Chương 4. Chết trong Thầy

A, Cái Này - Osho

Bài nói về Thiền

Chương 4. Chết trong Thầy

Câu hỏi thứ nhất

Osho ơi,

Tôi đã nghe nói rằng John the Baptist gần như nhấn chìm đệ tử của ông ấy khi rửa tội cho họ. Điều này có đúng không? Đây có phải là kiểu kinh nghiệm về cái gì đó mà qua đó đệ tử phải trải qua không?

Anand Navin,

Điều đó là đúng. Tôi biết anh chàng này John the Baptist! Thực ra, mọi thầy đều đã làm điều đó. Điều đó là tuyệt đối cần thiết vì đệ tử phải trải qua quá trình chết. Chừng nào anh ta chưa chết - chết đi quá khứ của anh ta, chết đi tri thức của anh ta, chết đi các niềm tin của anh ta - anh ta không thể được tái sinh. Và rửa tội chỉ là biểu tượng: nó là biểu tượng của chết và phục sinh.

Đó đích xác là điều tôi đang làm ở đây. Bạn níu bám lấy các niềm tin của bạn - chính trị, xã hội, triết học. Bạn níu bám lấy bất kì cái gì bạn đã tích luỹ - mặc dầu nó toàn là đồ đồng nát, mặc dầu nó đã không cho bạn một thoáng nhìn về chân lí, bạn vẫn níu bám lấy nó.

Ai đó đã hỏi: "Tôi đã được khai tâm bởi một thầy từ năm năm trước, và bây giờ tôi đang cảm thấy quan tâm sâu sắc tới thầy. Nhưng vấn đề là: một người có thể có hai thầy không?

Nếu việc khai tâm thứ nhất của bạn đã mở ra cánh cửa tới chân lí, không có nhu cầu cho tôi làm việc trên bạn. Tại sao phí thời gian của tôi? Tôi có nhiều người khác thế để làm việc. Nếu thầy thứ nhất đã không có khả năng mở cánh cửa, hay bạn đã không cho phép thầy mở cánh cửa, hay ai biết liệu người đó có là thầy hay không, thế thì tại sao không bỏ ông đó đi?

Người ta không thể có hai thầy được; điều đó là hoàn toàn ngu xuẩn. Nếu thầy thứ nhất đã làm công việc rồi thế thì tôi không được cần; nếu thầy thứ nhất đã không làm công việc, bởi bất kì lí do nào - ông ấy có thể là thầy rởm, bạn có thể đã là đệ tử rởm... Cái gì đó phải đã đi sai ở đâu đó. Một điều là chắc chắn: việc khai tâm đó đã không có tác dụng. Ông ấy có thể đã không nhấn chìm bạn, ông ấy có thể đã không giết bạn - bạn vẫn có đó. Nhưng bạn không muốn bỏ thầy cũ của bạn và bất kì cái gì ông ấy đã dạy bạn.

Bây giờ bạn đang hỏi tôi: "Một người có thể có hai thầy không?" Tôi không chấp nhận người như thế vì đây là kiểu người sai. Sớm hay muộn bạn sẽ đi sang người thứ ba và bạn sẽ hỏi: "Một người có thể có ba thầy không?"

Điều thứ nhất cần nhớ ở đây là: ở cùng tôi nghĩa là bạn gián đoạn bản thân bạn với quá khứ của bạn, dù nó là bất kì cái gì - việc khai tâm của bạn, thầy của bạn, nhà thờ của bạn, tôn giáo của bạn. Chừng nào bạn chưa gián đoạn bản thân bạn, bạn không thể hiện hữu cùng tôi. Hiện hữu cùng tôi bạn phải được tái sinh; bạn phải là con người mới, hoàn toàn tươi tắn như giọt sương trong ánh mặt trời sớm. Ít hơn điều đó sẽ không có tác dụng. Bạn phải trải qua lửa. Và rất khó trải qua lửa, vì người ta có thể thấy rằng cái quen thuộc đang biến mất và cái được hứa hẹn là xa xôi. Mảnh đất hứa có thể có, có thể không có, và cái quen thuộc đang tuột khỏi bàn tay bạn. Và tâm trí nói, "Có nửa cái bánh mì đang đó còn tốt hơn là mất nó để có cả cái bánh mì mà mình không có, mà chỉ là lời hứa."

Thầy chỉ là lời hứa: lời hứa về cái gì đó mà có thể xảy ra, lời hứa về tiềm năng của bạn đang trở thành thực tại, lời hứa về việc nở hoa. Nhưng ngay bây giờ bạn chỉ là hạt mầm, và hạt mầm không thể tin được vào lời hứa; rất khó cho hạt mầm tin vào lời hứa. Hạt mầm sẽ muốn vẫn còn là hạt mầm và chưa là hoa. Cho nên chúng ta liên tục níu bám lấy các niềm tin quen thuộc, hệ thống tư tưởng, ý thức hệ. Và dầu vậy chúng ta muốn được tái sinh!

Điều đó giống như đứa trẻ muốn bám lấy bụng mẹ và chưa muốn được sinh ra. Điều đó là không thể được. Hoặc nó phải ở trong bụng mẹ và chết trong bụng mẹ - vì sau chín tháng ở trong bụng mẹ sẽ là cái chết chắc chắn - hoặc nó phải nhận mạo hiểm, phiêu lưu, đi vào trong cái không biết.

Và, chắc chắn, đứa trẻ phải cảm thấy việc sinh như cái chết. Nó là cái chết cho cuộc đời nó như nó đã biết việc đó mãi cho tới giờ: trong chín tháng bóng tối, bóng tối êm dịu của bụng mẹ, hơi ấm, sự tồn tại tuyệt đối không có trách nhiệm gì, nghỉ ngơi toàn bộ, thảnh thơi. Và nó đã từng nổi, bơi, trong chất lỏng nhiệt độ thân thể. Nó chưa bao giờ thiếu bất kì cái gì; mọi thứ đều được cung cấp bởi thân thể của người mẹ. Ngay cả trước khi nó cần bất kì cái gì, cái đó đã có đó, sẵn sàng được trao cho nó. Bây giờ đột nhiên nó bị tống ra ngoài nhà của nó vào trong cái không biết. Ai biết cái gì sẽ xảy ra? Nó đang bị nhổ bật rễ. Nó níu bám! Điều tự nhiên là níu bám.

Và đó đích xác là tình huống khi bạn ở cùng thầy: bạn đã sống trong bụng mẹ tâm lí. Khi bạn ở cùng thầy, thầy bắt đầu kéo bạn ra khỏi bụng mẹ tâm lí của bạn. Nó khó hơn rất nhiều so với quá trình vật lí rời khỏi bụng mẹ vì bạn cảm thấy gần bụng mẹ tâm lí hơn. Bạn là người Ki tô giáo, bạn là người Hindu, người Mô ha mét giáo, và bạn muốn vẫn còn là điều đó. Và dầu vậy bạn muốn được biến đổi. Thế thì bạn ở trong ràng buộc kép, thế thì bạn bị chia chẻ.

Hai thầy chỉ có thể có nghĩa sự chia chẻ sâu sắc trong bạn. Tôi không ở đây để tạo ra sự phân liệt. Không, người ta không thể có hai thầy được - một là quá đủ!

Bạn đã nghe đúng đấy, Navin:... John the Baptist gần như nhấn chìm đệ tử của ông ấy khi rửa tội cho họ.

Đó là cách duy nhất để rửa tội.

Bạn hỏi tôi: Đây có phải là kiểu kinh nghiệm về cái gì đó mà qua đó đệ tử phải trải qua không?

Vâng, nó là điều phải có. Chừng nào đệ tử chưa trải qua nó, anh ta không bao giờ trở thành người sùng kính. Và chừng nào bạn chưa trở thành người sùng kính, bạn không biết ở cùng thầy nghĩa là gì. Nó không phải là mối quan hệ trí tuệ; nó là hội nhập sâu sắc với bản thể của thầy. Nó là cái gì đó rất có tính tồn tại.

Câu hỏi thứ hai

Osho ơi,

Tôi nghĩ thầy biết mọi thứ. Tôi nghĩ đó là điều được chứng ngộ là gì: việc biết. Nhưng thầy không biết về đàn bà, và rằng họ tin cậy một cách chính xác vì họ biết trái tim của nhau. Ghét của đàn bà với đàn bà là huyền hoặc nam tính được bịa ra để giữ cho đàn bà tách rời và bất lực. Ai muốn là đàn ông? Osho ơi, tôi bối rối toàn bộ. Làm sao thầy có thể nói điều vô nghĩa? Tâm trí tôi có cơn đau và trái tim tôi cũng vậy. Phải làm gì?

