SỐNG THIỀN - Ba từ khóa giúp bạn quay vào trong: Chết, Nghĩa và Học

Chúng ta sống trên bề mặt của bản thân chúng ta - chỉ tại bên mép, biên giới. Giác quan chỉ ở trên đường biên và ý thức của bạn ở sâu bên dưới tại trung tâm. Chúng ta sống ở các giác quan; điều đó là tự nhiên. Nhưng điều đó không phải là việc nở hoa tối thượng, nó chỉ là sự bắt đầu. Và khi chúng ta sống ở các giác quan, chúng ta về căn bản liên quan tới các vật thể, vì giác quan là không liên quan chừng nào không có mối quan tâm tới vật nào đó của sự tận hưởng. Chẳng hạn, mắt là vô dụng chừng nào không có cái gì đó để được nhìn, tai là vô dụng chừng nào không có cái gì đó để được nghe, và tay là vô dụng chừng nào không có cái gì đó để được chạm.

Chúng ta sống trong các giác quan; do đó, chúng ta phải sống trong các vật thể. Các giác quan chỉ là ở đường biên của việc hiện hữu, trong thân thể, và các vật thể thậm chí không phải là ở trên đường biên: chúng ở bên ngoài đường biên. Cho nên ba điểm phải được hiểu trước khi chúng ta đi vào những kĩ thuật này.

Thứ nhất, ý thức ở trung tâm. Thứ hai, các giác quan qua đó ý thức đi ra là ở đường biên. Và thứ ba, các vật thể trong thế giới mà ý thức đi tới, qua các giác quan, là ở bên ngoài biên giới. Ba điều này phải được nhớ: ý thức ở trung tâm, giác quan ở đường biên và các vật thể ở bên ngoài đường biên. Cố hiểu điều đó cho rõ ràng, vì thế thì các kĩ thuật này sẽ rất đơn giản.

Nhìn vào nó từ nhiều hướng. Một: giác quan chỉ là ở giữa, chỉ ở chỗ giữa. Phía bên này là ý thức, phía bên kia là thế giới các vật thể. Giác quan ở ngay chính giữa - giữa hai điều này. Từ giác quan bạn có thể đi theo hai cách: hoặc bạn có thể đi tới các vật thể hoặc bạn có thể đi tới trung tâm. Cách nào thì khoảng cách cũng là như nhau. Từ các giác quan, các cánh cửa mở theo hai cách - đi tới các vật thể hay đi tới trung tâm.

Bạn ở tại các giác quan. Đó là lí do tại sao một trong những Thiền sư nổi tiếng nhất, Bokuju, đã nói rằng niết bàn và thế giới là cách xa cùng khoảng cách. Cho nên đừng nghĩ rằng niết bàn là rất xa xôi. Thế giới và niết bàn, thế giới này và thế giới kia, cả hai đều ở cùng một khoảng cách.

Lời nói này đã tạo ra nhiều lẫn lộn vì chúng ta cảm thấy rằng niết bàn là rất, rất xa xôi - rằng Moksha, giải thoát, vương quốc của Thượng đế, là rất, rất xa xôi. Chúng ta cảm thấy rằng thế giới thật gần, ngay đây. Nhưng Bokuju nói, và ông ấy nói đúng, rằng cả hai đều ở xa cùng khoảng cách.

Thế giới là ở đây và niết bàn cũng là ở đây. Thế giới là gần, và niết bàn cũng gần. Với niết bàn bạn phải đi vào trong, với các vật thể bạn phải đi ra ngoài; khoảng cách là như nhau. Từ mắt tôi, trung tâm của tôi ở gần như bạn ở gần tôi. Tôi có thể thấy bạn nếu tôi đi ra ngoài, tôi có thể thấy bản thân tôi nếu tôi đi vào trong. Và chúng ta đều ở cánh cửa các giác quan, nhưng một cách tự nhiên, nhu cầu của thân thể là tới mức ý thức đi ra ngoài. Bạn cần thức ăn, bạn cần nước uống, bạn cần nhà để sống. Đây là các nhu cầu của bạn và những điều này chỉ có thể được tìm thấy trong thế giới, cho nên hoàn toàn tự nhiên, ý thức đi qua các giác quan hướng tới thế giới. Chừng nào bạn chưa tạo ra nhu cầu mà chỉ có thể được đáp ứng khi bạn đi vào trong, bạn sẽ không bao giờ đi vào trong.

