Chương 4. Chuyến bay của một mình tới một mình

Coi nó là dễ (Tập 2) - Osho

Bài nói về Thiền

Chương 4. Chuyến bay của một mình tới một mình

Câu hỏi thứ nhất

Tất cả dường như đơn giản thế - mỗi tôi không thể hiểu được nó. Tôi vẫn cố nắm lấy nó và nó cứ lẩn tránh tôi, âm nhạc mà có thể gần như được ngửi thấy, hương vị mà gần như có thể được cảm thấy. Đôi khi tôi ở chính ngưỡng này; lúc khác nó không có trong cả triệu năm, không dành cho tôi.

Krishna Prabhu, nó là đơn giản, do đó không thể nào hiểu được nó. Nếu như nó phức tạp, việc hiểu chắc đã là có thể. Chỉ thứ phức tạp mới có thể được hiểu, vì thứ phức tạp có thể được phân tích, phân chia, phá vỡ thành các bộ phận. Thứ đơn giản là không thể phân chia được; bạn không thể phân tích được nó, bạn không thể giải phẫu nó được. Nó đơn giản có đó; không thể nào hiểu được nó.

Đó là lí do tại sao mọi thứ đơn giản đều lẩn tránh tri thức. Thượng đế là đơn giản, đó là lí do tại sao khoa học không thể biết được ngài. Yêu là đơn giản, đó là lí do tại sao khoa học có thể không có ý tưởng về nó là gì. Bất kì khi nào bạn bắt gặp một thứ đơn giản bạn đều phải bỏ nỗ lực để hiểu nó; chỉ thế thì bạn mới có thể hiểu được nó. Một loại hiểu biết mới toàn bộ sẽ được cần tới - hiểu biết của tâm, điều không phân tích, điều không mổ xẻ.

Nhìn đấy: khoa học mổ xẻ, phân tích, phân chia. Nó liên tục cố gắng tìm ra bộ phận ngày càng nhỏ hơn - nó đạt tới nguyên tử, tới điện tử, và nó liên tục phân chia. Nó sẽ không bao giờ biết về cái toàn thể, nó sẽ chỉ biết về các bộ phận. Và một khi nó đi tới một bộ phận mà không thể được phân chia, nó lại thành khó nắm bắt.

Bây giờ, khoa học chưa biết gì về điện tử, vì chúng không thể được phân chia. Một khi bạn phân chia chúng bạn sẽ biết - bạn sẽ biết cách chúng được cấu thành, về điều chúng được cấu thành. Nhưng thế rồi lần nữa bạn đối diện với cái gì đó khác - phân chia mới - và điều đó lẩn tránh tri thức.

Tôn giáo đi vào theo cách khác toàn bộ. Nó không đi vào bộ phận, nó đi vào cái toàn thể. 'Thượng đế' nghĩa là cái toàn thể - cái toàn thể không phân chia, tính toàn thể của tất cả. Làm sao bạn có thể hiểu được Thượng đế? Trong chính nỗ lực để hiểu, bạn đã trở nên tách rời khỏi nó; Thượng đế không còn là toàn bộ nữa. Người đang cố hiểu là tách rời - phân chia đã bắt đầu, bạn đang theo con đường tới khoa học. Cái biết và người biết phải trở thành tách rời; phân chia thứ nhất đã xảy ra. Bây giờ nó là quá trình vô tận.

Thượng đế có thể được biết chỉ nếu bạn vẫn còn trong quan hệ thân thuộc không phân chia với cái toàn thể.

Bạn không trở thành người biết, bạn không trở thành người quan sát. Bạn không đứng ra ngoài nó - bạn không thể đứng thế được. Bạn ở trong nó, bạn là nó - làm sao bạn có thể biết được nó? Bạn có thể là nó! Và đó là loại biết khác toàn bộ, một loại hiểu biết khác - hiểu biết nảy sinh từ bản thể.

Bạn không thể yêu từ bên ngoài được, nhưng bạn có thể yêu - và thế thì bạn sẽ biết. Nhưng việc biết đó sẽ không là một phần của cái đầu của bạn. Cái đầu sẽ vẫn còn dốt nát; bạn sẽ biết, nhưng bạn sẽ không có khả năng dịch nó vào ngôn ngữ mà cái đầu có thể hiểu được.

Bạn hỏi tôi: Tất cả dường như đơn giản thế...

Không phải là nó dường như đơn giản đâu, nó là đơn giản đấy! Nhưng bạn đã được dạy đi dạy lạy lại rằng nếu cái gì đó là đơn giản bạn sẽ có khả năng hiểu nó ngay lập tức. Điều đó là tuyệt đối vô nghĩa. Cái đơn giản là không thể nào hiểu nổi. Cái đơn giản là khó nắm bắt; không có gặp gỡ giữa nỗ lực để hiểu và giữa cái là đơn giản. Hoặc cái đơn giản phải bị phủ nhận... Nếu bạn nói rằng nó không tồn tại thế thì bạn là được, thế thì vấn đề đã bị bỏ đi.

Đó là điều khoa học đã từng làm: "Không có Thượng đế, không có linh hồn, không có yêu." Phủ nhận mọi thứ đơn giản đó, thế thì bạn ít nhất cũng có thể có an bình của tâm trí; không có gì còn lại ám ảnh bạn. Khoa học phủ nhận Thượng đế chỉ trong tự phòng thủ - bằng không Thượng đế đứng đó như vấn đề không thể được. Và nhà khoa học không thể trở thành người biết nếu ngay cả Thượng đế còn không được hiểu. Và Thượng đế không thể được hiểu. Cách đơn giản là: nói rằng không có Thượng đế, cho nên không có vấn đề hiểu. Thế thì bạn được thoải mái.

Tôn giáo nói: Thượng đế hiện hữu, chỉ Thượng đế hiện hữu. Thực ra nói 'Thượng đế hiện hữu' là lặp lại, vì Thượng đế nghĩa là tính hiện hữu. Mọi thứ đang hiện hữu, là Thượng đế; Thượng đế không phải là thực thể tách rời. Tính hiện hữu, chỉ cái này, là Thượng đế. Làm sao bạn có thể hiểu được nó? Bạn phải bỏ việc hiểu, bạn phải trở thành dốt nát. Nếu bạn tiếp cận Thượng đế bằng tri thức của bạn, sự thông thái, bạn sẽ liên tục bỏ lỡ. Bạn phải bỏ mọi tri thức của bạn. Bạn phải cho phép mọi kinh sách của bạn biến mất, học thuyết của bạn ra đi; nói tạm biệt chúng, và mãi mãi.

Và đột nhiên, khoảnh khắc bạn ở trong trạng thái vô tri thức, đó là trạng thái của thiền - trạng thái của vô tri thức, trạng thái của hồn nhiên.

Được ân huệ là người dốt nát. Tại sao? Vì chỉ họ mới có thể biết. Jesus liên tục nói với đệ tử của ông ấy, "Chừng nào các ông chưa giống như trẻ nhỏ các ông sẽ không vào trong vương quốc Thượng đế của ta." Tại sao lại trẻ nhỏ? Hồn nhiên, dốt nát, không thông thái. Không mang cái gì trong tâm trí, chỉ trống rỗng, không có ý tưởng, không ý nghĩ để phóng chiếu - không theo bất kì cách nào mà cố hiểu.

Hồn nhiên cho bạn sự ngạc nhiên, tạo ra kính nể. Bạn đơn giản cảm thấy một tiếng Aha lớn! như con sóng triều dâng lên trong bản thể bạn. Thân thể, tâm trí, linh hồn, tất cả đều cùng tham gia vào trong cái Aha này! Mọi thứ đã dừng lại. Bạn có đó - không như người biết, bạn được tan biến như người biết. Và thế thì việc biết xảy ra, vì thế thì việc hiện hữu xảy ra. Thế thì bạn trong hoà điệu với cái toàn thể.

Hài hoà đó, nhịp điều đó, sự cùng nhau đó với cái toàn thể, là điều tôn giáo gọi là việc hiểu. Bạn không là người quan sát - thực ra bạn không hiện hữu chút nào. Thế thì cái đơn giản được hiểu. Và cái đơn giản là vĩ đại, và cái đơn giản có sự huy hoàng.

Bạn nói: Tất cả dường như đơn giản thế - mỗi tôi không thể hiểu được nó.

Đúng. Bạn không thể hiểu được, chẳng ai có thể hiểu được. Vứt nỗ lực này đi - nỗ lực đó sẽ làm bạn mệt mỏi. Và khi người ta trở nên quá mệt khi làm cái gì đó không thể được, người ta bắt đầu phủ nhận nó. Nếu bạn không thể biết được, bạn không thể biết, bạn không thể biết... một khoảnh khắc tới khi nó thành quá nhiều không thể chịu được. Vấn đề này trở thành quá nặng trong tâm bạn. Để tự phòng thủ thật tốt bạn bắt đầu nói, "Nó không có đó. Nếu mà nó có đó thế thì mình chắc đã hiểu nó rồi. Vì mình không thể hiểu được nó, nó không thể có đó. Nó là câu đố giả. Thượng đế không có đó - vấn đề được tạo ra."

