Read more
Thầy kính yêu của chúng tôi,
Bạch Ẩn nói:
Học Thiền giống như khoan gỗ để lấy lửa. Tiến
trình khôn ngoan nhất là tiến thẳng phía trước không dừng lại. Nếu ông nghỉ lúc
có dấu hiệu đầu tiên về nhiệt, và thế rồi lại nghỉ ngay khi làn khói đầu tiên nảy
sinh, cho dù ông khoan vô hạn thời đại, ông sẽ không bao giờ thấy một tia lửa.
Nơi làng quê ta ở gần bãi biển, vừa đủ vài
trăm bước chân tới bãi biển. Giả sử một người trong làng ta quan tâm vì anh ta
không biết hương vị của nước biển, và muốn tự mình đi và nếm nó. Nếu anh ta
quay lại sau khi đi vài bước, hay thậm chí nếu anh ta quay lại sau khi đã đi một
trăm bước, trong cả hai trường hợp khi nào anh ta sẽ biết tới vị đắng, mặn của
đại dương?
Nhưng, tuy vậy một người tới từ vùng núi xa
xôi Koshu hay Shinshu, Hida hay Mino, nếu người đó đi thẳng lên trước mà không
dừng lại, trong vòng vài ngày người đó sẽ tới bãi biển, và, khoảnh khắc người
đó nhúng một ngón tay vào biển và liếm nó, người đó sẽ lập tức biết vị của nước
đại dương xa và biển gần, của bãi biển bắc và bến bờ nam, thực ra của mọi nước
biển trên thế giới.
Maneesha, Bạch Ẩn là một trong
những Thiền sư được kính trọng nhất. Việc kính trọng ông ấy là vì năng lực của
ông ấy diễn đạt điều không thể diễn đạt được, việc tạo ra các phương cách mà bằng
cách nào đó có thể xoay xở để cho bạn một thoáng nhìn về cái không biết. Ông ấy
về căn bản quan tâm tới phương pháp. Nếu một phương pháp đúng được dùng vào thời
gian đúng và thời gian chín muồi, nó sẽ không thất bại. Nếu bạn đang trên con
đường đúng, có thể mất một số thời gian để đạt tới, nhưng bạn sẽ đạt tới. Toàn
thể vấn đề trước Bạch Ẩn là: con đường đúng, phương pháp đúng, bắt đầu đúng.
Đó đã là cách diễn đạt quen thuộc
của Phật. Mọi phẩm chất lớn mà ông ấy đã nói tới trong một người có kinh nghiệm,
tự nhận ra, mọi thứ đều bắt đầu với từ 'chính'. Chẳng hạn, ông ấy sẽ không nói
đơn giản samadhi. Ông ấy sẽ nói samma samadhi. Samadhi có thể đi sai, mọi người
có thể mắc sai lầm các kinh nghiệm tương tự đối với samadhi và bị lạc.
Đó là điều đã xảy ra cho Aldous
Huxley khi ông ấy dùng LSD. Ông ấy là con người của tri thức mênh mông, đặc biệt
về phương Đông, và ông ấy biết rõ phần lớn các thánh nhân của phương Đông. Ông ấy
ngay lập tức nói rằng, "Kinh nghiệm về LSD là samadhi, cùng kinh nghiệm mà
Patanjali đã mô tả, hiện tượng tối thượng."
Điều này cho minh hoạ rõ ràng rằng
Phật là đúng khi không chỉ đơn giản dùng từ samadhi. Nó là nguy hiểm. Bạn có thể
thấy cái gì đó khác và nghĩ nó là samadhi; có các hiện tượng tương tự. Có những
người đã trở nên nghiện với thuốc phiện, hay hashish, hay cần sa. Và những ma
tuý này đã từng được dùng trong nhiều thế kỉ, từ chính lúc bắt đầu của con người.
Nó không phải là cái gì mới.
Lí do tại sao họ trở nên bị
nghiện là vì ma tuý cho họ thoáng nhìn về cái gì đó... cách mọi sự phải vậy.
Chúng là những thoáng nhìn tạm thời, và chúng được tạo ra bởi hoá chất cho nên
chúng không đi ra ngoài tâm trí. Nhưng tâm trí lấy một thoáng nhìn, cũng như hồ
phản xạ trăng xa xăm. Và kinh nghiệm này là đẹp tới mức không lặp đi lặp lại nó
trở thành điều không thể được.
Mọi xã hội đều đã từng tranh đấu
chống lại ma tuý nhưng việc tranh đấu này đã không thành công. Nó sẽ không bao
giờ thành công theo cách xã hội đang vậy. Nó có thể thành công chỉ nếu bạn cho
mọi người kinh nghiệm đúng về samma samadhi - 'samma samadhi' nghĩa là chính
samadhi (chính định) - để cho họ có thể tạo ra sự phân biệt, sự khác biệt giữa
cái gì là đúng và cái gì là sai. Những người đã biết tới phật tính của họ đều
không bị nghiện ma tuý, không cần ma tuý cho kinh nghiệm của họ. Kinh nghiệm của
họ không được gây ra bởi bất kì hoá chất nào; kinh nghiệm của họ được gây ra bởi
việc quay toàn thể năng lượng của họ hướng vào trung tâm bản thể họ. Điều đó
không liên quan gì tới hoá chất. Nhưng hoá chất có thể cho bạn ảo tưởng, cái gì
đó rất tương tự.
