Chương 7. Ánh sáng của tâm thức

Thực Hành Vô Ngã by Vô Ngã

Con Đường Của Thiền - Osho

Chương 7. Ánh sáng của tâm thức

Các bạn yêu mến của tôi,

Tôi đã nói về các khía cạnh bên ngoài mà là nền móng cho thiền. Bây giờ tôi sẽ nói về bản tính trung tâm của thiền.

Nền móng của thiền là để làm thuần khiết và trải nghiệm bản tính thực của thân thể, ý nghĩ và cảm xúc. Nếu cho dù chỉ chừng này điều xảy ra, cuộc sống của bạn sẽ trở nên rất phúc lạc. Nếu cho dù chỉ chừng này điều xảy ra cuộc sống của bạn trở thành điều thiêng liêng. Nếu cho dù chỉ chừng này điều xảy ra bạn sẽ trở nên được kết nối với cõi bên kia, bạn đã chưa hội nhập với nó. Bạn đã trở nên được kết nối với cõi bên kia nhưng chưa trở thành một với nó. Bạn được quen thuộc với điều thiêng liêng nhưng bạn không là nó. Nền móng về làm thuần khiết sẽ quay bạn hướng tới điều thiêng liêng và hội tụ mắt bạn vào nó, nhưng chính trạng thái về một mình trống rỗng cái sẽ cho phép bạn hội nhập với điều thiêng liêng và trở thành một với nó.

Lúc ban đầu, ở ngoại vi bạn đi tới biết chân lí, ở trung tâm bạn trở thành chân lí. Cho nên bây giờ tôi sẽ nói về giai đoạn thứ hai này. Tôi đã gọi giai đoạn thứ nhất là giai đoạn làm thuần khiết; tôi đang gọi giai đoạn thứ hai này là giai đoạn trống rỗng. Cũng có ba giai đoạn của việc làm trống rỗng này: ở mức độ thân thể, mức độ tâm trí và mức độ cảm xúc.

Vô thân thể là cái đối lập với sự đồng nhất với thân thể. Bạn bị đồng nhất với thân thể. Bạn không cảm thấy "Nó là thân thể của mình"; ngược lại, ở mức độ nào đó bạn liên tục cảm thấy rằng "Mình là thân thể." Nếu việc cảm rằng bạn là thân thể biến mất, thế thì bạn sẽ trở thành vô thân thể. Nếu sự đồng nhất của bạn với thân thể bị phá vỡ, tính vô thân thể sẽ xảy ra.

Khi Alexander trở về từ Ấn Độ ông ta muốn mang một sannyasin trở về cùng ông ta để cho ông ta có thể chỉ cho mọi người ở Hi Lạp sannyasin Ấn Độ có vẻ giống cái gì. Có nhiều sannyasins sẵn sàng và hăm hở đi. Ai chẳng muốn đi khi Alexander mời và đón chào họ với tư cách hoàng gia? Nhưng Alexander đã không muốn đem bất kì người nào hăm hở, vì người hăm hở đi chắc sẽ không phải là sannyasin thực. Ông ta tìm một sannyasin có tính đích thực nào đó.

Khi ông ta đi ngang qua vùng biên giới, ông ta thấy một sannyasin đặc biệt. Mọi người bảo ông ta, "Có một sannyasin sống trên bờ sông trong rừng. Ngài nên đem ông ấy đi cùng ngài."

Ông ta đi tới đó. Đầu tiên ông ta phái lính đem sannyasin này tới ông ta. Lính đi tới sannyasin này và nói, "Ông may mắn đấy! Cả nghìn sannyasin khác đã cầu xin Alexander đem họ đi nhưng ông ấy đã không chọn bất kì người nào trong số họ. Bây giờ Alexander Đại đế đã biểu lộ thiện cảm của ông ấy với ông và ông ấy muốn ông đi cùng ông ấy. Ông sẽ được đưa tới Hi Lạp với tư cách hoàng gia."

Sannyasin này nói, "Không ai có quyền lực hay dũng cảm để ép buộc một sannyasin đi bất kì chỗ nào."

Các lính bị choáng. Họ đã lính của Alexander hùng mạnh, và một sannyasin trần trụi dám nói với họ như thế này sao? Họ nói, "Đừng nói điều đó lần nữa, nếu không ông sẽ mất mạng."

Nhưng sannyasin này nói, "Không ai có thể lấy được sự sống mà ta đã bỏ nó theo cách riêng của ta. Đi và bảo Alexander của các ông rằng quyền lực của ông ta có thể chinh phục được mọi thứ, nhưng nó không thể chinh phục được người đã chinh phục bản thân họ."

Alexander hết sức ngạc nhiên! Những lời này là kì lạ, nhưng có ý nghĩa nữa vì ông ta cảm thấy rằng ông ta đã tìm thấy sannyasin mà ông ta đã từng tìm kiếm. Đích thân Alexander đi, gươm tuốt trần trong tay, và ông ta bảo sannyasin này, "Nếu ông không tới, ta sẽ chặt đầu ông."

Và sannyasin này trả lời, "Chặt đi! Và cũng như ông sẽ thấy rằng ông đã chặt cái đầu khỏi thân thể. Ta cũng sẽ thấy điều đó, ta cũng sẽ quan sát điều này xảy ra. Nhưng ông sẽ không có khả năng giết ta, vì ta là người quan sát." Và ông ấy tiếp tục, "Ta cũng sẽ thấy rằng cái đầu đã bị chặt ra - cho nên đừng bị cảm giác sai rằng ông có thể làm tổn thương ta theo cách nào đó. Ta ở bên ngoài điểm mà bất kì người nào có thể làm tổn thương ta."

Đây là lí do tại sao Krishna đã nói, "Cái mà lửa không thể đốt được, cái mà tên không thể xuyên được, cái mà kiếm không thể chém được, cái đây này đó, cái hiện hữu đó là ở bên trong chúng ta. Hiện hữu được tích hợp mà lửa không thể đốt được và tên không thể xuyên được là ở bên trong chúng ta."

Nhận biết về vô thân thể là nhận biết về việc bị đồng nhất với thân thể và bỏ sự đồng nhất với thân thể, việc bỏ cảm giác rằng bạn là thân thể. Nhưng bạn sẽ phải làm cái gì đó để bỏ việc đồng nhất. Bạn sẽ phải học cách bỏ nó. Và thân thể càng thuần khiết, càng dễ bỏ sự đồng nhất với thân thể. Thân thể càng trong trạng thái thuần khiết, bạn càng có thể nhanh chóng trở nên nhận biết rằng bạn không là thân thể. Đây là lí do tại sao làm thuần khiết thân thể là cơ sở và vô thân thể là quả tối thượng của nó.