Thế thì bạn có thể nghỉ ngơi. Bạn có thể quay lại để ngủ, bạn có thể lại bước đi, bạn có thể lại sống cuộc sống tầm thường của bạn. Chính kẻ hèn mới phủ nhận Thượng đế - kẻ hèn vì họ không thể thu được dũng cảm để là người dốt nát đủ để biết cái đơn giản. Tôi đã nghe:

Người nông dân vừa mới trở về từ cuộc đi xe ngựa kéo. Con chó của anh ta, cũng đã chạy đi cùng bên cạnh, lăn mình lên bãi cỏ, hai bên mình phập phồng với bức tranh nặng của anh ta. "Không phải con đường làm cho nó mệt," người nông dân giải thích, "mà là việc chạy ngoằn ngoèo của nó. Chúng tôi đã đi xe quãng năm dặm, nhưng con chó đã đi hai mươi nhăm dặm. Không có mèo để nó đuổi theo, không có chó để nó sủa, không có đường lái xe để nó tìm. Đi thẳng không làm mệt nó, chỉ có đi ngoằn ngoèo mới làm nó mệt."

Triết lí là đi ngoằn ngoèo. Tôn giáo đi thẳng.

Jesus nói, "Con đường của ta là thẳng và hẹp." Tôn giáo là con đường ngắn nhất có thể giữa hai điểm - giữa người biết và cái được biết, con đường ngắn nhất có thể. Nó nối người biết và cái được biết một cách trực tiếp, không ngoằn ngoèo nào. Triết lí đi ngoằn ngoèo, và đi ngoằn ngoèo nhiều tới mức chung cuộc nó làm mất mọi dấu vết của mục đích.

Khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm là gì? Yêu là khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm - hai điểm sống động, hai sinh linh, hai sự tồn tại. Yêu là khoảng cách ngắn nhất, tri thức là khoảnh cách dài nhất.

Và đó là lí do tại sao tôn giáo có chiều hướng khác toàn bộ trong quan hệ với sự tồn tại. Những người đã trở nên quen thuộc với đi ngoằn ngoèo - phân tích, diễn giải, triết lí - họ sẽ liên tục săn đuổi mọi con mèo, mọi con chó, họ sẽ liên tục thám hiểm mọi đường lái xe, và họ sẽ làm bản thân họ mệt mỏi và chẳng đạt tới đâu. Họ không có bất kì ý thức nào về chiều hướng.

Người đơn giản, người hồn nhiên, đơn giản đi thẳng.

Và Jesus cũng nói, "Con đường là thẳng và hẹp." Tại sao hẹp? Nó hẹp tới mức nó không thể chứa được bản ngã của bạn. Chỉ bạn có thể đi - nhưng bạn sẽ phải bỏ bản ngã của bạn ở ngoài, bên ngoài cửa. Nó hẹp thế, hai người không thể bước đi cùng nhau. Bạn không thể đem con bạn đi cùng bạn được, bạn không thể đem mẹ già của bạn đi cùng bạn được, bạn không thể đem người yêu của bạn đi cùng bạn được.

Ngay cả phật cũng không thể đem bạn đi cùng ông ấy. Chư phật chỉ chỉ ra con đường - vì hai người không thể bước trên nó, nó hẹp thế. Người ta phải đi một mình: chuyến bay của một mình tới một mình. Và một mình tới mức thậm chí bản ngã của bạn cũng không đi cùng bạn, và một mình tới mức thậm chí tâm trí của bạn cũng không đi cùng bạn, và hoàn toàn một mình tới mức thậm chí bản thân bạn cũng không đi cùng bạn.

Bạn đi vào trong nó như im lặng tuyệt đối, như một người biến mất, như sự hiện diện xuất hiện.

Tất cả dường như đơn giản thế - mỗi tôi không thể hiểu được nó. Tôi vẫn cố nắm lấy nó và nó cứ lẩn tránh tôi...

Đó là lí do tại sao nó lẩn tránh bạn. Không phải là nó lẩn tránh đâu; đó không phải là tự nhiên của nó. Nó dường như lẩn tránh bạn, Krishna Prabhu, vì bạn đang cố hiểu thấu nó. Bạn tạo ra tính lẩn tránh trong nó bằng việc hiểu thấu của bạn.

Có những điều mà không thể được hiểu thấu. Bạn không thể hiểu thấu được bầu trời trong tay bạn - hay bạn có thể hiểu được? Bạn không thể hiểu thấu được nó trong nắm tay bạn; nếu bạn cố gắng bạn sẽ bỏ lỡ. Nắm tay càng nắm chặt, đóng kín, nó sẽ càng có ít bầu trời trong nó. Mở nắm tay ra và bạn có toàn thể bầu trời sẵn có.

Nhưng tâm trí là kẻ keo kiệt lắm, kẻ tàng trữ. Nó bao giờ cũng tàng trữ; nó lập tức lại gần mọi thứ. Nếu bạn biết cái gì đó, bạn lập tức lại gần nó, bạn lập tức thu nó thành tri thức. Đó là lí do tại sao việc biết thường bị thu lại thành tri thức - và khoảnh khắc bạn thu việc biết thành tri thức bạn đã giết chết nó. Thế thì bạn chỉ có con chim chết trong tay - nó không thể bay vào trong bầu trời được; thế thì bạn sẽ không bao giờ thấy nó lần nữa tung đôi cánh.

Việc biết là sống động, con chim tung cánh. Tri thức là con chim bị giết chết - nó ở trong tay bạn, nhưng bạn chỉ có thể có cái xác chết. Linh hồn đã bay đi, và đó là điều thực, điều tinh tuý. Bạn đã bỏ lỡ cái thực và bạn đang tích trữ cái không thực. Nhưng đó là cách thức của chúng ta, đó là điều chúng ta làm với mọi thứ. Việc biết lập tức bị thu lại thành tri thức.

Để việc biết của bạn là việc biết đi! Sự tồn tại không bao gồm các danh từ mà chỉ có các động từ. Mọi danh từ đều là giả: không danh từ nào là thực, không thể thực được. Không có cây, chỉ có hiện tượng cây mọc. Không có sông, chỉ có sông chảy.

Khi bạn nói, "Đây là người," bạn đang nói gì? Bạn đang thu một động từ thành danh từ - vì người đang trưởng thành! Đó là việc trưởng thành, nó là quá trình. Nó không còn là như cũ cho dù trong hai giây, nó là luồng chảy. Bạn nói, "Đây là bạn tôi" - nhưng lúc bạn nói ra "Đây là bạn tôi" có thể là đủ để biến người đó thành kẻ thù của bạn.

Bạn nói 'tình yêu'? Không có tình yêu, chỉ có yêu. Nhìn cuộc sống và bạn sẽ ngạc nhiên: không có cuộc sống, chỉ có sống.

Thu tất cả danh từ thành động từ và bạn sẽ có cảnh quan rõ ràng hơn về cuộc sống. Nhưng không động từ nào có thể được hiểu thấu. Danh từ có thể được hiểu thấu; vì tâm trí keo kiệt, con người sống qua danh từ và đã quên mất động từ.

Và tính keo kiệt này xuyên vào mọi thứ bạn làm. Tại sao hiểu thấu? Bạn nhìn đoá hoa đẹp và ngay lập tức bạn trên đường ngắt nó. Tại sao? Nó đã đẹp trên cuống, sống động, được bắt rễ trong Thượng đế. Và bạn đã giết nó. Và bạn có đang nghĩ bạn sẽ trao nó cho bạn gái của bạn không? Bạn đang tặng cái chết cho bạn gái bạn đấy! Hay bạn nghĩ bạn đang đặt đoá hoa này dưới chân thượng đế trong đền? Thượng đế đó chết, đoá hoa này chết, và giữa hai cái chết này bạn chết. Đoá hoa đã được cúng dường cho Thượng đế trên bụi hoa rồi - nó đã cùng với Thượng đế, bạn lấy nó đi khỏi Thượng đế để cúng dường nó cho hòn đá. Tại sao có ham muốn tức khắc này để hái hoa?

Tôi đã nghe: Một người bạn tới thăm George Bernard Shaw. Ông ấy rất chống đối với những người hái hoa từ vườn nhà ông ấy - ông ấy đã để tấm biển lưu ý ở khắp vườn: "Xin đừng hái hoa." Người bạn hỏi, "Ông không yêu hoa sao? Ông không thích hoa được trưng bày trên bàn của ông sao?"

Bernard Shaw nói, "Tôi yêu hoa, đó là lí do tại sao. Tôi yêu trẻ con nữa, nhưng tôi không muốn bất kì ai chặt đầu chúng nó và trưng bày những cái đầu đó trên bàn của tôi."

Ý tưởng của bản ngã bao giờ cũng là giết và phá huỷ. Tại sao? Vì một khi một thứ bị phá huỷ bạn đang trong kiểm soát. Bạn có thể kiểm soát chỉ những thứ chết. Đó là lí do tại sao mọi người tôn thờ các thượng đế chết trong đền chùa, và họ tôn thờ các thầy chết.

