Read more
Mặt trời mọc buổi tối –
Osho
Bài nói về Thiền
Chương 6. Đây là cách nó tới
Powered by RedCircle
Câu
hỏi thứ nhất:
Làm
sao tôi tìm ra con đường của tôi?
Rashid, không có đường nào để được tìm
đâu, và không có ai để tìm nó - và không có nhu cầu nữa. Chính ý tưởng về đường
gây ra dẫn sai đường, hướng dẫn sai. Đường là có thể chỉ nếu Thượng đế là xa
xôi; nếu có khoảnh cách giữa bạn và chân lí, thế thì đường là được cần để kết nối,
để bắc cầu.
Nhưng Thượng đế là không xa, chân lí
không 'ở kia'. Thượng đế thậm chí không gần, Thượng đế ở trong bạn, Thượng đế
là bạn. Thượng đế là gần gũi, thân thiết. Đó là nghĩa khi Jesus nói Thượng đế
là yêu - với yêu ông ấy ngụ ý gần gũi, thân thiết. Thượng đế đã ở đó trong cốt lõi bên trong nhất của con người
bạn. Khoảnh khắc bạn bắt đầu nghĩ về đường, bạn đã bắt đầu nghĩ về thời gian, nỗ
lực, ý chí, vật lộn, tìm, kiếm, ham muốn, mơ. Bạn đã tạo ra toàn thể thế giới
và khổ tự động đi theo nó.
Chính ý tưởng về chân lí ở xa là giả, hoàn toàn giả. Bạn chưa bao giờ rời
khỏi nhà. Thấy điều đó đi! Khi thấy điều đó, toàn thể việc tìm kiếm biến mất.
Đây là cách tiếp cận của Thiền, do đó Thiền
là đường vô lộ, cổng vô môn, nỗ lực vô nỗ lực. Đây là những từ có ý nghĩa mênh
mông: đường vô lộ, cổng vô môn, nỗ lực vô nỗ lực. Mọi điều được ngụ ý là ở chỗ
bạn không đi bất kì đâu. Thảnh thơi. Nghỉ ngơi trong con người bạn. Thay vì
nghĩ tới việc đi, nghĩ tới việc về. Bạn đã mơ đủ rồi, bạn đã rời khỏi nhà bạn
trong mơ. Bây giờ, đừng kéo dài mơ này. Hỏi về đường là bạn đang cố chuyển thế
giới mơ trần tục của bạn thành mơ trong thế giới khác, có vậy thôi. Người thiên
vật chất đang cố trở thành người tâm linh, nhưng tham tiếp tục.
Nhớ một điều như tiêu chí: bất kì cái gì
tạo ra tương lai nhất định chống lại thực tại, vì thực tại bao giờ cũng là hiện
tại - bao giờ và bao giờ, và mãi mãi. Thực tại không biết tới tương lai, tâm
trí tạo ra tương lai, và nó tạo ra rất tinh ranh, rất khôn lỏi.
Bây giờ, đây là câu hỏi rất khôn lỏi: Làm
sao tôi tìm ra đường của tôi? Và bạn có thể không nhận biết điều bạn đang đi
vào. Bạn đang đi vào trong mơ, và bây giờ bạn sẽ bị khai thác vì bây giờ bạn sẽ
thấy mọi người sẽ cung cấp đường. Bất kì khi nào có nhu cầu, ai đó nhất định
cung cấp. Đó là luật kinh tế: luật của cầu và cung. Bạn làm ra nhu cầu về đường,
và lập tức hàng nghìn guru được sinh ra - bạn đã cho việc sinh ra của họ - và họ
sẵn sàng cung cấp cho bạn mọi điều bạn cần. Đó là cách siêu thị tâm linh tồn tại:
bạn tạo ra nó bằng nhu cầu của bạn. Bạn tạo ra cái giả, các nhà tiên tri rởm,
vì bạn hỏi về đường, Thầy thực không thể trao nó cho bạn bởi vì thầy không phải
là kẻ thù của bạn, thầy không có đó để khai thác bạn. Công việc của Thầy thực
là lấy đi mọi đường khỏi bạn, mọi phương pháp. Toàn thể công việc của thầy bao
gồm việc phá huỷ tương lai của bạn. Một khi tương lai bị phá huỷ, bạn sẽ thấy bản
thân bạn ở đây, bây giờ - và bây giờ là thời gian thực duy nhất.
Thượng đế tồn tại trong thời gian thực,
và bạn tồn tại trong thời gian không thực, do đó bạn không bao giờ gặp gỡ. Nó
giống như một người đã rơi vào giấc ngủ và đang mơ: rơi vào giấc ngủ ở Poona và
mơ về Philadelphia. Và bạn đang ngồi bên cạnh người này người đã rơi vào giấc
ngủ; người đó không thể thấy được bạn, người đó không thể nhận biết về bạn, người
đó không thể thấy được căn phòng, người đó không thể nghe thấy tiếng chim hót
bên ngoài, người đó không thể cảm thấy cái ẩm ướt trong không khí. Người đó
đang ở Philadelphia, người đó đang trong thời gian không thực, trong không gian
không thực. Vì người đó ở trong thời gian không thực và không gian không thực -
của sáng tạo và tưởng tượng và mơ tưởng riêng của người đó - người đó bỏ lỡ cái
thực; người đó bỏ lỡ căn phòng này, chỗ này, người đó bỏ lỡ bạn, người đang đó,
sống động, yêu thương, nhưng không sẵn có. Cho nên bạn ở gần và vậy mà xa xôi
thế - vì người này đang ở Philadelphia.
Cái gì được cần? Người đó có cần đường
không? Người đó có phải đi tới hãng hàng không nào đó và đặt vé quay về không?
Người đó có phải đi về lại không? Có bất kì nhu cầu nào về Đường không? Không,
mọi điều người đó cần là việc thức tỉnh, cú sốc để cho người đó có thể thức tỉnh, việc lay dậy. Bạn lay
người đó, người đó sẽ mở mắt ra, và đột nhiên Philadelphia đã biến mất.
Đích xác như điều đó, sự việc xảy ra. Ở gần
Thầy bạn thường xuyên được cho các cú sốc và lay. Thầy không cung cấp cho bạn
đường, đường đi, phương pháp, thầy đơn giản gây sốc cho bạn - thầy đi như cơn
rùng mình trong xương sống của bạn.
Và giấc ngủ không phải là giấc ngủ thường,
nó là giấc ngủ siêu hình. Bạn đã ngủ trong nhiều kiếp rồi. Bạn đã ngủ toàn thể
quá khứ, và bạn đã mơ nhiều thế và bạn đã đầu tư vào mơ nhiều tới mức có vẻ gần
như không thể nào thức dậy - quá mạo hiểm, quá tốn kém, trò đánh bạc thế. Bạn
có thể làm điều đó chỉ nếu bạn rơi vào yêu Thầy. Nếu bạn rơi vào yêu Thầy, mạo
hiểm là có thể, vì mọi người chỉ mạo hiểm khi họ đang trong yêu.
Tính chất sannyas là chuyện tình.
Khi bạn đang trong yêu bạn điên. Và chỉ
người điên có thể quay lại; người khôn lỏi và tinh ranh và tính toán sẽ nghĩ
nhiều thứ thế chống lại việc quay lại. Ở Philadelphia người đó đã làm nhà đẹp, ở
Philadelphia người đó đã tìm thấy người đàn bà, ở Philadelphia người đó có con
cái, ở Philadelphia người đó có kinh doanh tốt, ở Philadelphia người đó đã trở
nên được kính trọng - người đó đã trở thành thị trưởng; mọi thứ cuộc sống của
người đó đều chứa Philadelphia. Và đột nhiên bạn đánh thức người đó dậy, và bạn
phá huỷ tất cả. Và người đàn bà mà người đó vẫn yêu đã đẹp thế nay không còn nữa,
và con cái... tất cả đã biến mất, và chức thị trưởng và kinh doanh và số dư
ngân hàng... tất cả đều mất. Người đó sẽ giận bạn.
Chừng nào bạn chưa trong yêu với Thầy, bạn
sẽ không cho phép thầy đánh thức bạn dậy. Chừng nào yêu chưa lớn tới mức bạn có
thể mạo hiểm tất cả... Một khi bạn thức dậy bạn sẽ cám ơn thầy, nhưng trước khi
bạn thức bạn sẽ giận nhiều lần. Điều đó đang xảy ra mọi ngày ở đây. Tôi liên tục
lay bạn, gây choáng cho bạn, tôi nói nhiều thứ thế. Chủ định về cơ bản là gây
choáng cho bạn, chủ định là bằng cách nào đó làm cho bạn không thể tiếp tục ngủ,
tiếp tục mơ. Mọi phương pháp mà chúng ta dùng ở đây không phải là phương pháp đạt
tới chân lí - không, không chút nào, không có phương pháp đạt tới chân lí - mọi
phương pháp này không là gì ngoài nỗ lực đánh thức bạn dậy, mang bạn trở về
nhà, nơi bạn thực sự hiện hữu. Chúng chỉ để phá huỷ mơ của bạn.