Chẳng hạn, nếu đứa trẻ được sinh ra mà tự túc được, nếu nó không cần thức ăn nào, nó chắc sẽ không nhìn vào mẹ nó chút nào. Người mẹ sẽ trở thành không liên quan, vô nghĩa, vì với đứa trẻ người mẹ không phải là nghĩa: thức ăn là nghĩa. Người mẹ là thức ăn đầu tiên của nó, và vì người mẹ cho nó thức ăn và thoả mãn nhu cầu cơ bản của nó, không có người mẹ nó sẽ chết, nó bắt đầu yêu người mẹ. Yêu đó tới một cách phụ thêm, như cái bóng, vì người mẹ đang đáp ứng nhu cầu cơ bản.

Cho nên những người mẹ đang nuôi con họ bằng sữa chai không nên mong đợi nhiều tình yêu vì với đứa trẻ thức ăn được cần, không phải người mẹ. Người mẹ sẽ tới trong sự hiện hữu của nó, đi vào trong sự hiện hữu của nó chỉ qua thức ăn. Đó là lí do tại sao thức ăn và tình yêu được lập quan hệ sâu, rất, rất sâu. Nếu nhu cầu yêu của bạn được đáp ứng, bạn sẽ ít cần thức ăn. Nếu nhu cầu yêu của bạn không được đáp ứng, bạn sẽ cần nhiều thức ăn. Cho nên những người yêu và người được yêu sẽ không tích trữ nhiều béo. Cũng còn có các lí do khác, nhưng đây là một trong những lí do cơ bản nhất. Họ sẽ không ăn nhiều. Nếu yêu không được đáp ứng, thế thì thức ăn trở thành cái thay thế. Thế thì họ sẽ ăn nhiều.

Với đứa trẻ, thức ăn là nhu cầu cơ bản. Nhưng nếu đứa trẻ phải được sinh ra mà có thể tự túc được, người không cần thức ăn nào, người không cần bất kì giúp đỡ bên ngoài nào để sống động, người đó sẽ không đi vào trong thế giới chút nào. Bạn có nghĩ người đó sẽ đi vào không? Sẽ không có nhu cầu. Và chừng nào nhu cầu không có đó, năng lượng sẽ không bao giờ vận động. Chúng ta đi ra ngoài không phải bởi vì chúng ta là tội nhân. Chúng ta đi ra ngoài vì chúng ta có nhu cầu mà có thể được đáp ứng chỉ qua các vật thể - điều có thể được thu lấy nếu chúng ta đi vào trong thế giới các vật thể.

Tại sao bạn không đi vào trong? Vì bạn còn chưa tạo ra nhu cầu để đi vào trong. Một khi nhu cầu có đó, dễ dàng đi vào trong như đi ra ngoài. Nhu cầu đó là gì? Nhu cầu đó liên quan tới tôn giáo. Bạn không thể có tính tôn giáo chừng nào nhu cầu đó chưa có đó. Làm sao nhu cầu đó được tạo ra? Theo quá trình nào người ta trở nên nhận biết về nhu cầu sâu điều giúp cho bạn đi vào trong?

Ba điều cần được nhớ. Thứ nhất, chết. Nhớ lấy, mọi nhu cầu sống đều buộc bạn phải đi ra. Nếu bạn muốn đi vào trong, chết phải trở thành mối quan tâm cơ bản; bằng không bạn không thể đi vào trong được. Đó là lí do tại sao chuyện xảy ra là những người như Phật, người trở nên ý thức sâu sắc về chết, bắt đầu đi vào trong. Chỉ khi bạn trở nên nhận biết về chết bạn mới tạo ra nhu cầu để nhìn lại.

