Read more
(Đọc hoặc download miễn phí hàng trăm quyển sách của Osho tại đây)
Đạo Nguyên Thiền Sư (Dogel)
Tìm Kiếm Và Hoàn Thành – Osho
Bài Nói Về Thiền
Chương 2. Củi Và Tro
Nghe hoặc Tải MP3 'Đạo Nguyên Thiền Sư (Dogel) - Tìm Kiếm Và Hoàn Thành' ê
Thưa Thầy kính yêu của chúng tôi,
Đạo Nguyên tiếp tục:
Khi chúng ta từ thuyền nhìn lên bờ, chúng ta có cảm giác sai lầm
dường như bờ đang đi. Nhưng khi chúng ta nhìn vào thuyền một cách chú ý, chúng
ta thấy rằng chính thuyền của mình mới thực sự chuyển động.
Tương tự vậy, khi chúng ta thấy tất cả mọi sự vật với ý niệm lừa
dối rằng thân thể và tâm trí chúng ta là tách biệt lẫn nhau, thì chúng ta nghĩ
sai tâm trí bẩm sinh và tự nhiên là vĩnh hằng. Nhưng khi chúng ta nhận ra rằng
thân thể và tâm trí chúng ta là không thể tách rời được, thì chúng ta thấy rõ
ràng rằng tất cả mọi sự vật đều không bản chất.
Củi, khi bị đốt, trở thành tro; tro chưa bao giờ chuyển ngược lại
thành củi. Dầu vậy, chúng ta không nên coi củi là cái tới trước, và tro là cái
tới sau. Chúng ta phải nhận ra rằng củi đang ở trong vị trí của củi dù có hay
không có cái trước hay cái sau. Tro đang ở trong vị trí của tro dù có hay không
có cái trước và sau.
Chúng ta không thể quay lại sống sau chết của mình chẳng khác gì
củi không thể trở thành củi sau khi đã biến thành tro. Do đó, trong Phật giáo
người ta nói rằng sống không bao giờ trở thành chết; sống là ở ngoài khái niệm
về sống. Nó nói rằng chết không trở thành sống; chết là ở ngoài khái niệm về chết.
Sống và chết cả hai đều chỉ là giai đoạn thời gian, cũng giống như mùa đông và
mùa xuân.
Giống thế, chúng ta phải không nghĩ rằng mùa đông trở thành mùa
xuân, hay nói rằng mùa xuân trở thành mùa hè.
Maneesha, Đạo Nguyên về
cơ bản quan tâm tới ý tưởng hoá thân. Ki tô giáo không chấp nhận nó, Mô ha mét
giáo không chấp nhận nó, mà Do Thái giáo cũng không chấp nhận nó; nó chỉ được
các tôn giáo đã sinh ra ở Ấn Độ chấp nhận. Họ có thể khác nhau trên mọi khía cạnh
của cuộc sống, nhưng một điểm họ tuyệt đối đồng ý. Và đó không phải là đồng ý
cho một ngày - trong hàng nghìn năm họ đã đồng ý về ý tưởng hoá thân.
Trong Ki tô giáo hay Mô
ha mét giáo hay Do Thái giáo khoảng sống của bạn rất ngắn ngủi, chỉ giữa cái nôi
và nấm mồ - có thể bẩy mươi năm hay tám mươi năm. Với cái chết bạn bị kết thúc.
Nhưng trong kinh nghiệm phương Đông, với cái chết bạn chỉ thay đổi hình dạng của
mình. Bạn không bị kết thúc, bạn vẫn tiếp tục. Sự liên tục của bạn là vĩnh hằng.
Bạn sẽ lấy nhiều hình dạng...
nhiều kinh nghiệm, nhiều cách hiện hữu.
Toàn thể vũ trụ này đều
được phương Đông quan niệm như thời kì dạy học. Cây cối đang học là cây cối,
chim chóc đang học là chim chóc. Toàn thể vũ trụ này đích xác là một trường đại
học vĩ đại, cơ hội để học một hình dạng này và cũng để học rằng đằng sau hình dạng
đó còn ẩn giấu con người vô dạng của bạn.
Hàng nghìn lần bạn đã sống
trong những hình dạng khác nhau, kinh nghiệm các cách thức khác nhau. Chắc chắn
việc là cây là kinh nghiệm hoàn toàn khác với việc là chim hay là sư tử. Nhưng
cuộc sống bản chất là một. Từ kinh nghiệm này về cuộc sống bản chất mà lí thuyết
về hoá thân đã nảy sinh. Và nếu bạn đi sâu hơn vào lãnh thổ của mình... bạn có
thể đi sâu tới mức bạn sẽ bắt đầu chạm tới không chỉ việc sinh của bạn, chín
tháng trong bụng mẹ của bạn, mà còn chạm tới cái chết của hình dạng trước đây.
Việc biết rằng bạn đã từng
ở đây từ trước là một kinh nghiệm vô biên, bởi vì điều đó đem chiều hướng khác
cho tâm thức của bạn; nếu bạn đã từng ở đây trong quá khứ, bạn sẽ lại ở đây
trong tương lai. Quá khứ và tương lai cả hai đều trong cân bằng - khoảnh khắc
hiện tại chỉ là khoảnh khắc cân bằng. Và nếu bạn có thể đào sâu vào trong khoảnh
khắc hiện tại, bạn có thể kinh nghiệm không chỉ các kiếp sống quá khứ của mình;
có khả năng - nếu nỗ lực của bạn thực sự là toàn bộ - bạn có thể bắt đầu có những
thoáng nhìn về những khả năng tương lai của bạn.
Phật Gautam tương truyền
đã nói rằng chúng ta không bao giờ bắt đầu cuộc hành trình của mình - nó là
vĩnh hằng. Bằng việc thám hiểm bên trong mình, bạn không thể đạt tới nơi bạn đã
bắt đầu cuộc hành trình - nó là vĩnh hằng. Điểm dừng đó bạn không thể tìm được.
Bạn bao giờ cũng phải di chuyển, du hành. Cho nên không thể tìm được chỗ bắt đầu,
nó không có đó. Nhưng chỗ kết thúc có thể được tìm thấy.
Bạn sẽ ngạc nhiên mà
nghĩ về nó - rằng chết bình thường không phải là chết bởi vì tâm thức đi vào dạng
khác. Chim trở thành cây, cây trở thành con vật, con vật trở thành con người.
