng trên đầu họ hàng giờ và họ có thể vặn xoắn thân thể họ theo nhiều cách, họ dường như là người yogis, mahatmas. Bởi vì họ có thể nhịn ăn hàng tháng... đó là thực hành đơn giản. Nếu một người là mạnh khoẻ người đó có thể nhịn ăn trong ít nhất chín mươi ngày mà không chết. Bạn tích luỹ nhiều thức ăn phụ trong thân thể bạn tới mức bạn có thể sống bằng nó trong ba tháng. Bạn sẽ liên tục trở nên mảnh khảnh hơn, nhưng bạn sẽ không chết. Cho nên điều đó không mấy là thành đạt; bạn đã đơn giản trở thành kẻ ăn thịt người, bạn đang ăn bản thân bạn, có vậy thôi. Bạn đang tiêu hoá máu riêng của bạn, thịt riêng của bạn.
Thực ra, nhịn ăn nên được coi là thực hành rất bạo hành, xấu. Thỉnh thoảng, với lí do y học, có thể một người nên được bảo nhịn ăn, nhưng không vì lí do khác.
Và đứng trên đầu là nguy hiểm, có tính phá huỷ. Bạn đã bao giờ thấy người yogi nào đứng trên đầu hàng giờ biểu lộ ra bất kì loại thông minh nào không? Tôi đã biết nhiều người yogi thế, nhưng chưa bao giờ thấy một tia sáng thông minh trong mắt họ - đờ đẫn, ngu xuẩn, rất tầm thường. Nó nhất định là như vậy, bởi vì đứng trên đầu là có tính phá huỷ cho thông minh; nó phá huỷ chính hệ thống thần kinh rất tinh tế trong não bạn. Quá nhiều máu đi vào trong não là có tính phá huỷ. Và nó giữ cho não của bạn quá căng thẳng, nó không cho phép não được thảnh thơi.
Đó là lí do tại sao bạn cần gối ban đêm, bởi vì với gối, máu không nhắm tới đầu. Nếu bạn cố ngủ không có gối thế thì bạn không thể ngủ được, bởi vì máu đang đi lên đầu và máu giữ cho đầu bạn bất ổn, vận hành. Gối giúp đỡ; đầu trở nên cao hơn một chút, ít máu đạt tới nó.
Thực ra, con người trở thành con người chỉ bởi vì con người bỏ việc bước đi bằng bốn chi và đứng dậy. Đứng nghĩa là tối thiểu máu sẽ đạt tới não bạn, bởi vì nó sẽ phải đi ngược lại sức hút. Không con vật nào thông minh bởi lẽ đơn giản có nhiều máu đi vào trong đầu tới mức thông minh là không thể được.
Yoga là rơi lùi; nó không giúp cho bạn tăng trưởng trong thông minh, trong thiên tài, trong nhận biết. Vâng, nó có thể cho bạn một thân thể rất mạnh mẽ - điều đó là có thể, con vật có thân thể mạnh mẽ - nó có thể có phẩm chất của việc truyền đạt cuộc sống lâu hơn cho bạn, nhưng dù bạn sống lâu hay không, thì cũng không thành vấn đề lúc cuối cùng. Mọi thứ thành vấn đề là sự mãnh liệt của cuộc sống của bạn, không phải là chiều dài; sự mãnh liệt của bạn, hài hoà đam mê của bạn với cuộc sống, không phải là bạn sẽ kéo lê và sống thực vật bao lâu.
Bồ đề đạt ma nói:
Người trí huệ là người biết tâm trí mình là con đường...
Đừng quá quan tâm nhiều tới thân thể; không cần đi vào trong nhiều tư thế yoga thế. Vâng, một chút ít thực hành là tốt. Và thực hành tốt nhất là cái gì đó tự nhiên: bước đi, bơi lội, chạy, chạy lùi. Bài tập yoga là phức tạp và nguy hiểm: chúng có thể phù hợp cho một người, nhưng chúng có thể không phù hợp cho người khác chút nào. Điều là đúng cho Patanjali có thể không đúng cho bạn. Nhưng chạy, bơi, nhảy lùi, là những bài tập đơn giản; chúng phù hợp cho mọi người. Chúng không phức tạp, và bạn không cần đi tới bất kì ai để học chúng; chúng là đơn giản, bạn đã biết chúng.
