Chương 7. Người ta không thể có vấn đề

Thiền - Bước nhảy lượng tử từ Tâm trí sang Vô trí - Osho

Bài nói về Thiền

Chương 7. Người ta không thể có vấn đề

Osho kính yêu,

Một sáng sau bài giảng cho các sư, một sư tiến tới Dược Sơn, nói, "Tôi có một vấn đề. Thầy giải nó hộ tôi?"

"Ta sẽ giải nó ở bài giảng tiếp," Dược Sơn trả lời.

Tối hôm đó, khi tất cả các sư đã tụ tập trong phòng, Dược Sơn gọi to, "Sư đã nói với ta sáng nay ông ấy có vấn đề, lại đây ngay lập tức!"

Ngay khi sư này bước lên đứng trước hội chúng, thầy rời khỏi chỗ của mình và hùng hổ bắt giữ sư này.

"Trông đấy!" Thầy nói. "Anh chàng này có vấn đề!"

Thế rồi thầy đẩy sư này sang bên và trở về phòng mình mà không cho bài giảng buổi tối.

Khi Ngưỡng Sơn còn sống ở chùa Quan Âm, ông ấy treo một bảng yết thị trên đó viết, "Không câu hỏi khi kinh đang được đọc!"

Một sư tới thăm thầy, và đúng vào lúc Ngưỡng Sơn đang đọc kinh, cho nên sư này đứng bên cạnh ông ấy cho tới khi Ngưỡng Sơn đã kết thúc việc đọc và cuộn kinh lại.

Ngưỡng Sơn nói, "Ông có hiểu không?"

Sư này đáp, "Tôi không đọc kinh này - làm sao tôi có thể hiểu được nó?"

Ngưỡng Sơn nói, "Ông sẽ hiểu về sau."

Mãi về sau sư này đem vấn đề này lên tới Nham Đầu, ông này nói, "Lão sư già đó! Điều ta nghĩ là ở chỗ, nói cho đúng, những mẩu giấy thừa cũ đó đáng bị chôn vùi vẫn còn với chúng ta."

Thiền không có trong các giai thoại. Nó cũng giống như hương thơm quanh hoa hồng: bạn không thể bắt giữ được nó, nhưng bạn có thể ngửi nó. Thiền cần nhạy cảm - không trí tuệ, không tâm trí, nhưng toàn thể bản thể bạn.

Những giai thoại này từ các góc độ khác nhau trỏ tới cùng một điều.

Một sáng sau bài giảng cho các sư, một sư tiến tới Dược Sơn, nói, "Tôi có một vấn đề. Thầy giải nó hộ tôi?"

Ngay chỗ đầu tiên, không ai có thể giải được vấn đề của bất kì ai khác. Sâu bên dưới bạn không có vấn đề chút nào, vì bạn là câu trả lời. Làm sao bạn có thể có vấn đề được? Tâm trí đầy vấn đề, nhưng tâm trí không phải là thực tại của bạn.

Dược Sơn phải đã là một thầy rất từ bi. Ông ấy nói, "Ta sẽ giải nó ở bài giảng tiếp."

Ông ấy để thời gian cho sư này thấy ra vấn đề. Bài giảng tiếp có nghĩa là ngày mai, cho nên nó có nghĩa là cái không bao giờ tới. "Bỏ vấn đề ở đây đi! Đừng đợi câu trả lời tới từ bên ngoài một lúc nào đó trong tương lai."

Nhưng Dược Sơn nổi tiếng là rất tốt bụng. Ông ấy nói,

"Ta sẽ giải nó ở bài giảng tiếp."

Tối hôm đó, khi tất cả các sư đã tụ tập trong phòng, Dược Sơn gọi to, "Sư đã nói với ta sáng nay ông ấy có vấn đề, lại đây ngay lập tức!"

Ngay khi sư này bước lên đứng trước hội chúng, thầy rời khỏi chỗ của mình và hùng hổ bắt giữ sư này.

"Trông đấy!" Thầy nói. "Anh chàng này có vấn đề!"

Thế rồi thầy đẩy sư này sang bên và trở về phòng mình mà không cho bài giảng buổi tối.

Ông ấy đã trả lời trong sự tức khắc đó, khi ông ấy gọi sư này tới trước hội chúng.

Ngay khi sư này bước lên đứng trước hội chúng, thầy rời khỏi chỗ của mình và hùng hổ bắt giữ sư này.