Khi Phật còn sống họ sẽ không tôn thờ ông ấy, họ sẽ tôn thờ Krishna. Khi Phật mất rồi họ sẽ tôn thờ Phật, họ sẽ không tôn thờ Christ. Khi Christ mất rồi họ sẽ tôn thờ Christ, họ sẽ không tôn thờ Kabir - vân vân và vân vân. Một khi thầy mất rồi, điện thờ lớn được dựng lên nhân danh thầy và mọi người bắt đầu tôn thờ ông ấy. Nhưng trong khi thầy còn sống họ ném đá ông ấy cho tới chết, họ đóng đinh ông ấy, họ bác bỏ ông ấy, họ phủ nhận ông ấy. Tại sao? Tại sao bạn quan tâm nhiều thế tới chết?

Với chết bạn trở thành thầy. Với thầy sống bạn không thể trong kiểm soát được, thầy sẽ kiểm soát. Với đoá hoa sống, hoa trong kiểm soát, không phải bạn; một khi bị ngắt ra, bạn trong kiểm soát. Thế thì bạn có thể liên tục làm bất kì điều vô nghĩa ngu xuẩn nào - bạn có thể gọi nó là ikebana và bạn có thể liên tục bày trí hoa và bạn có thể liên tục học cách bày trí hoa, và đó toàn là điều vô nghĩa.

Bạn đã phá huỷ đoá hoa, bây giờ bạn đang cảm thấy mặc cảm. Do đó mới có ikebana - nó là từ mặc cảm. Bây giờ bạn đang cố bằng cách nào đó giả vờ rằng bạn đang tạo ra cái đẹp lần nữa. Có mặc cảm sâu sắc - bạn đã phá huỷ cái đẹp. Nó đã hoàn toàn đẹp trên bụi cây, trên cuống hoa, trong gió, với mặt trời.

Nhưng tâm trí có ham muốn thường xuyên về hiểu thấu. Quan sát cái keo kiệt này đi.

Tôi đã nghe:

Một lão già keo kiệt giầu có trở nên bị ốm cực kì nặng và bác sĩ kê đơn thuốc với lời cảnh báo sau đây: "Nếu sau khi uống thuốc này ông vã mồ hôi, đó là dấu hiệu rằng ông sẽ phục hồi. Nếu ông không vã mồ hôi, chỉ Thượng đế mới có thể giúp được."

Lão keo kiệt uống thuốc, nhưng không vã mồ hôi. Dường như là người giầu này sắp chết. "Chúng ta hãy ghé thăm ông ấy," ông thị trưởng nói với những người già cả của thị trấn. "Có lẽ bây giờ ông ấy sẽ ăn năn về cách thức của ông ấy và để lại cái gì đó cho nhà thờ."

Họ tới thăm ông ấy, và thấy ông ấy đang trong tâm trạng ăn năn. Họ mang tới giấy và mực và ông thị trưởng sẵn sàng viết. "Nhà thờ," ông ấy nói, "đang cực kì cần sửa chữa."

"Một trăm đô la cho nhà thờ," kẻ keo kiệt nói, và rên rỉ.

"Quĩ cho quả phụ và con côi bị rỗng không," ông thị trưởng nói.

"Một trăm... hượm, đợi một phút, đợi một phút đã!" kẻ keo kiệt đột nhiên kêu lên.

"Xoá nó đi! Tôi vã mồi hôi đây! Tôi vã mồ hôi đây!"

Tâm trí bao giờ cũng níu bám lấy mọi thứ. Nó có thể là tiền, nó có thể là thiền. Nó có thể là tri thức, nó có thể là yêu. Quan sát điều tâm trí bao giờ cũng muốn hiểu thấu, ôm giữ mọi thứ trong tay.

Bây giờ, bạn không thể ôm giữ Thượng đế trong tay bạn được. Bạn có thể nắm giữ đoá hoa, bạn có thể hái đoá hoa, nhưng bạn không thể nắm giữ Thượng đế trong tay bạn được. Thượng đế là quá lớn cho điều đó. Thượng đế nghĩa là tính toàn bộ. Làm sao bạn có thể giữ được tính toàn bộ này trong tay bạn? Người ta phải tiếp cận theo cách khác - người ta phải buông xuôi bản thân mình trong tay của Thượng đế. Thay vì nắm giữ Thượng đế, bạn phải cầu nguyện để được ngài nắm giữ.

Bạn không thể nắm giữ đại dương trong tay bạn, nhưng bạn có thể rơi vào trong đại dương và biến mất. Đó là cách để là nó.

Tôi vẫn cố nắm lấy nó và nó cứ lẩn tránh tôi, âm nhạc mà có thể gần như được ngửi thấy, hương vị mà gần như có thể được cảm thấy.

Nếu bạn liên tục nắm giữ cái đó sẽ vẫn còn như vậy, và mãi mãi. Bạn bao giờ cũng sẽ chỉ ở trên bờ, và bỏ lỡ. Nó sẽ là âm nhạc mà gần như có thể được ngửi thấy - nhưng âm nhạc gần như được ngửi thấy đã không được nghe thấy chút nào. Và gần như là gần như; nó chỉ là cách để tự lừa người ta thôi. Hoặc bạn có nó hoặc bạn không có nó - bạn không thể nói, "Tôi gần như có nó." Bạn sống hoặc bạn không sống - bạn không thể nói, "Tôi gần như sống." Bạn không thể nói, "Tôi gần như trong yêu." Hoặc cái này hoặc cái kia - nó là hoặc loại trừ, và không có con đường ở giữa. Bạn bao giờ cũng sẽ ở trên ngưỡng và bỏ lỡ.

Dừng nắm giữ nó đi, bỏ chính nỗ lực nắm giữ nó đi. Cho phép nó đi vào trong bạn, là mở với nó, mong manh vào. Để ngài nắm giữ bạn, để ngài sở hữu bạn - đừng cố sở hữu ngài.

Đôi khi tôi ở chính ngưỡng này; lúc khác nó không có trong cả triệu năm, không dành cho tôi.

Và bạn sẽ ở trên việc thấy-đã thấy này. Lặp đi lặp lại bạn sẽ nghĩ bạn đang ở trên ngưỡng - chỉ một bước thêm nữa và con chim sẽ ở trong tay bạn. Nhưng một bước đó sẽ vẫn còn là không thể được. Và thế thì tất nhiên bạn cảm thấy thất vọng - bạn có thể vẫn còn trong hi vọng được bao lâu, cứ đứng trên ngưỡng đó sao? Bạn trở nên mệt mỏi. Khi bạn trở nên mệt mỏi, nó là cả triệu năm xa xăm với bạn... Lần nữa bạn bắt đầu phấn đấu, lần nữa một ngày nào đó bạn sẽ cảm thấy nó ở ngay trên ngưỡng. Theo cách này nó sẽ còn lại - đây là cách người tìm kiếm liên tục bỏ lỡ.

Việc tìm kiếm không phải là cách đi tìm Thượng đế. Nếu bạn muốn tìm ngài, dừng tìm kiếm lại, và tìm ra. Dừng tìm kiếm, và ngài được tìm ra ngay lập tức, tức khắc - thậm chí không một khoảnh khắc bị mất. Tại sao? Vì trong chính nỗ lực tìm kiếm ngài bạn quên đi một điều, rằng ngài đã trong bạn rồi. Cái được tìm ở bên trong người tìm kiếm - nhưng người tìm kiếm không thể thấy được nó, người đó mê mải quá nhiều trong việc tìm kiếm của mình. Người đó chạy đuổi theo nó, người đó tìm nó - việc tìm của người đó giữ cho người đó bị bận bịu, bị dính líu tới mức người đó không thể nhìn vào bên trong và xem ai có đó.

Thượng đế đã trong bạn rồi, Thượng đế đã là hoàn cảnh rồi. Chỉ dừng việc tìm kiếm lại. Và đó là thông điệp lớn nhất của Thiền: Dừng tìm kiếm. "Ngồi im lặng, không làm gì, xuân tới và cỏ tự nó mọc lên." Thiền không cho bạn bất kì việc tìm kiếm nào, nó lấy đi mọi việc tìm kiếm khỏi bạn. Người tìm kiếm là người thua! Vì trong chính việc tìm kiếm của họ, họ liên tục nhìn vào những mảnh đất xa xăm. Họ liên tục nhìn lên các vì sao - họ không nhìn vào bên trong bản thân họ. Và bạn có biết không? Có câu chuyện ngụ ngôn cổ đại:

Lúc ban đầu khi Thượng đế tạo ra thế giới, ngài thường sống trên đường MG. Nhưng thế rồi ngài trở nên mệt mỏi, vì mọi người liên tục cằn nhằn ngài. Vào nửa đêm điện thoại bắt đầu reo, và những lời phàn nàn... "Sao ngài đã không làm điều này?" và "Sao ngài đã làm điều này, và lí do gì cho nó?" Một cách tự nhiên ngài phát mệt.

Ngài hỏi các cố vấn, "Giúp ta đi. Ta muốn đi tới đâu đó và trốn khỏi mọi người." Ngài thú nhận, "Trong việc tạo ra con người ta đã phạm phải sai lầm lớn." Bạn có biết không? Kể từ đó trở đi ngài đã không tạo ra bất kì cái gì khác; ngài vẫn đang ăn năn. Đó là việc cuối cùng của ngài - ngài trở nên sợ con người tới mức ngài đã dừng việc là đấng sáng tạo.