Bạn sẽ ngạc nhiên mà biết rằng việc bơi là bài tập tự nhiên. Một nhà tâm lí ở Nhật Bản đã thử nó với trẻ em nhỏ thế, sáu tháng tuổi, và họ biết điều đó ngay lập tức. Trẻ con sáu tháng tuổi bắt đầu bơi! Thực ra, trẻ con bơi trong bụng mẹ chúng; nó sống trong chất lỏng trong chín tháng, bởi vì đứa trẻ bắt đầu cuộc sống của nó trong bụng mẹ như một con cá.
Đó là cách nhân loại bắt đầu: tất cả chúng ta đều bắt đầu lúc ban đầu như cá trong đại dương. Mọi đứa trẻ đều lặp lại toàn thể lịch sử, theo cách rất nhanh tất nhiên; trong chín tháng nó lặp lại hàng triệu năm của lịch sử. Nhưng mọi lúc đứa trẻ trong bụng mẹ, nó bắt đầu từ chính lúc bắt đầu, như cá.
Nếu con người đã bắt đầu như cá, nếu mọi đứa trẻ đều bắt đầu như cá, thế thì bơi là hiện tượng tự nhiên. Bạn chỉ cần được giúp một chút thôi. Thực ra, bạn không cần được dạy cách bơi; mọi điều được cần là dũng cảm nào đó, ai đó đứng trên bờ sông cho nên bạn không cần quá lo nghĩ và sợ hãi. Nếu đứa trẻ sáu tháng có thể học bơi... và bây giờ nhà tâm lí này đang cố dạy trẻ con ba tháng và ông ấy nói ông ấy sẽ thành công. Nếu đứa trẻ sáu tháng có thể bơi, thế thì tại sao đứa trẻ ba tháng không bơi được?
Chạy là tự nhiên, chạy lùi là tự nhiên. Một chút ít bài tập là tốt, nhưng đừng làm nhặng sị lên về điều đó, bởi vì cách thức thực là tâm trí; cách thức thực không phải là thân thể.
..người ngu là người làm con đường ra bên ngoài tâm trí mình.
Người ngu hướng tâm trí mình tới cái gì đó xa xôi, bên ngoài tâm trí người đó. Người trí huệ không có đích đến, người đó quan sát tâm trí mình, theo dõi tâm trí mình, cách thức vận hành của nó, cách thức lừa dối của nó, cách thức nó tạo ra ảo giác, và trong quan sát chúng dần dần, dần dần trở nên tỉnh táo, đầy ánh sáng tới mức tâm trí biến mất như bóng tối.
Bà: "Mona, con đạt tới mục đích thế nào?"
Mona: "Con không thích ba hoa, nhưng con có thể làm tình khi đứng trên đầu!"
Bà: "Thế thì con là người ta muốn đấy. Có một người đang đợi dưới cầu thang!"
Bạn có thể làm tình khi đứng trên đầu và điều đó có thể giống như một việc hoàn thành mục đích, nhưng nó đơn giản giữ cho bản thân bạn bận rộn với cái gì đó hoàn toàn vô nghĩa. Thận trọng vào! Tâm trí của bạn có thể dẫn bạn đi lạc lối rất dễ dàng.
Và khi bạn trở nên ngày một tập trung hơn vào mục đích nào đó, vài năng lượng được xả ra bên trong bạn bởi tâm trí bạn, điều không phải là năng lượng thường. Bạn trở nên có khả năng làm mọi thứ mà người thường không có khả năng làm; điều đó cho bạn bản ngã lớn. Vâng, có khả năng bạn có thể tạo ra ảo tưởng nào đó cho mọi người. Có khả năng bạn có thể thôi miên mọi người rất dễ dàng và làm cho họ thấy và cảm và nhận ra vài điều không có đó.
Ba mươi ba phần trăm mọi người là dễ gợi ý, dễ bị lừa tới mức bạn có thể xoay xở bất kì cái gì với ba mươi ba phần trăm này và họ sẵn sàng tin vào điều đó. Đây là ba mươi ba phần trăm những người tụ tập quanh người như Sai Baba. Đây là người giúp cho cái gọi là người làm phép màu, bởi vì họ sẵn sàng tin vào bất kì cái gì. Họ đang khao khát tin tưởng, họ đang chết đói, họ muốn tin, cho nên bất kì cái gì cũng sẽ có tác dụng. Họ muốn bám lấy niềm tin nào đó, bám lấy ai đó phi thường.
Người có chút ít thông minh, trí huệ, tỉnh táo, sẽ không rơi vào trong những cái bẫy như thế. Nỗ lực duy nhất của người đó sẽ là làm sao tuyệt đối nhận biết về mọi con đường, thô và tinh, của tâm trí, bởi vì đó là con đường duy nhất để tự do khỏi nó. Và khi bạn tự do với tâm trí của bạn, bạn trở thành sẵn có cho tâm trí của Thượng đế và tâm trí của Thượng đế trở thành sẵn có cho bạn.