Nhưng nếu kinh nghiệm của bạn về tất cả các kiếp quá khứ bỗng nhiên loé lên cho
bạn ý tưởng rằng bạn là vĩnh hằng, thì chính khoảnh khắc đó bạn sẽ không bị đồng
nhất với cấu trúc thân-tâm nữa. Và việc không đồng nhất này là cái chết thực.
Bây giờ bạn sẽ không lấy hình dạng khác nữa, bạn sẽ đi vào trong cái vô dạng.
Điều đó được gọi là chết vĩ đại.
Nhưng để có chết vĩ đại
bạn cần có sống vĩ đại. Việc sống bình thường hờ hững đến độ chết bình thường
không thể tạo ra thay đổi gì nhiều; nó chỉ có thể thay đổi quần áo, cái túi giấy
mà trong đó bạn đã từng sống. Để bung ra ngoài tất cả các dạng - nhận biết vô
cùng, mãnh liệt, toàn bộ... bạn phải kéo toàn bộ bản thân mình về một điểm - và
bỗng nhiên tất cả các hình dạng biến mất. Cũng giống như làn gió thoảng, vô
hình, bạn đi vào trong cái vô dạng. Điều này phải được ghi nhớ trước khi tôi
nói về Đạo Nguyên, bởi vì điều đó đích xác là nền tảng của điều ông ấy đang cố
gắng nói theo cách Thiền.
Đạo Nguyên tiếp tục:
Khi chúng ta nhìn từ
thuyền lên bờ, chúng ta có cảm giác sai lầm dường như bờ đang đi. Nhưng khi
chúng ta nhìn vào thuyền một cách chú ý, chúng ta thấy rằng chính thuyền của
mình mới thực sự chuyển động.
Bây giờ rất ít người có
kinh nghiệm về chiếc thuyền. Đạo Nguyên đang nói cho người đã liên tục đi trên
thuyền, bởi vì Nhật Bản không phải là một hòn đảo; nó có nhiều hòn đảo, và mọi
người liên tục đi trên thuyền từ đảo này sang đảo khác.
Nhưng theo kinh nghiệm
bạn có thể có... ngồi trên tầu hoả, bỗng nhiên bạn thấy rằng tầu hoả khác đang
đậu trên đường ray bên cạnh đã bắt đầu chuyển động. Nhưng kinh nghiệm của bạn
rõ ràng là bạn đang chuyển động. Thế rồi bạn nhìn sang bên kia - nhà ga vẫn đó.
Thế thì chắc chắn, tầu hoả kia đang chạy. Nhưng nhà ga đã trôi qua, thế thì
chuyển động của tàu hoả đó là ảo tưởng; tàu hoả của bạn đang đi. Chuyển động là
tương đối, cũng như trong hình học hai đường song song không bao giờ gặp nhau.
Albert Einstein, người
đã đưa ý tưởng về tính tương đối vào thế giới khoa học, nói rằng nếu hai tên lửa
đang chuyển động trên bầu trời với cùng vận tốc, thì không hành khách nào trong
cả hai tên lửa cảm thấy rằng có chuyển động. Bởi vì để kinh nghiệm chuyển động
bạn cần cái gì đó tĩnh bên cạnh; nó là kinh nghiệm tương đối. Cả hai tên lửa đều
chuyển động trong bầu trở rộng mở, im lặng với cùng tốc độ; một cách tự nhiên,
bạn thấy không có chuyển động nào cả trong tên lửa kia. Và làm sao có thể có
chuyển động trong tên lửa của bạn được? Nếu mà có, bạn sẽ đi qua tên lửa kia.
Không một hành khách nào trong cả hai tên lửa thậm chí mơ được về chuyển động,
bởi vì mọi thứ đều ổn định xung quanh; ở cả hai phía, chỉ bầu trời thuần khiết.
Họ có thể sống trong ảo tưởng chừng nào họ vẫn cứ đi cùng tốc độ.
Theo Albert Einstein, một
kết luận rất kì lạ... tất nhiên, nó vẫn còn chưa được kiểm nghiệm, nhưng nó dường
như là có thể. Nếu các hành khách của cả hai tên lửa này không cảm thấy chuyển
động gì, thì họ sẽ trở nên rất tĩnh tại và rất im lặng. Không chỉ trong tâm trí
họ, mà thậm chí trong các tế bào thân thể họ sự im lặng của không chuyển động sẽ
tràn ngập. Nó sẽ khổng lồ, tràn ngập đến mức khi họ quay lại - bạn sẽ ngạc
nhiên - tất cả bạn bè họ, đồng nghiệp cũ của họ, sẽ già đi mười tuổi và họ sẽ
không cùng tuổi chút nào. Mười năm đó họ đã bỏ mất. Họ đã không chuyển động lấy
một li, cả trong thân thể họ lẫn trong tâm trí họ, bởi vì chuyển động đã làm dừng
việc kinh nghiệm của họ.
Einstein tuyệt đối chắc
chắn - và tôi đồng ý với ông ấy. Dường như là ngớ ngẩn việc một lữ khách sẽ
quay lại và thấy rằng thế hệ của mình đã hết rồi và thế hệ mới đã thay thế, bởi
vì người đó đã đi xa lâu rồi, du hành trên trời. Nhưng khi không có chuyển động
quanh bạn, dần dần việc không chuyển động đó làm dừng mọi thứ bên trong bạn:
tâm trí, thân thể - mọi thứ.
Thậm chí ông ấy còn bị
sốc khi ông ấy đề nghị lí thuyết này. Sẽ phải mất vài năm cho chúng ta tuyệt đối
chắc chắn về điều ông ấy nói, bởi vì ngay cả việc tới ngôi sao gần nhất cũng phải
mất bốn năm; và cuộc hành trình quay lại có nghĩa là tám năm - và đây là ngôi
sao gần nhất. Chúng ta chưa có con tàu nào để di chuyển - mà không có trạm tiếp
dầu liên tục ở bên đường - trong bốn năm.
