Chương 13. Công xã

Osho – Nguồn cội: Tình yêu – Tự do được là chính mình

Phần III. Sự tự do

Chương 13. Công xã

Con người đã phát triển gia đình. Tiện dụng của gia đình cần được chấm dứt; nó đã sống quá lâu rồi. Nó là một trong những thể chế cổ đại nhất, cho nên chỉ những người rất cảm nhận mới có thể thấy rằng nó đã chết rồi. Sẽ phải mất thời gian cho những người khác nhận ra sự kiện là gia đình chết. Nó đã hoàn thành công việc của nó. Nó không còn liên quan trong hoàn cảnh mới của mọi sự; nó không còn liên quan với nhân loại mới vừa được sinh ra.

Gia đình đã là tốt và xấu. Nó đã là sự giúp đỡ - con người đã tồn tại qua nó - và nó đã rất có hại bởi vì nó đã làm biến chất tâm trí con người. Nhưng không có phương án khác trong quá khứ, không có cách nào để chọn cái gì khác. Nó đã là điều không muốn nhưng cần thiết. Nhu cầu đó sẽ không như vậy trong tương lai. Tương lai có thể có nhiều kiểu cách thay thế.

Ý tưởng của tôi là ở chỗ tương lai sẽ không là một hình mẫu cố định; nó sẽ có nhiều, nhiều kiểu cách thay thế. Nếu vài người vẫn chọn có gia đình, họ nên có tự do để có nó. Nó sẽ là số phần trăm rất nhỏ. Có các gia đình trên trái đất - rất hiếm, không nhiều hơn một phần trăm - cái đó mới thực đẹp, cái đó mới thực ích lợi, trong đó sự trưởng thành xảy ra. Trong đó không có quyền thế, không có trò quyền lực, không có sở hữu; trong đó trẻ con không bị phá huỷ. Trong đó vợ không cố gắng phá huỷ chồng và chồng không cố gắng phá huỷ vợ; nơi tình yêu hiện hữu và tự do hiện hữu; nơi mọi người đã tập hợp lại với nhau chỉ từ niềm vui, không vì các động cơ khác; nơi không có chính trị. Vâng, những loại gia đình này đã tồn tại trên trái đất rồi; chúng vẫn có đó. Với những người này không có nhu cầu thay đổi. Trong tương lai họ có thể tiếp tục sống trong các gia đình.

Nhưng với đại đa số lớn hơn, gia đình là điều xấu. Bạn có thể hỏi các nhà phân tâm và họ sẽ nói rằng tất cả mọi loại bệnh tật tinh thần đều nảy sinh từ gia đình. Tất cả các loại rối loạn tâm thần, loạn thần kinh, đều nảy sinh từ gia đình. Gia đình tạo ra con người rất, rất ốm yếu. Không có nhu c ầu; phong cách thay thế nên là có thể có. Với tôi, một phong cách có thể là công xã - nó là tốt nhất.

Công xã nghĩa là những người sống trong gia đình linh động. Trẻ con thuộc vào công xã - chúng thuộc vào tất cả mọi người. Đàn ông sống với đàn bà bởi vì họ cảm thấy thích sống với nhau, bởi vì họ yêu mến nó, họ tận hưởng nó. Khoảnh khắc họ cảm thấy rằng tình yêu không còn xảy ra nữa, họ không níu bám lấy nhau. Họ nói lời chia tay với tất cả lòng biết ơn, với tất cả tình bạn. Họ bắt đầu đi với người khác. V ấn đề duy nhất trong quá khứ là điều phải làm với trẻ con. Trong công xã, trẻ con có thể thuộc về công xã và đó sẽ là tốt hơn nhiều. Chúng sẽ có nhiều cơ hội hơn để trưởng thành với nhiều loại người hơn. Bằng không đứa trẻ lớn lên với người mẹ - trong nhiều năm người mẹ và người bố là hai hình ảnh duy nhất của con người cho nó. Một cách tự nhiên nó bắt đầu bắt chước họ. Trẻ con biến thành kẻ bắt chước bố chúng, và chúng duy trì cùng loại ốm yếu trong thế giới như cha mẹ chúng đã duy trì. Chúng trở thành bản sao. Điều đó mang tính rất phá huỷ. Và không có cách nào cho trẻ con làm điều gì đó khác; chúng không có nguồn thông tin nào khác.

Nếu một trăm người sống cùng nhau trong công xã thì sẽ có nhiều thành viên nam, nhiều thành viên nữ; đứa trẻ cần không bị cố định và bị ám ảnh với một hình mẫu của cuộc sống. Nó có thể học từ cha nó, nó có thể học từ cậu nó, nó có thể học từ tất cả các đàn ông trong công xã. Nó sẽ có linh hồn lớn hơn.

Gia đình nghiền nát mọi người và cho họ linh hồn rất nhỏ bé. Trong công xã, đứa trẻ sẽ có linh hồn lớn hơn; nó sẽ có nhiều khả năng hơn, nó sẽ được giầu có hơn nhiều trong bản thể của nó. Nó sẽ thấy nhiều đàn bà; nó sẽ không có một ý tưởng về một đàn bà. Chỉ có một ý tưởng về một đàn bà là mang tính rất phá huỷ - bởi vì trong suốt cả đời mình bạn sẽ tìm kiếm người mẹ của mình. Bất kì khi nào bạn rơi vào tình yêu với người đàn bà, quan sát mà xem! Có mọi khả năng rằng bạn đã tìm thấy ai đó tương tự như mẹ bạn, và điều đó có thể là điều bạn đáng phải tránh.

Từng đứa trẻ đều giận mẹ mình. Người mẹ phải cấm đoán nhiều điều, người mẹ phải nói không - điều đó không thể tránh được. Ngay cả người mẹ tốt đôi khi cũng phải nói không, và hạn chế, và phủ nhận. Đứa trẻ cảm thấy phát rồ, giận dữ. Nó ghét mẹ và yêu mẹ nữa, bởi vì mẹ là sự tồn tại của nó, nguồn sống và năng lượng của nó. Cho nên nó ghét mẹ và yêu mẹ cùng lúc. Và điều đó trở thành hình mẫu. Bạn sẽ yêu người đàn bà và bạn sẽ ghét cùng người đàn bà đó. Và bạn không có loại chọn lựa nào khác. Bạn bao giờ cũng tìm kiếm, một cách vô ý thức, người mẹ của mình. Và điều đó xảy ra cho đàn bà nữa, họ cứ đi tìm người bố của mình. Cả đời họ là việc tìm kiếm để tìm ra bố như người chồng.

Bây giờ bố bạn không phải là người duy nhất trên thế giới; thế giới còn giầu có hơn nhiều. Và thực tế, nếu bạn có thể tìm thấy người bố, bạn sẽ không hạnh phúc đâu. Bạn có thể hạnh phúc với người được yêu, với người yêu, không với bố bạn. Nếu bạn có thể tìm thấy mẹ, bạn sẽ không hạnh phúc với bà ấy. Bạn đã biết bà ấy rồi, chẳng có gì khác để thám hiểm. Đó là cái đã quen thuộc rồi, và cái quen thuộc tạo ra coi thường. Bạn phải tìm kiếm cái gì đó mới, nhưg bạn không có hình ảnh nào.

Trong công xã đứa trẻ sẽ có linh hồn phong phú hơn. Nó sẽ biết nhiều đàn bà, nó sẽ biết nhiều đàn ông; nó sẽ không bị nghiện theo một hay hai người. Gia đình tạo ra ám ảnh trong bạn, và ám ảnh là chống lại nhân loại. Nếu bố bạn đánh nhau với ai đó và bạn thấy người đó sai, điều đó không thành vấn đề - bạn phải cùng với bố, cùng phe với bố. Như mọi người nói, "Dù sai hay đúng, đất nước tôi vẫn là đất nước tôi!" cho nên họ nói, "Bố tôi là bố tôi, dù sai hay đúng. Mẹ tôi là mẹ tôi, tôi phải ở cùng phe với mẹ tôi, bằng không đó sẽ là phản bội." Tình huống này dạy bạn điều bất công. Bạn có thể thấy mẹ bạn sai và bà ấy đang tranh chấp với hàng xóm và hàng xóm đúng - nhưng bạn phải cùng phe với mẹ bạn. Đây là việc học về cuộc sống bất công.

Trong công xã bạn sẽ không bị gắn bó quá nhiều vào một gia đình - sẽ không có gia đình để mà được gắn bó vào. Bạn sẽ tự do hơn, ít bị ám ảnh hơn. Bạn sẽ công bằng hơn. Và bạn sẽ có tình yêu từ nhiều nguồn. Bạn sẽ cảm thấy rằng cuộc sống là đáng yêu. Gia đình dạy bạn một loại xung đột với xã hội, với các gia đình khác. Gia đình đòi hỏi độc quyền - nó yêu cầu bạn phải vì nó và chống lại tất cả những người khác. Bạn phải trong phục vụ cho gia đình, bạn phải tranh đấu vì tên tuổi và danh giá của gia đình. Gia đình dạy bạn tham vọng, xung đột, hung hăng. Trong công xã bạn sẽ ít hung hăng hơn, bạn sẽ thoải mái hơn với thế giới bởi vì bạn đã biết nhiều người thế.

Cho nên thay vì gia đình tôi muốn thấy công xã, nơi tất cả sẽ là bạn bè. Ngay cả chồng và vợ cũng không nên nhiều hơn bạn bè. Hôn nhân của họ nên chỉ là thoả thuận giữa hai người - họ đã quyết định ở cùng nhau bởi vì họ hạnh phúc cùng nhau. Khoảng khắc cho dù một người trong họ quyết định rằng bất hạnh đã lắng đọng, thế thì họ tách ra. Không cần bất kì li dị nào - bởi vì không có hôn nhân, không có li dị. Người ta sống một cách tự phát.

Khi bạn sống khổ, dần dần bạn trở nên quen với khổ. Người ta không nên dung thứ cho khổ bất kì khoảnh khắc nào. Có thể đó đã là tốt khi sống với một người trong quá khứ, và vui sướng, nhưng nếu nó không còn là niềm vui thế thì bạn phải thoát ra khỏi nó. Và không có nhu cầu giận dữ và huỷ hoại, và không có nhu cầu mang hận thù - bởi vì chẳng cái gì có thể được làm về tình yêu. Tình yêu giống như làn gió thoảng. Bạn thấy... nó tới. Nếu nó có đó, thì nó có đó. Thế rồi nó đi. Và khi nó đi rồi, là nó đi rồi. Tình yêu là bí ẩn, bạn không thể thao túng được nó. Tình yêu không nên bị thao túng, tình yêu không nên bị hợp pháp hoá, tình yêu không nên bị bó buộc - không vì lí do nào hết cả.

Trong công xã, mọi người sẽ sống cùng nhau chỉ từ niềm vui vô cùng của việc ở cùng nhau, không bởi lí do khác. Và khi niềm vui đã biến mất, họ ra đi. Có thể điều đó gây ra cảm giác buồn rầu, nhưng họ phải ra đi. Có thể nỗi luyến tiếc của quá khứ vẫn còn vương vấn trong tâm trí, nhưng họ phải ra đi. Họ hàm ơn lẫn nhau là nhờ ở điều đó, rằng họ không nên sống trong khổ; bằng không thì khổ trở thành thói quen. Họ ra đi với trái tim nặng trĩu nhưng không luyến tiếc. Họ sẽ tìm kiếm bạn tình khác.