Bạch Ẩn đã chấp nhận thói quen
của Phật. Phật chưa bao giờ nói về bất kì cái gì mà không thêm từ 'chính' vào
trước hết, vì hiểu biết của ông ấy - và ông ấy là đúng - là ở chỗ mọi thứ đều
có thể đi sai nếu bạn bị mắc vào cái gì đó tương tự mà là ảo tưởng. Và bạn
không thể phân biệt được vì bạn không biết cái thực. Chừng nào bạn chưa biết
cái thực, làm sao bạn có thể mong đợi làm phân biệt được giữa cái không thực và
cái thực?
Đó là đóng góp lớn của Phật
Gautam rằng ông ấy sẽ nói về mọi phẩm chất bằng việc dùng từ 'chính' trước nhất.
Samma nghĩa là chính, phải. Bởi vì mọi thứ đều có thể bị coi là đương nhiên
chính, phải nếu bạn không có kinh nghiệm gì về nó. Thế thì bất kì ảo tưởng nào,
bất kì ảo giác nào... và những ảo giác này sẽ lôi bạn hết kiếp nọ tới kiếp kia.
Một người như Aldous Huxley, một
trong những người thông minh nhất của thế kỉ này, đã bị mắc vào trong nó. Ông ấy
trở nên bị nghiện với LSD và ông ấy đã thuyết giảng rằng điều ông ấy đã trải
nghiệm là hệt như điều Phật đã trải nghiệm và Kabir đã trải nghiệm. Điều này dứt
khoá đi ra ngoài các giới hạn. Aldous Huxley không có cách nào biết điều Kabir
đã trải nghiệm, ông ấy không có cách nào biết điều Phật đã trải nghiệm. Kinh
nghiệm của Phật không phụ thuộc vào bất kì LSD nào, nó là kinh nghiệm bên trong
tuỳ thuộc chỉ vào tâm thức riêng của ông ấy.
LSD cho bạn vô thức, không phải
ý thức. Nếu bạn ở trong tâm trạng tốt LSD có thể cho bạn thiên đường; LSD đơn
giản là kính phóng đại. Nếu bạn trong tâm trạng tốt, tâm trạng yêu, và bạn dùng
LSD, bạn cảm thấy toàn thế giới được rót đầy với yêu. Bạn thậm chí sẽ chạm vào
ghế ngồi bằng bàn tay yêu mến. Mọi thứ xung quanh sẽ đẹp, không cái gì sẽ sai.
Nhưng điều đó kéo dài chỉ trong
vài giờ và khi bạn tỉnh dậy, bạn tỉnh trong một thế giới xấu hơn nhiều so với
thế giới bạn đã sống trước khi bạn dùng LSD, vì bạn đã thấy cái gì đó đẹp đẽ và
bây giờ bạn thấy thế giới thường cái đã mất đi vẻ rực rỡ của nó. Bạn đã thấy
trong LSD cầu vồng khắp xung quanh; đột nhiên chúng tất cả đã biến mất. Bạn đã
thấy mọi người có hào quang và bây giờ họ chỉ bình thường thế. Nhưng ngay cả tưởng
tượng rằng họ có hào quang có vẻ ngu xuẩn.
Nhưng Phật hay Kabir, một khi họ
trở nên chứng ngộ... chứng ngộ này không phải là cái gì đó phải được làm mới mọi
năm như việc cấp bằng. Một khi nó đã xảy ra, nó đã xảy ra. Nó có thể trở nên lớn
hơn và chín muồi hơn, nhưng không có cách nào quay lui. Đó là tiêu chí liệu bạn
có ảo giác qua ma tuý hay bạn đang thiền đích thực.
Từ 'chính' phải được hiểu. Nhiều
người đã từng lo nghĩ về tại sao Phật liên tục dùng từ chính với mọi phẩm chất.
Họ không nhận biết rằng với mọi phẩm chất thực còn có phẩm chất rởm sẵn có -
"made in U.S.A." Phẩm chất rởm đó là rẻ, nhưng nó phục vụ chỉ cho vài
giờ, và thế rồi bạn bị mắc vào trong nó vì nó đẹp thế - lặp đi lặp lại... Và mọi
lúc bạn dùng nó, bạn phải dùng nó với liều lớn hơn vì thân thể bạn trở nên miễn
nhiễm. Một khoảnh khắc tới khi không LSD nào có thể tạo ra bất kì khác biệt
nào; thân thể bạn đã trở nên hoàn toàn miễn nhiễm.
