Read more
Coi nó là dễ (Tập
1) - Osho
Bài nói về Thiền
Chương 5. Và
chúng ta ở trong yêu
Dù chúng ta có cõi trời hay địa ngục
không nhớ lại, không tri thức;
chúng ta phải trở thành điều chúng ta đã
là vậy trước khi chúng ta được sinh ra.
Mưa, mưa đá, tuyết và băng
bị phân chia lẫn nhau;
nhưng sau khi chúng rơi xuống,
chúng là cùng nước
của dòng suối trong thung lũng.
Ông phải tìm
con đường của Phật
cả đêm dài,
tìm kiếm, ông sẽ đi vào
trong tâm trí riêng của ông.
Khi họ hỏi ông,
"Nước của ông ở đâu?
Chốn quê hương của ông là gì?" trả lời,
"Tôi là người
bất hoạt nguyên thuỷ."
Hình của người thực
đứng đó -
chỉ thoáng nhìn về người đó,
và chúng ta ở trong yêu.
Con người có thể sống theo hai
cách: tự nhiên và phi tự nhiên. Cách phi tự nhiên có hấp dẫn lớn trong nó - vì
nó là mới, không quen thuộc, phiêu lưu. Do đó, mọi đứa trẻ đã phải bỏ lại tự nhiên
của nó và đi vào trong phi tự nhiên. Không đứa trẻ nào có thể chống lại được
cám dỗ đó. Chống lại cám dỗ đó là không thể được. Thiên đường phải bị mất đi.
Việc mất đi của nó là sẵn có đấy; điều đó không thể tránh được, nó là không
tránh khỏi.
Và, tất nhiên, chỉ con người mới
có thể làm mất nó. Đó là cực lạc và đau khổ của con người, đặc quyền của con
người, tự do của con người - và sa ngã của con người.
Jean-Paul Sartre là đúng khi
ông ấy nói: Con người bị kết án là tự do. Tại sao 'bị kết án'? Vì với tự do, chọn
lựa nảy sinh - chọn lựa là tự nhiên hay là phi tự nhiên. Khi không có tự do,
không có chọn lựa.
Con vật vẫn tồn tại trong thiên
đường; chúng không bao giờ làm mất nó. Nhưng vì chúng không bao giờ làm mất nó,
chúng không thể nào nhận biết về nó. Chúng không thể biết được chúng ở đâu. Để
biết bạn đang ở đâu, bạn sẽ phải đánh mất nó trước hết. Đó là cách việc biết trở
thành có thể - bằng việc làm mất đi.
Bạn biết một thứ chỉ khi bạn đã
đánh mất nó. Nếu bạn chưa bao giờ đánh mất nó, nếu nó bao giờ cũng có đó, một
cách tự nhiên bạn coi nó như đương nhiên có. Nó trở thành hiển nhiên tới mức bạn
trở nên quên lãng về nó.
Cây vẫn trong thiên đường, và
núi và sao, nhưng chúng không biết chúng đang ở đâu. Chỉ con người mới có thể
biết. Cây không thể trở thành phật được - không phải là có bất kì khác biệt gì
giữa tự nhiên bên trong của phật và cây, nhưng cây không thể trở thành phật được.
Cây đã là phật rồi! Để trở thành phật, trước hết cây phải đánh mất tự nhiên của
nó, nó phải đi xa khỏi nó.
Bạn chỉ có thể thấy các thứ từ
chỗ xa nào đó. Nếu bạn ở quá gần chúng, bạn không thể thấy được chúng. Điều phật
đã thấy, không cây nào đã bao giờ thấy. Nó là sẵn có cho cây và cho con vật,
nhưng chỉ Phật mới trở nên ý thức tới nó - thiên đường hiện hữu - được giành lại.
Thiên đường chỉ hiện hữu khi nó
được giành lại. Cái đẹp và điều huyền bí của tự nhiên được khải lộ chỉ khi bạn
quay về nhà. Khi bạn đi ngược lại tự nhiên của bạn, khi bạn đi xa nhất khỏi bản
thân bạn, chỉ thế thì một ngày nào đó cuộc hành trình quay về mới bắt đầu. Khi
bạn trở nên khát về tự nhiên, khi bạn bắt đầu chết đi mà không có nó, bạn bắt đầu
quay về.
Đây là sa ngã nguyên thuỷ. Tâm
thức của con người là sa ngã nguyên thuỷ của con người, tội lỗi nguyên thuỷ của
con người. Nhưng không có tội lỗi nguyên thuỷ, không có khả năng của phật hay của
Christ.
Điều đầu tiên cần được hiểu là:
con người có thể chọn. Con người là con vật duy nhất trong sự tồn tại có thể chọn,
có thể làm các thứ mà không là tự nhiên, có thể làm các thứ mà đáng ra không
nên được làm, có thể đi ngược lại bản thân mình và ngược lại Thượng đế, có thể phá
huỷ bản thân mình và mọi phúc lạc của mình - người có thể tạo ra địa ngục.
Bằng việc tạo ra địa ngục, điều
tương phản được tạo ra, và thế thì người ta có thể thấy cõi trời là gì. Chỉ qua
tương phản, mới có khả năng để biết.
Cho nên nhớ lấy, có hai cách:
người ta có thể sống một cách tự nhiên hay người ta có thể sống một cách phi tự
nhiên.
Khi tôi nói người ta có thể sống
một cách tự nhiên, tôi ngụ ý người ta có thể sống mà không cải tiến bản thân
mình theo bất kì cách nào. Người ta có thể sống trong tin cậy - đó là điều tự
nhiên là gì. Người ta có thể sống trong tự phát. Người ta có thể sống mà không
là người làm. Người ta có thể sống trong vô hành động, điều Đạo nhân gọi là vi
vô vi - hành động qua vô hành động.
Tự nhiên có nghĩa là bạn không
làm bất kì cái gì; nó đã xảy ra. Sông chảy - không phải là chúng đang làm cái
gì đó. Và cây đang mọc lên - không phải là chúng phải lo nghĩ về điều đó, không
phải là chúng phải tư vấn bất kì hướng dẫn nào cho điều đó. Cây nở hoa - không
phải là chúng phải nghĩ và lập kế hoạch về hoa, về mầu gì, về hình gì. Đó toàn
là việc xảy ra.
Cây nở hoa theo cả nghìn hoa mà
không một lo nghĩ, không một ý nghĩ, không một phóng chiếu, không có bất kì bản
kế hoạch tổng thể nào. Nó đơn giản nở hoa! Cũng như lửa nóng, cây mọc lên. Điều
đó là tự nhiên. Đó là trong chính tự nhiên của mọi thứ. Hạt mầm trở nên nhú chồi,
và chồi trở thành cây nhỏ, và cây nhỏ trở thành cây, và cây một ngày nào đó ra
tán lá rộng, và thế rồi một ngày khác nụ đã bắt đầu xuất hiện và việc nở hoa và
quả... và mọi điều này đơn giản xảy ra!
Đứa trẻ lớn lên trong bụng mẹ
không làm bất kì cái gì. Nó là trong vô vi. Nhưng không phải là không cái gì xảy
ra. Thực ra, nhiều thứ đang xảy ra tới mức không bao giờ trong cuộc sống sẽ có
nhiều thứ thế xảy ra. Chín tháng đó trong bụng mẹ chứa nhiều việc xảy ra tới mức
nếu bạn sống chín mươi năm, việc xảy ra như thế sẽ không được bạn chứa đựng hết.
Hàng triệu thứ đang xảy ra. Đứa
con được thụ thai chỉ như một tế bào vô hình, và thế rồi mọi thứ bắt đầu xảy
ra, mọi thứ bắt đầu bùng nổ. Đứa trẻ không ngồi đó trong tế bào đó như một người
nhỏ bé và nghĩ và lập kế hoạch và lo nghĩ, và đau khổ từ chứng mất ngủ. Không
có người nào cả!
Hiểu điều này là hiểu Phật - rằng
mọi thứ có thể xảy ra mà không có việc lo nghĩ của bạn về chúng. Mọi thứ bao giờ
cũng đã xảy ra. Và ngay cả khi bạn trở thành người làm, bạn trở thành người làm
chỉ trên bề mặt. Sâu bên dưới, mọi thứ vẫn liên tục xảy ra.
Khi bạn ngủ say, bạn có nghĩ bạn
đang cố thở không? Nó đang xảy ra. Nếu con người phải thở, phải vẫn còn thường
xuyên nhận biết về thở, không ai đã bao giờ có khả năng sống, thậm chí không sống
được một ngày. Một khoảnh khắc và bạn đã quên và thế là đi đời. Bạn quên thở
vào, và bạn bị kết thúc. Và thế thì làm sao bạn sẽ đi ngủ? Bạn sẽ phải thường
xuyên tỉnh táo; bạn sẽ phải đánh thức bản thân bạn nhiều lần trong đêm để xem
liệu bạn có vẫn thở hay không.
Và bạn ăn thức ăn, và thế rồi bạn
quên tất cả về điều đó. Và hàng triệu thứ đang xảy ra: thức ăn được tiêu hóa, bị
đập ra, bị phá huỷ, bị thay đổi, được biến đổi về mặt hoá học. Nó sẽ trở thành
máu của bạn, xương của bạn, tuỷ của bạn. Công việc lớn liên tục tiếp diễn. Máu
tuần hoàn liên tục, ném mọi tế bào chết ra khỏi thân thể.
Bao nhiêu thứ đang diễn ra bên
trong bạn mà không có việc làm của bạn chút nào?