"Trông đấy!" Thầy nói. "Anh chàng này có vấn đề!"

Đây là điều rất kì lạ, vì người ta không thể có vấn đề được! Người ta đơn giản hiện hữu. Mọi vấn đề đều bị người khác áp đặt lên bạn: bạn được sinh ra như sự hồn nhiên. Hồn nhiên có sáng tỏ mênh mông để thấy điều ngạc nhiên bao quanh bạn, nhưng nó không có vấn đề nào. Việc hỏi sẽ được dạy ở giai đoạn sau, vì không có câu hỏi tâm trí không thể tồn tại được. Tâm trí không là gì ngoài cái tên khác cho việc hỏi.

Bạn có thể thử một việc nhỏ như một thực nghiệm. Nếu bạn quay lui lại theo thời gian, bạn sẽ dừng lại đâu đó gần ba hay bốn tuổi. Bên ngoài chỗ đó kí ức của bạn đã không ghi lại điều gì. Điều đó đơn giản có nghĩa là ba hay bốn năm đầu tiên bạn đã sống trong hồn nhiên vô cùng, được bao quanh bởi cái đẹp của thế giới, của mọi người, của cây cối, của đại dương; không hỏi tại sao, nhưng đơn giản hiện hữu cùng bất kì cái gì bao quanh bạn, tận hưởng, hân hoan, nhảy múa. Tâm trí còn chưa bước vào.

Toàn thể hệ thống giáo dục của chúng ta được lập trình để tạo ra tâm trí trong bạn và để phá huỷ điều ngạc nhiên, phá huỷ thơ ca của cuộc sống của bạn và để buộc bạn hiểu văn xuôi và điều không thơ mộng.

Dược Sơn là đúng khi ông ấy nói với hội chúng, "Trông đấy! Anh chàng này có vấn đề!" Ngay cả tre cũng không có vấn đề. Đây là anh chàng kì lạ! Và đứng trước hội chúng các đệ tử im lặng, ít nhất trong một thoáng chốc sư đáng thương này phải đã quên mất tâm trí của mình và vấn đề của mình.

Đây là chiến lược của Dược Sơn; ông ấy đã cho câu trả lời mà không thốt ra cho dù một lời. Thậm chí không hỏi, "Vấn đề là gì?" ông ấy đã trả lời nó. Và bởi vì ông ấy đã trả lời cho một vấn đề lớn, thế rồi thầy đẩy sư này sang bên. Bằng cử chỉ của mình ông ấy đang nói, "Đẩy tâm trí sang bên đi!" và trở về phòng mình mà không cho bài giảng buổi tối. Trở về phòng của ông ấy đơn giản có nghĩa là trở về bản thể bên trong của ông ấy, với việc chỉ dẫn cho mọi người, "Trở về bản thể bên trong của ông đi."

Bây giờ, không có gì khác để được nói. Trong một giai thoại nhỏ nhiều thứ thế đập rộn ràng, và với nhiều mãnh liệt thế. Nếu bạn có thể trực tiếp, bạn có thể có được hương vị của bản thể riêng của bạn. Bạn có thể cảm được im lặng này.

Khi Ngưỡng Sơn còn sống ở chùa Quan Âm, ông ấy treo một bảng yết thị trên đó viết, "Không câu hỏi khi kinh đang được đọc!"

Kinh này là kinh Phật.

Một sư tới thăm thầy, và đúng vào lúc Ngưỡng Sơn đang đọc kinh, cho nên sư này đứng bên cạnh ông ấy cho tới khi Ngưỡng Sơn đã kết thúc việc đọc và cuộn kinh lại.

Ngưỡng Sơn nói, "Ông có hiểu không?"

Sư này đáp, "Tôi không đọc kinh này - làm sao tôi có thể hiểu được nó?"

Sư này bỏ lỡ một cơ hội hiểu biết lớn lao. Chân lí không được viết trong kinh, nhưng trong việc đóng lại kinh, trong việc bỏ mọi quá khứ, dù đẹp thế nào.

Khi ông ấy đóng kinh lại, ông ấy đang chỉ ra rằng khi bạn được kết thúc với mọi kinh, hiểu biết nảy sinh theo cách riêng của nó. Nó không tới từ bất kì sách nào, bất kì kinh sách nào, bất kì lời kinh nào. Đó là lí do tại sao ông ấy đã hỏi một câu hỏi rất ngớ ngẩn, "Ông có hiểu không?"