Prem Judy,

Bạn phải đang mang quá nhiều chuyện tào lao mà Phong trào giải phóng phụ nữ đang tạo ra. Bạn quá đầy nó. Lần sau bạn tới tôi, tôi sẽ phải nhìn vào trong mắt bạn, vì khi mọi người quá đầy chuyện tào lao, đầy tới đầu họ, mắt họ thành nâu! Và bạn phải có xu hướng đồng dục nữ nào đó.

Bạn nói: Tôi nghĩ thầy biết mọi thứ.

Bạn tuyệt đối sai - tôi chẳng biết gì. Không việc biết là điều thân thiết nhất.

Nếu bạn đã tới đây với ý tưởng này, bạn đã tới người sai và tới chỗ sai. Chúng tôi mở hội dốt nát! Chúng tôi phá huỷ mọi loại tri thức. Toàn thể nỗ lực của chúng tôi là để mang hồn nhiên trở lại cho bạn, hồn nhiên mà bạn đã có trước khi bạn được sinh ra. Thiền nhân gọi nó là mặt nguyên thuỷ. Hồn nhiên là bản chất. Tri thức được trao cho bạn bởi xã hội, bởi những người quanh bạn, bởi gia đình. Hồn nhiên là của bạn: tri thức bao giờ cũng là của người khác. Bạn càng thông thái hơn, bạn càng ít là bản thân bạn.

Chứng ngộ chẳng liên quan gì tới tri thức. Nó là tự do khỏi tri thức, nó là siêu việt tuyệt đối trên tri thức. Nó đi ra ngoài việc biết. Đó là lí do tại sao chúng ta bắt đầu loạt bài nói này với lời kinh lớn: Không việc biết là điều thân thiết nhất.

Người chứng ngộ là người không có rào chắn nào giữa người đó và sự tồn tại. Và tri thức là rào chắn. Tri thức phân chia bạn khỏi sự tồn tại; nó giữ bạn tách rời. Không việc biết làm thống nhất bạn lại. Yêu là cách thức của hồn nhiên. Hồn nhiên là chiếc cầu: tri thức là bức tường. Ai đã bao giờ nghe nói về người thông thái trở nên chứng ngộ đâu? Họ ở xa nhất với chứng ngộ. Chứng ngộ chỉ phát triển trong mảnh đất của hồn nhiên.

Hồn nhiên nghĩa là ngạc nhiên, kính nể như trẻ con. Người chứng ngộ là người liên tục ngạc nhiên - vì người đó không biết gì, cho nên mọi thứ đều lại trở thành điều huyền bí. Khi bạn biết, mọi thứ bị giải huyền bí; khi bạn không biết, chúng lại thành huyền bí. Bạn càng biết nhiều, ngạc nhiên lại càng ít có trong tim bạn. Bạn càng biết nhiều, bạn càng ít cảm thấy kinh nghiệm lớn về kính nể. Bạn không thể nói "A, cái này!" Bạn không thể cực lạc được. Người thông thái bị nặng gánh tới mức người đó không thể nhảy múa, người đó không thể hát, người đó không thể yêu. Với người thông thái không có Thượng đế, vì Thượng đế chỉ có nghĩa là ngạc nhiên, kính nể, huyền bí. Đó là lí do tại sao, khi tri thức đã phát triển trong thế giới, Thượng đế đã trở nên ngày càng xa xăm hơn.

Friedrich Nietzsche có thể tuyên bố rằng Thượng đế chết vì tính thông thái của ông ấy. Ông ấy chắc chắn là triết gia lớn, và triết lí nhất định đi tới kết luận rằng không có Thượng đế vì Thượng đế đơn giản nghĩa là điều huyền bí, phép màu. Và tri thức thu mọi phép màu thành luật bình thường; mọi điều huyền bí bị thu lại thành công thức.

Hỏi người thông thái "Yêu là gì?" và người đó sẽ nói, "Chẳng là gì ngoài hoá chất, sự hấp dẫn giữa các hooc môn nam và nữ. Nó không lớn hơn là nam châm hút mạt sắt; nó là một - giống điện âm và điện dương. Đàn ông và đàn bà là điện sinh học."

Thế thì mọi thứ đều bị phá huỷ. Thế thì mọi yêu và mọi thơ ca và mọi âm nhạc đều bị thu lại thành điều vô nghĩa. Hoa sen bị thu lại thành bùn. Hoa sen chắc chắn lớn lên từ bùn, nhưng hoa sen không phải là bùn. Nó không phải là tổng cộng của các bộ phận của nó; nó là nhiều hơn tổng cộng các bộ phận. Cái nhiều hơn đó là Thượng đế, cái nhiều hơn đó là thơ ca, cái nhiều hơn đó là yêu. Nhưng khoa học không có chỗ cho cái "nhiều hơn." Khoa học thu mọi hiện tượng về một thứ cơ giới. Và bạn có biết "science-khoa học" nghĩa là gì không? "Science-khoa học" nghĩa là tri thức; từ thực tại "science" nghĩa là tri thức.

Tôn giáo không phải là tri thức; nó là chính cái đối lập của tri thức. Nó là thơ, nó là yêu. Nó về căn bản là ngớ ngẩn. Vâng, bạn có thể nói rằng tôi đang nói điều vô nghĩa. Nếu khoa học là ý nghĩa thế thì tôn giáo và vô nghĩa. Nhưng đó là cái đẹp của nó.

Bạn nói, Judy: Tôi nghĩ thầy biết mọi thứ.

Đó là ý nghĩ của bạn - và tôi không ở đây để tuân theo ý nghĩ của mọi người. Tôi không thể tương ứng với ý nghĩ của bạn được. Tôi có hơn một trăm nghìn sannyasins; nếu tôi phải hoàn thành ý nghĩ của mọi người tôi sẽ bị tuyệt đối xé nát, thành hàng triệu mảnh. Tôi không thể hoàn thành ý tưởng của bạn về tôi được; đó là sai lầm của bạn. Và cũng không phải là quá trễ - hoặc bỏ ý tưởng đó đi nếu bạn muốn ở đây cùng tôi...

Bạn ở đây với một người ngược đời, với một người đang cố truyền đạt cái gì đó huyền bí cho bạn - không phải tri thức - người đang cố rót kinh nghiệm của mình về ngạc nhiên và kính nể vào trong bản thể bạn - điều đó giống như rượu hơn là tri thức - người đang cố làm cho bạn bị say sưa, người đang cố biến đổi bạn thành kẻ say. Vâng, với người hợp lí nó sẽ có vẻ vô nghĩa.

Đó là điều mà một trong những nhà tư tưởng quan trọng nhất của phương Tây, Arthur Koestler, đã viết về Thiền. Ông ấy gọi nó là "toàn điều vô nghĩa." Nếu bạn nhìn một cách lí trí, nó là vậy - nhưng lí trí có phải là cách tiếp cận duy nhất tới thực tại không? Có những cách khác, sâu sắc hơn, thân thiết hơn nhiều - Không việc biết là điều thân thiết nhất.

Tôi không phải là con người của tri thức, mặc dầu tôi dùng lời. Tôi thậm chí không phải là người của lời.

"Tôi là người kiệm lời. Đằng ấy thế hay không thế?"

"Căn hộ của đằng ấy hay của tớ?" đứa nhỏ nói.

"Trông đấy," nó nói, "nếu sẽ có nhiều thảo luận về nó, chúng ta quên toàn thể thứ chết tiệt này đi!"

Tôi dùng lời, nhưng tôi không phải là con người của lời. Nó chỉ là do nhu cầu vô cùng: chính bởi vì bạn mà tôi phải dùng lời, vì bạn sẽ không hiểu vô lời. Tôi đang nóng lòng chờ đợi cái ngày mà tôi sẽ có khả năng bỏ lời. Tôi hoàn toàn mệt mỏi... vì lời không thể truyền đại được điều tôi đang hiện hữu và tôi phải liên tục cố làm cái gì đó mà không thể được.

Sẵn sàng sớm đi để cho chúng ta có thể ngồi trong im lặng và lắng nghe chim hay gió trong rặng cây. Chỉ ngồi im lặng, không làm gì, xuân tới và cỏ tự nó mọc lên. Đó sẽ là thông điệp tối thượng của tôi và công việc cuối cùng của tôi trên thế gian.