Việc làm vẫn còn trên bề mặt.
Con người có thể sống trên bề mặt theo cách nhân tạo, nhưng sâu bên dưới trong
cốt lõi bên trong nhất bạn bao giờ cũng là cái tự nhiên. Tính nhân tạo của bạn
đơn giản trở thành một tầng chồng lên cái tự nhiên của bạn. Nhưng tầng này dầy
lên mọi ngày - nhiều ý nghĩ hơn, nhiều kế hoạch hơn, nhiều hoạt động hơn, nhiều
việc làm hơn. Nhiều phần người làm hơn, bản ngã... và cái vỏ phát triển. Và đó
là cái vỏ mà Phật gọi là samsara - thế giới.
Hiện tượng về người làm, về bản
ngã: đây là việc đánh mất tự nhiên, đi ngược lại tự nhiên, đi xa khỏi tự nhiên.
Một ngày nào đó bạn đã đi xa tới mức bạn bắt đầu cảm thấy bị ngạt thở. Bạn đã
đi xa tới mức chứng tinh thần phân liệt nảy sinh trong con người bạn. Chu vi của
bạn bắt đầu rời ra khỏi trung tâm. Đó là điểm của cải tâm, điểm mà tôn giáo trở
nên có liên quan. Điểm mà khi bạn bắt đầu tìm con đường ra. Điểm mà bạn bắt đầu
nghĩ "Mình là ai?" Điểm mà bạn bắt đầu nhìn lại: "Mình tới từ đâu?
Mặt nguyên thuỷ của mình là gì? Tự nhiên của mình là gì? Mình đã đi quá xa và
giờ là lúc quay về. Một bước nữa và mình sẽ rời ra. Mình đã phá vỡ mọi móc nối;
chỉ một chiếc cầu nhỏ còn lại."
Mọi bệnh thần kinh không là gì
ngoài điều này. Đó là lí do tại sao bản thân tâm lí học không thể chữa được bệnh
thần kinh. Nó có thể cho bạn những lời giải thích hay về bệnh, nó có thể thoả
mãn cho bạn, an ủi bạn, làm khuây khoả bạn; nó có thể dạy bạn cách sống cùng với
bệnh thần kinh của bạn; nó có thể giúp bạn không lo nghĩ quá nhiều về bệnh. Nó
có thể cho bạn hình mẫu sống trong đó bệnh thần kinh có thể tồn tại và bạn cũng
có thể tồn tại - nó có thể dạy bạn một loại cùng tồn tại. Nhưng nó không thể
làm tan biến bệnh - chỉ tôn giáo mới có thể làm tan biến nó. Và chừng nào tâm
lí học còn chưa lấy cú nhảy lượng tử và trở thành tôn giáo, nó sẽ vẫn còn là bộ
phận.
Tại sao tôn giáo có thể chữa được
bệnh thần kinh? Tại sao tôn giáo có thể chữa được tinh thần phân liệt? Vì nó có
thể làm cho bạn thành một toàn thể. Chu vi không còn chống lại trung tâm: chúng
cầm tay nhau, chúng ôm lấy nhau. Chúng là một. Chúng vận hành theo một nhịp điệu,
chúng rung động như một rung động. Đó là mạnh khoẻ thực - và toàn thể, và linh
thiêng. Đó là nơi Phật tính nảy sinh - con người đã trở nên lành mạnh lần nữa.
Chừng nào bạn chưa là phật bạn
sẽ vẫn còn mất trí, ít hay nhiều. Mất trí nhất định vẫn còn là một phần của con
người bạn. Bạn có thể xoay xở để sống cùng nó bằng cách nào đó, nhưng điều đó sẽ
chỉ là bằng cách nào đó thôi. Nó là việc xoay xở. Bạn không thể thảnh thơi về
nó được.
Bạn đã không quan sát sao? Mọi
người đều sợ bị điên. Người ta giữ cho bản thân mình trong kiểm soát, nhưng sợ
bao giờ cũng có đó: "Nếu cái gì đó đi sai, nếu một thứ nữa đi sai, thế thì
tôi có thể không có khả năng kiểm soát bản thân tôi thêm nữa." Mọi người đều
cận kề điều đó. Mọi người chỉ ở quãng chín mươi chín phần trăm suýt tới. Một phần
trăm nữa, bất kì điều nhỏ bé nào, cọng rơm cuối cùng trên lưng lạc đà - ngân
hàng phá sản, người đàn bà của bạn bỏ và trốn đi với ai đó khác, kinh doanh teo
đi - và bạn không còn lành mạnh nữa, mọi lành mạnh đều mất đi. Nó phải đã chỉ ở
mẽ ngoài, cái lành mạnh đó mất đi dễ dàng thế. Nó phải đã rất mỏng, mong manh.
Thực ra, nó không có đó.
Thay đổi giữa người thường và
người mất trí chỉ là ở lượng, không ở chất. Chừng nào bạn chưa trở thành phật
hay Christ hay Krishna - đây toàn là những cái tên cho cùng một trạng thái tâm
thức, nơi trung tâm và chu vi vận hành trong điệu vũ, trong bản giao hưởng - chừng
nào bản giao hưởng đó chưa nảy sinh, bạn sẽ vẫn còn rởm, bạn sẽ vẫn còn giả, bạn
sẽ vẫn còn tuỳ tiện, bạn sẽ không thực là có linh hồn. Và không phải là bạn
không thể có nó - nó bao giờ cũng là của bạn. Chỉ việc hỏi và bạn sẽ có nó.
Jesus nói: Gõ cửa và cửa sẽ mở ra cho ông. Hỏi và điều đó sẽ được trao - chỉ việc
hỏi thôi, và bạn sẽ có nó.
Nhưng có hấp dẫn lớn trong cái
phi tự nhiên, vì cái phi tự nhiên là xa lạ, cái phi tự nhiên là đối lập với bạn,
và cái đối lập bao giờ cũng hấp dẫn, cái đối lập bao giờ cũng kích thích tò mò,
cái đối lập bao giờ cũng có đó như thách thức. Bạn sẽ muốn biết...
Đó là lí do tại sao đàn ông trở
nên quan tâm tới đàn bà, đàn bà trở nên quan tâm tới đàn ông. Đó là cách mọi
người trở nên quan tâm và hấp dẫn lẫn nhau: cái đối lập. Và cùng điều đó đi
theo sâu xuống dưới. Con người tự nhiên của bạn dường như đã là của bạn, vậy phỏng
có ích gì mà ôm giữ nó, mà là nó? Người ta muốn cái gì đó mới.
Và cái mà bạn có bạn đã mất mọi
quan tâm. Đó là lí do tại sao bạn bỏ lỡ Thượng đế, bởi vì bạn đã có Thượng đế rồi
và bạn không thể quan tâm được ngài. Bạn quan tâm tới thế giới, tới tiền, quyền
và danh - Những thứ đó bạn không có. Thượng đế đã được cho rồi. Thượng đế nghĩa
là tự nhiên. Ai bận tâm tới tự nhiên? Tại sao nghĩ về nó khi ngay chỗ đầu tiên
bạn đã có nó? Chúng ta quan tâm tới cái chúng ta không có, và cái phi tự nhiên
lôi kéo. Và người ta trở nên bị hội tụ vào cái phi tự nhiên và nhân tạo, và người
ta chạy xô vào trong nó. Từ một phong cách sống phi tự nhiên vào một phong cách
sống phi tự nhiên khác.
Và nhớ lấy: không chỉ cái gọi
là người thế tục mới phi tự nhiên, cái gọi là người tôn giáo cũng phi tự nhiên.
Đó là hiểu biết lớn mà Phật đem tới cho thế giới - và hiểu biết đó đã trở thành
quả chín trong Thiền. Đó là đóng góp nền tảng của Phật.
Con người vẫn còn nhân tạo
trong cái gọi là thế giới - kiếm tiền, quyền, danh. Và thế rồi một ngày nào đó
con người trở thành có tính tôn giáo, nhưng lần nữa con người lại đi vào loại
phi tự nhiên khác. Bây giờ con người thực hành yoga, đứng trên đầu - toàn vớ vẩn
và vô nghĩa. Bạn đang làm gì ở đó, đứng trên đầu bạn? Bạn không thể đứng trên
chân bạn được sao? Nhưng đứng trên chân dường như tự nhiên tới mức nó không có
hấp dẫn nào.
Khi bạn thấy ai đó đang đứng
trên đầu họ, bạn nghĩ, "Vâng, người đó đang làm cái gì đó. Đây mới là con
người." Và bạn bị hấp dẫn - người đó phải đang thu được cái gì đó mà bạn
còn chưa biết, và bạn cũng muốn thực hành điều đó.
Mọi người bắt đầu làm đủ mọi loại
điều ngu xuẩn, nhưng mọi điều đó lại là cùng một thứ. Hình mẫu là như nhau, động
thái là như nhau. Thay đổi là rất nhỏ. Phẩm chất là như nhau.
Bạn đã kiếm tiền, bây giờ bạn
quan tâm nhiều hơn tới cõi trời, kiếp sau. Bạn quan tâm tới điều mọi người nghĩ
về bạn, bây giờ bạn quan tâm tới điều Thượng đế nghĩ về bạn. Bạn quan tâm tới
việc làm nhà đẹp ở đây, bây giờ bạn quan tâm tới việc làm nhà đẹp ở thiên đường,
ở thế giới kia.