Câu hỏi thứ hai:
Tại sao người ta đạt tới nhanh chóng?
Nhìn những câu hỏi này, tôi cảm thấy lặp đi lặp lại rằng Bồ đề đạt ma phải đã trong tâm trạng từ bi thực sự sâu. Người này cần việc đánh cho rõ đau! Vấn đề là gì với Bồ đề đạt ma? Đó là điều tôi phân vân. Người này không được biết tới theo cách đó. Ông ấy đã quên mất cây thiền trượng của mình và ông ấy không có nó trong tay sao? Rất hãn hữu cho Bồ đề đạt ma liên tục trả lời những câu hỏi như thế. Với Hoàng đế Vũ ông ấy cứng rắn thế... với mọi người ông ấy đều đã cứng rắn.
Có thể người hỏi này ngu tới ông ấy cảm thấy thực sự tiếc cho anh ta. Người hỏi này có thể ngu tới mức thật vô ích mà đánh anh ta; anh ta sẽ không hiểu điều đó. Do đó ông ấy liên tục trả lời anh ta.
Tại sao người ta đạt tới nhanh chóng? Người hỏi hỏi.
Bồ đề đạt ma nói:
Bởi vì tâm trí là thân của con đường, do đó là được đạt tới nhanh chóng. Người ngu đánh dấu thời gian riêng của họ bắt đầu tương ứng với chuẩn đó, do đó họ phải làm đích riêng của họ tương ứng với ảo tưởng riêng của họ.
Bạn không thể làm ra mục đích được, bởi vì nếu bạn làm ra mục đích bạn sẽ làm nó ra từ ảo tưởng riêng của bạn. Nó sẽ là một phần của mơ và do đó sẽ rất khó đạt tới. Thực ra không thể nào đạt tới được - nó là mơ. Bạn có thể đi tiếp mãi, nhưng mơ sẽ liên tục lùi dần như đường chân trời; bạn sẽ không bao giờ đạt tới nó. Do đó, sẽ mất vô hạn thời gian và vậy mà bạn sẽ vẫn ở xa xôi như bao giờ.
Đừng làm ra mục đích, bởi vì ngay bây giờ mọi điều bạn có thể làm sẽ là ảo tưởng. Với tâm trí bạn vận hành, bất kì cái gì bạn làm cũng đều sẽ sai. Đầu tiên thức dậy đã. Thế thì mọi sự bắt đầu xảy ra nhanh chóng.
Câu hỏi thứ ba: Phần nào của tâm trí là thân của con đường?
Bồ đề đạt ma nói:: Tâm trí giống như gỗ hay đá từ đó người ta khắc nên hình ảnh. Nếu người đó khắc con rồng hay con hổ và khi thấy nó lại sợ nó, người đó giống như người ngu tạo ra bức tranh địa ngục và thế rồi sợ đối diện với nó.
Nhưng đó là điều tất cả chúng ta đều đã làm. Tất cả chúng ta đều đang làm điều đó: chúng ta áp đặt phóng chiếu của chúng ta và thế rồi chúng ta bắt đầu phản ứng với các phóng chiếu của chúng ta.
Một chuyện Thiền kể: Vợ của một người sắp chết. Cô vợ đã kiểm soát người này như bất kì cái gì; anh ta là anh chồng sợ vợ hoàn hảo nhất. Và anh ta cảm thấy chút ít hạnh phúc rằng vợ sắp chết; ngày tự do của anh ta không còn xa xôi.
Nhưng cô vợ không bỏ anh ta mà đi dễ dàng thế. Khi cô ấy thở hơi cuối cùng cô ấy nói, "Này! Đừng cảm thấy hạnh phúc thế, bởi vì em sẽ trở thành ma và em sẽ ám anh để em sẽ thấy rằng anh không làm cái gì sai. Đừng bao giờ lừa xung quanh, bởi vì em sẽ bắt anh mọi đêm đấy!"
Cô vợ chết. Anh chồng rất sợ, nhưng sau vài ngày anh ta nghĩ, "Bây giờ cô ấy chết rồi. Ai biết liệu cô ấy có biến thành ma hay không? Tại sao không thực sự tự do bây giờ đi? Mình bao giờ cũng muốn người đàn bà này, người đàn bà kia. Mình đã muốn đi ra tiệm rượu. Bây giờ là lúc rồi! Và nhiều ngày thế đã trôi qua và cô ấy đã không về."
