Chương 6. Thử nó theo cách của tôi

A, Cái Này - Osho

Bài nói về Thiền

Chương 6. Thử nó theo cách của tôi

Câu hỏi thứ nhất

Osho ơi,

Khi tôi đang làm việc ở phương Tây tôi cảm thấy thích chiến binh mầu cam, và tôi thích điều đó. Khi tôi ở đây tôi cảm thấy tính thiền, và tôi thích nó. Có phải một phần của bản thân tôi vẫn cần tranh đấu với chướng ngại để trở thành đệ tử tốt không?

Deva Majid,

Sannyasin phải linh động, tuôn chảy. Người đó phải không như đá, bị cố định. Người đó phải như nước chảy để cho người đó có thể lấy bất kì hình dạng nào. Bất kì cái gì là nhu cầu của khoảnh khắc người đó đều đáp ứng tương ứng - không tương ứng với bất kì hình mẫu cố định nào, không tương ứng với bất kì ý tưởng tiên thiên nào về sannyasin phải thế nào. Không có gì giống như điều dó trong cách nhìn của tôi về tính chất sannyas.

Đừng bao giờ hỏi tôi sannyasin phải là thế nào, bởi vì điều đó sẽ trở thành hình mẫu và bạn sẽ hành động từ hình mẫu đó. Và bất kì hành động nào xuất phát từ cuộc sống theo hình mẫu đều sai. Người ta phải chùng lỏng, thảnh thơi, để cho người ta có thể đáp ứng với tình huống. Và tình huống liên tục thay đổi. Ở phương Tây nó là khác; ở đây nó là khác.

Cho nên khi được cần là chiến binh, là chiến binh đi; và khi tính thiền được cần tới, thì có tính thiền đi. Khi người hướng ngoại được cần tới, là người hướng ngoại; và khi người hướng nội được cần, là người hướng nội. Tính linh động này là tính chất sannyas. Nếu bạn trở nên bị cố định, thế thì bạn không còn sống động nữa - bạn đã trở nên bị ám ảnh. Thế thì bạn là người hướng ngoại hoặc người hướng nội, thế giới này hay thế giới khác, nhưng bạn không còn là sannyasin của tôi.

Sannyasin của tôi là không mô tả được, như bản thân Thượng đế là không mô tả được, như bản thân cuộc sống, như bản thân yêu - là không thể diễn đạt được như bản thân sự tồn tại. Sannyasin là trong hài hoà toàn bộ với sự tồn tại, cho nên bất kì cái gì được cần của khoảnh khắc, sannyasin đó đi cùng với khoảnh khắc đó, tuôn chảy cùng dòng sông. Người đó không đi ngược dòng; người đó không có ý tưởng nào về cách mọi sự phải vậy. Người đó không có cái "nên"; người đó không có điều răn trong tâm trí để được hoàn thành, để được tuân theo.

Đây là kỉ luật thực: kỉ luật mang tới tự do, kỉ luật đem tới giải thoát.

Câu hỏi thứ hai

Osho ơi,

Tôi không thể bỏ được thói quen hút thuốc liên miên. Tôi đã cố gắng vất vả nhưng tôi bao giờ cũng thất bại. Hút thuốc có phải là tội lỗi không?

Gurucharan,

Đừng làm ra quả núi từ đống đất chuột đùn! Người tôn giáo rất tài trong việc làm điều đó. Bây giờ, bạn đang thực sự làm gì khi bạn hút thuốc? Chỉ hít khói nào đó và phổi bạn, và nhả nó ra. Đó là một loại pranayama - dơ, bẩn, nhưng dầu vậy vẫn là pranayama! Bạn đang làm yoga đấy, theo cách ngu xuẩn thôi. Nó không phải là tội lỗi. Nó có thể ngu xuẩn nhưng nó không là tội lỗi, chắc chắn.

Chỉ có một tội và đó là vô nhận biết, và chỉ có một đức hạnh và đó là nhận biết.

Làm bất kì cái gì bạn đang làm đi, nhưng vẫn còn là nhân chứng cho nó, và ngay lập tức phẩm chất của việc làm của bạn được biến đổi. Tôi sẽ không bảo bạn đừng hút thuốc; điều đó bạn đã thử rồi. Bạn phải đã được nhiều cái gọi là thánh nhân bảo đừng hút thuốc: "Vì nếu anh hút thuốc anh sẽ sa xuống địa ngục." Thượng đế không ngu thế như các thánh nhân của bạn đâu. Ném ai đó xuống địa ngục vì người đó hút thuốc là sẽ là tuyệt đối không cần thiết.

Một sáng, Weintraub đi tới nhà hàng và gọi món thịt hun khói cùng trứng. Anh ta là người Do Thái chính thống và vợ anh ta giữ chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt ở nhà, nhưng Weintraub cảm thấy cần món này một lần.

Khi Weintraub vừa định rời khỏi nhà hàng, anh ta dừng lại ở cửa cứng đờ người kinh hoàng. Bầu trời đầy mây đen, chớp loé, và mặt đất rung lên với tiếng sấm đùng đùng.

"Ngài có thể tưởng đượng được không!" anh ta kêu lên. "Mọi sự ồn ào đó chỉ là vì chút ít thịt hun khói này!"

Nhưng đó là điều cái gọi là thánh nhân của bạn đã từng nói với bạn qua nhiều thời đại, nhiều thế kỉ.

Hút thuốc là không lành mạnh, không vệ sinh, nhưng không phải là tội lỗi. Nó trở thành tội chỉ nếu bạn đang làm nó một cách vô ý thức - không phải hút thuốc làm cho nó thành tội mà là vì vô ý thức.

Để tôi nhấn mạnh sự kiện này. Bạn có thể làm lời cầu nguyện của mình mọi ngày một cách vô ý thức; thế thì lời cầu nguyện của bạn là tội lỗi. Bạn có thể trở nên nghiện lời cầu nguyện của bạn. Nếu bạn bỏ lỡ lời cầu nguyện một ngày, cả ngày đó bạn sẽ cảm thấy cái gì đó sai, cái gì đó thiếu, kẽ hở nào đó. Điều đó cũng hệt như thế với hút thuốc hay với uống rượu; không có khác biệt trong nó. Lời cầu nguyện của bạn đã trở thành thói quen máy móc; nó đã trở thành người chủ trên bạn. Nó làm chủ bạn; bạn chỉ là người hầu, nô lệ cho nó. Nếu bạn không làm nó, nó buộc bạn phải làm nó.

Cho nên vấn đề không phải là hút thuốc. Bạn có thể làm Thiền Siêu việt của bạn mọi ngày một cách đều đặn, và nó có thể chỉ là cùng một điều. Nếu phẩm chất của vô ý thức có đó, nếu tính máy móc có đó, nếu nó đã trở thành thường lệ cố định, nếu nó đã trở thành thói quen và bạn là nạn nhân của thói quen và bạn không thể gạt được nó sang bên, bạn không còn là người chủ của bản thân bạn nữa, thế thì đó là tội lỗi. Nhưng việc là tội lỗi của nó tới từ vô ý thức của bạn, không tới từ bản thân hành động đó.

Không hành động nào là đức hạnh, không hành động nào là tội lỗi. Tâm thức nào đứng sau hành động đó - mọi thứ đều phụ thuộc vào cái đó.

Bạn nói: Tôi không thể bỏ được thói quen hút thuốc liên miên.

Tôi ít quan tâm tới việc hút thuốc liên miên của bạn; tôi quan tâm nhiều tới thói quen của bạn. Bất kì thói quen nào đã trở thành một lực, lực chi phối trên bạn, đều là tội lỗi. Người ta phải sống trong tự do. Người ta phải có khả năng làm mọi thứ không tương ứng với thói quen mà tương ứng với tình huống.

Cuộc sống liên tục thay đổi - nó là một luồng - và thói quen là tù đọng. Bạn càng bị bao quanh bởi thói quen, bạn càng bị đóng hơn với cuộc sống. Bạn không mở, bạn không có cửa sổ. Bạn không có trao đổi nào với cuộc sống; bạn liên tục lặp lại thói quen của bạn. Chúng không khớp; chúng không phải là đáp ứng đúng cho tình huống, cho khoảnh khắc. Chúng bao giờ cũng tụt lại sau, chúng bao giờ cũng không đủ. Đó là thất bại của cuộc đời bạn.