Trong tương lai sẽ không có hôn nhân như nó đã từng có trong quá khứ, và không có li dị như nó đã từng có trong quá khứ. Cuộc sống sẽ linh động hơn, tin cậy hơn. Sẽ có nhiều tin cậy vào bí ẩn của cuộc sống hơn trong sự minh bạch của luật pháp, nhiều tin cậy vào bản thân cuộc sống hơn bất kì cái gì - toà án, cảnh sát, tu sĩ, nhà thờ. Và con cái nên thuộc về tất cả mọi người - chúng không nên mang tấm biển của gia đình chúng. Chúng sẽ thuộc vào công xã; công xã sẽ chăm nom chúng. Đ iều này sẽ là bước cách mạng nhất trong lịch sử nhân loại - vì mọi người bắt đầu sống trong công xã và bắt đầu chân thực, chân thành, tin cậy, và bỏ luật pháp ngày một nhiều.

Trong gia đình, tình yêu biến mất chẳng chóng thì chầy. Ngay chỗ đầu tiên nó đã có thể không có đó chút nào, từ chính lúc ban đầu. Nó có thể đã là hôn nhân được thu xếp - vì các động cơ khác, vì tiền, quyền lực, danh vọng. Có thể đã không có tình yêu nào từ chính lúc ban đầu. Thế rồi trẻ con được sinh ra từ tình trạng kết hôn giống nhiều hơn với bế tắc - trẻ con được sinh ra không từ tình yêu. Từ chính lúc ban đầu chúng trở nên bị bỏ ngỏ. Và trạng thái không tình yêu này trong nhà làm cho chúng đờ đẫn, không đáng yêu. Chúng học bài học đầu tiên về cuộc sống từ cha mẹ chúng, và cha mẹ lại không thương yêu và thường xuyên có ghen tuông và tranh chấp và giận dữ. Và đứa trẻ cứ thấy những khuôn mặt xấu xí của cha mẹ.

Chính hi vọng của chúng bị phá huỷ. Chúng không thể tin được rằng tình yêu sẽ xảy ra trong cuộc đời của chúng nếu nó đã không xảy ra trong cuộc đời của bố mẹ chúng. Và chúng thấy các bố mẹ khác, các gia đình khác cũng thế. Trẻ con rất cảm nhận; chúng cứ nhìn khắp xung quanh và quan sát. Khi chúng thấy rằng không có khả năng nào của tình yêu, chúng bắt đầu cảm thấy rằng tình yêu chỉ có trong thơ ca - nó tồn tại chỉ cho nhà thơ, người nhìn xa xăm, nó không có thực tại trong cuộc sống. Và một khi bạn đã biết tới ý tưởng này rằng tình yêu chỉ là thơ ca, thế thì nó sẽ không bao giờ xảy ra bởi vì bạn đã trở nên bị đóng với nó.

Thấy điều đó xảy ra là cách duy nhất để cho nó xảy ra về sau trong cuộc sống riêng của bạn. Nếu bạn thấy bố và mẹ bạn trong tình yêu sâu sắc, trong tình yêu lớn lao, chăm sóc lẫn nhau, có từ bi với nhau, kính trọng lẫn nhau - thế thì bạn đã thấy tình yêu xảy ra. Hi vọng nảy sinh. Hạt mầm rơi vào trong trái tim bạn và bắt đầu phát triển. Bạn biết nó sẽ xảy ra cho bạn nữa. N ếu bạn không thấy nó, làm sao bạn có thể tin nó sẽ xảy ra cho bạn nữa? Nếu nó không xảy ra cho bố mẹ bạn, làm sao nó có thể xảy ra cho bạn được? Thực tế, bạn sẽ làm mọi thứ để ngăn cản nó xảy ra cho bạn - bằng không nó sẽ giống như phản bội bố mẹ bạn.

Đây là quan sát của tôi về mọi người: Đàn bà cứ nói sâu trong vô thức, "Này, mẹ ơi, con khổ cũng như mẹ khổ vậy." Con trai cứ tự nhủ mình về sau, "Bố ơi, đừng lo, cuộc sống của con khổ cũng như của bố thôi. Con đã không hơn bố, con đã không phản bội bố. Con vẫn còn là người khổ như bố đã từng là. Con mang xiềng xích, truyền thống. Con là đại diện của bố đấy, bố ơi, con đã không phản bội lại bố đâu. Trông đây, con đang làm cùng điều bố vẫn làm cho mẹ con - con đang làm điều đó cho mẹ của lũ con của con. Và điều bố vẫn thường làm với con, con đang làm cho con của con. Con nuôi dưỡng chúng lớn lên theo cùng cách bố đã nuôi dưỡng con lớn lên."

Bây giờ chính cái ý tưởng nuôi dưỡng con cái là vô nghĩa. Nhiều nhất bạn có thể giúp thôi, bạn không thể "nuôi dưỡng chúng lớn lên" được. Chính ý tưởng xây dựng trẻ con là vô nghĩa - không chỉ vô nghĩa, còn rất có hại, hại vô cùng. Bạn không thể xây dựng được... Đứa trẻ không phải là đồ vật, không giống như toà nhà. Đứa trẻ giống như cái cây. Vâng, bạn có thể giúp đỡ. Bạn có thể chuẩn bị mảnh đất, bạn có thể bón phân, bạn có thể tưới nước, bạn có thể theo dõi liệu mặt trời có chiếu vào cây hay không - có thế thôi. Nhưng đấy không phải là bạn xây dựng nên cái cây, nó tới theo cách của nó chứ. Bạn có thể giúp đỡ, nhưng bạn không thể nuôi dưỡng nó lớn lên và bạn không thể xây dựng nó lên.

Trẻ con là bí ẩn mênh mông. Khoảnh khắc bạn bắt đầu xây dựng chúng lên, khoảnh khắc bạn bắt đầu tạo ra hình mẫu và tính cách quanh chúng, bạn đang cầm tù chúng rồi. Chúng sẽ không bao giờ có thể tha thứ cho bạn được. Nhưng đây là cách duy nhất chúng sẽ học, và chúng sẽ làm cùng điều đó cho con cái chúng, và cứ thế mãi. Từng thế hệ cứ trao chứng loạn thần kinh của mình cho những người mới tới thế gian này. Và xã hội cứ còn mãi với tất cả chứng điên khùng, khổ sở của nó. Không, bây giờ cần một thứ khác. Con người đã đến tuổi trưởng thành và gia đình là một thứ của quá khứ; nó thực sự không có tương lai. Công xã sẽ là điều có thể thay thế cho gia đình, và nó sẽ có ích lợi hơn nhiều.

Nhưng trong công xã chỉ thiền nhân mới có thể ở cùng nhau. Chỉ khi bạn biết cách mở hội cuộc sống bạn mới có thể ở cùng nhau; chỉ khi bạn biết không gian đó mà tôi gọi là thiền, bạn mới có thể ở cùng nhau, bạn mới có thể đáng yêu. Cái vô nghĩa cũ về độc quyền tình yêu phải bị vứt bỏ, chỉ thế thì bạn mới có thể sống được trong công xã. Nếu bạn cứ mang những ý tưởng cũ của mình về độc quyền - rằng người đàn bà của bạn phải không được cầm tay ai đó khác và chồng của bạn phải không được cười với bất kì ai khác - nếu bạn vẫn còn mang những điều vô nghĩa này trong tâm trí mình thế thì bạn không thể trở thành một phần của công xã. N ếu chồng bạn cười với ai đó khác, điều đó là tốt. Chồng bạn đang cười - tiếng cười bao giờ cũng tốt. Nó xảy ra với ai, điều đó không thành vấn đề - tiếng cười là tốt, tiếng cười có giá trị. Nếu người đàn bà của bạn cầm tay ai đó khác, tốt! Hơi ấm tuôn chảy luồng hơi ấm là tốt, nó có giá trị. Điều đó xảy ra với ai không quan trọng.

Và nếu điều đó xảy ra cho người đàn bà của bạn với nhiều người, nó sẽ xảy ra với bạn nữa. Nếu nó đã ngừng xảy ra với mọi người khác, thế thì nó sẽ ngừng với bạn nữa. Toàn thể ý tưởng cũ là ngu xuẩn thế! Cứ dường như khoảnh khắc chồng bạn đi ra ngoài, bạn nói với anh ấy, "Chớ có thở ở bất kì chỗ nào khác nhé. Khi anh về nhà anh có thể thở thật nhiều tuỳ ý, nhưng chỉ khi anh ở cùng em anh mới có thể thở. Bên ngoài, anh hãy kìm việc thở lại, hãy trở thành nhà yoga. Em không muốn anh thở ở bất kì chỗ nào khác." Bây giờ điều này có vẻ ngu xuẩn - nhưng thế thì sao tình yêu lại không giống như việc thở?

Yêu là thở. Thở là cuộc sống của thân thể còn yêu là cuộc sống của linh hồn. Nó còn quan trọng hơn thở nhiều. Bây giờ khi chồng bạn đi ra ngoài, bạn làm nó thành vấn đề rằng anh ấy phải không được cười với bất kì ai khác, ít nhất cũng không cười với đàn bà nào khác. Anh ấy phải không được yêu bất kì ai khác. Cho nên trong hai mươi ba giờ anh ấy không yêu thương, thế thì trong một giờ khi anh ấy trên giường với bạn, anh ấy giả vờ yêu sao? Bạn đã giết chết tình yêu của anh ấy; nó không còn tuôn chảy nữa. Nếu trong hai mươi ba giờ anh ấy phải vẫn là nhà yoga, giữ lại tình yêu cảu mình, sợ hãi, bạn có cho rằng anh ấy bỗng nhiên có thể thảnh thơi trong một giờ không? Điều đó là không thể được. Bạn phá huỷ người đàn ông, bạn phá huỷ người đàn bà, và thế rồi bạn phát ngán, chán. Thế rồi bạn bắt đầu cảm thấy, "Anh ấy không yêu mình!" và chính bạn là người đã tạo ra toàn thể chuyện này. Thế thì anh ấy bắt đầu cảm thấy rằng bạn không yêu anh ấy, và bạn không còn hạnh phúc như bạn vẫn thường hạnh phúc trước đây.

Khi mọi người gặp nhau trên bờ biển, khi họ gặp nhau trong vườn, khi họđang hẹn hò, chẳng cái gì lắng xuống và mọi thứ đều linh động; cả hai đều rất hạnh phúc. Tại sao? Bởi vì họ tự do. Con chim tung cánh là một điều, và cùng con chim đó trong lồng lại là điều khác. Họ hạnh phúc bởi vì họ tự do. Con người không thể hạnh phúc nếu thiếu tự do, và cấu trúc gia đình cũ của bạn đã phá huỷ tự do. Và bởi vì nó phá huỷ tự do, nó phá huỷ luôn hạnh phúc; nó phá huỷ tình yêu. Nó đã từng là một loại phương sách tồn tại. Vâng, bằg cách nào đó nó đã bảo vệ thân thể, nhưng nó đã phá huỷ linh hồn. Bây giờ không có nhu cầu về nó. Chúng ta phải bảo vệ linh hồn nữa. Điều đó còn bản chất hơn và quan trọng hơn nhiều. Không có t ương lai cho gia đình, không có theo nghĩa nó đã được hiểu cho tới giờ. Có tương lai cho tình yêu và sự thân thuộc tình yêu. "Chồng" và "vợ" sẽ trở thành những từ xấu và bẩn.