Ấn Độ được trải nghiệm hơn nhiều
với ma tuý vì trong mười nghìn năm ít nhất nó đã từng thử dùng mọi loại ma tuý
và chất độc để tạo nên việc bắt chước rẻ về kinh nghiệm tối thượng. Họ thậm chí
đã đi tới điểm... ngay cả ngày nay có nhiều tu viện ở Ladakh nơi họ giữ rắn hổ
mang.
Khi một người trở nên quen với
mọi ma tuý tới mức không ma tuý nào giúp gì thêm được, thế thì điều cuối cùng
là cú cắn của rắn hổ mang. Rắn hổ mang cắn vào lưỡi người đó, thế thì người đó
cảm thấy samadhi chút ít. Bằng không thì rắn hổ mang cắn thông thường có nghĩa
là chỗ kết thúc. Và bạn sẽ ngạc nhiên: có những trường hợp rắn hổ mang chết, vì
người này đầy chất độc thế.
Nó đã được dùng ở Ấn Độ trong
nhiều thế kỉ. Từng nhà vua lớn đều quen nuôi dưỡng một cô gái đẹp, và từ chính
thời thơ ấu cô ấy đã được cho thuốc độc - từ liều nhỏ hơn tới liều lớn hơn. Điều
đó làm cho cô ấy miễn nhiễm tới mức cô ấy có khả năng hấp thu bất kì liều chất
độc nào mà không rơi vào vô thức. Và giai đoạn cuối cùng là, khi cô ấy trở
thành cô gái, nở hoa trong tuổi thanh xuân của cô ấy, cô ấy có thể được gửi
sang cho vua kẻ thù. Không có khó khăn trong việc đó, cô ấy chỉ phải đi vào
kinh đô kia và đích thân nhà vua kia sẽ trở nên quan tâm tới cô ấy. Những cô
gái đó đã được chọn từ hàng nghìn cô gái đẹp; họ là loài duy nhất. Ngay lập tức
nhà vua kia sẽ trở nên nhận biết rằng có một cô gái đẹp mà ông ta chưa từng thấy
trước đây, và chỉ một nụ hôn từ cô gái đó là đủ giết chết người này.
Điều tốt là ngày nay bạn không
tìm thấy những cô gái được huấn luyện và có kỉ luật như thế. Họ đã sẵn có vào
thời của Phật Gautam. Và đó không phải là cái gì đó mà bạn dùng một lần và thế
rồi vứt đi, theo cách Mĩ. Họ sẽ giết nhà vua và họ sẽ về nhà sẵn sàng để được
phái tới đâu đó khác, vì không ai có thể nghĩ rằng cái hôn của cô gái này đã giết
chết nhà vua.
Aldous Huxley và đồng nghiệp của
ông ấy không nhận biết về toàn thể lịch sử ma tuý. Và tại sao cô gái đó sẵn
sàng uống nó? Nó cho cảm giác thích thế, cảm giác vui sướng thế. Cô ấy không
nghĩ về điều cô ấy được chuẩn bị, nhưng cô ấy lâng lâng trong phiêu diêu.
Phật là đúng khi ông ấy nói
samma samadhi. Ông ấy sẽ không chấp nhận samadhi của Aldous Huxley là samadhi
chính. Nó là ảo tưởng.
Nhưng tôi tự hỏi rằng không ai
đã phê phán Aldous Huxley. Mọi chính phủ đều chống lại ma tuý; hiển nhiên họ phải
phê phán Aldous Huxley trước hết. Nhưng họ không có thông minh lẫn kinh nghiệm.
Ông ấy ít nhất đã có kinh nghiệm về ảo tưởng - chính phủ không có kinh nghiệm
ngay cả về ảo tưởng. Nhưng suốt nhiều thời đại, mặc dầu mọi chính phủ đều đã từng
chống lại ma tuý, điều này đã không tạo ra bất kì thay đổi nào. Không cấm đoán
nào đã bao giờ tạo ra bất kì thay đổi nào; ngược lại nó làm tăng mối quan tâm của
bạn vào những thứ bị cấm đoán.
Tôi chống lại mọi cấm đoán. Hiểu
biết riêng của tôi là ở chỗ nếu LSD có thể cho thoáng nhìn nào đó về samadhi,
thế thì mọi tác động xấu xảy ra của nó nên bị loại bỏ, vì nó là hoá chất và nó ở
trong tay chúng ta. Những tác động xấu sau đó là vấn đề. Chúng nên được loại bỏ
đi và một LSD số hai nên được thực hiện - dọn sạch, được đưa vào trong nhận biết
đầy đủ rằng nó sẽ cho bạn chỉ một thoáng nhìn. Việc nghiện nó có thể được bỏ
đi, và khi bạn biết nó sẽ cho bạn chỉ một thoáng nhìn không có hại gì. Nó có thể
dẫn bạn tới việc tìm cái thực.