Cho nên nhớ lấy: tôi chống lại mọi loại thói quen. Tốt hay xấu không phải là vấn đề; không có thói quen tốt như vậy, không có thói quen xấu như vậy. Mọi thói quen đều xấu vì thói quen có nghĩa là cái gì đó vô ý thức đã trở thành yếu tố chi phối trong cuộc sống của bạn, đã trở thành có tính quyết định. Bạn không còn là yếu tố quyết định. Đáp ứng không tới từ nhận biết mà tới từ hình mẫu, cấu trúc, cái bạn đã học trong quá khứ.

Hai thành viên của Nhà nghỉ hưu Shalom, Blustein và Levin, đi dạo qua nhà của Nelson Rockefeller.

"Nếu tớ chỉ có triệu đô của người đó," Blustein thở dài, "tớ sẽ giầu hơn ông ấy vậy."

"Đừng có mà đần độn," Levin nói. "Nếu cậu có triệu đô của ông ấy cậu sẽ giầu như ông ấy thôi, không có giầu hơn gì cả."

"Cậu sai rồi," Blustein nói, "đừng quên nhé - tớ có thể dạy tiếng Do Thái lậu nữa!"

Đó là điều anh ta đã từng làm. Cho dù anh ta trở thành Nelson Rockefeller anh ta sẽ vẫn cứ đi dạy tiếng Do Thái lậu. Đó là cách mọi người đang sống, chỉ theo thói quen.

Tôi đã thấy nhiều người giầu sống cuộc sống rất nghèo. Trước khi họ trở thành giầu thói quen của họ đã trở nên lắng đọng - và thói quen của họ trở nên lắng đọng khi họ còn nghèo. Đó là lí do tại sao nhiều keo kiệt thế trong người giầu; nó bắt nguồn từ thói quen đã ăn sâu bắt rễ trong họ khi họ còn nghèo.

Một trong những người giầu nhất thế giới - không phải là một người giầu nhất mà là người được coi là giầu nhất duy nhất trên thế giới - là Nizam ở Hyderabad. Bộ sưu tập kim cương của ông ấy là lớn nhất trên thế giới vì ông ấy đã sở hữu các mỏ kim cương của Golconda nơi cung cấp những viên kim cương lớn nhất cho thế giới. Viên Kohinoor bắt nguồn từ Golconda. Có thời nó đã ở trong tài sản của Nizam. Ông ấy có nhiều kim cương tới mức người ta nói rằng không ai đã bao giờ có khả năng tính toán chính xác giá của bộ sưu tập của ông ấy. Hàng nghìn và hàng nghìn viên kim cương - chúng không được đếm, chúng được cân!

Nhưng ông ấy là một trong những người keo kiệt nhất trên thế giới. Ông ấy dùng mỗi một cái mũ cát trong ba mươi năm. Nó bốc mùi nhưng ông ấy không thay nó. Ông ấy tiếp tục mặc cùng chiếc áo khoác trong gần như cả đời ông ấy và ông ấy sẽ không cho đem giặt nó vì họ có thể phá hỏng nó. Ông ấy keo kiệt thế - bạn không thể hình dung nổi - rằng ông ấy sẽ nhặt các mẩu thuốc lá còn một nửa từ gạt tàn của khác và rồi hút chúng. Người giầu nhất trên thế giới hút các mẩu thuốc lá người khác bỏ đi! Điều đầu tiên ông ấy làm bất kì khi nào khách ra về là tìm trong gạt tàn và nhặt ra đầu mẩu thuốc lá.

Khi ông ấy chết, viên kim cương lớn nhất của ông ấy được tìm thấy trong chiếc giầy bẩn thỉu của ông ấy. Ông ấy đã giấu nó trong giầy của mình! Có thể ông ấy có ý tưởng nào đó đằng sau việc đó - rằng có thể ông ấy sẽ có khả năng mang nó đi cùng ông ấy sang thế giới bên kia. Có thể ông ấy sợ: "Khi mình chết, mọi người có thể ăn cắp nó." Nó là viên kim cương lớn nhất; ông ấy dùng viên kim cương đó như cái chặn giấy trên bàn của ông ấy. Trước khi ông ấy chết ông ấy phải đã để nó vào trong giầy.

Ngay cả khi người ta sắp chết người ta vẫn đi trong thói quen cũ, tuân theo các hình mẫu cũ.

Tôi đã nghe:

Ông già Mulla Nasruddin đã trở thành người rất giầu. Khi ông ấy cảm thấy cái chết đang tới ông ấy quyết định làm một số thu xếp cho đám tang của mình, thế là ông ấy đặt một quan tài đẹp được làm bằng gỗ mun với gối sa tanh bên trong. Ông ấy cũng có áo choàng caftan bằng lụa đẹp dành cho thân thể chết của ông ấy được mặc.

Hôm thợ may chuyển áo choàng tới, Mulla Nasruddin thử nó để xem nó trông thế nào, nhưng đột nhiên ông ta kêu lên, "Cái gì thế này! Túi đâu rồi?"

Gurucharan, hút thuốc hay không hút thuốc, điều đó không quan trọng. Có thể nếu bạn tiếp tục hút thuốc bạn sẽ chết sớm hơn một chút. Vậy thì sao? Thế giới quá đông đúc dân số rồi, bạn sẽ làm việc tốt nào đó bằng việc chết sớm hơn một chút. Có thể bạn sẽ bị lao phổi. Vậy thì sao? Lao phổi bây giờ gần giống như cảm thông thường. Thực ra, không có cách chữa cho cảm thường nhưng có cách chữa cho lao phổi. Tôi biết điều đó vì tôi bị cảm thường. Bị lao phổi là rất may mắn.

Một người bị cảm thường trong nhiều năm. Mọi bác sĩ đều mệt mỏi với người này vì không ai có khả năng chữa cho anh ta. Thế rồi một bác sĩ mới tới thị trấn này. Mọi bác sĩ khác đều nói với bác sĩ mới, "Cẩn thận với người này! Ông ta sẽ ám ảnh anh đấy! Ông ta là kẻ phiền phức - bệnh cảm lạnh của ông ta không thể chữa được."

Thực ra, không có cách chữa cho cảm thường. Họ nói nếu bạn uống thuốc bệnh sẽ hết trong vòng bẩy ngày; nếu bạn không uống thuốc bệnh sẽ hết trong một tuần.

Cho nên bác sĩ mới này sẵn sàng và người này xuất hiện, như được những người khác báo trước. Bác sĩ mới nói, "Tôi có thể chữa được nó. Anh làm một điều" - lúc đó phải là thời gian mùa đông, cũng giống như sáng nay - bác sĩ bảo anh ta, "Anh làm một điều: ngày mai, sáng sớm, trước khi mặt trời mọc, đi ra hồ; bơi trong hồ trần trụi, rồi đứng trên bờ trong gió lạnh."

Người này nói, "Ông điên hay cái gì? Làm sao điều đó sẽ chữa cho cảm lạnh thường của tôi được?"

Bác sĩ nói, "Ai bảo anh điều đó sẽ chữa cho chứng cảm lạnh thường của anh? Nó sẽ cho anh bệnh cúm, và tôi có thể chữa được bệnh đó!"

Cho nên điều đó là có thể, Gurucharan, rằng bạn có thể chết sớm hơn hai năm, bạn có thể bị lao phổi - nhưng nó không phải là tội lỗi. Đừng lo nghĩ về điều đó.

Nếu bạn thực sự muốn làm cái gì đó về cuộc sống của bạn, bỏ hút thuốc sẽ không giúp gì đâu - vì tôi biết những người bỏ hút thuốc; thế thì họ bắt đầu nhai kẹo cao su. Cùng cái ngu xuẩn cũ! Hay nếu họ là người Ấn Độ họ bắt đầu nhai trầu; nó cũng là cùng điều. Bạn sẽ làm cái gì đó này khác. Vô ý thức của bạn sẽ đòi hỏi hoạt động nào đó, bận bịu nào đó. Nó là sự bận bịu. Và nó chỉ là triệu chứng; nó không thực là vấn đề. Nó không phải là gốc rễ của vấn đề.

Bạn đã không quan sát sao? Bất kì khi nào bạn cảm thấy bị rối loạn tình cảm bạn lập tức bắt đầu hút thuốc. Nó cho bạn một loại giảm nhẹ; bạn trở nên bận rộn. Tâm trí bạn bị sao lãng khỏi vấn đề tình cảm. Bất kì khi nào mọi người cảm thấy căng thẳng họ bắt đầu hút thuốc. Vấn đề là căng thẳng, vấn đề là rối loạn tình cảm - vấn đề là ở đâu đó khác; hút thuốc chỉ là sự bận bịu. Cho nên bạn trở nên bị dính líu vào việc hút khói vào và ra và bạn quên đi thời gian hiện hữu... vì tâm trí không thể nghĩ được hai điều cùng lúc, nhớ lấy điều đó. Một trong những điều nền tảng của tâm trí là: nó có thể nghĩ chỉ một thứ vào một lúc; nó có tính một chiều. Cho nên nếu bạn hút thuốc và suy nghĩ về hút thuốc, thế thì bạn bị làm sao lãng khỏi mọi lo âu khác.