Làm sao bạn có thể biết rằng bạn không là thân thể? Bạn sẽ phải trải nghiệm điều đó. Nếu đứng, ngồi, ngủ và thức bạn cố gắng nhớ, nếu có chút ít chính niệm, nếu có chút ít nhận biết về vận hành của thân thể, bạn sẽ lấy bước đầu tiên hướng tới việc tạo ra trống rỗng.

Khi bạn bước đi dọc theo con đường, nhìn sâu bên trong bản thân bạn và bạn sẽ thấy rằng có ai đó ở đó, người không bước đi. Bạn đang bước đi, tay bạn đang vung vẩy, nhưng có cái gì đó bên trong bạn mà không bước đi chút nào, cái chỉ quan sát bạn bước.

Khi bạn có đau nào đó trong tay hay chân bạn, khi bạn có đau ở bàn chân bạn, thế thì nhìn vào bên trong với nhận biết - bạn là cái đau, hay đó là thân thể bạn đau và bạn đang bị đồng nhất với cái đau? Khi có đau nào đó trong thân thể, trở nên nhận biết liệu đau này đang xảy ra cho bạn hay liệu bạn đang đơn giản chứng kiến cái đau, liệu bạn là nhân chứng cho cái đau không.

Khi bạn cảm thấy đói, nhìn với nhận biết để xem liệu bạn đói, hay thân thể bạn đói và bạn đơn giản chứng kiến điều này. Và khi có hạnh phúc, cũng quan sát và cảm thấy hạnh phúc này thực tại đang xảy ra ở đâu.

Với mọi điều đang xảy ra trong cuộc sống của bạn, trong khi bạn đang đứng, ngồi, bước, ngủ và thức, điều cần được nhớ là nhận biết để làm nỗ lực thường xuyên để nhìn xem liệu mọi sự thực tại đang xảy ra ở đâu. Chúng có thực tại đang xảy ra cho bạn hay bạn chỉ là nhân chứng?

Thói quen đồng nhất của bạn là sâu. Bạn thậm chí có thể bắt đầu khóc trong khi bạn đang xem phim hay kịch, hay bạn có thể bắt đầu cười. Khi đèn trong rạp bật lên bạn bí mật chùi nước mắt để cho không ai thấy chúng. Bạn đã khóc, bạn đã trở nên bị đồng nhất với bộ phim. Bạn trở nên bị đồng nhất với nhân vật chính, với nhân vật - cái gì đó đau đớn có thể đã xảy ra cho người đó, và bạn bị đồng nhất với đau đớn này và bắt đầu khóc.

Một tâm trí mà nghĩ rằng bất kì cái gì đang xảy ra cho thân thể là đang xảy ra cho bạn, là trong khổ và đau. Và chỉ một nguyên nhân cho mọi khổ của bạn, và đó là sự đồng nhất của bạn với thân thể. Và cũng chỉ có một nguyên nhân cho hạnh phúc, và đó là sự đồng nhất của bạn với thân thể tan vỡ và bạn trở nên nhận biết rằng bạn không là thân thể.

Với điều đó, nhớ đúng (chính niệm) là được cần. Nhớ đúng về các hoạt động của thân thể, nhận biết đúng, quan sát đúng các hoạt động của thân thể là được cần. Nó là quá trình: vô thân thể sẽ xảy ra qua quan sát đúng về thân thể.

Cần quan sát thân thể. Khi bạn đi ngủ ban đêm, điều quan trọng là nhận biết rằng thân thể bạn sắp đi ngủ, không phải bạn. Và đến sáng khi bạn ra khỏi giấc ngủ, điều quan trọng là nhận biết rằng thân thể bạn đang ra khỏi giấc ngủ, không phải bạn. Không phải là bạn đã ngủ, đó chỉ là thân thể bạn ngủ. Khi bạn ăn, nhận biết rằng thân thể bạn đang ăn, và khi bạn mặc quần áo, nhận biết rằng quần áo chỉ che đậy thân thể bạn, không che đậy bạn. Thế thì khi ai đó làm đau bạn, với nhận biết này bạn sẽ có khả năng nhớ rằng thân thể đang bị đau, không phải bạn. Theo cách này, với nhắc nhở thường xuyên, tại điểm nào đó sẽ có bùng nổ và sự đồng nhất sẽ bị phá vỡ.

Bạn có biết rằng khi bạn đang mơ bạn không nhận biết về thân thể bạn không? Và bạn có biết rằng khi bạn đang ngủ say bạn vẫn còn không nhận biết về thân thể bạn không? Bạn có nhớ mặt bạn không? Bạn càng đi sâu hơn vào bên trong bản thân bạn, bạn càng quên thân thể bạn. Trong mơ bạn không nhận biết về thân thể bạn; và trong mọi giấc ngủ say, trong trạng thái của vô ý thức, bạn không nhận biết về thân thể chút nào. Khi ý thức bắt đầu quay trở lại, sự đồng nhất của bạn với thân thể dần dần bắt đầu quay trở lại. Đến sáng, khi bạn đột nhiên thức dậy, nhìn vào bên trong đi, và bạn sẽ rõ ràng có khả năng thấy rằng sự đồng nhất của bạn với thân thể cũng đang thức dậy.

Có một thực nghiệm để phá vỡ sự đồng nhất này với thân thể. Nếu bạn liên tục làm nó một hay hai lần một tháng, nó sẽ giúp bạn phá vỡ sự đồng nhất này. Bây giờ cố hiểu thực nghiệm này.

Thả lỏng thân thể theo cùng cách như chúng ta đã làm cho buổi thiền đêm: bằng việc làm cho phòng tối, cho gợi ý với từng luân xa, thả lỏng thân thể, và đi vào trong thiền. Khi thân thể được thả lỏng - khi việc thở của bạn đã trở nên thả lỏng và con người bạn đã trở nên im lặng - cảm thấy dường như bạn đã chết. Và trở nên nhận biết bên trong bản thân bạn, vì bạn là chết, người nào trong những người yêu của bạn đang tụ tập quanh bạn. Quan sát hình ảnh của họ đang tụ tập quanh bạn - họ làm gì, người nào trong số họ khóc, người nào than, người nào gào thét, người nào tiếc thương - quan sát họ với sự sáng tỏ lớn; họ sẽ là thấy được cho bạn.