Thứ hai là, khoảnh khắc
bạn thoát ra khỏi sự bám giữ của lực hấp dẫn... Bạn không cảm thấy lực hấp dẫn
bởi vì bạn được sinh ra trong lực hấp dẫn này. Bằng không thì trái đất đang hút
bạn xuống bằng sức mạnh thế... phần lớn việc già đi của bạn là bởi vì sức hút của
trái đất. Vùng hấp dẫn là khoảng ba trăm hai mươi cây số quanh trái đất. Một
khi bạn ra ngoài vùng hấp dẫn này, chẳng có gì hút bạn xuống; bạn đơn giản vẫn
còn như cũ. Cùng lực hấp dẫn đang giết chết bạn thì cũng đang giữ bạn được bắt
rễ, bởi vì không có lực hấp dẫn bạn đơn giản sẽ bị mất đi - chỉ nói lời chào tạm
biệt với nhau và đi vào trong cái vĩnh hằng, chẳng bao giờ gặp lại nữa. Nó bao
la thế... và tốc độ sẽ tới mức bạn sẽ bị thiêu cháy bởi tốc độ.
Có những vấn đề thực tế;
đó là lí do tại sao Albert Einstein không thể thuyết phục được bất kì ai dám nhận
rủi ro. Tốc độ này phải đích xác là tốc độ ánh sáng - đó là tốc độ tối thượng.
Một trăm tám mươi sáu nghìn dặm một giây - tại tốc độ đó mọi thứ đều dừng lại.
Bạn có thể đi quanh vũ trụ trong hàng nghìn năm và bạn sẽ quay lại trái đất vẫn
như cũ, trẻ trung như lúc bạn ra đi. Nhưng đấy chỉ là lí thuyết và giả thuyết;
điều đó là khó, bởi lí do thực tế, đơn giản là tại tốc độ ánh sáng đó không kim
loại nào có thể còn không bị chảy ra. Nhiệt độ cao tới mức chính con tàu trong
đó bạn đang đi sẽ tan chảy ra, thiêu cháy bạn cùng nó.
Bạn xem đấy... gần ba
nghìn tảng đá hàng ngày rơi xuống trái đất, trên khắp trái đất. Bạn nghĩ chúng
là sao băng. Sao thì rất lớn, nhưng đây chỉ là những tảng đá nhỏ đã bị bắt
trong vùng hấp dẫn của trái đất, và trái đất đã hút chúng. Nhưng lực hút lại lớn
tới mức ngay cả ngay cả đá cũng cháy tiêu. Phần lớn trong số ba nghìn hòn đá
này chẳng bao giờ tới được đất; chúng bị bốc cháy trước khi tới đất. Vài tảng
đá đã tới mặt đất và chúng đã trở thành những chỗ linh thiêng lớn lao. Chẳng hạn,
Kaaba - chỗ linh thiêng của người Mô ha mét giáo; hòn đá ở đó là một hành tinh
nhỏ, nó không phải là của trái đất. Chỉ bởi vì mọi người đã thấy hòn đá lớn đó
tới từ trên trời... tâm trí nguyên thuỷ coi nó phải là từ Thượng đế. Và nó đã tới,
đốt cháy sáng như mặt trời, lớn tới mức nó chạm vào trái đất. Trong nhiều bảo
tàng bạn sẽ thấy những hòn đá đó, cũng còn được gọi là thiên thạch.
Những hòn đá này cháy
lên bởi vì tốc độ. Cho nên nếu chúng ta làm ra con tàu thì chúng ta phải tìm
cái gì đó không bị bốc cháy tại tốc độ ánh sáng. Mãi cho tới nay, không có chỉ
dẫn nào rằng chúng ta có thể tạo ra con tàu hay bất kì vật liệu nào có thể di
chuyển với tốc độ ánh sáng. Và chừng nào chúng ta còn chưa di chuyển được với tốc
độ ánh sáng thì chúng ta không thể tới được vì sao gần nhất. Với tốc độ đó
trong đầu, ngôi sao gần nhất là ở cách bốn năm ánh sáng. Đó là một khoảng cách
dài thế, và con thuyền nhỏ của chúng ta và máy bay của chúng ta và tên lửa của
chúng ta cũng vẫn chỉ là đồ chơi, theo ngôn ngữ của tương lai.
Nhưng tâm thức không cần
hình dạng để du hành, do đó nó có thể di chuyển với tốc độ ánh sáng. Đó là cách
thức phương Đông nhìn vào mọi thứ: bạn đã từng ở quanh nhiều hành tinh trong
nhiều kiếp khác nhau, không chỉ trên trái đất này. Các nhà khoa học chấp nhận rằng
có ít nhất năm trăm hành tinh có sự sống, nhưng không có liên lạc. Mọi loại nỗ
lực đã được thực hiện để có hình thức đối thoại nào đó hay tìm ra cách nào đó để
biết đích xác ai có đó. Nhưng đấy là giới hạn của thân thể.
Với con người của tâm
thức, với người là phật, không có giới hạn nào. Không lực hấp dẫn nào ngăn cảm
được người đó, không nhiệt nào có thể thiêu cháy được người đó. Người đó có thể
du hành quanh những dạng khác nhau, lấy việc sinh thành trên những hành tinh
khác nhau.
Ý tưởng về hoá thân là
thách thức rất lớn lao. Nó không phải là vấn đề biện luận; nó là vấn đề kinh
nghiệm trong bản thân bạn cái không thể bị đốt cháy, cái nhớ được việc đã từng ở
trong các thân thể khác. Và nếu nó có thể chuyển từ thân thể này sang thân thể
khác, thì không khó khăn gì cho nó di chuyển từ hành tinh này sang hành tinh
khác. Và chung cuộc nó phải đi từ mọi hình dạng và tản mác bản thân nó vào
trong con người vũ trụ. Đó là niết bàn.
Niết bàn là một trong
những từ hay nhất; tôi cho rằng không có từ nào khác trong bất kì ngôn ngữ nào
có nhiều ý và nghĩa thế. Thông thường nó đơn giản nghĩa là thổi tắt ngọn lửa. Bạn
có cây nến, và ngọn lửa đang nhảy nhót, rồi bạn thổi tắt nó đi. Bạn có thể trả lời
ngọn lửa đã đi đâu không? Nó phải đã đi đâu đó rồi. Niết bàn nghĩa là: cuộc sống
của bạn cũng giống hệt như ngọn lửa - khi việc sống trong một thân thể, một
hình dạng, trở thành khó khăn thì nó đơn giản chuyển sang hình dạng khác. Hình
dạng khác này được xác định bởi ham muốn của nó, khao khát của nó. Rất ý thức về
ham muốn của bạn và khao khát của bạn đi bởi vì chúng đang tạo ra hạt mầm của
hình dạng mới, mà không có việc biết của bạn.