Bạn nói: Tôi nghĩ đó là điều được chứng ngộ là gì: việc biết.

Bạn không thể nghĩ được cái gì về chứng ngộ, và bất kì cái gì bạn nghĩ nhất định sai. Nó không liên quan gì tới việc biết; nó là trạng thái của không việc biết.

Nhưng thầy không biết về đàn bà, và rằng họ tin cậy một cách chính xác vì họ biết trái tim của nhau.

Tôi chẳng biết cái gì. Nói gì tới đàn bà? - tôi thậm chí không biết về đàn ông! Cho nên đừng lo nghĩ về điều đó. Nếu bạn biết đàn bà là gì hay đàn ông là gì, cẩn thận với tri thức của bạn, vì đó không phải là việc biết thực; nó chỉ là ý kiến bạn đã thu thập. Vâng, đàn ông đã tuyên truyền các ý tưởng chống đàn bà; bây giờ đàn bà đang tuyên truyền các ý tưởng chống đàn ông. Đó là cùng điều ngu xuẩn! Và chúng ta liên tục làm điều này: chúng ta liên tục chuyển từ cực đoan này sang cực đoan khác.

Bây giờ, bạn nói: Ghét của đàn bà với đàn bà là huyền hoặc nam tính được bịa ra để giữ cho đàn bà tách rời và bất lực.

Đàn ông đã tạo ra nhiều huyền hoặc về đàn bà, nhưng bây giờ đàn bà đang làm cùng điều. Họ đang tạo ra các huyền hoặc về đàn ông, điều là sai như huyền hoặc của đàn ông về đàn bà. Nhưng tôi không ở đây để quyết định huyền hoặc nào là đúng và huyền hoặc nào là sai. Tôi không ở đây để làm cho bạn thành người tuyên truyền ủng hộ đàn bà hay chống đối đàn bà. Công việc của tôi bao gồm việc giải phóng bạn khỏi nhị nguyên đàn ông/đàn bà.

Và bây giờ bạn nói: Ai muốn là đàn ông?

Judy, nếu bạn thực sự không muốn là đàn ông bạn chắc đã không viết điều này. Nó cũng giống hệt chuyện ngụ ngôn cổ về con cáo đã cố với lên chùm nho và không thể với tới được: nho cao quá. Nó cố và cố mãi, thất bại đi thất bại lại. Thế rồi nó nhìn quanh - cáo là những kẻ rất tinh ranh - để xem liệu có kẻ nào quan sát không, có nhà báo nào, nhà nhiếp ảnh nào không. Chẳng có ai cả, thế là cáo bỏ đi.

Nhưng một con thỏ nhỏ ẩn trong bụi cây. Nó nói, "Cô ơi, chuyện gì xảy ra thế?"

Cáo ưỡn ngực to nhất có thể được và nói, "Chả có gì. Nho kia chẳng đáng gì. Chúng còn chưa chín - còn chua lắm."

Tại sao bạn phải viết: Ai muốn là đàn ông?

Sâu bên dưới ở đâu đó bạn phải khao khát là đàn ông. Mọi đàn ông đều muốn là đàn bà, mọi đàn bà đều muốn là đàn ông, bởi lẽ đơn giản là mọi đàn ông đều là cả hai - đàn ông/đàn bàn - và mọi đàn bà đều là cả hai - đàn bà/đàn ông. Bạn được sinh ra từ sự gặp gỡ của các năng lượng nam và nữ; một nửa của bạn thuộc vào bố bạn và một nửa của bạn thuộc vào mẹ bạn. Bạn là sự gặp gỡ của hai cực đối lập, hai năng lượng.

Khác biệt duy nhất giữa đàn ông và đàn bà là thế này: rằng đàn bà có ý thức về đàn bà và vô thức về đàn ông, và đàn ông có ý thức về đàn ông và vô thức về đàn bà. Nhưng cả hai đều là cả hai!

Đó là lí do tại sao có thể có đồng dục nam, đồng dục nữ; bằng không điều đó sẽ là không thể được. Hiện tượng này đã từng xảy ra trong nhiều thời đại; nó không là cái gì mới. Lí do là đơn giản: vì đàn ông chỉ một nửa đàn ông và một nửa đàn bà; phần đàn bà bị ẩn kín sâu trong bóng tối. Nhưng phần ý thức có thể trở nên mệt mỏi, và khi phần ý thức trở nên mệt mỏi, phần vô ý thức tiếp quản. Do đó anh ta có thể có thân thể đàn ông, nhưng anh ta bắt đầu vận hành như đàn bà. Và cùng điều đó xảy ra cho đồng dục nữ: trên bề mặt cô ấy là đàn bà, nhưng sâu bên dưới năng lượng nam vô ý thức chiếm quyền sở hữu. Mọi thứ đã trở thành lộn ngược. Nó sẽ tác động lên cả sinh lí của cô ấy nữa.

Có vài người đồng dục nữ ở đây. Sinh lí của họ nhất định bị ảnh hưởng bởi tâm lí của họ, vì tâm lí và sinh lí không phải là hai hiện tượng tách rời; chúng được nối với nhau. Tâm trí và thân thể không phải là hai; bạn là tâm thân. Cho nên bất kì cái gì xảy ra trong sinh lí của bạn đều ảnh hưởng tới tâm lí của bạn. Đó là lí do tại sao hooc môn có thể được trao cho bạn và tâm lí của bạn có thể bị thay đổi. Bây giờ chúng ta biết đàn ông có thể được đổi thành đàn bà, đàn bà có thể được đổi thành đàn ông.

Và đây là quan sát của tôi: rằng trong thế kỉ tới hàng triệu người sẽ đổi giới tính của họ. Điều đó sẽ trở thành cái gì đó đi tiên phong; điều đó sẽ trở thành cái gì đó rất tiến bộ. Điều đó sẽ là một loại tự do mới. Tại sao vẫn còn bị giới hạn vào việc là đàn ông trong cả đời bạn khi bạn có thể có cả hai thế giới? Nếu bạn có thể đảm đương được điều đó bạn có thể thay đổi giới tính của bạn. Trong vài năm bạn vẫn còn là đàn ông và bạn nhìn vào thế giới từ quan điểm của nam, và thế rồi bạn trải qua cuộc phẫu thuật đơn giản và bạn được đổi thành đàn bà; bây giờ bạn có thể nhìn thế giới qua con mắt nữ. Và có thể là một người có thể đổi giới tính nhiều lần. Nếu quá trình này trở thành đơn giản hơn, và nó sẽ trở thành đơn giản hơn - đó là toàn thể công trình của khoa học: làm cho mọi thứ ngày một đơn giản hơn - nếu quá trình này trở thành rất đơn giản, hàng triệu người nhất định đổi giới tính.

Điều đó sẽ làm xảy ra một tự do lớn trên thế giới, nhưng một lẫn lộn lớn nữa, một hỗn độn lớn nữa. Một hôm nào đó chồng bạn về nhà và anh ta là đàn bà! Hay vợ bạn trở về từ kì nghỉ và cô ấy không còn là đàn bà nữa...

Vì từng người đều là cả hai, ham muốn là người khác có trong mọi người. Judy, nó phải có đó và có đó rất mạnh nữa. Do đó bạn viết: Ai muốn là đàn ông? Judy muốn là đàn ông! Tôi không biết về bất kì ai khác...

Và bạn hỏi tôi: Osho ơi, tôi bối rối toàn bộ.

Điều đó là tốt! Vậy là tôi thành công! Tôi muốn bạn hoàn toàn bị bật rễ, bối rối, rối loạn. Tôi muốn tạo ra hỗn độn trong bạn, vì chỉ từ hỗn độn các ngôi sao mới được sinh ra.

Bạn hỏi tôi: Làm sao thầy có thể nói điều vô nghĩa?

Cái gì khác nữa?! Điều có nghĩa không thể được nói ra... chỉ điều vô nghĩa được bỏ lại. Cho nên tôi không coi điều đó là chỉ trích - nó là lời ca tụng! Cám ơn bạn nhiều nhiều nhé. Ít nhất bạn đang nói điều có nghĩa nào đó!

Bạn nói: Tâm trí tôi có cơn đau và trái tim tôi cũng vậy. Phải làm gì?