Sống nhìn ra ngoài. Chừng nào bạn chưa trở nên nhận biết về chết, tôn giáo là vô nghĩa với bạn. Đó là lí do tại sao con vật không có tôn giáo. Chúng sống động, chúng sống động nhiều như con người, hay thậm chí hơn, nhưng chúng không thể có ý thức về chết, chúng không thể quan niệm được về chết, chúng không thể thấy được chết trong tương lai. Chúng thấy rằng các con vật khác chết, nhưng điều không bao giờ xuất hiện cho con vật là chết này là chỉ báo về chết của nó nữa.

Với tâm trí con vật, chết bao giờ cũng xuất hiện cho con khác. Và nếu với bạn chết cũng chỉ là cái gì đó xảy ra cho người khác, bạn vẫn sống trong tâm trí con vật. Nếu bạn không nhận biết về chết, bạn còn chưa trở thành người. Đó là khác biệt cơ bản giữa con vật và con người - vì con vật không thể nhận biết về chết, chỉ con người có thể nhận biết. Nếu bạn không nhận biết về chết, bạn còn chưa là con người, và duy nhất con người mới tạo ra nhu cầu đi vào trong.

Với tôi, con người ngụ ý nhận biết về chết. Tôi không nói trở nên sợ chết đi; điều đó không phải là nhận biết. Chỉ nhận biết về sự kiện rằng chết đang tới ngày một gần và bạn phải được chuẩn bị cho điều đó.

Sống có nhu cầu riêng của nó; chết tạo ra nhu cầu riêng của nó. Đó là lí do tại sao xã hội trẻ hơn có tính phi tôn giáo - vì xã hội trẻ hơn còn chưa nhận biết về hiện tượng chết; nó đã không trở thành mối quan tâm trung tâm cho họ. Xã hội già hơn - chẳng hạn, Ấn Độ, một trong những xã hội già nhất trong sự tồn tại - nhận biết nhiều thế về chết. Vì nhận biết đó, sâu bên dưới Ấn Độ có tính tôn giáo. Cho nên điều đầu tiên: trở nên nhận biết về chết. Nghĩ về nó, nhìn vào nó, suy ngẫm về nó. Đừng sợ, đừng trốn khỏi sự kiện này. Nó có đó và bạn không thể thoát được nó! Nó đã tới trong sự tồn tại cùng bạn.

Chết của bạn được sinh ra cùng với bạn; bây giờ bạn không thể thoát được nó. Bạn đã che giấu nó trong bản thân bạn - trở nên nhận biết về nó đi. Khoảnh khắc bạn trở nên nhận biết rằng bạn sẽ chết, rằng chết là chắc chắn, toàn bộ tâm trí bạn sẽ bắt đầu nhìn theo hướng khác. Thế thì thức ăn là nhu cầu cơ bản cho thân thể, nhưng không là nhu cầu cơ bản cho hiện hữu, vì cho dù bạn có thức ăn, chết sẽ xuất hiện. Thức ăn không thể bảo vệ được bạn khỏi chết, thức ăn chỉ có thể trì hoãn. Thức ăn có thể giúp bạn trì hoãn. Nếu bạn có chỗ ở tốt hơn, nhà tốt, nó sẽ không bảo vệ bạn khỏi chết. Nó sẽ chỉ giúp cho bạn chết một cách thuận tiện, thoải mái. Và chết, bất kì lúc nào nó xảy ra một cách thoải mái hay không thoải mái, đều là như nhau.