Tính chất sannyas là từ bỏ mơ của bạn, từ
bỏ ngủ của bạn. Nhưng điều này là có thể chỉ nếu bạn yêu người này, nếu bạn yêu
Thầy, nhiều tới mức bạn nói 'Được, nếu thầy định xuống địa ngục, chúng tôi sẽ
đi cùng thầy. Địa ngục sẽ là cõi trời với thầy. Không có thầy chúng tôi sẽ
không đi lên cõi trời.' Chỉ thế thì bạn có thể được thức tỉnh.
Đừng hỏi về bất kì đường nào, Rashid.
Đó là lí do tại sao Jesus làm một phát biểu
rất kì lạ: 'Ta là đường.' Và người Ki tô giáo đã bỏ lỡ vấn đề này; họ đã diễn
giải nó theo cách mà toàn thể sự việc đã đi sai. Khi Jesus nói 'Ta là đường'
ông ấy đơn giản nói 'Gặp Thầy và rơi vào yêu. Đi theo Thầy.' Ông ấy không nói bất
kì cái gì về Jesus, ông ấy đơn giản nói cho đệ tử của ông ấy 'Ta là đường. Rơi
vào yêu ta để cho ta có thể đánh thức ông, vì ông sẽ có khả năng mang nhận biết
chỉ nếu ông đang trong yêu vô cùng; bằng không, ông sẽ không có khả năng tha thứ
cho người này, và ông sẽ muốn rơi vào giấc ngủ lần nữa và ông sẽ muốn bắt đầu
mơ lần nữa.' Khi Jesus nói 'Ta là đường' cái 'ta' chứa mọi Thầy của thế giới -
quá khứ, hiện tại, tương lai. Cái 'ta' đó chẳng liên quan gì tới Jesus như vậy,
cái 'ta' đó là cái 'ta' của mọi Thầy.
Đích xác đó là điều Krishna đã nói cho
Arjuna, đệ tử của ông ấy, 'Bỏ mọi thứ sang bên. Tới chân ta - buông xuôi theo
ta.' Có vậy thôi. Người ta bắt đầu nghĩ 'Làm sao điều đó có thể dễ dàng thế?'
Nó là dễ vì bạn đã không bao giờ rời khỏi chỗ này, nó là dễ vì bạn đã ở đó.
Thầy không cho bất kì cái gì, thầy đơn giản
lấy đi cái bạn không có và thầy cho bạn cái bạn đã có. Công việc của Thầy gần
giống như ảo thuật, đó là lí do tại sao ngày xưa Thầy đã được coi là nhà ảo thuật.
Thầy lấy đi mọi thứ bạn không có và thầy cho bạn mọi thứ bạn đã có - đây là ảo
thuật.
Đừng hỏi về đường. Tôi là đường. Nhìn vào
mắt tôi đi. Đi vào trong không gian vui thích này mà tôi đang ở đi. Vâng, nó là
không gian vui thích. Martin Heidegger gọi
nó là 'tạo miền vui thích', không chỉ là miền mà là tạo miền, vì miền làm cho
nó có vẻ tĩnh và nó là động. Đó là lí do tại sao ông ấy không gọi nó là không
gian, vì không gian dường như tĩnh. Và nó không phải là danh từ, nó là động từ
- động từ sống.
Thầy là máy phát điện. Thầy là luồng chảy,
việc tuôn chảy, dòng sông. Đi vào trong nó di. Và bạn không cần ngay cả bơi,
sông đã chuyển động rồi. Bạn có thể chỉ thảnh thơi cùng sông, và một ngày nào đó
bạn sẽ thấy rằng bạn đã đạt tới. Và ngày đó có thể là khoảnh khắc này - tất cả
phụ thuộc vào dũng cảm của bạn, vào sự mãnh liệt của yêu của bạn.
Không có nhu cầu về bất kì đường nào. Và
nếu bạn cố tìm đường, bạn sẽ thấy không phải một, bạn sẽ thấy nhiều, bạn sẽ bị
làm sao lãng bởi tất cả những đường đó trong hàng triệu kiếp. Bạn thử một đường
thế rồi nó thất bại, thế rồi bạn thử đường khác
và đường đó thất bại, và bạn thử đường khác nữa... Và tất cả chúng nhất
định thất bại, chúng mang định mệnh thất bại vì bạn đang cố làm cái gì đó mà
tuyệt đối ngớ ngẩn.
Điều đó giống như tìm ngựa mà bạn đang cưỡi.
Bạn có thể chạy xô đi theo mọi hướng - và bạn có thể có ngựa rất hay, ngựa rất
mạnh, và nó có thể đưa bạn tới góc xa nhất của thế gian - nhưng dầu vậy bạn sẽ
không tìm thấy ngựa vì bạn đã cưỡi trên nó rồi.
Để tôi đánh thức bạn. Cho phép tôi lấy đi
mơ của bạn.
Bạn còn cần đường nào nữa? Tôi là đường.
Câu
hỏi thứ hai:
Đôi
khi chạy đây đó, nói,
cười,
làm việc, đọc, viết và lau dọn - sự kiện là:
khi
cửa đóng đằng sau và mắt nhắm -
trời
tối.
Ý
nghĩ hay vô ý nghĩ cảm hay vô cảm
trời
tối.
Sáng
hay đêm
bất
kì lúc nào bên trong trời tối.
Nhìn
bên trong tìm người nhìn trời tối.
'Tôi'
là tối
ai
đang viết câu hỏi này?
Vâng, Prasad, 'tôi' là tối, bản ngã là tối, và nếu bạn nhìn vào trong và người
nhìn có đó, nó sẽ vẫn còn tối. Sáng hay tối sẽ không tạo ra bất kì khác biệt
nào, ý nghĩ hay vô ý nghĩ sẽ không tạo ra bất kì khác biệt nào, vì bản thân cái
'tôi' là ý nghĩ bản chất, ý nghĩ nền tảng - người nhìn. Nó chứa mọi ý nghĩ và mọi
tình cảm. Bạn có thể nhìn, nhưng bạn đã phân chia bản thân bạn thành hai: người
nhìn và cái được nhìn. Và phân chia này là tối, nhị nguyên này là tối, chia chẻ
này là tối.
Tính
một là chói sáng, tính một là ánh sáng; tính hai là tối.
Cho nên, bất kì khi nào thiền nhân đi vào
trong, đầu tiên người đó bao giờ cũng đương đầu với tối, và tối đó gây kinh
hoàng - ai muốn đi vào trong tối đó? Người ta trở nên sợ, người ta muốn trốn khỏi nó. Lúc ban đầu nó bao giờ
cũng là vậy, nhưng nếu bạn đi tiếp và đi tiếp và đi tiếp, và bạn dừng ngay cả
việc hỏi về sáng... Tại sao bạn phải hỏi? Nếu nó là tối, nó là tối. Và tối là
hoàn toàn đúng - và khi tối là hoàn toàn đúng, tối là tuyệt đối sáng.
Chấp nhận nó đi. Yêu nó đi. Ôm choàng lấy
nó. Cảm thấy là một với nó. Và khoảnh khắc chia chẻ biến mất, khi không có người
nhìn và cái được nhìn, không có người quan sát và cái được quan sát, thế thì đột
nhiên sẽ có sáng - và sáng không cần nhiên liệu, sáng là vĩnh hằng.
Nhưng nếu bạn bị phân chia, thế thì sáng
đó sẽ không xảy ra cho bạn.
Cho nên, cái gì để được làm? Bạn phải yêu
tối này, bạn phải rơi vào trong tối này và biến mất. Đừng tìm sáng. việc tìm
sáng sẽ giữ bạn xa xôi, không yêu thương, không sẵn có cho tối, và điều đó sẽ
là rào chắn cho sáng. Đừng tìm sáng. Nếu trời là tối, trời là tối. Đây là điều
Phật gọi là tathata. Nếu trời là tối, trời là tối; đừng đòi hỏi cái gì đó khác,
để nó là tối, tận hưởng nó. Cái gì sai với tối?
Nhưng chúng ta bị ước định theo cách mà
chúng ta không thể tận hưởng vài điều. Chúng ta đã từng được nuôi lớn theo cách
mà chúng ta có thể tận hưởng chỉ sáng, không tối. Bây giờ điều này là thiếu cái
gì đó cực kì đẹp và cái gì đó cực kì sống động.