Tôi không nghĩ cái gì có thể được làm bây giờ. Quá trễ rồi. Bạn không thể quay lại được - tôi sẽ ám ảnh bạn! - bạn chỉ có thể đi tới. Bỏ mọi ý tưởng này mà bạn đang mang bên trong bản thân bạn đi, sự đối kháng này với đàn ông. Bỏ mọi ý tưởng này đi! Tôi không ủng hộ đàn ông, không ủng hộ đàn bà. Tôi chỉ ủng hộ siêu việt lên cả hai.

Và đừng nhận chuyện đùa của tôi một cách nghiêm chỉnh! Bạn là những kẻ ngu tới mức bạn thậm chí không thể nhận được chuyện đùa một cách chơi đùa. Người đàn bà khác đã viết: "Osho ơi, thầy đã nói chống lại đàn bà quá nhiều. Hôm nọ thầy đã gọi họ là 'to mồm'." Bây giờ người đàn bà này đơn giản chứng tỏ rằng cô ấy là kẻ to mồm, không gì khác! Không ai khác đã cảm thấy bị xúc phạm. Chuyện đùa là chuyện đùa! Nhưng tại sao bạn bị chạm nọc thế? Bây giờ người đàn bà này phải có mồm to. Ít nhất chồng cô ấy phải nói đi nói lại với cô ấy, "Em to mồm vừa chứ, khép lại đi!" Và bây giờ cô ấy tới đây để nghe cái gì đó hay được nói về cô ấy, và tôi kể chuyện đùa... và lần nữa cái mồm to đó bước vào.

Đừng nhận chuyện đùa một cách nghiêm chỉnh. Thực ra, đừng nhận bất kì cái gì một cách nghiêm chỉnh. Bạn bỏ lỡ vấn đề nếu bạn bắt đầu nhận mọi thứ một cách nghiêm chỉnh. Ngay cả kinh sách cũng phải được nhận một cách không nghiêm chỉnh; chỉ thế thì bạn mới có thể hiểu được. Hiểu biết phải có cùng với thái độ chơi đùa, không nghiêm chỉnh, thảnh thơi, sâu sắc. Khi bạn trở nên nghiêm chỉnh bạn trở nên căng thẳng. Khi bạn trở nên nghiêm chỉnh bạn trở nên bị đóng. Khi bạn chơi đùa nhiều thứ có thể xảy ra vì trong tính chơi đùa là tính sáng tạo. Trong tính chơi đùa bạn có thể phát kiến.

Nhưng ý tưởng của bạn liên tục có đó; bạn không thể gạt được chúng sang bên.

Judy,bây giờ không cái gì có thể được làm. Bạn là một sannyasin. Bây giờ, là sannyasin nghĩa là bạn không là đàn ông không là đàn bà. Được kết thúc - trò chơi đó bị kết thúc rồi!

Câu hỏi thứ ba

Osho ơi,

Chẳng phải mọi người thực sự như nhau sao?

Sudarsho,

Về bản chất thì có, nhưng ngẫu nhiên thì không. Tại trung tâm thì có, ở chu vi thì không. Về bản chất chúng ta được làm từ cùng chất liệu có tên Thượng đế, nhưng ở chu vi Thượng đế tới trong mọi hình dạng và kích cỡ, trong mọi mầu sắc, trong mọi hình thái. Có nhiều khác biệt. Và điều đó là hay vì nếu mọi người mà thực sự như nhau, cả ở trung tâm và ở chu vi, thế giới chắc là chỗ rất chán. Nhưng nó không phải là chỗ chán. Nó là thú vị mênh mông; nó là đẹp mênh mông, giầu có. Và sự giầu có tới vì tính đa dạng.

Không có hai người nào là như nhau ở chu vi, mặc dầu mọi người đều là như nhau ở trung tâm - không chỉ người mà cả cây cối và đá, chúng tất cả cũng là một ở trung tâm. Gọi trung tâm đó là linh hồn và sẽ dễ hơn cho bạn hiểu. Linh hồn của chúng ta là một, ở đó chúng ta gặp gỡ và là một, nhưng thân thể và tâm trí chúng ta là khác, ở đó chúng ta tách rời.

Và không nỗ lực nào nên được thực hiện để làm cho chúng ta tương tự nhau trên bề mặt. Suốt nhiều thời đại mọi người đã cố làm điều đó; điều đó tạo ra chỉ mỗi chủ nghĩa phát xít. Đó là điều Adolph Hitler đã cố làm. Đó là điều xảy ra trong mọi quân đội: chúng ta cố gắng làm cho mọi người tương tự nhau cho dù trên bề mặt. Trong quân đội các cái tên biến mất, con số chiếm vị trí của chúng. Nếu một người chết đi bạn đọc trên bảng, "Số 14 đã ngã xuống." Bây giờ, số 14 không có nhân cách. Bất kì ai cũng có thể thay thế số 14, bất kì ai cũng có thể được cho số 14; số 14 là thay thế được. Nhưng người đã chết, người đó có thay thế được không? Bất kì ai trên thế giới đã bao giờ có thể thay thế được người đó không? Ai sẽ là chồng của vợ anh ta và ai sẽ là bố của con anh ta? Và ai sẽ là con của bố mẹ già của anh ta? Và ai sẽ là bạn của bạn anh ta? Số 14 không thể làm được điều đó. Số 14 là hoàn toàn tốt trong quân đội; anh ta sẽ mang súng và anh ta sẽ làm cùng mọi điều - cùng những điều ngu xuẩn - mà số 14 khác đã làm trước đó. Nhưng khi có liên quan tới nhân cách thực của họ, số 14 là người khác.

Mọi người lãnh đạo quân đội của thế giới đều đã từng cố gắng áp đặt hình mẫu nào đó lên mọi người. Họ thích máy, không thích người. Họ thích Thượng đế làm ra người theo cách xe hơi Ford được chế tạo trên dây chuyền lắp ráp, để cho các xe Ford tương tự liên tục tới. Thượng đế không làm việc với dây chuyền lắp ráp; ngài tạo ra từng cá nhân với tính duy nhất.

Cho nên, Sudarsho, bạn phải hiểu hai điều. Một: tính đa dạng, sự khác biệt, và yêu tính đa dạng và yêu sự khác biệt...

Những người Mô ha mét giáo đã từng cố cải đạo cho toàn thế giới sang một tôn giáo; người Hindu đã từng cố gắng làm cùng điều đó, người Ki tô giáo đã từng làm cùng điều đó, Phật tử đã từng làm cùng điều đó. Toàn thể nỗ lực là để làm cho mọi người trên thế giới thành tương tự, để cho có toàn người Ki tô giáo và người Ki tô giáo. Đó sẽ là một thế giới nghèo nàn nơi không đền chùa nào tồn tại và không tu viện hồi giáo, nơi chỉ có các nhà thờ và nhà thờ, và cùng lời cầu nguyện và cùng kinh sách và cùng giáo hoàng xuẩn ngốc... điều đó sẽ không tốt! Điều hay là đã có ba trăm tôn giáo trên thế giới; nhiều hơn được cần.

Theo cách nhìn của tôi, từng người nên có tôn giáo riêng của mình. Nên có nhiều tôn giáo như có ngần ấy người. Chỉ thế thì xung đột này, xung đột liên tục này, sẽ chấm dứt, tranh đấu này giữa các tôn giáo sẽ chấm dứt: khi mọi người có tôn giáo và nó là cái gì đó duy nhất như chữ kí của bạn, như vân tay cái của bạn - duy nhất. Thế thì sẽ không có vấn đề gì, không xung đột; không ai sẽ cố cải đạo bất kì ai. Bạn không cố cải đạo mọi người bằng việc nói, "Làm chữ kí của anh hệt như tôi làm." Thực ra, nếu ai đó làm điều đó bạn sẽ báo cho cảnh sát: "Người này đang cố bắt chước tôi."

Tôn giáo nên là hiện tượng cá nhân, thân thiết. Nhưng có những người muốn thay đổi toàn thế giới thành Ki tô giáo hay chủ nghĩa cộng sản. Họ muốn làm cho toàn thế giới thành người Cơ đốc giáo hay người Mô ha mét giáo hay người Hindu.