Đêm đó ai đó gõ cửa. Anh ta mở cửa và vợ đứng đó! Và cô ấy nói, "Vậy là, anh đã bắt đầu mơ rồi, anh đã bắt đầu nghĩ và lập kế hoạch cho những điều như thế đấy! Cảnh giác vào! Em không ở xa xôi đâu, em bao giờ cũng ở đây! Anh có thể thấy em, anh có thể không thấy em. Đừng nghĩ tới tự do của anh, vân vân, dừng mọi thứ vô nghĩa đó lại đi!"
Và cô ấy nói mọi thứ mà anh ta đã nghĩ tới, mọi thứ riêng mà anh ta đã nghĩ tới - nào đi ra tiệm rượu, nghĩ về vợ hàng xóm - cô ấy nói mọi thứ. Bây giờ điều tuyệt đối rõ ràng là cô ấy đã biết, và điều đó là rất khó. Cuộc sống của anh ta trở thành cuộc sống khổ cực lắm; anh ta tự do vậy mà không tự do.
Và từ hôm đó cô vợ bắt đầu tới anh ta gần như mọi đêm và cô ấy sẽ nói cho anh ta điều anh ta đã từng nghĩ ở văn phòng, điều anh ta đã từng nghĩ về cô đánh máy - từng ý nghĩ một!
Anh ta mệt mỏi thế, anh ta tới một Thiền sư và hỏi ông ấy, "Xin thầy giúp tôi với! Cô ấy hành hạ cả đời tôi, bây giờ cô ấy chết rồi và cô ấy đang giết tôi! Tôi không có an bình của tâm trí. Tôi thậm chí không thể mơ được một cách tự do! Ít nhất trong khi cô ấy còn sống tôi thường mơ một cách tự do - bây giờ cô ấy thậm chí còn đọc giấc mơ của tôi. Đến sáng cô ấy lay tôi dậy và nói, 'Vậy là anh đã có giấc mơ dục!'"
Thiền sư cười. Ông ấy cho anh ta một cái túi nhỏ và bảo anh ta đừng mở ra. "Nó chứa vài hòn đá cuội. Anh đem nó về nhà và khi vợ anh về, hỏi cô ấy có bao nhiêu viên đá cuội trong túi. Nếu cô ấy có thể cho anh con số đúng - đếm lại chúng ngay lập tức - nếu cô ấy có thể cho anh con số đúng thế thì tới ta. Nếu cô ấy không thể cho con số đúng được thế thì cô ấy chỉ là tưởng tượng của tâm trí riêng của anh, phóng chiếu của anh. Thế nữa cũng tới nói cho ta."
Người này về nhà. Cô vợ đã đợi đó. Khi anh ta vào phòng cô vợ ngồi trong ghế của anh ta. Cô ấy nói, "Vậy anh đi tới tay Thiền sư đó chứ gì, tay rởm đó chứ gì? Em biết rõ hắn ta! Và anh đã được cho một cái túi - nó có chứa đá cuội - và hắn ta bảo anh hỏi em nó chứa bao nhiêu hòn đá cuội chứ gì."
Người này trở nên kinh hãi tới mức cô đã vợ biết đủ mọi thứ! Nhưng dầu vậy, thầy đã nói cô ấy sẽ vậy. Thế là anh ta nhớ ra, anh ta nói, "Được rồi, em biết mọi thứ. Bây giờ nói cho anh số hòn đá cuội."
Và cô vợ biến mất! Bởi vì bản thân anh ta không biết con số này, anh ta không thể phóng chiếu nó được. Chiếc ghế trống rỗng. Anh ta nhìn quanh; cô vợ không có đó. Kể từ ngày đó cô vợ thôi không tới.
Anh ta đi tới Thiền sư. Anh ta nói, "Thầy đã làm thủ đoạn gì vậy? Ảo thuật nào có trong túi này?"
Thầy nói, "Không có ảo thuật nào cả." Thầy mở túi ra; chỉ có vài hòn đá cuội trong đó. Thầy nói, "Không có ảo thuật, chẳng có gì. Nó là quá trình đơn giản. Anh đã phóng chiếu ra cô ấy: bởi vì anh là máy chiếu, việc phóng chiếu của anh đã phản xạ các giấc mơ của anh, ý tưởng của anh, ý nghĩ của anh. Bây giờ, bởi vì anh đã không biết có bao nhiêu đá cuội trong túi này, làm sao cô ấy biết được? Cô ấy là phóng chiếu của anh! Nếu như anh biết... Cô ấy biết rằng anh đã ở nhà Thiền sư vì anh biết. Cô ấy biết điều ta bảo anh vì anh biết, nhưng cô ấy không thể nói được cho anh số đá cuội, và bây giờ cô ấy sẽ không bao giờ quay lại. Được kết thúc với cô ấy đi!"