Đó là toàn thể bí mật của cái gọi là mật chú tâm linh: chúng không là gì ngoài việc làm sao lãng, như hút thuốc. Bạn lặp lại "Om, Om, Om," hay "Ram, Ram, Ram," hay "Allah, Allah, Allah" - đó chính là cho tâm trí bận bịu. Và tất cả những người này này, người dạy các mật chú đều nói, "Lặp lại nó nhanh nhất có thể được, để cho giữa hai lần lặp thậm chí không có một kẽ hở nhỏ. Để cho chúng chờm lên nhau - cho nên 'Ram Ram Ram' - không để lại kẽ hở giữa hai Ram, bằng không ý nghĩ nào đó có thể đi vào. Lặp lại như điên!"

Vâng, nó sẽ cho bạn việc làm nhẹ nào đó - cùng việc làm nhẹ tới từ hút thuốc, vì tâm trí bạn sẽ bị sao lãng khỏi các lo âu và thế giới. Bạn sẽ quên thế giới đi; bạn đã tạo ra một thủ đoạn. Mọi mật chú đều là thủ đoạn, nhưng chúng có tính tâm linh. Hút thuốc liên miên cũng là một mật chú. Nó là mật chú trần tục; bạn có thể gọi nó là phi tôn giáo, thế tục.

Vấn đề thực là thói quen.

Bạn nói: Tôi đã cố gắng vất vả để bỏ nó...

Bạn đã không cố gắng có ý thức về nó; không cố gắng có ý thức bạn đã cố gắng bỏ nó. Điều đó là không thể được. Nó sẽ quay lại, vì tâm trí bạn là như nhau; nhu cầu của nó là như nhau, vấn đề của nó là như nhau, lo âu của nó, căng thẳng là như nhau, đau khổ của nó là như nhau. Và khi những lo âu này nảy sinh, bạn sẽ làm gì? Ngay lập tức, một cách máy móc, bạn sẽ bắt đầu tìm thuốc lá.

Bạn có thể đã quyết định đi quyết định lại, và bạn đã thất bại đi thất bại lại - không phải vì hút thuốc là hiện tượng lớn lao tới mức bạn không thể thoát ra khỏi nó được, nhưng bởi vì bạn đang cố gắng từ đầu sai. Thay vì trở nên nhận biết về toàn thể tình huống - tại sao bạn hút thuốc ngay chỗ đầu tiên - thay vì trở nên nhận biết về quá trình hút thuốc, bạn đơn giản cố bỏ nó. Điều đó giống như tỉa lá cây mà không chặt rễ.

Và toàn thể mối quan tâm của tôi ở đây là chặt rễ, không tỉa cây. Bằng việc tỉa lá và cành, cây sẽ trở nên dầy hơn, tán lá sẽ trở nên dầy hơn. Bạn sẽ không phá huỷ cây; thực ra bạn sẽ giúp cho nó. Nếu bạn thực sự muốn thoát ra khỏi nó bạn sẽ phải nhìn sâu hơn, không vào triệu chứng mà vào gốc rễ. Gốc rễ ở đâu?

Bạn phải là người đầy lo âu sâu sắc, bằng không hút thuốc liên miên là không thể được; hút thuốc liên miên là sản phẩm phụ. Bạn phải bị bận tâm về cả nghìn lẻ một rối loạn bên trong, bạn phải đang mang tải trọng lo nghĩ lớn trong tim bạn, trên ngực bạn, tới mức bạn thậm chí không biết cách quên chúng đi. Bạn không biết cách bỏ chúng - hút thuốc ít nhất giúp cho bạn quên chúng.

Bạn nói: Tôi đã cố gắng vất vả...

Bây giờ một điều phải được hiểu. Các nhà thôi miên đã khám phá một luật nền tảng; họ gọi nó là Luật hiệu quả ngược. Nếu bạn cố gắng vất vả để làm cái gì đó mà không hiểu điều nền tảng, chính cái đối lập sẽ là kết quả.

Nó giống như khi bạn đang học cách đi xe đạp. Bạn ở trên con đường im lặng, không giao thông, sáng sớm, và bạn thấy cột cây số đỏ đứng đó bên đường như hầu vương Hanuman. Đường rộng hai mươi mét và chỉ một cột cây số nhỏ, và bạn trở nên sợ: bạn có thể lao vào cột cây số, bạn có thể đâm vào cột cây số. Bây giờ bạn quên mất con đường hai mươi mét. Thực ra, cho dù bạn bịt mắt ở đó cũng không có mấy cơ hội đương đầu với cột cây số, đâm vào cột cây số, nhưng với mắt mở bây giờ toàn thể con đường bị quên mất; bạn đã trở nên bị hội tụ. Ngay chỗ đầu tiên, mầu đỏ đó là rất tập trung. Và bạn sợ nhiều thế! - bạn muốn tránh nó. Bạn đã quên mất rằng bạn đang trên xe đạp; bạn đã quên mất mọi thứ. Bây giờ vấn đề duy nhất cho bạn là làm sao tránh hòn đá này; bằng không bạn có hể tự làm hại bản thân bạn, bạn có thể đâm vào nó.

Bây giờ việc đâm vào là tuyệt đối không tránh khỏi; bạn nhất định đâm vào hòn đá này. Và thế rồi bạn sẽ ngạc nhiên: "Mình đã cố gắng vất vả." Thực ra chính bởi vì bạn đã cố gắng vất vả mà bạn đạt tới hòn đá đó. Và bạn càng tới gần, bạn sẽ càng cố gắng vất vả hơn để tránh nó; nhưng bạn càng cố gắng vất vả để tránh nó, bạn càng trở nên bị tập trung nhiều hơn vào nó. Nó trở thành lực thôi miên, nó thôi miên bạn. Nó trở thành giống như nam châm.

Đó là luật rất nền tảng trong cuộc sống. Nhiều người cố gắng né tránh nhiều thứ và họ rơi vào cùng thứ đó. Cố gắng né tránh bất kì cái gì bằng nỗ lực lớn và bạn nhất định rơi vào cùng hố. Bạn không thể né tránh được nó; đó không phải là cách để né tránh nó.

Thảnh thơi đi. Đừng cố gắng vất vả, vì chính qua thảnh thơi mà bạn có thể trở nên nhận biết, không bằng cố gắng vất vả. Bình thảnh, yên tĩnh, im lặng.

Tôi sẽ gợi ý: hút thật nhiều tuỳ ý bạn muốn hút. Nó không phải là tội lỗi ngay chỗ đầu tiên. Tôi cho bạn lời đảm bảo - tôi sẽ chịu trách nhiệm. Tôi nhận tội lỗi về bản thân tôi, cho nên nếu bạn gặp Thượng đế vào ngày phán xử cuối cùng, bạn cứ nói với ngài rằng anh chàng này chịu trách nhiệm. Và tôi sẽ đứng đó làm nhân chứng cho bạn rằng bạn không chịu trách nhiệm. Cho nên đừng lo nghĩ về việc nó là tội lỗi. Thảnh thơi và không cố gắng bỏ nó bằng nỗ lực. Không, cố gắng sẽ không giúp ích đâu.

Thiền tin vào hiểu biết vô nỗ lực.

Cho nên gợi ý của tôi là: hút nhiều nhất tuỳ ý bạn - chí hút có tính thiền. Nếu Thiền có thể uống trà một cách có tính thiền, sao bạn không thể hút thuốc mà có tính thiền? Thực ra, trà chứa cùng chất kích thích như thuốc lá chứa; nó là cùng chất kích thích, không có mấy khác biệt. Hút thuốc có tính thiền, rất có tính tôn giáo. Làm nó thành lễ hội đi. Thử nó theo cách của tôi.