Họ gợi ý, "Ngài có thể đi lên Himalayas, không ai sẽ tới đó." Và ngài nói, "Các ông không biết, chỉ trong vài giây"... và hàng triệu năm ánh sáng chỉ là vài giây cho Thượng đế - tỉ lệ thời gian khác. Với người sống trong vĩnh hằng, hàng triệu năm ánh sáng chỉ là các khoảnh khắc. Ngài nói, "Trong vòng vài khoảnh khắc, các ông không biết đâu, một người sẽ ở đó - Hillary. Và Tensing sẽ ở đó, và họ sẽ đạt tới Everest và tìm ra ta. Và một khi họ đã tìm thấy ra thế thì cả cái đường MG này - thế thì mọi người sẽ bắt đầu chuyển tới đó. Điều đó sẽ không giúp ích."

Ai đó gợi ý, "Thế thì sao ngài không lên mặt trăng?" Ngài nói, "Chỉ vài giây nữa thôi, và mọi người sẽ đạt tới đó. Họ sắp đạt tới mọi nơi rồi!"

Thế rồi một cố vấn già tới gần ngài và thì thào cái gì đó vào tai ngài. Và ngài rất hài lòng và ngài nói "Đây đúng là điều cần làm." Người này đã thì thào và tai ngài, "Gợi ý của tôi là: tại sao ngài không trốn vào trong bản thân con người? Ở đó con người sẽ không bao giờ tới đâu. Người đó sẽ đi lên núi, người đó sẽ đi tới Everest, người đó sẽ đi tới mặt trăng và sao Hoả và người đó sẽ đi tới các hành tinh và các vì sao - người đó sẽ đi mọi nơi. Một điều người đó sẽ không bao giờ nghi ngờ là ở chỗ ngài có thể ẩn bên trong linh hồn riêng của người đó."

Thượng đế đồng ý. Và kể từ đó ngài đã ẩn bên trong bạn. Và bạn đã đi tìm ngài trên Everest, trên mặt trăng, trên các vì sao, trong kinh sách, trong đền chùa, trong tu viện hồi giáo, trong nhà thờ... Liên tục tìm và bạn sẽ không thấy ngài.

Người tìm kiếm không bao giờ thấy. Việc tìm kiếm là cách bỏ lỡ chắc chắn. Thế thì ai tìm thấy ngài? Người thảnh thơi, người bỏ mọi việc tìm kiếm - chỉ chìm sâu vào bên trong bản thể riêng của người ta, ngồi đó im lặng, bắt đầu di chuyển tới đáy, tới chính nền tảng của bản thể riêng của người ta. Khi ngồi trong cốt lõi sâu nhất của bạn, bạn tìm thấy ngài. Không cần đi bất kì đâu.

Nếu bạn là người tìm kiếm, và Krishna Prabhu dường như là người tìm kiếm...

Đôi khi tôi ở chính ngưỡng này...

Vâng, điều đó sẽ xảy ra lặp đi lặp lại. Bạn sẽ nghĩ đi nghĩ lại, "Bây giờ! Lần này mình sẽ làm nó, nó sẽ xảy ra." Và nó sẽ không bao giờ xảy ra. Thế rồi lại thất vọng và đêm tối của linh hồn sẽ theo sau. Nhiều lần bạn sẽ thấy rằng bạn đã gần như làm được nó, chín mươi chín phần trăm đã làm nó - nhưng nó sẽ không bao giờ là một trăm phần trăm. Và chừng nào nó còn chưa là một trăm phần trăm nó vẫn chẳng có chút nào. 'Gần như' nghĩa là không cái gì, 'xấp xỉ' nghĩa là không cái gì. Một bước đó là xa xôi như cả triệu năm ánh sáng, vì nó không thể được lấy.

Cho nên sau từng phởn phơ, phấn chấn, cực lạc, sau từng cảm giác về "giờ mình đã đạt tới," sẽ có chán nản lớn. Bạn sẽ rơi trở lại vào trong lỗ đen. Lần nữa bạn sẽ phải dò dẫm, lần nữa bạn sẽ phải đạt tới ngưỡng đó, và lần nữa bạn sẽ thất bại.

Điều này đã từng liên tục diễn ra trong nhiều kiếp thế - bạn không mới ở đây. Bạn đã từng chơi trò chơi này hàng triệu kiếp rồi: tới gần hơn, tới gần hơn, tới gần hơn, và bạn cảm thấy cực lạc, giờ bạn ở ngay đó... và mọi thứ lại bị bỏ lỡ, bạn ngã ra xa xôi, xa xôi, lại biến mất. Bánh xe này liên tục chuyển.

Bạn phải nhảy ra khỏi bánh xe này. Ngài không ở ngoài, cho nên bạn không bao giờ có thể tới gần được ngài. Nếu ngài ở xa xôi khỏi bạn thế thì chắc sẽ có khả năng đôi khi lại gần, và chắc sẽ có khả năng đi qua ngưỡng và đạt tới ngài và ôm giữ ngài. Ngài không ở ngoài, ngài là cốt lõi bên trong nhất của bạn. Ngài là nhịp đập trái tim bạn và là sức sống của hơi thở của bạn và mầu đỏ của máu bạn. Ngài là rung động của bản thể bạn. làm sao bạn có thể chỉ ở trên ngưỡng được?

Bạn phải quên đi mọi ngưỡng này và bạn phải quên đi mọi khoảnh cách này. Và bao giờ cũng nhớ: ở gần cũng là ở cách xa. Tính gần là một loại khoảnh cách; bạn chưa là nó.

Tôi dạy bạn cách không tìm kiếm. Tôi dạy bạn thảnh thơi. Tôi dạy bạn quên mọi thứ về Thượng đế và chỉ là bản thân bạn.

Và một ngày nào đó đột nhiên, như sự ngạc nhiên lớn, phúc lành tới.

Câu hỏi thứ hai

Ai ngu hơn - đàn ông hay đàn bà?

Prem Puneeta, tôi đã nghe một giai thoại:

Một người đàn ông nói với người đàn bà của mình, "Sao Thượng đế đã làm ra các em đàn bà đẹp thế?" Người đàn bà nói, "Để cho các anh đàn ông có thể rơi vào yêu chúng em."

Thế rồi người đàn ông nói, "Thế tại sao ngài đã làm các em ngu thế?" Và người đàn bà nói, "Để cho chúng em có thể rơi vào yêu các anh."

Nhưng trong thực tại, ngu si không có giới tính. Nó được thấy trong mọi loại và mọi hình dáng và mọi kích cỡ.

Câu hỏi thứ ba

Khác biệt gì giữa học và thu thập tri thức?

Khác biệt lớn có đấy. Chúng là các đối lập cực, đối lập đối xứng cho nhau.

Việc học không bao giờ là tri thức, việc học là việc biết. Tri thức không bao giờ là việc học, nó là việc giả vờ học. Tri thức là rởm, được vay mượn. Bạn trở thành con vẹt, bạn trở thành kẻ bắt chước. Bạn trở thành cái máy tính, bạn vận hành như cái máy kí ức - bạn không biết đích xác bạn nghĩ bạn biết gì, bạn đơn giản lặp lại nó. Và bạn có thể trở nên rất khéo léo trong việc lặp lại, rất tài nghệ, nhưng dầu vậy bạn vẫn còn là con vẹt.

Việc học là đương đầu với chân lí theo cách riêng của bạn. Tri thức được vay mượn, tri thức là từ người khác.

Nếu bạn lắng nghe Nhất Hưu và bạn học những lời kinh hay của ông ấy - và bạn có thể học thuộc lòng chúng và bạn có thể lặp lại chúng; không chỉ lặp lại chúng, bạn thậm chí còn có thể cố theo chúng - bạn có thể tạo ra một tính cách tương ứng với chúng. Bạn có thể sống chúng nữa, nhưng dầu vậy nó được vay mượn. Không chỉ tri thức của bạn là giả và chất dẻo, nhân cách của bạn cũng sẽ là chất dẻo và được vay mượn, bị ép buộc.

Sâu bên dưới bạn sẽ vẫn còn như cũ; không cái gì sẽ thay đổi. Bạn sẽ trở nên giầu có hơn khi có liên quan tới thông tin, nhưng bạn sẽ không được biến đổi bởi nó. Không thông tin nào đã bao giờ biến đổi được bất kì người nào.

Tri thức là việc góp nhặt và chồng chất thông tin. Việc học là sự sẵn có để được biến đổi. Tri thức bao giờ cũng đi tới các thầy chết, việc học bao giờ cũng trong việc tìm thầy sống - vì bạn chỉ có thể học qua hiện tượng sống. Không có cách nào để học từ hiện tượng chết; nó là rẻ.