Chúng ta tạo ra cả nghìn lẻ một ảo giác về bản thân chúng ta, chúng ta có thể đổ thực tại của chúng ta vào trong chúng - và chúng có vẻ như thật thế. Có nhiều người sợ địa ngục - và chúng ta đã tạo ra địa ngục; không có địa ngục đâu. Và có nhiều người tham thiên đường thế - và chúng ta đã tạo ra thiên đường; không có thiên đường đâu. Phóng chiếu của chúng ta, và chúng ta trở nên bị nặng gánh bởi chúng - sợ, tham, kinh hãi. Chúng ta đã tạo ra các thần trong đền chùa, trong nhà thờ, và chúng ta là người tôn thờ. Chúng ta liên tục tôn thờ những bịa đặt riêng của chúng ta! Đây là cách thức của tâm trí ngu xuẩn.
Người thông minh dừng việc bịa ra, dừng việc phóng chiếu và quan sát tâm trí rõ ràng tới mức tâm trí không thể phóng chiếu được cái gì. Khi việc phóng chiếu biến mất, thế giới biến mất. Một ngày nào đó, khi tâm trí không còn đó để phóng chiếu bất kì cái gì, mọi thứ là trong suốt.
Tâm trí giống như gỗ hay đá từ đó người ta khắc nên hình ảnh. Nếu người đó khắc con rồng hay con hổ và khi thấy nó lại sợ nó, người đó giống như người ngu tạo ra bức tranh địa ngục và thế rồi sợ đối diện với nó. Nếu người đó không sợ nó, thế thì các ý nghĩ không cần thiết của người đó sẽ tan biến. Một phần của tâm trí tạo ra cái nhìn, âm thanh, vị, mùi và tính nhạy cảm, và từ chúng nảy sinh tham, giận và dốt nát với mọi thứ thích và không thích đi kèm chúng. Do vậy hạt mầm được gieo, cái lớn lên thành đau khổ lớn. Nếu người ta nhận ra rằng từ đầu bản chất tâm trí là trống rỗng và yên tĩnh, người đó sẽ biết không có thời gian hay nơi chốn đặc biệt. Thay vì thế người đó làm ra hình ảnh của hổ, sư tử, rồng, yêu quái, chiến binh hay các con quỉ khác, nhận ra chúng bằng từ bi và tạo ra thích và không thích. Nếu người đó biết rằng từ đầu không có điều như thế, thế thì người đó sẽ biết rằng bản chất tâm trí là không hình dạng, do đó những hình ảnh này không là gì ngoài ảo tưởng. Khi người đó nhận ra sự kiện này, người đó sẽ được giải phóng khỏi lúc đó.
Giải phóng là giải phóng khỏi tâm trí tí hon của bạn và trò chơi của nó. Bạn không thực sự bị xiềng xích, bạn chỉ tin bạn bị thế thôi. Bạn không bị cầm tù, đó chỉ là ý tưởng của bạn. Bạn nghĩ bạn là người Ki tô giáo; đó là ý tưởng riêng của bạn - bạn có thể tuột ra khỏi ý tưởng này bất kì khoảnh khắc nào. Bao nhiêu người thế đã tuột ra khỏi Ki tô giáo, Hindu giáo, Do Thái giáo, Jaina giáo, Phật giáo của họ. Đó là lí do tại sao mọi tu sĩ tôn giáo đều chống lại tôi. Nỗi sợ của họ là ở chỗ nếu mọi người liên tục tới tôi họ sẽ liên tục tuột ra khỏi quyền lực của họ, chi phối của họ, hội toán của họ.
Chỗ này có thể là chỗ duy nhất trên toàn thể bề mặt trái đất nơi không ai bận tâm về liệu bạn là người Ki tô giáo hay người Hindu hay người Mô ha mét giáo. Bạn đơn giản là con người. Bạn đã tuột ra khỏi các cái lồng của mình một cách dễ dàng thế, bởi vì các cái lồng đều không thật. Bạn phải hỗ trợ cho chúng. Bạn là nhà tù, bạn là người coi tù và bạn là tù nhân. Bạn là tất cả trong tất cả; không ai khác có đó. Cho nên khoảnh khắc bạn quyết định ra khỏi nhà tù của bạn không ai có thể ngăn bạn được bạn; không có ai ngăn cản bạn cả. Bạn tin, thế thì bạn bị bắt. Niềm tin của bạn là vấn đề của bạn, không có vấn đề khác. Một người không có niềm tin, một người không có định kiến, là người tự do. Và là tự do là thông minh.