Làm một góc nhỏ trong nhà bạn chỉ dành cho hút thuốc: một ngôi đền nhỏ được dành riêng, chuyên dành cho thượng đế hút thuốc. Đầu tiên cúi mình trước bao thuốc lá của bạn. Có tán gẫu chút ít, nói chuyện với thuốc lá. Hỏi, "Các cậu ngon chứ?" Và thế rồi rất chậm rãi lấy thuốc lá ra - rất chậm rãi, chậm như bạn có thể làm, vì chỉ nếu bạn lấy nó ra rất chậm rãi bạn mới có nhận biết. Đừng làm việc đó theo cách máy móc, như bạn bao giờ cũng làm. Thế rồi gõ điếu thuốc trên bao thuốc rất chậm và lâu tuỳ bạn muốn. Không có vội vàng gì. Thế rồi lấy bật lửa ra, cúi mình trước bật lửa. Đây là những thượng đế lớn lao, các thiên thần! Ánh sáng là Thượng đế, vậy bật lửa sao không?

Thế rồi bắt đầu hút thuốc rất chậm rãi, giống như làm vipassana. Đừng làm nó như pranayama - chóng và nhanh và sâu - nhưng rất chậm. Phật nói: Thở một cách tự nhiên. Cho nên bạn hút thuốc một cách tự nhiên: rất chậm, không vội vàng. Nếu nó là tội lỗi bạn đang trong vội vàng. Nếu nó là tội lỗi bạn muốn kết thúc nó sớm nhất có thể được. Nếu nó là tội lỗi bạn không muốn nhìn vào nó. Bạn liên tục đọc báo và bạn liên tục hút thuốc. Ai muốn nhìn vào tội lỗi? Nhưng nó không phải là tội lỗi, cho nên quan sát nó - quan sát từng hàng động của bạn.

Phân chia các hành động của bạn thành những mảnh nhỏ để cho bạn có thể di chuyển rất chậm chạp. Và bạn sẽ ngạc nhiên: bằng việc quan sát việc hút thuốc của bạn, dần dần, dần dần việc hút thuốc sẽ trở nên ngày càng ít đi. Và một ngày nào đó đột nhiên... nó mất đi. Bạn đã không làm nỗ lực nào để bỏ nó; nó đã bỏ theo cách riêng của nó, vì bằng việc trở nên nhận biết về hình mẫu chết, lệ thường, thói quen máy móc, bạn đã tạo ra, bạn đã làm thoát ra, một năng lượng tâm thức mới trong bạn. Chỉ năng lượng đó có thể giúp cho bạn; không cái gì khác đã bao giờ giúp được.

Và điều đó không chỉ với việc hút thuốc thôi đâu, Gurucharan, nó cũng là vậy với mọi thứ khác trong cuộc sống: đừng cố gắng quá vất vả để thay đổi bản thân bạn. Điều đó để lại sẹo. Cho dù bạn thay đổi, thay đổi của bạn sẽ vẫn còn hời hợt. Và bạn sẽ thấy cái thay thế ở đâu đó; bạn sẽ phải tìm cái thay thế, bằng không bạn sẽ cảm thấy trống rỗng.

Và khi cái gì đó tàn phai đi theo cách riêng của nó, bạn đã trở nên nhận biết im lặng thế về cái ngu xuẩn của nó mà không nỗ lực nào được cần tới, khi nó đơn giản đổ xuống, giống hệt lá khô rụng khỏi cây, nó ra đi không để lại vết sẹo nào đằng sau và nó ra đi không bản ngã nào đằng sau.

Nếu bạn bỏ cái gì đó bằng nỗ lực, nó tạo ra bản ngã lớn. Bạn bắt đầu nghĩ, "Bây giờ mình là người đức hạnh vì mình không hút thuốc." Nếu bạn nghĩ rằng việc hút thuốc là tội lỗi, một cách tự nhiên, hiển nhiên, nếu bạn bỏ nó bạn sẽ nghĩ bạn là người rất đức hạnh.

Đó là cách người đức hạnh của bạn là vậy. Ai đó không hút thuốc, ai đó không uống rượu, ai đó ăn chỉ một lần một ngày, ai đó không ăn ban đêm, ai đó thậm chí dừng uống nước trong đêm... và tất cả họ đều là những thánh nhân lớn! Đây là những phẩm chất thánh thiện, đức hạnh lớn lao!

Chúng ta đã làm cho tôn giáo thành xuẩn ngốc thế. Nó đã mất mọi niềm vinh quang. Nó đã trở thành ngu xuẩn như mọi người vậy. Nhưng toàn thể sự việc tuỳ thuộc vào thái độ của bạn: nếu bạn nghĩ cái gì đó là tội lỗi, thế thì đức hạnh của bạn sẽ chính là cái đối lập của nó.

Tôi nhấn mạnh: không hút thuốc không phải là đức hạnh, hút thuốc không phải là tội lỗi; nhận biết là đức hành, vô nhận biết là tội lỗi. Và thế thì cùng luật này áp dụng được cho cả đời bạn.

Câu hỏi thứ ba

Osho ơi,

Hôm nọ trong bài nói thầy đã nói rằng tính chất sannyas chỉ tới khi điểm tự tử đã được đạt tới. Nhưng tôi không cảm thấy tự tử khi tôi nhận tính chất, chỉ trong tình yêu sâu sắc với thầy. Cuộc sống của tôi dường như giầu có, nhưng thầy đã làm nó thành giầu có hơn vô tận. Tôi không phải là sannyasin thực vì tôi không cảm thấy tự tử chứ gì?

Prem Sunderam,

Và yêu là gì? Nó là tự tử lớn nhất trên thế giới! Yêu nghĩa là tự tử: tự tử của bản ngã. Yêu nghĩa là vứt bỏ bản ngã. Đó là lí do tại sao mọi người sợ yêu thế. Họ nói về nó, họ giả vờ nữa. Họ xoay xở để lừa người khác và bản thân họ nữa rằng họ yêu. Nhưng họ né tránh yêu - vì yêu đòi hỏi trước tiên bạn phải chết; chỉ thế thì bạn mới được phục sinh.

Cho nên điều tôi đã nói là tuyệt đối đúng và tuyệt đối áp dụng được cho bạn. Và cuộc sống chắc chắn trở nên giầu có hơn. Bạn càng chết đi bản ngã, cuộc sống của bạn càng giầu có hơn, cuộc sống của bạn càng đầy yêu tràn ngập và niềm vui và cực lạc.

Không, bạn là sannyasin thực của tôi đấy - nhưng yêu là điều tối thượng trong tự tử. Mọi tự tử khác đều là tự tử nhỏ. Ai đó tự tử; đó chỉ là về vật lí. Yêu là tự tử tâm lí và thiền là tự tử tâm linh. Trong yêu bạn chết đi về tâm lí, bạn vứt bỏ bản ngã tâm lí, và trong thiền bạn vứt bỏ chính ý tưởng về cái ta, ngay cả cái ta tối cao. Bạn trở thành cái không... và trong cái không đó nở ra hoa sen trắng của vị Phật.

Câu hỏi thứ tư

Osho ơi,

Làm sao tôi có thể học được các bí mật của cuộc sống?

Rabindra,

Không có bí mật trong cuộc sống. Hay bạn có thể nói: cuộc sống là bí mật mở. Mọi thứ đều sẵn có, không cái gì bị giấu. Mọi điều bạn cần chỉ là mắt để thấy.

Điều đó giống như người mù hỏi: "Tôi muốn học bí mật của ánh sáng." Mọi điều người đó cần là điều trị mắt để cho người đó có thể thấy. Ánh sáng là sẵn có, nó không phải là bí mật. Nhưng người đó mù - với người đó không có ánh sáng. Nói gì về ánh sáng? Với người đó thậm chí không có bóng tối - vì ngay cả để thấy bóng tối mắt là được cần. Người mù không thể thấy được bóng tối. Nếu bạn có thể thấy bóng tối bạn có thể thấy được ánh sáng; chúng là hai mặt của cùng một đồng tiền. Người mù không biết gì về bóng tối và không biết gì về ánh sáng. Bây giờ người đó muốn học bí mật của ánh sáng.

Chúng ta chỉ có thể giúp được người đó, không bằng việc dạy người đó những chân lí lớn về ánh sáng - chúng sẽ là vô dụng - mà bằng việc mổ mắt người đó.

Đó đích xác là điều đang được thực hiện ở đây. Đây là rạp mổ. Khoảnh khắc bạn trở thành sannyasin bạn đang sẵn sàng cho bàn mổ, và bạn phải qua nhiều ca mổ giải phẫu. Đó là điều mọi cách trị liệu là vậy. Và nếu bạn sống sót qua mọi trị liệu, thế thì tôi có đó chung cuộc để kết liễu bạn!