Tối có niềm vui riêng của nó, sáng có niềm
vui riêng của nó, và người hiểu sẽ tận hưởng cả hai. Và người đó sẽ không tạo
ra bất kì xung đột nào và người đó sẽ không chọn lựa. Tối có im lặng trong nó,
điều không sáng nào đã bao giờ có thể có. Tối có tĩnh lặng trong nó, hoàn toàn
tĩnh lặng, không sáng nào đã bao giờ có thể có. Và tối có cái vô hạn: nó không
bị giới hạn, nó không biết tới biên giới. Sáng bao giờ cũng có các biên giới
cho nó: nó không bao giờ vô hạn, nó là hữu hạn. Sáng tới và đi; tối ở lại, tối
là vĩnh hằng.
Chính bởi vì kinh nghiệm này mà ở Ấn Độ
chúng ta đã vẽ Krishna như tối - tên khác của ông ấy, Shyam, nghĩa là tối, 'người
tối'.
Tối có chiều sâu. Trắng là nông, trắng
bao giờ cũng có vẻ nông cạn. Bắt đầu tận hưởng tối đi. Cảm thấy cái vô hạn của
nó, cảm thấy tính không gian của nó, cảm thấy cái vĩnh hằng của nó. Được chạm bởi
nó và được xúc động bởi nó - nó mượt như nhung thế, nó có cái đẹp của riêng nó.
Và chừng nào bạn chưa có năng lực yêu tối, bạn đã không thu được quyền để biết
sáng.
Sáng mà bạn biết là sáng bên ngoài; nó chống
lại tối. Và sáng mà bạn sẽ biết khi bạn siêu việt trên tối bên trong sẽ không
chống lại tối, nó sẽ chứa mọi cái tối có - và cái gì đó nhiều hơn, và thêm nữa.
Nhớ điều đó: sáng bên ngoài không phải là sáng thực; sáng thực sẽ có mọi phẩm
chất của sáng này và mọi phẩm chất của tối này và dầu vậy sẽ là nhiều hơn tổng
cộng của cả hai chúng. Nó là huy hoàng lớn nơi các nhị nguyên gặp gỡ và hội nhập
vào nhau, nơi các nhị nguyên rót mọi cái đẹp của chúng vào nhau và cái đẹp mới
nảy sinh: cái đẹp của thống nhất, tích hợp.
Cho nên, nhớ điều đó: bất kì cái gì bạn
biết về sáng và tối - cả hai phải được bỏ lại đằng sau. Khi bạn nhắm mắt, bạn
đã bỏ lại sáng bên ngoài; bây giờ bạn đi vào tối. Yêu nó đi. Hát bài ca cùng
nó. Múa cùng nó. Không tranh đấu với nó, không sợ nó, không giữ khoảnh cách với
nó. Và không liên tục tìm sáng. Quên về sáng đi. Tối này có đó - nó phải được tận
hưởng; người ta phải biết ơn Thượng đế vì tối này, im lặng này, màn nhung mở rộng
này. Và thế thì, một ngày nào đó, người quan sát và cái được quan sát không còn
là hai.
Khi bạn yêu cái gì đó, nhị nguyên biến mất.
Nếu bạn yêu tối, bạn trở thành tối. Và khi không có nhị nguyên, có chói sáng của
phẩm chất khác toàn bộ. Không phải sáng tới từ mặt trời, và không phải sáng tới
từ điện, và không phải sáng tới từ trăng; thế thì bạn đã đi tới chính cội nguồn
của mọi sáng và mọi tối, thế thì bạn đã đi tới chính rễ, chính nền tảng, của hiện
hữu.
Điều hay là tối đang nảy sinh trong bạn.
Bạn đã lấy bước đi lớn. Bây giờ, đừng liên tục tranh đấu với nó; bằng không, bước
tiếp sẽ bị cản trở.
Đó là điều tôi đã nói hôm nọ: nếu huyền
thoại về Sisyphus mà được Thiền sư viết, nó chắc đã có khác biệt toàn bộ - các
thần chắc đã bị thất bại. Bạn không thể trừng phạt Thiền sư. Sisyphus chắc đã tận
hưởng, chắc đã múa, chắc đã cực lạc, vì không có mục đích, cho nên không có thất
bại. Khi tảng đá bắt đầu trượt lại về thung lũng, anh ta chắc đã nghe âm thanh
vọng lại, tiếng vọng lại, trong thung lũng. Anh ta chắc đã tận hưởng nó, và anh
ta chắc đã bắt đầu cuộc hành trình đi xuống với niềm vui lớn vì anh ta biết cái
đẹp của thung lũng nữa. Vâng, có cái đẹp của đỉnh núi, đỉnh núi đầy ánh mặt trời,
và tính mở của bầu trời, nhưng có cái đẹp của thung lũng nữa: chỗ trú ngụ, an
ninh, chim đẹp, và sông, và bạn bè, và quán rượu. Sisyphus chắc đã quay lại vừa nhảy múa từ đỉnh núi,
nghĩ về quán rượu và bạn bè và người yêu. Và con của anh ta phải đã chờ đợi, và
vợ anh ta - và đó là lúc gặp gỡ. Và anh
ta chắc sẽ có đêm nghỉ ngơi, đẹp, và đến sáng anh ta sẽ bắt đầu lại: anh ta sẽ
đem tảng đá lên đỉnh. Ngày khác, thách thức khác. Ngày khác, phiêu lưu khác. Và
đến sáng anh ta sẽ lại bắt đầu, huýt sáo bài ca. Câu chuyện này chắc sẽ là khác
toàn bộ.
Người Hi Lạp không thể mường tượng được
điều đó, tâm trí logic không thể mường tượng được điều đó, tâm trí phi logic được
cần để mường tượng cái đẹp đó. Vâng, khi bạn đi vào trong và có tối, đừng trở
thành Sisyphus Hi Lạp, nhớ điều tôi đang nói cho bạn. Yêu tối: nó là món quà. Mọi
thứ đều là món quà từ Thượng đế. Cảm thấy biết ơn Thượng đế rằng ngài đã cho bạn
cái tối đẹp thế của riêng bạn - trinh nguyên thế, thuần khiết thế, không ô uế.
Thảnh thơi trong nó, và khi bạn thảnh thơi, nó biến mất. Khi bạn đã thảnh thơi
toàn bộ, nó không còn được thấy. Thế thì bạn đã tới chính cội nguồn của mọi tối
và mọi sáng, nhưng cội nguồn đó có phẩm chất khác toàn bộ của sáng. Nó không phải
là sáng này - nó có cái gì đó của sáng. Nó không phải là tối này - nó có cái gì
đó của tối, nhưng nó là bao la mênh mông. Đó là lí do tại sao các nhà huyền bí
bao giờ cũng cảm thấy khó nói nó là gì.
Nó là không thể tả được, nó là không thể diễn đạt được, nó là không thể định nghĩa được.
Prasad, bạn đã lấy bước lớn; đi vào trong
tối là bước lớn. Thiền nhân gọi điều đó là 'hoài nghi lớn', và các nhà huyền bí
Ki tô giáo gọi nó là 'đêm tối của hồn'. Nhưng buổi sáng đang tới, đang đi theo
sau. Đêm tối của hồn có buổi sáng theo sau sát gót nó, theo sau như cái bóng. Đừng
quá lo nghĩ về tối, đừng trở nên quá bị ám ảnh bởi nó; bằng không, bạn sẽ bỏ lỡ
buổi sáng đang đi theo nó - và đang tới sát gót.
Đây là cách nhìn vào sự sống, và thế thì
gai không còn là gai; chúng cũng có cái đẹp của riêng chúng. Thế thì cây xương
rồng là đẹp như bất kì hoa hồng nào. Và tim bạn trải rộng khi bạn có thể thấy
cái đẹp của gai. Thấy cái đẹp của hoa hồng là
không mấy - bất kì người nào đều có thể thấy nó, không cái gì được yêu cầu
ở bạn. Hoa hồng là hiển nhiên thế ở đó - ngay cả người ngu cũng có thể thấy cái
đẹp của nó. Nhưng để thấy cái đẹp của gai, thông minh lớn là được cần, nhiều thứ
được yêu cầu từ bạn; nó là thách thức. Chừng nào bạn chưa tìm thấy cái đẹp ở mọi
nơi, bạn sẽ không tìm thấy Thượng đế. Chừng nào bạn còn chưa ở nhà mọi nơi, bạn sẽ không bao giờ ở nhà.