Thay vì cấm đoán ma tuý, điều
được cần là tạo ra ma tuý đưa mọi người tới samadhi, điều cho một chỉ dẫn: nếu
ma tuý hoá chất có thể là phúc lành thế, điều thực sẽ là gì? Nó chỉ là một giọt
sương khi so sánh với cảm giác đại dương thực, cực lạc đại dương.
Nhưng không ai lắng nghe bất kì
cách tiếp cận đúng nào. Hàng nghìn người bị giam giữ không cần thiết trong tù.
Con số này có thể là hàng triệu, không hàng nghìn, và phần lớn trong số họ đều
chưa tới tuổi trưởng thành; thậm chí sáu tuổi đã bị tìm thấy dùng ma tuý. Không
ai đã gợi ý bất kì giải pháp nào cho điều đó.
Và một lần một cậu con trai hay
cô con gái, dù với bất kì tuổi nào, dùng ma tuý, họ không thể nào quên được
kinh nghiệm này. Mọi thứ khác trở thành cũ rích; tâm trí liên tục khao khát ma
tuý này. Chính trách nhiệm của các chính phủ trên toàn thế giới, qua nghiên cứu
ma tuý hoá học của họ, để tạo ra thuốc không có hại, không gây nghiện. Bất kì
tác động xấu xảy ra sau này đều đã bị loại bỏ, và chỉ phần cho cảm giác vui sướng,
ham muốn nhảy múa và ham muốn tìm ra cái gì đó thực là còn được để lại, vì việc
cảm đó sẽ biến mất trong vài giờ.
Những thuốc này có thể được
dùng theo cách đúng. Mọi thứ đều có thể được dùng theo cách đúng và mọi thứ đều
có thể được dùng theo cách sai, nhưng nó vẫn là cùng một thứ.
Bạch Ẩn nói với đệ tử của ông ấy:
Học Thiền giống như khoan gỗ để
lấy lửa.
Một phương pháp cổ đại, cổ.
Tiến trình khôn ngoan nhất là
tiến thẳng phía trước không dừng lại. Nếu ông nghỉ lúc có dấu hiệu đầu tiên về
nhiệt, và thế rồi lại nghỉ ngay khi làn khói đầu tiên nảy sinh, cho dù ông
khoan vô hạn thời đại…
Asamk nghĩa là vô số, và kalpas
nghĩa là yugas, hay thời đại. Nếu bạn khoan trong vô số, trong vô hạn thời đại,
bạn sẽ không bao giờ tìm ra tia lửa.
Điều ông ấy đang nói là ở chỗ
có những điều phải được thực hiện nhanh. Nếu bạn làm chúng chậm chạp, nhiều nhất
bạn có thể tạo ra khói nhưng không tạo ra lửa. Để tạo ra lửa bạn phải khoan mạnh
và không ngưng nghỉ. Nếu, thấy rằng gỗ đang trở nên nóng, bạn nói, "Ta nghỉ
một chút," gỗ sẽ trở nên mát lại. Nếu, thấy rằng gỗ đang bốc khói, bạn
nói, "Giờ thì lửa không còn xa xôi gì chúng ta có thể nghỉ một chốc,"
khói sẽ biến mất, gỗ sẽ trở nên mát lại. Lửa bị ẩn trong gỗ nhưng bạn phải rất
liên tục cho tới khi bạn tìm thấy tia lửa, ngọn lửa nhảy ra từ gỗ.
Đây là ví dụ rất hay cho thiền
nhân. Bạn đi một chút ít và thế rồi bạn nói, "Mai mình phải đi nữa, vội
gì? Đủ rồi, bây giờ nghỉ - và nếu chung cuộc mọi người đều phải trở thành phật,
có thành vấn đề gì liệu đó là chủ nhật hay thứ bẩy? Chỉ có bẩy ngày; ngày nào
đó mình sẽ trở thành phật." Nhưng nếu bạn nghĩ dưới dạng đi chậm chạp,
theo cách lười nhác, cứ nghỉ hoài, bạn sẽ không bao giờ đạt tới.
Mặc dầu con đường là rất ngắn,
nó ngắn chỉ đối với những người đi như mũi tên. Mũi tên không dừng lại trên đường,
không có trạm dừng cho mũi tên. Nó không nghỉ một chút xíu trong khi đang trong
không trung và thế rồi đi nữa, nó đơn giản đi thẳng tới mà không dừng trên đường.
Và điều đó nên được ghi nhớ bởi mọi thiền nhân.
Tôi đã dùng từ 'mũi tên' một
cách có chủ ý để cho bạn có thể hiểu rằng việc đi vào trong bản thân bạn không
phải là việc đi dạo buổi sáng - rằng bạn có thể quay lại từ bất kì chỗ nào. Nó
không phải là cái gì đó mà bạn có thể làm từng bộ phận; bạn phải làm nó một
ngày trong bước nhảy lượng tử. Bất kì khi nào bạn quyết định, thế thì đừng nhìn
lại sau, cứ đi lên trước.