Đệ tử sống với Thiền sư phải trải qua cả nghìn lẻ một đau đớn. Và bạn đơn giản đọc toàn thể câu chuyện trong vài phút, nhưng người đó phải mất ba mươi năm để trở nên chứng ngộ. Và ba mươi năm đó của đau đớn và cực lạc, ba mươi năm đó của việc rơi vào yêu thầy và ghét thầy từ tận tâm can - của việc đi tới gần thầy hơn và đi xa khỏi thầy, của việc rơi vào trong bản thể thầy, và vậy mà tranh đấu với thầy - ba mươi năm đó của thiền và yêu thường xuyên, của nỗ lực lớn, và chung cuộc của việc biết tới cái vô tích sự của mọi nỗ lực; của việc tìm và kiếm lớn lao, và chung cuộc đi tới nhận ra rằng không việc tìm kiếm nào được cần - nhưng người ta đi tới nó theo cách gian khổ.

Thế rồi một ngày nào đó, ba mươi năm đó của việc chín chắn và trưởng thành đem tới sự tích hợp. Người ta nở hoa. Tỏ ngộ xảy ra. Người ta hiểu, người ta thấy.

Bạn đơn giản đọc nó trên một trang sách, và điều này trở thành tri thức với bạn. Và đôi khi bạn có thể nói mọi sự...

Có lần chuyện xảy ra, một thanh niên sống với tôi trong ba năm, và anh ta ở trong yêu sâu sắc với cách tiếp cận Thiền. Và bất kì khi nào anh ta thấy một câu chuyện - và có cả nghìn câu chuyện - mà thầy tát vào mặt đệ tử hay đánh anh ta bằng gậy, anh thanh niên này đều đem câu chuyện đó tới tôi và anh ta nói, "Hay làm sao!"

Một hôm tôi tát cho anh ta một cú rõ đau. Và anh ta giận dữ, và anh ta quên mất tất cả những chuyện này. Và anh ta nói, "Thầy điên hay cái gì vậy? Sao thầy đánh tôi?

Và tôi đã chẳng làm gì cả!" Và tôi hỏi anh ta, "Giờ thì nói 'Hay làm sao!' đi."

Thế thì nó chẳng có vẻ gì hay cả. Tri thức là rẻ, bạn không trả cái gì cho nó. Việc học là gian nan, gian khổ; bạn phải trả giá cho nó. Từng li một, bạn phải chết đi trong nó. Tri thức là việc tích luỹ, việc học không thực sự là tích luỹ chút nào - ngược lại, nó chính là quá trình đảo ngược.

Thầy liên tục lấy đi mọi thứ khỏi bạn. Thầy không cho bạn cái gì đó để được thêm vào nhân cách của bạn, thầy lấy đi mọi cái hỗ trợ cho nhân cách của bạn. Và một ngày nào đó đột nhiên bạn thấy bản thân bạn sụp đổ...

Người ta có thể cho phép việc sụp đổ đó chỉ nếu đã có nảy sinh tin cậy lớn. Và khi bạn đã sụp đổ, thế thì giống như con phượng hoàng sinh linh mới tới. Bao giờ cũng nhớ, sinh linh mới không phải là bất kì thay đổi nào trong sinh linh cũ. Sinh linh mới là tuyệt đối mới, nó không phải là thay đổi trong sinh linh cũ. Cái cũ chết đi và cái mới đã tới; chúng là không liên tục.

Thay đổi thực chỉ xảy ra qua chết. Chừng nào chết chưa xảy ra bạn sẽ chỉ đang tích luỹ, trang điểm, cho những chi tiết hoàn thiện cho nhân cách của bạn. Vâng, bạn sẽ thay đổi chút ít đây đó, nhưng điều đó sẽ không là gì mấy. Thay đổi các tranh từ tường này sang tường khác, hay sơn tường bằng mầu mới, làm mới lại chỗ bị xuống cấp, đổi thảm hay xếp lại đồ đạc theo phong cách mới... Nhưng về căn bản, về nền tảng, bạn vẫn còn như cũ. Những thay đổi này không phải là học.

Người học là người sẵn sàng chết. Nếu bạn theo đuổi tri thức bạn là học trò. Nếu bạn là người học bạn là đệ tử. Và là học trò là dễ dàng thế, là đệ tử là khó thế. Người ta liên tục bỏ lỡ...

Mới đêm hôm nọ, chuyện xảy ra. Một người đàn bà đẹp tới chỉ mấy ngày trước, và bắt đầu cảm thấy thôi thúc lớn để trở thành sannyasin, thôi thúc trở thành đệ tử. Thế rồi cô ấy tới nhận tính chất sannyas nhưng không thể vào được vì thân thể cô ấy bốc mùi hay cái gì đó. Ngày hôm sau cô ấy đổi ý. Cô ấy nói, "Tôi sung sướng là tôi đã không thể vào được, bằng không tôi chắc đã trở thành sannyasin. Và tôi không thể mặc áo mầu cam mọi lúc trong công việc của tôi được; nó sẽ có vẻ kì quái thế, buồn cười, mọi người sẽ cười."

Bây giờ bạn thậm chí không thể trả giá chừng đấy được. Nó đâu có nhiều! Mọi người cười bạn cho dù không có quần áo mầu cam của bạn - đừng lo nghĩ về điều đó; họ cười tất cả như nhau thôi. Cũng như bạn cười họ, họ cười bạn. Đó là cách mọi người xoay xở để cười chút ít - bằng không cuộc sống nặng nề thế, đau khổ thế, cơn ác mộng, nếu họ không cười lẫn nhau họ sẽ tự tử. Điều đó giúp ích; chỉ cười vào nhau họ cảm thấy nhẹ gánh. Thấy cái nực cười của cuộc sống, họ có thể xoay xở cười chút ít. Điều đó cho họ lòng can đảm để sống lần nữa ngày mai.

Con người có thể sống mà không có Kinh Thánh và không có Gita, nhưng con người không thể sống mà không có chuyện cười - những chuyện cười nhỏ đó còn quan trọng hơn nhiều. Và bạn đã bao giờ để ý tới sự kiện rằng người Do Thái có chuyện cười hay nhất trên thế giới không? Tại sao? Vì họ đã chịu khổ nhiều nhất. Họ phải tạo ra chuyện cười, bằng không họ chắc đã tự tử từ lâu trước đây. Những chuyện cười đó đã giữ cho họ sống động. Họ đã bị hành hạ, suốt nhiều thời đại; họ đã sống với những chống đối mạnh mẽ. Cái gì đã giúp họ liên tục sống? Bạn có cho rằng đó là kinh Cựu Ước không? Bạn có cho rằng đó là Talmud không?

Không. Chính là năng lực cười của họ đấy. Chính là năng lực của họ tiếp tục có cảm giác khôi hài đã giữ cho họ sống động. Đó là lí do tại sao họ đã có những chuyện cười hay nhất trên thế giới.

Người Hindu không có chuyện cười. Họ đã sống cuộc sống rất rất thuận tiện - chuyện cười không được cần tới; cuộc sống là thoải mái, thuận tiện. Khi cuộc sống là quá nhiều không thể mang nổi, người ta phải tạo ra cái gì đó này khác để có chút ít tiếng cười để làm nhẹ gánh cho bản thân mình.

Mọi người đã cười vào bạn rồi - họ phải cười chứ. Đó là việc sống còn của họ; họ không thể sống sót mà không có nó. Cho nên đừng cảm thấy bực mình khi mọi người cười bạn, đừng bực chút nào. Họ không thực sự cười bạn đâu, họ đơn giản tìm bất kì cái cớ nào để cười - bạn là tốt như bất kì người nào khác. Nếu bạn không trong mầu cam họ sẽ tìm cái gì đó khác. Và tôi nghĩ bạn không hoàn hảo tới mức họ không thể tìm ra cái gì khác về bạn để cười.

Nhưng chỉ một cái giá nhỏ, rằng họ sẽ cười, và người ta có thể bỏ ý tưởng trở thành sannyasin.

Nhìn xem chúng ta muốn việc biến đổi rẻ làm sao. Chúng ta muốn nó được trao cho chúng ta, bình sữa bú. Chúng ta muốn nó được trao cho chúng ta, được tiêm - được tiêu hoá bởi ai đó khác. Thế thì nó trở thành tri thức. Phật đã nói cái gì đó, Krishna đã nói cái gì đó, Christ đã nói cái gì đó - bạn chỉ có thể học những lời này, bạn có thể trở thành người huyên thuyên. Và chẳng thành vấn đề việc huyên thuyên đó là gì - thế giới này hay thế giới khác, tất cả mọi huyên thuyên đều như nhau. Vì bạn đã không trải nghiệm bất kì cái gì theo cách riêng của bạn.

Chân thực đầu tiên với một người thực sự muốn biết chân lí là biết hoàn toàn rõ "cái gì tôi biết theo cách của riêng tôi", và "cái gì tôi biết chỉ như được vay mượn." Và bất kì cái gì được vay mượn, vứt nó đi! Nó tất cả chỉ là chuyện tầm phào. Tốt hơn cả cứ là người dốt nát theo cách riêng của bạn - vì điều đó là thực, đích thực, chân thành - hơn là thông thái về kinh nghiệm của ai đó khác. Và ai biết được liệu kinh nghiệm đó là thực hay không? Ai biết? - bản thân người đó có thể đã lặp lại kinh nghiệm của người khác chứ. Chừng nào bạn chưa tự mình biết, không có cách nào.