Bạn đã là phi tự nhiên, bạn đã
ăn quá nhiều, bây giờ bạn bắt đầu nhịn ăn. Nhìn cách người ta thay đổi thái độ
phi tự nhiên này sang thái độ phi tự nhiên khác. Bạn đã ăn quá nhiều, bạn đã bị
ám ảnh với việc ăn, bạn đã liên tục tọng vào bản thân bạn, thế rồi một ngày nào
đó bạn phát chán với điều này - đúng theo nghĩa đen chán với việc này - thế là
bạn bắt đầu nhịn ăn. Bây giờ, lần nữa, một xúc động nảy sinh trong bạn. Bây giờ
lần nữa bạn có thể hi vọng cái gì đó sẽ xảy ra. Và bạn có thể đi tới cực đoan của
nhịn ăn, điều chống lại tự nhiên nhiều cũng như ăn quá nhiều.
Là tự nhiên là ở chính giữa. Phật
đã gọi con đường của ông ấy là Trung Đạo - vì tự nhiên tồn tại đích xác ở giữa
các cực đoan đối lập.
Bạn đã từng săn đuổi đàn bà cả
đời, và thế rồi một ngày nào đó bạn quyết định trở thành người vô dục và đi vào
tu viện Cơ đốc giáo, hay trở thành sư Hindu và đi lên Himalayas. Bây giờ, đây
là cùng người đã liên tục săn đuổi đàn bà; giờ người đó mệt mỏi vì điều đó. Giờ
người đó muốn bỏ nó một cách tuyệt đối. Giờ người đó muốn đi sang hướng đối lập.
Người đó trốn vào tu viện. Giờ người đó ép buộc vô dục lên bản thân mình, điều
là phi tự nhiên như thái độ thứ nhất. Nhưng cái phi tự nhiên này dẫn vào cái
phi tự nhiên khác và người ta liên tục đi trong các vòng tròn... Cẩn thận về điều
đó đi.
Là tự nhiên không có hấp dẫn,
vì là tự nhiên nghĩa là bản ngã của bạn sẽ không được thoả mãn theo bất kì cách
nào. Và Phật thuyết giảng chỉ một điều duy nhất: là bình thường, là không ai cả,
là tự nhiên.
Con người tự nhiên là con người
chứng ngộ. Là tự nhiên là được chứng ngộ. Là tự nhiên như con vật và cây cối,
và các vì sao, không có áp đặt lên bản thân người ta, không có ý tưởng về cách
người ta phải vậy, là được chứng ngộ. Chứng ngộ là trạng thái của việc là tự
nhiên. Nó không phải là cái gì đó như thành tựu.
Khi bạn nghĩ tới chứng ngộ bạn
bao giờ cũng nghĩ về nó như thành tựu. Mọi người tới tôi và họ hỏi, "Osho
ơi, làm sao chúng tôi sẽ đi tới đạt được chứng ngộ?" Nó không phải là trạng
thái của việc thành đạt - vì bất kì cái gì bạn đạt tới hay bạn có thể đạt tới đều
sẽ là nhân tạo. Nhu cầu tự nhiên không cần được đạt tới: nó đã có đó rồi! Nó
chưa bao giờ khác hơn.
Bạn không đạt tới chứng ngộ, bạn
đơn giản bỏ tâm trí đạt tới đó. Bạn phải thảnh thơi trong nó. Nó là sẵn có; từ
chính lúc bắt đầu nó là sẵn có. Thảnh thơi trong nó đi.
Người chứng ngộ không phải là
ai đó đã đạt tới đỉnh cao nhất, người đã đạt tới bậc thang cao nhất của chiếc
thang. Tất cả các bạn đều là người trèo thang; các bạn cần chiếc thang. Nó có
thể là bãi chợ hay trong tu viện - không tạo ra khác biệt gì - nhưng bạn cần
chiếc thang. Bạn mang chiếc thang đi cùng bạn. Bất kì chỗ nào bạn có thể tìm ra
chỗ, bạn đơn giản đặt thang của bạn vào và bạn bắt đầu trèo. Và ai đó hỏi,
"Anh đi đâu vậy? Chiếc thang này sẽ dẫn anh tới đâu?" Nhưng sau bậc
này có bậc khác. Và bạn tò mò: "Có thể cái gì đó đang có đó!" cho nên
bạn đi thêm một bước nữa. Bậc khác đang đợi bạn, và bạn trở nên tò mò và bạn bắt
đầu di chuyển.
Đó là cách mọi người đi trong
thế giới của tiền bạc, đó là cách mọi người đi trong thế giới của chính trị. Và
không chỉ điều rằng bạn phải di chuyển: vì nhiều người đang đi trên cùng chiếc
thang đó, bạn phải đẩy người khác. Bạn phải kéo chân họ, bạn phải làm ra chỗ
cho bản thân bạn, bạn phải làm ra không gian cho bản thân bạn; bạn phải hung
hăng, bạn phải bạo hành. Và khi có nhiều bạo hành thế và nhiều người thế tranh
đấu, ai bận tâm bạn đang đi đâu? Mọi người đều phải đi đâu đó khi nhiều người
thế đang quan tâm.
Và nếu bạn trở thành nhà tư tưởng
quá nhiều, bạn sẽ đánh mất cuộc đua. Cho nên không có thời gian để nghĩ về nó,
để nghĩ "Tất cả điều đó phỏng có ích gì?" Nhà tư tưởng là người mất,
cho nên người ta phải không nghĩ. Người ta chỉ phải xô tới và liên tục xô tới.
Và chiếc thang này là không kết
thúc - bậc tiếp bậc, bậc tiếp bậc. Tâm trí có thể liên tục phóng chiếu những bậc
mới. Và khi bạn đi vào trong tu viện cùng điều đó lại tiếp diễn. Bây giờ cấp bậc
tâm linh có đó và bạn bắt đầu di chuyển theo cấp bậc này. Bạn trở thành rất
nghiêm chỉnh và cùng tính cạnh tranh đó bước vào.
Đây chỉ là trò chơi bản ngã. Và
bản ngã có thể chơi trò chơi của nó chỉ theo cách nhân tạo. Bất kì chỗ nào bạn
thấy chiếc thang, cảnh giác vào - bạn đang trong cùng bẫy. Chứng ngộ không phải
là bậc cuối cùng của chiếc thang. Chứng ngộ là việc đi xuống khỏi chiếc thang,
đi xuống mãi và không bao giờ đòi hỏi bất kì chiếc thang nào lần nữa, trở thành
tự nhiên.
Tôi phải dùng từ 'trở thành' điều
là không đúng. Đáng ra nó không nên được dùng, nhưng đó là cách ngôn ngữ là vậy
- nó được làm ra bởi những người trèo thang. Bạn không thể trở thành tự nhiên
được vì bất kì cái gì bạn trở thành đều sẽ là phi tự nhiên. Việc trở thành là
phi tự nhiên: hiện hữu là tự nhiên. Cho nên, tôi xin lỗi, tôi phải dùng ngôn ngữ,
cùng ngôn ngữ, điều không được ngụ ý để được dùng cho cái gì đó là tự nhiên.
Cho nên bạn phải hiểu nó. Đừng bị bắt giữ bởi lời.
Khi tôi nói trở nên tự nhiên,
tôi đơn giản nói: dừng việc trở thành, và xuống dốc, thảnh thơi trong hiện hữu.
Bạn đã ở đó rồi! Và tại sao mọi người liên tục di chuyển trong vòng tròn?
Đầu tiên, họ đã trở nên rất rất
khéo trong điều đó. Và không ai muốn bỏ cái khéo của mình, vì khéo cho bạn cảm
giác tự tin, nó cho bạn cảm giác về sức mạnh. Có hàng triệu người trên thế giới
liên tục đi trong cùng con đường mòn lặp đi lặp lại vì họ đã trở nên khéo léo.
Nếu họ thay đổi, trong không gian mới họ có thể không khéo được như thế - họ sẽ
không là vậy. Cho nên họ liên tục chạy trong vòng tròn. Và họ liên tục trở nên
chán, ngày càng chán hơn. Nhưng họ càng di chuyển trong vòng tròn, họ càng trở
nên khéo hơn. Thế thì họ không thể tự dừng mình lại được. Và họ không thể dừng
lại được vì những người khác nữa, vì những người khác đang chạy xô đi. Nếu họ dừng
lại, họ sẽ bị thất bại. Đó thực sự là thế giới điên.
Và thế rồi người ta cảm thấy rất
thoải mái lặp đi lặp lại cùng một điều. Tính đều đều là rất an ủi. Những người
bị hoang mang và kinh hoàng bởi quá nhiều thay đổi thấy được nhẹ mình trong
tính đều đều. Đó là lí do tại sao thanh thiếu niên thích đánh nhịp, và một số bệnh
nhân tâm thần lặp đi lặp lại mãi cùng một hành động hay lời.
Bạn có thể đi và xem trong bệnh
viện tâm thần, và bạn sẽ ngạc nhiên rằng tất cả những người điên đều là một loại
người làm mật chú nào đó, họ có mật chú của họ. Ai đó đang rửa tay liên tục hết
ngày nọ tới ngày kia, chỉ rửa tay thôi. Đó là mật chú của người đó. Nó giữ cho
người đó dính líu, nó giữ cho người đó bận bịu, nó giữ cho người đó không sợ.