Và bất kì khi nào bạn độc quyền người đàn bà hay đàn ông, một cách tự nhiên bạn độc quyền con cái nữa. Tôi hoàn toàn đồng ý với Ts. Thomas Gordon, người nói, "Tôi nghĩ tất cả các bậc cha mẹ đều là kẻ lạm dụng trẻ em tiềm năng, bởi vì cách cơ bản để nuôi nấng trẻ em là thông qua quyền lực và thẩm quyền. Tôi nghĩ nó mang tính phá huỷ khi nhiều bậc cha mẹ có ý tưởng: 'Nó là con tôi, tôi có thể làm điều tôi muốn làm với con tôi.' Điều đó là bạo hành, điều đó là huỷ hoại." Đứa trẻ không phải là đồ vật, nó không phải là cái ghế, nó không phải là cái xe. Bạn không thể làm bất kì điều gì bạn muốn làm với nó được. Nó tới qua bạn, nhưng nó không thuộc vào bạn. Nó thuộc vào sự tồn tại. Bạn nhiều nhất cũng chỉ là người chăm nom; đừng trở nên sở hữu.

Nhưng toàn thể ý tưởng gia đình lại là ý tưởng về sở hữu - sở hữu tài sản, sở hữu đàn bà, sở hữu đàn ông, sở hữu con cái. Và tính sở hữu là độc hại; do đó tôi chống lại gia đình. Nhưng tôi không nói rằng những người thực sự hạnh phúc trong gia đình của họ - đang tuôn chảy, sống động, đáng yêu - phải phá huỷ nó đi. Không, không có nhu cầu. Gia đình của họ đã là một công xã, một công xã nhỏ. Và tất nhiên công xã lớn hơn sẽ tốt hơn nhiều, với nhiều khả năng hơn, nhiều người hơn. Những người khác nhau đem tới bài ca khác nhau, những người khác nhau đem tới phong cách sống khác nhau, những người khác nhau đem tới làn gió khác nhau, những người khác nhau đem tới tia sáng khác nhau - và trẻ con nên được mưa rào lên bằng nhiều phong cách sống khác nhau nhất có thể được, để cho chúng có thể chọn lựa, để cho chúng có thể có tự do chọn lựa.

Và chúng nên được làm giầu có lên bởi việc biết nhiều đàn bà tới mức chúng không bị ám ảnh bởi khuôn mặt của mẹ chúng hay phong cách của mẹ chúng. Thế thì chúng sẽ có khả năng yêu nhiều đàn bà hơn, nhiều đàn ông hơn. Cuộc sống sẽ nhiều phiêu lưu hơn. Một người mẹ đến thăm cửa hàng đem đứa con trai tới gian đồ chơi. Phát hiện ra một con ngựa đung đưa khổng lồ, đứa bé trèo lên nó và đung đưa từ trước ra sau đến gần cả một giờ. "L ại đây, con," người mẹ van nài, "Mẹ phải về nhà để làm cơm tối cho bố con." Chú bé từ chối di chuyển, và tất cả nỗ lực dỗ nó đều vô ích. Người quản lí gian hàng cũng cố gắng dỗ ngon dỗ ngọt cậu bé, mà chẳng thành công. Cuối cùng, trong thất vọng, họ mời thầy thuốc tâm thần cửa hàng tới.

Ông ta nhẹ nhàng bước qua và thì thào vài lời vào tai cậu bé, và ngay lập tức cậu bé nhảy khỏi ngựa và chạy lại bên mẹ nó. "Ông làm thế nào vậy?" người mẹ hỏi một cách ngờ vực. "Ông đã nói gì với nó thế?"

Thầy thuốc tâm thần do dự một chốc, rồi nói, "Mọi điều tôi nói là, 'Nếu cháu không nhảy ngay ra khỏi con ngựa đung đưa đó, ta sẽ đánh cháu ngã ngựa!"

Mọi người chẳng chóng thì chầy đều biết rằng sợ hãi có tác dụng, rằng thẩm quyền có tác dụng, rằng quyền lực có tác dụng. Và trẻ con bất lực và chúng phụ thuộc vào cha mẹ tới mức bạn có thể làm cho chúng sợ. Điều đó trở thành kĩ thuật của bạn để khai thác chúng và áp bức chúng, và chúng chẳng có chỗ nào mà đi cả.

Trong công xã chúng sẽ có nhiều chỗ đi. Chúng sẽ có nhiều chú và nhiều cô và nhiều người - chúng sẽ không bất lực thế. Chúng sẽ không trong tay bạn nhiều như chúng đang ngay bây giờ. Chúng sẽ có nhiều độc lập hơn, ít bất lực hơn. Bạn sẽ không thể ép buộc chúng dễ dàng thế. Và tất cả những điều chúng thấy ở nhà đều là khổ. Đôi khi, vâng tôi biết, đôi khi chồng và vợ làm tình, nhưng bất kì khi nào họ yêu thì điều đó bao giờ cũng trong riêng tư. Con cái không biết về điều đó. Con cái chỉ thấy những khuôn mặt xấu xí, phía xấu. Khi mẹ và cha đang yêu, họ yêu đằng sau cánh cửa đóng kín. Họ giữ yên tĩnh, họ chưa bao giờ cho phép con cái thấy yêu là gì. Con cái chỉ thấy xung đột của họ - càu nhàu, lục đục, đánh nhau, theo những cách thô thiển và tinh vi, sỉ vả lẫn nhau, làm bẽ mặt nhau. Con cái cứ thấy điều đang xảy ra. Người đàn ông đang ngồi trong phòng khách đọc báo thì vợ anh ta đi tới và tát anh ta.

"Sao lại làm thế?" anh chồng căm phẫn hỏi.

"Đấy là vì người yêu tệ hại."

Một chút sau anh chồng đi tới chỗ vợ đang xem ti vi và cho cô ấy cú tạt tai đôm đốp.

"Sao lại làm thế?" cô ta hét tướng lên với anh ta. Anh ta trả lời, "Để biết sự khác biệt thôi."

Điều này cứ tiếp diễn mãi, và con cái cứ quan sát điều xảy ra. Đây là cuộc sống sao? Đây là điều cuộc sống được ngụ ý thế sao? Đây là tất cả những cái có đó đấy sao? Chúng bắt đầu mất đi hi vọng. Trước khi chúng đi vào trong cuộc sống chúng đã thất bại rồi; chúng đã chấp nhận thất bại. Nếu cha mẹ chúng, những người khôn ngoan thế và mạnh mẽ thế, không thể thành công được - thì còn hi vọng gì cho chúng nữa? Điều đó là không thể được. Và chúng đã học các thủ đoạn - thủ đoạn mang khổ, thủ đoạn hung hăng. Trẻ con chưa bao giờ thấy tình yêu xảy ra. Trong công xã sẽ có nhiều khả năng hơn. Tình yêu nên bắt nguồn từ việc mở ra thêm chút nữa. Mọi người nên biết rằng tình yêu xảy ra. Trẻ nhỏ nên biết tình yêu là gì. Chúng nên thấy mọi người chăm sóc lẫn nhau.

Nhưng đó là ý tưởng rất cổ đại, ý tưởng cũ - rằng bạn có thể tranh đấu ở chỗ công khai nhưng bạn không thể yêu ở chỗ công khai được. Tranh đấu thì được. Bạn có thể sát hại, điều đó là được phép. Thực tế khi hai người đánh nhau, đám đông sẽ đứng đó xem điều xảy ra, và mọi người sẽ thích thú điều đó! Đó là lí do tại sao mọi người cứ đọc và thích thú truyện giết người, truyện li kì, truyện trinh thám.

Giết người là được phép, yêu không được phép. Nếu bạn yêu ở chỗ công cộng, người ta sẽ coi là tục tĩu. Bây giờ điều này là dở hơi - yêu là tục tĩu còn giết người lại không tục tĩu sao? Người yêu không được phép yêu ở chỗ công cộng; và các tướng lĩnh cứ đi ra chỗ công cộng mà trưng mọi huân chương của họ ra sao? Đây là những kẻ giết người và những huân chương này là dành cho kẻ giết người! Những huân chương đó chỉ ra họ đã sát hại bao nhiêu người, bao nhiêu người họ đã giết. Điều đó không tục tĩu sao?

Điều đó phải là điều tục tĩu. Không ai nên được phép đánh nhau ở chỗ công cộng. Nó là tục tĩu; bạo hành là tục tĩu. Làm sao yêu lại có thể là tục tĩu được? Nhưng yêu lại bị coi là tục tĩu đấy. Bạn phải che giấu nó trong bóng tối. Bạn phải làm tình để không ai biết. Bạn phải làm nó một cách im lặng, lén lút thế... một cách tự nhiên, bạn không thể tận hưởng được nó nhiều. Và mọi người không trở nên nhận biết về yêu là gì. Trẻ con, đặc biệt không có cách nào biết yêu là gì.

Trong thế giới tốt hơn, với nhiều hiểu biết hơn, yêu sẽ có khắp nơi. Trẻ con sẽ thấy chăm sóc là gì. Trẻ con sẽ thấy niềm vui nào được đem tới khi bạn chăm sóc ai đó. Tình yêu nên được chấp nhận nhiều hơn, bạo hành nên bị bác bỏ nhiều hơn. Tình yêu nên sẵn có nhiều hơn. Hai người làm tình không nên lo nghĩ rằng phải không ai biết. Họ nên cười to, họ nên hát, họ nên la lên trong niềm vui, để cho tất cả hàng xóm đều biết rằng ai đó đang yêu ai đó - ai đó đang làm tình. Tình yêu nên là món quà như thế. Tình yêu nên thiêng liêng như thế. Nó là linh thiêng.

Bạn có thể xuất bản cuốn sách về người bị giết, điều đó là được, điều đó không phải là khiêu dâm - với tôi, đó là khiêu dâm. Bạn không thể xuất bản cuốn sách về người đàn ông đang ôm một cách đáng yêu người đàn bà trong vòng ôm sâu sắc, trần trụi - đó là khiêu dâm. Thế giới này đã tồn tại chống lại tình yêu mãi cho tới giờ. Gia đình bạn chống lại tình yêu, xã hội của bạn chống lại tình yêu, trạng thái của bạn chống lại tình yêu. Chính phép màu là tình yêu vẫn còn lại chút ít, điều không thể nào tin nổi là tình yêu vẫn cứ tiếp diễn - không phải như nó đáng phải thế, nó chỉ là một giọt nhỏ, không phải là đại dương. Nhưng điều nó đã tiếp tục sống sót qua biết bao nhiêu kẻ thù lại là phép màu. Nó đã không bị phá huỷ hoàn toàn - đó là phép màu.

Tầm nhìn của tôi về công xã là của những người yêu đang sống với nhau mà không đối kháng lẫn nhau, không cạnh tranh lẫn nhau, với tình yêu linh động, sẵn có hơn, không ghen tuông và không sở hữu. Và trẻ con sẽ thuộc vào tất cả mọi người bởi vì chúng thuộc vào sự tồn tại - mọi người chăm nom chúng. Và chúng là những người đẹp thế, những đứa trẻ này; ai mà không chăm nom chúng cho được? Và chúng có nhiều khả năng thế để thấy nhiều người thế đang yêu, và từng người lại sống theo cách riêng của mình. Họ sẽ trở nên giầu có hơn. Và tôi bảo bạn rằng nếu những đứa trẻ này tồn tại trên thế giới, không đứa nào trong chúng sẽ đọc Playboy đâu; sẽ không có nhu cầu. Và không đứa nào trong chúng sẽ đọc Kama Sutra của Vatasayana, sẽ không có nhu cầu. Tranh ảnh khoả thân sẽ biến mất. Tranh ảnh đó đơn giản chỉ ra dục bị bỏ đói, yêu bị bỏ đói. Thế giới sẽ trở nên gần như không dục, nó sẽ đáng yêu thế.