Chắc chắn điều đó cần can trường
và dũng cảm vì bạn đang đi vào trong không gian tối và không biết. Bạn thậm chí
không có đèn - không bạn đồng hành, bạn không có bản đồ nào. Và thiền yêu cầu rằng
bạn đi với tốc độ ánh sáng, nhanh tới mức cuộc hành trình của hàng nghìn kiếp
được hoàn thành trong một khoảnh khắc.
Bạch Ẩn nói:
Nơi làng quê ta ở gần bãi biển,
vừa đủ vài trăm bước chân tới bãi biển. Giả sử một người trong làng ta quan tâm
vì anh ta không biết hương vị của nước biển, và muốn tự mình đi và nếm nó. Nếu
anh ta quay lại sau khi đi vài bước, hay thậm chí nếu anh ta quay lại sau khi
đã đi một trăm bước, trong cả hai trường hợp khi nào anh ta sẽ biết tới vị đắng,
mặn của đại dương?
Bạn phải đi ra đại dương; một
trăm hay hai trăm bước chân, điều đó không phải là vấn đề. Bạn phải đi từ đầu đến
cuối.
Nhưng, tuy vậy một người tới từ
vùng núi xa xôi Koshu hay Shinshu, Hida hay Mino, nếu người đó đi thẳng lên trước
mà không dừng lại, trong vòng vài ngày người đó sẽ tới bãi biển, và, khoảnh khắc
người đó nhúng một ngón tay vào biển và liếm nó, người đó sẽ lập tức biết vị của
nước đại dương xa và biển gần, của bãi biển bắc và bến bờ nam, thực ra của mọi
nước biển trên thế giới.
Nhưng vấn đề là đi tới biển,
không chỉ đi theo cách hờ hững: "Hôm nay đi vài bước thôi và thế rồi ngày
mai chúng ta sẽ thấy." Nhưng ngày mai bạn sẽ phải lấy vài bước này lần nữa.
Và nếu điều này trở thành thói quen của bạn - "Vài bước hôm nay và thế rồi
ngày mai chúng ta sẽ thấy" - nếu điều này trở thành hình mẫu của bạn thế
thì bạn sẽ không bao giờ đạt tới. Bao giờ bạn cũng sẽ đi vài bước đó, và thế rồi
quyết định rằng, "Đủ rồi, bây giờ chúng ta sẽ xem ngày mai."
Với thiền nhân không có ngày
mai.
Tương lai không phải là mối
quan tâm của thiền. Tương lai là mối quan tâm của tâm trí; tâm trí không thể sống
được nếu không có tương lai. Nếu đột nhiên mọi tương lai biến mất, tâm trí sẽ
lúng túng chả biết làm gì. Tương lai là không gian trong đó tâm trí liên tục
thêu dệt các tưởng tượng, phóng chiếu, ý tưởng: người ta sẽ trở thành cái gì,
người ta sẽ đạt tới cái gì. Mọi tham vọng đều được bố trí vào tương lai. Nhưng
nếu tương lai hoàn toàn biến mất - đột nhiên bạn đi tới điểm mà bạn thấy rằng
không có tương lai - hoặc tim bạn sẽ dừng lại hoặc bạn sẽ chạy lùi lại sau, cứ
tưởng rằng ít nhất quá khứ sẽ có đó. Nhưng quá khứ không có đó.
Quá khứ và tương lai cả hai đều
ở trong tâm trí bạn.
Về mặt tồn tại chỉ có khoảnh khắc
này.
Cho nên khi bạn thiền hôm nay,
làm nó dường như là ngày cuối cùng. Bạn có thể không có cơ hội nào để thiền lần
nữa, cho nên đi bằng mọi cách ra bãi biển đi. Và một khi bạn đã có hương vị của
bản thể bạn - niềm hân hoan, việc nhảy múa, phúc lành, cực lạc - thế thì không
có vấn đề gì, bạn biết con đường này. Nó không xa, nó ở ngay bên trong bạn, chỉ
vài li xa khỏi tâm trí bạn. Nhưng một lúc nào đó bạn phải biết nó. Chính lúc bạn
phải biết nó, thế thì không có vấn đề gì. Thế thì bạn không thể quên được nó,
thế thì bạn không thể đi xa ngược lại nó; thế thì nó trở thành chính cuộc sống
của bạn. Và khi thiền trở thành chính cuộc sống của người ta, không có gì hơn nữa
trong sự tồn tại này để làm cho bạn giầu có hơn, để làm cho bạn huy hoàng hơn.
Bí mật này được ẩn kín bên trong bạn.
Một thi sĩ Thiền đã viết:
Với cái tổ bị khoét thủng - cái tổ có lỗ.
Với cái tổ bị khoét thủng
ta bắt được
mọi bướm
của vũ trụ.