Và người đó biết cách làm điều đó; đó là một hành động đơn giản. Nếu người đó dừng
làm nó người đó trở nên hoảng sợ - không cái gì để bám vào. Nếu người đó dừng
làm nó, người đó là trống rỗng - không cái gì để bám vào. Nếu người đó dừng làm
nó, người đó không biết mình là ai. Người đó có căn cước là người rửa tay. Người
đó biết bản thân mình một cách rõ hoàn hảo khi người đó rửa tay, người đó là
ai. Một khi người đó dừng việc đó, khó khăn nảy sinh.
Trong nhà thương điên, những
người đó, người đã phát minh ra mật chú riêng của họ - trong hành động, trong lời
- chỉ là làm yên lòng bản thân họ. Đây là toàn thể bí mật của thiền siêu việt
và thành công của nó ở Mĩ. Mĩ ngày nay là một nhà thương điên lớn. Nó cần cái
gì đó để lặp lại, đều đều, liên tục; điều đó giúp đỡ mọi người. Chỉ cùng một cử
chỉ, cùng một tư thế, cùng một mật chú - bạn biết lãnh thổ đó cực kì rõ. Bạn
liên tục đi vào trong nó. Nó giữ cho bạn xa khỏi bản thân bạn.
Thiền siêu việt không phải là
thiền, và nó cũng không siêu việt. Nó chỉ là việc an ủi. Nó giữ bạn vô nhận biết
về sự mất trí của bạn. Chỉ người mất trí mới có thể được thuyết phục lặp lại mật
chú, ngoài ra thì không.
Cho nên mọi người liên tục làm
cùng một thứ mà họ đã làm suốt các thời đại, trong nhiều kiếp sống thế. Cứ quan
sát bản thân bạn mà xem: bạn rơi vào cuộc tình này, thế rồi vào cuộc tình khác,
thế rồi lại cuộc tình khác nữa... đây là thiền siêu việt, cùng một hành động.
Và bạn biết rằng lần đầu tiên nó đã là thất vọng, lần thứ hai nó đã là thất vọng,
lần thứ ba nó đã là thất vọng - và bạn biết trước lần thứ tư nó sẽ là thất vọng
thôi. Nhưng bạn không muốn nhìn nó, bạn không muốn nhìn vào trong nó, vì nếu bạn
nhìn vào trong nó thế thì bạn bị bỏ lại một mình chẳng có gì làm.
Việc rơi vào yêu giữ bạn bị
dính líu, giữ bạn cứ chạy, giữ bạn chuyển động. Ít nhất bạn có thể tránh bản
thân bạn, bạn có thể thoát khỏi bản thân bạn. Bạn không cần nhìn vào câu hỏi
sâu sắc nhất: Mình là ai? Bạn biết rằng bạn là người yêu lớn, cho nên bạn liên
tục đếm bao nhiêu đàn bà bạn đã yêu. Có những người đếm thường xuyên; họ liên tục
đếm: ba trăm sáu mươi, ba trăm sáu mốt, ba trăm sáu hai. Họ đã không yêu một
người đàn bà. Và có những người liên tục đếm mật chú, bao nhiêu lần họ đã nhẩm
đọc mật chú. Có những người liên tục viết trong sách của họ: Rama, Rama,
Rama... họ liên tục viết nó.
Có lần tôi ở trong nhà của một
người. Tôi ngạc nhiên, đó là một thư viện lớn. Tôi hỏi, "Anh có loại kinh
sách gì vậy?"
Anh ta nói, "Chỉ một loại
kinh sách thôi: tôi liên tục viết Rama, Rama, Rama - đó là mật chú của tôi. Từ
sáng tới tối tôi chỉ làm một việc; tôi đã viết nó hàng triệu lần, và đây là mọi
bản ghi của tôi."
Và người đó được kính trọng nhiều
lắm. Bây giờ, người đó chỉ là người điên, hoàn toàn điên. Nếu người đó dừng làm
việc vô nghĩa này, người đó sẽ lập tức phát điên. Hoạt động điên này giữ cho
người đó lành mạnh theo cách nào đó.
Chín mươi chín phần trăm tôn
giáo của bạn không là gì ngoài phương cách giữ cho bạn lành mạnh bằng cách nào
đó.
Phật là loại người khác toàn bộ.
Ông ấy là kẻ thù tinh quái của ngành giải trí. Ông ấy là ai đó muốn nói ra chân
lí, và khi chính ông ấy muốn nói điều đó, ông ấy làm tan tành mọi ý thức hệ tôn
giáo rác rưởi. Ông ấy đơn giản làm bạn choáng tới tận gốc rễ. Và nếu bạn trở
nên sẵn có cho ông ấy, ông ấy có thể là cánh cửa - cánh cửa trở về nhà; cánh cửa,
ngưỡng cửa, cái có thể làm cho bạn có khả năng rơi trở lại trong tự nhiên.
Trong mọi nền văn hoá phức tạp,
trong mọi nền văn minh phức tạp, có những kẻ nói dối chuyên nghiệp và những người
kể chân lí chuyên nghiệp, nhưng họ là không khác nhau lắm; họ là cùng một người.
Người nói dối chuyên nghiệp được gọi là luật sư, và người kể chân lí chuyên
nghiệp được biết là các tu sĩ. Họ đơn giản lặp lại kinh sách.
Phật không là người nói dối
không là người kể chân lí chuyên nghiệp. Ông ấy đơn giản làm tâm ông ấy thành sẵn
có cho bạn; ông ấy muốn chia sẻ. Do đó, toàn thể giới tăng lữ Ấn Độ đã chống lại
ông ấy. Ông ấy bị ném ra khỏi đất nước của ông ấy. Đền chùa của ông ấy bị đốt,
tượng của ông ấy bị phá huỷ. Nhiều kinh sách Phật giáo là sẵn có ngày nay chỉ
trong bản dịch tiếng Trung Quốc hay bản dịch tiếng Tây Tạng. Bản gốc của chúng
đã thất truyền; chúng phải đã bị đốt.
Hàng nghìn Phật tử đã bị giết
trong đất nước bất bạo hành này. Họ đã bị thiêu sống. Phật đã gây choáng cho những
người kể chân lí chuyên nghiệp rất sâu sắc. Ông ấy đã kiên quyết điều đó để phá
huỷ toàn thể kinh doanh của họ. Ông ấy đơn giản làm cho nó thành bí mật để mở.
Lắng nghe những lời này của Nhất
Hưu. Chúng mô tả cách tiếp cận Phật giáo một cách sâu sắc.
Dù chúng ta có cõi trời hay địa ngục
không nhớ lại, không tri thức;
chúng ta phải trở thành điều chúng ta đã
là vậy trước khi chúng ta được sinh ra.
Mọi thứ chung cuộc trở lại cội
nguồn của nó. Đó là luật của tự nhiên. Tự nhiên đi trong vòng tròn hoàn hảo,
cho nên mọi thứ đều phải trở về cội nguồn của nó. Biết cội nguồn, bạn có thể biết
mục đích - vì mục đích không bao giờ có thể khác hơn cội nguồn.
Bạn trồng hạt mầm, và thế rồi
cây mọc lên. Sẽ mất nhiều năm, và cây sẽ giang rộng cánh của nó trong bầu trời
và sẽ có đối thoại với sao, và sẽ sống cuộc sống dài... và chung cuộc cái gì xảy
ra? Cây lại tạo ra hạt mầm và hạt mầm rơi vào trong đất và lại cây mới mọc lên.
Nó là chuyển động đơn giản. Cội nguồn là mục đích!
Thân thể bạn sẽ rơi lại vào
trong đất và sẽ trở thành một phần của đất vì nó tới từ đất. Hơi thở của bạn sẽ
biến mất vào trong không khí vì nó tới từ không khí. Nước ở trong thân thể bạn
sẽ quay trở lại biển; đó là chỗ nó bắt nguồn. Lửa ở trong bạn sẽ đi vào trong lửa.
Và tâm thức cái ở trong bạn sẽ đi vào trong tâm thức của cái toàn thể. Mọi thứ
quay trở lại cội nguồn của nó.
Nền tảng này phải được nhớ - vì
bằng việc biết nó, bằng việc hiểu nó, bạn bỏ mọi mục đích khác, vì thế thì mọi
mục đích khác đều là tuỳ ý.
Ai đó nói, "Tôi muốn trở
thành bác sĩ, kĩ sư, nhà khoa học, nhà thơ " - đây toàn là các mục đích
nhân tạo mà bạn đã cố định lên bản thân bạn. Mục đích tự nhiên là sự hồn nhiên
mà bạn có trong bụng mẹ. Hay thậm chí đi sâu hơn... cái không mà từ đó bạn tới,
đó là mục đích tự nhiên. Và sống một cách tự nhiên nghĩa là biết điều này; bằng
không, bạn nhất định tạo ra mục đích nhân tạo nào đó.
Ai đó muốn trở nên được chứng
ngộ - đó là mục đích nhân tạo. Tôi không nói rằng mọi người không trở nên được
chứng ngộ, nhưng tôi đang nói đừng làm nó thành mục đích. Mọi người trở nên chứng
ngộ chỉ khi họ đã rơi trở lại cội nguồn nguyên thuỷ của họ; khi họ đã trở thành
tự nhiên, họ được chứng ngộ.
Để tôi nhắc lại lần nữa: Chứng
ngộ là trạng thái tự nhiên. Nó không phải là trạng thái siêu ý thức, siêu tâm
trí nào đó. Tránh Sri Aurobindo và thuật ngữ của ông ấy; đó toàn là trò chơi
tâm trí. Nó không phải là cái gì đó rất đặc biệt; nó là rất bình thường. Nó là
bình thường tới mức không có gì để ba hoa về nó.