Tu sĩ và cảnh sát đã tạo ra đủ mọi loại tục tĩu trên thế giới. Họ là cội nguồn của tất cả những cái xấu đó. Và gia đình bạn đã chiếm một phần lớn. Gia đình phải biến mất. Nó phải biến mất trong tầm nhìn lớn hơn về công xã, về cuộc sống không dựa trên những cá tính nhỏ bé, trôi nổi hơn.

Trong công xã, ai đó sẽ là Phật tử, ai đó sẽ là người Hindu, ai đó sẽ là người Jaina, ai đó sẽ là người Ki tô giáo, và ai đó sẽ là người Do Thái. Nếu gia đình biến mất, nhà thờ sẽ biến mất một cách tự động, bởi vì gia đình thuộc vào nhà thờ. Trong công xã sẽ có đủ mọi loại người, đủ mọi loại tôn giáo, đủ mọi loại triết học trôi nổi xung quanh, và đứa trẻ sẽ có cơ hội để học. Một ngày nào đó nó đi với một bác tới nhà thờ, ngày khác nó đi với bác khác tới ngôi đền, và nó học tất cả những điều có đó và nó có thể có chọn lựa. Nó có thể chọn và quyết định nó sẽ thích thuộc vào tôn giáo nào. Chẳng có gì bị áp đặt cả. Cuộc sống có thể trở thành thiên đường ở đây và bây giờ. Rào chắn phải bị loại bỏ. Gia đình là một trong những rào chắn lớn nhất.

Câu hỏi

Thầy nói rằng tình yêu có thể làm cho bạn tự do. Nhưng thông thường chúng tôi thấy rằng tình yêu trở thành gắn bó, và thay vì giải phóng chúng tôi nó lại làm cho chúng tôi bị gắn bó hơn. Cho nên xin thầy hãy nói điều gì đó về gắn bó và tự do.

Tình yêu trở thành gắn bó bởi vì không có tình yêu. Bạn chỉ đùa, tự lừa mình. Gắn bó là thực tế; tình yêu chỉ là vuốt ve. Cho nên bất kì khi nào bạn rơi vào tình yêu, chẳng chóng thì chầy bạn khám phá ra mình đã trở thành dụng cụ - và thế rồi toàn thể khổ bắt đầu. Cơ chế này là gì? Tại sao nó lại xảy ra?

Mới vài ngày trước đây một người tới tôi và anh ấy cảm thấy rất mặc cảm. Anh ấy nói, "Tôi yêu một người đàn bà. Tôi yêu cô ấy lắm. Cái ngày cô ấy chết tôi khóc sướt mướt và gào thét nhưng bỗng nhiên tôi trở nên nhận biết về tự do nào đó bên trong mình, cứ dường như gánh nặng nào đó đã rời khỏi tôi. Tôi cảm thấy một hơi thở sâu, cứ dường như tôi đã trở nên tự do."

Khoảnh khắc đó anh ta trở nên nhận biết về tầng thứ hai của cảm giác của mình. Bên ngoài anh ta khóc lóc và kêu than và nói, "Tôi không thể sống được nếu không có cô ấy. Bây giờ điều đó là không thể được, cuộc sống sẽ chỉ giống như cái chết." Nhưng sâu bên dưới, anh ta nói, "Mình trở nên nhận biết rằng mình đang cảm thấy rất tốt, rằng bây giờ mình tự do." Và t ầng thứ ba bắt đầu thấy mặc cảm. Nó nói với anh ta, "Mình đang làm gì thế này?"Và thân thể chết đang nằm đó ngay trước anh ta, anh ta nói với tôi, và anh ta bắt đầu cảm thấy mặc cảm lớn. Anh ta nói tới tôi, "Xin thầy giúp tôi. Điều gì xảy ra cho tâm trí tôi thế này? Tôi phản bội cô ấy sớm thế sao?"

Chẳng cái gì xảy ra cả, chẳng ai đã phản bội. Khi tình yêu trở thành gắn bó, nó trở thành gánh nặng, tù túng. Nhưng tại sao tình yêu lại trở thành gắn bó? Điều đầu tiên cần được hiểu là ở chỗ nếu tình yêu trở thành gắn bó, bạn đang trong ảo tưởng rằng nó là tình yêu. Bạn chỉ lừa mình và cứ nghĩ rằng đó là tình yêu. Thực sự, bạn đã cần tới gắn bó. Và nếu bạn cứ đi sâu hơn, bạn sẽ thấy rằng bạn cũng trong nhu cầu trở thành nô lệ. Có nỗi sợ tinh tế về tự do, và mọi người đều muốn là nô lệ. Tất nhiên, mọi người đều nói về tự do, nhưng không ai có dũng cảm để thực sự tự do bởi vì khi bạn thực sự tự do bạn lại một mình. Nếu bạn có dũng cảm để sống một mình, chỉ thế thì bạn mới có thể tự do.

Nhưng không ai đủ dũng cảm ở một mình cả. Bạn cần ai đó. Tại sao bạn cần ai đó? Bạn sợ cô đơn riêng của mình. Bạn trở nên chán với bản thân mình. Và thực sự, khi bạn cô đơn thì chẳng cái gì dường như có nghĩa. Với ai đó bạn bận bịu, và bạn tạo ra ý nghĩa giả tạo quanh mình. Bạn không thể sống vì bản thân mình được, cho nên bạn bắt đầu sống vì ai đó khác. Và cùng điều đó cũng là trường hợp với ai đó khác - anh ấy hay cô ấy không thể sống một mình được, cho nên anh ấy đi tìm ai đó. Hai người đều sợ cô đơn của riêng mình tới với nhau và họ bắt đầu một trò chơi - trò chơi tình yêu. Nhưng sâu bên dưới họ đang tìm kiếm gắn bó, cam kết, tù túng.

Cho nên chẳng chóng thì chầy, bất kì cái gì bạn ham muốn liền xảy ra. Đây là một trong những điều bất hạnh nhất trên thế giới này. Bất kì cái gì bạn ham muốn đều sẽ xảy ra. Bạn sẽ có nó chẳng chóng thì chầy và vuốt ve sẽ biến mất. Khi chức năng của nó được thực hiện, nó sẽ biến mất. Khi bạn đã trở thành vợ và chồng, làm nô lệ lẫn nhau, khi hôn nhân đã xảy ra, tình yêu sẽ biến mất bởi vì tình yêu chỉ là ảo tưởng mà trong đó hai người có thể trở thành nô lệ cho nhau.

Một cách trực tiếp bạn không thể yêu cầu tính nô lệ được; điều đó quá bẽ mặt. Và một cách trực tiếp bạn không thể nói với ai đó, "Làm nô lệ của tôi." Người đó sẽ nổi dậy ngay! Mà bạn cũng không thể nói, "Anh muốn trở thành nô lệ cho em." Cho nên bạn nói, "Anh không thể sống được nếu thiếu em." Nhưng nghĩa này có đấy; nó là một cả thôi. Và khi điều này - ham muốn thực này được hoàn thành, tình yêu biến mất. Thế thì bạn cảm thấy tù túng, nô lệ, và thế thì bạn bắt đầu đấu tranh để trở nên tự do.

Nhớ điều này. Đó là một trong những nghịch lí của tâm trí. Bất kì cái gì bạn có được bạn sẽ chán, và bất kì cái gì bạn không có được thì bạn sẽ khao khát. Khi bạn một mình bạn sẽ khao khát sự nô lệ nào đó, tù túng nào đó. Khi bạn trong tù túng bạn sẽ bắt đầu khao khát tự do. Thực sự, chỉ những kẻ nô lệ mới khao khát tự do - và người tự do lại cố gắng để là nô lệ. Tâm trí cứ đi như con lắc, đi từ cực đoan này sang cực đoan khác.

Tình yêu không trở thành gắn bó. Gắn bó là nhu cầu; tình yêu chỉ là con mồi. Bạn đã đi tìm con cá có tên là gắn bó; tình yêu chỉ là con mồi để bắt cá. Khi cá bị bắt rồi, con mồi bị vứt đi. Nhớ điều này, và bất kì khi nào bạn đang làm cái gì đó, đi sâu vào bên trong bản thân mình để tìm ra nguyên nhân cơ bản. N ếu có tình yêu thực, nó sẽ không bao giờ trở thành gắn bó cả. Cơ chế để tình yêu trở thành gắn bó là gì? Khoảnh khắc bạn nói với người yêu của mình, "Yêu chỉ mình anh (em) thôi," thì bạn đã bắt đầu sở hữu rồi. Và khoảnh khắc bạn sở hữu ai đó bạn đã sỉ nhục người đó sâu sắc, bởi vì bạn đã làm cho người đó thành đồ vật.

Khi tôi sở hữu bạn, bạn không phải là con người, mà chỉ là một trong những đồ đạc của tôi - một vật. Thế thì tôi dùng bạn, và bạn là đồ vật của tôi, tài sản của tôi, cho nên tôi sẽ không cho phép bất kì ai khác được dùng bạn. Nó là việc mặc cả mà trong đó tôi bị bạn sở hữu, và bạn làm tôi thành đồ vật. Nó là mặc cả rằng bây giờ không ai khác có thể dùng bạn. Cả đôi bạn tình đều cảm thấy bị ràng buộc và nô lệ. Tôi làm bạn thành nô lệ, thì đến lượt bạn cũng làm tôi thành nô lệ.

Thế thì tranh đấu bắt đầu. Tôi muốn là người tự do, và dầu vậy tôi vẫn muốn bạn bị tôi sở hữu; bạn muốn duy trì tự do của bạn và vẫn sở hữu tôi - đây là cuộc tranh đấu. Nếu tôi sở hữu bạn, tôi sẽ bị bạn sở hữu. Nếu tôi không muốn bị bạn sở hữu, tôi phải không sở hữu bạn. Sở hữu không nên chen vào giữa. Chúng ta phải vẫn còn là những cá nhân và chúng ta phải đi như tâm thức độc lập, tự do. Chúng ta có thể tới cùng nhau, chúng ta có thể hội nhập vào lẫn nhau, nhưng không ai sở hữu cả. Thế thì không có tù túng và thế thì không có gắn bó.

Gắn bó là một trong những điều xấu nhất. Và khi tôi nói xấu nhất, tôi không ngụ ý chỉ về mặt tôn giáo đâu, tôi ngụ ý về thẩm mĩ nữa. Khi bạn bị gắn bó, bạn đã đánh mất sự một mình của bạn; bạn đã đánh mất mọi thứ. Chỉ cảm thấy thoải mái rằng ai đó cần bạn và ai đó ở cùng bạn, bạn đã đánh mất mọi thứ rồi - bạn đã đánh mất bản thân mình. Nhưng thủ đoạn là ở chỗ bạn cố gắng được độc lập và bạn làm cho người kia thành vật sở hữu - và người kia cũng làm cùng điều đó. Cho nên đừng sở hữu nếu bạn không muốn bị sở hữu. Jesus nói ở đâu đó, "Ông không đánh giá, vậy thì ông sẽ không bị đánh giá." Nó chính là một điều: "Bạn không sở hữu, vậy thì bạn không bị sở hữu." Đừng làm cho bất kì ai thành nô lệ; bằng không bạn sẽ trở thành nô lệ.