Khoảnh khắc bản ngã biến mất, mọi bí mật đều là bí mật mở. Cuộc sống không giống như nắm tay; nó là bàn tay mở.

Nhưng mọi người thích thú ý tưởng rằng cuộc sống có bí mật - bí mật giấu kín. Chỉ để tránh cái mù của mình mà họ đã tạo ra ý tưởng về các bí mật giấu kín, về tri thức bí truyền mà không sẵn có cho bất kì người nào, hay là sẵn có chỉ cho những người lão luyện lớn, sống ở Tây Tạng hay trong Himalayas, hay người không còn trong thân thể họ, người sống chỉ trong thể tinh tú và dường như chỉ vài người được chọn. Và đủ mọi loại vô nghĩa đã được duy trì suốt nhiều thời đại bởi lí do đơn giản là bạn muốn né tránh việc nhìn, việc nhận ra sự kiện đơn giản về cái mù của bạn. Thay vì nói, "Tôi mù," bạn nói, "Các bí mật của cuộc sống là bị giấu rất kín; chúng không dễ dàng sẵn có. Mình sẽ cần việc khai tâm lớn."

Cuộc sống không bí truyền chút nào. Nó được viết trên từng lá của từng cây, trên từng viên sỏi trên bãi biển; nó được chứa trong từng tia sáng mặt trời - bất kì cái gì bạn bắt gặp đều là cuộc sống trong mọi cái đẹp của nó. Và cuộc sống không sợ bạn, cho nên tại sao nó phải che giấu bản thân nó? Thực ra, bạn đang trốn, liên tục cố gắng che giấu bản thân bạn. Bạn đóng bản thân bạn lại với cuộc sống bởi vì bạn sợ cuộc sống. Bạn sợ sống - vì sống yêu cầu chết thường xuyên.

Bạn phải chết đi mọi khoảnh khắc của quá khứ. Đó là yêu cầu lớn của sống - đơn giản nếu bạn hiểu rằng quá khứ không còn nữa. Tuột ra khỏi nó đi, tỉnh ra khỏi nó đi! Nó được kết thúc rồi. Đóng chương đó lại, đừng cứ mang nó! Và thế thì cuộc sống là sẵn có cho bạn.

Nhưng bạn vẫn còn trong quá khứ; quá khứ liên tục treo quanh bạn, tàn tích không bao giờ chấm dứt. Và thay vì đi tới hiện tại, tàn tích của quá khứ đẩy bạn hướng tới tương lai. Cho nên hoặc bạn ở trong kí ức hoặc bạn trong tưởng tượng của bạn. Đây là hai cách để bỏ lỡ cuộc sống; bằng không không có nhu cầu bỏ lỡ cuộc sống. Chỉ bỏ đi các kí ức và tưởng tượng. Quá khứ không còn nữa, tương lai chưa có; cả hai là không tồn tại. Mọi cái tồn tại là hiện tại, bây giờ. Bây giờ là Thượng đế.

Đi vào cánh cửa của bây giờ và mọi thứ được lộ ra - lộ ra ngay lập tức, lộ ra tức khắc. Cuộc sống không là kẻ keo kiệt: nó không bao giờ che giấu cái gì, nó không giữ lại cái gì. Nó sẵn sàng cho mọi thứ, toàn bộ và vô điều kiện. Nhưng bạn không sẵn sàng.

Và Rabindra, bạn hỏi: Làm sao tôi có thể học được bí mật của cuộc sống?

Vấn đề không phải là việc học; nó nhiều phần là vấn đề dỡ bỏ. Bạn đã học quá nhiều rồi: Veda, Upanishad, Gita, Koran, Kinh Thánh, Talmud. Hàng nghìn kinh sách có bên trong bạn, đang la hét, gây ồn ào, đánh nhau; mọi loại ý thức hệ thường xuyên cố gắng hấp dẫn chú ý của bạn. Tâm trí bạn là đống lộn xộn! Nó quá đông đúc, nó là nhiều thứ. Dỡ bỏ bớt đi! Mọi thứ bạn đã tích luỹ mãi cho tới giờ như tri thức, dỡ hết nó ra.

Thiền nhân là đúng khi họ nói: Không việc biết là điều thân thiết nhất.

Việc dỡ bỏ là quá trình mà có thể mang bạn tới không gian đẹp đó của không việc biết. Và thế rồi quan sát. Quan sát cuộc sống mà không tri thức nào diễn giải nó. Bạn đã trở thành quen thuộc thế với diễn giải.

Khoảnh khắc bạn thấy mặt trời lặn, ngay lập tức, theo thói quen, bạn lặp lại những lời bạn đã nghe từ người khác: "Mặt trời lặn đẹp làm sao!" Bạn không ngụ ý gì bởi điều đó; bạn thậm chí không nhìn vào mặt trời lặn. Bạn đã không cho phép nó xuyên thấu vào trái tim bạn. Bạn không cảm thấy ngạc nhiên nào. Bạn không trong trạng thái kính nể. Bạn đã không quì xuống. Bạn không nhìn với mắt không chớp, cuốn hút. Không cái gì của điều đó. Chỉ một lưu ý hững hờ: "Mặt trờ lặn đẹp làm sao!" Chỉ một cách nói, kiểu cách, chỉ ra rằng bạn là người có văn hoá, phức tạp, rằng bạn biết đẹp là, rằng bạn có cảm giác thẩm mĩ lớn, rằng bạn có nhạy cảm lớn hướng tới tự nhiên. Bạn không nhìn vào mặt trời lặn. Bạn đã bao giờ nhìn vào mặt trời lặn chưa? Nếu bạn đã nhìn bạn chắc đã không hỏi câu hỏi này; mặt trời lặn chắc đã nói cho bạn tất cả.

Bạn đã bao giờ nhìn vào đoá hồng chưa? Vâng, bạn nói, "Nó đẹp!" Bạn có thể lặp lại câu ngạn ngữ nổi tiếng: "Hoa hồng là hoa hồng là hoa hồng," nhưng bạn không nhìn đoá hồng. Bạn đầy lời, đủ mọi loại cách nói - thơ ca, triết lí - nhưng giữa bạn và đoá hồng có bức tường lớn thế, bức Trường thành Trung Quốc. Đằng sau bức tường đó bạn đang ẩn trốn.

Và bạn hỏi: Làm sao tôi có thể học được bí mật của cuộc sống?

Và cuộc sống diễn ra hoàn toàn trần trụi, hoàn toàn lộ liễu, tuyệt đối sẵn có. Mọi điều được cần là trạng thái không biết, một không gian trống rỗng, cái có thể hấp thu nó, cái có thể đón nhận nó. Chỉ khi bạn ở trong trạng thái của không việc biết bạn mới là người chủ, và thế thì cuộc sống trở thành vị khách.

Chỉ quan sát, không đánh giá. Không nói "tốt," không nói "tồi"; không nói "đẹp," không nói "xấu." Không nói cái gì chút nào! Không nói gì, không đem tâm trí của bạn vào, chỉ quan sát với đôi mắt trống rỗng hoàn toàn, như tấm gương. Phản xạ mặt trăng, các vì sao, mặt trời, cây cối, người, con vật, chim chóc. Và cuộc sống sẽ rót bản thân nó vào trong bản thể bạn. Và nó là nguồn năng lượng không cạn. Và năng lượng là vui sướng.

William Blake là đúng khi ông ấy nói: Năng lượng là vui sướng. Và khi cuộc sống rót năng lượng của nó vào bản thể bạn, nó làm trẻ khoẻ lại bạn, nó đem sức sống tới cho bạn; bạn thường xuyên được sinh ra. Một con người thực, sống động được sinh đi sinh lại mãi mọi khoảnh khắc. Người đó tươi tắn, người đó bao giờ cũng trẻ. Ngay cả khi người đó chết người đó vẫn tươi tắn và trẻ trung. Ngay cả trong khoảnh khắc của chết, sống vẫn rót ngày càng nhiều năng lượng vào người đó. Cách tiếp cận cuộc sống của người đó - không có tâm trí - giúp cho người đó nhìn không chỉ sống mà cả chết nữa. Và khi bạn có khả năng nhìn sống, bạn có khả năng nhìn chết. Và nhìn chết nghĩa là không có chết; tất cả đều là sống, và vĩnh hằng, vô thuỷ, vô chung. Và bạn là một phần của lễ hội vô hạn này.

Chỉ quan sát, tỉnh táo, và vận hành từ trạng thái hồn nhiên. Câu hỏi của bạn dường như là thông thái.

