Chương 57. Tìm kiếm tự do

Vigyan Bhairav Mật Tông Tập 3 - Osho

Sách về các Bí mật: Bình luận mới

Chương 57. Tìm kiếm tự do

Ném gắn bó với thân thể sang bên,

nhận ra tôi ở mọi nơi.

Người ở mọi nơi là vui vẻ.

Nghĩ không vật

cái ngã giới hạn sẽ vô giới hạn.

Tôi đã nghe một câu chuyện về một bác sĩ già. Một hôm trợ lí của ông ấy gọi điện cho ông ấy vì anh ta đang gặp một ca rất khó - bệnh nhân của anh ta nghẹt thở sắp chết. Một quả bóng bida bị mắc kẹt trong họng anh ấy, và người trợ lí này lúng túng chả biết làm gì. Thế là anh ta hỏi ông bác sĩ già, 'Tôi nên làm gì bây giờ?' Ông bác sĩ già nói, 'Lấy cái lông cù bệnh nhân.'

Sau vài phút người trợ lí lại gọi điện, rất sung sướng và mừng rỡ, và nói, 'Cách trị liệu của thầy tỏ ra tuyệt vời - bệnh nhân bắt đầu cười và anh ta khạc quả bóng ra. Nhưng nói cho tôi đi, thầy đã học kĩ thuật xuất sắc này ở đâu vậy.'

Bác sĩ già nói, 'Tôi vừa mới làm ra nó đấy. Điều này bao giờ cũng là khẩu hiệu của tôi: Khi bạn không biết phải làm gì, làm đại cái gì đó.'

Nhưng điều này sẽ không có tác dụng khi có liên quan tới thiền. Nếu bạn không biết làm gì, đừng làm bất kì cái gì, vì tâm trí rất rắc rối, phức tạp, tinh vi. Nếu bạn không biết phải làm gì, tốt hơn cả là không làm gì, vì bất kì cái gì bạn làm mà không biết đều sẽ tạo ra nhiều phức tạp hơn nó có thể giải quyết. Nó thậm chí có thể chứng tỏ là tai hoạ, nó thậm chí có thể chứng tỏ là tự tử.

Nếu bạn không biết bất kì cái gì về tâm trí... Và thực sự, bạn chẳng biết gì về nó. Tâm trí chỉ là từ. Bạn không biết cái phức tạp của nó. Tâm trí là thứ phức tạp nhất trong sự tồn tại; không có cái gì sánh được với nó. Và nó là tinh tế nhất - bạn có thể phá huỷ nó, bạn có thể làm cái gì đó mà thế rồi không thể hoàn tác được. Những kĩ thuật này được dựa trên tri thức rất sâu, trên việc đương đầu rất sâu với tâm trí con người. Từng kĩ thuật đều dựa trên thực nghiệm lâu dài.

Cho nên nhớ điều này, đừng làm bất kì cái gì theo cách riêng của bạn, và đừng trộn lẫn hai kĩ thuật, vì chức năng của chúng là khác, cách thức của chúng là khác, cơ sở của chúng là khác. Chúng dẫn tới cùng mục đích, nhưng là phương tiện chúng là khác toàn bộ. Đôi khi chúng thậm chí có thể là đối lập đối xứng. Cho nên đừng trộn lẫn hai kĩ thuật. Thực sự, đừng trộn lẫn bất kì cái gì - dùng kĩ thuật như nó được cho.

Không thay đổi nó, không cải tiến nó, vì bạn không thể cải tiến được nó, và bất kì thay đổi nào bạn mang tới cho nó đều sẽ là tai hoạ. Và trước khi bạn bắt đầu làm một kĩ thuật, phải tỉnh táo đầy đủ rằng bạn đã hiểu nó. Nếu bạn cảm thấy bị lẫn lộn và bạn không biết thực sự kĩ thuật này là gì, tốt hơn cả là không làm nó, vì từng kĩ thuật là để mang tới cách mạng trong bạn.

Những kĩ thuật này không phải là tiến hoá. Với tiến hoá tôi ngụ ý rằng nếu bạn không làm bất kì cái gì và chỉ liên tục sống, trong hàng triệu năm thiền sẽ xảy ra một cách tự động cho bạn, trong hàng triệu kiếp bạn sẽ tiến hoá. Trong tiến trình thời gian tự nhiên, bạn sẽ đi tới điểm mà vị phật đi tới qua cách mạng. Những kĩ thuật này là cách mạng. Thực sự, chúng là lối tắt; chúng không tự nhiên. Tự nhiên sẽ đưa bạn tới phật tính, tới chứng ngộ - bạn sẽ tới cái đó một ngày nào đó - nhưng thế thì điều đó là tuỳ tự nhiên; bạn không thể làm được bất kì cái gì về nó ngoại trừ chỉ liên tục sống trong khổ. Nó sẽ lấy thời gian rất dài; thực sự, hàng triệu năm và kiếp sống.

Tôn giáo là cách mạng. Nó cho bạn kĩ thuật mà có thể làm ngắn lại quá trình dài lâu, và với nó bạn có thể lấy cú nhảy - cú nhảy tránh được hàng triệu kiếp. Trong một khoảnh khắc bạn có thể du hành trong hàng triệu năm. Cho nên nó là nguy hiểm, và chừng nào bạn chưa hiểu đúng nó, đừng làm nó. Đừng trộn lẫn bất kì cái gì theo cách riêng của bạn. Đừng thay đổi.

Trước hết cố hiểu kĩ thuật này tuyệt đối đúng. Khi bạn đã hiểu nó, thế thì thử nó. Và đừng dùng khẩu hiệu của ông bác sĩ già này rằng khi bạn không biết phải làm gì, cứ làm đại cái gì đó. Không, đừng làm bất kì cái gì. Vô làm sẽ ích lợi cho bạn hơn là bất kì việc làm nào. Điều này là vậy vì tâm trí là tinh tế tới mức nếu bạn làm cái gì đó sai, rất khó hoàn tác điều đó - rất khó hoàn tác điều đó. Rất dễ làm cái gì đó sai, nhưng rất khó hoàn tác nó. Nhớ điều này.

Kĩ thuật thứ nhất:

Ném gắn bó với thân thể sang bên,

nhận ra tôi ở mọi nơi.

Người ở mọi nơi là vui vẻ.

Ném gắn bó với thân thể sang bên, nhận ra tôi là mọi nơi. Người ở mọi nơi là vui vẻ. Nhiều điểm phải được hiểu. Thứ nhất: Ném gắn bó với thân thể sang bên. Có gắn bó sâu với thân thể - nhất định là vậy, nó là tự nhiên. Bạn đã từng sống trong thân thể trong nhiều, nhiều kiếp, từ chính ban đầu. Thân thể đã thay đổi, nhưng bạn bao giờ cũng cùng với thân thể, bạn bao giờ cũng được hiện thân.

Đã từng có những khoảnh khắc và thời gian nào đó khi bạn không được hiện thân, nhưng thế thì bạn đã không ý thức. Khi bạn chết khỏi một thân thể trong vô ý thức và thế thì bạn vẫn còn vô ý thức. Thế rồi bạn lại được sinh ra trong thân thể mới, nhưng thế nữa bạn là vô ý thức. Kẽ hở giữa lần chết này và lần sinh khác là vô ý thức, cho nên bạn không biết cách bạn sẽ cảm thấy khi không được hiện thân. Bạn không biết bạn là ai khi bạn không trong thân thể. Bạn chỉ biết một hiện tượng, và đó là về hiện thân, trong thân thể; bạn bao giờ cũng biết bản thân bạn trong thân thể.

Điều này đã là vậy từ lâu rồi, liên tục tới mức bạn đã quên mất rằng bạn là khác với nó. Đây là việc quên lãng - tự nhiên, nhất định xảy ra trong các hoàn cảnh - do đó có gắn bó. Bạn cảm thấy bạn là thân thể - đây là gắn bó. Bạn cảm thấy bạn không là bất kì cái gì khác hơn thân thể, không là bất kì cái gì nhiều hơn thân thể. Bạn có thể không đồng ý với tôi ở điểm này, vì nhiều lần bạn nghĩ rằng bạn không là thân thể, bạn là hồn, cái ngã. Nhưng đây không phải là việc biết của bạn; đây đơn giản là điều bạn đã nghe nói, điều bạn đã đọc, và điều bạn đã tin mà không biết.