Cái gọi là các ông chủ bao giờ cũng là nô lệ của nô lệ của riêng họ. Bạn không thể trở thành chủ của ai đó mà không trở thành nô lệ - điều đó là không thể được. Bạn chỉ có thể là chủ khi không ai là nô lệ cho bạn. Đ iều này dường như nghịch lí, bởi vì khi tôi nói bạn chỉ có thể là chủ khi không ai là nô lệ cho bạn, bạn sẽ nói, "Thế thì quyền làm chủ là gì? Làm sao tôi là chủ được khi không ai là nô lệ cho tôi?" Nhưng tôi nói, chỉ thế thì bạn mới là người chủ đấy. Thế thì không ai là nô lệ cho bạn và không ai sẽ cố gắng làm bạn thành nô lệ.

Yêu tự do, cố gắng được tự do, về cơ bản nghĩa là bạn phải đi tới hiểu biết sâu sắc về bản thân mình. Bây giờ bạn biết rằng bạn là đủ cho chính mình. Bạn có thể chia sẻ với ai đó, nhưng bạn không phụ thuộc. Tôi có thể chia sẻ phúc lạc của tôi, im lặng của tôi, với ai đó. Nhưng đó là việc chia sẻ, không là sự phụ thuộc. Nếu không ai có đó, tôi vẫn sẽ hạnh phúc, vẫn phúc lạc. Nếu ai đó có đó, điều đó cũng tốt và tôi có thể chia sẻ. Khi bạn nhận ra tâm thức bên trong của mình, trung tâm của bạn, chỉ thế thì tình yêu mới không trở thành gắn bó. Nếu bạn không biết trung tâm bên trong của mình, tình yêu sẽ trở thành gắn bó. Nếu bạn biết trung tâm bên trong của mình, tình yêu sẽ trở thành sự thành tâm. Nhưng trước hết bạn phải có đó để yêu, và bạn lại không có.

Ngay bây giờ bạn không có. Khi bạn nói, "Khi tôi yêu ai đó nó trở thành sự gắn bó." Bạn đang nói bạn không có. Cho nên bất kì điều gì bạn làm cũng đi sai, bởi vì người làm vắng mặt. Điểm bên trong về nhận biết không có đó, cho nên bất kì điều gì bạn làm cũng đi sai. Trước hết hãy có đã, và thế rồi bạn có thể chia sẻ bản thể mình. Và việc chia sẻ đó sẽ là tình yêu. Trước đó, bất kì cái gì bạn làm cũng sẽ trở thành gắn bó. Và cu ối cùng, nếu bạn tranh đấu chống lại gắn bó, bạn đã lấy chỗ rẽ sai rồi. Bạn có thể tranh đấu - biết bao nhiêu sư, người ẩn dật, đang làm điều đó. Họ cảm thấy rằng họ bị gắn bó với nhà của sannyasin (Người từ bỏ thế giới để đi vào con đường đạo) mình, với tài sản của mình, với vợ mình, con mình, và họ cảm thấy bị giam hãm, bị cầm tù. Họ trốn chạy, họ bỏ gia đình, họ bở vợ, họ bỏ con và tài sản và họ trở thành kẻ ăn xin và trốn vào rừng, vào chỗ đơn độc. Nhưng cứ đi và quan sát họ mà xem. Họ sẽ trở nên bị gắn bó với môi trường bao quanh mới của họ.

Tôi đã tới thăm một người bạn, một người ẩn dật sống dưới gốc cây trong rừng sâu, nhưng cũng có các nhà khổ hạnh khác. Một hôm chuyện xảy ra là tôi đang ở với người ẩn dật này dưới gốc cây của người đó, và một người tìm kiếm mới tới trong khi người bạn của tôi lại vắng mặt. Ông ta đã đi ra sông để tắm. Dưới gốc cây của ông ấy sannyasin mới này bắt đầu thiền.

Người này quay lại từ dòng sông, và ông ta đẩy anh chàng mới ra khỏi cái cây và nói, "Đây là cây của tôi. Anh đi mà tìm cây khác, ở đâu đó khác. Không ai có thể ngồi dưới gốc cây này của tôi được." Người này đã bỏ nhà cửa, vợ con - bây giờ cái cây này đã trở thành một thứ sở hữu: "Anh không thể thiền được dưới gốc cây của tôi." Bạn không thể trốn thoát dễ dàng thế khỏi gắn bó. Nó sẽ lấy hình mới, dạng mới. Bạn sẽ bị lừa, nhưng nó sẽ có đó. Cho nên đừng tranh đấu với gắn bó, chỉ cố gắng hiểu tại sao nó lại có đó. Và thế rồi biết nguyên nhân sâu xa: Bởi vì bạn không có, gắn bó này có đó. Bên trong, cái ta riêng của bạn cũng vắng mặt nhiều tới mức bạn cố gắng níu bám lấy bất kì cái gì để cảm thấy an toàn. Bạn không được bắt rễ, cho nên bạn cố gắng làm bất kì cái gì thành gốc rễ của bạn. Khi bạn bắt rễ vào bản thân mình, khi bạn biết mình là ai, bản thể này là gì mà ở trong bạn, và tâm thức này là gì mà ở trong bạn, thế thì bạn sẽ không níu bám vào bất kì ai.

Bạn trai của tôi ngày càng ít thích làm tình, và điều này làm cho tôi giận và thất vọng, thậm chí tới chỗ còn hành động hùng hổ với anh ấy. Tôi có thể làm gì?

Điều thứ nhất: Một khoảnh khắc bao giờ cũng tới trong cuộc sống khi một người trong đôi bạn tình sẽ không cảm thấy thích thú dục. Điều đó xảy ra cho mọi đôi. Khi một người không muốn có dục, người kia níu bám lấy nó lại còn nhiều hơn. Người kia bắt đầu cảm thấy rằng nếu không có dục, thân thuộc sẽ biến mất. Bạn càng đòi hỏi về nó, anh ta sẽ càng cảm thấy sợ nhiều hơn. Thân thuộc sẽ biến mất không phải bởi vì dục đã biến mất, mà bởi vì bạn cứ đòi hỏi và anh ta cảm thấy liên tục bị làm tình làm tội. Và anh ta không cảm thấy thích làm tình - anh ta hoặc có thể phải tự ép buộc mình và thế thì anh ta sẽ cảm thấy tồi tệ, hay nếu anh ta đi theo cách riêng của mình, anh ta cảm thấy tồi tệ là anh ta đang làm cho bạn bất hạnh; anh ta thấy mặc cảm.

Một điều phải được hiểu - rằng dục chẳng liên quan gì tới yêu cả. Nhiều nhất nó là sự bắt đầu. Yêu còn lớn hơn dục, cao hơn dục. Yêu có thể nở hoa không có dục. [Người hỏi ngắt lời, "Nhưng anh ấy chưa bao giờ nói anh ấy yêu tôi."]

Không, bạn đang làm cho anh ấy sợ, bởi vì nếu anh ấy nói rằng anh ấy yêu bạn, bạn thực sự ở đó đòi hỏi dục. Trong tâm trí bạn, yêu gần như đồng nghĩa với dục; điều đó tôi có thể thấy. Đó là lí do tại sao anh ấy thậm chí đã trở nên sợ chạm và ôm bạn. Nếu anh ấy ôm bạn, chạm bạn, bạn đã sẵn sàng. Bạn làm cho anh ấy sợ và bạn không thấy ra vấn đề. Bạn đang đẩy anh ấy ra xa một cách không chủ ý. Anh ấy sẽ trở nên sợ ngay cả nói với bạn, bởi vì anh ấy nói và lại tình huống ấy bật ra, và luận cứ, và thế này thế nọ.

Bạn không thể tranh luận về tình yêu được. Bạn không thể thuyết phục được bất kì ai về tình yêu. Nếu anh ta không cảm thấy nó, anh ta không cảm đâu. Anh ấy yêu bạn; bằng không anh ấy sẽ rời bỏ bạn. Và bạn yêu anh ấy, nhưng bạn có hiểu biết sai về dục.

Hiểu biết của tôi là thế này, rằng tình yêu bắt đầu phát triển lần đầu tiên khi dục cuồng nhiệt, phừng phừng đã qua đi, khi nó dần dần lắng đọng xuống. Thế thì tình yêu trở thành ngày một lắng đọng hơn, tinh luyện hơn, cao cấp hơn. Cái gì đó tinh tế bắt đầu xảy ra. Nhưng bạn lại không cho phép nó xảy ra. Anh ấy sẵn sàng yêu bạn, nhưng bạn lại níu bám lấy dục. Bạn cứ kéo anh ấy xuống. Việc kéo anh ấy xuống có thể phá huỷ toàn thể thân thuộc. Tôi có thể hiểu được, bởi vì tâm trí nữ tính bao giờ cũng níu bám lấy dục chỉ khi đàn ông không quan tâm. Nếu đàn ông quan tâm, đàn bà hoàn toàn không quan tâm. Tôi thấy điều này mọi ngày. Nếu đàn ông theo đuổi bạn, bạn chơi trò chơi rằng bạn không quan tâm. Khi đàn ông không quan tâm bạn trở nên sợ, và thế thì toàn thể vai trò thay đổi. Thế thì bạn bắt đầu chơi trò chơi rằng bạn cần nó, rằng không có nó bạn sẽ phát rồ; rằng bạn không thể sống được nếu thiếu nó. Tất cả mọi điều đó đều chỉ là vô nghĩa! Chẳng ai đã bao giờ phát rồ nếu không có nó. N ếu bạn yêu một người, năng lượng của bạn sẽ được biến đổi. Nếu bạn không yêu người đó, thế thì hãy vứt bỏ đi. Nếu bạn yêu một người, năng lượng bây giờ có cơ hội biến đổi sang một thực tại cao hơn. Hãy dùng cơ hội đó. Và chì chiết sẽ không ích gì cả. Nó sẽ làm cho mọi thứ thành xấu hơn và nó sẽ làm chính điều đối lập với điều bạn muốn.

Cuộc sống dục của tôi mới đây đã trở thành rất yên tĩnh - không phải là tôi không muốn dục hay tôi không đủ dũng cảm để tiếp cận đàn bà, nhưng nó không xảy ra. Tôi có thể tận hưởng việc ở với đàn bà, nhưng khi chuyện đưa đẩy tới dục thì năng lượng thay đổi - nó gần như cảm thấy rơi vào giấc ngủ. Tôi đang làm điều gì sai sao?

Điều đang xảy ra cho bạn không phải là tai hoạ đâu, nó là phúc lành đấy.Chính tâm trí cũ của bạn đang diễn giải nó cứ dường như cái gì đó đang đi sai. Mọi thứ đều đi đúng, con đường nó phải đi thế. Dục phải biến mất trong an bình, vui sướng vui đùa. Trong hài hoà của hai bản thể im lặng - không gặp gỡ trong thân thể mà gặp gỡ trong chính linh hồn họ. Điều đó sẽ xảy ra cho mọi thiền nhân. Đừng ép buộc bản thân mình làm bất kì cái gì ngược lại với điều đang xảy ra theo cách riêng của nó. Bất kì ép buộc nào về phần bạn cũng sẽ là cản trở trong phát triển tâm linh của bạn.