Tôi đã kinh nghiệm, với
nhiều người, việc đưa họ trở lại hình dạng cũ của họ. Và tôi đã ngạc nhiên - bởi
vì không có nhắc nhở gì tới sự kiện này trong các kinh sách phương Đông - rằng
ai đó là đàn ông, khi người đó nhớ lại bản thân mình như đàn bà trong kiếp sống
quá khứ của mình. Nếu người đó đi sâu hơn người đó lại nhớ bản thân mình là đàn
ông.
Ban đầu tôi cũng phân
vân, bởi vì điều đó chẳng được nhắc tới ở đâu cả. Nhưng thế rồi tôi có thể thấy
vấn đề là mọi đàn bà đều ham muốn là đàn ông. Cô ấy nghĩ, "Mình bị giam
hãm trong nhà, còn đàn ông đang tận hưởng mọi thứ." Và mọi đàn ông thỉnh
thoảng cũng nghĩ, "Cái đẹp, cái bí ẩn của đàn bà..." Cho nên điều rất
tự nhiên là bạn đang tạo ra hình dạng khác của mình rồi mà không làm điều đó một
cách có ý thức. Nếu bạn là đàn ông, bạn sẽ được sinh ra là đàn bà. Và đây là
cái vòng luẩn quẩn, bởi vì khi bạn chết, bạn chết một cách vô ý thức; khi bạn
được sinh ra bạn được sinh ra một cách vô ý thức. Cho nên bạn không biết mình
đang tới từ đâu, hay lí do nào cho bạn lấy hình dạng này.
Toàn thể nền tảng của thiền là để làm cho bạn tỉnh táo tới mức bạn có thể thấy việc hình thành nên những hạt mầm và ham muốn và vứt bỏ chúng. Nếu bạn có thể chết mà không có hạt mầm... Nếu bạn chết theo cách nửa vời, không toàn bộ, với sự không đầy đủ nào đó, với cái gì đó bạn muốn làm và cái chết đã tới ở giữa - thế thì bạn không thể trông mong việc biến mất vào trong vũ trụ được. Thế thì ngọn lửa sẽ lấy ngôi nhà khác, tương ứng với ham muốn của bạn, hoá thân của bạn. Thiền đơn giản nghĩa là vứt bỏ dần dần mọi ham muốn của bạn. Và khi cái chết tới, mở hội cho nó; mở hội cho nó bởi vì mọi thứ đều hoàn thành và bạn sẵn sàng. Sự sẵn sàng và tính đầy đủ này sẽ cho bạn tự do tối thượng của việc mang tính vô dạng. Tính vô dạng đó là niết bàn.
Tất cả những phật này,
như Đạo Nguyên, đều trỏ tới tính vô dạng đó. Trước hết, ông ấy đang nói về tính
tương đối: Khi chúng ta từ thuyền nhìn lên bờ, chúng ta có cảm giác sai lầm dường
như bờ đang đi. Nhưng khi chúng ta nhìn vào thuyền một cách chú ý, chúng ta thấy
rằng chính thuyền của mình mới thực sự chuyển động.
Tương tự vậy, khi chúng
ta thấy tất cả mọi sự với ý niệm lừa dối rằng thân thể và tâm trí chúng ta là
tách biệt lẫn nhau, chúng ta nghĩ sai tâm trí bẩm sinh và tự nhiên là vĩnh hằng.
Nhưng khi chúng ta nhận ra rằng thân thể và tâm trí chúng ta là không thể tách
rời được, thì chúng ta thấy rõ ràng rằng tất cả mọi sự đều không bản chất.
Thân thể có tính thực
thể. Khi ai đó chết tất cả các yếu tố của thân thể tan biến vào trong cội nguồn
của chúng: nước về với nước và khí về với khí và đất về với đất. Chỉ một con
chim vô hình, vô trọng lượng... Đã có những thực nghiệm trong đó một người được
cân khi còn sống và được cân lại sau khi người đó đã chết. Trọng lượng không
khác biệt; người đó có cùng trọng lượng cho cả hai lần cân. Với tâm trí có mục
đích, điều đó nghĩa là chẳng có gì bị lấy ra cả, bởi vì nếu có linh hồn ra khỏi
thân thể, thế thì chắc chắn nó có trọng lượng. Các thực nghiệm thậm chí đã được
tiến hành bằng việc để người chết vào trong hòm kính, để cho họ có thể thấy liệu
có cái gì đi ra không... Nó sẽ phải phá vỡ kính ở đâu đó. Nhưng kính vẫn còn
nguyên si khi người này chết.
Những điều này đã hỗ trợ
cho những người vô thần, người nói rằng chẳng có gì như linh hồn cả. Những kết
luận này là tuyệt đối hợp lí nhưng ngu xuẩn. Không có mâu thuẫn trong việc vừa
ngu xuẩn và hợp lí. Tất nhiên người trí thức sẽ ngu xuẩn một cách tự hào hơn kẻ
ngốc thường; kẻ ngốc thường là người đơn giản. Nhưng có những kẻ ngốc phi thường,
và bởi vì sự hợp lí của mình mà họ đã hướng tâm trí của gần như toàn thể thế giới
sang tính vật chất.
Một nửa thế giới này là
cộng sản, người không tin rằng có cái gì trong thân thể; nó chỉ là tổ hợp của vật
chất mà thôi. Nửa thế giới còn lại, người nghĩ nó là tâm linh, cũng chỉ nghĩ;
chưa bao giờ thực nghiệm cả.
Thực nghiệm không được
dự định thực hiện trong phòng thí nghiệm.
Nó phải được thực hiện
bằng bản thân bạn.
Đó là điều chúng ta
đang làm ở đây - tìm ra cái gì đó phi vật chất, không thấy được với mắt, không
chạm được bằng tay, nhưng vẫn là chính trái tim của con người chúng ta, chính sự
rộn ràng của con người chúng ta. Một khi bạn đã biết nó thì tất cả mọi nỗi sợ
chết đều biến mất. Và dũng cảm mới - tươi tắn như hoa hồng buổi sáng, vẫn còn
những giọt sương long lanh trong nắng mặt trời - dũng cảm mới để nổi dậy chống
lại tất cả những điều đã được chấp nhận một cách truyền thống, những điều có thể
được chấp nhận một cách hợp lí nhưng lại không dựa trên kinh nghiệm thực tại của
thiền...