Ông ấy không nói về bướm; cũng
chẳng nói về tổ bị khoét thủng. Ông ấy đang nói về tâm trí bạn, cái chắc chắn
bi khoét thủng - nhiều lỗ hổng thế, nhiều lỗ thế, nhiều mũi khâu đây đó thế,
nhiều chỗ rạn nứt thế. Nhưng thi sĩ này đang nói, đừng lo:
Với cái tổ bị khoét thủng
ta bắt được
mọi bướm
của vũ trụ.
Chỉ biết bí mật này. Và bí mật
là đi ra ngoài cái tổ bị khoét thủng. Là người chủ của tâm trí bạn, thế thì
ngay cả cái tổ bị khoét thủng cũng có khả năng bắt lấy mọi bướm của thế gian.
Ngay bây giờ tâm trí bạn chả bắt được gì. Từ mọi lỗ hổng và lỗ hở mọi thứ liên
tục rò rỉ. Bạn có thấy rằng bạn đang làm rò rỉ liên tục không? Tôi không
nghĩ... nhưng bây giờ bạn sẽ thấy.
Basho nói, ngồi im lặng... Điều
đó là đúng, nhưng ông ấy không biết rằng khi bạn ngồi im lặng, không nhất thiết
đúng rằng cỏ tự nó mọc lên. Điều dường như có thể nhiều hơn là ở chỗ tâm trí tự
nó rò rỉ ra. Kinh nghiệm của Basho là kinh nghiệm lớn, nhưng đây là một thực
nghiệm rất đơn giản mà bạn có thể làm. Cứ ngồi trong phòng bạn với mắt nhắm,
nhìn: ý nghĩ đang xô đẩy đường này đường nọ, mọi thứ đang rò rỉ ra.
Khi tôi nói đi ra ngoài tâm
trí, tôi ngụ ý đi ra ngoài mọi việc rò rỉ này, để cho bạn có thể tìm thấy cái
gì đó vững chắc để đứng vững. Trước khi bạn lấy cú nhảy, bạn cần tìm ra ít nhất
một chỗ đứng, từ đó nhảy vào trong bóng tối, vào trong lãnh thổ không biết của
bản thể riêng của bạn.
Phật tương truyền đã nói rằng mọi
thứ là vĩ đại đều cay đắng lúc ban đầu và rất dịu ngọt lúc kết thúc - và ngược
lại. Cái mà rất dịu ngọt lúc bắt đầu, chẳng hạn tuần trăng mật, đều rất cay đắng
lúc kết thúc. Thiền có thể đi vào trong bóng tối, lãnh thổ không biết, nhưng kết
thúc trong tự chói sáng, trong bùng nổ lớn lao của ánh sáng. Và một khi việc
bùng nổ này đã xảy ra, bạn vẫn còn là phật mãi mãi; bạn không thể quay lại được.
Tâm trí đã mất đi, cũng như cái bóng biến mất. Bạn vận hành bây giờ từ vô trí,
và bất kì hành động nào từ vô trí đều tốt, đều là phúc lành cho thế giới.
Câu hỏi 1
Maneesha đã hỏi:
Thưa thầy kính yêu của chúng tôi,
Bạch Ẩn đã nói, "Con đường trí huệ nhất
là tiến thẳng lên trước mà không dừng lại." Nhưng nếu chúng tôi biết thẳng
phía trước ở đâu, chúng tôi có cần bước tới nó không?
Đó chỉ là cách nói điều đó
thôi. Không có vấn đề gì trong nó khi Bạch Ẩn nói, Con đường trí huệ nhất là tiến
thẳng lên trước. Ông ấy đang nói cho các đệ tử, không cho học sinh; ông ấy đang
nói cho thiền nhân.
Khi tôi nói với bạn, đi thẳng
vào, bạn không hỏi tôi, "'Trong' này là ở đâu?" Bạn không tra cứu
bách khoa toàn thư hay bản đồ thế giới - 'trong' này là ở đâu? Bạn hiểu, bạn biết
hoàn toàn rõ nó ở đâu, chỉ mỗi việc bạn đã không đi theo con đường đó trước
đây.
Cho nên, Maneesha, bạn biết hoàn
toàn rõ bạn phải đi đâu. Chỉ đi thẳng lên trước. Việc bước đi sẽ không có tác dụng,
thậm chí không chạy. Đó là lí do tại sao tôi đã dùng từ 'mũi tên' - với tốc độ
của ánh sáng. Tôi đã dùng từ 'bước nhảy lượng tử'. Khoảnh khắc này bạn đã không
là phật và khoảnh khắc khác bạn là phật - nhanh thế.
Không có khoảng cách giữa bạn
và phật tính của bạn, chỉ có hiểu lầm. Nó là cái gì đó giống như, hai cộng với
hai là bốn nhưng bởi sai lầm nào đó bạn đã tính toán rằng hai cộng với hai là
năm, và tôi bảo bạn rằng đây là sai lầm: hai cộng với hai không phải là năm, nó
là bốn. Bạn có cho rằng bạn sẽ phải làm cái gì không? Ngay lập tức bạn thấy ra
vấn đề.