Cho nên điều đầu tiên cần được làm là ở chỗ bạn phải nhận ra sự kiện rằng thực sự đây là việc biết của bạn - rằng bạn là thân thể. Đừng lừa dối bản thân bạn, vì lừa dối sẽ không giúp ích. Nếu bạn nghĩ rằng bạn đã biết là bạn không là thân thể, thế thì bạn không thể ném gắn bó sang bên, vì thực sự với bạn không có gắn bó, bạn đã biết. Thế thì nhiều khó khăn nảy sinh và không thể được giải quyết. Khó khăn phải được giải quyết ở lúc bắt đầu. Một khi bạn đánh mất cái bắt đầu, bạn không bao giờ có thể giải quyết được nó; bạn phải quay đi quay lại tới chỗ bắt đầu. Cho nên nhớ cho rõ, và nhận ra rõ rằng bạn không biết bản thân bạn là bất kì cái gì khác hơn thân thể. Đây là việc nhận ra cơ bản đầu tiên.

Việc nhận ra này không có đó. Tâm trí bạn bị che mờ bởi bất kì cái gì bạn đã nghe; tâm trí bạn bị ước định bởi tri thức của người khác - nó được vay mượn, nó không là thực. Không phải nó là giả - những người đã nói điều đó, họ đã biết nó - nhưng với bạn nó là giả chừng nào nó chưa trở thành kinh nghiệm riêng của bạn. Cho nên bất kì khi nào tôi nói cái gì đó là giả, tôi ngụ ý nó không phải là kinh nghiệm của bạn. Nó có thể là thực cho ai đó khác, nhưng nó không là thực cho bạn. Và chân lí có tính cá nhân theo nghĩa này - rằng chân lí là chân lí chỉ khi được trải nghiệm; không được trải nghiệm, nó là không thực. Không có chân lí phổ quát. Mọi chân lí phải có tính cá nhân trước khi nó trở thành thực.

Bạn biết, bạn đã nghe nói; đây là một phần của tri thức của bạn, một phần của di sản kế thừa - rằng bạn không là thân thể - nhưng nó không là thực với bạn. Đầu tiên ném tri thức không thực này sang bên đi. Đối diện với sự kiện là bạn biết bản thân bạn chỉ như thân thể. Điều đó sẽ tạo ra căng thẳng lớn trong bạn - chỉ để che giấu căng thẳng đó mà bạn thu thập tri thức này. Bạn liên tục tin rằng bạn không là thân thể và bạn liên tục sống như thân thể, cho nên bạn bị phân chia, và toàn thể hiện hữu của bạn trở thành không đích thực, rởm.

Thực sự đây là trạng thái hoang tưởng. Bạn sống như thân thể và bạn nghĩ và nói như hồn - thế thì có vật lộn và xung đột và thế thì bạn thường xuyên trong rối loạn bên trong, không thoải mái sâu mà không thể được khắc phục. Cho nên đầu tiên đương đầu với sự kiện bạn không biết tí gì về hồn, về cái ngã - mọi điều bạn biết là về thân thể.

Điều này sẽ đưa ra hoàn cảnh rất không thoải mái trong bạn. Mọi thứ bị ẩn kín sẽ trồi lên bề mặt. Trong việc nhận ra sự kiện này rằng bạn là thân thể, bạn sẽ bắt đầu vã mồ hôi đúng theo từ này. Trong việc nhận ra sự kiện này rằng bạn là thân thể, bạn sẽ cảm thấy rất không thoải mái, kì lạ, nhưng việc cảm đó phải được trải qua; chỉ thế thì bạn có thể biết gắn bó với thân thể ngụ ý gì.

Các thầy giáo liên tục nói rằng bạn phải không được gắn bó với thân thể của bạn, nhưng điều cơ bản - gắn bó với thân thể là gì - là không được biết với bạn. Gắn bó với thân thể là sự đồng nhất sâu với thân thể, nhưng trước hết bạn phải nhận ra sự đồng nhất này là gì. Cho nên gạt sang bên mọi tri thức của bạn, điều đã trao cho bạn cảm giác, ảo vọng rằng bạn là hồn. Nhận ra rằng bạn chỉ biết một điều thôi, và đó là thân thể. Làm sao điều này tạo ra và làm sao điều này đưa ra rối loạn ẩn kín và địa ngục ẩn kín bên trong bạn?

Khoảnh khắc bạn nhận ra bạn là thân thể, lần đầu tiên bạn nhận ra gắn bó này. Lần đầu tiên bạn nắm vững sự kiện này trong ý thức của bạn rằng thân thể này, cái được sinh ra, và thân thể này, cái đang chết đi, là bạn. Lần đầu tiên bạn nhận ra sự kiện rằng những xương này, xương này - đây là bạn. Lần đầu tiên bạn nhận ra sự kiện rằng dục này, giận này - đây là bạn. Cho nên mọi hình ảnh giả sụp đổ. Bạn trở thành thực.

Thực tại là đau, rất đau - đó là lí do tại sao chúng ta liên tục che giấu nó. Đó là thủ đoạn sâu. Bạn liên tục nghĩ về bản thân bạn như cái ngã, và mọi thứ mà bạn không thích, bạn ném lên thân thể. Cho nên bạn nói dục thuộc vào thân thể, yêu thuộc vào bạn. Thế rồi bạn nói tham và giận, chúng thuộc về thân thể; từ bi thuộc về bạn. Từ bi thuộc về cái ngã, và độc ác thuộc về thân thể. Tha thứ thuộc về cái ngã, và giận thuộc về thân thể. Cho nên bất kì cái gì bạn cảm thấy là sai, xấu, bạn ném vào thân thể, và bất kì cái gì bạn cảm thấy là đẹp, bạn liên tục bị đồng nhất với nó. Bạn tạo ra phân chia.

Phân chia này sẽ không cho phép bạn biết gắn bó là gì, và chừng nào bạn chưa biết gắn bó là gì và chừng nào bạn chưa chịu khổ của nó và địa ngục của nó, bạn không thể gạt nó sang bên được. Làm sao bạn có thể dẹp nó sang bên được? Bạn có thể dẹp cái gì đó sang bên chỉ khi nó chứng tỏ là bệnh, khi nó chứng tỏ là gánh nặng, khi nó chứng tỏ là địa ngục; chỉ thế thì bạn có thể dẹp nó sang bên.

Gắn bó của bạn chưa chứng tỏ là địa ngục. Bất kì cái gì Phật nói và Mahavir nói là không liên quan. Họ có thể liên tục nói rằng gắn bó là địa ngục, nhưng đây không phải là việc cảm thấy của bạn. Đó là lí do tại sao bạn hỏi đi hỏi lại làm sao được tách rời, làm sao không bị gắn bó, làm sao đi ra ngoài gắn bó. Bạn liên tục hỏi 'làm sao' này chỉ bởi vì bạn không biết gắn bó là gì. Nếu bạn biết gắn bó là gì, bạn sẽ đơn giản nhảy ra khỏi nó. Bạn sẽ không hỏi 'làm sao''.

Nếu nhà bạn cháy bạn sẽ không hỏi bất kì ai, bạn sẽ không đi tìm thầy để hỏi cách thoát ra khỏi nó. Nếu nhà bị cháy bạn sẽ đơn giản chạy ra khỏi nó. Bạn sẽ không mất một khoảnh khắc. Bạn sẽ không tìm thầy giáo, bạn sẽ không tra cứu kinh sách. Và bạn sẽ không cố chọn cách nào người ta có thể đi ra, phương tiện nào phải được chấp thuận, và cửa nào là cửa đúng. Những điều này là không liên quan khi nhà bị cháy. Khi bạn biết gắn bó là gì, nhà đang cháy. Bạn có thể dẹp nó sang bên.

Để đi vào kĩ thuật này, trước hết bạn phải vứt đi tri thức giả về cái ngã để cho gắn bó với thân thể được lộ ra trong tính toàn bộ của nó. Điều đó sẽ là rất khó; đối diện với nó sẽ là lo âu và phiền muộn sâu sắc. Điều đó sẽ không dễ dàng, nó là gian nan, nhưng một khi bạn đối diện nó, bạn có thể dẹp nó sang bên. Và không có nhu cầu hỏi về cách thức. Nó là lửa tuyệt đối, địa ngục. Bạn có thể nhảy ra từ nó.

Kinh này nói:

Ném gắn bó với thân thể sang bên,

nhận ra tôi ở mọi nơi.

Và khoảnh khắc bạn ném gắn bó sang bên, bạn sẽ nhận ra bạn là mọi nơi. Vì gắn bó này bạn cảm thấy bạn bị giới hạn bởi thân thể. Không phải là thân thể giới hạn bạn; chính gắn bó của bạn với nó tạo ra giới hạn. Không phải là thân thể làm ra rào chắn giữa bạn và thực tại; chính gắn bó của bạn với nó tạo ra rào chắn. Một khi bạn biết điều gắn bó là không có đó, không có thân thể cho bạn. Thay vì thế, toàn thể sự tồn tại trở thành thân thể bạn; thân thể bạn trở thành một phần của sự tồn tại toàn bộ. Thế thì nó là không tách rời.