Cho nên, trong tối, là ở nhà đi. Bất kì
cái gì nảy sinh trong bạn phải được chấp nhận với niềm vui như món quà. Và tôi
biết đôi khi khó nghĩ rằng đây là món quà khi bạn ốm, khi nó toàn là tối, khi bạn
là khổ, khi yêu tan vỡ. Làm sao bạn có thể thấy cái đẹp của nó được khi người
yêu chết? Chết đã xảy ra - khó mà thấy được cái đẹp. Điều đó chỉ chỉ ra rằng bạn
có định nghĩa rất rất hạn hẹp về cái đẹp, rằng bạn đã áp đặt định nghĩa nào đó
lên thực tại. Bỏ việc áp đặt đó đi. Để thực tại được tự do.
Mới hôm nọ tôi đã đọc về nhà huyền bí
Hassid, Zusia. Ông ấy là một trong những nhà huyền bí Hassid hay nhất. Ông ấy
đi lên núi, và ông ấy thấy nhiều chim bị nhốt trong lồng, bị một người bắt.
Zusia mở lồng ra - vì chim được ngụ ý để bay - và lũ chim bay mất. Và người này
xô ra ngoài nhà và ông ta nói 'Ông đã làm gì?' Và Zusia nói 'Chim được ngụ ý
bay. Nhìn chúng đẹp làm sao trên đôi cánh!' Nhưng người này nghĩ khác; ông ta
đánh cho Zusia một trận nên thân. Công việc cả ngày của ông ta đã bị phá huỷ,
và ông ta đã hi vọng đi ra chợ và bán lũ chim này, và có nhiều nhiều thứ cần được
làm - và giờ Zusia đã phá huỷ toàn thể sự việc. Ông ta đánh cho Zusia một trận
nên thân, nhưng Zusia cười, và Zusia thích thú - và ông ta đã đánh ông ấy! Thế
rồi ông ta nghĩ người này phải điên. Và Zusia bắt đầu đi.
Khi người này đã kết thúc, Zusia hỏi 'Ông
đã làm xong nó, hay ông muốn làm thêm chút nữa? Ông được kết thúc chưa? vì bây
giờ tôi phải đi.' Người này không thể trả lời được. Trả lời cái gì? Ông này đơn
giản điên! Và Zusia bắt đầu hát bài hát. Ông ấy rất hạnh phúc - hạnh phúc rằng
chim đã bay trong bầu trời và hạnh phúc rằng ông ấy đã bị đánh và dầu vậy đã
không đau, hạnh phúc rằng ông ấy có thể
nhận điều đó như món quà, hạnh phúc rằng ông ấy có thể vẫn cám ơn Thượng đế. Không có phàn nàn. Bây giờ, ông ấy
đã biến đổi toàn thể phẩm chất của tình huống này.
Điều này phải được học. Dần dần, dần dần
người ta phải trở nên rộng tới mức tất cả đều được chấp nhận, vâng, ngay cả chết,
chỉ thế thì bài ca bùng phát ra. Vâng, ngay cả tối, chỉ thế thì sáng tới. Khoảnh
khắc bạn đã chấp nhận đêm một cách toàn bộ và không có tìm và kiếm và khao khát
buổi sáng, buổi sáng đã tới. Đây là cách nó tới, đây là con đường của việc tới
của nó.
Câu
hỏi thứ ba:
Tôi
càng nhìn vào bản thân tôi, tôi càng thấy rằng tôi là người yêu mình thế - và mối
quan tâm duy nhất và thực của tôi là không chứng ngộ, giải thoát gì... và mọi
điều đó, trừ cái đẹp. Tôi muốn làm cho bản thân tôi và thế giới đẹp như có thể
được. Và cái đẹp của những cái đẹp dường như không hiện hữu. Tôi có là học trò
ngoan theo thẩm mĩ của thầy không?
Có, Prabuddha, đó là điều người khác đã gọi
là chứng ngộ, giải thoát, moksha. Không hiện hữu là là điều đẹp nhất. Hiện hữu
là bị giới hạn, và mọi giới hạn có cái xấu. Giới hạn là xấu; nó là nghèo, nó là
bần cùng. Không hiện hữu ngụ ý vô giới hạn, vô hạn: nó là giầu có, nó là siêu
dư thừa.
Và nhớ, ba trung tâm này bao giờ cũng là
những trung tâm của tôn giáo: satyam, shivam, sunderam. Satyam nghĩa là chân,
shivam nghĩa là thiện, sunderam nghĩa là mĩ.
Có những tôn giáo đã từng định tâm trên
quan niệm chân. Có những tôn giáo được định tâm trên quan niệm về thiện. Và có
những tôn giáo bây giờ sẽ được định tâm trên quan niệm về mĩ - và mĩ là cao nhất.
Satyam là trung tâm thứ nhất, shivam là thứ hai, sunderam là thứ ba và cao nhất.
Chân lí là thứ nhất, thấp nhất. Bạn sẽ ngạc
nhiên rằng chân lí là bước thấp nhất. Tại sao? Vì chân lí là quan niệm logic -
khô khan, bốc đầu; nó có mùi vị của chặt chẻ logic. Chân lí làm cho người ta
khô khan, tựa sa mạc, và tôn giáo mà đã phụ thuộc vào chân lí đã trở nên rất rất
khô khan. Jaina giáo là rất khô khan; kinh sách Jaina có vẻ giống như sách
toán, logic - bạn sẽ không tìm thấy bất kì ốc đảo nào ở đó, nó toàn là sa mạc -
dường như ý tưởng về đẹp đã không được nghe thấy chút nào.
Bước thứ hai, tốt hơn một chút, là bước về
thiện. Vấn đề không chỉ là lẫn lộn logic, nhưng vấn đề là việc sống nó. Nó
không chỉ là triết lí, mà là sống. Phương Tây đã chưa giũ sạch bước thứ nhất.
Tâm trí Hi Lạp đã bắt rễ rất nhiều vào ý tưởng về chân lí, và tâm trí phương
Tây vẫn còn được bắt rễ ở đó, nó đã không chuyển ra khỏi đó. Mọi triết lí
phương Tây đều nghĩ về chân lí, và một cách tự nhiên họ trở thành chặt chẻ
logic, biện luận. Ở phương Tây triết gia không cần sống chân lí của người đó; mọi
điều được cần là ở chỗ người đó phải nhất quán trong các phát biểu của mình,
không phải là người đó phải nhất quán trong cuộc sống của người đó.
Đã có một triết gia ở Hi lạp đã sống lâu,
ông ấy sống chín mươi năm, và ông ấy dạy tự tử và bảo mọi người rằng tự tử là
điều logic duy nhất để làm. Điều này là có thể ở Hi Lạp vì bạn không đòi hỏi bản
thân triết gia sống điều đó, mọi điều bạn
yêu cầu ông ấy là ở chỗ bất kì cái gì ông ấy nói, ông ấy phải chứng minh một
cách logic. Và ông ấy đã chứng minh điều đó một cách logic; rất đơn giản để chứng
minh rằng sự sống là vô nghĩa, cái gì khác có thể đơn giản hơn? Chứng minh rằng
sự sống có bất kì nghĩa nào gần như là không thể được. Chứng minh rằng sự sống
là vô nghĩa là hiển nhiên. Nhưng khi triết gia này đã trở nên rất già và trên
giường chết, ai đó đã hỏi 'Thưa ông, ông đã sống cuộc sống thực sự lâu, và cả đời
mình ông đã từng dạy rằng tự tử là kết luận đúng, logic. Tại sao ông không tự tử?'
Ông ấy nói 'Làm sao tôi có thể tự tử được, vì tôi phải dạy triết lí của tôi,
tôi phải lan toả thông điệp của tôi? Làm sao tôi có thể? Nếu tôi có thể sống
lâu thêm chút nữa tôi sẽ cố sống lâu thêm chút nữa, vì thông điệp này, lời này,
phải được lan toả.'
Ở Ấn Độ, các tôn giáo đã định tâm quanh
quan niệm thứ hai: thiện. Ở Ấn Độ đây là vấn đề cơ bản: nếu ai đó nói cái gì
đó, điều đầu tiên mọi người hỏi là 'Ông có sống nó không?' Chừng nào bạn chưa
đưa ra bằng chứng bởi cuộc sống của bạn, nó toàn là vô nghĩa, nó toàn là nói lắp
bắp. Nếu bạn nói cái gì đó, thế thì sống nó đi. Nếu bạn nói Thượng đế hiện hữu,
thế thì sống cuộc sống dường như Thượng đế hiện hữu đi. Nếu bạn nói nghiệp xấu,
hành động xấu, sẽ mang tới hậu quả xấu và bạn bị mắc vào làm điều xấu nào đó, bạn
đã bác bẻ triết lí của bạn, thế thì không ai sẽ lắng nghe bạn. Bạn có thể là
logic như có thể được, nhưng không ai sẽ đi theo bạn. Cuộc sống của bạn phải nhất
quán với logic của bạn; điều bạn nói phải được sống. Đó là trạng thái thứ hai.