Trong sống bạn có thể là nghèo hay giầu, nhưng chết là kẻ làm cân bằng vĩ đại. Chủ nghĩa cộng sản vĩ đại nhất là trong chết. Dù bạn sống theo cách nào, điều đó không tạo ra khác biệt; chết xảy ra một cách bình đẳng. Trong sống, sự bình đẳng là không thể được; trong chết, bất bình đẳng là không thể được. Trở nên nhận biết về nó, suy ngẫm về nó đi. Và không chỉ có chuyện chết là chắc chắn ở đâu đó trong tương lai: với ý tưởng rằng nó ở rất xa xôi, bạn sẽ lại không có khả năng suy ngẫm nó. Tâm trí có miền rất nhỏ; hội tụ của tâm trí là rất nhỏ. Bạn không thể nghĩ được bên ngoài ba mươi năm. Sau ba mươi năm sẽ có chết... cứ dường như bạn sẽ không chết. Ba mươi năm là lâu thế, khoảng cách là nhiều thế, dường như chết sẽ không xuất hiện.

Nếu bạn muốn suy ngẫm về chết, biết sự kiện khác về nó: nó có thể xuất hiện khoảnh khắc tiếp; có thể chính khoảnh khắc tiếp. Bạn có thể không có khả năng nghe cả câu nói của tôi, tôi có thể không có khả năng hoàn thành nó. Bố của mẹ tôi hay bảo tôi rằng khi tôi được sinh ra ông ấy đã tới hỏi một nhà chiêm tinh, một trong những nhà chiêm tinh nổi tiếng nhất thời đó. Nhà chiêm tinh này định làm kundali của tôi - sơ đồ sinh. Nhưng nhà chiêm tinh này nghiên cứu nó và ông ấy nói, "Nếu đứa trẻ nào sống sót sau bẩy tuổi, chỉ thế thì tôi sẽ làm sơ đồ này. Dường như không thể có chuyện nó có thể sống sót quá bẩy năm, cho nên điều đó là vô dụng. Nếu đứa trẻ này sẽ chết trong bẩy năm thật vô dụng mà đi làm kundali; nó sẽ chẳng được dùng. Và điều đó đã là thói quen của tôi," nhà chiêm tinh nói, "rằng chừng nào tôi chưa chắc chắn được điều đó, kundali sẽ là vô dụng, tôi không bao giờ làm nó." Cho nên ông ấy đã không làm nó.

May mắn, hay không may, tôi đã sống sót. Thế rồi bố của mẹ tôi đi tới nhà chiêm tinh, nhưng ông ấy chết rồi, cho nên ông ấy không bao giờ có thể làm kundali của tôi. Ông ấy chết, và tôi đã thường xuyên tự hỏi về điều này. Ông ấy đã nhận biết về sự kiện rằng đứa trẻ này có thể chết, nhưng ông ấy đã không nhận biết rằng ông ấy có thể chết. Ông ấy đã không nhận biết! Dường như là ông ấy tuyệt đối không quan tâm - và ông ấy không phải là người thường. Nhưng không ai quan tâm tới cái chết của riêng mình. Một cách cố ý, một cách tinh ranh, chúng ta không quan tâm tới nó vì nó tạo ra sợ. Cho nên tôi bao giờ cũng hoài nghi rằng ông chiêm tinh đó có thể đã không bao giờ nhìn vào kundali của riêng ông ấy; bằng không ông ấy chắc đã trở nên nhận biết.

Chết là có thể ngay chính khoảnh khắc tiếp, nhưng tâm trí sẽ không tin vào điều đó. Tôi nói điều đó và tâm trí bạn sẽ nói, "Không! Làm sao điều đó là có thể vào khoảnh khắc tiếp được? Nó còn xa xôi." Nhưng đó là thủ đoạn. Nếu bạn trì hoãn, bạn không thể suy ngẫm được. Nó phải gần tới mức bạn có thể hội tụ vào nó. Và khi tôi nói rằng khoảnh khắc tiếp điều đó là có thể, tôi ngụ ý điều đó. Nó có thể xảy ra, và bất kì khi nào nó xảy ra, nó sẽ là khoảnh khắc tiếp. Chỉ ngay trước nó, bạn không thể quan niệm được rằng nó sắp xảy ra.