Thực sự, thân thể bạn không là gì ngoài sự tồn tại tới với bạn, sự tồn tại đạt tới bạn. Nó là sự tồn tại gần nhất với bạn, có vậy thôi - và thế rồi nó liên tục lan rộng. Thân thể bạn chỉ là góc gần nhất của nó, và thế thì toàn thể sự tồn tại có đó - nó liên tục lan rộng. Một khi gắn bó của bạn không có đó, không có thân thể cho bạn; hay, toàn thể sự tồn tại đã trở thành thân thể bạn. Bạn là mọi nơi.

Trong thân thể bạn ở đâu đó; không có thân thể bạn ở mọi nơi. Trong thân thể bạn bị giới hạn vào một không gian đặc biệt; không có thân thể bạn không bị giới hạn. Đó là lí do tại sao người đã biết, họ nói thân thể là sự cầm tù. Không phải thân thể là sự cầm tù; thực sự, gắn bó với nó là sự cầm tù. Một khi mắt bạn không bị hội tụ vào thân thể, bạn ở mọi nơi.

Điều này có vẻ ngớ ngẩn. Với tâm trí đang ở trong thân thể, điều này có vẻ ngớ ngẩn, điên - làm sao người ta có thể ở mọi nơi được? Với vị phật, bất kì cái gì chúng ta nói - rằng 'Tôi ở đây' - thực sự có vẻ như điên. Làm sao bạn có thể ở đâu đó? Tâm thức không phải là khái niệm không gian. Đó là lí do tại sao nếu bạn nhắm mắt lại và cố tìm ra bạn ở đâu trong thân thể bạn, bạn sẽ lúng túng. Bạn không thể tìm ra bạn ở đâu.

Có nhiều tôn giáo và nhiều giáo phái đã thuyết giảng rằng bạn ở trong rốn. Một số nói rằng bạn ở trong tim, một số nói rằng bạn ở trong đầu, một số nói rằng bạn ở trong trung tâm này và trung tâm kia, nhưng Shiva nói bạn không ở đâu cả. Đó là lí do tại sao nếu bạn nhắm mắt và cố tìm xem bạn ở đâu, bạn không thể nói được. Bạn hiện hữu, nhưng không có 'chỗ' cho bạn. Đơn giản bạn hiện hữu.

Trong ngủ say bạn không nhận biết về thân thể. Bạn hiện hữu. Buổi sáng bạn sẽ nói rằng giấc ngủ rất say, rất phúc lạc. Bạn đã nhận biết về phúc lạc sâu chạy xuyên qua, nhưng bạn không nhận biết về thân thể. Trong ngủ say bạn ở đâu? Khi bạn chết, bạn đi đâu? Mọi người liên tục hỏi, 'Khi ai đó chết, người đó đi đâu?' Nhưng câu hỏi này là ngớ ngẩn, ngu xuẩn. Nó được liên quan tới ý thức được hiện thân của chúng ta - vì chúng ta nghĩ rằng chúng ta ở đâu đó, cho nên thế thì khi chúng ta chết, chúng ta đi đâu? - không đâu cả.

Khi bạn chết, bạn không ở đâu đó, có vậy thôi. Bạn không bị giới hạn vào không gian, có vậy thôi. Nhưng nếu bạn có ham muốn được giam giữ, bạn sẽ được giam giữ nữa. Ham muốn của bạn dẫn bạn tới giam giữ mới. Nhưng khi bạn không trong thân thể, bạn không ở đâu cả, hay ở mọi nơi - điều này tuỳ thuộc vào từ nào hấp dẫn bạn.

Nếu bạn hỏi Phật, ông ấy sẽ nói bạn không ở đâu cả. Đó là lí do tại sao ông ấy đã chọn từ 'niết bàn'. Niết bàn nghĩa là bạn không ở đâu cả. Cũng giống ngọn lửa đã mất đi - thế thì làm sao bạn có thể nói ngọn lửa ở đâu? Ông ấy sẽ nói nó không ở đâu cả. Ngọn lửa đã đơn giản ngừng hiện hữu. Phật dùng thuật ngữ phủ định - không đâu cả. Đó là điều niết bàn ngụ ý. Khi bạn không bị gắn bó với thân thể, bạn ở trong niết bàn, bạn không ở đâu cả.

Shiva chọn thuật ngữ khẳng định - ông ấy nói mọi nơi - nhưng cả hai thuật ngữ này ngụ ý cùng một điều. Nếu bạn ở mọi nơi, bạn không thể ở đâu đó được. Nếu bạn ở mọi nơi, điều đó nói gần như cùng điều như khi nói rằng bạn không ở đâu cả.

Nhưng trong thân thể chúng ta bị gắn bó, và chúng ta cảm thấy rằng chúng ta bị giam giữ. Việc giam giữ này là hành động tinh thần; nó là việc làm riêng của bạn. Và bạn có thể hạn chế bản thân bạn vào bất kì cái gì. Bạn có viên kim cương có giá trị. Con người của bạn có thể bị hạn chế vào nó, và nếu viên kim cương bị đánh cắp bạn có thể tự tử hay bạn có thể phát điên. Cái gì đã xảy ra? Có nhiều người thế không có kim cương: không ai tự tử, không ai cảm thấy bất kì khó khăn gì khi không có kim cương, nhưng cái gì đã xảy ra cho bạn?

Có thời bạn cũng đã không có kim cương; đã không có vấn đề gì. Bây giờ bạn lại không có kim cương, nhưng có vấn đề. Làm sao vấn đề này được tạo ra? Nó là việc làm của bạn, Bây giờ bạn bị gắn bó, bị hạn chế. Kim cương đã trở thành thân thể của bạn. Bây giờ bạn không thể sống được nếu không có nó; không thể sống được mà không có nó.

Bất kì chỗ nào bạn bị gắn bó, nó trở thành việc giam cầm mới. Và bất kì cái gì bạn đang làm trong đời là thế này: chúng ta liên tục tạo ra ngày càng nhiều sự cầm tù, các nhà giam ngày càng lớn để sống trong đó. Thế rồi chúng ta liên tục trang hoàng cho những nhà giam đó để cho chúng có vẻ giống như nhà, và thế rồi chúng ta quên hoàn toàn rằng chúng là nhà giam.

Kinh này nói rằng nếu bạn ném gắn bó với thân thể sang bên, việc nhận ra xảy ra rằng tôi ở mọi nơi. Bạn có cảm giác đại dương, tâm thức bạn tồn tại không có bất kì vị trí nào. Tâm thức của bạn tồn tại không bị trói buộc vào bất kì chỗ nào. Bạn trở thành giống như bầu trời, bao bọc mọi thứ; mọi thứ ở trong bạn. Tâm thức của bạn đã mở rộng tới khả năng vô hạn. Và thế rồi kinh này nói:

Người ở mọi nơi là vui vẻ.

Bị hạn chế vào một chỗ bạn sẽ ở trong khổ, vì bạn bao giờ cũng lớn hơn chỗ bạn bị hạn chế. Đây là khổ - dường như bạn đang ép bản thân bạn vào trong chiếc bát nhỏ; đại dương bị ép vào trong một cái bình nhỏ. Khổ nhất định có đó. Đây là khổ, và bất kì khi nào khổ này được cảm thấy, việc tìm kiếm chứng ngộ nảy sinh, việc tìm kiếm Brahma. Brahma nghĩa là cái một vô hạn. Việc tìm kiếm moksha nghĩa là tìm kiếm tự do. Trong thân thể giới hạn bạn không thể tự do; chỗ nào đó bạn sẽ là nô lệ. Không ở đâu hay ở mọi nơi bạn có thể là tự do.

Nhìn vào tâm trí con người: dù chiều hướng là bất kì cái gì, nó bao giờ cũng vì tự do, tìm kiếm tự do. Nó có thể là chính trị, nó có thể là kinh tế, nó có thể là tâm lí, nó có thể là tôn giáo - dù chiều hướng là bất kì cái gì, nhưng tâm trí con người bao giờ cũng dò dẫm vì tự do. Tự do dường như là nhu cầu sâu sắc nhất. Bất kì chỗ nào tâm trí con người tìm ra bất kì rào chắn nào, bất kì cảnh nô lệ nào, bất kì giới hạn nào, nó tranh đấu chống lại điều đó. Toàn thể lịch sử con người là tranh đấu vì tự do.