Mọi thứ chung cuộc trở về với cội
nguồn của nó, cho nên cõi trời và địa ngục là các mục đích tuỳ ý, được tạo ra,
được bịa ra bởi các tu sĩ để chi phối mọi người. Một chiến lược lớn - nó có tác
dụng trong hàng nghìn năm.
Phật muốn đốt cháy địa ngục và
cõi trời và toàn thể ý thức hệ bao quanh nó. Có giai thoại hay, trong đời một
người đàn bà Sufi vĩ đại, Rabiya al Adabiya:
Một hôm mọi người thấy bà ấy chạy
trong bãi chợ - bà ấy nổi tiếng là người đàn bà điên. Bà ấy một tay mang một
bình nước và tay kia mang một bó đuốc đang cháy. Mọi người tụ tập lại là họ hỏi,
"Có chuyện gì vậy? Bà chạy đi đâu thế? Và tại sao bà mang bó đuốc đang
cháy này và nước trong tay bà?"
Và bà ấy nói, "Tôi muốn
làm chết ngập địa ngục bằng nước này, và tôi muốn thiêu cháy cõi trời bằng ngọn
đuốc này. Chừng nào hai điều này còn chưa bị phá huỷ hoàn toàn, con người sẽ
không bao giờ biết tôn giáo là gì."
Cõi trời và địa ngục là chiến
lược chính trị để đè nén mọi người. Nó là hiện tượng tâm lí đơn giản - chúng ta
biết nó, rằng mọi người có thể được thuyết phục để làm mọi thứ hoặc bởi khen
thưởng hoặc bởi trừng phạt. Đây là trò chơi đơn giản. Bố mẹ chơi nó với con cái
họ. Họ nói, "Nếu con làm điều bố mẹ nói, con sẽ được thưởng - con sẽ được
nhiều kem hơn hay nhiều đồ chơi hơn hay đi tới rạp chiếu phim. Còn nếu con
không theo điều bố mẹ nói, con sẽ bị phạt - con sẽ phải nhịn một bữa ăn."
Đây là cùng chiến lược: cõi trời
và địa ngục - chỉ cần được kéo căng tới kết luận logic của nó. Con người đã được
làm cho rất sợ địa ngục, và bất kì khi nào con người sợ bạn có thể chi phối được
người đó. Người sợ sẵn sàng trở thành nô lệ. Làm bất kì người nào sợ và bạn sẽ
trở thành người chủ; thế thì bạn có thể chi phối người đó rất dễ dàng - vì người
sợ muốn bấu víu vào cái gì đó, người sợ muốn có an ủi nào đó, hứa hẹn nào đó,
chỗ trú ẩn nào đó.
Tu sĩ làm cho mọi người sợ địa
ngục; đó là lí do tại sao địa ngục đã được vẽ với điều xấu thế, với điều độc ác
thế, bạo hành. Những người đã vẽ địa ngục và đã nói về nó đều phải đã là những
kẻ tự bạo lớn. Ý tưởng của họ là lớn đấy. Và bạn đã từng nghĩ rằng những người
này đã là thánh nhân. Hoặc họ là kẻ tự bạo hoặc họ là những tu sĩ rất tinh ranh
và lắm mánh khoé.
Và thế rồi cõi trời dành cho những
người sẽ đi theo tuyến, người sẽ vâng lời, người sẽ không bất tuân lệnh tu sĩ
và chính khách - với có có cõi trời, phần thưởng đấy. Điều đó nữa đã được vẽ thật
đẹp. Và bất kì cái gì được cần vào thời gian đặc biệt, ở một nước đặc biệt, đều
được cung cấp cho. Và điều đó bạn có thể thấy.
Cõi trời Ấn Độ, hiển nhiên là rất
mát mẻ - mm? - bạn có thể hiểu nó nếu ngồi ở Pune. Rất mát. Thường xuyên, hai
mươi bốn giờ, gió mát thổi. Mặt trời lên nhưng trời không nóng. Nói cách khác,
cõi trời được điều hoà nhiệt độ. Và địa ngục toàn là lửa. Nhưng địa ngục Tây Tạng
lại khác, phải khác chứ, vì nó đã được bịa ra bởi người khác, để chi phối loại
nước khác. Lửa không được phép chút nào ở địa ngục Tây Tạng, vì người Tây Tạng
thích lửa; họ đang chết vì lạnh. Cho nên địa ngục Tây Tạng là tuyết một cách
hoàn toàn, tuyệt đối; tuyết không bao giờ tan chảy, nó là vĩnh hằng, và bạn sẽ
bị chôn vùi trong tuyết đó. Trong địa ngục Ấn Độ bạn sẽ bị ném vào lửa, lửa
vĩnh hằng; nó cháy liên tục.
Bây giờ thấy ra vấn đề đi. Địa
ngục Ấn Độ có khác với địa ngục Tây Tạng không? Nếu có địa ngục, nó không thể
khác được.
Tôi đã nghe:
Một người chết đi, người Ấn Độ;
anh ta xuống tới địa ngục. Anh ta rất ngạc nhiên vì không người Ấn Độ nào tin rằng
mình đi xuống địa ngục. Mọi người Ấn Độ đều là những mahatma tôn giáo lớn thế.
Thấy bản thân mình ở địa ngục, anh ta nghĩ, "Cái gì đó đi sai rồi - sự
quan liêu đó và viên quan chức nào đó phạm sai lầm..." Anh ta nói,
"Có chuyện gì thế nhỉ?"
Nhưng người ở cổng nói,
"Chẳng có gì sai cả. Ông đã được mang tới chỗ ông thuộc vào nó. Bây giờ chọn
đi! Ông muốn có địa ngục nào?"
Anh ta nói, "Địa ngục nào
là sao? Còn có địa ngục khác tách khỏi địa ngục Ấn Độ sao?"
"Tất nhiên rồi, có các địa
ngục khác chứ. Ông có thể có địa ngục Đức, ông có thể có địa ngục Italy, ông có
thể có địa ngục Nhật Bản."
Anh ta phân vân. Anh ta nói,
"Tôi chưa bao giờ nghĩ về điều đó. Nhưng khác biệt là gì? Khác biệt gì giữa
địa ngục Ấn Độ và địa ngục Đức?"
Người này nói, "Không có
khác biệt trên bề mặt. Lửa là như nhau, việc thiêu đốt là như nhau, việc tra tấn
là như nhau."
"Thế sao ông bảo tôi chọn?"
Người đó nói, "Nhưng có
khác biệt tinh tế: trong địa ngục Đức mọi thứ được làm với tính hiệu quả Đức.
Và, tất nhiên, trong địa ngục Ấn Độ, mọi thứ được làm với sự tệ hại Ấn Độ."
Người này nói, "Tôi sẽ chọn địa ngục Ấn Độ!"
Địa ngục không thể khác nhau được.
Nhưng các tu sĩ đã cố gắng chi phối các loại người khác nhau trong các tình huống
khác nhau. Cõi trời cũng khác, đã từng được các tu sĩ dạy theo cách khác nhau.
Bất kì cái gì mọi người hỏi xin đều được chu cấp. Trong cõi trời của người Mô
ha mét giáo đồng dục được cung cấp. Trong cõi trời của người Ấn Độ bạn không thể
quan niệm được đồng dục, nhưng trong cõi trời của người Mô ha mét giáo - đồng dục
được chu cấp - vì điều đó đã từng thịnh hành ở các nước Mô ha mét giáo, và thịnh
hành một cách được chấp nhận. Không có kết án về điều đó.
Đây chỉ là các phần thưởng. Bất
kì cái gì bạn thích sẽ được trao cho bạn. Mọi điều bạn phải làm là phải vâng lời
tu sĩ.
Phật nói không có cõi trời và
không có địa ngục. Và với việc phủ nhận cõi trời và địa ngục là bất kì thực tại
nào, ông ấy đã lấy đi chính mảnh đất dưới chân của mọi tu sĩ. Một cách tự
nhiên, họ giận; một cách tự nhiên, họ tuyệt đối phát rồ. Họ giận tôi, và giận của
họ có lí do. Nó không phải là phi lí, nó rất hợp lí - vì tôi cũng đang kéo đi
chính mảnh đất dưới chân họ.
Tôi cũng nói với bạn: Không có cõi trời và không có địa ngục; không có trừng phạt và không có khen thưởng trong kiếp sau. Không có ai để phạt bạn hay thưởng cho bạn. Từng hành động đều có phạt và thưởng cố hữu của nó. Khi bạn giận, bạn bị phạt trong giận của bạn, trong việc là giận của bạn. Không có phạt nào khác hơn điều đó. Khi bạn yêu, trong chính hành động yêu, yêu là thưởng riêng của nó rồi. Không có ai ngồi đó tính sổ, không có ai viết ra điều bạn đang làm ở đây - tốt và xấu, và chung cuộc vào ngày phán xử cuối cùng bạn sẽ được thưởng hay bị phạt. Điều đó là ngu xuẩn.
Từng khoảnh khắc, từng hành động đều đem tới thưởng hay phạt riêng của nó. Tu sĩ không được cần tới. Ngay cả Thượng đế cũng không được cần để phạt hay thưởng cho bạn.