Sư đáng thương này chỉ đợi để hỏi cái gì đó, chờ đợi khi việc đọc kinh được chấm dứt và ông ấy có thể hỏi câu hỏi. Nhưng thầy bao giờ cũng ở trước đệ tử; trước khi ông này có thể thốt ra thậm chí một lời, Ngưỡng Sơn nói, "Ông có hiểu không?"

Sư này đáp, "Tôi không đọc kinh này - làm sao tôi có thể hiểu được nó?"

Sư này đang biểu lộ tâm trí bình thường của mình, biểu lộ rằng ông ấy không hiểu ngôn ngữ của những người biết, đang biểu lộ dốt nát của ông ấy mà thậm chí không nhận biết rằng nếu Ngưỡng Sơn hỏi, "Ông có hiểu không?" thầy hoàn toàn biết rằng thầy đọc kinh, thay vì đọc sư này. Nhưng khi ở gần xấp xỉ với đệ tử, thầy đóng kinh lại, thầy đang nói cái gì đó mà không nói nó. Thầy đang nói, "Khoảnh khắc ông tự do với kinh, ông tự do với tâm trí và mọi vấn đề của ông sẽ biến mất. Xin đừng hỏi chúng!"

Ngưỡng Sơn nói, "Ông sẽ hiểu về sau."

Khoảnh khắc này ông bỏ lỡ rồi; ta đã cho ông một cơ hội lớn về sự hiện diện của ta và im lặng của ta, ta đã làm mọi thứ để chỉ ra cho ông rằng kinh phải được kết thúc. Không may ông đã bỏ lỡ, nhưng đừng lo, ông sẽ hiểu về sau.

Về sau sư này đem vấn đề này lên tới Nham Đầu, ông này nói, "Lão sư già đó! ‘Lão sư’ có nghĩa là thầy, thầy già. “Điều ta nghĩ là ở chỗ, nói cho đúng, những mẩu giấy thừa cũ đó đáng bị chôn vùi vẫn còn với chúng ta."

Bây giờ ông ấy đang mang sư này tới cùng không gian mà ông này đã bỏ lỡ khi Ngưỡng Sơn đóng kinh lại. Ông ấy đang nói rằng, "Chúng ta vẫn bị chất đầy bằng những mẩu giấy thừa cũ mà đáng bị chôn vùi: chúng vẫn còn bên trong chúng ta. Đó là lí do tại sao ông đã bỏ lỡ cơ hội đó, cơ hội lớn. Bằng không ông chắc đã tìm ra câu trả lời: ông là câu trả lời!"

Maneesha đã hỏi:

Osho kính yêu,

Sư đáng thương đó đã không đủ may để ở đây trong phòng Phật, vì kinh nghiệm của tôi là ở chỗ các vấn đề hiếm khi phơi bày bộ mặt của chúng khi thầy ở quanh. Chúng chạy vội đi, cảm thấy rất nhỏ nhen và lạc chỗ, và chỉ dần dần nổi lại nhiều giờ sau.

Maneesha, bạn là đúng, vì mọi người ở đây đều do niềm khao khát mãnh liệt để biết, để cảm, để hiện hữu. Với tôi, khoảnh khắc nhịp tim đập của bạn đồng bộ, vấn đề của bạn bắt đầu biến mất. Nhưng bạn phải nhận biết, vì chúng không đi xa đâu; chúng chỉ đợi bên ngoài Phòng Phật. Đây là thảm kịch: khi bạn đi ra khỏi Phòng Phật, chúng lại nhảy lên.

Tôi nhớ tới một người đã đi tới Ramakrishna, hỏi xin phúc lành của ông này, vì ông ấy định đi tới Kashi, chỗ linh thiêng cho người Hindus, để đầm mình vào trong dòng sông Hằng linh thiêng - mặc dầu cùng sông Hằng đó đã chảy qua bên cạng lều của Ramakrishna. Người này nói, "Xin ban phúc lành cho tôi, tôi đang đi tới Kashi để làm việc đầm mình linh thiêng."

Ramakrishna là người rất đơn giản, một dân làng, nhưng là một người có sáng suốt lớn lao. Ông ấy nói với người này, "Ta không phản đối: ta có thể ban phúc lành cho ông, nhưng ta phải nhắc ông một điều. Ông có thấy bên cạnh sông Hằng có những cây cao không?"