Các tôn giáo của quá khứ đã hoặc là thuộc
giai đoạn thứ nhất hoặc giai đoạn thứ hai. Giai đoạn thứ ba, cao nhất, đang tiến
hoá: tôn giáo của mĩ - thẩm mĩ, cái đẹp. Đó là lí do tại sao tôi nói thứ nhất
là logic, thứ hai là đạo đức, và thứ ba là thẩm mĩ. Cái thứ ba không là gì
ngoài thẩm mĩ. Người đang cố là thiện phải áp đặt cái thiện lên bản thân mình;
người đó phải thực hành và tu luyện nó. Sâu bên dưới có chia chẻ, và chia chẻ
đó sẽ còn lại.
Bạn nghĩ vô dục là tốt; về logic bạn đã
đi tới kết luận rằng vô dục là tốt, rằng tính dục chỉ là phí hoài sinh lực, và
rằng nó cũng là ngu xuẩn nữa, và rằng nó cũng giống con vật nữa, và rằng chừng
nào bạn chưa siêu việt trên tính dục, bạn sẽ không có khả năng siêu việt trên
thân thể bạn, vì thân thể là thân thể của dục. Nó bao gồm dục, nó được làm từ
các tế bào dục; nó đã được sinh ra qua dục và nó muốn sinh sản qua dục. Thân thể
là lĩnh vực của dục. Chỉ như thân thể, bạn sẽ không bao giờ biết hồn, phần
không dục của bạn. Về logic bạn đi tới kết
luận rằng vô dục là tốt. Bây giờ, bạn định làm gì? Nếu bạn là người Hi Lạp, thế
thì điều này là đủ, bạn đã làm mọi điều bạn có thể làm; bạn liên tục sống trong
tính dục và bạn liên tục nói về vô dục. Nhưng nếu bạn là người Hindu, điều này
là không đủ; bạn bắt đầu cố là vô dục. Bạn áp đặt các hình mẫu, bạn làm bài luyện
tập, bạn tu luyện cấu trúc nào đó quanh bản thân bạn để cho vô dục được hỗ trợ
và dục bị phá huỷ. Điều này có thể được làm: người ta có thể tu luyện bản thân
người ta, người ta có thể ước định bản thân người ta sâu tới mức trên bề mặt dục
biến mất. Nhưng về vô thức thì sao? Về luồng sinh lực sâu hơn của bạn thì sao?
Dục biến mất ở đó và làm ô uế cội nguồn của bạn.
Trạng thái thứ ba, tôn giáo của cái đẹp,
sẽ có nền tảng khác toàn bộ. Nó sẽ không tin vào tu luyện, vì tu luyện đem tới
đạo đức giả, và đạo đức giả là xấu. Nó sẽ không tin vào việc tạo ra tính cách,
vì khi bạn tạo ra tính cách nó không bao giờ là tính cách thực - vì nó đã không
nảy sinh từ cội nguồn bên trong nhất của bạn, nó đã được đặt ở đó từ bên ngoài;
nó không là gì ngoài ước định. Thôi miên hay tự thôi miên - nhưng nó đã không nở
hoa trong con người bạn, nó không là hương thơm của bạn; nó là xấu.
Nhìn một người đang sôi lên bên trong với
giận và trên bề mặt biểu lộ rằng người đó là hiền nhân là điều xấu nhất trên thế
giới vì nhị nguyên này, sự phân liệt này, sự chia chẻ này làm cho người đó liên
tục vật lộn bên trong bản thân người đó. Người đó không bao giờ thoải mái,
không bao giờ nghỉ ngơi - người đó không
thể thế được, người đó không thể đảm đương được: nếu người đó nghỉ ngơi, mọi điều
người đó đã đè nén sẽ bắt đầu dâng lên đầu người đó. Nếu người đó thảnh thơi,
ngay lập tức tính cách biến mất, và bất kì cái gì người đó đã kết án như vô
tính cách chiếm quyền sở hữu người đó. Kiểu người này thậm chí không thể có
ngày nghỉ được. Người đó phải liên tục canh gác bản thân mình: người đó trở
thành tù nhân riêng của người đó và cai tù riêng của người đó. Cuộc sống của
người đó là cuộc sống của khổ.
Đó là lí do tại sao cái gọi là các thánh
nhân của bạn, người sống trong loại tôn giáo thứ hai là buồn thế. Bạn không biết
nỗi khổ của họ; khổ của họ nhiều hơn khổ của bạn nhiều. Khổ của bạn là trên bề
mặt, khổ của họ là rất sâu. Khổ của họ là tranh đấu thường xuyên với bản thân họ.
Họ đã phân chia bản thân họ thành hai: người kiểm soát và cái bị kiểm soát. Và
tranh đấu là không chấm dứt; lúc thì phần này sẽ thắng và lúc thì phần kia sẽ thắng. Và nó bao giờ cũng sẽ vẫn còn không kết thúc được vì cả hai đều là
bạn. Nó giống như làm cho tay phải của bạn đánh nhau với tay trái. Bạn có thể
tiếp diễn mãi... bạn sẽ kiệt sức bởi điều đó, nhưng nhưng sẽ không có thắng lợi
cuối cùng. Và nó toàn là trò chơi. Bạn có thể cho bên phải thêm chút ít năng lượng, và bên phải
thắng, và bạn có thể cho bên trái thêm chút ít năng lượng, và bên trái thắng.
Khi bạn muốn bên phải thắng, bạn làm cho bên trái giả vờ yếu; khi bạn muốn bên
trái thắng, bạn để bên phải giả vờ yếu -
nó toàn là giả vờ, nó toàn là đạo đức giả.
Loại tôn giáo thứ nhất tạo ra những người
theo cái đầu - chỉ nói miệng, logic. Loại tôn giáo thứ hai tạo ra những người
là đạo đức giả - phân chia, chia chẻ, thần kinh. Thế giới đã khổ từ hai loại
người này quá nhiều.
Trong loại thứ ba, có cảnh quan khác toàn
bộ: tôn giáo là của cái đẹp. Nếu tôn giáo là của cái đẹp, nó không thể cho phép
bất kì chia chẻ nào trong bạn, vì mọi cái đẹp là đẹp hữu cơ; nó nảy sinh từ sự
thống nhất. Người ta phải là một: không đè nén, không tính cách, không đạo đức
- đó là điều tôn giáo là gì. Đó là lí do tại sao Thiền nhân liên tục nói không
có đạo đức, không tốt, không xấu, không thiên đường, không địa ngục. Bạn trở
nên sợ.
Nhiều câu hỏi đã tới hôm nay rằng nếu
không có đạo đức thế thì cái gì sẽ xảy ra? Mọi người sẽ trở thành rất vô đạo đức.
Bạn có nghĩ họ là đạo đức bây giờ không? Đạo đức của bạn và thuyết giảng của
các thời đại có giúp theo bất kì cách nào không? Ai đó đã hỏi 'Có kẻ giết người
trên thế giới, kẻ sát hại trên thế giới; nếu không có đạo đức và đạo đức không
được dạy, cái gì sẽ xảy ra?'
Và đạo đức đã từng ở đây trong mười nghìn
năm hay hơn. Cái gì đã xảy ra? Có ít kẻ giết người hơn không? Họ có giảm đi
không? Họ đang tăng lên. Và đạo đức đã từng ở đây - từ Moses tới Mahatma
Gandhi. Đạo đức đã từng ở đây và thầy giáo đạo đức đã từng ở đây - đạo đức đâu rồi?
Mọi ngày càng có nhiều tội ác hơn. Ngày càng nhiều nhà tù, ngày càng nhiều bố
trí cảnh sát, ngày càng nhiều quân đội được cần tới. Và đạo đức đã từng ở đó. Bạn
nghĩ nó đã giúp đỡ chăng? Nó đã không giúp đỡ; thực ra, nó đã làm trầm trọng
thêm tình huống. Nó đã không giúp đỡ mọi người để trở nên đạo đức, nó đã chỉ
giúp họ trở thành người đạo đức giả.
Và người đạo đức giả là người vô đạo đức
nhất ở đó vì người đó giả vờ là điều này và người đó là cái gì đó khác. Người
đó có mặt để trưng ra cho mọi người và thực tại khác ẩn đằng sau; người đó sống
qua các mặt nạ. Người đó sống trong khổ, và người đó tạo ra khổ quanh bản thân
người đó. Người đó đã phá huỷ tự nhiên, tính tự phát, trong con người vì người
đó tin vào tu luyện, và văn minh hoá. Người đó tin rằng mọi người nên bị bắt buộc
là tốt.