Sự tồn tại có tính tự trị. Chỉ giúp đỡ ai đó và bạn cảm thấy niềm vui thế nảy sinh trong bạn. Làm tổn thương ai đó và bạn bị tổn thương. Nó là quá trình tự nhiên. Nó phải không bị khai thác bởi các tu sĩ. Cho nên Nhất Hưu nói:
Dù chúng ta có cõi trời hay địa ngục
không nhớ lại…
Nhất Hưu nói: Bình thường, ông có nhớ cái gì về địa ngục và cõi trời trước khi ông được sinh ra không? Nếu ông không nhớ cái gì, thế thì biết cho rõ ông sẽ không quay lại chúng - vì người ta chỉ quay lại cái từ đó người ta đã tới. Cội nguồn là mục đích.
Và Nhất Hưu nói: Ông có thể không nhớ mấy, nhưng ta nhớ một cách tuyệt đối trong tâm thức của ta, trong nhận biết của ta. Ta nhớ lại một cách tuyệt đối - chưa bao giờ có bất kì địa ngục hay cõi trời nào ngay lúc ban đầu, cho nên nó sẽ không có ở chỗ cuối. Nếu bạn đi sâu xuống vào trong cội nguồn của bạn - điều là dễ đi vào hơn vì có thời bạn đã từng ở đó... Mục đích này là khó. Suy nghĩ về mục đích này là sẽ thành tưởng tượng vì bạn chưa bao giờ ở đó.
Thấy thái độ thực chứng của Nhất Hưu đi. Ông ấy nói: Đừng bận tâm về mục đích, vì làm sao ông có thể biết được về nó? Ông chưa bao giờ ở đó! Nó là trong tương lai. Nhưng ông có thể đi vào trong cội nguồn; ông tới từ đó. Ông có thể đi ngày càng sâu hơn vào trong bản thể ông và chạm tới chính cội nguồn. Nó có đó! Không cái gì đã bao giờ bị mất. Thấy cái đó, ông sẽ biết mục đích nữa.
Và những người đã đi, qua hết tầng nọ tới tầng kia trong bản thể của họ, và đã chạm tới chính đáy, họ đồng ý với Nhất Hưu: rằng chính đáy đó không có địa ngục, không có thiên đường. Thực ra, bạn không có đó - chỉ vô hiện hữu thuần khiết, trống rỗng - shunyata - hư không, tính không. Tới từ tính không đó, và chúng ta sẽ quay trở lại tính không đó.
Nếu điều này được hiểu qua thiền, qua việc tìm kiếm bên trong của bạn, thế thì bạn sẽ không bao giờ chọn bất kì mục đích nào. Mọi mục đích nhân tạo đều dẫn bạn đi lạc lối. Thế thì người ta bắt đầu thảnh thơi trong tự nhiên; người ta trở thành tự nhiên nguyên thuỷ của mình; người ta trở thành tính nguyên thuỷ của mình. Và trong tính nguyên thuỷ đó, trong tính tự nhiên bình thường đó, là Phật tính, là chứng ngộ.
Mưa, mưa đá, tuyết và băng
bị phân chia lẫn nhau;
nhưng sau khi chúng rơi xuống,
chúng là cùng nước
của dòng suối trong thung lũng.
Mọi phân biệt đều là tuỳ ý - như mưa, tuyết, băng. Mọi phân biệt là tuỳ ý. Cùng dòng sông có thể trở nên bị đông cứng, cùng dòng sông có thể chảy và trở thành nước, và cùng dòng sông có thể bay hơi, có thể trở thành hơi và mây - nhưng nó là cùng dòng sông.
Từ cùng hư không đó, cây nảy sinh và con vật và đàn ông và đàn bà. Và đây toàn là các phân biệt, tiện dụng, nhưng không thực; cần thiết, nhưng không tuyệt đối. Khi chúng ta biến mất, chúng ta biến mất lại vào trong tính càn khôn đó, trong tính một đó, trong tính đồng thời đó.
Phật chưa bao giờ dùng từ 'Thượng đế', vì Thượng đế đã trở thành bị liên kết nhiều thế với những thứ sai - với tu sĩ, với đền chùa, với kinh sách, với nghi lễ. Cho nên Phật tránh từ đó. Từ của ông ấy dành cho Thượng đế là 'hư không'. Và tại sao ông ấy lại nhấn mạnh vào 'hư không'? Vì bạn không thể cầu nguyện với hư không được. Và khi không có khả năng nào của lời cầu nguyện, tu sĩ sẽ biến mất.
Bạn không thể nói với hư không được. Điều đó sẽ có vẻ ngu xuẩn thế. Bạn có thể nói với Thượng đế. Bạn có thể nói, "Cha ơi, cha ở trên cõi trời..." nhưng bạn không thể nói với hư không, "Hư không ơi, hư không ở trên cõi trời..." Điều đó sẽ có vẻ ngu xuẩn thế. Bạn không thể nói với hư không, "Cứu con với!" Điều đó sẽ là lố bịch.
Bạn không thể cầu nguyện với hư không được! Bạn không thể tạo ra nghi lễ được. Bạn không cần có tu sĩ. Bạn không cần đi tới kinh sách. Đó là cái đẹp của từ 'hư không'. Nó đơn giản chặt tận gốc của cái gọi là tôn giáo. Nó tạo ra một loại tính tôn giáo khác - tính tôn giáo mà hiểu nhưng không cầu nguyện, tính tôn giáo rơi vào im lặng nhưng không bắt đầu nói với sự tồn tại, tính tôn giáo không biết tới đối thoại ngoại trừ im lặng, hoàn toàn im lặng.
Thấy cái đẹp của nó đi! Phật đã chọn một trong những từ thực sự rất tiềm năng - shunyata. Từ tiếng Anh, từ tiếng Anh tương đương, 'hư không', không được hay như thế. Đó là lí do tại sao tôi muốn làm cho nó thành 'tính không' - bởi vì hư không không chỉ là hư không, nó là tất cả. Nó là rung động với mọi khả năng. Nó là tiềm năng, tuyệt đối tiềm năng. Nó chưa biểu lộ, nhưng nó chứa tất cả.
Mưa, mưa đá, tuyết và băng
bị phân chia lẫn nhau;
nhưng sau khi chúng rơi xuống,
chúng là cùng nước
của dòng suối trong thung lũng.
Và như thế tất cả chúng ta đều biến mất vào trong tự nhiên khi chúng ta rơi trở lại. Chỗ ban đầu là tự nhiên, chỗ kết thúc là tự nhiên, vậy sao ở giữa bạn làm ồn ào nhiều thế? Tại sao ở giữa bạn trở nên lo nghĩ nhiều thế, lo âu nhiều thế, tham vọng nhiều thế - tại sao tạo ra thất vọng thế? Hư không tới hư không là toàn thể cuộc hành trình.
Có một cách diễn đạt Phật giáo cho điều đó. Phật hay nói: trong đêm lạnh, trong đêm mùa đông lạnh, đêm tối, một con chim lạc vào trong một cung điện qua cửa sổ, vẫy cánh trong phòng một lúc - cái ấm áp của phòng, cung điện nhà vua, ánh sáng, hơi ấm - và thế rồi lại bay ra khỏi phòng qua cửa sổ khác. Phật nói vậy là giấc mơ của cuộc đời - chỉ hơi ấm của khoảnh khắc, ấm áp của khoảnh khắc, cung điện của khoảnh khắc và vui thú của nó, và lần nữa chúng ta lại nhào vào trong hư không.
Từ hư không chúng ta tới và chúng ta đi vào hư không... và chỉ ở giữa là giấc mơ nhất thời. Tại sao bị gắn bó với nó nhiều thế? Tại sao bị ám ảnh với nó nhiều thế? Nhìn thấy nó đi, rằng chúng ta tới từ cái không và chúng ta đi vào cái không, ở giữa chừng nữa chúng ta có thể là cái không chứ. Đó là Phật tính. Cứ là cái không... cái không đặc biệt, cái không phi thường.
Đó là lí do tại sao Thiền sư là người bình thường nhất trên thế gian. Chẻ củi, mang nước từ giếng, và ông ấy nói, "Tuyệt vời làm sao! Kì diệu làm sao!" Ông ấy liên tục làm cùng mọi thứ nhỏ bé của cuộc sống. Đó là cái đẹp của nó. Nhưng mọi người bắt đầu... mọi người đang tìm cái gì đó phi thường.
Mới hôm nọ tôi đọc một bài giảng của U. G. Krishnamurti. Ông ấy nói ông ấy đã tới gặp Ramana Maharshi. Ông ấy đã không bị hấp dẫn - vì ông này đang chẻ rau. Vâng, Ramana Maharshi là loại người đó, rất bình thường. Chẻ rau! U. G. Krishnamurti phải đã đi để gặp ai đó phi thường đang ngồi trên ngai vàng hay cái gì đó. Ramana Maharshi chỉ ngồi trên sàn và chẻ rau sao? chuẩn bị rau cho nhà bếp! Ông ấy rất bị thất vọng.
Thế rồi một hôm khác ông ấy tới và thấy ông này đang đọc chuyện cười. Bị kết thúc mãi mãi! Người này chả biết gì. Người này rất bình thường. Ông ấy rời bỏ đạo tràng; không xứng đáng ở đó. Nhưng tôi muốn nói với bạn: người này, Ramana Maharshi, là một trong những chư phật vĩ đại nhất đã từng được sinh ra trên thế gian. Đó là Phật tính của ông ấy trong hành động!