Các chiều hướng có thể là khác. Một Marx, một Lenin, họ tranh đấu vì tự do kinh tế. Một Gandhi, một Lincoln, họ tranh đấu vì tự do chính trị. Và có hàng nghìn và hàng nghìn cảnh nô lệ, và tranh đấu tiếp diễn. Nhưng một điều là chắc chắn - rằng ở đâu đó, sâu bên dưới, con người đang tìm kiếm liên tục về ngày càng nhiều tự do hơn.

Shiva nói, và mọi tôn giáo nói, rằng bạn có thể trở nên tự do về chính trị, nhưng vật lộn sẽ không dừng lại. Chỉ một kiểu nô lệ sẽ không còn nữa, nhưng có các kiểu nô lệ khác có đó, và khi bạn được tự do chính trị thế thì bạn sẽ trở nên nhận biết về các cảnh nô lệ khác. Nô lệ kinh tế có thể ngừng lại, nhưng thế thì bạn sẽ trở nên nhận biết về các cảnh nô lệ khác - dục, tâm lí. Cuộc vật lộn này không thể ngừng lại được chừng nào bạn chưa bắt đầu cảm và biết rằng bạn ở mọi nơi. Khoảnh khắc bạn cảm thấy bạn ở mọi nơi, tự do được đạt tới.

Tự do này không có tính chính trị, tự do này không có tính kinh tế, không có tính xã hội. Tự do này có tính tồn tại. tự do này là toàn bộ. Đó là lí do tại sao chúng ta đã gọi nó là moksha, tự do toàn bộ. Và chỉ thế thì bạn có thể vui vẻ. Niềm vui hay phúc lạc là có thể chỉ khi bạn là tự do toàn bộ.

Thực sự, là tự do toàn bộ nghĩa là vui vẻ. Vui vẻ không phải là hậu quả, nó là chính việc xảy ra. Khi bạn là tự do toàn bộ bạn là vui vẻ, bạn là phúc lạc. Phúc lạc này không xảy ra như hiệu quả. Tự do là phúc lạc, cảnh nô lệ là khổ. Khoảnh khắc bạn cảm thấy bị giới hạn bạn khổ; bất kì khi nào bạn cảm thấy bị giới hạn bạn cảm thấy khổ. Khi bạn cảm thấy vô giới hạn, khổ biến mất. Cho nên khổ tồn tại trong các rào chắn, và phúc lạc tồn tại trong mảnh đất không rào chắn, trong sự tồn tại không rào chắn.

Bất kì khi nào bạn cảm thấy tự do này, vui vẻ xảy ra cho bạn. Ngay cả bây giờ, bất kì khi nào bạn cảm thấy tự do nào đó, cho dù nó không toàn bộ, vui vẻ tới với bạn. Bạn rơi vào yêu ai đó: vui vẻ nào đó, phúc lạc nào đó xảy ra cho bạn. Tại sao nó xảy ra? Thực sự, bất kì khi nào bạn ở trong yêu với ai đó, bạn đã ném gắn bó riêng của bạn với thân thể sang bên. Theo nghĩa sâu nào đó, bây giờ thân thể người khác cũng đã trở thành thân thể bạn. Bạn không bị hạn chế vào thân thể riêng của bạn; thân thể của ai đó khác cũng đã trở thành thân thể bạn, nó cũng đã trở thành nhà bạn, nó cũng đã trở thành chỗ trú ngụ của bạn. Bạn cảm thấy tự do. Bây giờ bạn có thể chuyển vào trong người kia và người kia có thể chuyển vào trong bạn. Theo một cách nào đó, giới hạn rào chắn đã sụp đổ. Bạn là nhiều hơn trước đây.

Khi bạn yêu ai đó bạn là nhiều hơn bạn đã từng vậy; hiện hữu của bạn đã tăng lên, đã mở rộng. Tâm thức của bạn không bị giới hạn như nó đã bị giới hạn trước đây; nó đã đạt tới cõi mới. Bạn cảm thấy tự do nào đó trong yêu. Nó không là toàn bộ, và sớm hay muộn bạn sẽ lại cảm thấy bị hạn chế. Bạn cảm thấy được kéo dài, nhưng vẫn hữu hạn. Cho nên những người thực sự yêu, sớm hay muộn nhất định rơi vào trong lời cầu nguyện.

Lời cầu nguyện nghĩa là tình yêu lớn. Lời cầu nguyện nghĩa là tình yêu với toàn thể sự tồn tại. Bây giờ bạn biết bí mật này. Bạn biết chìa khoá, chìa khoá bí mật - rằng bạn đã yêu một người, và khoảnh khắc bạn yêu, những cánh cửa mở ra và các rào chắn tan biến, và ít nhất với một người nữa hiện hữu của bạn được mở rộng, được tăng lên. Bây giờ bạn biết chìa khoá bí mật. Nếu bạn có thể rơi vào yêu với toàn thể sự tồn tại, bạn sẽ không là thân thể.

Trong yêu sâu bạn trở thành vô thân thể. Khi bạn trong yêu với ai đó bạn không cảm thấy bản thân bạn như thân thể. Khi bạn không được yêu, khi bạn không trong yêu, bạn cảm thấy bản thân bạn phần nhiều như thân thể, bạn trở nên nhận biết nhiều hơn về thân thể. Thân thể trở thành gánh nặng; bạn phải mang nó. Khi bạn được yêu, thân thể đã mất trọng lượng. Khi bạn được yêu và bạn đang trong yêu, bạn không cảm thấy lực hấp dẫn có tác động nào lên bạn. Bạn có thể nhảy múa, bạn có thể thực sự bay. Theo cách sâu sắc hơn thân thể không còn nữa - nhưng điều này là theo cách giới hạn. Cùng điều này có thể xảy ra khi bạn trong yêu với toàn thể sự tồn tại.

Trong yêu, vui vẻ tới với bạn. Nó không phải là vui thú. Nhớ, vui vẻ không phải là vui thú. Vui thú tới với bạn qua các giác quan; vui vẻ tới với bạn không qua giác quan. Vui thú tới với bạn qua thân thể; vui vẻ tới với bạn khi bạn không là thân thể. Khi trong một khoảnh khắc thân thể đã biến mất và bạn đơn giản là tâm thức, thế thì vui vẻ tới với bạn. Khi bạn là thân thể, vui thú có thể xảy ra cho bạn. Nó bao giờ cũng qua thân thể. Đau là có thể, vui thú là có thể qua thân thể. Vui vẻ là có thể chỉ khi bạn không là thân thể.

Điều đó bình thường cũng xảy ra, cũng một cách ngẫu nhiên. Bạn đang nghe âm nhạc và đột nhiên sức hút trái đất bị mất. Bạn bị cuốn hút thế trong nó, bạn đã quên thân thể bạn. Bạn được trút đầy với âm nhạc và bạn đã trở thành một với âm nhạc. Không có người nghe nhạc: người nghe và cái được nghe đã trở thành một. Chỉ âm nhạc tồn tại; bạn không còn nữa. Bạn đã mở rộng. Bây giờ bạn đang chảy cùng các nốt nhạc, bây giờ không có giới hạn cho bạn. Các nốt đang tan biến vào trong im lặng, và bạn cũng đang tan biến vào trong im lặng cùng chúng. Thân thể bị quên đi.

Bất kì khi nào thân thể bị quên đi, nó bị ném sang bên một cách vô tình, vô ý thức, và vui vẻ xảy ra cho bạn. Qua Mật tông và Yoga bạn có thể làm điều đó một cách có phương pháp luận. Thế thì nó không phải là ngẫu nhiên; thế thì bạn là người chủ của nó. Thế thì nó không xảy ra cho bạn; thế thì bạn có chìa khoá trong tay bạn và bạn có thể mở cánh cửa này bất kì khi nào bạn muốn. Hay, bạn có thể mở cánh cửa này mãi mãi và ném chìa khoá đi; không cần đóng cửa lại.

Vui vẻ cũng xảy ra trong cuộc sống bình thường nữa, nhưng bạn không biết cách nó xảy ra. Việc xảy ra bao giờ cũng vào lúc bạn không là thân thể - nhớ điều này. Cho nên bất kì khi nào bạn lại cảm thấy bất kì khoảnh khắc nào của vui vẻ, trở nên nhận biết về liệu bạn là thân thể trong khoảnh khắc đó hay không. Bạn sẽ không là thân thể. Bất kì khi nào vui vẻ hiện hữu, thân thể không hiện hữu. Không phải là thân thể biến mất - thân thể vẫn còn, nhưng bạn không bị gắn với nó. Bạn không bị gắn với nó, bạn không bị buộc vào nó. Bạn đã nhảy ra.