Đây là điều gì đó rất quan trọng cần ghi nhớ, và điều này sẽ giải thích cho bạn tại sao tất cả các tôn giáo đều đã chống lại dục. Đó là hiểu lầm - nhưng hiểu lầm rất tự nhiên. Mọi người đã ở trong thiền đều trải qua việc biến đổi năng lượng - năng lượng đang đi xuống bắt đầu đi lên, mở ra các trung tâm cao hơn của tâm thức, đem tới những bầu trời mới cho bản thể bạn. Nhưng bạn lại không quen thuộc với chúng, chúng là điều không biết với bạn; do đó, người ta có thể bị hoảng sợ. Và nếu điều đó đang xảy ra cho cho bạn tình của bạn, thế thì sẽ xảy ra rắc rối. Cả hai bạn tình trong thiền đều phải được biến đổi đồng thời - chỉ thế thì họ mới có thể giữ cùng nhịp với nhau. Bằng không họ đang rời nhau.

Điều này tạo ra ý tưởng về vô dục. Bởi vì trong hôn nhân, người ta liên tục thấy rằng nếu một bạn tình quan tâm tới thiền, thì hôn nhân bị nguy hiểm. Tốt hơn cả là không bị tham dự vào, không làm hại tình cảm của ai đó khác, và vẫn còn một mình, Nhưng điều này là quyết định sai. Quy ết định đúng sẽ là ở chỗ nếu một bạn tình trong hôn nhân hay trong tình bạn mà trưởng thành, người đó nên giúp người kia cũng đi vào không gian mới. Người đó không nên để cho bạn tình kia bị tụt lại đằng sau. Điều này sẽ là cuộc cách mạng vô cùng trong tâm thức con người, nhưng bởi vì tôn giáo đã chọn vô dục, nên toàn thể thế giới vẫn còn không có thiền.

Và những người đã chọn vô dục - đó là một thứ được chọn, điều đó đã không xảy ra cho họ - trở nên bị méo mó về dục. Họ đã không vượt ra ngoài dục, do đó mới có vô dục. Họ cố gắng theo cách khác: vô dục là điều đầu tiên, cứ nghĩ rằng thế thì biến đổi sẽ tới. Nó không xảy ra theo cách đó đâu. Biến đổi phải là đầu tiên. Thế thì, không có ức chế nào, không tranh đấu với dục, không kết án dục, biến đổi tới theo cách riêng của nó. Nhưng điều đó không tới bằng vô dục, nó tới bằng thiền. Và nó không tới bằng kìm nén, nó tới bằng không khí yêu thương. Người vô dục sống trong bầu không khí của kìm nén, ức chế, xuyên tạc; toàn thể bầu không khí của người đó là ốm yếu về tâm lí. Đây đã là một điểm nền tảng nơi tất cả các tôn giáo đều đi sai.

Điều thứ hai, mọi thiền nhân đều thấy rằng dục bắt đầu biến mất vào trong cái gì đó cực kì khác - từ sinh học thành cái gì đó tâm linh. Thay vì tạo ra tù túng, sở hữu, nó mở ra những cánh cửa của tự do. Tất cả các quan hệ biến mất và người ta cảm thấy, trong sự một mình của mình, sự mãn nguyện tuyệt đối; sự hoàn thành mà người ta thậm chí không thể mơ tới được. Nhưng bởi vì các thiền nhân đã thấy việc xảy ra này, mà không ngoại lệ nào cả, nên những người muốn thiền phỏng đoán sai rằng có lẽ việc kìm nén dục sẽ có ích cho họ trong biến đổi năng lượng của mình. Do đó tất cả các tôn giáo có tổ chức đều bắt đầu dạy cuộc sống của kết án, từ bỏ; cuộc sống về cơ bản mang tính phủ định. Đây là hiểu lầm lớn.

Qua kìm nén dục bạn có thể bóp méo năng lượng này nhưng bạn không thể chuyển đổi được nó. Việc chuyển đổi tới khi bạn trở nên im lặng hơn, khi trái tim bạn trở nên hài hoà hơn, khi tâm trí bạn trở nên ngày một an bình hơn. Khi bạn bắt đầu tới ngày một gần hơn với bản thể mình, tới chính trung tâm của mình, sự biến đổi mà không do bạn làm ra, lại xảy tới theo cách riêng của nó. Năng lượng mà bạn đã biết như dục nay trở thành chính tính tâm linh của bạn. Nó là cùng năng lượng ấy, chỉ chiều hướng đã thay đổi. Nó không đi xuống, nó đang đi lên.

Điều đang xảy ra cho bạn sẽ xảy ra cho mọi người tìm kiếm - không ngoại lệ nào. Do đó câu hỏi của bạn sẽ là câu hỏi của mọi người chẳng chóng thì chầy. Và bất kì khi nào nó xảy ra, người bạn tình đang bị tụt lại sau không nên cảm thấy bị xúc phạm mà hãy phúc lạc và hạnh phúc rằng ít nhất với người yêu của mình, hay với người bạn mình, một kinh nghiệm đẹp đang xảy ra, và hi vọng nối liền với người đó sớm nhất có thể được. Nỗ lực của bạn nên để đi sâu hơn vào thiền để cho bạn có thể giữ đồng hành với bạn tình của mình, và bạn có thể cứ nhảy múa cùng nhau hướng tới mục đích tối thượng của cuộc sống.

Nhưng nhớ, khi bạn sẽ trưởng thành trong tâm linh của mình, dục tình của bạn sẽ biến mất. Sẽ có một loại tình yêu mới - thuần khiết, hồn nhiên sâu sắc, không sở hữu, không ghen tuông; nhưng với tất cả từ bi trên thế giới, để giúp nhau trong trưởng thành bên trong. Cho nên bạn không nên cảm thấy rằng cái gì đó đã đi sai với bạn; cái gì đó đột nhiên đã đi đúng với bạn đấy. Bạn đã không tỉnh táo; bạn đã bị vô nhận biết bắt lấy.

Bé Hymie đang bước đi trên phố cùng bé Betty, quãng bốn tuổi. Khi chúng vừa đi qua phố, bé Hymie nhớ lời dạy của mẹ nó.

"Chúng mình nắm tay nhau đi," nó đề nghị một cách lịch sự.

"Được thôi," Betty đáp. "Nhưng tớ muốn đằng ấy biết đằng ấy đang chơi với lửa đấy."

Bất kì quan hệ nào giữa đàn ông và đàn bà đều là đang chơi với lửa - và đặc biệt nếu bạn bắt đầu là một thiền nhân. Thế thì bạn bị bao quanh bởi chất cháy, bởi vì biết bao nhiêu cơ hội đang sắp xảy ra cho điều bạn không được chuẩn bị, và không thể được chuẩn bị. Bạn sắp đi vào cuộc du hành trong lãnh thổ không được biết tới mọi khoảnh khắc, mọi ngày. Và sẽ có nhiều lần mà hoặc bạn sẽ bị bỏ lại đằng sau, hoặc bạn tình của bạn sẽ bị bỏ lại đằng sau - và điều này sẽ là nỗi buồn khổ sâu sắc cho cả hai.

Lúc ban đầu, khi nó bắt đầu, suy luận tự nhiên sẽ là ở chỗ sự thân thuộc bị chấm dứt, ở chỗ bạn không còn trong tình yêu nữa. Chắc chắn bạn không còn trong tình yêu mà bạn đã trong đó trước đây - tình yêu cũ không còn có thể được nữa. Đó đơn giản là tình yêu mang tính xác thịt, cũng tốt là nó đã qua đi. Bây giờ một phẩm chất cao hơn, cái gì đó thiêng liêng hơn sẽ xảy ra. Nhưng bạn phải giúp lẫn nhau. Có nh ững thời điểm khó khăn, thật sự - khi bạn đi đi đến biết liệu mình có yêu bạn tình của mình không, và liệu bạn tình của mình có yêu mình không, khi những lỗ hổng lớn này nảy sinh giữa các bạn và bạn cảm thấy các bạn đang đi xa khỏi lẫn nhau. Đây là những khoảnh khắc chủ chốt, phép thử lửa, khi bạn cố gắng đem người kia, người đang bị tụt lại sau, lại gần bạn hơn. Bạn phải giúp đỡ người kia mang tính thiền.

Ý tưởng tự nhiên sẽ là hạ bản thân bạn xuống để cho người kia không bị mất lòng. Điều đó là thái độ tuyệt đối sai. Bạn không giúp cho người khác, bạn đang làm hại cho chính mình. Một cơ hội tốt đang bị mất đi. Khi bạn đáng ra có thể kéo được người khác lên các đỉnh cao, thì bạn tại tự hạ bản thân mình xuống.

Đừng lo nghĩ rằng người kia sẽ bị mất lòng. Bạn làm mọi nỗ lực để đem người kia lên cùng không gian, lên cùng tâm trí thiền, và người kia sẽ biết ơn, không bị mất lòng. Nhưng đây không phải là những khoảnh khắc mà các bạn phải chia tay lẫn nhau. Đây là những khoảnh khắc mà bạn nên làm mọi nỗ lực để giữ mối liên hệ với người kia, với nhiều từ bi nhất có thể được. Bởi vì nếu tình yêu không thể giúp cho người kia trong việc biến đổi năng lượng xác thịt thành năng lượng tâm linh cao hơn, thế thì tình yêu của bạn không phải là tình yêu - không đáng gọi là tình yêu.

Và cùng vấn đề này mọi người cũng sẽ phải đối diện và đương đầu - cho nên khi vấn đề nảy sinh, đừng bao giờ nghĩ hai lần. Hãy hỏi câu hỏi này một cách bạo dạn, dù bạn có vẻ ngu xuẩn thế nào khi hỏi nó. Bởi vì nó sẽ có ích không chỉ cho bạn; nó sẽ có ích cho nhiều người khác, những người cũng đang vật lộn trong cùng tình huống những đã không có đủ dũng cảm để đem nó ra. Họ đang cố gắng về phần họ, bằng cách nào đó, để giải quyết tình huống này. Nó không phải là vấn đề về việc giải quyết. Cũng tốt là nó đã mất trạng thái cũ, đã được giải quyết. Cũng tốt là nó vẫn chưa được giải quyết, là rắc rối đã phát sinh. Bây giờ điều đó phụ thuộc vào bạn và vào thông minh của bạn, cách bạn sử dụng cơ hội này - dành cho trưởng thành của bạn, hay chống lại nó. Việc hỏi câu hỏi này có thể có ích cho bạn.

Cho nên hai điều... thứ nhất, nhớ bạn được may mắn rằng dục dường như đang đi xa khỏi cuộc sống của bạn. Thứ hai, đừng cho rằng người kia cảm thấy bị xúc phạm. Hãy thổ lộ trái tim bạn cho người kia. Đừng cố đưa bản thân mình về vị trí của người kia mà hãy cố bằng mọi cách có thể cầm tay người kia, đưa cô ấy, hay anh ấy, tới tầng cao hơn, nơi bạn bỗng nhiên thấy bản thân mình ở đó. Ch ỉ lúc ban đầu điều đó mới khó khăn; chẳng mấy chốc nó sẽ trở thành rất dễ dàng. Khi có hai người cùng phát triển với nhau, nhiều lần lỗ hổng sẽ nảy sinh bởi vì mọi người không thể giữ cùng nhịp với nhau được; mọi người đều có tốc độ riêng của mình, mọi người đều có hình mẫu trưởng thành duy nhất của mình. Nhưng nếu bạn yêu, bạn có thể chờ đợi một chút cho tới khi người kia tới, và thế rồi, tay nắm tay, các bạn có thể cùng đi thêm nữa.