Bạn hỏi tôi: Khác biệt gì giữa việc học và việc thu thập tri thức?

Prem Nath, khác biệt là lớn, lớn như nó có thể vậy. Việc học cần dũng cảm, việc học cần biến đổi trong tâm thức bạn - chết và phục sinh. Tri thức không cần cái gì, chỉ chút ít năng lực trí nhớ - và bất kì người tầm thường nào cũng có thể làm điều đó. Tri thức không cần thông minh, chỉ trí nhớ. Việc học cần thông minh.

Và đây là hai điều khác nhau. Thông minh là phẩm chất của linh hồn bạn, và trí nhớ chỉ là cơ chế bộ não. Trí nhớ chỉ là cái máy tính sinh học - máy tính có thể làm điều đó tốt hơn nhiều so với cái máy tính sinh học của bạn đã từng làm mãi tới giờ. Sớm hay muộn, mọi người sẽ mang một máy tính nhỏ trong túi của họ thay vì đọc sách, đi tới đại học - điều đó thực sự đã lạc hậu bây giờ. Không có tương lai cho các trường học và đại học; máy tính sẽ phá huỷ tất cả chúng.

Phỏng có ích gì mà biết về lịch sử? Bạn có thể có một máy tính nhỏ trong túi và bạn có thể hỏi bất kì khi nào có nhu cầu; bạn chỉ cần hỏi máy tính.

Bạn có thể hỏi Napoleon Đại đế được sinh ra khi nào, ngày tháng nào, ông ấy rơi vào yêu người đàn bà nào - bạn có thể hỏi về mọi thứ. Máy tính có thể mang cả triệu mảnh thông tin chỉ trong một cái hộp nhỏ. Mọi thông tin mà bạn đang mang, máy tính có thể mang tốt hơn. Nhu cầu là gì? Đây là cách thức rất rất kiểu xe bò kéo - hai mươi nhăm năm học tập trong cao đẳng, trường học, đại học. Và cái gì thực sự được làm ở đó? Bạn được nạp tri thức; máy tính sinh học của bạn được huấn luyện.

Sớm hay muộn, bạn sẽ có khả năng mua một máy tính sinh học làm sẵn, đã được huấn luyện và nó sẽ trả lời! Ngày đó sẽ là ngày cách mạng lớn trong lịch sử con người, vì từ ngày đó việc biết sự khác biệt giữa việc học và tri thức sẽ là đơn giản. Người mang máy tính là con người của tri thức, và người có kinh nghiệm riêng của mình về cuộc sống là người trí huệ.

Và nhớ lấy, máy tính có thể cho bạn thông tin nhưng không thể cho bạn kinh nghiệm. Bạn có thể hỏi máy tính: "Yêu là gì?" và máy tính có thể báo cáo mọi điều đã được nói về yêu. Nhưng điều đó sẽ không cho bạn kinh nghiệm về yêu; kinh nghiệm bạn chỉ có thể có được theo cách riêng của bạn. Bạn sẽ phải rơi vào yêu và biết nó - không máy tính nào có thể trao nó cho bạn được.

Máy tính có thể cho mọi thông tin về Thượng đế, nhưng biết về Thượng đế không phải là biết Thượng đế. Biết Thượng đế là khác toàn bộ. Nó là cuộc đương đầu: nó có tính cá nhân, thân thiết, tức khắc.

Và bạn có thể thấy điều đó. Người thông thái gần như bao giờ cũng hành xử một cách ngu xuẩn. Người đó phải hành xử như vậy, vì tri thức của người đó được vay mượn; người đó không thể hành xử một cách thông minh. Các bác học là những người ngu xuẩn nhất trên thế giới.

Hai người đang bước đi. Một người cầm chiếc ô khép - người đó là một nhà bác học lớn, một giáo sư triết học. Đột nhiên trời bắt đầu mưa.

"Mở ô của ông ra, nhanh lên," người này nói với người kia.

"Chả ích gì đâu," câu trả lời đưa tới.

"Ông ngụ ý gì, không ích gì à? Nó sẽ bảo vệ chúng ta khỏi mưa."

"Chẳng ích gì đâu, ô đầy lỗ hổng như cái sàng."

"Thế sao ông lại mang nó đi ngay chỗ đầu tiên?"

Và ông giáo sư nói, "Vì tôi nghĩ trời sẽ không mưa."

Người mang thông tin chỉ làm những điều như điều đó thôi. Người đó không biết cách dùng nó, người đó không biết tại sao người đó mang nó ngay chỗ đầu tiên. Người đó không biết gì cả. Người đó đã được trao cho thông tin bởi bố mẹ, bởi thầy giáo và tu sĩ, và người đó đã từng mang nó mà thậm chí không trở nên nhận biết tại sao người đó đang mang nó.

Nhìn vào trong đầu bạn mà xem, bao nhiêu thứ bạn đang mang. Để làm gì? Những vấn đề đó không tồn tại thêm nữa, còn bạn đang mang các giải pháp của những vấn đề đó. Bạn đã trở nên trưởng thành, và dầu vậy bạn vẫn đang mang những lời khuyên mà mẹ bạn đã cho bạn khi bạn còn là đứa trẻ. Bây giờ bạn không còn là đứa trẻ nữa, bạn có thể quên tất cả về nó - và điều đó sẽ là tốt, nó sẽ tạo ra không gian trong đầu bạn. Bằng không nó đã trở thành đồ đồng nát.

Đôi khi chỉ lắng nghe, đang ngồi im lặng - tiếng của mẹ bạn vẫn được nghe thấy. Bố bạn nói nhiều thứ với bạn và bạn vẫn phải tuân theo chúng, và nếu bạn không tuân theo chúng, bạn cảm thấy mặc cảm! vì bạn đang phản bội lại bố bạn. Và người bố, người bố đáng thương, chết rồi và ông ấy không biết gì về điều ông ấy đã làm cho đứa con. Thực ra đứa con đã không làm cái gì cả; nó đã không làm bất kì cái gì; bố nó đã làm điều đó cho nó, ông ấy đã làm nó cho bạn, vân vân và vân vân.

Nhiều lần các sannyasins tới tôi, đặc biệt là đàn bà, và họ nói, "Chúng tôi muốn có con." Và mọi điều tôi thấy... Họ nghĩ rằng họ đang hỏi xin đứa con vì họ đang ở trong không gian yêu lớn thế. Chẳng phải thế chút nào - khi tôi nhìn vào trong họ, mọi điều tôi thấy là họ muốn có việc trả thù mẹ của họ. Bất kì cái gì mẹ họ đã làm cho họ, bây giờ họ muốn làm cho con cái để cho chúng có thể làm điều đó cho chúng. Bằng không làm sao họ gạt bỏ được nó?

Con cái phụ thuộc thế vào bạn, bạn có thể làm bất kì cái gì với chúng. Chúng không thể trả đũa được, chúng không thể nói không. Còn bạn ao ước, đầy tri thức mà mẹ bạn đã cho bạn - đầu bạn nặng với nó, và bạn muốn có ai đó để bạn có thể trút ra mọi thứ vô nghĩa đó. Và bạn sẽ cảm thấy rất được nhẹ lòng; đàn bà cảm thấy rất được nhẹ lòng khi họ có con.

Việc nhẹ lòng nào tới? Nó là việc tẩy rửa, việc nôn ra. Rất hiếm khi từ yêu mà bạn nghĩ tới đứa con, vì bạn không biết yêu là gì. Làm sao bạn có thể nghĩ về yêu được? Bạn chưa bao giờ yêu! Nhưng mọi điều bạn cần là đứa trẻ phụ thuộc bất lực, người bao giờ cũng nhìn lên bạn, và bạn bao giờ cũng là ông chủ và bạn có thể nhào nặn và đấm bóp và chế tạo đứa con theo ham muốn của trái tim bạn. Đó là cách duy nhất bạn có thể báo thù mẹ bạn; không có cách khác.

Tôi đã nghe một câu chuyện; chuyện xảy ra trong triều đình của nhà vua Akbar vĩ đại. Ông ấy có một người rất trí huệ, Birbal, ở cùng. Họ đang đứng và nói chuyện về cái gì đó, và Birbal nói cái gì đó và Akbar trở nên giận tới mức ông ta đánh rõ mạnh vào mặt, tát ông này, ngay trước triều đình. Birbal giận đỏ mặt, nhưng đánh lại thì chắc quá tổn thất. Nhưng nếu bạn không làm gì, điều đó có vẻ quá mất mặt. Thế là ông này đánh ai đó khác đang đứng bên cạnh mình - ông này đánh lại người đó. Và người này nói, "Nhưng sao ông lại đánh tôi?" Birbal nói, "Thì lại trao nó cho ai đó khác."

Đó là cách mọi sự xảy ra. Bây giờ, mẹ bạn đã đánh bạn đau - bạn vẫn còn khóc. Bạn muốn đánh ai đó, bạn muốn trao nó đi; bạn sẽ được nhẹ lòng.

Bố mẹ bạn vẫn còn sống trong bạn. Thầy giáo của bạn, thầy giáo trường tiểu học - người chả biết gì mấy, bằng không sao họ phải là thầy giáo trường tiểu học? - họ vẫn còn sống và đang chi phối bạn. Các giáo sư đại học của bạn, họ chẳng biết gì, họ được vay mượn như bạn vậy.