Bây giờ, không có cách nào để ép buộc bất
kì người nào là tốt. Thực ra, nếu bạn ép buộc bất kì người nào là tốt, bạn đang
ép buộc người đó là xấu. Nếu người đó có bất kì can đảm nào, người đó sẽ nổi dậy
chống lại bạn. Nếu người đó có bất kì thông minh nào, người đó sẽ phản ứng chống
lại bạn: người đó sẽ trở thành chính cái đối lập với điều bạn muốn người đó là.
Đạo đức của bạn, và tôn giáo thuyết giảng
nó, chỉ đã tạo ra nổi dậy trên thế giới. Nó đã tạo ra phản ứng trong mọi người;
mọi người đã đi sang chính mục đích đối lập. Nếu một người có bất kì sức mạnh,
quyền lực, nhân phẩm nào, người đó sẽ đi ngược lại điều đó vì tuân theo mệnh lệnh,
vâng lời là nhục nhã thế. Chừng nào vâng lời chưa tới từ con người bên trong của
bạn từ yêu và tin cậy, nó là xấu. Nhưng khi nó tới từ bên trong tim bạn, nó
không phải là vâng lời chút nào, vì bạn không đi theo bất kì người nào khác, bạn
đang đi theo bản thân bạn.
Nếu bạn rơi vào yêu với Christ và thế rồi
có vâng lời, đó là loại việc khác toàn bộ. Bạn đang trong yêu; nó tới từ yêu.
Christ không ép buộc nó lên bạn, ông ấy không nói 'Làm cái này, và nếu ông
không làm ông sẽ bị đoạ địa ngục'; ông ấy không thao túng bạn. Ông ấy yêu bạn,
và bất kì cái gì ông ấy đã thu được, đạt được, bất kì cái gì ông ấy đã biết, đã
trải nghiệm, ông ấy chia sẻ cùng bạn. Vấn đề cho bạn là chọn hay không chọn.
Đó là điều tôi đang làm ở đây. Không đạo
đức nào được dạy ở đây. Không tính cách nào bị áp đặt ở đây. Tôi đơn giản chia
sẻ niềm vui của tôi với bạn. Nếu niềm vui đó trở thành lây nhiễm, nếu bạn bắt đầu
cảm thấy được tôn lên bởi nó, bạn được hấp dẫn bởi nó, nó trở thành từ lực
trong bạn và bạn bắt đầu sống nó, đó là việc của bạn. Bạn đã chọn nó; không ai
đã thao túng bạn theo bất kì cách nào.
Khi cuộc sống của bạn nở hoa từ cội nguồn
của bạn, nó là đẹp, nó có cái đẹp, sunderam, nó là thẩm mĩ. Thế thì không có khả
năng nào của đạo đức giả.
Thế giới đã trở nên quá giả dối vì các
giáo lí đạo đức - cái giả dối đó phải bị lấy đi. Tôi nói với bạn rằng nếu bạn
có bất kì can đảm nào bạn sẽ nổi dậy chống lại mọi lời răn. Thầy thực không thể
ra lệnh. Sự hiện diện của thầy làm cho việc xảy ra - đó là điều khác toàn bộ -
nhưng thầy không bao giờ ra lệnh trực tiếp, thầy sẽ không bao giờ cho bạn những
thứ kiểu như Mười lời răn. Thầy cho bạn yêu của thầy, và từ yêu mọi thứ bắt đầu
xảy ra.
Yêu là lực tiềm năng thế.
Và có những người là yếu, người không có can đảm, và có những người
tầm thường - họ sẽ không nổi dậy, họ sẽ đầu hàng trước sức ép của xã hội, người
thuyết giảng, tu sĩ, tôn giáo, nhà thờ. Họ sẽ đầu hàng; trong việc đầu hàng của
họ, họ sẽ là kẻ hèn, bằng việc đầu hàng họ sẽ trở nên thậm chí hèn hơn, trong đầu
hàng của họ, họ sẽ trở thành xấu. Thấy ra vấn đề đi: nếu bạn đầu hàng vì sợ, bạn
trở thành xấu, vì làm sao sợ có thể là đẹp?
Và nếu bạn nổi dậy bạn trở thành giận, và làm sao giận có thể là đẹp? Theo cả
hai đằng việc thuyết giảng của các người đạo đức và người khắt khe đạo đức đã
là phá huỷ với nhân loại.
Không thêm nó nữa! Tương lai thuộc về phẩm
chất khác toàn bộ của tôn giáo. Thiền chỉ là người đưa tin - nhiều điều nữa sẽ
tới - nó chỉ là tia sáng đầu tiên, sáng suốt đầu tiên. Mọi người cần không
trong giận, và mọi người cần không sống từ sợ. Mọi người phải sống từ bản tính
của họ, con người tự phát. Mọi người phải là bản thân họ, thế thì có cái đẹp.
Tại sao cây đẹp thế? Bạn đã bao giờ thấy
cây xấu chưa? Bạn sẽ ngạc nhiên, suy ngẫm về nó đi - bạn đã bao giờ thấy cây xấu
chưa? Bạn đã bao giờ thấy con công xấu hay con chim bồ câu xấu hay con hươu xấu
chưa? Bạn đã bao giờ thấy con hổ xấu chưa? Thế thì tại sao bạn bắt gặp đàn ông
xấu và đàn bà xấu? Tại sao? Cái gì đó đã đi sai với con người, cái gì đó đã được
làm cho bản tính của con người.
Toàn thể tự nhiên là đẹp, vì nó là tự
nhiên, vì không có tu sĩ và không có nhà thờ và không có nhà đạo đức đi quanh dạy
cho cây là có tính cách, là tốt; dạy cho chim là cách này hay cách nọ; cho kỉ
luật và lời răn. Con người phải quay lại sự hồn nhiên của mình. Đó là thông điệp
của Thiền.
Bạn nói, Prabuddha: Tôi càng nhìn vào bản thân tôi, tôi càng thấy
rằng tôi là người yêu mình thế - và mối quan tâm duy nhất và thực của tôi là
không chứng ngộ, giải thoát gì... và mọi điều đó, trừ cái đẹp.
Nhưng đó là điều chứng ngộ là gì. Bạn
không là người yêu mình đâu. Đừng dùng những từ như thế vì chúng có thể trở
thành kết án, và một khi kết án đi vào trong con người bạn, bạn bắt đầu trở
thành xấu. Đừng dán nhãn cho bản thân bạn, và đừng bị người khác dán nhãn. Vẫn
còn tự do với các nhãn vì nhãn là nguy hiểm: một khi bạn dùng từ nào đó về bản
thân bạn, bạn có xu hướng nghĩ rằng bạn
là cái đó. Tránh các từ và nhìn vào trong thực tại. Bây giờ, dùng từ 'người yêu
mình' là nguy hiểm: bạn đã kết án bản thân bạn, bạn đã chấp nhận rằng cái gì đó
là sai với bạn. Một khi bạn chấp nhận rằng cái gì đó là sai với bạn, bạn không
thể thoải mái với bản thân bạn.
Không cái gì sai. Và mối quan tâm này về
cái đẹp là mối quan tâm về chứng ngộ. Chứng ngộ làm mọi người thành đẹp. Bạn đã
bao giờ quan niệm bất kì người nào đẹp hơn Phật hay Huyền Giác hay Bồ đề đạt ma
hay Huệ Năng? Cứ nghĩ về Phật một chốc đi. Cái đẹp thế chưa bao giờ bước trên
trái đất, duyên dáng thế...
H. G. Wells hay nói rằng Phật là con người
phi thượng đế nhất trong lịch sử nhân loại, và là sùng kính nhất. Và ông ấy là
đúng: phi thượng đế nhất và sùng kính nhất. Chưa bao giờ có cái đẹp như thế đã
bước đi, chưa bao giờ có cái đẹp như thế được tìm thấy nằm trong bất kì người
nào. Nó đã từ đâu tới? Nó đã tới từ chứng ngộ của ông ấy - từ sáng suốt của ông
ấy mà mọi thứ là thiện lành; từ sáng suốt của ông ấy mà không có nhu cầu đi bất
kì đâu, tất cả là ở đây; từ sáng suốt của ông ấy mà người ta phải bỏ mọi khao
khát về chân lí, nghĩa, Thượng đế. Khao khát đó làm cho người ta thành xấu,
khao khát đó làm cho người ta căng thẳng, khao khát đó tạo ra phiền não. Sáng
suốt đó đã xảy ra, và ông ấy đã trở thành Thượng đế - ngay lập tức ông ấy đã trở
thành Thượng đế. Thế thì đã có cái đẹp vô hạn, thế thì đã có sự huy hoàng. Thế
thì ông ấy trở thành một phần của cây và chim và núi và sao và sông. Ông ấy đã
trở thành lại là tự nhiên, ông ấy đã trở thành lại là hồn nhiên.