Bạn nói: Làm sao tôi có thể học được bí mật của cuộc sống?

Bạn vẫn đang hỏi như học trò, học sinh trường làng.

Cuộc sống sẵn sàng mọi khoảnh khắc để ôm choàng bạn. Bạn đang trốn khỏi cuộc sống vì bạn sợ. Bạn muốn cuộc sống theo thuật ngữ của bạn. Bạn muốn cuộc sống có tính Hindu hay có tính Mô ha mét giáo hay có tính Ki tô giáo, và cuộc sống không thể làm điều đó được. Bạn muốn cuộc sống tương ứng theo Gita hay Koran, và cuộc sống không thể làm điều đó được.

Đừng đặt điều kiện lên cuộc sống. Đặt điều kiện lên cuộc sống là xấu, bạo hành, ngu xuẩn. Vẫn còn mở vô điều kiện... và đột nhiên tiếng chuông nào đó trong tim bạn bắt đầu ngân lên, hoà điệu với cái toàn thể. Âm nhạc nảy sinh, giai điệu được sinh ra. Bạn không còn tách rời như người học, như người biết. Chung cuộc bạn thậm chí không tách rời như người quan sát; người quan sát và cái được quan sát rút cục trở thành một.

Đó là khoảnh khắc của chứng ngộ, của Phật tính, khi bạn là một phần của cái toàn thể này, phần bản chất, không thể tách rời. Thế thì bạn là cuộc sống - cần gì học cái gì? Bạn là nó rồi; bạn không tách rời khỏi nó. Ai sẽ học và học về cái gì? Bạn là cuộc sống. Thế thì việc kinh nghiệm nảy sinh: không việc biết nhưng có trải nghiệm, không tri thức mà trí huệ.

Raul đang ngồi dựa vào bức vách của túp lều gạch chưa nung của bạn anh ta Pablo. Pablo ra khỏi nhà mang butterfly (con bướm) trong tay.

"Này, Pablo," Raul gọi. "Cậu đi đâu với con bướm thế?"

"Tới đi kiếm chút bơ (butter)," Pablo đáp.

"Ồ, anh bạn ngốc!" Raul nói. "Cậu không thể kiếm được bơ bằng bướm đâu!"

Vài phút sau, với sự sững sờ của Raul, Pablo trở về với một thùng bơ.

Một chút sau Pablo lại đi ra, lần này mang về một bình horse-fly (con mòng).

"Ấy, Pablo," Raul gọi, "cậu định đi đâu với những con mòng này?"

"Cậu nghĩ đi đâu nào?" Pablo trả lời. "Đi kiếm horse (ngựa), tất nhiên rồi!"

Pablo trở về trong vài phút để lại một cặp ngựa giống đẹp.

"Thấy chưa, tớ đã bảo cậu!" Pablo nói với Raul đang ngạc nhiên.

Mười phút sau Pablo bước ra nắm chặt một nhúm pussy willow (liễu tơ) (pussy còn có nghĩa là bộ phận sinh dục nữ).

"Ấy, Pablo!" Raul kêu lên. "Đợi tới với - tớ đi cùng cậu!"

Quan sát đi. Không cái gì bị che giấu cả - chỉ quan sát. Và dần dần, dần dần bạn sẽ bắt đầu đi cùng cuộc sống. Dần dần, dần dần bạn sẽ không còn tách rời, bạn sẽ đi theo cuộc sống. Và đi theo cuộc sống là có tính tôn giáo. Không đi theo Christ, không đi theo Phật, nhưng đi theo cuộc sống là có tính tôn giáo.

Câu hỏi thứ năm

Osho ơi,

Tôi có thể tìm ra câu trả lời cho mọi câu hỏi tôi hỏi thầy trong bản thân tôi, nhưng dầu vậy tôi vẫn muốn hỏi thầy một câu - chỉ cho vui, đơn giản nhận lời mời của thầy. Liệu thực sự có khả năng cho một người bình thường như bản thân tôi sống trong thế giới này, kiếm tiền và tiêu tiền, và vẫn trong trạng thái vô trí thường xuyên được không?

Deva David,

Tôi sẽ không trả lời câu hỏi này đâu - chỉ để cho vui! Nếu bạn có thể tìm được câu trả lời cho mọi câu hỏi rồi, tìm nốt câu trả lời cho câu hỏi này nữa đi!

Và bạn dường như không phải là người thường - người có thể tìm ra được mọi câu trả lời cho mọi câu hỏi bên trong bản thân mình thì không thể là người thường được, bằng không làm sao bạn sẽ định nghĩa được phi thường?

Không, tôi sẽ không làm bận tâm bạn với câu trả lời - bạn tìm ra nó bên trong bản thân bạn đi. Khi nào bạn không thể tìm được nó, thế thì hỏi lại tôi vậy.

Câu hỏi thứ sáu

Osho ơi,

Người ta không thể tin vào Thượng đế mà không nhìn thấy ngài được không?

Surendra Mohan,

Ai bảo bạn tin vào Thượng đế? Tôi chống lại mọi niềm tin. Bạn phải là người rất mới ở đây. Niềm tin là phi tôn giáo, cũng nhiều như không tin vậy. Niềm tin nghĩa là bạn không biết vậy mà bạn đã chấp nhận cái gì đó. Nó có tính hèn nhát - bạn đã không truy hỏi. Bạn giả vờ, bạn là kẻ đạo đức giả.

Mọi người tin đều là kẻ đạo đức giả - người Cơ đốc giáo và người cộng sản, người Jaina và người Do Thái - tất cả. Người tin là kẻ đạo đức giả. Họ không biết và vậy mà họ giả vờ dường như họ biết. Niềm tin là gì? Nó là chơi trò chơi "dường như." Và cùng điều đó là đúng cho không tin.

Người cộng sản không biết rằng không có Thượng đế, cũng như người Hindu không biết rằng có Thượng đế. Người Hindu tin có Thượng đế, người cộng sản tin không có Thượng đế. Không tin cũng là một loại niềm tin - loại niềm tin phủ định. Và đó là lí do tại sao dễ dàng trở thành người Hindu từ việc là người cộng sản hay dễ trở thành người cộng sản từ việc là người Hindu.

Chính một sự kiện nổi tiếng là trước cuộc cách mạng Nga, nước Nga đã là một trong những nước tôn giáo nhất trên thế giới. Thế rồi cái gì đã xảy ra? Sau mười năm cách mạng, toàn thể đất nước trở thành vô thần. Cùng những người đã là người tin cuồng tín trở thành người không tin cuồng tín! Trên bề mặt điều đó có vẻ đáng phân vân, nhưng nó không vậy. Chủ nghĩa cuồng tín là như nhau; không cái gì đã thay đổi. Họ đã là những người Ki tô giáo cuồng tín, bây giờ họ là những người cộng sản cuồng tín. Họ đã tin tưởng một cách điên rồ, bây giờ họ không tin một cách điên rồ, tính điên của họ là như cũ. Và niềm tin của họ là sai vì họ đã không trải nghiệm nó, và niềm không tin của họ là sai vì họ đã chưa trải nghiệm việc vắng bóng của Thượng đế.

Surendra Mohan, bạn hỏi tôi: Người ta không thể tin vào Thượng đế mà không nhìn thấy ngài được không?

Ngay chỗ đầu tiên không cần tin vào Thượng đế. Và nếu bạn tin bạn sẽ không bao giờ có khả năng biết ngài. Niềm tin sẽ trở thành rào chắn; niềm tin bao giờ cũng là rào chắn. Niềm tin nghĩa là bạn đang mang định kiến, và bạn sẽ không có khả năng thấy cái đang đó. Bạn sẽ phóng chiếu ý tưởng riêng của bạn.

Đó là lí do tại sao người Hindu, khi người đó đi tới linh ảnh của Thượng đế, sẽ thấy Krishna với chiếc sáo. Người đó sẽ không bao giờ thấy Christ, người đó sẽ không bao giờ thấy Mahavira, người đó sẽ không bao giờ thấy Phật. Còn người Ki tô giáo? Người đó không bao giờ thấy Krishna hay Phật. Còn người Do Thái? Người đó có ý tưởng riêng của họ. Cho nên khi bạn nhìn, cái bạn nhìn không thực sự là cái thực mà là phóng chiếu riêng của bạn, ý tưởng riêng của bạn.

Nhớ lấy: chừng nào bạn thậm chí còn một ý tưởng bên trong bạn, kinh nghiệm của bạn sẽ bị bóp méo bởi nó.