Ông này nói, "Có."

Ramakrishna nói, "Khi ông đầm mình trong sông Hằng, điều đó là đúng, mọi tội lỗi của ông sẽ nhảy ra khỏi đầu ông; nhưng chúng không bị kết thúc. Ông có thể vẫn còn đầm mình trong nước của sông Hằng được bao lâu? Một lúc nào đó ông sẽ phải đi ra."

Người này nói, "Lúc nào đó sao? Ngay cả vài giây cũng là đủ. Nhưng sao ông nói điều đó?"

Ramakrishna nói, "Nhớ những cây cao kia. Mọi tội lỗi đang đậu ở đó, đợi cho ông đi ra. Thế thì chúng nhảy lên ông đấy, và kinh nghiệm của ta là ở chỗ một lúc nào đó ngay cả tội lỗi của những người khác mà vẫn còn đang đậu ở đó... vì thỉnh thoảng một người đầm mình và chết. Bây giờ tội của người đó đi đâu? Chúng sẽ đợi trên cây tìm kẻ ngốc khác nào đó và sẽ lập tức nhảy lên ông. Cho nên thay vì tuỳ thuộc vào sông Hằng, cứ đầm mình ở đây đi. Và nhớ lấy, bằng việc đầm mình ông không thể gạt bỏ được các tội lỗi của ông."

Từ 'sin' là rất có ý nghĩa. Ki tô giáo đã làm biến chất nó. Về nguyên thuỷ nó có nghĩa là `quên lãng'. Theo tôi, ngoại trừ việc quên lãng không có tội lỗi nào: và ngoại trừ nhận biết không có đức hạnh nào. Và nếu bạn nhận biết, không có tội lỗi và không có vấn đề; không cái gì phải được giải quyết, mọi thứ đích xác như nó phải vậy.

Bạn không thể cảm thấy dòng sông Hằng linh thiêng của im lặng mà bạn được nhận chìm tất cả vào trong đó sao? Nhưng khi bạn ra khỏi Phòng Phật, phải rất cẩn thận đấy. Đừng để tâm trí cũ của bạn và cái ta cũ của bạn nắm quyền sở hữu bạn. Nó đang đợi kia, ngay bên cạnh rặng tre.

Tôi đã đặt tre quanh Phòng Phật, để cho mọi vấn đề của bạn, tội lỗi của bạn có thể có chỗ nghỉ ngơi. Tránh ra đi! Để chúng nghỉ ở đó, chúng không thể làm hại gì cho tre được - đặc biệt là với tre, vì tre hổng hoác thế; chúng sẽ bị lạc trong sự hổng hoác của tre. Trong khi đó bạn thoát vào chỗ bên trong của bạn.

Tre đang yêu cầu vài tiếng cười. Ngay cả mây cũng không im lặng. Vài tiếng cười trước khi chúng ta đi vào trong thiền hàng ngày của chúng ta.

Một nhạc sĩ Thời đại Mới từ California được thuyết phục rằng con vật hoang dã có bản tính thân thiện, đáng yêu, điều đáp ứng cho âm nhạc hay.

Để kiểm nghiệm lí thuyết của mình, ông ta đi sang rừng rậm châu Phi, tìm chỗ thoáng trong rừng, và bắt đầu chơi ghi ta một cách êm ái. Trong vòng vài phút, từ trong rừng, các con vật đủ mọi hình dáng và kích cỡ bắt đầu xuất hiện. Khỉ, rắn, hươu cao cổ, ngựa vằn, sư tử và hà mã, tất cả đều ngồi cùng nhau trong chỗ quang đãng, bị say mê bởi âm nhạc êm ái.

Đột nhiên, có một tiếng rầm và tiếng rạn vỡ trong bụi cây và một con cá sấu già lù lù tiến ra từ trong rừng. Nó dừng lại, nhìn vào anh chàng này, mở cái hàm khổng lồ ra, và - đớp - nuốt luôn người nhạc sĩ đáng thương trong một cú đớp. Các con vật khác đều tức giận.

"Nhìn đây, đồ ngốc," sư tử gầm lên. "Chúng tao đang thích thú điều đó!"

Con cá sấu ngây người nhìn nó, đưa một chân lên gãi tai và nói, "Cái gì?!"

Tại trung tâm kiểm soát tên lửa hạt nhân liên lục địa Nga, một lính say đang quét bụi cho bảng điều khiển tên lửa.