Bạn có thể đã nhảy ra vì âm nhạc, bạn có thể đã nhảy ra bởi mặt trời mọc đẹp, bạn có thể đã nhảy ra bởi đứa trẻ cười, bạn có thể đã nhảy ra vì bạn đã trong yêu. Dù nguyên nhân là bất kì cái gì, nhưng bạn đã nhảy ra trong một khoảnh khắc - ra khỏi thân thể. Thân thể có đó, nhưng bị ném sang bên; bạn không bị gắn với nó. Bạn đã đáp chuyến bay.

Qua kĩ thuật này, bạn biết rằng người ở mọi nơi không thể khổ được; người đó vui vẻ, người đó là vui. Cho nên bạn càng trở nên bị hạn chế, bạn càng khổ. Mở rộng ra đi, đẩy các biên giới của bạn ra xa, và bất kì khi nào bạn có thể, bỏ thân thể sang bên. Bạn nhìn lên trời và mây đang trôi nổi: di chuyển cùng mây đi, bỏ thân thể ở đây trên đất. Và trăng có đó: di chuyển cùng trăng. Bất kì khi nào bạn có thể quên thân thể, đừng bỏ lỡ cơ hội - đi tiếp cuộc hành trình. Và thế thì bạn sẽ trở nên quen với điều được ngụ ý là ở ngoài thân thể.

Và đây chỉ là vấn đề về chú ý. Gắn bó là vấn đề về chú ý. Nếu bạn chú ý tới thân thể, bạn bị gắn. Nếu chú ý đã chuyển đi xa, bạn không bị gắn.

Nhìn xem, chẳng hạn: bạn đang chơi trên sân thể thao; bạn đang chơi khúc côn cầu hay bóng chuyền hay cái gì đó khác. Khi bạn ở sâu trong trò chơi, chú ý của bạn không dồn vào thân thể. Ai đó đã đánh vào chân bạn và máu chảy ra - bạn không nhận biết. Đau có đó, nhưng bạn không có đó. Máu đang chảy nhưng bạn ở ngoài thân thể. Tâm thức bạn, chú ý của bạn, có thể đang bay cùng với trái bóng, có thể đang chạy cùng với trái bóng. Chú ý của bạn là ở đâu đó khác. Trò chơi kết thúc: đột nhiên bạn quay lại thân thể, và máu có đó và đau. Và bạn tự hỏi làm sao nó đã xảy ra - khi nào nó xảy ra và làm sao nó đã xảy ra và làm sao bạn đã không nhận biết về nó.

Để ở trong thân thể, chú ý của bạn được cần có ở đó. Cho nên nhớ điều đó - bất kì khi nào chú ý của bạn có, bạn có ở đó. Nếu chú ý của bạn là vào mây, bạn ở đó. Nếu chú ý của bạn là vào hoa, bạn ở đó. Nếu chú ý của bạn là vào tiền, bạn ở đó. Chú ý của bạn là hiện hữu của bạn. Và nếu chú ý của bạn là không đâu cả, bạn ở mọi nơi.

Cho nên toàn thể quá trình thiền là để ở trong trạng thái như vậy của tâm thức nơi chú ý của bạn không ở đâu cả, không có đối thể cho nó. Khi không có đối thể cho nó, không có thân thể cho bạn. Chú ý của bạn tạo ra thân thể. Chú ý của bạn là thân thể bạn. Và khi chú ý là không ở đâu cả, bạn ở mọi nơi - vui vẻ xảy ra cho bạn. Nói nó xảy ra cho bạn là không tốt - bạn là nó. Nó không thể rời khỏi bạn bây giờ; nó là chính hiện hữu của bạn. Tự do là vui vẻ, đó là lí do tại sao nhiều khao khát thế theo tự do.

Kĩ thuật thứ hai:

Nghĩ không vật

cái ngã giới hạn sẽ vô giới hạn.

Đó là điều tôi đã nói. Nếu không có đối thể cho chú ý của bạn, bạn không ở đâu cả; hay, bạn ở mọi nơi, bạn là tự do. Bạn đã trở thành tự do. Lời kinh thứ hai này nói: Nghĩ không vật - hay nghĩ về hư không - cái ngã giới hạn sẽ vô giới hạn.

Nếu bạn không suy nghĩ, bạn là vô giới hạn. Suy nghĩ cho bạn giới hạn, và có nhiều kiểu giới hạn. Bạn là người Hindu - nó cho giới hạn. Hindu, là người Hindu, là bị gắn với ý nghĩ, với hệ thống, với hình mẫu. Bạn là người Ki tô giáo - thế thì bạn lại bị giới hạn. Người tôn giáo không thể là người Hindu hay người Ki tô giáo. Và nếu ai đó là người Hindu hay người Ki tô giáo, người đó không có tính tôn giáo - không thể được - vì đây là những ý nghĩ. Người tôn giáo ngụ ý không suy nghĩ ý nghĩ; không bị giới hạn bởi bất kì ý nghĩ nào, bởi bất kì hệ thống nào, bởi bất kì hình mẫu nào; không bị giới hạn bởi tâm trí, sống trong cái vô giới hạn.

Khi bạn có ý nghĩ nào đó, ý nghĩ đó trở thành rào chắn của bạn. Nó có thể là ý nghĩ đẹp - dầu vậy nó vẫn là rào chắn. Nhà tù đẹp vẫn là nhà tù. Nó có thể là ý nghĩ vàng nhưng điều đó không tạo ra khác biệt, nó vẫn cầm tù bạn. Và bất kì khi nào bạn có ý nghĩ và bạn bị gắn với nó, bạn bao giờ cũng chống lại ai đó, vì rào chắn không thể tồn tại nếu bạn không chống lại ai đó. Ý nghĩ bao giờ cũng định kiến; nó bao giờ cũng ủng hộ và chống đối.

Tôi đã nghe nói về một người Ki tô giáo rất tôn giáo, người là một nông dân nghèo. Anh ta thuộc về Hội những người bạn, anh ta là một người Quaker. Người Quaker là bất bạo hành; họ tin vào tình yêu, vào tình bạn. Anh ta đi từ thành phố về làng mình trên chiếc xe la kéo, và đột nhiên, dường nhưng chẳng có nguyên nhân nào, con la dừng lại và nó không nhúc nhích. Anh ta cố gắng, anh ta thuyết phục con la theo cách Ki tô giáo, anh ta thuyết phục con la theo cách rất thân thiện, cách bất bạo hành. Anh ta là người Quaker: anh ta không thể đánh con la, anh ta không thể dùng từ nặng, anh ta không thể lăng mạ, chửi rủa, nhưng anh ta đầy giận dữ. Nhưng làm sao đánh con la?

Anh ta muốn đánh nó, cho nên anh ta nói với con la, 'Cư xử cho đúng vào, vì tao là người Quaker - tao không thể đánh mày được, tao không thể chửi mày được, tao không thể bạo hành - nhưng nhớ đấy, đồ con la, rằng tao có thể bán mày cho ai đó không phải là người Ki tô giáo!'

Người Ki tô giáo có thế giới riêng của người đó, và người không Ki tô giáo là đối lập. Người Ki tô giáo không thể quan niệm được rằng người không Ki tô giáo có thể lên tới vương quốc của Thượng đế. Người Hindu không thể quan niệm được, người Jain không thể quan niệm được, rằng người khác có thể vào trong cõi phúc lạc đó - không thể được. Ý nghĩ tạo ra giới hạn, rào chắn, biên giới, và mọi người không ủng hộ bị coi là chống đối. Người không đồng ý với tôi là chống lại tôi.

Làm sao bạn có thể ở mọi nơi được? Bạn có thể ở cùng người Ki tô giáo; bạn không thể ở cùng với người không Ki tô giáo. Bạn có thể ở cùng với người Hindu, nhưng bạn không thể ở cùng với người không Hindu, với người Mô ha mét giáo. Ý nghĩ nhất định là chống lại ở đâu đó - chống lại ai đó hay cái gì đó. Nó không thể là toàn bộ; chỉ vô ý nghĩ có thể là toàn bộ.

Thứ hai: ý nghĩ bao giờ cũng từ tâm trí, nó bao giờ cũng là sản phẩm phụ của tâm trí. Nó là thái độ của bạn, suy đoán của bạn, định kiến của bạn; nó là phản ứng của bạn, công thức của bạn, khái niệm của bạn, triết lí của bạn, nhưng nó không là bản thân sự tồn tại. Nó là cái gì đó về sự tồn tại; nó không phải là bản thân sự tồn tại.