Thế rồi thấy rằng tất cả mọi người từ hàng xóm, người xung quanh, cũng như mọi người yêu của bạn đã tụ tập và để thân thể bạn vào quan tài. Quan sát cả điều đó nữa. Thấy mọi người đang mang quan tài, và để nó đi tới chỗ hoả thiêu; thế rồi để họ đặt nó lên dàn hoả thiêu.

Quan sát mọi điều này. Mọi điều này là tưởng tượng, nhưng nếu bạn thực nghiệm với mọi điều này trong tưởng tượng của bạn, bạn sẽ có khả năng thấy nó rất rõ ràng. Và thế rồi thấy rằng họ đã để thân thể chết của bạn lên dàn hoả thiêu; ngọn lửa đã bốc lên và thân thể chết của bạn đã biến mất.

Khi việc tưởng tượng của bạn đạt tới điểm mà thân thể chết đã biến mất và khói đã bay lên trời, ngọn lửa đã biến mất vào trong không khí và chỉ tro còn lại, ngay lập tức, với nhận biết toàn bộ, nhìn vào bên trong bản thân bạn vào điều đang xảy ra. Tại khoảnh khắc đó bạn sẽ đột nhiên thấy rằng bạn không là thân thể; tại khoảnh khắc đó sự đồng nhất sẽ bị phá vỡ toàn bộ.

Sau khi làm thực nghiệm này nhiều lần, khi bạn thức dậy sau khi làm nó, khi bạn bước đi, khi bạn nói, bạn sẽ biết rằng bạn không là thân thể. Chúng ta đã gọi trạng thái này là trạng thái vô thân thể. Ai đó đi tới biết bản thân mình qua quá trình này trở thành vô thân thể.

Nếu bạn làm điều này mọi lúc, trong hai mươi bốn giờ một ngày - bước đi, đứng dậy, ngồi xuống, nói và vẫn còn nhận biết rằng bạn không là thân thể - thế thì thân thể sẽ chỉ là trống rỗng. Và biết rằng bạn không là thân thể là hiếm hoi. Điều đó tuyệt đối hiếm hoi, không cái gì quí hơn điều này. Trở nên không đồng nhất với thân thể là tuyệt đối hiếm hoi.

Sau khi thân thể của bạn, ý nghĩ của bạn và cảm xúc của bạn đã được làm thuần khiết, nếu bạn làm thực nghiệm này với vô thân thể, điều đó sẽ xảy ra. Và thế thì nhiều thay đổi sẽ bắt đầu xảy ra trong cuộc sống của bạn. Mọi sai lầm của bạn, mọi hành động vô ý thức của bạn đều được kết nối với thân thể. Bạn đã không phạm một sai lầm hay làm một hành động sai mà không được kết nối với thân thể. Và nếu bạn trở nên nhận biết rằng bạn không là thân thể, không còn có bất kì khả năng nào cho khổ trong cuộc sống của bạn.

Thế thì nếu ai đó đâm bạn bằng kiếm bạn sẽ thấy rằng người đó đã chém thân thể bạn bằng kiếm, và bạn sẽ nhận biết rằng không cái gì đã xảy ra cho bạn. Bạn sẽ vẫn còn không bị chạm tới. Vào khoảnh khắc đó bạn sẽ giống như lá sen trong nước. Khoảnh khắc bạn trở nên nhận biết về vô thân thể của bạn, cuộc sống của bạn sẽ trở nên an bình, không bị quấy rối. Thế thì bất kì biến cố bên ngoài nào, bất kì sấm sét hay bão nào sẽ không chạm vào bạn vì chúng có thể chạm chỉ vào thân thể. Tác động của chúng chỉ trên thân thể; chúng chỉ ảnh hưởng tới thân thể. Nhưng bạn nghĩ, một cách sai lầm, rằng tác động là lên bạn - đây là lí do tại sao bạn khổ và cảm thấy đau hay hạnh phúc.

Đây là giai đoạn thứ nhất của việc rèn luyện tâm linh: bạn học trở nên tự do khỏi thân thể. Không khó học, và những người đã làm nỗ lực sẽ dứt khoát trải nghiệm nó.

Yếu tố thứ hai của rèn luyện tâm linh là tự do khỏi ý nghĩ. Cũng như tôi đã nói rằng vô thân thể xảy ra qua quan sát đúng về thân thể, tự do khỏi ý nghĩ xảy ra qua quan sát đúng các ý nghĩ của bạn. Yếu tố cơ bản của rèn luyện tâm linh là quan sát đúng. Trong ba giai đoạn này bạn phải nhìn bằng nhận biết đúng và quan sát đúng vào thân thể, tâm trí và cảm xúc.

Trở thành người quan sát về luồng ý nghĩ đang chảy qua tâm thức của bạn. Cũng như ai đó ngồi bên cạnh sông quan sát sông chảy qua, ngồi bên cạnh tâm trí của bạn và quan sát. Hay cũng như ai đó ngồi trong rừng và quan sát hàng chim bay qua, chỉ ngồi và quan sát. Hay cách ai đó quan sát trời mưa và mây bay, bạn chỉ quan sát mây các ý nghĩ di chuyển trong bầu trời tâm trí của bạn. Chim ý nghĩ bay, sông ý nghĩ chảy... theo cùng cách này, đứng im lặng trên bờ, bạn đơn giản ngồi và quan sát. Điều đó là cùng việc bạn đang ngồi trên bờ, quan sát các ý nghĩ chảy qua. Không làm bất kì cái gì, không can thiệp, không dừng chúng lại theo bất kì cách nào. Không đè nén theo bất kì cách nào. Nếu có ý nghĩ tới không dừng nó lại, nếu nó không tới không cố ép nó tới. Bạn đơn giản là người quan sát.

Trong việc quan sát đơn giản đó bạn sẽ thấy và trải nghiệm rằng ý nghĩ của bạn và bạn là tách rời - vì bạn có thể thấy rằng người đang quan sát ý nghĩ là tách rời khỏi ý nghĩ, khác với chúng. Và khi bạn trở nên nhận biết về điều này, an bình kì lạ sẽ bao bọc bạn vì bạn sẽ không có bất kì lo nghĩ thêm nữa. Bạn có thể ở giữa mọi loại lo nghĩ nhưng lo nghĩ sẽ không là của bạn. Bạn có thể ở giữa nhiều vấn đề nhưng các vấn đề sẽ không là của bạn. Bạn có thể được bao quanh bởi ý nghĩ nhưng bạn sẽ không là ý nghĩ.