Một người sắp chết: chỉ một khoảnh khắc trước người đó đã không bao giờ có thể nghĩ rằng chết là gần thế. Nó bao giờ cũng xảy ra trong khoảnh khắc tiếp - nhớ lấy. Nó bao giờ cũng xảy ra theo cách đó, và điều này bao giờ cũng sẽ là cách thức. Nó bao giờ cũng xảy ra trong khoảnh khắc tiếp. Đem nó lại gần để cho bạn có thể hội tụ vào nó, và chính việc hội tụ đó sẽ giúp bạn đi vào, một nhu cầu mới sẽ được tạo ra.

Thứ hai, bạn liên tục sống. Bạn liên tục tạo ra nghĩa và chủ định nhân tạo cho chính khoảnh khắc này. Bạn không bao giờ nghĩ về cuộc sống của bạn như một toàn thể, liệu nó có nghĩa nào hay không. Bạn liên tục tạo ra nghĩa mới, và bạn đẩy bản thân bạn vào những nghĩa mới đó. Đó là lí do tại sao người nghèo sống cuộc sống nhiều nghĩa hơn người giầu - vì người nghèo có nhiều thứ để thu lấy, và điều đó đem nghĩa cho cuộc sống của người đó. Nếu bạn thực sự giầu, điều đó nghĩa là bạn có mọi thứ mà có thể có và thế giới này không thể cung cấp bất kì cái gì cho bạn. Thế thì cuộc sống của bạn trở thành vô nghĩa. Bây giờ bạn không thể tạo ra bất kì nghĩa nào cho khoảnh khắc này, cho ngày này, để giúp bạn sống. Đó là lí do tại sao xã hội càng giầu, văn hoá càng sung túc, sự vô nghĩa càng được cảm thấy hơn. Xã hội nghèo hơn không bao giờ cảm thấy vô nghĩa.

Người nghèo quan tâm tới việc có nhà. Người đó sẽ làm việc vì điều đó trong nhiều năm. Cuộc sống của người đó có nghĩa; cái gì đó phải được đạt tới. Và khi người đó có được nhà, người đó sẽ sung sướng ít nhất trong vài ngày, nhưng thế rồi nhà lớn hơn có đó... Cho nên người đó sẽ liên tục di chuyển, làm cái này cái nọ, không bao giờ nghĩ về cuộc sống của mình như một toàn thể, liệu nó có nghĩa nào hay không. Người đó không bao giờ coi cuộc sống như một toàn thể.

Cứ tưởng tượng rằng bạn có mọi thứ - nhà, xe mà bạn khao khát, và mọi mơ ước của bạn đều được đáp ứng. Vậy bây giờ thì sao? Cứ tưởng tượng rằng bất kì cái gì bạn cần đều có đó, bạn có nó. Bây giờ thì sao? Đột nhiên nghĩa biến mất. Bạn đang đứng trên vực thẳm; không cái gì có thể được làm. Bạn trở thành vô nghĩa. Bạn đã là vô nghĩa rồi, chỉ mỗi điều không nhận biết. Cho dù bạn có được toàn thế giới, thế thì sao nào? Cái gì được đáp ứng?

Alexander tới Ấn Độ, và ông ấy gặp một thánh nhân lớn, Diogenes. Diogenes là một trong những tâm trí xuyên thấu nhất đã từng được sinh ra. Ông ấy thích sống trần trụi như Mahavir; ông ấy là Mahavir của văn minh và văn hoá Hi Lạp. Ông ấy đã bỏ mọi thứ, từ bỏ mọi thứ, không phải bởi vì qua từ bỏ ông ấy sẽ được bất kì cái gì - điều đó không phải là từ bỏ thực, không phải là từ bỏ đích thực. Nếu bạn từ bỏ cái gì đó để được cái gì đó, đó là mặc cả. Nếu bạn nghĩ rằng bạn sẽ có giữ chỗ nào đó trên cõi trời và đó là lí do tại sao bạn từ bỏ, đó không phải là từ bỏ. Nếu bạn từ bỏ thú vui thân thể để có thú vui tâm linh, đây không phải là từ bỏ.