Rất hiếm khi tìm ra một người biết bản thân mình. Chỉ kẻ bắt chước là có khắp xung quanh, và bạn vẫn còn đang mang khôn ngoan của họ mà họ đã trao cho bạn. Họ không bao giờ sống theo khôn ngoan của họ, còn bạn đang cố sống nó; bạn cũng không thể sống nó được. Khi bạn không thể sống nó được bạn cảm thấy mặc cảm, nếu bạn sống nó bạn cảm thấy phi tự nhiên: bạn ở trong tình thế khó xử.

Đây là thế khó xử mà mọi người đều lâm vào. Nếu bạn theo bất kì cái gì đã được bảo cho bạn làm, nó là phi tự nhiên; nó không bao giờ làm bạn hạnh phúc, nó không bao giờ cho bạn niềm vui. Chỉ một điều là tốt về nó, nó không bao giờ làm cho bạn cảm thấy mặc cảm - nhưng nó làm cho bạn buồn, nó làm cho bạn chán nản. Nếu bạn không theo nó thế thì bạn cảm thấy mặc cảm - điều đó nữa cũng đem tới một loại buồn.

Bạn đã không quan sát nó trong đời bạn sao? Khó mà hạnh phúc thế - tại sao? Vì hạnh phúc và mặc cảm đã trở nên được liên kết trong bạn. Cho nên bất kì khi nào bạn cảm thấy hạnh phúc bạn đều cảm thấy cái gì đó sai sai phải có đó, bạn phải làm cái gì đó sai. Nhìn vào bên trong bản thân bạn đi! nhìn vào trong hồ sơ của bạn, và bạn sẽ lập tức bắt gặp tiếng nói của bố mẹ: "Không làm cái này." Đó là lí do tại sao bạn cảm thấy mặc cảm. Bạn không bao giờ được phép có hạnh phúc trong thời thơ ấu của bạn. Bạn không cho phép nó cho bản thân bạn nữa.

Toàn thể công việc của tôi ở đây bao gồm điều này thôi: giúp bạn cho phép hạnh phúc với bản thân bạn, chuẩn bị cho bạn để cho bạn có thể trao món quà hạnh phúc cho bản thân bạn. Thượng đế đã trao nó cho bạn, nhưng bố mẹ bạn đã quấy rối nó.

Và đừng cảm thấy giận họ - vì họ cũng là nạn nhân của bố mẹ họ. Đó là cái vòng luẩn quẩn; nó là cái vòng rất rất dài, nó đã từng tiếp diễn suốt nhiều thời đại. Đừng cảm thấy giận, nhưng gạt bỏ họ đi! Bỏ tiếng nói của họ đi. Bắt đầu sống cuộc sống của bạn.

Con người của tri thức không bao giờ sống cuộc sống riêng của mình. Con người của việc học bắt đầu sống cuộc sống riêng của mình, người đó học bằng việc sống cuộc sống riêng của mình. Vâng, người đó đôi khi sẵn sàng phạm sai lầm; đôi khi phạm sai lầm cũng là tốt, đó là cách duy nhất để học. Con người của tri thức không bao giờ phạm sai lầm - nhưng người đó đã phạm sai lầm lớn nhất, sai lầm của việc bao giờ cũng vẫn còn bị vay mượn.

Và những con người của tri thức này là rất nguy hiểm, vì họ liên tục rót tri thức của họ vào nhau. Đó là hiện tượng lạ. Khi bạn cảm thấy quá nặng lòng bạn cần ai đó để cho bạn có thể rót tri thức của bạn ra và cảm thấy chút ít nhẹ lòng. Tôi đã nghe:

Một nhà buôn đi tới một nông dân để mua nửa cân bơ. Người nông dân cứ khăng khăng đòi đổi bơ bằng đôi tất len. Khi nhà buôn kể lại chuyện này cho vợ, cô ấy nói, "Em sẽ tháo len từ khăn trải giường của chúng ta và đan cho anh một đôi tất." Khi tất được làm xong, đôi tất được đem ra đổi lấy nửa cân bơ.

Khi nhà buôn cần thêm bơ, vợ anh ta lần nữa lại tháo thêm len từ khăn trải giường và đan nhiều tất hơn, tất được đem đổi lấy bơ. Chung cuộc, cô ấy chỉ còn đủ len để đan một chiếc tất. Nhà buôn mang chiếc tất đó tới người nông dân và đề nghị đổi lấy hai trăm năm mươi gram bơ. "Không làm thế," anh nông dân đáp. "Tôi cho ông cả nửa cân bơ. Ông thấy đấy, tôi thực sự không đi tất. Vợ tôi tháo len ra và dùng nó để đan khăn trải giường, và chỉ một chiếc tất này là đủ để hoàn thành nó."

Đó là cách nó diễn ra - xã hội ngu xuẩn này. Tránh tri thức và nhảy vào việc học đi.

Câu hỏi cuối cùng

Tại sao tôi sợ thầy thế?

Đó là dấu hiệu tốt: việc bắt đầu của mối quan hệ với tôi. Điều tự nhiên là sợ tôi, vì tôi sẽ là cái chết với bạn. Tôi sẽ phá huỷ bạn. Hoàn toàn đấy. Chỉ thế thì tôi mới có thể giúp được bạn. Chỉ thế thì bạn mới có thể có cuộc sống mới, sinh linh mới, sự bắt đầu mới.

Cho nên sợ là tự nhiên. Mặc cho sợ, cứ tới ngày càng gần tôi hơn đi. Đừng nghe theo nỗi sợ. Nỗi sợ đơn giản nói rằng bất kì cái gì bạn đã có mãi cho tới giờ sẽ bị lấy đi: "Thoát ngay!" Bạn có khối lượng tri thức nào đó, nó sẽ bị lấy đi. Nỗi sợ đơn giản là chỉ dẫn từ cái đầu, tín hiệu từ máy tính, nói, "Thoát khỏi chỗ này. Người này là nguy hiểm, ông ta có thể phá huỷ tri thức của mình. Và thế thì mình sẽ phải học từ ABC, biết cho rõ vào, và mọi điều mình đã làm mãi cho tới giờ sẽ là phí hoài vô cùng. Nghe theo người này là nguy hiểm - người đó sẽ làm cho mình cảm thấy rằng mọi điều mình đã làm là vô dụng, và sớm hay muộn mình sẽ phải từ bỏ nó. Trước khi nó xảy ra, thoát đi! Tránh người này ra!"

Bạn có nhân cách nào đó, đạo đức nào đó, và tôi nhất quyết phá huỷ nó - vì tôi không tin vào đạo đức. Tôi tin vào tâm thức, không tin vào lương tâm; lương tâm lại là đồ vay mượn, như tri thức. Tâm thức là việc học.

Tôi muốn bạn sống theo tâm thức của bạn. Đó là cuộc sống tốt cho tôi, cuộc sống thực, đích thực, tự phát. Nó không bao giờ làm bất kì hại gì cho bất kì ai - nó không thể làm thế được. Nhưng cuộc sống của lương tâm là cuộc sống xấu; cho dù bạn đạo đức, cho dù bạn liên tục làm điều thiện, bạn vẫn chỉ là người làm việc tốt. Và bạn gây hại. Và bạn gây hại theo cách tinh vi tới mức bạn không nhận biết, và nạn nhân của bạn cũng chẳng bao giờ trở nên nhận biết về điều bạn đã làm cho họ.

Tôi sẽ lấy đi đạo đức của bạn. Tôi sẽ cho bạn tôn giáo, nhưng tôi sẽ lấy đi đạo đức của bạn - vì với người đạo đức điều đó là rất khó; có kinh nghiệm về tôn giáo là gần như không thể được với người đó. Người đạo đức sống theo xã hội; người đó không bao giờ nổi dậy. Và tôn giáo chỉ dành cho những người sẵn sàng nổi dậy. Người đạo đức sống chỉ như cừu, với đám đông; bất kì cái gì đám đông nói là đúng người đó nói là đúng, và bất kì cái gì đám đông nói là sai người đó nói là sai.

Quan sát xem. Bạn có là một phần của đám đông không? Hay bạn có tâm thức nào đó của riêng bạn? Nếu đám đông định phá huỷ, bạn sẵn sàng phá huỷ. Nếu đám đông Hindu định phá huỷ tu viện của người Mô ha mét giáo, bạn sẵn sàng phá huỷ nó, vì bạn là người Hindu và bất kì cái gì đám đông Hindu làm đều là đúng. Nếu đám đông người Mô ha mét giáo định giết người Hindu bạn sẵn sàng giết người Hindu.