Và nếu bạn trở nên nhận biết rằng bạn không là ý nghĩ, cuộc sống của những ý nghĩ này sẽ bắt đầu trở nên yếu hơn, chúng sẽ bắt đầu trở nên ngày càng không sống hơn. Sức mạnh của ý nghĩ của bạn nằm trong sự kiện rằng bạn nghĩ chúng là của bạn. Khi bạn tranh cãi với ai đó bạn nói, "Ý của tôi là..." Không ý nghĩ nào là của bạn. Mọi ý nghĩ là khác với bạn, tách rời khỏi bạn. Bạn chỉ là nhân chứng cho chúng.

Tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện để cho bạn hiểu điều này sâu hơn. Chuyện đã xảy ra cho Phật...

Một hoàng tử đã được khai tâm, và ngay vào ngày đầu tiên anh ta đi xin của bố thí. Anh ta xin thức ăn tại một cửa nhà mà Phật đã bảo anh ta đi. Anh ta nhận thức ăn, ăn và trở về. Nhưng khi anh ta về anh ta nói với Phật, "Xin thứ lỗi cho tôi, nhưng tôi sẽ không có khả năng đi tới đó lần nữa."

Phật hỏi, "Chuyện gì đã xảy ra?"

Anh ta nói, "Khi tôi đi, tôi phải đi hai dặm, và trên đường tôi đã nghĩ về thức ăn tôi muốn ăn. Và khi tôi đến cửa nhà đó, shravika, một ni cô theo Phật đã chuẩn bị chính thức ăn này. Tôi đã ngạc nhiên. Dầu vậy, tôi nghĩ điều đó là trùng hợp ngẫu nhiên. Nhưng thế rồi chuyện xảy ra là khi tôi ngồi xuống ăn, ý nghĩ tới với tâm trí tôi là khi tôi ở nhà tôi thường nghỉ vài phút mọi ngày. Và tôi đã nghĩ: ai sẽ hỏi mình bây giờ liệu mình có muốn nghỉ ngơi hôm nay không? Và ngay khi tôi nghĩ điều này, shravika đã nói, 'Người anh em, nếu anh muốn nghỉ một chốc sau khi anh đã ăn và nghỉ, tôi có nghĩa vụ và biết ơn, và nhà tôi sẽ được làm thuần khiết.'

"Tôi đã thực sự ngạc nhiên - nhưng thế rồi lần nữa tôi nghĩ điều đó phải là trùng hợp ngẫu nhiên mà ý nghĩ đã tới với tâm trí tôi và cô ấy cũng đã nhắc tới điều đó. Thế là tôi nằm xuống đã định nghỉ thì ý nghĩ lại tới với tâm trí tôi: hôm nay mình đã không có giường của riêng mình và không có phòng của riêng mình; hôm nay mình ở dưới mái nhà của ai đó khác, nằm trên chiếu của ai đó khác. Và vào lúc đó shravika đã nói từ đằng sau tôi, 'Ôi sư, giường không là của anh không là của tôi; và phòng không là của anh và không là của tôi.' Thế là tôi trở nên sợ!

"Thật khó mà tin được rằng những sự trùng hợp này có thể xảy ra lặp đi lặp lại, cho nên tôi đã nói với shravika, 'Ý nghĩ của tôi đi tới cô sao? Cô có nhận biết về sóng ý nghĩ nảy sinh trong tôi không?' Và shravika trả lời, 'Khi thiền liên tục, ý nghĩ của tôi đã biến mất, và giờ tôi có thể thấy ý nghĩ của người khác.' Thế là tôi thực sự hoảng sợ và chạy về đây với thầy. Xin thứ lỗi cho tôi, nhưng tôi sẽ không có khả năng đi tới đó lần nữa ngày mai."

Phật hỏi, "Nhưng sao không?"

Và anh ta trả lời, "Vì... làm sao tôi có thể nói điều đó được? Xin thứ lỗi cho tôi, chỉ xin đừng yêu cầu tôi đi tới đó lần nữa."

Nhưng Phật vẫn khăng khăng cho nên anh ta phải bảo ông ấy: "Nhìn thấy người đàn bà đẹp này, ý nghĩ thèm khát nào đó đã nảy sinh trong tôi - và cô ấy cũng phải đã có khả năng đọc được những ý nghĩ này. Bây giờ làm sao tôi có thể đối diện được cô ấy? Làm sao tôi sẽ có khả năng đứng ở cửa nhà cô ấy? Tôi không thể đi tới đó lần nữa được."

Nhưng Phật nói, "Ông sẽ đơn giản phải đi tới đó. Nó là một phần của thiền của ông. Chỉ theo cách này ông sẽ trở nên nhận biết về ý nghĩ của ông."

Anh ta bất lực... anh ta phải đi tới đó ngày hôm sau. Nhưng ngày hôm sau đó không phải là cùng người đàn ông đã đi tới đó. Lần thứ nhất anh ta đã bước đi dọc con đường mà ngủ: anh ta đã không nhận biết về ý nghĩ nào đã diễn ra qua tâm trí anh ta. Ngày hôm sau anh ta đã đi với nhận biết, vì bây giờ có sợ. Anh ta đã đi tới đó một cách có ý thức. Và khi anh ta tới cửa nhà cô ấy, anh ta đã đợi một khoảnh khắc trước khi bước lên bậc. Anh ta đã làm cho bản thân mình nhận biết và anh ta đã hội tụ nhận biết của mình vào bên trong. Phật đã nói, "Cứ nhìn vào bên trong và không làm bất kì cái gì - đơn giản nhận biết rằng không ý nghĩ nào là không được thấy. Đơn giản nhận biết rằng không ý nghĩ nào trôi qua ông mà không có việc thấy nó của ông."

Anh ta trèo lên bậc, quan sát bên trong bản thân mình. Anh ta gần như có thể thấy việc thở của mình. Anh ta thậm chí có thể thấy chuyển động của tay và chân mình. Và khi anh ta ăn, anh ta đã nhận biết về từng và mọi miếng nhai. Cứ dường như ai đó khác đang ăn thức ăn và anh ta đơn giản quan sát.