Đột nhiên một tướng Nga hầm hầm tới mắng xối xả trong phòng.

"Anh đang làm cái gì vậy, anh là đồ chó đẻ?" ông ta quát lên.

"Tôi đang quét bụi bảng điều khiển," anh lính nấc một cách say mềm.

"Được," ông tướng nạt nộ, "thế thì nước Anh chết tiệt đã đi đâu rồi?"

Henri, người Pháp hào hoa, có cô bạn mới tên là Sylvie, và anh ta phát cuồng về cô ấy.

Một buổi chiều Sylvie đang đợi anh ta trên giường trong căn hộ của cô ấy ở Paris, thì Henri bước vào. Anh ta mất tự chủ bởi đam mê, cởi mũ ra và ném nó qua cửa sổ để mở. Thế rồi anh ta cởi áo choàng mới và ném nó ra nữa. Sylvie la hét với sung sướng. Thế rồi Henri cởi giầy và ném chúng ra nữa.

"Henri, cục cưng," Sylvie kêu lên, "anh làm gì vậy? Đừng vứt bộ quần áo mới đẹp của anh!"

"Em đừng lo, em yêu," Henri đáp. "Đến lúc anh được kết thúc tất cả chúng đều bị lạc mốt rồi!"

Sau khi ông ta rời Nhà Trắng, Ronald Reagan vẫn còn khao khát về làm việc ở văn phòng công, cho nên ông ta quyết định ứng cử vào làm quận trưởng cảnh sát trong một cộng đồng nhỏ nơi xa xôi ở California.

Ông ta bắt đầu đi thăm mọi trang trại trong vùng lân cận, và mang một sổ tay để đánh dấu kết quả của từng chuyến viếng thăm.

Tại một nhà nông dân, khi ông ấy ra khỏi xe, ông ấy bị chạm trán với Bà Gittelman, đang cầm chổi.

Bà ngó nhìn xem ai đó và bắt đầu la lên, "Cút ngay khỏi đây, mày đồ vô công rồi nghề!"

"Đợi đã," Reagan nói, "Tôi chỉ mới tới để hỏi liệu bà có bầu cho tôi làm quận trưởng cảnh sát không."

"Bầu cho ông sao?" bà chế giễu. "Ông không đáng bước đi trên phố. Ông phải bị nhốt lại! Giờ xéo đi."

Ronald Reagan trở lại xe của mình và lái xe đi nhanh xuôi con đường. Khi ông ấy đến một khoảng cách xa an toàn ông ấy rút cuốn sổ tay ra và tìm tên Bà Gittelman. Đối diện với cái tên đó ông ấy viết: "đáng nghi."

Bây giờ, bước đầu tiên của việc tống ra mọi rác rưởi của bạn, nói lắp bắp, điên khùng. Rupesh, đánh tiếng trống và mọi người phát rồ...

(Tiếng trống)

(Nói lắp bắp)

Rupesh...

(Tiếng trống)

Im lặng,

Nhắm mắt lại, không chuyển động,

chỉ đi vào trong.

Đây là ngôi đền linh thiêng của bản thể bạn.

Rupesh, đánh tiếng trống...

(Tiếng trống)

Mọi người chết.

Chết đi quá khứ một cách toàn bộ, để bạn có thể được tái sinh.

Phục sinh là có thể

chỉ nếu ban chết đi quá khứ.

Bạn có thể sống mọi khoảnh khắc mới mẻ một cách toàn bộ.

Không có cuộc sống nào khác hơn bây giờ!

Đây là bước nhảy lượng tử

từ tâm trí sang vô trí.

Đi sâu hơn, sâu hơn, sâu hơn.

Không sợ,

nó là bản thể riêng của bạn, bầu trời riêng của bạn!

Rupesh, đánh tiếng trống, đem mọi người trở lại cuộc sống...

(Tiếng trống)

Quay lại,

tươi tắn, sống động, rạng ngời, định tâm,

là niềm vui lên bản thân bạn, là an bình cái đi qua

hiểu biết.

Đây là huy hoàng của bạn, vinh quang của bạn,

đây là lời cầu nguyện của bạn và lòng biết ơn của bạn

với sự tồn tại.

Được chứ, Maneesha?

Vâng, thưa Osho.

Chúng ta có thể mở hội bây giờ chứ?

Vâng!

Xem tiếp Chương 8 - Quay về Mục lục