Ngoài thiền, không có
cách nào quyết định được liệu bạn chỉ là vật chất hay có cái gì đó phi vật chất.
Không có phần phi vật chất đó bạn mất đi mọi sự huy hoàng của mình. Chỉ phần
phi vật chất đó mới cho bạn chân giá trị của bạn; nó làm cho bạn không chỉ là
con người, mà làm cho bạn có khả năng chạm tới đỉnh cao nhất của việc là phật.
Củi, khi bị đốt, trở
thành tro; tro chưa bao giờ chuyển ngược lại thành củi. Dầu vậy, chúng ta không
nên coi củi là cái tới trước, và tro là cái tới sau. Chúng ta phải nhận ra rằng
củi đang ở trong vị trí của củi dù có hay không có cái trước hay cái sau. Tro
đang ở trong vị trí của tro dù có hay không có cái trước và sau.
Điều Đạo Nguyên đang cố
gắng nói là ở chỗ khi củi biến mất vào tro, bạn không nên nghĩ rằng cái gì đó
trong sự tồn tại đã thay đổi - chỉ hình dạng thay đổi thôi. Tro hiện diện trong
củi, không hiểu lộ. Lửa đã giúp tro trở nên hiển lộ và thấy được.
Đây là cách nói cho cái
gì đó còn khó nói trực tiếp ra hơn. Nhưng tôi có thể nói chúng một cách trực tiếp
với bạn; đây không phải là là chỗ hội tụ của những người tìm kiếm non dại. Bạn
là gì, bạn đã là cùng cái đó trước đây, bất kì hình dạng gì, và nếu bạn có thể
phát hiện ra bản thân mình, thế thì chẳng thành vấn đề bạn sẽ đi vào hình dạng
nào. Và nếu bạn có thể xuyên thấu vào cái ta của bạn tới chính trung tâm của nó
- bởi vì cái ta của bạn có chu vi và có trung tâm... Nếu bạn vẫn còn ở chu vi
thế thì bạn sẽ đi vào hình dạng khác - nhưng nếu mũi tên của bạn đạt tới chính
trung tâm, bạn đã chuyển dần ra khỏi hình dạng. Bây giờ bạn có khả năng là một
với vũ trụ; bây giờ bạn có thể hát cùng chim, nhảy múa cùng hoa, sáng lên cùng
các vì sao. Từ một giọt sương nhỏ, bạn đã trở thành chính đại dương.
Ở Mĩ, nơi rất ít người
đáng được trích dẫn, một người chắc chắn có ý nghĩa, nhưng dường như đã gần bị
quên khuấy. Ông ấy là William James. Ông ấy đã đưa vào từ hay này 'đại dương'.
Mọi người đã quên mất ông ấy và từ của ông ấy bởi vì rất ít người đạt tới kinh
nghiệm đó. Nhưng ở đây mọi người phải đạt tới kinh nghiệm này... từ giọt sương
thành đại dương. Chừng nào bạn còn chưa tự mình kinh nghiệm 'đại dương', lan toả
theo cả mười hướng, trong tự do tuyệt đối, bạn vẫn còn chưa dùng được cơ hội lớn
lao của cuộc sống.
Đạo Nguyên đang nói,
Chúng ta không thể quay
lại cuộc sống sau cái chết của mình chẳng khác gì củi không thể trở thành củi
sau khi đã biến thành tro. Do đó, trong Phật giáo người ta nói rằng cuộc sống
không bao giờ trở thành cái chết; cuộc sống là ở ngoài khái niệm về sống. Nó
nói rằng cái chết không trở thành cuộc sống; cái chết là ở ngoài khái niệm về
chết. Sống và chết cả hai đều chỉ là giai đoạn thời gian, cũng giống như mùa
đông và mùa xuân. Giống thế, chúng ta phải không nghĩ rằng mùa đông trở thành
mùa xuân, hay nói rằng mùa xuân trở thành mùa hè.
Đạo Nguyên đang nói rằng
hình dạng này không thay đổi thành hình dạng khác. Mùa đông vẫn còn là mùa
đông, mùa hè vẫn còn là mùa hè, nhưng cái gì đó bên trong thì cứ đi từ khí hậu
này sang khí hậu khác... cái nằm ngoài sinh và nằm ngoài tử, cái nằm ngoài cuộc
sống, cái đơn giản hiện hữu. Bạn có thể cho nó bất kì hình nào, bất kì dạng
nào, nhưng bạn không thể lấy đi tính hiện hữu của chúng. Tính hiện hữu này là
phát hiện vĩ đại nhất của phương Đông, phương Tây đã bỏ lỡ nó hoàn toàn.
Một bài cú của Hokushi:
Trăng trên thông;
Tôi giữ nó treo đấy - bỏ
nó đi
và nhìn mãi mọi lúc.
Tôi đã nói với bạn
trăng là một trong những biểu tượng vĩ đại trong tông phái bí ẩn của Thiền... bạn
sẽ bắt gặp trăng nhiều lần từ các khía cạnh khác nhau.
Trăng trên thông;
Tôi giữ nó treo đấy...
Cố hiểu tính thơ ca
này.
Tôi giữ nó treo đấy - bỏ
nó đi
và nhìn mãi mọi lúc.
Chắc chắn bạn không thể
treo trăng và bỏ nó đi được; nhưng điều bạn có thể làm, bạn có thể mở mắt mình
ra và bạn có thể nhắm mắt mình lại. Khi bạn nhắm mắt, bạn đã bỏ trăng. Khi bạn
mở mắt, bạn đem trăng trở lại. Và nhìn mãi vào nó mọi lúc - nó chưa bao giờ
hoàn thành ham muốn, niềm khao khát về cái đẹp.
Một bài cú khác nói,
Một trăng tròn;
vô số sao;
bầu trời
xanh thẫm.
Đây không phải là thơ
ca thường, đây là cách diễn đạt của thiền sâu. Đêm, và đặc biệt là đêm trăng,
được người ta thấy là có tính hỗ trợ rất nhiều cho thiền. Bây giờ ngay cả khoa
học cũng hoài nghi rằng trăng có ảnh hưởng nào đó lên tâm trí; bởi vì phần lớn
những người bị điên, đều điên vào đêm trăng tròn, do đó mới có từ 'lunatic'
trong tiếng Anh để chỉ việc điên. Nó bắt nguồn từ luna, mặt trăng. Từ khác là
'moonstruck' - người cung trăng, gàn dở...