Bạn nói: Tôi muốn làm cho bản thân tôi và
thế giới đẹp như có thể được.
Bây giờ, đẹp không phải là thứ mà bạn có
thể làm bất kì cái gì. Nếu bạn bắt đầu làm bất kì cái gì về nó, bạn sẽ làm cho
nó xấu đi - đó là cách thế giới đã trở
thành xấu thế. Đừng cố làm cho thế giới thành đẹp. Và đừng cố làm cho bản thân
bạn thành đẹp, vì nếu bạn cố làm cho bản thân bạn thành đẹp, cái đẹp đó sẽ là
giả. Bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ tìm mĩ phẩm? quần áo đẹp? Nó có giúp đỡ không? Bạn
có thể có kiểu cắt tóc nào đó, bạn có thể có quần áo được chế tạo đẹp, bạn có
thể có nhà đẹp được trang hoàng một cách thẩm mĩ, nhưng nó có làm cho bạn thành
đẹp không? Nó sẽ giúp bạn theo bất kì cách nào không?
Đẹp không phải của bên ngoài, đẹp là của
bên trong; nó ở bên trong bạn. Để tôi nhắc nhở bạn lần nữa. Martin Heidegger là
đúng khi ông ấy nói nó là việc thoát ra; nó phải được thoát ra. Bạn phải mở ra,
và hương thơm sẽ được toả ra. Bạn là nụ, và bạn phải trở thành hoa, có vậy thôi.
Đừng nghĩ dưới dạng làm cho thế giới thành đẹp, bằng không bạn sẽ trở thành nhà truyền giáo - và nhà truyền
giáo là một trong những thứ xấu nhất trên thế giới. Và đừng nghĩ làm cho bản
thân bạn đẹp. Vấn đề không là làm chút nào, vấn đề là hiện hữu.
Hiện hữu đi. Trong tĩnh lặng của bạn,
trong im lặng của bạn, trong tính thiền
của bạn - khi bạn đơn giản hiện hữu - có và chỉ có cái đẹp. Trong cực lạc đó của
hiện hữu đơn giản, của hiện hữu thuần khiết, là đẹp. Trong im lặng đó, đẹp lấy
hình tướng. Bài ca trở thành nghe được, hình tướng trở thành thấy được, cái
không biết trở thành được biết.
Đừng nói rằng bạn không quan tâm tới chứng
ngộ, vì nếu bạn không quan tâm tới chứng ngộ, bạn sẽ không bao giờ là đẹp. Quan
sát lời bạn dùng đi, vì lời đã trở thành
rất rất quan trọng; mọi người sống bởi chúng, và tương ứng với chúng.
Đẹp có đó - đó là thông điệp bền bỉ của
Thiền - xả nó ra. Bạn không trở thành đẹp, bạn là đẹp; mọi điều được cần là loại
bỏ tảng đá. Ai đang cản trở con đường? Việc huyên thuyên thường xuyên này trong
tâm trí làm cho bạn thành què. Nỗ lực thường xuyên này để là cái gì đó: là giầu
hơn, là đẹp hơn, là chứng ngộ hơn - việc
tìm kiếm thường xuyên này về nhiều hơn làm cho bạn thành xấu, làm cho bạn thành
tham. Quên về 'nhiều hơn' đi. Tận hưởng cái bạn có. Trong mãn nguyện đó là đẹp;
mãn nguyện đó là đẹp. Tận hưởng cái đang sẵn có đi; đừng khao khát cái mà không
sẵn có. Tâm trí không bao giờ quan tâm tới
cái bạn có. Và bạn có thể tận hưởng chỉ cái bạn có. Không ai có thể tận hưởng
cái mà người ta không có.
Bây giờ, nhìn vào thế khó xử này.
Tâm trí bao giờ cũng nói 'Có cái đó đi
vì cái đó là đẹp. Ở đó sẽ là tốt, nó sẽ là tuyệt vời, kì diệu.' Nhưng khi bạn đạt
tới đó, tâm trí đã đi lên trước. Bây giờ nó nói 'Đi tới kia. Người đàn bà kia
là đẹp, không phải người này.' 'Người kia' bao giờ cũng đẹp, 'người này' không
bao giờ đẹp - bao giờ cũng cái kia, cái xa xôi, cách xa, cái không sẵn có. Tìm
nó đi. Đến lúc bạn tới đó, bạn được kết thúc. Tâm trí không còn quan tâm tới
cái đang đó. Nó bắt đầu lại khao khát cái gì đó nhiều hơn, cái gì đó khác. Tâm
trí giữ bạn thường xuyên khổ, thường xuyên không bằng lòng, trong trạng thái sốt,
đói, khát - và chẳng vì lí do nào cả. Và bạn có mọi thứ mà có thể cho bạn mãn
nguyện. Bạn có mọi thứ mà có thể làm cho bạn được siêu bão hoà.
Hiện hữu ở đây đi. Tận hưởng khoảnh khắc
này, và mọi cái được chứa trong khoảnh khắc này. Và đột nhiên bạn sẽ thấy rằng
cái đẹp được thoát ra. Và không chỉ bạn sẽ thấy rằng cái đẹp được thoát ra, những
người khác sẽ trở nên nhận biết rằng cái gì đó đã xảy ra, cái gì đó đã xảy ra
trong con người sâu nhất của người này vì người này đã trở nên chói sáng, trong
suốt. Ngay cả bộ mặt chất phác bình thường trở thành hoàn toàn đẹp khi có im lặng
bên trong. Và ngay cả một bộ mắt rất rất
quyến rũ cũng trở thành xấu khi chỉ có lo âu và phiền não và giận và thất vọng
bên trong, vì bộ mặt liên tục phơi ra cái được ẩn bên trong bạn, bản ngã của bạn
liên tục phản xạ cái ở trong tim bạn.
Là tĩnh lặng, và là đẹp - không có cách
khác.
Câu
hỏi thứ tư:
Osho
kính yêu,
Trong
một thời gian lâu tới giờ, tôi cảm thấy dường như tôi đang ngồi giữa hai ghế -
giữa thực tại của tâm trí tôi và thực tại của thầy. Với kiên nhẫn và chấp nhận,
tôi đợi. Nhưng cái 'chặt rễ' này của mọi khổ là gì? Tôi không hiểu. Rễ ở đâu?
Nó là gì?
Hai ghế đó - chúng phải biến mất, nhị nguyên phải biến mất. Nhị nguyên là rễ của mọi
khổ.
Bạn nói, Anubhava: Trong một thời gian lâu tới giờ, tôi cảm thấy dường như
tôi đang ngồi giữa hai ghế - giữa thực tại của tâm trí tôi và thực tại của thầy.
Bây giờ, hai thực tại này sẽ lôi bạn vào
hai hướng đối lập - cho dù bạn đang ngồi ở giữa sẽ có lôi kéo tinh vi. Và bạn
không thể biết được thực tại của tôi nếu tâm trí bạn vẫn ở đó. Thế thì thực tại
của tôi chỉ là ý tưởng của bạn về thực tại của tôi. Thực tại của tôi là có thể
chỉ khi tâm trí bạn đã biến mất. Nhưng thế thì đó không phải là thực tại của
tôi; nó là thực tại của bạn như thực tại của tôi hay như của bất kì người nào
khác. Nó là thực tại - không của tôi không của bạn. Đó là rễ.
Bây giờ, bạn đang ngồi kiên nhẫn, nhưng
nhìn sâu xuống đi: bạn đang đợi, đợi cái gì đó xảy ra. Một cách kiên nhẫn,
nhưng dầu vậy trong kiên nhẫn này có nôn nóng ẩn kín. Kiên nhẫn này có thể chỉ
trên bề mặt, nhưng nhìn vào bên trong và bạn sẽ thấy nôn nóng nào đó. Có thể bạn
đã đè nén nó, bạn đã làm im lặng nó, nhưng nó có đó. Nó sẽ tự khẳng định bản
thân nó - bất kì khi nào nó có thể tự khẳng định bản thân nó, nó sẽ khẳng định
- nó sẽ làm rối bề mặt của bạn lặp đi lặp lại.
Bỏ tâm trí đi. Chặt rễ đi. Nhị nguyên là
rễ, vì trong nhị nguyên bạn bao giờ cũng trong căng thẳng - là cái này hay là
cái kia? Tâm trí bạn sẽ nói 'Mình đang làm gì đây, Anubhava? Mình đang biến mất, mình đang mất tính cá
nhân của mình. Đây là tự tử, đây không phải là buông xuôi. Mình đang làm gì ở
đây? Nó được gọi là buông xuôi - buông xuôi chỉ là từ hay - nó là tự tử; mình
đang tự tử.' Tâm trí sẽ liên tục lải nhải trên cùng một điều lặp đi lặp lại, và
nó sẽ cố kéo bạn. Và tôi sẽ liên tục nói với bạn 'Bỏ tâm trí đi. Buông xuôi một
cách toàn bộ. Đợi đi, và đừng đợi bất kì
cái gì - đơn giản đợi.'