Tôi muốn mọi người của tôi đặc biệt không nghĩ tới vô dục. Nếu vô dục tới bởi chính nó, đấy là vấn đề khác; bạn không chịu trách nhiệm về nó. Và thế thì nó sẽ không bao giờ đem tới bất kì suy đồi nào, thế thì nó sẽ đem tới việc chuyển đổi lớn lao về năng lượng.

Làm sao tôi có thể biết được liệu tách rời hay dửng dưng đang phát triển bên trong?

Không khó để biết. Làm sao bạn biết khi nào bạn đau đầu, và làm sao bạn biết khi nào bạn không đau đầu? Nó đơn giản rõ ràng. Khi bạn phát triển sự tách rời bạn sẽ cảm thấy lành mạnh hơn, hạnh phúc hơn; cuộc sống của bạn sẽ trở thành cuộc sống của niềm vui. Đó là tiêu chuẩn cho tất cả mọi thứ tốt lành. Vui s ướng là tiêu chí. Nếu bạn đang phát triển trong vui sướng, bạn đang trưởng thành và bạn sẽ đi về nhà. Với dửng dưng không có khả năng rằng niềm vui có thể phát triển. Thực tế, nếu bạn có bất kì niềm vui nào, nó sẽ biến mất.

Hạnh phúc là lành mạnh, và với tôi, tính tôn giáo về cơ bản mang tính khoái lạc. Chủ nghĩa khoái lạc là chính bản chất của tôn giáo. Hạnh phúc là tất cả. Cho nên nhớ lấy, nếu mọi sự đi đúng và bạn đang đi theo hướng đúng, thì từng khoảnh khắc sẽ đem tới nhiều niềm vui hơn - cứ dường như bạn đang đi tới khu vườn đẹp. Bạn càng tới gần, không khí càng tươi tắn hơn, mát mẻ hơn, nhiều hương thơm hơn. Điều đó sẽ là chỉ dẫn rằng bạn đang đi đúng hướng. Nếu không khí trở nên ít tươi tắn hơn, ít mát mẻ hơn, thế thì bạn đang đi theo hướng đối lập.

Sự tồn tại được làm ra từ vui vẻ. Đó chính là chất liệu của nó. Vui vẻ là chất liệu làm ra sự tồn tại. Cho nên bất kì khi nào bạn đi tới trở nên nhiều tính tồn tại hơn, bạn sẽ trở nên ngày một nhiều vui vẻ, vui sướng, chẳng bởi lí do nào cả. Nếu bạn đi vào bên trong tách rời, tình yêu sẽ phát triển, niềm vui sẽ phát triển, chỉ gắn bó mới bị bỏ đi - bởi vì gắn bó đem tới khổ, bởi vì gắn bó đem tới tù túng, bởi vì gắn bó phá huỷ tự do của bạn.

Nhưng nếu bạn trở nên dửng dưng ... Dửng dưng là đồng tiền giả; nó chỉ có vẻ giống tách rời. Chẳng cái gì sẽ phát triển từ nó. Bạn đơn giản sẽ co lại và chết. Cứ đi mà xem: Có biết bao nhiêu là sư trên thế giới - linh mục Ki tô giáo, sư Hindu giáo, sư Jaina giáo, sư Phật giáo - quan sát họ. Họ không toả ra cảm giác rạng rỡ, họ không có hào quang của hương thơm, họ không có vẻ sống động hơn bạn; thực tế, họ trông kém sinh động, què quặt, tê liệt. Bị kiểm soát, tất nhiên, nhưng không trong kỉ luật bên trong, sâu sắc; bị kiểm soát nhưng không có ý thức. Tuân theo lương tâm nào đó mà xã hội đã trao cho họ nhưng vẫn chưa nhận biết, chưa tự do, chưa cá nhân. Họ sống dường như họ đã trong nấm mồ của mình, chỉ đợi chết. Cuộc sống của họ trở thành ủ ê, đơn điệu, buồn bã - nó là một loại thất vọng.

Nhận biết đi. Bất kì khi nào cái gì đó đi sai thì đều có chỉ báo trong bản thể bạn. Buồn là một chỉ báo, thất vọng là một chỉ báo. Vui vẻ, lễ hội cũng là một chỉ báo. Nhiều bài ca hơn sẽ xảy ra cho bạn nếu bạn đi tới tách rời. Bạn sẽ nhảy múa nhiều hơn và bạn sẽ trở nên đáng yêu nhiều hơn. Nh ớ lấy, yêu không phải là gắn bó. Yêu không biết tới gắn bó và cái mà biết tới gắn bó thì không phải là yêu. Cái đó là sở hữu, chi phối, níu bám, sợ hãi, tham lam - nó có thể là cả nghìn lẻ một thứ, nhưng nó không phải là yêu. Nhân danh tình yêu các thứ khác phô trương ra, nhân danh tình yêu các thứ khác đang che giấu đằng sau nhưng trên bình chứa thì cái nhãn YÊU bị mắc kẹt lại. Bên trong bạn sẽ thấy nhiều thứ nhưng không có tình yêu chút nào.

Quan sát. Nếu bạn bị gắn bó với một người, bạn có trong tình yêu không? Hay bạn sợ sự một mình của mình, cho nên bạn níu bám? Bởi vì bạn không thể một mình được, bạn dùng người này để cho không phải một mình. Thế thì bạn sợ. Nếu người này đi đâu đó khác hay yêu ai đó khác thì bạn sẽ giết người này và bạn sẽ nói, "Tôi đã bị quá gắn bó." Hay bạn có thể tự giết mình và bạn sẽ nói, "Tôi đã quá gắn bó tới mức tôi không thể sống được nếu thiếu cô ấy hay anh ấy." Đ iều đó là cực kì ngu xuẩn. Nó không phải là tình yêu, nó là cái gì đó khác. Bạn sợ sự một mình của mình, bạn không có khả năng ở với bản thân mình, bạn cần ai đó làm sao lãng bạn. Và bạn muốn sở hữu người khác, bạn muốn dùng người khác như phương tiện cho mục đích của mình. Dùng người khác như phương tiện là bạo hành.

Immanuel Kant đã làm điều đó thành nền tảng của mình về cuộc sống đạo đức - nó là vậy. Ông ấy hay nói rằng đối xử với một người như một phương tiện là hành động vô đạo đức nhất có đó. Nó là vậy, bởi vì khi bạn đối xử với người khác như phương tiện - vì sự hài lòng của bạn, vì ham muốn dục của bạn, vì nỗi sợ của bạn, vì cái gì đó khác - khi bạn dùng người khác như phương tiện thì bạn đã qui người đó về một vật rồi. Bạn đang phá huỷ tự do của người đó, bạn đang giết chết linh hồn người đó. Linh h ồn có thể phát triển chỉ trong tự do - tình yêu cho tự do. Và khi bạn cho tự do, bạn được tự do; đó là điều tách rời nghĩa là gì. Nếu bạn áp đặt tù túng lên người khác, bạn sẽ cầm tù bản thân mình đồng thời. Nếu bạn trói buộc người khác, người khác sẽ trói buộc bạn; nếu bạn định ranh giới cho người khác, người khác sẽ định ranh giới cho bạn; nếu bạn cố gắng sở hữu người khác, người khác sẽ sở hữu bạn.

Đó là cách thức các đôi cứ tranh đấu chi phối nhau cả đời. Đàn ông theo cách riêng của mình, đàn bà theo cách riêng của mình, cả hai cùng tranh đấu. Đó là việc cằn nhằn và lục đục liên tục. Và đàn ông cho rằng theo cách nào đó mình kiểm soát đàn bà còn đàn bà cho rằng bằng cách nào đó cô ấy kiểm soát đàn ông. Kiểm soát không phải là yêu. Đừ ng bao giờ đối xử với bất kì người nào như phương tiện. Đối xử với mọi người như mục đích tự thân người đó - thế thì bạn không níu bám, thế thì bạn không bị gắn bó. Bạn yêu, nhưng tình yêu của bạn cho tự do - và, khi bạn cho người khác tự do, bạn được tự do. Chỉ trong tự do thì linh hồn bạn mới phát triển. Bạn sẽ cảm thấy rất, rất hạnh phúc. Thế giới này đã trở thành chỗ rất bất hạnh - không phải bởi vì thế giới này là chỗ bất hạnh mà bởi vì chúng ta đã làm điều gì đó sai với nó. Cùng thế giới này có thể trở thành lễ hội.

Bạn hỏi, Làm sao tôi có thể biết được liệu tách rời hay dửng dưng đang phát triển bên trong? Nếu bạn cảm thấy hạnh phúc, nếu bạn cảm thấy hạnh phúc với bất kì cái gì đang phát triển, định tâm hơn, tiếp đất hơn, sống động hơn trước đây, thế thì lao vào nó. Thế thì không có sợ hãi. Để hạnh phúc là hòn đá thử, tiêu chuẩn - không có gì khác có thể là tiêu chuẩn được.

Bất kì cái gì kinh sách nói cũng không phải là tiêu chuẩn chừng nào trái tim bạn còn chưa rộn ràng với hạnh phúc. Bất kì điều gì tôi nói cũng không thể là tiêu chuẩn cho bạn chừng nào trái tim bạn còn chưa rộn ràng với hạnh phúc. Khoảnh khắc bạn được sinh ra, một chỉ báo tinh tế được đặt vào bên trong bạn. Đó là một phần của cuộc sống mà bạn bao giờ cũng biết điều đang xảy ra, bạn bao giờ cũng cảm thấy liệu mình có hạnh phúc hay bất hạnh. Không ai hỏi làm sao biết được mình có hạnh phúc hay bất hạnh. Không ai đã từng hỏi. Khi bạn bất hạnh, bạn biết chứ; khi bạn hạnh phúc, bạn biết chứ. Thế thì đó là một giá trị bản năng. Bạn biết điều đó, bạn được sinh ra biết điều đó rồi, cho nên cứ để chỉ báo bản năng đó được dùng và nó sẽ không bao giờ là giả trong cuộc sống của bạn.

Theo tầm nhìn của thầy về xã hội kiểu mẫu, liệu sẽ có một công xã lớn, hay một loạt các công xã? Nếu như có nhiều công xã, mối quan hệ của chúng với nhau sẽ là gì? Thầy có hình dung mọi người của các công xã khác nhau có khả năng phụ thuộc lẫn nhau, chia sẻ ý tưởng và kĩ năng không?

Câu hỏi này nêu ra một điều rất quan trọng, khái niệm về phụ thuộc lẫn nhau. Con người đã sống trong phụ thuộc, và con người đã ham muốn và tranh đấu vì độc lập, nhưng không ai nhìn vào thực tại - rằng phụ thuộc và độc lập là cả hai cực đoan. Thực tại đích xác ở giữa; nó là liên thuộc lẫn nhau. Mọi thứ đều liên thuộc lẫn nhau. Nhành cỏ nhỏ nhất và ngôi sao lớn nhất cả đều liên thuộc lẫn nhau. Đây là nền tảng toàn thể của sinh thái. Bởi vì con người đã cư xử không có hiểu biết về thực tế của sự phụ thuộc lẫn nhau, nên con người đã phá huỷ rất nhiều sự thống nhất hữu cơ của cuộc sống. Con người đã chặt tay mình, chặt chân mình mà không biết.