Gợi ý của tôi cho người của tôi là: không mang bất kì ý tưởng nào về Thượng đế, ủng hộ hay chống đối. Không mang bất kì hình ảnh nào của Thượng đế. Thực ra, Thượng đế là tuyệt đối không có liên quan - có tính thiền đi! Và thiền nghĩa là: bỏ mọi ý nghĩ, bỏ mọi ý thức hệ, bỏ mọi tri thức. Bỏ bản thân tâm trí.

Và thế rồi khi bạn ở trong trạng thái vô trí, cái gì đó không thể hình dung được, không thể tin được, không thể dự đoán được, không thể diễn đạt được, lại được trải nghiệm. Bạn có thể gọi nó là Thượng đế, bạn có thể gọi nó là chân lí, bạn có thể gọi nó là niết bàn, hay bất kì cái gì bạn muốn gọi nó. Bạn là tự do vì không từ nào mô tả cho nó, do đó bất kì từ nào cũng là tốt như bất kì từ nào khác. Nhưng đừng mang bất kì niềm tin nào.

Và bạn ngụ ý gì: "...mà không nhìn thấy ngài"? Bạn có nghĩ một ngày nào đó bạn sẽ nhìn thấy Thượng đế không? Thượng đế có là người không? Đó là cách mọi người nghĩ: Thượng đế giống như Rama, bao giờ cũng mang cung có tên. Bây giờ, trong thế kỉ hai mươi, mang cung có vẻ ngu xuẩn thế. Cho ông ấy bom nguyên tử đi - điều đó sẽ có vẻ đương đại hơn nhiều! Jesus trên cây chữ thập... hai mươi thế kỉ đã qua rồi. Bây giờ chúng ta có ghế điện! Cho ông ấy ghế điện đi. Ít nhất ông ấy có thể nghỉ ngơi trên ghế này! Dầu vậy bạn vẫn cứ cho ông ấy cây chữ thập. Làm cho ý tưởng của bạn thêm chút ít đương đại đi. Chúng tất cả lạc hậu rồi.

Bạn ngụ ý gì bởi việc "nhìn thấy Thượng đế"? Ngài có là người không? Ngài sẽ nói xin chào và bạn sẽ bắt tay ngài chứ? Thượng đế không phải là người, do đó Thượng đế không thể được nhìn thấy theo nghĩa đó. Thượng đế là sự hiện diện.

Không có Thượng đế nhưng có tính thượng đế. Nó là phẩm chất, hương thơm. Bạn trải nghiệm nó, bạn không nhìn thấy nó. Và khi bạn trải nghiệm nó, nó không phải là cái gì đó có đó như một đối thể; nó là cái gì đó ở đây, trong trung tâm của trái tim bạn. Nó là tính chủ thể của bạn, nó là tâm thức của bạn.

Cho nên không có vấn đề về tin và không có vấn đề về thấy.

Nhưng mọi người được nuôi lớn theo đủ mọi loại niềm tin và họ liên tục nhìn thấy qua định kiến của họ. Cho nên bất kì cái gì khớp với định kiến của họ đều đi vào bên trong; bất kì cái gì không khớp với định kiến của họ đều bị ngăn cản không cho đi vào.

Một con voi trốn khỏi vườn bách thú địa phương và tìm đường đi vào trong vườn rau của một trong nhưng mệnh phụ nổi tiếng nhất thị trấn. Không may bà này lại chỉ vừa mới trở về từ bữa tiệc rượu mà bà ấy đã uống hơi quá nhiều. Bà ấy không quá say, tuy nhiên, khi thấy con vật trong vườn của mình, bà ấy vẫn còn tâm trí để gọi cảnh sát.

"Nhanh lên," bà ấy nói, "có một loại con vật nào đó trông kì lạ, khổng lồ trong vườn của tôi."

"Nó làm gì vậy?" viên trung sĩ trực hỏi.

"Nó dường như hái rau diếp bằng đuôi!"

"Ồ, thật thế à?" viên cảnh sát cảnh giác đáp. "Và nó đang làm gì với cái đó?"

Quí bà nhìn chăm chú vào vườn thêm một lần nữa rồi nói, "Trung sĩ ơi, cho dù tôi có nói cho ông, ông sẽ không bao giờ tin điều đó đâu!"

Thượng đế được kinh nghiệm. Không ai đã bao giờ có khả năng nói đích xác kinh nghiệm đó là gì. Và cho dù ai đó cố nói điều đó ra, bạn sẽ không tin điều đó. Định kiến của bạn, các ý tưởng tiên thiên của bạn, sẽ ngăn cản bạn.

Không, Surendra Mohan, không cần tin vào Thượng đế; thậm chí không cần tin rằng một ngày nào đó bạn sẽ nhìn thấy ngài. Thực ra, Thượng đế không phải là một chủ thể tôn giáo chút nào - bạn sẽ ngạc nhiên khi bạn nghe điều đó - Thượng đế là chủ đề triết học. Nó dành cho những người vô dụng đó, người đi vô tận vào trong chặt chẻ logic và chẻ đôi sợi tóc. Nó dành cho những người đó để thảo luận Thượng đế.

Người có tính tôn giáo không quan tâm tới Thượng đế; người đó quan tâm nhiều tới chính cội nguồn của bản thể mình, người đó là ai: "Tôi là ai?" Đó là câu hỏi tôn giáo nền tảng nhất - không Thượng đế, không cõi trời, không địa ngục, mà "Tôi là ai?" Và nếu bạn có thể tìm ra chân lí của bản thể riêng của bạn, bạn đã tìm ra mọi chân lí cần biết và đáng biết. Bạn sẽ tìm ra Thượng đế và bạn sẽ tìm ra niết bàn và bạn sẽ tìm ra mọi điều mà những người thấy, các rishis, chư Phật, các nhà tiên trí, trong nhiều thời đại, đã từng bảo bạn truy tìm vào.

Nhưng đừng làm ra việc truy hỏi triết lí, bằng không bạn sẽ chấm dứt với kết luận. Và mọi kết luận đều nguy hiểm vì một khi bạn kết luận bạn trở thành cuồng tín về kết luận của bạn, bạn bắt đầu níu bám lấy nó. Bạn trở nên sợ chân lí - vì ai biết? Chân lí có thể quấy rối kết luận của bạn, và kết luận của bạn ấm cúng thế và thuận tiện thế, và nó đã giúp cho bạn cảm giác an ninh nào đó. Cho nên bạn liên tục níu bám lấy kết luận của bạn - và kết luận của bạn là kết luận của bạn.

Nếu bạn vô nhận biết, kết luận của bạn có thể có giá trị gì? Kết luận của bạn không thể lớn hơn bạn được, kết luận của bạn không thể cao hơn bạn được. Kết luận của bạn sẽ cao, sâu, như bạn cao và như bạn sâu. Kết luận của bạn sẽ chỉ phản ánh bạn.

Thượng đế không phải là kết luận. Nó không được đạt tới bằng quá trình logic - bằng việc tin, bằng thảo luận, bằng phân tích, không. Mọi quá trình tâm trí đều phải dừng lại. Khi mọi quá trình đã dừng lại, cái gì đó - gọi nó là XYZ - đột nhiên trào lên bên trong bạn. Vài phẩm chất có thể được chỉ ra: bạn sẽ cảm thấy cực kì cực lạc, phúc lạc, ở nhà, thoải mái. Lần đầu tiên sự tồn tại sẽ là nhà bạn. Bạn sẽ không là người ngoài, người lạ. Lần đầu tiên sẽ không có xung đột giữa bạn và sự tồn tại, không đấu tranh vì sự sống còn của kẻ mạnh nhất. Lần đầu tiên bạn sẽ ở trong trạng thái buông bỏ. Và trong buôn bỏ trào lên niềm vui lớn lao.

Bạn sẽ có khả năng ca bài ca mà bạn đã mang trong tim bạn và vẫn còn chưa được hát lên. Bạn sẽ có khả năng nở hoa trong cả nghìn đoá hoa. Hay như ở phương Đông chúng ta nói: bạn sẽ bùng nở trong hoa sen một nghìn cánh của tâm thức, của nhận biết. Đó là Thượng đế - hay tốt hơn, tính thượng đế.

Câu hỏi thứ bẩy

Osho ơi,

Tôi biết thầy chống lại hôn nhân, nhưng dầu vậy tôi vẫn muốn kết hôn. Tôi có thể có phúc lành của thầy được không?

Rakesh,

Suy ngẫm về câu châm ngôn của Murphy: Kẻ ngu và sự bình thản của anh ta sớm tách ra.