Người ta nói rằng người bệnh
tâm thần là những người nghĩ hai cộng với hai chắc chắn là năm. Họ là những người
rất chính thống. Mọi người chính thống đều là người bệnh tâm thần. Họ biết mọi
thứ - Thượng đế ở đâu... Họ biết rằng Thánh thần linh thiêng đã phạm tội, và
thay vì treo Thượng đế lên cây chữ thập, người Do Thái đã treo đứa con trai
đáng thương Jesus - đó không phải là lỗi của anh ta.
Thánh thần linh thiêng và Thượng
đế là không tách rời. Thánh thần linh thiêng dường như là nhân cách của Thượng
đế, mặt nạ của ngài. Không nói thẳng rằng Thượng đế phạm tội ngoại tình, và với
một cô gái đồng trinh nghèo, Mary, họ nói rằng Thánh thần linh thiêng đã làm điều
đó. Và cậu bé đáng thương được sinh ra từ hành động tội lỗi này, họ đã đóng
đinh. Họ đáng phải đóng đinh Thượng đế, nhưng khó khăn là... Thực ra mọi người
đều muốn đóng đinh Thượng đế, nhưng tìm đâu ra ngài? Họ chỉ tìm thấy đứa con
trai duy nhất, cho nên họ nói, "Thế cũng gần đủ. Ít nhất đóng đinh thằng
cha này."
Người bệnh tâm thần không thể
được thuyết phục rằng hai cộng với hai không phải là năm; người thần kinh là những
người nghĩ rằng có lẽ hai cộng với hai là bốn, nhưng họ rất không chắc chắn về
điều đó, rất lo nghĩ: sao nó là bốn? Sao nó không là năm? Với năm họ hoàn toàn
thoải mái. Đây là cách các nhà tâm lí tìm ra ai là người bệnh tâm thần và ai là
người thần kinh.
Bạn không thể loại bỏ được người
tâm thần khỏi vị trí của người đó, dù người đó chiếm bất kì vị trí nào. Người
thần kinh thì bạn có thể loại bỏ được, nhưng người đó bao giờ cũng vẫn còn lo
nghĩ: "Điều này dường như đúng, nhưng ai biết được? Có lẽ mình là đúng trước
đây, vì thế thì mình đã thoải mái. Ở đây, với hai cộng với hai làm thành bốn nó
tạo ra lo âu thế."
Không có khoảng cách giữa bạn
và thực tại tối thượng của bạn. Chỉ là về việc quay đi... thay vì nhìn ra
ngoài, nhắm mắt lại và nhìn vào trong. Trong một khoảnh khắc, khi bạn đã quên
hoàn toàn thế giới bên ngoài - quá khứ, tương lai, mọi thứ - và bạn chỉ còn
trong khoảnh khắc này, nhìn vào bên trong, điều đang xảy ra, việc biến đổi, việc
tới của phật...
Câu hỏi 2
Maneesha cũng hỏi:
Chẳng phải đó là sự bất định của chúng tôi,
việc dò dẫm của chúng tôi đó sao, vì chúng tôi phải khám phá ra cho bản thân
mình cái gì là tiến thẳng tới trước và cái gì là đi ra khỏi đường mòn?
Nếu bạn nhìn vào trong bạn
không thể đi ra khỏi đường mòn được, vì không có đường mòn. Thậm chí không có
hai đường. Chính là thế giới bên ngoài là nơi nếu bạn không biết, một cách tự
nhiên bạn sẽ phải dò dẫm xung quanh. Trong thế giới bên trong bạn thậm chí
không có tay để mà dò dẫm. Thế giới bên trong là việc nhìn thuần khiết.
Ở nước này chúng ta đã gọi việc
nhìn này là darshan. Darshan nghĩa là chỉ nhìn. Và điều đó làm mọi thứ, bạn
không phải làm bất kì cái gì khác.
Trước khi bạn làm việc nhìn, cười
chút ít đã nhé. Đó là lí do tại sao bạn đã không làm điều đó trước đây.
Giáo hoàng Polack tới khám ở
chuyên gia nhãn khoa.
"Tôi cứ thấy các chấm ngay
trước mắt tôi," giáo hoàng Polack phàn nàn.
"Thật thế sao?"
chuyên gia nhãn khoa đáp lại, đeo đôi kính mới lên mũi giáo hoàng. "Đó! Thế
nào rồi?"
"Úi chao! Hay quá,"
giáo hoàng đáp. "Bây giờ tôi có thể thấy các chấm rõ hơn nhiều."
Luigi đang ngồi với đứa con
trai thiếu niên, Spagnoli.
"Con-a muốn-a cái gì-a cho
ngày sinh của con, con trai?" Luigi tự hào hỏi đứa con trai.
"Con muốn xem* ạ," đứa
con trai nói.
"Được," Luigi nhún
vai. "Điều đó-a là được với bố nếu nó là được với-a mẹ con."
Hiểu không? Bằng không đến nửa
đêm bạn sẽ hiểu nó!