Suốt nhiều thời đại, cái gọi là người tôn giáo đã từng là những kẻ sát hại lớn lao thế. Họ nói về yêu và họ tạo ra ghét và không gì khác. Họ nói về hoà bình và họ tạo ra chiến tranh. Nhìn vào đạo đức giả này đi! Họ tới với Kinh Thánh trong tay, nhưng chẳng mấy chốc những Kinh Thánh đó biến thành kiếm. Những Kinh Thánh đó chỉ là mẽ ngoài - đằng sau đang che giấu tên đế quốc, người muốn chi phối toàn thể giới. Nhân danh Thượng đế họ đơn giản cố gắng áp đặt bản ngã của họ lên thế giới. Và thế thì các bản ngã đánh nhau. Vấn đề không phải là người Hindu đánh người Mô ha mét giáo hay người Ki tô giáo đánh người Mô ha mét giáo, nó là đánh nhau của nhiều bản ngã thế.

Quan sát xem: bất kì khi nào đám đông làm cái gì đó, bạn có thể nghĩ theo cách riêng của bạn được không? Tôn giáo của bạn là đám đông, quốc gia của bạn là đám đông. Nếu Ấn Độ đánh nhau với Trung Quốc, thế thì mọi người Ấn Độ đứng cùng chính phủ Ấn Độ, dù đúng hay sai - nó là đất mẹ, dù đúng hay sai. Và mọi người Trung Quốc đứng cùng chính phủ Trung Quốc, dù đúng hay sai. Không ai nghĩ theo cách riêng của mình.

Toàn thể cách tiếp cận của tôi là để làm cho bạn ý thức về điều bạn đang làm, cách bạn đang làm nó. Bạn có chỉ là kẻ hèn và con chiên và người đi theo trong đám đông không? Hay bạn nghĩ theo cách riêng của bạn? Tôi sẽ lấy đi mọi tâm lí đám đông của bạn. Sợ nảy sinh, vì đó là chỗ bạn bao giờ cũng thuộc vào. Đột nhiên bạn sẽ bị bỏ lại một mình. Nếu bạn không phải là người Ki tô giáo bạn sẽ không biết bạn là ai. Nỗi sợ lớn làm bạn run rẩy, làm bạn rung chuyển. Nếu bạn không là người Công giáo, bạn là ai? Nếu bạn không là người Ấn Độ thế thì bạn mất danh tính của bạn. Khủng hoảng lớn về danh tính nảy sinh trong bạn - đó là nỗi sợ.

Và bạn bao giờ cũng sợ chân lí - vì bạn sống qua dối trá, và khi chân lí nảy sinh bạn bắt đầu thấy dối trá của bạn. Sự việc trở thành khó, sự việc trở thành gần như không thể nào mang được chúng thên nữa; bạn phải bỏ chúng. Nhưng bạn đã đầu tư cả đời bạn vào trong chúng rồi.

Một người chủ đất giầu có một hôm trong nhà bỗng buột ra tiếng nói đầy thất vọng, làm bà vợ giật mình, "Marushka, có tin đồn khủng khiếp trong thị trấn - Đấng cứu thế đang tới!"

"Vậy cái gì khủng khiếp?" bà vợ hỏi.

"Em nghĩ nó là tuyệt vời chứ! Sao anh sợ?"

"Anh có lí do chắc để sợ," ông ta rên rỉ. "Chúng ta có cả đàn bò sữa tốt, một nhà kho đầy lúa mì, và vườn của chúng ta trĩu quả. Bây giờ chúng ta sẽ phải bỏ mọi thứ và theo Ông ấy!"

"Trấn tĩnh lại đi anh," bà vợ nói một cách mềm mỏng.

"Thượng đế của chúng ta nhân từ. Ngài biết người Do Thái chúng ta đã phải chịu khổ nhiều. Chúng ta có vua Pharaoh, Haman - bao giờ cũng ai đó; nhưng Thượng đế thân yêu của chúng ta đã gạt bỏ tất cả họ. Cứ có đức tin đi, chồng yêu của em. Ngài sẽ gạt bỏ Đấng cứu thế nữa!"

Điều đó tạo ra sợ nếu bạn nghe tin Đấng cứu thế đã tới. Thế thì mọi đầu tư mà bạn đã làm sẽ ra sao? Và bạn sẽ phải từ bỏ mọi thứ và đi theo ông ấy. Ai muốn Đấng cứu thế tới? Mọi người bao giờ cũng thích ý tưởng rằng ông ấy ngày nào đó sẽ tới, nhưng không phải hôm nay - ngày nào đó xa xăm, xa xôi, thế thì họ có thể chấp nhận ý tưởng rằng ông ấy sẽ tới.

Đó là lí do tại sao khi Christ tuyên bố: "Ta là Đấng cứu thế mà các ông đã chờ đợi!" người Do Thái không thể tin cậy vào ông ấy được. Họ nói, "Ông không thể thế được. Ông ấy sẽ tới, chắc chắn, nhưng ông thì không phải là điều đó."

Và có logic trong nó. Logic là: mọi người chỉ chờ đợi Đấng cứu thế, họ không thực sự muốn ông ấy tới. Chờ đợi là tốt, điều đó làm cho người ta thoải mái - "Mình là người tôn giáo và mình đang chờ đợi Đấng cứu thế. Và khi ông ấy tới mình sẽ từ bỏ mọi thứ." Còn sâu bên dưới người ta hi vọng rằng ông ấy sẽ không bao giờ tới. Ông ấy phải không tới bây giờ; ông ấy sẽ không bao giờ tới. Trên bề mặt người ta giả vờ rằng ông ấy sẽ tới, sâu bên dưới người ta biết rằng ông ấy sẽ không bao giờ tới. Và một điều bao giờ cũng có đó: cho dù ông ấy tới chúng ta bao giờ cũng có thể nói, "Ông không phải là Đấng cứu thế."

Họ đã từng chờ đợi nhiều thế kỉ, và khi Jesus tuyên bố, "Ta là Đấng cứu thế," họ giận. Người này đang phá huỷ toàn thể trò chơi chờ đợi của họ. Chờ đợi là đẹp thế; không cái gì đã bao giờ thay đổi, người ta liên tục chờ đợi và người ta liên tục làm bất kì cái gì người ta muốn làm. Và đột nhiên người này tới và ông ấy nói, "Ta là Đấng cứu thế - bây giờ đi theo ta. Tới đây, theo ta!"

Và họ sợ. Mùa màng của họ đã sẵn sàng và vườn cây của họ đầy quả. "Đây mà là lúc Đấng cứu thế tới sao? Và việc kinh doanh đang diễn ra tốt thế..." Và người này thì đang săn đuổi đàn bà và người đó đang đi trên đường đúng và chỉ còn vài ngày nữa là cô ấy sẽ là của anh ta - và đây là lúc cho Đấng cứu thế tới sao? "Tới đây và đi theo ta" sao? Ông không thể đợi chút ít được sao?

Sợ lớn nảy sinh. Từ sợ đó họ đã giết Jesus. Chỉ để bảo vệ bản thân họ, họ đã giết Jesus - chỉ để bảo vệ quả đã chín của họ, và người đàn bà sắp ở trong tay họ, và người đàn ông sắp sửa thành công. Đây không phải là thời điểm đúng cho Đấng cứu thế tới. Không bao giờ là thời gian đúng cả.

Đấng cứu thế là chấp nhận được trong tương lai, bao giờ cũng trong tương lai, không bao giờ trong hiện tại - hay trong quá khứ, nhưng không bao giờ trong hiện tại. Người Do Thái phải phủ nhận Jesus. Họ nói, "Ông ấy sẽ tới, nhưng ông không phải là Đấng cứu thế." Người Ki tô giáo nói ông ấy là Đấng cứu thế, nhưng bây giờ ông ấy ở trong quá khứ, bây giờ không có sợ.

Tôi đang nói với các bạn: Tôi là Đấng cứu thế ở đây bây giờ. Điều đó tạo ra sợ, nó tạo ra đau khổ và lo âu lớn: "Vậy phải làm gì? Và quả chín rồi, và thành công đang ngay trong tầm tay. Và người này đã tới để quấy rối tất cả, và người này nói, 'Tới đây, đi theo ta.'"

Đó là lí do tại sao bạn sợ. Mọi người đều sợ. Bao giờ cũng nhớ, người dũng cảm không phải là người không có sợ - không, không tồn tại người nào như thế, người không có sợ. Người dũng cảm là người vẫn cứ đi mặc cho nỗi sợ. Người đó cảm thấy sợ, nhưng sức kéo của yêu còn lớn hơn sức kéo của sợ. Người đó chọn yêu chứ không chọn sợ.

Người dũng cảm cũng sợ chứ. Đừng nghĩ rằng chỉ bạn mới sợ; mọi người đều sợ, điều đó là tự nhiên. Và đừng chờ đợi thời gian mà sẽ không có sợ, và thế rồi bạn sẽ đi theo! Thời gian đó sẽ không bao giờ tới. Bạn phải đi theo mặc cho sợ. Và nếu bạn đi theo, chẳng mấy chốc bạn sẽ thấy, bạn đi vào càng sâu trong yêu, năng lượng trước đã tham gia vào sợ được xả ra từ sợ và trở thành năng lượng yêu.

Và khi mọi sợ được biến đổi thành yêu, ngọn lửa đó là tính chất sannyas, ngọn lửa đó là tính đệ tử. Ngọn lửa đó làm thuần khiết người ta. Đi qua ngọn lửa đó của yêu, người ta trở thành vàng ròng.

Xem tiếp Chương 5 - Quay về Mục lục