Người Mô ha mét giáo nói chỉ có một Thượng đế và chỉ có một nhà tiên tri của Thượng đế, đó là Mohammed. Thế thì Thượng đế dường như rất nghèo - chỉ mỗi một nhà tiên tri thôi sao? Ngài không thể tạo ra nhiều nhà tiên tri được sao? Mohammed đã không vét cạn mọi khả năng; không ai có thể vét cạn được chúng, không Phật không Jesus. Họ tất cả đều là những đỉnh duy nhất, nhưng không đỉnh nào có thể vét cạn mọi đỉnh. Himalaya có cái đẹp riêng của chúng, nhưng nó là khác với cái đẹp của Alps; và Alps có cái đẹp riêng của chúng, nhưng nó là khác với cái đẹp của Vindhyas. Từng núi đều có cái đẹp riêng của nó, từng đỉnh có cái đẹp riêng của nó, và nó đóng góp cho sự giầu có của thế giới.

Tôi không thích mọi người đều trở thành người Ki tô giáo hay người Hindu giáo hay người Mô ha mét giáo. Tôi muốn mọi người được tự do khỏi những nhà tù này, mọi người chỉ là bản thân mình. Đây là ý tưởng phát xít, rằng mọi người phải giống mọi người khác. Và ý tưởng phát xít này đang được áp đặt theo những cách khác nhau lên các khía cạnh khác nhau của nhân loại.

Những người dị dục sẽ không cho phép bất kì ai khác được là đồng dục. Tại sao? Bạn là ai mà quyết định? Ai đã cho bạn quyền quyết định? Nếu hai người cảm thấy vui vẻ trong việc là đồng dục, người khác chẳng có việc gì để mà can thiệp vào. Nhưng mọi xã hội đều can thiệp.

Mới hôm nọ Aditya nói Hamid đã gợi ý rằng không có lí do tại sao anh ấy không nghĩ tới việc biến thành người đồng dục nam. Hamid phải đã đùa. Và khi tôi nói về điều đó Hamid đã rất rối loạn: "Mọi người sẽ nghĩ gì về mình bây giờ?" Anh ấy phải đã đùa với Aditya. Bây giờ anh ấy rất rối loạn về danh tiếng của anh ấy. Và tất nhiên, anh ấy là Ayatollah Hamidullah Khomaniac của chúng ta! Cho nên danh tiếng của anh ấy... Ngay cả Divya cũng khóc khi cô ấy nghe nói rằng Hamid đã mời Aditya! Anh ấy phải đã đùa vì người Iran rất chống lại đồng dục nam.

Ở Iran, trừng phạt về đồng dục là tử hình - mặc dầu vì trừng phạt này, nhiều người Iran là đồng dục hơn bất kì ai khác. Vì khi cái gì đó là nguy hiểm, mọi người trở nên quan tâm: "Một cách tự nhiên phải có cái gì đó trong nó chứ. Khi trừng phạt là tử hình, điều đó có nghĩa là phải có cái gì đó cao hơn sống trong đó, nhiều hơn sống trong đó. Điều đó đáng nhận mạo hiểm!"

Nhưng tại sao mọi người lại lo nghĩ về người khác? Về mọi thứ xã hội vẫn còn tỉnh táo: không ai được có cách thức cá nhân riêng của mình về dục của mình, về yêu của mình, về quần áo của mình, về cách người đó nói, cách cư xử. Mọi xã hội đều áp đặt qui tắc phát xít lên các thành viên của nó. Điều đó phá huỷ nhiều thứ đẹp.

Sudarsho, bạn hỏi tôi: Chẳng phải mọi người thực sự như nhau sao?

Không như bạn biết họ đâu.

Cô nữ sinh viên xinh đẹp bồn chồn yêu cầu bác sĩ thực hiện ca mổ bất thường: cắt bỏ một tảng sáp mầu lục lớn khỏi rốn cô ấy.

Nhìn vào nhiệm vụ tế nhị này, bác sĩ hỏi, "Việc này xảy ra thế nào?"

"Dạ, bác sĩ thấy đấy," cô gái nói, "bạn trai của tôi thích ăn bằng ánh sáng nến."

Chẳng cái gì sai trong nó. Điều này không nên là chuyện của bất kì ai khác. Nếu ai đó muốn ăn bằng ánh sáng nến, người đó nên được phép. Và bạn có thể để nến ở đâu? Chỗ tốt nhất dường như là rốn - tự nhiên thế.

Ý tưởng nào đó!

Abe và Me nói chuyện về con trai vô tích sự của họ.

Abe nói, "Thằng con vô tích sự của tôi. Tôi cho nó một việc làm trong kinh doanh quần áo của tôi. Tôi cho nó $50,000 một năm, một xe mới, một căn hộ đẹp, và nó làm gì? Nó ở đó suốt đêm, đi làm tận mười một hay mười hai giờ và chơi quanh các cô người mẫu cả chiều."

"Chị nghĩ chị bị rắc rối sao?" Me nói. "Thằng con vô tích sự của tôi còn tệ hơn. Tôi cho nó việc làm trong kinh doanh quần áo của tôi. Tôi trả cho nó $50,000 một năm và cho nó chiếc xe mới và căn hộ đẹp, và nó làm được gì? Nó ở đó suốt đêm, tới lúc mười một, mười hai giờ và chơi quanh với người mẫu cả chiều!"

"Điều đó có gì tồi hơn đâu?" Abe hỏi.

"Tôi quên mất," Me đáp. "Tôi ở trong kinh doanh quần áo đàn ông!"

Ở chu vi mọi người là khác nhau, và họ phải khác nhau, và mọi người phải duy trì tính cá nhân của mình ở chu vi. Người ta phải không bao giờ thoả hiệp vì bất kì lí do gì. Chỉ thế người ta mới có thể tạo ra được một thế giới thực sự dân chủ. Dân chủ thực nghĩa là quần chúng, đám đông không còn trong kiểm soát cuộc sống cá nhân.

Dân chủ là hiện tượng ít chính trị hơn là hiện tượng tôn giáo; nó là quan trọng hơn nhiều so với chính trị. Dân chủ là cách nhìn mới toàn bộ về cuộc sống. Nó còn chưa xảy ra ở đâu cả; nó chưa xảy ra. Dân chủ nghĩa là từng cá nhân có quyền sống tương ứng theo ánh sáng của mình; người đó phải không bị ngăn cản. Chừng nào người đó chưa trở thành việc quấy rối hay mối phiền hà cho người khác, người đó nên được phép có mọi tự do trong mọi khía cạnh của cuộc sống.

Đó là cách nhìn của tôi về thế giới dân chủ thực sự. Đó là cách tôi muốn các sannyasin của tôi vận hành: không can thiệp vào cuộc sống của bất kì người nào. Kính trọng lớn phải được trao cho người khác.

Nhưng tại trung tâm, mọi người đều là một. Khi bạn thiền bạn đi tới trung tâm. Trong những khoảnh khắc sâu nhất của thiền, mọi khác biệt biến mất. Bạn là vũ trụ ở đó, không phải cá nhân.

Và bạn có cả hai: cá nhân và vũ trụ. Và bạn phải rất linh hoạt và linh động giữa hai điều này. Nó nên dễ dàng như khi bạn đi ra khỏi nhà bạn, ra khỏi ngôi nhà của bạn. Khi trời quá lạnh bên trong bạn đi ra ngoài, bạn ngồi trong ánh mặt trời. Khi trời trở nên quá nóng bạn đi vào trong. Điều đó không tạo ra vấn đề nào; bạn chỉ đi vào, bạn đi ra. Không có vấn đề - nó là nhà của bạn.

Một người nên có khả năng sống ở chu vi và ở trung tâm một cách dễ dàng. Người đó nên có khả năng di chuyển từ bãi chợ tới chỗ thiền và từ chỗ thiền tới bãi chợ - không có vấn đề gì, chơi đùa, dễ dàng, tự phát.

Câu hỏi thứ tư

Osho ơi,

Phần lớn cuộc sống thời đầu của tôi được dành cho việc làm dịu bản thân tôi khỏi sự trừng phạt không thể chịu được. Việc làm dịu này là cần thiết toàn bộ để tôi sống sót qua thời gian đó, nhưng những ngày đó không còn tồn tại nữa, và sau ba mươi hai năm tôi bị làm cho kinh hãi và thiếu dũng cảm để đi vào bên trong. Cội nguồn tha thứ là từ đâu, và, Osho ơi, thầy đã cho tôi cái loại tên ngu xuẩn nào vậy?