Bồ đề đạt ma nói: Tâm trí chúng ta tạo ra cả hai thứ, sợ và tham. Đây là các bản năng cơ bản, do đó mới có địa ngục và cõi trời. Bạn sợ mất cái gì đó mà bạn không có ngay chỗ đầu tiên, và bạn muốn thu được cái gì đó mà bạn đã có từ chính lúc ban đầu rồi. Bây giờ bạn đang tạo ra rắc rối không cần thiết thế cho bản thân bạn. Làm sao bạn có thể có được cái mà bạn đã có rồi? Điều đó là không thể được. Và tại sao bạn phải sợ cái mà bạn có thể mất, cái mà bạn không có? Mọi người sợ mất các thứ họ không có chút nào và mọi người tham về những cái đã từng được trao vào chính lúc sinh của họ. Chúng cố hữu thuộc vào bản thể bạn. Thấy điều này, người ta có tiếng cười lớn vào bản thân mình.
Người ngu cười người khác. Người trí huệ cười bản thân mình và cái lố bịch quá khứ của riêng mình, cái ngớ ngẩn.
Câu hỏi thứ tư, và là câu hỏi cuối cùng:
Tâm trí đơn giản, tự nhiên là gì và tâm trí phức tạp, giả tạo là gì?
Bồ đề đạt ma nói:
Chữ và lời đến từ tâm trí phức tạp, giả tạo.
Ngôn ngữ là thế giới của tâm trí phức tạp: im lặng là thế giới của tâm trí đơn giản. Thiền thực không phải là nói ra lời, thiền thực là hoàn toàn im lặng. Lời nguyện thực không phải là bằng lời, lời nguyện thực là im lặng tuyệt đối trong tim. Không cái gì khuấy động, nhưng lòng biết ơn sâu sắc được cảm thấy. Nó là việc cảm, không là việc nghĩ.
Chữ và lời đến từ tâm trí phức tạp, giả tạo.
Chàng Joe mệt mỏi đi vào trong một nhà hàng đông đúc ở khu latin của Paris một buổi chiều.
"TOC?" cô phục vụ vội vàng nói. Thấy Joe hoàn toàn ngơ ngác cô ta giải thích rằng cô ta cực kì bận. Đó là trà hay cà phê cho anh ta, viết tắt là T-O-C - TOC (tea or coffee)?
Joe đề nghị cà phê.
Khi cô phục vụ đi qua anh ta giữ tay cô ấy lại và nói, "PISS." Nhìn cái nhìn ngơ ngác trên mặt cô ta, anh ta giải thích, "Cho xin chút đường - Put in some sugar."
Khi hoá đơn được đưa ra anh ta cầm nó tới quầy với cô phục vụ theo sau. Anh ta nhìn cô ấy và thì thào, "CUNT." Thấy cô bé phân vân anh ta giải thích, "Tiền mặt cả đấy, không tiền tip đâu - Cash up, no tip."
Cô phục vụ đứng há hốc mồm ở lối ra. Joe nói, "COCK."
"Và cái đó viết tắt cho cái gì vậy?" cô phục vụ hỏi.
Joe mỉm cười. "Nó viết tắt cho bất kì cái gì mặc váy, nhưng không cho cô."
Tâm trí rất tinh ranh với lời. Nó có thể bịa ra, nó có thể liên tục bịa ra. Mọi triết học của bạn đều được tạo ra theo cách đó: bịa vô tận các lời, các lời phức tạp, các lời khó. Và một triết học càng vô nghĩa, nó càng phụ thuộc vào những lời đao to búa lớn, rắc rối.
Nếu bạn muốn lấy ví dụ bạn nên nhìn vào sách của Hegel. Câu dài dằng dặc. Bạn sẽ thấy các câu chiếm nửa trang giấy, các câu đầy cả trang, với bao nhiêu là mệnh đề trong đó, vào lúc bạn đạt tới cuối câu bạn đã quên mất phần đầu rồi.