Diogenes đã từ bỏ mọi thứ, không phải bởi vì không có nó ông ấy sẽ có được cái gì đó. Ông ấy đã từ bỏ chỉ để xem liệu khi ông ấy không có gì, liệu có bất kì nghĩa nào hay không. Ông ấy nghĩ rằng nếu người ta không sở hữu cái gì, nếu ngay cả thế thì người ta có nghĩa, chủ định, số mệnh, thế thì chết không thể triệt tiêu được cái gì, vì chết chỉ có thể triệt tiêu được đồ sở hữu và thân thể cũng là đồ sở hữu. Ông ấy đã bỏ mọi thứ. Ông ấy chỉ có một thứ: chiếc bát gỗ dùng để uống nước. Ông ấy nghĩ, "Cái này chẳng đáng là đồ sở hữu." Thế rồi một hôm ông ấy thấy một đứa trẻ uống nước bằng tay. Ông ấy lập tức vứt chiếc bát đi. Ông ấy nói, "Nếu đứa trẻ có thể uống nước bằng tay, mình còn kém hơn đứa trẻ sao?"

Khi Alexander tới Ấn Độ để chinh phục, để làm ra vương quốc thế giới, ai đó báo cho ông ấy rằng ngay trên đường, nơi ông ấy sẽ dừng lại, có một hiền nhân lớn đang ở đối diện với ông ấy. Ông ấy được bảo, "Ngài sẽ làm ra vương quốc thế giới, và ông ấy thậm chí đã vứt đi cả cái bát của mình vì ông ấy nói rằng khi ông ấy hạnh phúc mà không có nó, sao phải mang gánh nặng này? Còn ngài nói rằng chừng nào toàn thế giới còn chưa trở thành vương quốc của ngài, ngài không thể hạnh phúc được. Cho nên ông ấy chính là cực đối lập, và thật tốt nếu ngài gặp ông ấy."

Alexander như bị quyến rũ. Việc thường xảy ra là cái đối lập bao giờ cũng gây quyến rũ; nó có hấp dẫn dục sâu. Như đàn ông bị hấp dẫn tới đàn bà hay đàn bà bị hấp dẫn tới đàn ông, có cùng hấp dẫn với cái đối lập. Alexander không thể bỏ qua Diogenes được, nhưng để ông ấy đi tới Diogenes thì lại không hay, và không thể có chuyện Diogenes sẽ tới ông ấy - không có giải pháp.

Diogenes được thông báo. Nhiều, nhiều sứ giả tới để thông báo cho ông ấy rằng "Alexander Đại đế đang đi qua đường này. Sẽ là tốt nếu ông gặp ông ấy." Ông ấy nói, "Alexander Đại đế sao? Ai đã nói điều này cho ông! Ta nghĩ đích thân ông ấy nói. Cho nên bảo Alexander Đại đế rằng ông ấy chẳng có gì cho ta, và không có nhu cầu để ông ấy gặp ta - và ta là người rất hèn mọn." Ông ấy thường nói, "Thực sự, ta là con chó, không phải là con người chút nào - chỉ là một con chó, cho nên không có nhu cầu. Gặp con chó này là việc ở dưới nhân phẩm của ông ấy."

Thế thì Alexander phải tới. Diogenes tương truyền đã nói, "Tôi nghe nói ông sắp chiếm toàn thế giới, cho nên tôi nghĩ, tôi nhắm mắt lại và nghĩ, 'Được! Nếu ta chiếm được toàn thế giới, thế thì cái gì nữa?' Đây đã thường là vấn đề của ta: nếu ta chiếm được toàn thế giới, thế thì cái gì nữa?" Tương truyền rằng Alexander, sau khi nghe điều này, trở nên rất buồn. "Thế thì cái gì nữa?" ông ấy nói với Diogenes. "Đừng nói những điều như thế. Ông làm cho ta rất buồn."