Devaprem,

Mọi cái tên đều ngu xuẩn. Đó là lí do tại sao tôi phải giải thích cái tên cho bạn, để cho ít nhất nó có vẻ dường như nó là không ngu xuẩn. Tôi phải cho nó nghĩa hay... bằng không tên chỉ là tên! Chúng chỉ là cái nhãn. "Devaprem" nghĩa là tình yêu thiêng liêng. Tôi đã cho bạn cái tên đẹp làm sao! Nhưng, dầu vậy, tên chỉ là tên.

Có một nghi lễ Trung Quốc cổ đại theo đó bố mẹ của đứa bè chọn tên cho bé: ngay khi đứa bé được sinh ra, mọi thứ dao kéo trong nhà của bố mẹ được tung lên trời. Thế rồi bố mẹ nghe tiếng rơi của dao, dĩa, thìa và chọn cái tên - Ping, Chang, Tang, Fung, Chung...

Điều đó cũng là đúng hoàn hảo! Điều đó dường như là cách thức khôn ngoan để tìm ra cái tên, dường như đích thân Thượng đế đã chọn. Và đó là cách tôi liên tục chọn tên cho các bạn. Bạn có nghĩ có nhiều bí truyền, tri thức bí mật đằng sau nó không? Chẳng có gì thuộc loại đó cả! Chỉ là bất kì cái gì, và tôi làm ra cái tên từ đó. Tôi thậm chí không nghĩ hai lần.

Nhưng tôi có thể hiểu được tại sao bạn cảm thấy rằng cái tên không khớp với bạn. Bạn đã trở thành một người đóng kín và yêu đã trở thành khó. Điều đó xảy ra cho nhiều người - thực ra, cho đa số mọi người, nhiều hay ít.

Đứa trẻ phải trở nên không đáng yêu, không tự phát. Nó phải làm dịu tính nhạy cảm của nó chỉ để sống sót - mọi đứa trẻ, nhiều hay ít; khác biệt chỉ ở mức độ. Mọi đứa trẻ đều phải học thủ đoạn để sống sót. Và thủ đoạn cơ bản là: không bao giờ tự phát. Theo nghi thức, không bao giờ tự nhiên, vì tính tự phát của bạn nhất định bị trừng phạt và tính theo nghi thức của bạn được ca ngợi, được thưởng.

Bố mẹ ép buộc một chiến lược tinh vi: họ tạo ra sợ trong đứa trẻ nếu nó nói sự thực. Không ai muốn đứa trẻ nói sự thực, và đứa trẻ chưa có năng lực nói dối. Nhưng nó phải học.

Khi bố mẹ của Cleo đe doạ cấm cô bé gặp bạn trai chừng nào cô bé chưa kể cho họ tại sao anh ta đã ở đó muộn thế trong đêm trước, cô bé bắt đầu nói.

"Dạ, con đưa bạn ấy... bạn ấy vào trong phòng yêu, và..."

"Đó là phòng khách, con," người mẹ nói.

"Mẹ bảo con mà!"

Trẻ con là người quan sát cẩn thận, người theo dõi điều xảy ra khắp xung quanh. Tất nhiên, ý thức của chúng là rất rõ ràng, không bị che mờ. Chúng thấy sự thực ngay lập tức. Bạn không thể lừa được đứa bé; nó biết điều đó ngay lập tức, một cách trực giác. Và nó hồn nhiên tới mức không thể nào làm cho nó theo nghi thức được. Nhưng nó phải có tính nghi thức để sống sót. Và đứa trẻ của con người rất bất lực. Chính bởi vì tính bất lực của đứa trẻ con người mà toàn thể nền văn minh của chúng ta tồn tại. Chúng ta có thể xoay xở, tạo khuôn đứatrẻ theo đủ mọi cách, bất kì cái gì chúng ta muốn.

Trẻ con được coi là không được nói những điều chúng biết. Chúng biết nhiều hơn là chúng đã từng nói với bạn. Chúng giả vờ hồn nhiên vì bạn không muốn chúng biết nhiều hơn điều được dạy trong trường học, hơn điều được nhà thuyết giảng dạy, hơn điều bạn dạy; và chúng chắc chắn biết nhiều hơn. Chúng di chuyển trong xã hội, trong cuộc sống, với tri giác tỉnh táo, sắc sảo. Chúng quan sát mọi thứ, bất kì cái gì đang xảy ra khắp xung quanh. Nhưng sớm hay muộn chúng học một điều: rằng chúng phải có tính ngoại giao - với người lớn bạn không thể thực, chân thực, chân thành được.

Ba cậu con trai Pháp để cả mùa hè ở nông thôn. Một buổi chiều họ đi dạo qua cánh đồng thì họ tình cờ thấy một đôi đang nằm dưới cây, được khoá lại trong vòng ôm yêu đương.

"Trời," cậu trẻ nhất, mới sáu tuổi, kêu lên, "những người này đang đánh nhau dữ dội."

"Nhưng không đâu, em," cậu bé chín tuổi thạo đời hơn đáp lại, "những người đó đang làm tình."

"Đúng," cậu lớn nhất, chú bé mười một tuổi, đồng ý, "nhưng nghiệp dư làm sao!"

Nhưng trẻ con không thể nói những điều này với bố mẹ chúng hay trước bố mẹ chúng. Chúng biết nhiều hơn bạn nghĩ chúng biết. Chúng tỉnh táo thế, sẵn có thế cho cuộc sống. Chúng mở thế và mong manh; chúng liên tục cho phép mọi cảm giác đạt tới bản thể chúng. Nhưng chúng phải làm giảm bớt bản thân chúng sớm hay muộn; chúng phải trở thành cứng nhắc, chúng phải trở thành bị đóng. Chúng học một điều: rằng chừng nào chúng không theo bố mẹ chúng, các tu sĩ, các chính khách, chúng sẽ phải chịu khổ nhiều. Tính kính trọng chỉ dành cho những người biết vâng lời.

Devaprem, bạn nói: Phần lớn cuộc sống thời đầu của tôi được dành cho việc làm dịu bản thân tôi khỏi sự trừng phạt không thể chịu được. Việc làm dịu này là cần thiết toàn bộ để tôi sống sót qua thời gian đó, nhưng những ngày đó không còn tồn tại nữa, và sau ba mươi hai năm tôi bị làm cho kinh hãi và thiếu dũng cảm để đi vào bên trong.

Bây giờ không cần phải bị kinh hãi; điều đó phải được hiểu. Bạn có thể bỏ nó đi được! Nó chỉ là thói quen cũ. Chút ít thông minh... và thông minh chừng đó mọi người đều có. Nếu bạn có thông minh trong thời thơ ấu để làm dịu bản thân bạn để sống sót, bạn là người thông minh.

Bây giờ, bố mẹ không có đó... không ai ép buộc cái gì lên bạn, không ai trừng phạt bạn. Đó chỉ là nỗi sợ cũ, một kí ức. Bạn có thể bỏ được nó!

Bạn không cần trị liệu nguyên thuỷ: la hét chống lại bố mẹ bạn trong ba năm. Điều đó sẽ không giúp ích gì - điều đó đơn giản là ngu xuẩn. Nếu phải mất ba năm để la và hét vào bố mẹ bạn, và chỉ thế bạn mới ra khỏi nó, điều đó có nghĩa là bạn không có thông minh nào. Và cái gì là đảm bảo rằng chỉ bằng la hét trong ba năm và quát tháo với bố mẹ bạn, bạn sẽ trở nên thông minh? Tôi nghĩ bạn sẽ ít thông minh hơn là bạn đã thông minh trước đó - ba năm la hét và quát tháo? Bạn sẽ mất bất kì thông minh nào mà bố mẹ bạn đã để lại trong bạn! Không cần đâu! Người ta đơn giản phải thấy rằng những ngày đó đã qua rồi. Thiền là đủ.

Thiền nghĩa là nhìn, trở nên nhận biết, rằng những ngày đó đã qua rồi, nỗi sợ không còn đó nữa, không ai sẽ trừng phạt bạn. Nó chỉ là thói quen cũ. Bỏ nó đi với ít phô trương nhất có thể được. Đừng làm nhiều ồn ào về nó. Vì bạn làm nhiều ồn ào về nó cho nên nhiều cách trị liệu đã tiến hoá. Chúng chỉ là trợ giúp cho bạn để cho bạn có thể làm ồn ào một cách khoa học, để cho việc ồn ào của bạn là được hợp lí hoá. Nhưng chúng không được cần bởi những người thông minh.

Người thông minh là người có thể thấy rằng đó không phải là đêm, đó là ngày. Tại sao bạn sợ bóng tối?