Khi bạn bắt đầu quan sát bản thân bạn sẽ có hai luồng chảy bên trong bạn: một luồng đang làm và một luồng chỉ quan sát. Sẽ có hai phần bên trong bạn: một phần là người làm và một phần chỉ là người quan sát.

Anh ta đã ăn thức ăn, vậy mà có một người ăn thức ăn và ai đó khác quan sát. Ở Ấn Độ chúng ta nói - và mọi người trên thế giới, những người đã biết đều nói - "Người đang quan sát là bạn, và người đang làm không là bạn."

Anh ta đã quan sát. Anh ta ngạc nhiên! Anh ta trở về với Phật vừa nhảy múa và anh ta nói với ông ấy, "Điều này thật tuyệt! Tôi đã khám phá ra cái gì đó. Tôi đã có hai kinh nghiệm: một kinh nghiệm là ở chỗ khi tôi nhận biết toàn bộ, ý nghĩ dừng lại. Khi tôi nhìn vào bên trong với nhận biết toàn bộ, ý nghĩ dừng lại. Kinh nghiệm thứ hai là ở chỗ khi ý nghĩ dừng lại tôi thấy rằng người làm là khác với người quan sát."

Phật nói, "Đó là chìa khoá. Và người thấy nó đã tìm thấy mọi thứ."

Trở thành người quan sát các ý nghĩ của bạn đi, nhưng không là người nghĩ - nhớ lấy, không là người nghĩ nhưng là người quan sát ý nghĩ.

Đây là lí do tại sao chúng ta gọi các hiền nhân là người thấy, không là người nghĩ. Mahavira không là người nghĩ, Phật không là người nghĩ; họ là người thấy, người quan sát. Người nghĩ là người ốm. Người không biết, họ nghĩ. Người không nghĩ, họ quan sát. Họ có khả năng thấy nó, nó là thấy được với họ.

Và cách để thấy nó là bằng việc quan sát ý nghĩ bên trong bạn. Đứng, ngồi, ngủ hay thức, quan sát bất kì luồng chảy nào của ý nghĩ đang trôi qua bạn và không bị đồng nhất với bất kì ý nghĩ nào dường như bạn là nó. Để ý nghĩ của bạn chảy tách rời khỏi bạn và bạn là tách rời khỏi chúng.

Nên có hai luồng chảy bên trong bạn. Người bình thường, người chỉ nghĩ, chỉ có một luồng chảy. Thiền nhân có hai luồng chảy bên trong người đó, ý nghĩ và việc quan sát. Thiền nhân có hai luồng chảy song song bên trong người đó, ý nghĩ và việc chứng kiến.

Người thường có một luồng bên trong người đó, luồng ý nghĩ. Người chứng ngộ cũng chỉ một luồng chảy bên trong người đó, luồng của đơn giản quan sát. Cố hiểu điều này: người thường có một luồng chảy ý nghĩ bên trong người đó, người quan sát đang ngủ; thiền nhân có hai luồng song song bên trong người đó, ý nghĩ và việc quan sát. Bên trong người chứng ngộ chỉ một luồng còn lại, đó là quan sát. Suy nghĩ đã chết.

Nhưng bởi vì bạn đã học quan sát từ trạng thái của suy nghĩ, bạn sẽ phải suy ngẫm về ý nghĩ và quan sát ngay bên cạnh. Nếu chúng ta phải chuyển từ ý nghĩ sang quan sát, chúng ta sẽ phải suy ngẫm về ý nghĩ và việc quan sát đồng thời. Đây là điều tôi gọi là quan sát đúng; đây là điều tôi gọi là nhớ đúng. Mahavira đã gọi nó nó là 'thông minh thức tỉnh'; lưu tâm và thông minh thức tỉnh. Người đang quan sát ý nghĩ là thông minh thức tỉnh của bạn. Rất dễ tìm người suy nghĩ, nhưng khó tìm ra ai đó có thông minh thức tỉnh.

Đánh thức thông minh của bạn đi. Tôi đã bảo bạn cách đánh thức nó - bằng việc quan sát ý nghĩ của bạn với nhận biết.

Nếu bạn quan sát hành động của thân thể, thân thể sẽ biến mất; nếu bạn quan sát các ý nghĩ đang chạy đua, quá trình ý nghĩ, thế thì ý nghĩ sẽ biến mất; và nếu bạn quan sát kĩ cảm xúc của bạn, thế thì cảm xúc sẽ biến mất.

Tôi đã nói về việc làm thuần khiết cảm xúc, cho phép yêu thế vào chỗ của hận và tình bạn thế vào chỗ của thù hằn. Bây giờ tôi cũng bảo bạn nhận biết về chân lí này: có một chiều hướng đằng sau người đang yêu và người đang ghét, cái chỉ là nhận biết - cái không yêu không ghét. Nó đơn giản là nhân chứng. Nó lúc thì quan sát hận và lúc thì quan sát yêu xảy ra, nhưng nó đơn giản là việc chứng kiến, nó đơn giản là việc quan sát.

Khi tôi ghét ai đó, chẳng phải tại điểm nào đó tôi trở nên nhận biết về sự kiện rằng tôi đang ghét đó sao? Và khi tôi yêu ai đó, chẳng phải tôi biết từ bên trong bằng cách nào đó rằng tôi đang yêu ai đó sao? Cái mà là nhận biết là ở đằng sau yêu và hận, nó là tâm thức của bạn, cái ở đằng sau thân thể, ý nghĩ và cảm xúc của bạn - đằng sau mọi thứ. Đây là lí do tại sao các kinh sách cổ gọi nó là neti-neti, không cái này không cái nọ. Nó không là thân thể không là ý nghĩ không là cảm xúc. Nó không là cái gì trong những cái này. Và nơi không có gì, có người quan sát, người thấy, tâm thức chứng kiến, hồn.

Cho nên nhớ là người quan sát cảm xúc của bạn nữa. Cuối cùng bạn sẽ phải đi tới cái mà là việc thấy thuần khiết duy nhất. Cái là việc thấy thuần khiết duy nhất phải được lưu giữ. Việc thấy thuần khiết đó là thông minh. Chúng ta đã gọi việc thấy thuần khiết đó là trí huệ. Chúng ta gọi việc thấy thuần khiết đó là tâm thức. Đó là mục đích tối thượng của yoga và của mọi tôn giáo.