Nhiều người tự tử vào
đêm trăng tròn hơn bất kì lúc nào khác và nhiều người đã trở nên chứng ngộ vào
đêm trăng tròn hơn bất kì lúc nào khác. Khoa học có lí do riêng của nó... Trăng
thực sự là một phần của trái đất. Khoảng bốn tỉ năm trước đây một mảnh của trái
đất bị tách ra khỏi trái đất. Tất cả các đại dương lớn của chúng ta hiện hữu bởi
vì cái mảnh đó; những thung lũng sâu còn lại để mưa lấp đầy và chúng trở thành
đại dương.
Trăng có sức hấp dẫn bằng
một phần sáu sức hấp dẫn của trái đất, bởi vì nó là một phần sáu về kích cỡ. Điều
đó nghĩa là nhìn thẳng vào trăng, bạn dần dần trở nên nhẹ hơn, sức hấp dẫn ít
đi trên người bạn. Đó là cách giải thích của khoa học. Và bạn có thể thấy tác động
lên biển, bởi vì chúng ảnh hưởng theo vị trí của trăng... nơi trăng đã có thời
hiện hữu. Đó là lí do tại sao vào đêm trăng tròn lại có những đợt sóng triều lớn.
Trong thân thể con người có tám mươi phần trăm nước, nước đại dương với cùng
hoá chất. Cũng như sóng triều dâng lên trong đại dương, cái gì đó dâng lên
trong con người. Nếu con người theo đúng đường có lẽ người đó có thể trở nên chứng
ngộ.
Và nếu người đó đi theo
đường sai người đó có thể tự tử hay giết người hay phát điên... có cả nghìn con
đường. Nhưng chỉ có một con đường đạt tới sự nhạy cảm tối thượng của bạn, con
đường của thiền, con đường của việc đóng tất cả mọi cánh cửa đi ra ngoài và ở
trong.
Và đôi khi những Thiền
nhân này đã mở mắt ra và họ đã thấy trăng hay mặt trời lặn hay hoa sen, và từ
việc thiền của mình một cách diễn đạt nào đó đã nảy sinh. Chỉ qua thiền bạn mới
có khả năng hiểu nó - nó không phải là thơ ca, nó không được viết bằng tâm trí,
nó là việc cảm thấy thành tâm.
Một trăng tròn;
vô số sao;
bầu trời
xanh thẫm.
Nếu bạn đang trong thiền
sâu và bạn thấy bầu trời thẫm này với nhiều ngôi sao và chỉ một trăng, thì ngay
lập tức im lặng của bạn sẽ trở thành sâu sắc vô cùng hơn.
Những bài cú này không
có nghĩa cho những người còn chưa kinh nghiệm cái gì của thiền.
Bài cú của Shiki:
Trăng buổi tối:
Hoa mận bắt đầu rụng
lên đàn luýt.
Đây là những bức tranh
được thấy theo một tâm thức thiền sâu. Chúng không có nghĩa gì, chúng không được
hỗ trợ để mang nghĩa nào, chúng mang tính tranh ảnh.
Có lần Picasso được hỏi...
Một người quan sát ông ấy vẽ liên tục trong hàng giờ; cuối cùng anh ta nói,
"Tôi không thể cưỡng lại việc hỏi, bởi vì tôi đã quan sát ông vẽ hàng giờ rồi,
mà tôi chẳng thể đoán được nghĩa gì từ điều ông đang vẽ. Nó là cái gì vậy? Ý
nghĩa của nó là gì?"
Picasso nhìn người này
và nói, "Tôi không biết. Tự ông có thể hỏi bức tranh xem sao."
Người này nói,
"Ông điên hay làm sao không đấy?"
Picasso nói, "Có lẽ
vậy, nhưng chẳng ai hỏi hoa hồng, 'Sao chúng mày đẹp thế? Sao chúng mày lại ở
đây ngay chỗ đầu tiên?' Không ai hỏi mặt trời lặn, không ai hỏi trăng tròn,
nhưng mọi người cứ làm phiền nhiễu tôi, 'Bức tranh của ông có nghĩa gì?' Chẳng
có nghĩa gì cả, nó là một phát biểu. Tôi tận hưởng nó vô cùng, chỉ màu sắc,
tuôn chảy vào lẫn nhau, tạo ra những hình mẫu kì lạ."
Ý nghĩa chẳng liên quan
gì nhiều trong thế giới của cái đẹp. Và nói gì về thế giới của thiền? - không
nghĩa, chỉ mang ý nghĩa. Đó là lí do tại sao những người đã kinh nghiệm đều vẫn
còn im lặng, hay đã nói để chỉ cho bạn con đường thành im lặng.
Maneesha đã hỏi,
Thưa Thầy kính yêu của
chúng tôi,
Đầu tư của chúng tôi
vào việc kìm nén kí ức về những cái chết trước đây của chúng tôi là gì?
Chẳng phải với việc nói
rằng nếu chúng tôi có thể nhớ được cái chết của mình thì chúng tôi có thể làm mất
đi nỗi sợ chết và do vậy có khả năng sống cuộc sống không sợ hãi sao?
Maneesha, đây chắc chắn
là một trong những đầu tư lớn nhất của chúng ta vào việc quên đi quá khứ, kiếp
sống trước. Bởi vì nếu bạn nhớ nó, bạn sẽ không có khả năng ngu xuẩn thế khi cứ
lặp lại cùng trò chơi mãi. Bạn đã làm nó bao nhiêu lần rồi; bạn đã vào tình
yêu, bao nhiêu lần... bao nhiêu chuyện lãng mạn! Đầu tư lớn nhất của chúng ta
là ở chỗ mỗi lần chúng ta đi xem cùng bộ phim chúng ta lại quên mất rằng chúng
ta đã xem nó trước đây. Bằng không thì bạn sẽ không đi xem phim nữa, chỉ một lần
là đủ.
Nhưng trong cuộc sống bạn
không hoàn thành công việc trong một lần, trong một kiếp. Công việc thực của bạn
vẫn còn bị trì hoãn lại và bạn cứ chơi trò chơi, đơn giản mang tính trẻ con. Đầu
tư lớn nhất là ở chỗ bạn không nên nhớ toàn bộ quá khứ của mình, bằng không thì
bạn sẽ cảm thấy mình ngu xuẩn tới mức việc tận hưởng cuộc sống trở thành điều
không thể được. Chỉ tự tử mới dường như là điều đúng cần làm. Nhưng tự tử chẳng
dẫn tới đâu cả, nó đơn giản đưa tâm thức của bạn vào bụng mẹ khác thuộc loại thấp
hơn, bởi vì bạn không thể xoay xở sống được ở mức cao hơn.