Bạn có cần trước hết phải la lên trong ba tới bốn giờ để chống lại đêm và bóng tối và sợ không? Điều đó sẽ hoàn toàn ngu xuẩn! Điều đó sẽ phá huỷ cả ngày. Tại sao phí hoài nó? Đêm không còn nữa.

Đó là lí do tại sao ở phương Đông chúng ta đã không phát triển phương pháp trị liệu nào như ở phương Tây, bởi lí do đơn giản là chúng ta đã đi tới hiểu một điều: mọi cái được cần là chút ít thông minh - và mọi người đều có nó. Và thiền giúp cho thông minh trở thành sắc bén.

Chỉ nhìn là đủ; nhìn đem lại biến đổi. Và khi biến đổi tới mà không có quá trình dài nào nó sâu sắc hơn nhiều. Khi nó lấy quá trình dài điều đó nghĩa là nó sẽ vẫn còn hời hợt.

Cho nên tôi đã không bắt gặp một người nào có trị liệu nguyên thuỷ đã thành công toàn bộ. Nó không bao giờ có thể thành công được. Phân tâm đã không có khả năng tạo ra một người nào được phân tâm một cách toàn bộ; ngay cả Sigmund Freud cũng không ở trong tính toàn bộ đó. Janov không thực là điều ông ấy nói tới - người nguyên thuỷ, hồn nhiên nguyên thuỷ - ông ấy không vậy. Bạn có thể thấy trên mặt ông ấy đủ mọi loại căng thẳng, phiền não, lo âu; nó rõ ràng thế. Ông ấy cần vài năm la hét; và thế nữa tôi cũng không nghĩ những căng thẳng đó sẽ biến mất. Chúng thậm chí có thể trở nên tinh vi hơn, được nuôi dưỡng hơn, vì nếu bạn kêu la trong nhiều năm, nhớ lấy, bạn đang thực hành nó; nó là một loại thực hành, một loại trau dồi nó. Thế thì bạn trở nên nghiện nó; không la hét trong vài giờ bạn sẽ không cảm thấy thoải mái. Thế thì nó là một quá trình gây say, một loại tự thôi miên. Vâng, la hét trong một giờ mọi ngày sẽ làm cho bạn cảm thấy được thảnh thơi chút ít, nhưng nó là một loại thảnh thơi ngu xuẩn.

Việc thấy là biến đổi. Đó là kinh nghiệm của chúng ta ở phương Đông. Mọi chư Phật ở phương Đông đều đã cho chỉ một cách thiền: tính quan sát, nhận biết.

Bây giờ, Devaprem, bạn biết, bạn là nhận biết về cách nỗi sợ này đã nảy sinh trong bạn: nỗi sợ của ba mươi năm, sợ liên tục về trừng phạt, bạn đã bị đóng lại, bị bao bọc, và bạn bao giờ cũng cảnh giác. Bạn không thể thảnh thơi được, bạn không thể thực được, bạn không thể chân thực được. Bạn không thể nói sự việc mà bạn muốn nói, bạn không thể làm điều bạn bao giờ cũng muốn làm. Bạn biết - và bây giờ...

Nó đã là đúng trong những năm đó - bạn đã hành xử thông minh. Không cái gì sai, bằng không bạn chắc đã không sống sót. Bây giờ bạn đã sống sót, thoát ra khỏi nó đi - nó không còn được cần nữa. Bệnh này không còn nữa, tại sao liên tục mang lọ thuốc và đơn thuốc? Bạn có cần trị liệu để ném đi cái lọ và đơn thuốc không? Bạn có đi tới nhà trị liệu và nói, "Bây giờ bệnh không còn nữa, nhưng tôi không thể buông bỏ đơn thuốc này được. Tôi liên tục mang nó, và những cái lọ này. Tôi không cần chúng thêm nữa. Làm sao bỏ chúng đi?" Có cần cái "làm sao" nào không? Không "làm sao" nào được cần. Đi tới câu lạc bộ Rotary và tặng chúng đi! Họ thu thập thuốc, vân vân, mà không ai khác cần nữa. Khẩu hiệu của họ là: Chúng tôi phục vụ. Cho nên giúp họ phục vụ mọi người đi.

Thoát ra rất đơn giản. Nhưng tại sao mọi người làm ra nhiều thứ từ nó thế? - vì đó là một phần của bản ngã của bạn. Bạn không muốn nó là đơn giản. Ba mươi năm cuộc đời - và tôi đang làm ra trò đùa từ nó! Bạn muốn trả cho nhà trị liệu món tiền hời và bạn muốn đầu tư một số thời gian. Điều đó cho cảm giác thoải mái; nó làm cho bạn cảm thấy quan trọng.

Thực ra, ở phương Tây bây giờ mọi người khoe khoang rằng họ đã ở trong phân tâm ba năm hay bẩy năm. Và ai đó khác còn khoe khoang rằng "Phân tâm là lạc hậu rồi. Tôi đã ở trong trị liệu cấu trúc, trong trị liệu nguyên thuỷ." Và có các "cổ động nhóm" bây giờ, người liên tục chuyển từ nhóm này sang nhóm khác. Cả đời họ bao gồm việc chuyển từ nhóm này sang nhóm khác.

Nhiều người cổ động nhóm tới tôi và họ nói, "Chúng tôi đã làm mọi nhóm rồi." Và họ nói điều đó theo cùng cách như ngày xưa mọi người thường nói, "Chúng tôi đã nhịn ăn, cầu nguyện, và chúng tôi đã hi sinh mọi niềm vui, và chúng tôi là thánh nhân" - theo cùng cách! Đây là loại tính linh thiêng mới đang nảy sinh trên thế giới: "Tôi đã trải qua mọi loại nhóm." Và tôi nhìn vào trong mắt họ và họ nói, "Và chẳng cái gì đã xảy ra."

Họ đang nói, "Vấn đề của tôi là phức tạp hơn nhiều, bắt rễ sâu hơn nhiều so với các trị liệu này có thể giải quyết. Chúng không thể giúp tôi được. Tôi không phải là người thường đầu; vấn đề của tôi là phi thường."

Mọi người tận hưởng việc nói điều đó. Tôi thấy ánh sáng trong mắt họ khi họ nói, "Không ai đã có khả năng giúp được tôi. Osho ơi, thầy có thể giúp được tôi không?" Họ đang cho tôi một thách thức! Mọi điều họ muốn là thêm một hay nhiều cái tên vào danh sách của họ: "Tôi đã từng tới người này nữa và người đó không thể giúp được. Vấn đề của tôi là thế đấy... không phải vấn đề thường mà bất kì ai cũng thể giúp được."

Mọi người khoe khoang về bệnh tật của họ nữa, nhớ lấy. Họ có thể chỉ có bệnh thường nào đó, nhưng ai muốn có bệnh thường nào đó?

Bạn đã bao giờ quan sát phản ứng riêng của bạn chưa? Khi bạn đi tới bác sĩ với tim đập dồn dập, tưởng nó là ung thư, và bác sĩ nói, "Không có gì đâu. Nó chỉ là cảm thường thôi"... bạn có quan sát không? - bạn cảm thấy hơi buồn. Chỉ cảm thường thôi sao? Một ham muốn nảy sinh tới khám bác sĩ khác. Bạn mà chỉ cảm thường sao?! Bạn không phải là người thường, làm sao bạn có thể bị cảm thường được? Bản ngã là tới mức nó xúc động về mọi thứ, đúng hay sai.

Cho nên đừng lo nghĩ nhiều về điều đó. Nó là quá khứ, nó được kết thúc rồi. Tuột ra khỏi nó đi - và không làm ồn ào gì, không làm kỉ niệm nào rằng bạn đang ra khỏi nó. Chỉ bắt đầu lại sống động, nhạy cảm, như bạn bao giờ cũng vậy trong thời thơ ấu của bạn. Đó là bản tính của bạn cho nên nó có thể được phục hồi dễ dàng. Điều bạn đã học không phải là bản tính của bạn cho nên nó có thể được dỡ bỏ rất dễ dàng.

Câu hỏi cuối cùng

Osho ơi,

Mọi nhà báo có mù không? Họ không thể thấy được sự thực sao? Tại sao họ liên tục lan truyền dối trá về thầy?