Phẩm chất cơ bản của rèn luyện tâm linh bên trong là quan sát đúng, quan sát đúng về các hành động của thân thể, về quá trình ý nghĩ và về luồng chảy bên trong của cảm xúc. Người trở thành nhân chứng sau khi đã trải qua ba tầng này sẽ đạt tới bờ bên kia. Và đạt tới bờ bên kia là gần như đạt tới mục đích. Người nào đó vẫn còn bị mắc vào trong bất kì một trong ba điều này là vẫn còn bị buộc vào bờ bên này. Người đó chưa đạt tới mục đích.

Tôi đã nghe một câu chuyện:

Hôm đó là đêm trăng tròn... như đêm nay. Trăng tròn vành vạnh và đó là đêm rất đẹp, cho nên một số người bạn cảm thấy thích đi thuyền giữa đêm. Họ muốn có vui đùa nào đó, cho nên trước khi trèo lên thuyền họ đã uống nhiều rượu.

Thế rồi họ vào trong thuyền, lấy mái chèo và bắt đầu chèo thuyền đi. Họ chèo một lúc lâu.

Khi buổi sáng ló ra và gió lạnh bắt đầu thổi, họ lấy lại cảm giác và ý nghĩ, "Chúng ta đi được bao xa rồi? Chúng ta đã chèo cả đêm."

Nhưng khi họ nhìn kĩ lại họ thấy rằng họ vẫn ở dọc cùng bờ nơi họ đã từng ở đêm hôm trước. Thế rồi họ nhận ra điều họ đã quên làm: họ đã chèo thuyền trong thời gian lâu thế, nhưng họ đã quên cởi dây buộc thuyền.

Và người nào đó đã không cởi dây buộc thuyền của mình ra khỏi bờ dù có thể khổ và khóc nhiều tới đâu, trong đại dương vô hạn này của điều thiêng liêng, người đó sẽ không đi tới bất kì chỗ nào.

Con thuyền tâm thức của bạn bị buộc vào cái gì? - nó bị buộc vào thân thể của bạn, vào ý nghĩ của bạn và vào cảm xúc của bạn. Thân thể, ý nghĩ và cảm xúc - đó là bờ của bạn. Trong trạng thái say bạn có thể liên tục chèo cả đời, cả đời vô tận. Và sau cả đời vô tận khi làn gió mát của suy nghĩ thức tỉnh, của trí huệ nào đó chạm vào bạn, khi tia sáng nào đó chạm vào bạn và bạn thức dậy và nhìn, bạn sẽ thấy rằng bạn đã phí hoài cả đời chèo thuyền và rằng bạn đã từng bị buộc vào cùng bờ nơi bạn bắt đầu. Và thế thì bạn sẽ thấy sự kiện đơn giản là bạn đã quên không cởi dây buộc thuyền.

Học cách cởi dây buộc thuyền đi. Chèo là rất dễ dàng, nhưng cởi dây buộc thuyền là rất khó. Bình thường cởi dây buộc thuyền là rất dễ và chèo thuyền là khó hơn. Nhưng khi có liên quan tới dòng đời, rất khó cởi dây buộc thuyền nhưng rất dễ chèo thuyền. Ramakrishna có lần đã nói, "Cởi dây buộc thuyền của ông ra, giương buồm lên và gió của điều thiêng liêng sẽ đem ông đi - ông thậm chí sẽ không cần chèo."

Điều ông ấy nói là đúng - nếu bạn cởi dây buộc thuyền bạn sẽ thấy rằng gió của điều thiêng liêng đã thổi và chúng sẽ đem bạn đi xa khỏi bờ. Và chừng nào bạn chưa đạt tới bờ xa hơn, bạn sẽ không biết phúc lạc là gì. Nhưng đầu tiên bạn phải cởi đây buộc thuyền đã.

Thiền nghĩa là bạn cởi dây buộc thuyền. Tại sao những người đó không có khả năng cởi dây buộc thuyền của họ? Họ say, họ vô ý thức. Và đến sáng khi họ cảm thấy gió lạnh và quay lại nhận biết của họ, họ thấy rằng thuyền vẫn còn bị buộc vào bờ sông.

Tôi đã nói về quan sát đúng. Quan sát đúng là đối lập của vô ý thức. Bạn ở trong trạng thái vô ý thức, và đây là lí do tại sao bạn đã buộc con thuyền vào thân thể bạn, vào ý nghĩ của bạn và vào cảm xúc của bạn. Nếu bằng việc cảm thấy gió lạnh của quan sát đúng bạn trở nên tỉnh táo, thế thì sẽ không khó cởi dây buộc thuyền. Vô ý thức đang ôm giữ con thuyền, ý thức sẽ đặt con thuyền vào tự do. Và quan sát đúng trong mọi hành động là cách thức của ý thức.

Chỉ có một rèn luyện tâm linh bên trong và đó là nhớ đúng - nhớ đúng hay thông minh đúng hay ý thức đúng. Nhớ điều này, vì điều rất quan trọng là dùng nó thường xuyên, liên tục.

Nếu ba việc làm thuần khiết và ba trống rỗng có thể xảy ra... Ba việc làm thuần khiết sẽ giúp mang tới ba trống rỗng. Nếu ba trống rỗng được trải nghiệm, nó là samadhi, chứng ngộ. Samadhi là cánh cửa tới chân lí, tới cái ngã, tới điều thiêng liêng. Với người thức tỉnh trong samadhi, thế giới biến mất. Biến mất không có nghĩa là những bức tường này sẽ biến mất và không có nghĩa là bạn sẽ biến mất. Biến mất ngụ ý rằng những bức tường này sẽ không còn là tường và bạn sẽ không còn là bạn. Khi chiếc lá di chuyển, bạn sẽ không chỉ thấy chiếc lá mà còn thấy sinh lực cái làm nó di chuyển; và khi gió thổi bạn sẽ không chỉ cảm thấy gió mà còn thấy sức mạnh làm cho chúng thổi; và thế thì ngay cả trong từng và mọi hạt bụi bạn sẽ thấy không chỉ cái hữu tử, mà còn cả cái bất tử. Thế giới sẽ biến mất theo nghĩa rằng điều thiêng liêng sẽ xuất hiện.

Thượng đế không phải là đấng sáng tạo ra thế giới. Hôm nay ai đó đã hỏi tôi, "Ai tạo ra thế giới?"