Hegel được coi là một trong những nhà tư tưởng sâu sắc nhất của châu Âu. Ông ấy không phải vậy. Tính sâu sắc của ông ấy được dựa trên trò tung hứng ngôn ngữ của ông ấy. Ông ấy là người tung hứng; ông ấy chơi với lời và làm ra những câu phức tạp tới mức không ai có khả năng tạo ra nghĩa nào từ chúng. Và những người mà nếu họ không thể đoán ra được nghĩa nào từ cái gì đó, họ nghĩ nó phải là sâu sắc.
Thực ra, chân lí là rất đơn giản. Nó đơn giản tới mức nó thậm chí có thể được trao đổi qua im lặng. Thực ra, nó có thể được trao đổi chỉ bằng im lặng.
Chữ và lời đến từ tâm trí phức tạp, giả tạo. Cả hai trong thế giới vật chất và phi vật chất mà người ta đang ở hay đi, ngồi, hay nằm, và di chuyển một cách hồn nhiên, hay nó có thể được nói, trong tâm trí đơn giản, tự nhiên. Khi người ta vẫn còn bất động bởi vui thú hay đau khổ, tâm trí người đó có thể được gọi là tâm trí đơn giản, tự nhiên.
Là đơn giản có nghĩa là không thành lời, không ngôn ngữ. Cách tiếp cận của bạn hướng tới thực tại không nên là qua ngôn ngữ. Nhưng chúng ta đã trở nên quen thuộc máy móc với ngôn ngữ tới mức khoảnh khắc bạn thấy bông hồng, ngay lập tức tâm trí bạn nói, "Đoá hoa đẹp làm sao!" Điều đó có cần không? Nó có giúp bạn ca ngợi đoá hồng này theo bất kì cách nào không? Tại sao lặp lại điều này trong tâm trí? Bạn không thể đơn giản thấy cái đẹp của bông hồng và hấp thu nó và uống nó hay sao? Ngôn ngữ có được cần không?
Chuyện xảy ra: Một người thường đi dạo buổi sáng với Lão Tử. Lão Tử nói với người này, "Xin nhớ cho một điều - không nói - thế thì ông có thể đi cùng ta."
Người này đã biết Lão Tử, và khi ông ấy nói cái gì đó ông ấy ngụ ý điều đó, cho nên anh ta giữ yên tĩnh. Nhiều lần anh ta đã muốn nói cái gì đó về thời tiết và mặt trời mọc và hoa đẹp và chim chóc, nhưng anh ta kìm điều đó lại.
Một hôm một khách ở cùng với người này và ông khách cũng thích đi cùng với Lão Tử - ông ta đã nghe nói nhiều về người này. Cho nên cả hai đi cùng với Lão Tử. Ông khách không nhận biết điều kiện là gì, và chủ của ông ta đã không bảo ông ta; anh này hoàn toàn quên khuấy việc nói với ông ta. Trong nhiều giờ họ đi trong vùng núi non một cách yên lặng. Thế rồi mặt trời mọc, và ông khách nói, "Mặt tròi mọc đẹp thế!"
Và Lão Tử dừng lại đó và nói với người hàng xóm, "Xong rồi! Đừng đến cùng ta nữa. Đưa khách của ông đi ngay lập tức - ông ta nói quá nhiều!"
Sau ba giờ bước đi, chỉ một câu: "Sáng đẹp thế! Mặt trời mọc đẹp thế!" Và Lão Tử nói rằng ông ta nói quá nhiều và điều đó là tuyệt đối không cần thiết: "Ta có mắt, ta có thể thấy cái đẹp, ta có thể cảm thấy mặt trời mọc. Sao ông ta phải nói điều đó? Ông ta nghĩ ta mù sao? Điều này là rất xúc phạm!"
Và Lão Tử là đúng. Nhu cầu là gì? Bạn không thể đơn giản cảm thấy hơi ấm của mặt trời mọc sao? Bạn phải nói cái gì đó sao?
Cho dù bạn một mình, bạn liên tục nói với bản thân bạn. Bạn không thể dừng được tâm trí huyên thuyên thường xuyên này. Và nó phải được dừng lại, bằng không nó sẽ không cho phép bạn thấy mọi thứ như chúng vậy.
Là đơn giản nghĩa là phi ngôn ngữ, là tràn đầy tính nhạy cảm nhưng không có lời. Lời là không thích hợp để diễn đạt chân lí; chỉ im lặng mới có thể chứa được nó. Là im lặng là đơn giản và là im lặng là hồn nhiên. Là im lặng là chiếc cầu từ tâm trí bình thường sang tâm trí vũ trụ, từ tâm trí sang vô trí. Học im lặng và cách thức của im lặng đi.