Câu này còn chưa được công bố ở bất kì đâu, nhưng Asha là người trông coi các bản thảo chưa xuất bản của Murphy, cho nên cô ấy liên tục cung cấp những câu châm ngôn này của Murphy cho tôi. Suy ngẫm về nó đi: Kẻ ngu và sự bình thản của anh ta sớm tách ra.

Đó là điều hôn nhân sẽ là vậy. Chỉ người ngu mới nghĩ dưới dạng pháp lí; bằng không, yêu là đủ. Và tôi không chống lại hôn nhân - tôi ủng hộ yêu. Nếu yêu trở thành hôn nhân của bạn, tốt; nhưng đừng hi vọng rằng hôn nhân có thể mang tới yêu. Điều đó là không thể được. Yêu có thể trở thành hôn nhân. Bạn phải làm việc rất có ý thức để biến đổi yêu của bạn thành hôn nhân.

Bình thường, mọi người phá huỷ yêu của họ. Họ làm mọi thứ để phá huỷ nó và thế rồi họ khổ. Và họ liên tục nói, "Cái gì đã đi sai?" Họ phá huỷ - họ làm mọi thứ để phá huỷ nó.

Có ham muốn và khao khát vô cùng về yêu, nhưng yêu cần nhận biết lớn lao. Chỉ thế thì nó mới có thể đạt tới cực đỉnh cao nhất của nó - và cực đỉnh cao nhất đó là hôn nhân. Nó không liên quan gì tới luật pháp. Nó là việc hội nhập của hai trái tim vào trong tính toàn bộ. Nó là sự vận hành của hai người trong tính đồng bộ - đó là hôn nhân.

Nhưng mọi người cố gắng yêu và bởi vì họ vô ý thức... khao khát của họ là tốt, nhưng yêu của họ đầy ghen, đầy sở hữu, đầy giận dữ, đầy khó chịu. Chẳng mấy chốc họ phá huỷ nó. Do đó trong hàng thế kỉ họ đã phụ thuộc vào hôn nhân. Tốt hơn cả là bắt đầu bằng hôn nhân để cho luật pháp có thể bảo vệ bạn khỏi phá huỷ nó. Xã hội, chính phủ, toà án, cảnh sát, tu sĩ, tất cả họ sẽ ép buộc bạn phải sống trong thể chế của hôn nhân, và bạn sẽ chỉ là nô lệ. Nếu hôn nhân là thể chế, bạn sẽ là nô lệ trong nó. Chỉ nô lệ mới muốn sống trong các thể chế.

Hôn nhân là hiện tượng khác toàn bộ, không: nó là cực đỉnh của yêu. Thế thì nó là tốt. Tôi không chống lại hôn nhân - tôi ủng hộ cho hôn nhân thực. Tôi chống lại cái giả, cái rởm, cái đang tồn tại. Nhưng nó là việc thu xếp. Nó cho bạn an ninh nào đó, an toàn, bận bịu. Nó giữ bạn bị dính líu. Ngoài ra, nó không cho bạn giầu có gì, nó không cho bạn chất nuôi dưỡng gì.

Cho nên, Rakesh, nếu bạn muốn có hôn nhân tương ứng với tôi, chỉ thế thì tôi mới có thể cho bạn phúc lành của tôi.

Học yêu đi, và bỏ mọi thứ đi ngược lại yêu. Đó là nhiệm vụ lên dốc. Đó là nghệ thuật lớn nhất trong sự tồn tại, có khả năng yêu. Người ta cần tinh tế thế, văn hoá bên trong thế, tính thiền thế, để cho người ta có thể thấy ngay lập tức cách người ta liên tục phá huỷ. Nếu bạn có thể tránh được việc có tính phá huỷ, nếu bạn trở nên sáng tạo trong mối quan hệ của bạn; nếu bạn hỗ trợ cho nó, nuôi dưỡng nó; nếu bạn có năng lực từ bi với người kia, không chỉ đam mê... Một mình đam mê không có khả năng để duy trì yêu; từ bi được cần tới. Nếu bạn có khả năng từ bi hướng tới người kia; nếu bạn có khả năng chấp nhận những giới hạn của người đó, sự bất toàn của người đó; nếu bạn có khả năng chấp nhận người đó theo cách người đó đang vậy và vẫn yêu - thế thì một ngày nào đó hôn nhân xảy ra. Điều đó có thể mất nhiều năm. Điều đó có thể mất cả đời bạn.

Bạn có thể có phúc lành của tôi, nhưng với hôn nhân pháp lí bạn không cần có phúc lành của tôi - và phúc lành của tôi sẽ không giúp gì cả. Và thận trọng vào! Trước khi bạn nhảy vào trong nó, cho nó một giây suy nghĩ đã.

Một người đàn bà bước vào trong cửa hàng vật nuôi và thấy một con chim với cái mỏ lớn. "Con chim trông kì lạ kia là gì vậy?" bà ấy hỏi người chủ.

"Đó là con chim nuốt chửng," ông ấy trả lời.

"Sao ông gọi nó là con chim nuốt chửng?"

Người này nói với con chim, "Chim nuốt chửng, ghế của tao!"

Con chim lập tức bắt đầu mổ và nuốt chửng chiếc ghế.

"Tôi sẽ mua nó," người đàn bà nói.

Ông chủ hỏi tại sao.

"Thế này," bà ấy nói, "khi chồng tôi về nhà ông ấy sẽ thấy con chim và hỏi, 'Đó là cái gì?' Tôi sẽ nói, 'Chim nuốt chửng.' Và thế rồi ông ấy sẽ nói, 'Chim nuốt chửng, chân tôi!'"

Chỉ nhận biết chút ít trước khi bạn hành động! Phúc lành của tôi sẽ không giúp ích đâu. Hôn nhân là cái bẫy và vợ bạn sớm hay muộn sẽ tìm ra con chim nuốt chửng.

Bà Moskowitz thích súp gà. Một tối bà ấy đang múc súp thì có người bạn của chồng bà ấy bước vào. "Bà Moskowitz," người phát ngôn nói, "chúng tôi ở đây để nói cho bà rằng chồng bà, Izzy, đã tử nạn trong tai nạn xe hơi."

Bà Moskowitz vẫn tiếp tục ăn súp. Họ lại nói cho bà ấy lần nữa. Vẫn không phản ứng gì.

"Này," người nói phân vân lên tiếng, "chúng tôi nói cho bà rằng chồng bà chết rồi!"

Bà ấy vẫn tiếp tục bát súp. "Thưa các ông," bà ấy nói khi mồm vẫn đầy, "ngay khi tôi kết thúc món súp gà này, các ông sẽ nghe thấy tiếng than khóc!"

Hôn nhân không phải là yêu; nó là cái gì đó khác.

Một người đàn bà ở nấm mồ của chồng mình đang than khóc, "Ối, Joseph ơi, đã bốn năm rồi kể từ khi ông mất, nhưng tôi vẫn nhớ ông!"

Vừa lúc đó Grossberg đi qua và thấy người đàng bà đang khóc. "Tôi xin lỗi," ông ấy nói, "bà than khóc cho ai vậy?"

"Chồng tôi," bà ấy nói. "Tôi nhớ ông ấy lắm!"

Grossberg nhìn vào bia đá và rồi nói, "Chồng bà sao? Nhưng bia đá viết là 'Để tưởng nhớ tới Golda Kreps'."

"Ồ, vâng, ông ấy để mọi thứ nhân danh tôi."

Cho nên nhận biết chút ít trước khi bạn bị sập bẫy! Hôn nhân là cái bẫy: bạn sẽ bị sập bẫy bởi người đàn bà và người đàn bà sẽ bị sập bẫy bởi bạn. Nó là cái bẫy lẫn nhau. Và thế thì về pháp lí bạn được phép hành hạ lẫn nhau mãi mãi. Và đặc biệt ở nước này, không chỉ một kiếp mà cho nhiều kiếp cùng nhau! Li dị thậm chí không được phép sau khi bạn chết. Kiếp sau bạn cũng sẽ lấy cùng người vợ đó, nhớ lấy!

Và câu hỏi cuối cùng

Osho ơi,

Cái gì đang diễn ra?

Anand Subhuti,

Tôi ngạc nhiên đấy, bởi vì đó đích xác là điều tôi định hỏi tất cả các bạn! Tôi không biết. Nhưng: Không việc biết là điều thân thiết nhất.

Xem tiếp Chương 7 - Quay về Mục lục

..............................