Bạn ở gần núi, bạn ở trong thung lũng và bạn hỏi, "Ai đã tạo ra những thung lũng này và những cây này? Ai tạo ra chúng?" Bạn sẽ liên tục hỏi điều này cho tới khi bạn trải nghiệm cho bản thân bạn. Và một khi bạn đã đi tới biết bạn sẽ không còn hỏi ai đã tạo ra chúng, bạn sẽ biết - đó là bản thân sự tồn tại. Không có đấng sáng tạo. Bản thân sự tồn tại là đấng sáng tạo. Khi bạn có mắt bạn sẽ có khả năng thấy, bạn sẽ thấy rằng bản thân sự sáng tạo là đấng sáng tạo. Và thế giới bao la này quanh bạn sẽ trở thành điều thiêng liêng. Điều thiêng liêng không được trải nghiệm trong việc đối lập với thế giới: khi thái độ trần tục biến mất, điều thiêng liêng xuất hiện.

Trong trạng thái đó của samadhi bạn sẽ biết chân lí - chân lí bị che màn đó, chân lí mà thường bị ẩn kín. Và nó bị ẩn kín bởi cái gì? Nó bị ẩn kín chỉ bởi vô nhận biết của bạn. Không có màn che nào che đậy chân lí, màn che là ở trên mắt riêng của bạn. Đây là lí do tại sao người bỏ màn che ra khỏi mắt mình đi tới biết chân lí.

Và tôi đã bảo bạn cách bỏ màn che ở ngay trước mắt bạn - ba việc làm thuần khiết và ba trống rống sẽ giúp bạn loại bỏ những màn che này khỏi mắt bạn.

Và khi mắt không có bất kì màn che nào, điều đó được gọi là samadhi. Cái nhìn thuần khiết đó mà không có bất kì màn che nào là samadhi.

Samadhi là mục đích tối thượng của tôn giáo - của mọi tôn giáo, của mọi yoga. Tôi đã nói về nó rồi. Suy ngẫm về nó đi, suy tư về nó và suy xét về nó đi. Nghĩ về nó, cho nó ý nghĩ nào đó và để nó chìm vào trong con người bạn. Cũng giống như người làm vườn, ai đó gieo hạt mầm một ngày nào đó sẽ thấy rằng hoa đã nở bung. Và ai đó làm việc chăm chỉ đào trong mỏ một ngày nào đó sẽ thấy kim cương và đá quí. Và ai đó người lặn xuống nước và đi sâu vào nước, một ngày nào đó sẽ thấy người đó đã mang lên ngọc trai.

Người có khao khát và người dũng cảm sẽ thấy cuộc sống của mình được biến đổi, người đó sẽ tiến bộ. Trèo núi không phải là thách thức lớn như biết bản thân người ta. Và điều đáng bẽ mặt cho người thông minh, người có sức mạnh và năng lượng là không biết tới bản thân người đó. Từng người riêng đều có thể có quyết tâm để biết chân lí, biết bản thân người đó và biết chứng ngộ. Với quyết tâm này và bằng việc dùng các nền móng này bất kì người nào cũng có thể thành công. Nghĩ về điều này đi.

Bây giờ chúng ta sẽ ngồi cho thiền đêm. Lần nữa, tôi sẽ nói cho bạn cái gì đó về thiền đêm. Hôm qua tôi đã nói cho các bạn về năm luân xa trong thân thể: có các phần của thân thể bạn được kết nối với những luân xa này. Nếu bạn thả lỏng những luân xa đó, nếu bạn liên tục gợi ý cho chúng rằng chúng đang thả lỏng, thế thì những phần đặc biệt đó của thân thể bạn sẽ đồng thời trở nên được thả lỏng.

Luân xa thứ nhất là luân xa muladhar. Luân xa thứ nhất có thể được cảm thấy ở gần bộ phận sinh dục. Bạn sẽ chỉ dẫn cho luân xa này trở nên được thả lỏng. Hội tụ chú ý của bạn vào nó một cách toàn bộ, bảo nó trở nên được thả lỏng.

Bạn sẽ nghĩ, "Nhưng cái gì sẽ xảy ra chỉ bằng việc nói điều đó? Làm sao chân tôi sẽ trở nên được thả lỏng chỉ bởi vì tôi bảo chúng thả lỏng? Nếu tôi bảo thân thể đông cứng, làm sao nó sẽ đông cứng?"

Không cần lấy mấy thông minh để hiểu điều nhỏ thế. Khi bạn nói với bản thân bạn, "Tay, cầm khăn tay lên!" - tay nhặt khăn tay lên thế nào? Và khi bạn bảo chân bạn bước đi, chúng bước thế nào? Và khi bạn bảo chân bạn không bước, chúng dừng lại thế nào? Từng và mọi nguyên tử của thân thể bạn tuân theo mệnh lệnh của bạn. Nếu nó không tuân theo mện lệnh của bạn, thân thể không thể vận hành được. Bạn bảo mắt bạn nhắm lại và chúng nhắm. Có một ý nghĩ bên trong, và mắt nhắm lại. Tại sao? Bạn nghĩ không có kết nối nào giữa ý nghĩ và mắt sao? Nếu như không có, bạn có thể ngồi bên trong nghĩ rằng mắt bạn phải đóng lại, và chúng có thể không đóng. Và bạn có thể nghĩ rằng chân bạn phải bước đi, và chúng có thể không chuyển động.

Bất kì cái gì tâm trí nói, nó lập tức đạt tới thân thể. Nếu bạn chỉ có thông minh chút ít, bạn có thể làm cho thân thể bạn làm bất kì cái gì. Điều bạn đang làm cho nó làm mọi ngày chỉ là tự nhiên. Nhưng bạn có biết rằng ngay cả điều đó cũng không tuyệt đối là tự nhiên không; ngay cả ở đó, sức mạnh của gợi ý vẫn đang làm việc. Bạn có biết rằng nếu đứa con của con người được nuôi lớn lên giữa các con vật, nó sẽ không có khả năng đứng thẳng không? Sự vụ như thế này đã xảy ra.

Một thời gian trước đây, trong khu rừng gần Lucknow, đã có một sự vụ như vậy. Một cậu bé được tìm thấy, người đã được bầy sói nuôi lớn. Sói thích mang trẻ con ra khỏi làng, và đôi khi sói cũng nuôi nấng chúng. Nhiều sự vụ như vậy đã xảy ra. Cho nên quãng bốn năm trước một cậu bé mười bốn tuổi, người đã được sói nuôi nấng đã được đem về từ rừng. Sói đã mang nó đi khỏi làng như một đứa trẻ nhỏ, và chúng đã cho cậu bé sữa và nuôi nấng cậu bé.