Việc đầu tư cũng bao gồm
cả việc quên đi rằng bạn đã từng chết. Bao giờ cũng là ai đó khác chết, bạn
chưa bao giờ chết. Hiển nhiên - bạn thấy mọi ngày, bạn nghe nói mọi ngày rằng
ai đó đã chết; nhưng bạn chưa bao giờ nghe nói rằng bạn đã chết. Ngoại trừ
trong thính phòng Phật này nơi bạn nghe mọi ngày, "Bây giờ chết và không
giữ lại cái gì, chết hoàn toàn đi."
Mọi người từ bên ngoài
sẽ nghĩ, "Đây là nhà thương điên. Mọi người đang sống động tràn đầy bỗng
nhiên chết đi và thế rồi không đợi mấy... khi họ được gọi lại, ngay lập tức họ
trở lại, ngồi như phật!"
Chúng ta đang làm cho
điều đó rõ ràng qua việc thiền của mình rằng đây là cách điều đó xảy ra, bạn đã
chết nhiều lần và quay lại. Dù bạn tới sau chín tháng... một sự lãng phí thời
gian không cần thiết, của cuộc đời người đàn bà... rồi lớn lên và lại chơi cùng
vai mà bạn đã chơi trước đây...
Ở phương Đông thế giới
được gọi là luân hồi sansara. Luân hồi nghĩa là bánh xe sống chết lớn. Nó cứ
quay mãi, cùng bánh xe đó, và bạn đang bám vào bánh xe này và bạn cứ đi cùng
bánh xe từ cái chết này sang cái chết khác, từ kiếp này sang kiếp khác. Đầu tư
là ở chỗ chừng nào bạn còn chưa học được bài học, bạn không thể bước ra khỏi
cái vòng luẩn quẩn của sống và chết. Nhưng bạn có thể bước ra được. Mọi đêm
chúng ta đều cố gắng; bạn nhảy ra một chút... đó là thói quen cũ; khi bạn quay
lại bạn chỉ cố gắng tìm ra bánh xe là ở đâu. Chẳng mấy chốc bạn đã quên mất
trung tâm, cái ở bên ngoài sống và chết - bỗng nhiên bạn nhớ, "Căng tin ở
đâu nhỉ?"
Người ta tự nhiên cảm
thấy đói sau kinh nghiệm rất cố gắng về việc chết và quay lại, trở thành phật...
biết rất rõ rằng bất kì ai cũng có thể là phật, "Nhưng mình thì không;
mình còn có vợ, mình còn có con phải chăm nom. Chỉ một khoảnh khắc thì được,
nhưng hai mươi bốn giờ là phật sẽ không chỉ chán, điều đó cũng sẽ là việc tra tấn
người khác."
Từ chính thời thơ ấu của
mình tôi đã quan tâm tới việc chỉ ngồi mà không làm gì. Tôi chưa bao giờ làm bất
kì bài tập về nhà nào; thầy giáo của tôi giận lắm, "Em làm gì ở nhà vậy?"
Tôi nói, "Em đơn
giản ngồi và tận hưởng."
Gia đình tôi, và bất kì
ai chợt đến đều nói, "Cháu đang làm gì thế?"
Tôi nói, "Chẳng có
nhu cầu làm gì cả - hiện hữu là đủ rồi!"
Và họ sẽ nhìn tôi và
nói, "Gàn bát sách! Làm cái gì đó đi, bằng không cháu sẽ kết thúc mà chẳng
là cái gì cả."
Và họ cũng phải, tôi đã
kết thúc trong việc là cái không. Nhưng tôi sung sướng vô ngần rằng tôi đã bắt
đầu rất sớm để thấy rằng niềm vui lớn lao nhất là ở bên trong, không ai có thể
trao điều đó cho tôi được. Tôi chưa bao giờ tham gia vào bất kì trò chơi nào,
tôi chưa bao giờ bận tâm về bất kì công việc nào mà gia đình cần. Dần dần gia
đình tôi bắt đầu đương nhiên coi tôi không có đó nữa - sự hiện hữu hay không hiện
hữu của tôi cũng chẳng khác biệt gì.
Tôi đã tận hưởng thích
thú nhìn khuôn mặt mọi người trong gia đình khi họ nhìn vào tôi cứ dường như họ
đang nhìn vào một người gàn dở; tôi vẫn thích nhớ lại điều đó. Một cách tự
nhiên nếu bạn không làm gì cả thì mọi người nghĩ bạn đang làm phí hoài cuộc đời
mình. Thực tế là ở chỗ khi bạn không làm gì cả, khi bạn chỉ hiện hữu, thì bạn
đang tìm ra con đường hướng tới định mệnh tối thượng của mình.
Trước khi chúng ta chết
đi và trở thành phật... thêm một lần nữa, bởi vì người ta chẳng bao giờ biết được
về ngày mai, cho nên tốt hơn cả tối nay trở thành...
Thêm vài tiếng cười nhỏ
nữa, bởi vì Sardar Gurudayal Singh đang đợi rất im lặng. Và Avirbhava...
Khi Gozo, con tinh tinh
chết, thì bạn gái của nó, Gertie, trở nên bị kích động dục. Sau vài tháng nó bắt
đầu trở nên bạo hành, vì nhu cầu dục của nó tăng lên. Chung cuộc người coi bách
thú quyết định lấy một người để làm tình với nó.
Họ vào thành phố và kiếm
được Jose, một người Mexico to lớn, và cho anh ta hai mươi đô la để làm việc
này.
Họ đeo rọ vào mồm
Gertie, buộc tay nó vào chấn song, và rồi để người Mexico vào chuồng. Khi
Gertie thấy Jose đã cương cứng, nó phát cuồng. Nó gỡ lỏng cánh tay khỏi chấn
song và bắt đầu ép anh ta vào vòng tay của nó.
"Cứu tôi với!"
Jose kêu lên. "Vì Chúa, cứu tôi với!"
"Đừng lo,"
người giữ chuồng thú kêu. "Chúng tôi sẽ lấy súng voi và bắn nó!"