Diogenes nói, "Nhưng ông sẽ trở nên rất buồn khi ông chiếm được toàn thế giới. Ta có thể làm được gì? Ta chỉ tưởng tượng, và ta đã đi tới kết luận rằng điều này là vô dụng. Ông đang làm nỗ lực tự tử. Bản thân ông đang cố chiếm toàn thế giới - vậy thế rồi thì cái gì nữa? Nếu ông thành công, thế thì cái gì nữa? "

Alexander quay về từ Diogenes rất bối rối, lo âu, buồn phiền. Ông ta nói với những người đi cùng, "Người này rất nguy hiểm. Ông ta đã làm tan tành mơ ước của ta." Và ông ấy không bao giờ có thể quên được, không bao giờ có thể tha thứ cho Diogenes. Ngày ông ấy chết, ông ấy nhớ lại Diogenes lần nữa, và ông ấy nói, "Có thể là người kia đúng: thế thì cái gì nữa?"

Cho nên điều tiếp bao giờ cũng cần ghi nhớ là bất kì cái gì bạn đang làm, bất kì cái gì bạn thành đạt, nhớ hỏi, "Nếu mình thành công, thế thì cái gì nữa?" Có nghĩa nào trong tất cả nó không, hay chỉ có nghĩa nhân tạo nào được được bạn trao cho bạn chỉ để phân chia, để tạo ra ảo vọng quanh bạn để cho bạn cảm thấy bạn đang làm cái gì đó xứng đáng - và mọi lúc bạn thực sự đang làm phí hoài cuộc sống và năng lượng, không làm bất kì cái gì xứng đáng! Chỉ có một điều xứng đáng: nếu bạn có thể trở nên hạnh phúc mà không có bất kì cái gì, không có bất kì phụ thuộc nào: nếu bạn có thể là phúc lạc một mình, một mình toàn bộ. Nếu không cái gì được cần cho phúc lạc của bạn, chỉ thế thì bạn mới có thể phúc lạc; bằng không bạn sẽ ở trong khổ, bao giờ cũng trong khổ.

Phụ thuộc là khổ, và những người phụ thuộc vào đồ sở hữu, những người phụ thuộc vào tri thức được tích luỹ, những người phụ thuộc vào cái này cái nọ, họ đang giúp cho khổ riêng của họ trở nên được tích luỹ ngày càng nhiều hơn. Cho nên vấn đề tiếp cần nhớ là hỏi liệu bạn có bất kì nghĩa nào không, hay liệu bạn chỉ trôi nổi mà không có bất kì nghĩa nào. Bạn có chỉ làm ra niềm tin rằng cái này cái nọ là nghĩa của sự tồn tại của bạn?

Một người thường tới tôi. Ông ấy thường nói rằng nếu con trai ông ấy được vào đại học, rằng điều đó sẽ là tất cả và ông ấy sẽ rất hạnh phúc. Ông ấy là một người nghèo, một thư kí rất bình thường, và đó đã là mơ ước duy nhất của ông ấy, rằng con trai ông ấy sẽ được vào đại học. Thế rồi đứa con trai được vào đại học. Bây giờ đứa con trai đã trở thành quan chức lâm nghiệp. Vài tháng sau đứa con đã ở đây và nó bảo tôi, "Cháu chỉ được sáu trăm rupees một tháng. Cháu có hai con và đây là mơ ước duy nhất của cháu, rằng chúng có thể có được giáo dục tốt; có vậy thôi. Cháu làm việc chăm chỉ. Nếu chúng có thể được giáo dục tốt và nếu cháu có thể cho một trong các đứa con ra nước ngoài học tập, đó là mọi điều cháu hỏi."