U. G. Krishnamurti phải đã từng trong tìm kiếm của người giả vờ. Ông ấy không thể thấy được tính bình thường và cái đẹp của nó và cái duyên dáng của nó. Và cùng người này, U. G. Krishnamurti, đã sống với Swami Shivananda của vùng Rishikesh trong bẩy năm - và anh chàng đó chỉ ngu xuẩn - và đã thực hành yoga cùng với ông ấy. Và sau bẩy năm ông ấy nhận ra rằng ông ta chả có cái gì; nhưng sau bẩy năm, ông ấy mất bẩy năm. Điều đó đơn giản chỉ ra rằng ông ấy cũng có tâm trí cực kì đờ đẫn. Bẩy năm để thấy rằng Shivananda chẳng có gì. Bẩy năm là quá mức đủ! Và với Ramana Maharshi, bẩy giây đã là đủ - vì thấy ông ấy chẻ rau hay đọc chuyện cười, xem hoạt hình. Đó là cách tâm trí bình thường, tâm trí bản ngã vận hành.
Bản ngã bao giờ cũng đi tìm cái gì đó lớn hơn, bản ngã lớn hơn nào đó. Và hiền nhân thực không có bản ngã; người đó là người bình thường. Người đó hoàn toàn bình thường - đó là cái phi thường của người đó!
Ông phải tìm
con đường của Phật
cả đêm dài,
tìm kiếm, ông sẽ đi vào
trong tâm trí riêng của ông.
Ông phải tìm
con đường của Phật
cả đêm dài…
Tâm trí bình thường quan tâm tới cái bên ngoài. Cái bên ngoài làm mê mải, ngạc nhiên, đáng thám hiểm. Cho nên chúng ta thám hiểm nó vì tiền, vì danh, vì các thứ khác, và thế rồi một hôm nào đó khi chúng ta được kết thúc với cái gọi là những thứ trần tục và chúng ta bắt đầu lại tìm thầy, tìm Phật, tìm Christ - vẫn bên ngoài! Chúng ta bắt đầu tìm con đường, nhưng vẫn bên ngoài. Và Phật không được tìm thấy ở bên ngoài. Và con đường không được tìm thấy ở bên ngoài.
Đi tìm kiếm ở bên ngoài là đi ngày càng xa hơn khỏi con đường, vì con đường là ở bên trong, Phật ở bên trong.
Ông phải tìm
con đường của Phật
cả đêm dài…
Và bạn có thể liên tục tìm kiếm cả đêm dài, đêm tối này của hàng triệu kiếp, và bạn sẽ không tìm thấy cái gì - ngoại trừ chân lí này. Nếu bạn loạng choạng vớ được nó bạn là người may mắn.
tìm kiếm, ông sẽ đi vào
trong tâm trí riêng của ông.
Nếu bạn có thể tìm thấy chỉ một điều trong đủ mọi loại thất vọng - rằng không có gì để được tìm thấy trong cái bên ngoài, không cái gì chút nào - và thấy điều đó, nhận ra điều đó, bạn quay vào trong, thế thì tâm trí riêng của bạn là toàn thể sự việc, thế thì bên trong bạn là tất cả:
tìm kiếm, ông sẽ đi vào
trong tâm trí riêng của ông.
Dần dần, khi bạn đi sâu hơn vào trong tâm trí riêng của bạn, bạn xuyên thấu từ tâm trí sang vô trí. Tầng bề mặt là của tâm trí, nhưng nội dung bên trong hơn là của vô trí. Tầng bề mặt là của bản ngã, nội dung bên trong hơn là của vô ngã. Nếu bạn đi vào, đầu tiên bạn sẽ bắt gặp tâm trí, ý nghĩ, ham muốn, hình dung, tưởng tượng, kí ức, mơ - và mọi chất liệu đó. Nhưng nếu bạn liên tục xuyên thấu vào, chẳng bao lâu bạn sẽ đi tới không gian im lặng, không gian vô ý nghĩ. Chẳng bao lâu bạn sẽ bắt đầu tới ngày càng gần hơn với cốt lõi bên trong nhất của bản thể bạn cái là vô thời gian, cái là tính ở đây bây giờ, cái không có thời gian và không có không gian.
Khi bạn đi tới điểm mà bạn không thể thấy được bất kì thời gian nào và bạn không thể thấy được bất kì không gian nào, bạn đã đạt tới. Nhưng việc đạt tới này là đạt tới trở lại tự nhiên riêng của bạn. Bạn đã không đạt tới cái gì đó mới: bạn đã đạt tới cái mà đã được cho và bao giờ cũng là của bạn.
Khi họ hỏi ông,
"Nước của ông ở đâu?
Chốn quê hương của ông là gì?" trả lời,
"Tôi là người
bất hoạt nguyên thuỷ."
Và khi bạn đã đạt tới điểm này, bây giờ bạn có thể hiểu rằng không có nhu cầu làm bất kì cái gì - mọi thứ đều đang xảy ra. Rằng không bao giờ có bất kì nhu cầu nào để làm bất kì cái gì. Rằng mọi thứ đều đang xảy ra. Bạn đã lo nghĩ một cách không cần thiết. Bạn đã mang tất cả những trọng lượng đó vì bạn đã là người dốt nát. Bằng không, mọi thứ đều đang xảy ra.
Thế giới đang vận hành trôi chảy thế và đẹp thế và hoàn hảo thế, nhưng vì chúng ta nghĩ chúng ta tách rời khỏi nó nên vấn đề nảy sinh: Làm sao cai quản cuộc sống của chúng ta? Nếu bạn biết rằng bạn là một phần của nó, không có nhu cầu lo nghĩ. Vũ trụ này, vũ trụ vô hạn thế, vận hành hoàn toàn tốt - bạn không thể vẫn còn trong nó mà không lo nghĩ được sao? Nhưng việc tách rời có đó.
Bạn đã coi một thứ là đương nhiên có đó: rằng bạn là tách rời. Khi đi sâu vào bên trong, việc tách rời đó biến mất.
Đó là nghĩa khi tôi nói: Vô ngã nảy sinh. Bản ngã nghĩa là tách rời. Bản ngã ngụ ý, "Tôi tách rời với cái toàn thể." Bản ngã ngụ ý bộ phận đang tuyên bố là cái toàn thể theo quyền riêng của nó. Bản ngã ngụ ý bộ phận đang tuyên bố, "Tôi có trung tâm riêng của tôi và tôi phải sống còn và tranh đấu và vật lộn vì bản thân tôi. Nếu tôi không tranh đấu cho bản thân tôi, ai sẽ tranh đấu cho tôi? Nếu tôi không cố gắng sống còn, tôi sẽ bị giết."
Bất an ninh nảy sinh vì bản ngã. Khi bản ngã mất đi đơn giản có an ninh. Thực ra, không có bất an ninh và không có an ninh; mọi nhị nguyên đó đã biến mất. Sống trong điều đó là sống niết bàn, là sống chứng ngộ.
Khi họ hỏi ông,
"Nước của ông ở đâu?
Chốn quê hương của ông là gì?" trả lời,
"Tôi là người
bất hoạt nguyên thuỷ."
Nó không ngụ ý rằng bạn sẽ không làm bất kì cái gì. Chẳng hạn, tôi đang nói - đây là việc làm. Nhưng dầu vậy tôi nói với bạn: tôi không làm nó, vì không có người làm trong nó. Việc nói đang xảy ra cũng giống như cây đang nở hoa hay chim đang hót, chỉ như lá mới đang tới cho cây. Nhìn bạn, nhìn câu hỏi của bạn, những câu trả lời mới tới trong tôi. Bằng không, không có gì trong tâm trí tôi. Nó là việc đáp ứng; bạn gọi tôi, tôi đáp lại.
Điều tôi đang nói với bạn là điều bạn đã khơi gợi ra trong tôi. Không có người nào nói điều đó. Không có người nào... Khi tôi đang bước đi, không có người nào bước cả. Khi tôi ăn, không có người nào ăn. Việc ăn xảy ra, việc bước xảy ra, việc nói xảy ra, việc nghe xảy ra, nhưng không có người nào đằng sau nó. Có hư không thuần khiết, hư không tựa tấm gương. Không phải là hoạt động biến mất, mà người làm không còn được tìm thấy nữa.
Phật biến mất khi ông ấy bốn mươi tuổi. Dầu vậy ông ấy vẫn sống tới tám hai tuổi - ông ấy sống thêm bốn mươi hai năm. Và ông ấy đã làm đủ mọi thứ, nhưng đã không có người làm; nó toàn là tự nhiên. 'Tự nhiên' nghĩa là cái xảy ra theo cách riêng của nó.
Đó là lí do tại sao Thiền nhân nói: Thiền - ông cảm thấy đói, ăn, và khi ông cảm thấy mệt, đi ngủ.
Một thầy lớn chết và đại đệ tử của ông ấy, người cũng nổi tiếng khắp nước bản thân mình là người chứng ngộ, bắt đầu kêu khóc. Nhiều người đã tụ tập lại và điều đó gây choáng cho họ, vì họ đã từng nghĩ người này đã chứng ngộ. Thực ra, vì người này mà thầy già mới trở nên nổi tiếng; bằng không, chắc chẳng ai biết tới ông ấy. Ông ấy là người rất im lặng, con người của ít lời, đã ít lời lại còn cách xa giữa các lời. Vì đệ tử này - đệ tử này có uy tín, đệ tử này có sức hấp dẫn - thầy già này mới trở nên nổi tiếng.
Và bây giờ đệ tử này kêu khóc sao? Mọi người cảm thấy không phải. Họ bảo ông ấy, "Xin đừng khóc, bằng không mọi người sẽ nghĩ gì? Nhiều người thế đang tới để gặp thầy già, để chào vĩnh biệt, và để gặp ông, người chứng ngộ, đang khóc... điều đó sẽ có hiệu quả rất rất xấu lên họ."