Đoá hoa có đó. Bạn có thể nói cái gì đó về nó; cái đó là ý nghĩ. Bạn có thể nói nó là đẹp, bạn có thể nói nó là xấu, bạn có thể nói nó là linh thiêng, nhưng bất kì cái gì bạn nói về đoá hoa đều không phải là đoá hoa này. Đoá hoa này tồn tại mà không có ý nghĩ của bạn, và bất kì khi nào bạn nghĩ về đoá hoa này, bạn đang tạo ra rào chắn giữa bạn và đoá hoa.

Đoá hoa không cần ý nghĩ của bạn. Nó tồn tại. Bỏ ý nghĩ của bạn đi, và thế thì bạn có thể bỏ bản thân bạn vào trong đoá hoa. Bất kì cái gì bạn nói về hoa hồng đều là vô nghĩa, dù nó có vẻ có nghĩa thế nào, nó là vô nghĩa. Điều bạn nói không được cần. Nó không cho bất kì sự tồn tại nào cho đoá hoa này. Nó tạo ra bộ phim giữa bạn và đoá hoa; nó tạo ra giới hạn. Cho nên bất kì khi nào có ý nghĩ, bạn bị ngăn cản; cửa bị đóng với sự tồn tại.

Kinh này nói:

Nghĩ không vật

cái ngã giới hạn sẽ vô giới hạn.

Nếu bạn không nghĩ, nếu bạn đơn giản hiện hữu, tỉnh táo đầy đủ, nhận biết, nhưng không có bất kì mây ý nghĩ nào, bạn là vô giới hạn. Thân thể không chỉ là thân thể - thân thể sâu hơn là tâm trí. Thân thể bao gồm vật chất, tâm trí cũng bao gồm vật chất - tinh tế, tinh chế hơn. Thân thể là tầng ngoài, tâm trí là tầng trong. Và dễ dàng tách ra khỏi thân thể. Khó tách ra khỏi tâm trí hơn, vì với tâm trí bạn cảm thấy bạn là bản thân bạn hơn.

Nếu ai đó nói rằng thân thể bạn có vẻ ốm, bạn không cảm thấy bị xúc phạn. Bạn không bị gắn bó thế; nó hơi chút xa khỏi bạn. Nhưng nếu ai đó nói tâm trí bạn dường như là bệnh hoạn, ốm, bạn cảm thấy bị xúc phạm. Người đó đã xúc phạm bạn. Với tâm trí bạn ở gần hơn. Nếu ai đó nói cái gì đó về thân thể bạn, bạn có thể dung thứ điều đó. Nếu ai đó nói cái gì đó về tâm trí bạn, không thể dung thứ được điều đó, vì người đó đập vào sâu hơn.

Tâm trí là tầng bên trong của thân thể. Tâm trí và thân thể không phải là hai: tầng bên ngoài của thân thể bạn là thân thể và tầng bên trong là tâm trí. Dường như bạn có ngôi nhà: bạn có thể nhìn ngôi nhà từ bên ngoài, và bạn có thể nhìn ngôi nhà từ bên trong. Từ bên ngoài tầng bên ngoài gồm tường sẽ được thấy; từ bên trong tầng bên trong được thấy. Tâm trí là tầng bên trong của bạn. Nó ở gần bạn hơn, nhưng nó vẫn là thân thể.

Trong chết thân thể bên ngoài của bạn bị bỏ đi, nhưng bạn có thể mang tầng tinh tế, bên trong đi cùng bạn. Bạn bị gắn với nó tới mức ngay cả chết cũng không thể tách được bạn ra khỏi tâm trí bạn. Tâm trí tiếp tục. Đó là lí do tại sao việc sinh quá khứ của bạn có thể được biết, vì bạn vẫn mang mọi tâm trí mà bạn đã từng có. Chúng có đó. Nếu bạn đã có thời là chó, tâm trí chó vẫn còn với bạn. Nếu bạn đã có thời là cây, tâm trí cây vẫn còn với bạn. Nếu có thời bạn đã là đàn bà hay đàn ông, bạn mang những tâm trí đó. Mọi tâm trí được bạn mang theo. Bạn bị gắn với chúng tới mức bạn không bao giờ làm mất việc nắm giữ.

Trong chết cái bên ngoài tan biến, nhưng cái bên trong được mang đi. Nó là thứ vật chất rất tinh tế. Thực sự, chỉ các rung động của năng lượng, rung động ý nghĩ. Bạn mang chúng, và tương ứng với hình mẫu suy nghĩ của bạn mà bạn mang, bạn đi vào thân thể mới. Tương ứng theo hình mẫu suy nghĩ, hình mẫu ham muốn, tâm trí, bạn lại tạo ra thân thể mới cho bản thân bạn. Bản kế hoạch tổng thể là trong tâm trí, và tầng ngoài lại được tích luỹ.

Lời kinh thứ nhất là gạt sang bên thân thể. Lời kinh thứ hai là gạt sang bên tâm trí, thân thể bên trong. Ngay cả chết cũng không thể tách được bạn - chỉ thiền mới có thể tách được. Đó là lí do tại sao thiền là cái chết lớn hơn, nó là giải phẫu sâu hơn - sâu hơn bản thân chết. Đó là lí do tại sao nhiều sợ thế. Mọi người liên tục nói về thiền nhưng họ sẽ không bao giờ làm nó. Họ sẽ nói, họ có thể viết về nó, họ có thể thuyết giảng về nó, nhưng họ sẽ không bao giờ làm nó. Sợ sâu sắc tồn tại với thiền, và sợ là về chết.

Những người hành thiền, một ngày nào đó này khác họ đi tới điểm mà họ sợ, bị ném lại. Họ tới tôi và họ nói, 'Bây giờ chúng tôi không thể đi vào thêm được. Điều đó là không thể được.' Một điểm tới nơi người ta cảm thấy rằng người ta đang chết. Và điểm đó là cái chết sâu hơn bất kì cái chết nào, vì bây giờ cái bên trong nhất đang bị tách ra; sự đồng nhất bên trong nhất đang bị tan tành. Người ta cảm thấy người ta đang chết; người ta cảm thấy bây giờ người ta đang đi vào trong vô tồn tại. Vực thẳm sâu mở ra, trống rỗng vô hạn mở ra. Người ta hoảng hốt, chạy trở lại để bám lấy thân thể để cho người ta không bị vứt đi, vì đất bên dưới đang chuyển động, đang bị loại bỏ đi. Thung lũng đang mở ra, hư không.

Cho nên mọi người, cho dù họ cố gắng, họ bao giờ cũng cố một cách hời hợt; họ chơi với thiền. Họ nhận biết một cách vô ý thức rằng nếu họ đi sâu họ sẽ không còn nữa. Và điều đó là đúng, sợ là đúng - bạn sẽ không là bản thân bạn lần nữa. Một khi bạn đã biết vực thẳm đó, shoonya đó, cái trống rỗng, bạn sẽ không còn là cùng người cũ nữa.

Bạn quay lại, nhưng bạn được phục sinh, một người mới. Người cũ đã biến mất. Bạn thậm chí không thể tìm ra dấu vết của nó, của chỗ nó đã mất. Cái cũ đã là sự đồng nhất với tâm trí. Bây giờ bạn không thể bị đồng nhất với tâm trí. Bây giờ bạn có thể dùng tâm trí, bạn có thể dùng thân thể, nhưng chúng đã trở thành công cụ; bạn ở trên chúng. Bất kì cái gì bạn làm, bạn có thể làm, nhưng bạn không là một với chúng. Điều này cho tự do. Nhưng điều này chỉ có thể xảy ra khi nghĩ không vật.

Hmm - điều này rất ngược đời - nghĩ không vật. Bạn có thể nghĩ về vật chứ. Làm sao bạn có thể nghĩ không vật? 'Không vật' này ngụ ý cái gì? Và làm sao bạn có thể nghĩ về nó? Bất kì khi nào bạn nghĩ về cái gì đó, nó trở thành vật, nó trở thành đối thể, nó trở thành ý nghĩ, và ý nghĩ là vật. Làm sao bạn có thể nghĩ không vật? Bạn không thể nghĩ được, nhưng trong chính nỗ lực này - nỗ lực nghĩ không vật - suy nghĩ sẽ bị mất, suy nghĩ sẽ bị tan biến.

Bạn có thể đã nghe nói về công án Thiền. Các Thiền sư cho câu đố ngớ ngẩn cho người tìm kiếm suy nghĩ - và nó là cái gì đó không thể được nghĩ. Nó được cho một cách có chủ ý chỉ để dừng suy nghĩ. Chẳng hạn, họ nói với người tìm kiếm: 'Đi và tìm ra mặt nguyên bản của ông là gì: mặt ông đã có khi ông không được sinh ra. Đừng nghĩ về mặt này mà ông đã có; nghĩ về mặt ông đã có trước khi sinh.'