Bố anh ta không còn nữa; ông ấy đã chết. Đây đã là nghĩa của ông ấy trong cuộc sống, chủ định của ông ấy - làm cho con trai ông ấy có giáo dục và có chỗ làm tốt. Bây giờ đứa con trai có chỗ làm tốt, và bây giờ đứa con trai này có cùng chủ định, để giúp cho con anh ta trở nên có giáo dục và có chỗ làm tốt. Và anh ta sẽ chết, và những đứa trẻ đó sẽ liên tục làm cùng điều vô nghĩa.

Nghĩa của mọi điều này là gì? Bạn đang làm gì? Chỉ để thời gian qua đi sao? Chỉ phá huỷ cuộc sống sao? Hay bạn có nghĩa đích thực nào đó mà bạn có thể nói ra làm cho bạn hạnh phúc, phúc lạc? Đây là xem xét thứ hai mà sẽ quay bạn vào bên trong.

Và thứ ba, con người liên tục quên. Bạn liên tục quên mọi thứ. Bạn đã giận hôm qua, và bạn đã hối hận điều đó. Bây giờ bạn đã quên, và nếu cùng kích thích được cho bạn lần nữa, bạn sẽ lại giận nữa. Điều này đã là như vậy trong cả đời bạn: bạn liên tục lặp lại cùng các thứ.

Người ta nói rằng tìm ra một người học qua cuộc sống là rất phi thường - rất hiếm. Thực sự, không ai học. Nếu bạn học, thế thì bạn không thể phạm cùng sai lầm hai lần. Nhưng bạn liên tục phạm cùng thứ lặp đi lặp lại. Thay vì thế, bạn càng phạm sai lầm, bạn càng trở thành nguồn để phạm nó. Bạn giận lặp đi lặp lại, và bạn hối hận điều đó lặp đi lặp lại, và bạn đã không học được cái gì. Bị một kích thích, bạn sẽ nổi giận, và bạn sẽ làm cùng sự điên khùng, và thế rồi bạn sẽ lại hối hận - điều đó cũng là một phần của nó. Và thế thì bạn sẽ lại sẵn sàng để bị kích thích và nổi giận.

Điều thứ ba: nếu bạn muốn quay vào trong, học đi! Bất kì cái gì bạn làm, học qua nó. Rút ra điều bản chất của nó. Nhìn lại sau vào điều bạn đã từng làm với cuộc sống của bạn và năng lượng của bạn và thời gian của bạn. Cùng sai lầm, cùng sự ngu xuẩn, cùng ngu si, lặp đi lặp lại.

Cho nên bạn di chuyển trong bánh xe. Tuy nhiên, nói bạn di chuyển bánh xe là không tốt; thay vì thế, bánh xe di chuyển bạn. Một cách máy móc, bạn cứ đi và đi mãi. Đó là lí do tại sao ở Ấn Độ chúng ta đã gọi thế giới là sansar. Sansar nghĩa là bánh xe quay liên tục, và bạn chỉ bám lấy nan hoa nào đó trên nó và bạn liên tục di chuyển.

Chừng nào bạn chưa học cái gì đó về bánh xe này, cái vòng luẩn quẩn này, sansar này, chừng nào bạn chưa học cái gì đó về nó, bạn sẽ không rời khỏi nan hoa và nhảy ra khỏi nó. Cho nên có ba từ, ba từ khoá:

Chết: làm nó thành suy ngẫm thường xuyên.

Nghĩa: liên tục tìm nó trong đời bạn.

Và học: học qua cuộc sống của bạn, vì không có việc học khác. Kinh sách sẽ không cho bạn cái gì.

Nếu cuộc sống riêng của bạn không thể cho bạn cái gì đó, không cái gì có thể trao nó cho bạn. Học qua cuộc sống riêng của bạn đi, kết luận qua nó đi. Bạn đã từng làm cái gì với bản thân bạn? Nếu bạn đang trong bánh xe, nhảy ra khỏi nó đi. Nhưng để biết rằng bạn đang ở trên bánh xe, bạn sẽ phải đi sâu vào trong việc hiểu và học. Ba điều này sẽ giúp bạn quay vào trong.

Trích từ quyển 'Mật Tông' Tập 2 - Osho