Kiên nhẫn phải ngụ ý thiếu vắng nôn nóng,
không phải kiên nhẫn mà đã làm im lặng nôn nóng. Tôi sẽ liên tục nói những điều
này, và tôi sẽ liên tục nói những điều này, và tôi sẽ liên tục kêu to nhất có
thể được để cho bạn có thể nghe thấy nó trong mơ của bạn, để cho nó có thể liên
tục rung động bên trong bạn ngay cả trong giấc ngủ của bạn - 'Chặt rễ của mọi
khổ!' Bạn sẽ liên tục trong rắc rối.
Nhị nguyên phải ra đi. Để hai chiếc ghế
đó biến mất đi. Và nhớ, tâm trí bạn đang tạo ra thứ khác mà bạn gọi là 'thực tại
của thầy, Osho'; điều đó nữa là tâm trí bạn tạo ra. Thực tại của tôi và thực tại
của bạn không phải là hai, thực tại của tôi là thực tại của bạn. Nó là cùng một
thực tại như thực tại của đá và của sông; nó không khác chút nào.
Khi Phật có được sáng suốt khi ngồi dưới
cây Bồ đề, ông ấy đã nói 'Chính khoảnh khắc này, nó không chỉ là ta đã trở nên
chứng ngộ mà toàn thể sự tồn tại cũng chứng ngộ. Tảng đá này ta đang ngồi trên
và cây này ta đang ngồi dưới - tất cả đã trở nên chứng ngộ.' Ông ấy ngụ ý cái
gì? Ông ấy đang nói 'Bây giờ thực tại là không phân chia được. Bây giờ nó là một,
nó tất cả là một.'
Nhưng rễ của khổ. Rễ của khổ là trong
'tôi' và 'người', rễ của khổ là 'tôi' và 'bạn'. Rễ của khổ là ở chỗ chúng ta
liên tục và bao giờ cũng phân chia, và nó tất cả là một. Thấy tính một, biến mất
trong tính một này, và bạn đã cắt rễ.
Câu
hỏi cuối cùng:
Khi
tôi đang nghe lời đáp của thầy cho câu hỏi của Kalika (điều tôi cũng đã trải
nghiệm vài ngày qua) và nhìn lên trời, tôi thấy mây của bất hạnh tan biến.
Trong khoảnh khắc đó của hạnh phúc, lần đầu tiên, tôi đã trải nghiệm 'chiều sâu
và sự trong sáng trong bầu trời'. Tương tự, hôm qua trong khi quì lạy, tôi đã
nhắm mắt và thấy 'cửa sổ của tim tôi' mở ra - đầy ánh mặt trời chói sáng rót
vào. Tôi cảm thấy rằng qua cửa sổ này của tim người ta có thể nhìn vào thầy và
cũng qua thầy, chân lí khải lộ. Điều đó là vậy không?
Chitaranjan, nó là vậy, nhưng tâm trí
ngay lập tức nêu ra các câu hỏi. Không chỉ bạn đã thấy cửa sổ mở ra, khi tôi đi
qua bạn, tôi cũng thấy cửa sổ mở ra. Bạn đã ở trong trạng thái được biến đổi. Bạn
đã không trong loại tâm trí bình thường, mắt bạn có ánh sáng khác. Tôi cũng thấy
cái gì đó đang xảy ra cho bạn, cái gì đó có tầm quan trọng mênh mông. Trong một
khoảnh khắc bạn đã rơi vào trong hoà điệu với tim tôi. Trong một khoảnh khắc bạn
đã rung động cùng rung động của tôi; nhịp tim đập của bạn đã cùng nhịp với tim
tôi. Trong một khoảnh khắc bạn thở qua tôi và tôi thở qua bạn. Khoảnh khắc đó
là mênh mông. Khoảnh khắc đó là tuyệt vời.
Nhưng tâm trí lập tức nhảy lên nó, do đó
có câu hỏi điều đó là vậy sao? Tâm trí không thể tin được điều đó, tâm trí
không thể tin cậy điều đó. Tâm trí sẽ nói 'Chitaranjan, mình phải tưởng tượng.
Mình đang nói gì vậy? Vô nghĩa làm sao! "Cửa số của tim"... mình đã
bao giờ nghe nói bất kì cái gì như điều đó chưa? Không có gì cả - không cửa sổ
trong tim. Thực ra, không có tim, nhưng chỉ là hệ thống bơm bên trong, chỉ là
máy thanh lọc máu. Mình đang nói về tim nào? và cửa sổ nào? Mình phải đã rơi
vào trong mê, mình phải đã bị thôi miên, Chitaranjan; bằng không, mình thấy bầu
trời mọi ngày - nó là cùng bầu trời! trong sáng gì? và chiều sâu gì? Mình phải
đã mơ, mình phải đã ảo giác.'
Tâm trí không thể tin cậy được; tin cậy
vào những hiện tượng như thế là chống lại sự tồn tại của tâm trí, cho nên tâm
trí lập tức nêu ra các câu hỏi. Nhiều lần nhiều người trong các bạn tới rất gần
tôi. Đôi khi điều đó xảy ra trên qui mô số đông. Đôi khi có những khoảnh khắc
khi tất cả các bạn - gần như tất cả các bạn - ở vào trạng thái được biến đổi,
trong samadhi - chính là một với tôi. Nhưng khoảnh khắc đó trượt đi. Bạn không
thể chứa đựng được nó - nó là quá nhiều - bạn phải để nó tràn ra. Điều đó là
kinh hoàng nữa, vì bạn thấy bản thân bạn đang biến mất và bay hơi nữa. Và bạn
bám lấy, trở lại thực tại cũ của bạn, và bạn nêu ra cả nghìn lẻ một câu hỏi. Bạn
tung bụi lớn, mây khói lớn để cho bạn có thể cảm thấy được lắng đọng trở lại. Bầu
trời không còn trong trẻo, không có chiều sâu, sự chói sáng bị mất: bạn trở lại
trong cái ngã cũ của bạn, và tâm trí thấy thoải mái. Và tâm trí nói 'Trông đấy,
đây mới là thực tại, cái kia không thể là thực.' Và điều đó một lần xảy ra chỉ
cho vài khoảnh khắc, và điều đó nữa chỉ xảy ra với người này. Có thể người đó
là nhà ảo thuật, có thể người đó là người thôi miên, có thể người đó đang làm
cái gì đó. Cái thực là cái mà còn lại, tâm trí nói 'cái thực là cái còn lại mãi
mãi. Bầu trời bình thường là bầu trời thực, và việc đập bình thường của tim là
tim thực. Chitaranjan, mình phải ảo giác rồi.'
Tâm trí sẽ nói những điều này lặp đi lặp
lại, và cửa sổ này sẽ mở đi mở lại. Nếu bạn không nghe tâm trí, nó sẽ mở thường
xuyên hơn, bạn sẽ thấy ánh sáng rót vào thường xuyên hơn. Dần dần động thái
thay đổi; thực tại đó mà đã xảy ra chỉ cho các khoảnh khắc trở thành kéo dài và
thực tại này điều có vẻ rất thực vì bạn đã
sống nó theo cách này trong nhiều kiếp thế dần dần trở thành không thực.
Đó là nghĩa khi Shankara nói 'Thế giới
này là ảo vọng.' Không phải là những cây này là ảo vọng hay những tường này là ảo
vọng, hay những tảng đá này là ảo vọng, điều ông ấy ngụ ý là ở chỗ cách bạn đã
cảm nhận nó mãi cho tới giờ là ảo vọng vì bạn ngủ.
Chitaranjan, khoảnh khắc đó bạn đã thức tỉnh.
Nó đã là tiểu tỏ ngộ nhỏ, rất nhỏ - chỉ trong một khoảnh khắc, một phần khoảnh
khắc, cửa sổ mở ra. Nhưng ngay cả điều đó là đủ bằng chứng rằng có cửa sổ, rằng
có một loại mở khác, rằng có cách biết thực tại mà là khác biệt toàn bộ, khác về
phẩm chất. Bạn là may mắn, bạn được phúc lành. Để điều đó tới ngày một nhiều
hơn. Cho phép nó ngày một nhiều hơn. Ngay cả nếu nó đôi khi gây kinh hoàng cho
bạn, nhận thách thức đó đi, mạo hiểm tất cả. Đi vào trong phiêu lưu này - phiêu
lưu này là Thượng đế.
Mặt trời mọc buổi tối.
0 Đánh giá