(Những đợt sóng tiếng cười dâng lên tràn khắp
phòng Phật khi ngày càng nhiều đệ tử hiểu ra.)
Bạn thấy không? Ai đó đã hiểu
nó!
Một sáng, cô Thân đẹp-Goodbody,
cô giáo lớp năm, hỏi lớp về loại kinh doanh tốt nhất là cái gì.
"Bất động sản," bé
Ernie nói, "vì mọi người đều cầu chỗ nào đó để sống, và nhà bao giờ cũng
làm tăng giá trị."
"Dầu chứ!" bé Albert
la lên, "vì xe hơi bao giờ cũng cần xăng."
"Không," bé Peggy Sue
nói, từ cuối phòng. "Kinh doanh tốt nhất trên thế giới là mãi dâm."
"Cái gì!" cô Thân đẹp
kêu lên, bị choáng. "Peggy Sue, làm sao con có thể nói điều như vậy được?"
"Dễ ợt," Peggy Sue
đáp, "vì nó là kinh doanh duy nhất mà cô có nó, cô bán nó, và cô vẫn có
nó."
Ba người đàn bà tới Ngọc Môn.
Betty và Margaret là các cô gái Anh, còn Lolita là người Italy. Thánh Peter
nhìn thấu những người đàn bà này một cách rất cẩn thận. Thế rồi ông ấy quay
sang Betty và nói, "Cô đã từng là người đàn bà trinh bạch và thành thật chứ?"
"Người đàn ông tốt của
em," Betty nói, "Em là người Anh. Em đã từng thành thật và trong sạch
cả đời."
"Được, được," Peter
nói, kiểm trong danh sách. "Đi theo thiên thần kia tới phòng hồng."
Thế rồi Peter quay sang
Margaret. "Và cô cũng là người đàn bà trinh bạch, thẳng thắn chứ?"
"Ồ Peter," Margaret
đáp, "Em đã từng là trinh bạch tiết hạnh."
"Được," Peter nói, kiểm
danh sách, "đi theo thiên thần kia tới phòng hồng."
Thế rồi ông ấy quay sang
Lolita. "Còn cô đã từng trinh bạch và thành thực chứ?"
"Em chưa bao giờ làm-a hại
bất kì ai," Lolita đáp. "Em có thể-a nói em là người trinh bạch. Em
yêu tình yêu. Và em là-a trinh bạch. Em yêu việc yêu thuần khiết vì yêu, và chỉ
vì yêu thôi."
"Được," Peter nói, bỏ
rơi danh sách, "theo ta vào phòng ta!"
Nivedano...
(Tiếng trống)
(Nói lắp bắp)
Nivedano...
(Tiếng trống)
Im lặng, nhắm mắt lại.
Cảm thấy thân thể bạn hoàn toàn
bị đông cứng.
Bây giờ nhìn vào bên trong.
Thu mọi sinh lực của bạn hệt
như mũi tên và không dừng lại ở đâu cả đi thẳng tới trung tâm của bản thể bạn.
Khoảnh khắc này bạn là phật.
Khoảnh khắc này bạn là niềm
vinh quang của bản thể.
Khoảnh khắc này mọi thứ vốn là
của bạn sẽ được hiển lộ cho bạn, mọi bí mật, mọi phép màu.
Phép màu lớn nhất là ở chỗ khi
bạn đi sâu hơn bóng tối biến mất và một loại ánh sáng khác toàn bộ, ánh sáng không
cội nguồn, chói sáng bản thể bạn. Và bạn có cảm giác tuyệt đối về tính bất tử,
về tính vĩnh hằng.
Để làm điều đó được rõ ràng,
Nivedano...
(Tiếng trống)
Quên thân thể bạn đi - bạn
không là thân thể.
Và quên tâm trí bạn đi - bạn
không là tâm trí.
Bạn là người quan sát cả hai.
Thân thể đang nằm đó, tâm trí
có thể huyên thuyên - bạn đang quan sát. Bạn bao giờ cũng là người quan sát,
không bị trầy xước bởi bất kì ý nghĩ nào, bất kì hành động nào. Sự thuần khiết
của bạn là vĩnh hằng.
Nivedano...
(Tiếng trống)
Quay lại.
Nhưng quay lại với kinh nghiệm
của bạn,
quay lại với ánh sáng mà bạn đã
thấy.
Quay lại với niềm vui, với phúc
lạc,
không gian thuần khiết mà bạn
đã di chuyển trong đó.
Ngồi xuống trong vài giây, hệt
như phật.
Hoàn toàn im lặng, mãn nguyện
mênh mông,
không biết gì ngoài tràn đầy ngạc
nhiên,
không ham muốn gì ngoài tràn đầy
yêu.
Đây là chân lí của bạn.
Được chứ, Maneesha?
Dạ vâng, thưa Thầy kính yêu.
Chúng ta có thể mở hội chư phật chứ?
Dạ vâng, thưa Thầy kính yêu.
..............................
0 Đánh giá