Cậu bé mười bốn tuổi đó đã tuyệt đối là sói: cậu bé bước đi trên cả bốn chi, cậu bé không thể đứng thẳng được. Cậu bé làm làm ra âm thanh như sói, và cậu bé dữ tợn. Nếu như cậu bé được con người ôm cậu bé sẽ cắn sống người đó, nhưng cậu bé đã không có khả năng nói. Bây giờ tại sao cậu bé mười bốn tuổi không có khả năng nói? Và nếu bạn bảo cậu bé nói, thử nói, cậu bé sẽ làm gì? Và tại sao cậu bé mười bốn tuổi không thể đứng thẳng được? - vì điều đó đã không bao giờ được gợi ý cho cậu bé để đứng thẳng, cho nên điều đó không bao giờ xuất hiện cho cậu bé để làm điều đó.

Khi trẻ nhỏ được sinh trong nhà bạn, khi nó thấy tất cả các bạn bước đi, điều đó cho nó ý tưởng này. Thấy mọi người bước đi khắp quanh nó, dũng cảm của nó lớn lên và dần dần, dần dần nó nhận được ý tưởng rằng có thể đứng lên trên hai chân và bước đi. Nó nhận ý tưởng này, và điều đó xuyên thấu sâu hơn vào trong tâm thức của nó. Thế rồi nó lấy dũng cảm để bước đi và làm nỗ lực. Khi nó thấy người khác nói, nó có được ý tưởng rằng có thể nói; thế rồi nó làm nỗ lực để nói. Dây thanh quản, cái tạo khả năng cho nó nói, trở nên được kích hoạt.

Có nhiều tuyến bên trong chúng ta mà không hoạt động. Nhớ, việc phát triển toàn bộ của con người còn chưa xảy ra. Những người biết khoa học về thân thể nói rằng chỉ một phần rất nhỏ của não người là hoạt động. Phần còn lại là bất hoạt toàn bộ, nó dường như không có bất kì chức năng nào. Và các nhà khoa học đã không có khả năng khám phá ra chức năng của chúng. Vậy mà, những phần đó dường như không có chức năng. Phần lớn não của bạn đang nằm đó không được dùng toàn bộ. Nhưng yoga nói rằng tất cả những phần này có thể trở nên hoạt động. Và đi xuống từ con người, trong con vật một phần thậm chí nhỏ được được dùng - phần lớn hơn của não con vật không được dùng. Khi bạn đi xuống thang thậm chí xa hơn, một phần thậm chí lớn hơn của não của các con vật thấp hơn không được dùng.

Nếu như chúng ta có khả năng xem xét não của Phật và Mahavira, chúng ta chắc đã thấy rằng toàn thể não của họ đã được dùng; không phần nào ngủ. Toàn thể năng lực não của họ được dùng, và trong bạn chỉ một phần nhỏ được dùng.

Bây giờ để cho phần đó, phần không được dùng trở nên hoạt động, bạn sẽ phải cho bản thân bạn các gợi ý; bạn sẽ phải làm nỗ lực. Yoga đã thử làm cho những phần đó của não thành hoạt động bằng việc làm việc trên các luân xa. Yoga là khoa học, và một thời gian sẽ tới khi yoga sẽ trở thành khoa học lớn nhất trên thế giới.

Như tôi đã nói, bằng việc hội tụ chú ý của bạn vào năm luân xa này và bằng việc làm các gợi ý cho những phần đặc biệt của thân thể bạn, những luân xa này sẽ trở nên thường xuyên được thả lỏng. Bạn sẽ cho luân xa thứ nhất một gợi ý để thả lỏng và đồng thời bạn sẽ tưởng tượng rằng chân đang thả lỏng - và chân sẽ trở nên thả lỏng. Thế rồi bạn sẽ chuyển lên. Bạn sẽ gợi ý cho luân xa thứ hai gần rốn trở nên được thả lỏng, và mọi cơ quan quanh rốn sẽ thả lỏng. Thế rồi bạn sẽ chuyển lên trên, và bạn sẽ gợi ý cho luân xa thứ ba gần tim rằng nó sẽ thả lỏng, và toàn thể phức hợp của tim sẽ trở nên được thả lỏng. Và lần nữa chuyển lên trên và gợi ý cho luân xa thứ tư giữa hai mắt rằng nó phải trở nên thả lỏng, và mọi cơ trên mặt bạn sẽ thả lỏng. Chuyển lên thậm chí xa hơn và gợi ý cho luân xa thứ năm rằng nó phải thả lỏng, và mọi thứ bên trong não sẽ trở nên được thả lỏng và im lặng.

Bạn càng toàn bộ trong việc làm các gợi ý, việc xảy ra sẽ càng toàn bộ hơn. Sau khi rèn luyện điều đó liên tục trong vài ngày bạn sẽ bắt đầu cảm thấy kết quả.

Đừng sợ nếu bạn không cảm thấy kết quả ngay. Nếu không cái gì xảy ra nhanh chóng, không có nhu cầu cảm thấy lo âu. Cho dù có phải mất nhiều kiếp để ai đó người khao khát khám phá hồn, điều đó là không mấy thời gian. Chúng ta mất nhiều năm chỉ để học những thứ bình thường. Cho nên bằng việc làm thực nghiệm này với quyết tâm toàn bộ, kiên nhẫn và im lặng, kết quả được đảm bảo.

Bạn sẽ thả lỏng thân thể bằng việc cho các gợi ý với năm luân xa này. Thế rồi, khi tôi bảo bạn thả lỏng việc thở, để nó thả lỏng. Và tôi sẽ bảo bạn rằng việc thở của bạn đang trở nên im lặng... thế thì làm gợi ý này. Chung cuộc tôi sẽ bảo bạn rằng các ý nghĩ của bạn đang biến mất và tâm trí đang trở thành trống rỗng.

Đây sẽ là thực nghiệm thiền của chúng ta. Nhưng trước thiền này, chúng ta sẽ làm các gợi ý này trong hai phút, và trước khi làm những gợi ý này trong hai phút chúng ta sẽ làm quyết tâm năm lần.

Bây giờ chúng ta sẽ bắt đầu thiền đêm. Mọi người phải nằm ra cho thiền này. Nó chỉ được làm khi nằm ra. Cho nên tạo ra không gian cho bản thân bạn đi. Chúng ta sẽ ngồi và làm quyết tâm, làm gợi ý, và thế rồi nằm ra.

Xem Chương 8 – Quay về Mục Lục

..............................