Nhưng chúng ta bị ngôn ngữ và lời thôi miên tới mức nếu bạn yêu người đàn bà bạn phải lặp đi lặp lại điều đó: "Anh yêu em." Bạn có nghi ngờ không? Bạn có sợ rằng nếu bạn không nói điều đó, nó sẽ không được hiểu không? Nếu tình yêu của bạn không có khả năng trao đổi không lời, nó không mấy là tình yêu chút nào đâu. Khi bạn thực sự yêu một người bạn không thể thốt ra lời "Anh yêu em." Chúng sẽ có vẻ không thích hợp thế, vô dụng thế, thừa thế! Khi bạn không yêu một người, chỉ thế thì bạn có thể nói, "Anh yêu em," và liên tục lặp đi lặp lại nó. Bạn sẽ thuyết phục người khác rằng bạn yêu họ qua ngôn ngữ, và người khác cũng sẽ thuyết phục bạn qua ngôn ngữ.
Yêu thực không cần ngôn ngữ; nó tràn ngập cả hai người yêu. Kinh nghiệm thực về cái đẹp để bạn vào trạng thái kính nể tới mức bạn không thể nói lên một lời; nó làm bạn thành câm.
Bồ đề đạt ma là đúng: im lặng là hồn nhiên. Và là im lặng là cách tự nhiên, cách tự phát. Thế thì bạn hành động từ tính tự phát của bạn, không từ tri thức của bạn.
Khi người ta vẫn còn bất động bởi vui thú hay đau khổ, tâm trí người đó có thể được gọi là tâm trí đơn giản, tự nhiên.
Joe vào tu viện nơi qui tắc về im lặng là rất chặt chẽ. Chỉ một lần trong bẩy năm một sư mới được phép nói - một cách vắn tắt - với cha tu viện trưởng.
Joe đã là sư trong bẩy năm - thời gian nói của anh tới.
"Ông có gì để nói không?" tu viện trưởng hỏi.
"Có," Joe đáp. "Giường cứng quá!"
Bẩy năm nữa trôi qua, và anh Joe lại được phép nói.
"Có gì để nói không?" tu viện trưởng hỏi.
"Thức ăn thật khủng khiếp!" Joe nói.
Sau bẩy năm nữa của im lặng, anh ta một lần nữa ra trước cha tu viện trưởng.
"Có gì nói không?"
"Có ạ, tôi đi đây!"
"Được," tu viện trưởng nói, "Ta vô cùng vui mừng nghe điều đó. Ông đã chẳng làm gì ngoài phàn nàn kể từ khi ông ở đây!"
Bây giờ, một người sau bẩy năm im lặng đơn giản đi tới nói, "Giường quá cứng," hay "Thức ăn khủng khiếp," không thể im lặng được. Trong bẩy năm anh ta liên tục nghĩ, "Giường quá cứng và thức ăn thật khủng khiếp. Để thời gian tới và mình sẽ nói vậy!" Ngày và đêm anh ta phải bị ám ảnh với điều đó; bằng không, sau bẩy năm im lặng sẽ chẳng có gì mà nói. Người ta sẽ cúi mình. Người ta thậm chí sẽ không nói, "Cám ơn," bởi vì điều đó là quá nhỏ, không đáng nói. Nhưng đây là cách nó vậy. Ít nhất Joe là con người có kiểm soát lớn - trong bẩy năm!
Tôi đã nghe: Mulla Nasruddin và ba người bạn của anh ta đi vào im lặng. Nghe quá nhiều từ tôi về im lặng - rằng im lặng là chiếc cầu vàng, cầu vồng bắc tới Thượng đế - họ đi ẩn dật trong hang trong thực nghiệm bẩy ngày trong im lặng.
Nhưng sau một giờ tất cả họ đều quay lại.
Tôi nói, "Cái gì xảy ra thế?"
Họ nói, "Mọi thứ đều hỏng! Chúng tôi ngồi trong im lặng với mắt nhắm. Sau mười, mười hai phút, một người trong chúng tôi nói, 'Tôi tự hỏi liệu tôi có bỏ điện hay không.' Và người thứ hai nói, 'Anh đã quên rằng chúng ta đã lấy lời nguyện im lặng trong bẩy ngày sao?' Và người thứ ba nói, 'Anh ngu thì có! Anh cũng đã nói rồi!' Và thế rồi Nasruddin nói, 'Cám ơn Thượng đế! Tôi là người duy nhất vẫn chưa nói!'"
Đủ cho hôm nay.
Xem tiếp Chương 10 –  Quay về Mục lục

0 Đánh giá

Ads Belove Post