Làm sao bạn có thể nghĩ được về nó? Không có mặt nào trước khi sinh; mặt tới cùng với sinh. Mặt là một phần của thân thể. Bạn không có mặt; chỉ thân thể có mặt. Nhắm mắt lại và bạn không có mặt. Bạn biết về mặt bạn qua gương. Bản thân bạn đã không thấy nó, và bạn không thể thấy được nó, cho nên làm sao người ta có thể nghĩ về mặt nguyên bản? Nhưng người ta có thể cố; chính nỗ lực này sẽ giúp đỡ.

Người tìm kiếm sẽ thử và thử - và điều đó là không thể được. Anh ta sẽ đi tới thầy lặp đi lặp lại, hỏi, 'Đây có phải là mặt nguyên bản không?' Và trước khi anh ta nói điều đó cho thầy, thầy nói, 'Nó là sai. Bất kì cái gì ông đem tới đều sẽ là sai.'

Trong nhiều tháng người tìm kiếm tới đi tới lại. Anh ta tìm ra cái gì đó, tưởng tượng ra cái gì đó, và anh ta thấy bộ mặt - 'Mặt nguyên bản giống cái này chăng?' Và thầy nói, 'Không.' Và mọi lần cứ cái 'Không, không" này, và dần dần anh ta trở nên ngày càng phân vân hơn. Anh ta không thể nghĩ được. Anh ta thử và thử và thử và thất bại - thất bại đó là điều cơ bản. Một hôm anh ta đi tới thất bại toàn bộ. Mọi suy nghĩ dừng lại trong thất bại toàn bộ đó và anh ta đi tới nhận ra rằng mặt nguyên bản không thể được nghĩ. Suy nghĩ dừng lại.

Và bất kì khi nào điều này lần cuối xảy ra cho người tìm kiếm, khi anh ta đi tới thầy, thầy nói, 'Bât giờ không có nhu cầu. Ta thấy mặt nguyên bản.' Đôi mắt đã trở thành trống vắng. Người tìm kiếm đã tới không để nói cái gì đó, mà chỉ để ở gần thầy. Anh ta đã không tìm ra bất kì câu trả lời nào. Không có câu trả lời nào cả. Anh ta lần đầu tiên đã tới mà không có câu trả lời. Không có câu trả lời cho nó. Anh ta tới một cách im lặng.

Mọi lần anh ta đã tới anh ta đều có câu trả lời nào đó. Tâm trí đã có đó, ý nghĩ đã có đó - anh ta bị giới hạn bởi ý nghĩ đó. Anh ta đã tìm thấy hay tưởng tượng ra mặt nào đó - anh ta bị giới hạn bởi mặt đó. Bây giờ anh ta đã trở thành nguyên bản; bây giờ không có giới hạn. Bây giờ anh ta đã không có mặt nào, không ý tưởng, không ý nghĩ. Anh ta đã tới mà không có tâm trí nào. Đây là trạng thái vô trí.

Trong trạng thái vô trí này, cái ngã bị giới hạn là vô giới hạn. Các giới hạn bị tan biến. Đột nhiên bạn ở mọi nơi, đột nhiên bạn là mọi người. Đột nhiên bạn ở trong cây và trong đá và trong trời và trong người bạn và trong kẻ thù - đột nhiên bạn ở mọi nơi. Toàn thể sự tồn tại đã trở thành chỉ là tấm gương - bạn ở mọi nơi, được soi gương. Trạng thái này là trạng thái của phúc lạc. Bây giờ không cái gì có thể quấy rối bạn, vì không cái gì tồn tại ngoại trừ bạn. Bây giờ không cái gì có thể phá huỷ bạn; không cái gì ngoại trừ bạn. Bây giờ không có chết, vì ngay cả trong chết bạn hiện hữu. Bây giờ không cái gì bị đối lập với bạn. Một mình, bạn tồn tại.

Sự một mình này Mahavir đã gọi là kaivalya, một mình toàn bộ. Tại sao một mình? - vì mọi thứ được tham gia, được hấp thu, đã trở thành bạn. Bạn có thể diễn đạt trạng thái này theo hai cách. Bạn có thể nói, 'Duy nhất ta hiện hữu. Aham Brahmasmi - ta là Thượng đế, điều thiêng liêng, cái toàn bộ. Mọi thứ đã tới ta; mọi sông đã tan biến trong đại dương của ta. Một mình ta tồn tại. Không cái gì khác tồn tại.' Các nhà huyền bí Sufi nói điều này, những người Mô ha mét giáo không bao giờ có thể hiểu được tại sao người Sufis nói điều như vậy. Người Sufi nói, 'Không có Thượng đế. Một mình ta tồn tại.' hay, 'Ta là Thượng đế.' Đây là cách khẳng định để nói rằng bây giờ không tách biệt nào có đó. Phật dùng cách phủ định. Ông ấy nói, 'Ta không còn nữa. Hư không tồn tại.'

Cả hai là đúng, vì khi mọi thứ được bao hàm trong tôi, không có ý nghĩa trong việc gọi bản thân tôi. Cái tôi bao giờ cũng đối với cái bạn; ta bao giờ cũng đối lập với người. Trong quan hệ với bạn nó là có nghĩa. Khi không có bạn, tôi trở thành vô nghĩa. Cho nên Phật nói không có cái tôi, không cái gì tồn tại. Hoặc mọi thứ đã trở thành bạn, hoặc bạn đã trở thành vô hiện hữu và bạn tan biến trong mọi thứ.

Cả hai cách diễn đạt là đúng. Tất nhiên, không cách diễn đạt nào có thể là đúng toàn bộ, đó là lí do tại sao cách diễn đạt đối lập bao giờ cũng đúng. Mọi cách diễn đạt đều có tính bộ phận, một phần; đó là lí do tại sao cách diễn đạt đối lập cũng đúng - cái đó nữa là một phần của nó. Nhớ điều này. Bất kì cái gì bạn diễn đạt đều có thể đúng và cái đối lập cũng có thể đúng - chính cái đối lập. Thực sự, nó nhất định là đúng, vì mọi cách diễn đạt chỉ là một phần.

Và có hai kiểu diễn đạt: bạn có thể chọn cái khẳng định hoặc bạn có thể chọn cái phủ định. Nếu bạn chọn cái khẳng định, cái phủ định dường như là không đúng. Nó không phải vậy; nó là phần bù. Nó không thực sự đối lập cái khẳng định. Cho nên bất kì khi nào bạn nói Brahma - cái toàn bộ - hay bạn nói niết bàn - hư không - nó cùng là một. Cả hai cùng hàm ý cùng kinh nghiệm, và kinh nghiệm là điều này - suy nghĩ không vật, bạn đi tới biết nó.

Vài điều cơ bản phải được hiểu về kĩ thuật này. Một: suy nghĩ, bạn bị tách rời khỏi sự tồn tại. Suy nghĩ không phải là quan hệ, nó không phải là chiếc cầu, nó không phải là cầu, nó không là trao đổi - nó là rào chắn. Vô suy nghĩ bạn có quan hệ, được bắc cầu; bạn trong giao cảm. Khi bạn đang nói với ai đó, bạn không có quan hệ. Chính việc nói trở thành rào chắn. Bạn càng nói nhiều, bạn càng chuyển ra xa hơn. Nếu bạn ở cùng với người nào đó trong im lặng, bạn có quan hệ. Nếu im lặng thực sự sâu và không có ý nghĩ trong tâm trí bạn và cả hai tâm trí là im lặng toàn bộ, các bạn là một.

Hai số không không thể là hai. Hai số không trở thành một. Nếu bạn cộng hai số không chúng không trở thành hai, chúng trở thành số không lớn hơn - một số không. Và, thực sự, số không không thể lớn hơn - lớn hơn hay kém lớn hơn. Số không đơn giản là số không. Bạn không thể thêm cái gì đó cho nó, bạn không thể giảm cái gì đó từ nó. Số không là toàn thể. Bất kì khi nào bạn im lặng cùng ai đó, các bạn là một. Khi bạn im lặng cùng sự tồn tại, bạn là một với nó.

Kĩ thuật này nói im lặng cùng sự tồn tại và thế thì bạn sẽ biết Thượng đế là gì. Chỉ có một đối thoại với sự tồn tại và đó là trong im lặng. Nếu bạn nói với sự tồn tại, bạn bỏ lỡ. Thế thì bạn được bao bọc trong ý nghĩ riêng của bạn.