Nhưng người chứng ngộ nói, "Nhưng ta có thể làm được gì? Nước mắt cứ tới và ta không còn đó để ngăn cản chúng. Khi tiếng cười tới, ta cười. Và khi nước mắt tới, nước mắt tới! Khi nó xảy ra, nó xảy ra. Ta không có đó để ngăn cản, ta không có đó để tạo ra - người làm không còn đó nữa."
Trạng thái này, trạng thái tự nhiên này, trạng thái hoàn toàn bình thường này - Ramana Maharshi chẻ rau, hay Thiền nhân này khóc, hay Bồ đề đạt ma cười - không có người nào đằng sau nó! Bạn cứ quan sát mà xem... bạn cũng làm vài thứ khi không có ai ở đằng sau nó, và đó là những điều duy nhất đem tới phúc lạc cho bạn.
Bạn đã không quan sát một số khoảnh khắc trong đời bạn khi bạn không có đó sao? Buổi sáng, mặt trời mọc, và trời mát mẻ và chim hót... và đột nhiên bạn mất dấu vết về bản thân bạn, và bạn trở nên bị cuốn hút vào mặt trời mọc và vào buổi sáng đẹp tới mức trong một khoảnh khắc bạn quên mất rằng bạn hiện hữu. Ngay lập tức có cái đẹp.
Cái đẹp không nảy sinh ra từ mặt trời mọc, vì sẽ có nhiều người đang đi qua cùng con đường và họ không nhìn vào mặt trời mọc. Nó đã xảy ra cho bạn vì bạn không có đó.
Làm tình, đôi khi bạn biến mất. Khi bạn biến mất, có cực thích, có cái đẹp lớn và niềm vui lớn và phúc lành lớn, cực lạc - nhưng chỉ khi bạn biến mất. Nếu bạn đang tìm cực thích thế thì không có cái đẹp, thế thì không có duyên dáng, vì bạn có đó liên tục khao khát. Làm sao cực thích có thể xảy ra khi bạn có đó? Cực thích là khi bạn không có. Cực lạc là khi bạn không có. Cái đẹp là khi bạn không có. Thượng đế là khi bạn không có. Yêu là khi bạn không có.
Nhưng những khoảnh khắc này tới với mọi người, vì đây là hiện tượng tự nhiên. Bạn có thể né tránh, nhưng không phải bao giờ cũng tránh được. Đôi khi mặc bạn nó vẫn xảy ra. Đứa trẻ khúc khích, và đột nhiên cái gì đó mở ra trong bạn. Không làm cái gì, ngồi trong phòng bạn, và đột nhiên cái gì đó rơi xuống như sức nặng từ đầu - và nó có đó!
Vâng, tôi gọi nó là 'nó' - nó có đó. Phúc lành.
Đây là bất hoạt nguyên thuỷ. Nhất Hưu nói: Để điều này là mảnh đất của ông. Đây là nơi bạn thực sự thuộc về, đây là chỗ mà từ đó bạn tới, và đây là chỗ bạn nên thảnh thơi và hiện hữu.
Hình của người thực
đứng đó -
chỉ thoáng nhìn về người đó,
và chúng ta ở trong yêu.
Lời kinh cực kì hay. Hình của người thực: đây là hình ảnh của con người thực - bất hoạt nguyên thuỷ, làm mà không có người làm, có đó mà không có đó. Hành động tuôn chảy nhưng nó là tự nhiên; nó là việc xảy ra, không phải là việc làm. Việc chảy này, tính tự phát này, tính đáp ứng này, tính một này với cái toàn bộ, với cái toàn thể, là điều Nhất Hưu gọi là con người nguyên thuỷ hay con người thực.
Bạn là không thực - như bạn vậy bạn là không thực. Để tôi nhắc nhở bạn. Con người có thể sống theo hai cách: thực, không thực; tự nhiên, nhân tạo. Mọi người đã trở thành không thực. Phải có nỗ lực lớn để vẫn còn là không thực; do đó, tính không thực gây ra khổ sở. Rất gian nan để vẫn còn là không thực. Nó là làm việc thường xuyên, vì bạn phải đi ngược lại tự nhiên. Nó là đi ngược dòng, nó là xô đẩy dòng sông; bằng đôi tay tí hon của mình xô đẩy dòng sông khổng lồ. Bạn cảm thấy mệt mỏi, bạn cảm thấy mệt lử, bạn cảm thấy bị tiêu tán. Và sớm hay muộn bạn sẽ cảm thấy bị thất bại - dòng sông sẽ sở hữu bạn và bạn sẽ bị ném đi cùng dòng chảy của sông.
Là thực có nghĩa là đi cùng dòng sông, nổi cùng dòng chảy, cho phép dòng chảy chảy qua bạn.
Hình của người thực
đứng đó -
Và một khi bạn đã thấy hình của người thực trong bạn... và nó bao giờ cũng đứng đó, chờ đợi bạn nhìn lại.
Hình của người thực
đứng đó -
chỉ thoáng nhìn về người đó,
và chúng ta ở trong yêu.
Chỉ thoáng nhìn về người đó... và đột nhiên mọi hận thù, mọi giận dữ, mọi hung hăng, mọi bạo hành, biến mất. Chỉ thoáng nhìn về người thực... của thực tại của bạn, của tính đích thực của bạn, của tính tự nhiên của bạn... và chúng ta ở trong yêu. Thực ra, chúng ta là yêu. Thế thì cuộc sống lấy mầu sắc mới, hương vị mới, hương thơm mới, vị mới. Vị này được gọi là yêu.
Phật đã nói rằng khi con người đạt tới sự sáng suốt này, từ bên ngoài chỉ một chỉ báo để biết liệu người đó đã đạt tới hay không - đó là yêu.
Tôi muốn nói cho U. G. Krishnamurti: ông ấy đáng ra nên nhìn vào mắt của Ramana Maharshi. Ông ấy chỉ nhìn vào tay, đang chẻ rau. Ông ấy đáng ra nên nhìn vào mắt ông này - bằng tình yêu nào mà ông này đã chẻ rau. Ông ấy đáng ra nên nhìn vào mắt ông này để xem ông này đã là tình yêu nào. Ông này là người thực.
Chỉ có một chỉ báo và đó là yêu. Nhưng để hiểu yêu bạn phải im lặng chút ít, đáng yêu chút ít, cởi mở chút ít. Nếu bạn đầy định kiến về người chứng ngộ phải thế nào, thế thì bạn sẽ liên tục bỏ lỡ. Bạn không nên có bất kì định kiến nào.
Chỉ nhìn vào mắt của người thực, và đột nhiên cái gì đó sẽ bắt đầu khuấy động trong tâm bạn nữa. Nước mắt sẽ tới trên mắt bạn, năng lượng của bạn sẽ có vui sướng lớn lao, tim bạn sẽ thổn thức với sinh động mới. Linh hồn bạn sẽ giang ra đôi cánh của nó.
chỉ thoáng nhìn về người đó,
và chúng ta ở trong yêu.
Một thoáng nhìn biến đổi toàn thể cuộc sống. Một khi bạn đã nhìn vào trong cốt lõi bên trong nhất của bạn, bạn không bao giờ như cũ nữa. Thế thì cuộc sống của bạn không là gì ngoài yêu. Thế thì bạn sống yêu, thế thì bạn là yêu.
Và yêu đó không phải là yêu bạn biết. Điều bạn biết không là gì ngoài thèm khát nguỵ trang là yêu. Điều bạn biết là một loại khai thác, khai thác lẫn nhau, của hai người không có khả năng ở một mình. Họ khai thác lẫn nhau và giúp nhau ở cùng nhau. Yêu thực nảy sinh khi người thực đã được nhìn vào, khi người thực đã được đương đầu. Thế thì yêu là trạng thái của bản thể, không phải là mối quan hệ. Thế thì bạn cho bởi vì bạn không thể làm được cái gì khác. Thế thì bạn chia sẻ - không phải là bạn quyết định chia sẻ - thế thì bạn thấy việc chia sẻ xảy ra. Thế thì bạn nở hoa trong yêu. Thế thì hoa sen lớn mở ra và hương thơm toả ra.
Phật đã nói hai từ: pragya và karuna. Pragya nghĩa là samadhi, trí huệ, chứng ngộ; còn karuna nghĩa là yêu, từ bi. Hai từ này là hai mặt của cùng một hiện tượng của việc đương đầu với con người thực.
Nhìn vào trong đi! Bạn đã nhìn ra ngoài đủ rồi. Bạn đã tìm bên ngoài đủ rồi. Bạn đã sống trong bóng tối trong nhiều nhiều kiếp rồi; đến thời điểm rồi, đến thời gian chín muồi rồi, để nhìn vào trong. Bạn đã trở nên rất nhân tạo, rất phi tự nhiên.
Để tôi giới thiệu bạn với bản thân bạn... lại trở nên quen với bạn là ai. Và một thoáng nhìn làm biến đổi, và biến đổi mãi mãi.
Và tôi lại muốn lặp lại: biến đổi này không phải là cái gì đó đặc biệt - nó là rất bình thường vì nó chính là tự nhiên của bạn. Gõ cửa và cửa sẽ mở ra cho bạn. Hỏi và nó sẽ được trao cho bạn. Tìm và bạn sẽ thấy...
0 Đánh giá