Nisha,

Nghề của nhà báo là ở chỗ họ sống trên dối trá. Sự thực không phải là tin tức; dối trá là tin tức, tin hay. Dối trá càng lớn tin tức càng hay, vì nó có phẩm chất nào đó trong nó: phẩm chất của việc tạo ra tin giật gân. Nhà báo sống theo dối trá. Nếu nhà báo quyết định chỉ theo cái thực, sẽ không có nhiều báo chí thế, nhiều tạp chí thế. Và sẽ không có nhiều tin tức nữa. Sự thực bạn có thể viết trên bưu thiếp.

Tôi đã nghe nói rằng trên cõi trời không có báo chí vì không tin tức nào đã bao giờ xảy ra ở đó.

George Bernard Shaw đã làm một định nghĩa: "Khi chó cắn người điều đó không phải là tin tức, nhưng khi người cắn chó, đó là tin tức." Trên cõi trời không người nào cắn chó. Ngay chỗ đầu tiên rất khó tìm được chó ở đó; chỗ thứ hai không ai quan tâm tới việc cắn bất kì ai, cho nên bạn có thể có tin tức nào được?

Nhưng ở địa ngục họ có những báo chí thực sự lớn và số phát hành đạt tới hàng triệu. Họ có tin tức ở đó. Mọi ngày, mọi khoảnh khắc, mọi thứ xảy ra - mọi người đang cắn mọi người khác.

Khi nhà báo tới họ tới để tìm cái gì đó giật gân. Nếu họ không thể tìm ra nó họ phải bịa ra nó; bằng không việc tới và đi của họ là vô dụng. Và nếu một nhà báo quay lại văn phòng của mình mà không có tin tức gì lặp đi lặp lại, việc làm của anh ta bị đi đời. Hoặc tìm ra cái gì đó giật gân hoặc bịa ra nó.

Nghề nhà báo phụ thuộc vào bịa đặt. Và thế rồi dần dần, dần dần nhà báo bắt đầu có một loại cách tiếp cận nào đó hướng tới mọi sự: ông ta lập tức thấy điều tiêu cực. Ông ta không thể thấy điều tích cực vì điều tích cực không phải là việc của ông ta.

Điều đó giống như thợ làm giầy: ông ta chỉ nhìn vào giầy bạn, không nhìn mặt bạn. Ông ta phải làm gì với mặt bạn? Thực ra, nhìn vào giầy bạn ông ta biết toàn thể tiểu sử bạn; thợ làm giầy thực sự chỉ nhìn vào giầy của bạn cũng có thể nói mọi điều về cuộc sống của bạn chính xác hơn nhiều so với bất kì nhà chiêm tinh nào có thể nói.

Hoàn cảnh của giầy sẽ chỉ ra hoàn cảnh, hoàn cảnh tài chính, trong đó bạn hiện hữu. Nếu bạn phải đi bộ quá nhiều, điều đó sẽ chỉ ra rằng bạn không có xe hơi, rằng bạn không có tiền. Giầy sẽ nói lên nhiều điều thế. Thợ làm giầy chỉ nhìn vào giầy, và thợ may chỉ nhìn quần áo bạn, và bác sĩ chỉ nhìn vào bệnh tật. Đem người mạnh khoẻ tới bác sĩ và bạn sẽ ngạc nhiên: ông ta sẽ tìm ra nhiều bệnh.

Tôi đã nghe nói rằng một bác sĩ bạn của Picasso tới thăm ông ấy. Picasso vừa mới hoàn thành một bức chân dung. Ông ấy mời ông bạn bác sĩ tới xem bức chân dung. Ông ta nhìn, ông ta nhìn từ bên này rồi từ bên kia, và thế rồi ông ta hỏi chiếc đuốc - ngay giữa ban ngày!

Picasso lúng túng, ông nhưng ấy bị tò mò cho nên ông ấy đưa cho ông ta một chiếc đuốc. Ông ta nhìn vào trong mắt của bức chân dung và ông ta nói, "Bị viêm phổi."

Bác sĩ là bác sĩ! Nghề của ông ấy cho ông ấy mắt nào đó.

Nhà báo tới đây với con mắt nào đó, với những ý tưởng cố định nào đó, các định kiến. Ông ấy tới để lôi ra cái gì đó tiêu cực mà có thể trở thành giật gân. Và thế rồi, tất nhiên, ông ấy có thể tìm ra điều đó; và nếu ông ấy không thể tìm ra được nó, ông ấy có thể bịa ra nó. Và họ chỉ nhìn từ bên ngoài; họ sợ bị lôi vào tham gia sâu hơn. Vài nhà báo đã tham gia vào - một khi họ bị tham gia vào họ không còn là nhà báo nữa.

Bạn có thể hỏi Satyananda. Anh ấy là nhà báo nổi tiếng trong một trong những tạp chí lớn nhất ở Đức, Stern.

Anh ấy bị tham gia vào nhiều thế... anh ấy đã không hoạt động ở đây như nhà báo. Anh ấy cố biết mọi thứ từ bên trong. Anh ấy tham gia vào các nhóm, trong thiền, và thế rồi... anh ấy trở thành một sannyasin.

Stern từ chối xuất bản bài báo của anh ấy vì họ nói, "Ông không còn là nhà báo nữa. Bây giờ ông đã trở thành một phần của phong trào mầu cam này, cho nên bất kì điều gì ông nói cũng đều thiên vị."

Trong nhiều tháng anh ấy cứ khăng khăng, "Tôi đã làm việc miệt mài!" Họ cắt gần nửa bài báo của anh ấy. Họ phá huỷ toàn thể bài báo, bóp méo toàn thể bài báo, và chỉ thế thì họ mới in nó. Và anh ấy mất việc!

Bây giờ anh ấy đã tới đây ở mãi mãi. Có vài nhà báo khác cũng thế, ít nhất cũng một tá. Subhuti ở đây và những người khác ở đây...

Nhà báo được nghề nghiệp của người đó dạy bao giờ cũng phải vẫn còn ở một khoảng cách: "Nhìn từ bên ngoài." Và từ bên ngoài bạn không bao giờ có thể biết mọi sự là thế nào.

Một thanh nữ xinh xắn đi du hành trên tầu hoả ngang qua Texas. Một người trông bảnh bao bước tới cô ấy và thì thào cái gì đó vào tai cô ấy, thì bị cô ấy cho cái tát đau điếng vào mặt.

Một người Texas cao lớn ngồi đối diện lối đi đứng lên và hỏi cô ấy, "Người này gạ gẫm cô, phải không?"

"Chắc chắn anh ta là vậy," cô gái đáp. "Anh ta đề nghị tôi mười đô la nếu tôi đi cùng anh ta tới khoang ngủ của anh ta."

Không ngần ngại, người Texas rút súng lục ra và bắn người này.

"Lạy trời!" người đàn bà kêu lên. "Đấy không phải là lí do để giết anh ấy!"

"Tôi sẽ giết bất kì người nào," người Texas nói, "người cố nâng giá ở Texas."

Nếu bạn đã nhìn từ bên ngoài bạn sẽ không bao giờ nghĩ về điều này, cái gì ở bên trong tâm trí của người Texas. Bạn chắc đã nghĩ anh ta là thánh nhân lớn hay cái gì đó.

Nhưng nhà báo phải giữ khoảng cách. Người đó nghĩ rằng bằng việc giữ khoảng cách người đó sẽ có thể biết rõ hơn. Không, người đó sẽ chỉ thu thập thông tin, chút ít thông in, thực ra chả liên quan, chẳng kết nối gì với nhau, vì người đó không tiếp cận tới trung tâm. Và người đó sẽ bóp méo nó nhiều hơn để làm cho nó thành giật gân hơn.

Một nhóm các sannyasin của Osho ở Bonn, Đức, đang lấy con thuyền xuôi sông Rhine thì họ để ý thấy một nhà báo nổi tiếng lên thuyền. Họ quyết định làm cái gì đó để tạo một hình ảnh tích cực hơn về các sannasin ở Đức. Thế là, trước con mắt của nhà báo này, họ bước vào trong nước và làm điệu vũ Sufi quay tít khắp xung quanh con tàu đang chuyển động. Thế rồi, hoàn toàn khô ráo, họ trèo lại lên boong tàu.

Hôm sau các sannyasin háo hức duyệt báo chí để xem điều nhà báo này đã viết về kì công kì diệu của họ.

Ở đó, ở trang cuối, họ thấy một bài báo nhỏ với tiêu đề: Khi nào các sannyasin của Osho cuối cùng mới học bơi được?

Xem tiếp Chương 5 - Quay về Mục lục

..............................