Thử điều này như một thực nghiệm. Thử nó với bất kì cái gì xem như một trải nghiệm - ngay cả với đá. Im lặng cùng nó - cầm nó trong tay bạn và im lặng - và sẽ có giao cảm. Bạn sẽ chuyển sâu vào trong đá và đá sẽ chuyển sâu vào trong bạn. Bí mật của bạn sẽ được khải lộ cho đá và đá sẽ khải lộ bí mật của nó cho bạn. Nhưng bạn không thể dùng ngôn ngữ với nó. Đá dường như không biết bất kì ngôn ngữ nào. Vì bạn dùng ngôn ngữ, bạn không thể có quan hệ với nó.

Và con người đã đánh mất im lặng hoàn toàn. Khi bạn không làm bất kì cái gì, thế nữa bạn không im lặng; tâm trí liên tục làm cái gì đó này khác. Vì việc nói chuyện bên trong thường xuyên này, việc huyên thuyên bên trong liên tục này, bạn không có quan hệ với bất kì cái gì. Thậm chí bạn không có quan hệ với người yêu của bạn, vì việc huyên thuyên này tiếp diễn.

Bạn có thể ngồi cùng vợ bạn: bạn đang huyên thuyên trong tâm trí riêng của bạn; cô ấy đang huyên thuyên trong tâm trí riêng của cô ấy. Cả hai đang huyên thuyên. Họ ở xa lẫn nhau, các cực ở xa. Dường như người này đang trên ngôi sao này, và người kia trên ngôi sao khác, và có không gian vô hạn giữa họ. Thế thì họ cảm thấy rằng thân thiết không có đó, và thế rồi họ trách lẫn nhau - 'Anh (em) không yêu em (anh).'

Đây không phải là vấn đề thực sự. Yêu là không thể được. Yêu là hoa của im lặng. Nó nở hoa chỉ trong im lặng, vì nó nở hoa trong giao cảm. Nếu bạn không thể hiện hữu mà không có ý nghĩ, bạn không thể trong yêu được. Và thế thì ở trong lời cầu nguyện là không thể được - nhưng cho dù chúng ta làm lời cầu nguyện, chúng ta huyên thuyên. Với chúng ta, lời cầu nguyện chỉ là huyên thuyên với Thượng đế.

Chúng ta đã trở nên bị ước định với huyên thuyên tới mức cho dù chúng ta đi tới nhà thờ hay tới đền chùa chúng ta vẫn tiếp tục huyên thuyên ở đó nữa. Chúng ta huyên thuyên với Thượng đế, chúng ta nói với Thượng đế. Điều này là tuyệt đối vô nghĩa. Thượng đế, sự tồn tại, không thể hiểu được ngôn ngữ của bạn. Sự tồn tại chỉ hiểu một ngôn ngữ - đó là của im lặng. Và im lặng không là tiếng Phạn không là tiếng A rập không là tiếng Anh, không là tiếng Hindu. Im lặng là phổ quát; nó không thuộc vào bất kì ai.

Có ít nhất bốn nghìn ngôn ngữ trên trái đất, và mọi người bị bao trong ngôn ngữ riêng của mình. Nếu bạn không biết ngôn ngữ của người đó bạn không thể có quan hệ với người đó. Bạn không thể có quan hệ. Nếu tôi không hiểu ngôn ngữ của bạn và bạn không hiểu ngôn ngữ của tôi, chúng ta không thể có quan hệ. Chúng ta là người lạ. Chúng ta không thể xuyên thấu vào nhau, chúng ta không thể hiểu, chúng ta không thể yêu. Điều này đang xảy ra chỉ vì chúng ta không biết ngôn ngữ phổ dụng cơ bản - đó là im lặng.

Thực sự chỉ qua im lặng người ta có quan hệ. Và nếu bạn biết ngôn ngữ này của im lặng thế thì bạn có thể có quan hệ với bất kì cái gì, vì đá là im lặng, cây là im lặng, bầu trời là im lặng - nó có tính tồn tại. Nó không chỉ có tính người, nó có tính tồn tại. Mọi thứ đều biết im lặng là gì; mọi thứ tồn tại trong im lặng.

Nếu đá có đó trong tay bạn, đá không huyên thuyên bên trong bản thân nó và bạn đang huyên thuyên - đó là lí do tại sao bạn không thể có quan hệ với đá. Và đá là mở, mong manh, mời chào. Đá sẽ đón chào bạn, nhưng bạn đang huyên thuyên và đá không thể hiểu được việc huyên thuyên này - điều đó trở thành rào chắn. Cho nên ngay cả với con người bạn không thể ở trong mối quan hệ sâu; không thể có sự thân thiết. Ngôn ngữ, lời phá huỷ mọi thứ.

Thiền ngụ ý im lặng: không nghĩ về bất kì cái gì. Không nghĩ chút nào, chỉ hiện hữu - mở, sẵn sàng, hăm hở gặp gỡ, đón chào, tiếp nhận, yêu thương, nhưng không nghĩ chút nào. Thế thì yêu vô hạn sẽ xảy ra cho bạn, và bạn sẽ không bao giờ nói rằng không ai yêu bạn. Bạn sẽ không bao giờ nói điều đó, bạn sẽ không bao giờ cảm thấy điều đó. Bây giờ, bất kì cái gì bạn làm, bạn sẽ nói điều này và bạn sẽ cảm điều này. Bạn thậm chí không thể nói nó ra. Bạn có thể giả vờ rằng ai đó yêu bạn, nhưng sâu bên dưới bạn biết.

Ngay cả những người yêu vẫn liên tục hỏi lẫn nhau, 'Anh (em) có yêu em (anh) không?' Theo bao nhiêu cách họ liên tục truy hỏi. Mọi người sợ, không chắc chắn, bất an ninh. Theo nhiều cách họ cố tìm ra liệu thực sự người yêu có yêu họ không. Và họ không bao giờ có thể chắc chắn, vì người yêu có thể nói, 'Có, anh (em) yêu em (anh),' nhưng nó sẽ không cho bất kì đảm bảo nào. Làm sao bạn có thể thoải mái? Làm sao bạn có thể biết liệu anh ấy có lừa bạn hay không? Anh ấy có thể tranh cãi, anh ấy có thể thuyết phục bạn. Anh ấy có thể thuyết phục bạn về mặt trí tuệ, nhưng tâm sẽ không được thuyết phục. Cho nên những người yêu bao giờ cũng đau khổ. Họ không thể được thuyết phục về sự kiện rằng người kia yêu. Làm sao bạn có thể được thuyết phục?

Thực sự không có cách nào thuyết phục qua ngôn ngữ. Và bạn đang yêu cầu qua ngôn ngữ, và trong khi người yêu có đó bạn đang huyên thuyên trong tâm trí, truy vấn, tranh cãi. Bạn sẽ không bao giờ được thuyết phục, và bạn bao giờ cũng sẽ cảm thấy rằng bạn đã không được yêu, và điều này trở thành nỗi khổ sâu sắc. Và điều này đang xảy ra không phải bởi vì ai đó không yêu bạn. Điều này xảy ra vì bạn bị đóng trong bức tường. Bạn bị đóng bên trong ý nghĩ của bạn; không cái gì có thể xuyên vào. Ý nghĩ không thể được xuyên thấu chừng nào bạn chưa bỏ chúng. Nếu bạn bỏ chúng, toàn thể sự tồn tại xuyên thấu vào bạn.

Kinh này nói:

Nghĩ không vật

cái ngã giới hạn sẽ vô giới hạn.

Bạn sẽ trở thành vô giới hạn. Bạn sẽ trở thành toàn thể. Bạn sẽ trở thành vũ trụ. Bạn sẽ ở mọi nơi. Và thế thì bạn là vui vẻ. Bây giờ bạn không là gì ngoài khổ. Những người tinh ranh, họ liên tục lừa bản thân họ rằng họ không khổ, hay họ liên tục hi vọng rằng cái gì đó sẽ thay đổi, cái gì đó sẽ xảy ra, và họ sẽ đạt tới ở cuối đời - nhưng bạn khổ.

Bạn có thể tạo ra các bộ mặt, lừa dối, mặt giả; bạn có thể liên tục mỉm cười, nhưng sâu bên dưới bạn biết bạn khổ. Điều đó là tự nhiên. Bị hạn chế trong ý nghĩ bạn sẽ ở trong khổ. Không bị hạn chế, bên ngoài ý nghĩ - tỉnh táo, ý thức, nhận biết, nhưng không bị che mờ bởi các ý nghĩ - bạn sẽ vui vẻ, bạn sẽ phúc lạc.

Xem tiếp Chương 58 - Quay về Mục lục Tập 3 - Quay về Mục lục Toàn tập