"Không!
Không!" Jose kêu. "Đừng bắn nó! Chỉ làm cho cơ nó lỏng bớt ra thôi -
tôi muốn hôn nó!"
Dodoski rơi vào thời kì
khó khăn, thế là anh ta biến thành tội phạm. Anh ta bắt cóc đứa con trai sáu tuổi
của một người giầu ở Vác xô vi. Dodoski viết tin đòi tiền chuộc, yêu cầu nửa
triệu đô la, và kí tên mình.
Nhưng anh ta lại quên mất
địa chỉ của người nhà giầu. Thế là anh ta đưa tờ tin đó cho đứa bé, và bảo nó
đem về cho bố nó.
Đứa trẻ làm vậy, và khi
nó quay lại với tiền, nó mang một bản tin của bố nó.
Bản tin viết:
"Đây, cầm lấy số tiền bẩn thỉu này, đồ chuột. Chính những đứa như mày gây
cho người Polack chúng tao tiếng xấu!"
Sau đêm thứ bảy điên cuồng
của tiệc tùng, Swami Deva Coconut bị cô bạn gái Cơ đốc giáo của mình, Beverly, kéo
về dự lễ mixa sáng chủ nhật. Vì anh ta hoàn toàn không biết các nghi lễ khác
nhau được thực hiện, nên Beverly thường xuyên kèm cặp anh ta.
"Ban phúc lành
đi," cô ấy thì thào. "Bây giờ quì xuống - ngồi xuống - đứng dậy - lại
ngồi xuống - bắt chéo mình..." - và vân vân.
Vã mồ hôi vì tất cả những
hoạt động này, Coconut rút khăn tay từ túi ra để chùi mặt. Thế rồi anh ta phơi
nó trên đùi mình cho khô.
Thấy thế, Beverly
nghiêng người sang thì thào, "Phéc mơ tuya của anh có mở không?"
"Không,"
Coconut đáp vội vàng, "có phải mở nó không?"
Donald Dickstein bước
vào văn phòng của nhà nhãn khoa, mang theo một hộp các tông. Anh ta đưa nó cho
nhà nhãn khoa và kêu, "Úi giời! Đó là cục phân lớn nhất mà tôi đã từng thấy!"
"Nó không đẹp
sao?" Donald nói. "Tự tôi tạo ra nó đấy."
Nhà nhãn khoa rất bị ấn
tượng và nói, "Nó ít nhất cũng phải dài hơn hai bộ."
"Hai mươi nhăm
inch rưỡi, đích xác," Donald khoe khoang. "Và đường kính ba inch (bảy
phảy năm cm)."
"Không thể tin được,"
nhà nhãn khoa nói. "Nó nặng bao nhiêu?"
"Hai pound rưỡi
(hơn 1 kg)," lời đáp đầy tự hào.
"Điều đó thực đáng
ngạc nhiên!" nhà nhãn khoa kêu lên, không thể nào rời mắt khỏi mẫu xét
nghiệm tuyệt diệu. "Nhưng sao lại đem nó đến tôi? Tôi là nhà nhãn khoa cơ
mà."
"Vâng, ông thấy đấy,"
Donald nói, "Tôi có vấn đề này. Mọi lần tôi tạo ra một trong những của quỉ
này, mắt tôi lại đầy nước mắt!"
Bây giờ, Nivedano, làm
công việc tốt thực sự đi bởi vì Niskriya Đầu Trọc quay lại rồi...
Nivedano...
(tiếng trống)
(nói lắp bắp)
Nivedano...
(tiếng trống)
Im lặng... Nhắm mắt lại...
Không chuyển động của thân thể. Để toàn thể tâm thức bạn rút vào bên trong. Đi
ngày một sâu hơn... Bạn đang đi vào trong phật tính của mình. Không sợ hãi việc
đi vào, nó là nhà riêng của bạn. Ngoại trừ việc biết điều này, mọi tri thức đều
vô dụng. Ngoại trừ việc kinh nghiệm điều này, bạn đã phí hoài chính cuộc sống của
mình trong những thứ trần tục. Đây là khoảnh khắc linh thiêng, uống nó sâu sắc
nhất có thể được. Được thấm đẫm. Phật tính không phải là việc thành đạt, nó chỉ
là việc khám phá, nó chỉ là đi vào bên trong túi giấy của bạn. Bạn không phải
là xương, bạn không phải là đầu, bạn thậm chí không phải là tim, bạn là cái vượt
ra ngoài, cái im lặng này. Cho dù chỉ một khoảnh khắc bạn có thể kinh nghiệm nó
thì toàn thể cuộc sống của bạn sẽ có biến đổi.
Để làm cho điều đó rõ
ràng hơn,
Nivedano...
(tiếng trống)
Thảnh thơi... buông bỏ...
chết đi. Chết đi thế giới này, chết đi thân thể, chết đi tâm trí, để cho chỉ
cái vĩnh hằng còn lại trong bạn. Cái vĩnh hằng vô dạng này đem bạn tới việc
sinh thành mới. Bạn đã đi vào như con người, bạn có thể đi ra bụng mẹ này của
cõi bên kia như phật. Phúc lạc này, im lặng này, những bông hồng này nở ra bên
trong bạn, chúng là quyền tập ấm của bạn. Người ta có thể vẫn còn dốt nát,
nhưng người ta không thể là cái gì khác hơn phật... thức tỉnh, chứng ngộ, đó là
chính định mệnh của chúng ta.
Nivedano...
(tiếng trống)
Quay lại, không quên
kinh nghiệm này, ngồi xuống một chốc, chỉ vài khoảnh khắc vứt bỏ hoài nghi rằng
bạn không thể là phật. Bạn là phật. Mặc cho bản thân mình, bạn là phật. Nếu điều
này trở thành dòng chảy ngầm hai mươi bốn giờ, dù thức hay ngủ, cuộc sống của bạn
sẽ biết sự tồn tại này tất cả là gì. Bạn sẽ biết tự do, tự do tối thượng điều bạn
đã từng khao khát nhiều, nhiều kiếp. Đừng bỏ lỡ nó lần này.
Được chứ, Maneesha?
Vâng, thưa Thầy kính
yêu.
Chúng ta có thể mở hội
mười nghìn chư phật chứ?
Vâng, thưa Thầy kính
yêu.
Xem Tiếp Chương 3 –
Quay Về Mục Lục
0 Đánh giá