Rừng đã biến mất, hàng triệu cây đã bị chặt mọi ngày. Các nhà khoa học đang đưa ra lời cảnh báo - nhưng chẳng ai sẵn sàng nghe - rằng nếu tất cả mọi cây đều biến mất khỏi trái đất, con người không thể sống được. Chúng ta đang trong trao đổi lẫn nhau sâu sắc. Con người cứ hít ô xi và tống ra các bô níc; cây cứ hít các bô nic và thở ra ô xi. Bạn không thể tồn tại mà không có cây được, mà cây cũng không thể tồn tại nếu không có bạn.

Đây là một ví dụ đơn giản; bằng không cuộc sống được đan dệt theo cả nghìn lẻ một cách. Bởi vì nhiều cây đã biến mất, nhiều các bô nic đã tụ tập lại trong bầu khí quyển tới mức nó làm tăng nhiệt độ trên toàn trái đất lên bốn độ. Với bạn điều đó dường như vô nghĩa - có bốn độ thôi - nhưng nó không phải là không có ý nghĩa đâu. Chẳng mấy chốc nhiệt độ này sẽ đủ làm tan chảy nhiều băng tới mức mọi đại dương sẽ dâng lên cao hơn. Cho nên các thành phố đang trên bờ đại dương - và tất cả các thành phố lớn đều ở đó - sẽ bị ngập nước.

Nếu nhiệt độ cứ tăng mãi, mà cũng là một khả năng, bởi vì chẳng ai chịu nghe cả... Cây bị chặt, không có hiểu biết nào, vì những thứ vô dụng - vì những tờ báo hạng ba bạn cần in ra, và bạn đang phá huỷ cuộc sống. Có khả năng là nếu băng vĩnh viễn ở Himalaya bắt đầu tan ra, điều chưa bao giờ xảy ra trong toàn thể quá khứ, thì tất cả các đại dương sẽ dâng cao hơn sáu mươi phân và sẽ nhấn chìn gần như cả trái đất. Chúng sẽ phá huỷ tất cả các thành phố - Bombay và Calcutte, New York, London và San Francisco. Có lẽ vài người nguyên thuỷ, những người sống ở vùng núi mới có thể sống sót.

Sự phụ thuộc lẫn nhau còn tới mức khi nhà du hành vũ trụ đầu tiên lên tới mặt trăng, chúng ta trở nên nhận biết lần đầu tiên rằng toàn thể trái đất được bao quanh bởi tầng ô zôn dầy, một dạng của ô xi. Tầng ô zôn đó bao quanh toàn thể trái đất như cái chăn. Chính bởi vì cái chăn ô zôn này mà cuộc sống đã trở thành có thể trên hành tinh này, bởi vì ô zôn không cho phép các tia chết phát ra từ mặt trời xuyên xuống. Nó chỉ cho phép đi vào những tia sống và ngăn cản các tia chết; nó làm chúng bật lại.

Nhưng trong ngu xuẩn của chúng ta để lên tới mặt trăng, chúng ta đã làm ra các lỗ hổng trong cái chăn này. Và những nỗ lực tiếp tục. Bây giờ chúng ta đang cố gắng lên tới sao Hoả nữa! Mỗi lần một tên lửa đi ra ngoài bầu không khí của trái đất, cái đó ở bên ngoài quãng ba trăm hai mươi cây số, nó đều tạo ra lỗ hổng lớn. Qua những lỗ hổng này, các tia chết đã bắt đầu đi vào. Bây giờ các nhà khoa học nói rằng những tia chết này sẽ làm tăng tỉ lệ ung thư đến ba mươi phần trăm; và các bệnh tật khác thì không đếm được, các bệnh nhỏ là không đếm được. Các chính khách ngu xu ẩn không chịu nghe. Và nếu bạn gọi họ là ngu thì bạn bị tù, bạn bị trừng phạt; luận điệu giả dối được bịa ra chống lại bạn. Nhưng tôi không thấy cái gì khác hơn để gọi họ. Ngu dường như là từ nhẹ nhàng nhất và văn hoá nhất dành cho họ. Cuộc sống là sự phụ thuộc lẫn nhau sâu sắc.

Tầm nhìn của tôi về công xã là ở chỗ các quốc gia biến mất, các thành phố lớn biến mất, bởi vì chúng không cho phép có đủ chỗ cho mọi người - và mọi con người đều có nhu cầu tâm lí nào đó về đòi hỏi lãnh thổ, cũng giống như con vật khác. Trong các thành phố lớn, con người liên tục đi trong đám đông. Điều đó tạo ra lo âu lớn lao, căng thẳng, thống khổ và không cho phép người đó có lúc nào thảnh thơi, không có lúc nào, chỗ nào để là chính mình - ở một mình, ở cùng cây cối, vốn là cội nguồn cuộc sống, ở cùng đại dương, vốn là cội nguồn cho cuộc sống. T ầm nhìn của tôi về thế giới mới, thế giới của các công xã, nghĩa là không quốc gia, không thành phố lớn, không gia đình, mà là hàng triệu công xã nhỏ lan toả khắp trái đất trong rừng sâu, rừng xanh sum suê, trên núi, trên đảo. Công xã nhỏ nhất quản lí được, mà chúng ta đã cố gắng tạo ra, có thể gồm năm nghìn người, và công xã lớn nhất có thể là năm mươi nghìn người. Từ năm nghìn tới năm mươi nghìn - hơn thế sẽ trở thành không quản lí nổi; thế thì lại nảy sinh vấn đề về trật tự và luật pháp, và cảnh sát, và toà án, tất cả đều phải được mang lại.

Các công xã nhỏ... năm nghìn người dường như là con số hoàn hảo, bởi vì chúng ta đã thử điều đó. Mọi người đều biết mọi người khác, tất cả đều là bạn. Không có hôn nhân - trẻ con thuộc vào công xã. Công xã có bệnh viện, trường học, cao đẳng. Công xã chăm nom trẻ em; cha mẹ có thể tới thăm chúng. Việc cha mẹ sống cùng hay họ sống tách biệt đơn giản không có ý nghĩa. Với đứa trẻ, họ cả hai đều sẵn có đấy; nó có thể tới thăm họ, họ có thể tới thăm nó.

Tất cả các công xã nên phụ thuộc lẫn nhau, nhưng họ sẽ không trao đổi tiền bạc. Tiền nên bị huỷ bỏ. Nó đã gây ra điều cực kì tệ hại cho nhân loại. Bây giờ là lúc nói lời tạm biệt với nó! Các công xã này nên trao đổi đồ vật. Bạn có nhiều sản phẩm sữa hơn; bạn có thể đem chúng cho công xã khác, bởi vì bạn cần nhiều quần áo, và công xã đó có thể cung cấp cho bạn nhiều quần áo hơn - một hệ thống đổi chác đơn giản, cho nên không công xã nào trở nên giầu.

Tiền là thứ rất kì lạ. Bạn có thể tích luỹ nó; đó là bí mật kì lạ nhất của tiền. Bạn không thể tích luỹ được sản phẩm sữa, bạn không thể tích luỹ được rau. Nếu bạn có nhiều rau bạn phải chia sẻ với công xã nào đó không có đủ rau. Nhưng tiền có thể được tích luỹ. Và nếu một công xã trở nên giầu có hơn công xã khác, thế thì từ cửa sau đi vào là nghèo đói và giầu có và toàn thể cơn ác mộng của chủ nghĩa tư bản, và các giai cấp người nghèo và người giầu, và ham muốn chi phối. Bởi vì bạn giầu, bạn có thể bắt công xã khác làm nô lệ. Tiền là một trong những kẻ thù của con người.

Các công xã sẽ trao đổi. Họ sẽ truyền phát từ các trạm radio của họ rằng một sản phẩm như vậy là sẵn có ở họ. Bất kì ai có những sản phẩm khác mà họ cần đều có thể liên hệ với họ, và mọi thứ đều có thể được trao đổi theo cách bạn bè; không có tranh cãi mặc cả, không có bóc lột. Nhưng công xã không nên quá lớn, bởi vì cái lớn cũng nguy hiểm. Tiêu chí về công xã lớn nên là ở chỗ mọi người đều biết mọi người khác; điều đó nên là giới hạn. Một khi giới hạn đó bị vượt qua, công xã nên tự phân chia mình thành hai. Cũng như hai anh em tách ra, khi một công xã trở nên đủ lớn, nó tự phân chia mình thành hai công xã, hai công xã chị em.

Và sẽ có sự phụ thuộc lẫn nhau sâu sắc, chia sẻ ý tưởng và kĩ năng, không có bất kì thái độ nào phát triển từ tính sở hữu, giống như chủ nghĩa quốc gia và chủ nghĩa cuồng tín. Sẽ không có gì để mà cuồng tín cả. Sẽ không có lí do gì cho quốc gia. Nhóm ít người có thể tận hưởng cuộc sống dễ dàng hơn, bởi vì có nhiều bạn bè, nhiều người quen, là niềm vui với chính nó. Ngày nay trong các thành phố lớn, bạn sống trong cùng ngôi nhà và bạn không biết hàng xóm của mình. Trong một ngôi nhà, cả nghìn người có thể sống, và họ tuyệt đối là những người xa lạ lẫn nhau. Sống trong đám đông, vậy mà vẫn một mình.

Ý tưởng của tôi về công xã là ở chỗ sống trong nhóm nhỏ, cho bạn đủ không gian, vậy mà sống trong sự gần gũi, yêu thương, thân thuộc. Con bạn được công xã chăm nom, nhu cầu của bạn được công xã chăm nom, chăm sóc y tế của bạn được công xã chăm nom. Công xã trở thành gia đình đích thực không mang bệnh tật nào mà gia đình đã tạo ra trong quá khứ. Nó là một gia đình lỏng lẻo và chuyển động thường xuyên.

Không có vấn đề về hôn nhân chút nào, và không có vấn đề li dị. Nếu hai người muốn ở cùng nhau, họ có thể ở cùng nhau và nếu một ngày nào đó họ không muốn ở cùng nhau, điều đó hoàn toàn tốt. Đó là quyết định của họ để ở cùng nhau; bây giờ họ có thể chọn bạn khác. Thực tế trong một cuộc đời sao không sống nhiều kiếp sống? Sao không làm cho nó phong phú hơn? Sao đàn ông phải níu bám lấy đàn bà, đàn bà phải níu bám lấy đàn ông khi họ không thích thú lẫn nhau nhiều tới mức họ muốn ở cùng nhau cả đời?

Nhưng nhìn vào thế giới, tình huống này là rõ ràng. Mọi người muốn độc lập với gia đình mình; con cái muốn độc lập với gia đình chúng. Mới hôm nọ, một cậu bé ở California đã làm điều gì đó duy nhất và đặc biệt. Nó muốn ra ngoài chơi. Điều này chẳng có gì đặc biệt cả; mọi đứa trẻ đều nên được phép ra ngoài chơi. Nhưng mẹ và bố nó cứ khăng khăng, "Không, không ra ngoài; chỉ chơi trong nhà thôi." Và đứa trẻ này đã bắn cả mẹ và bố. Nó đã chơi trong nhà đấy! Có một giới hạn thôi, bao giờ cũng cứ nghe mãi, "không, không, không..."

Ở Mĩ tỉ lệ thay đổi vợ chồng là ba năm. Cũng cùng tỉ lệ đó người ta thay đổi việc làm; cũng cùng tỉ lệ đó người ta đổi thành phố. Dường như có cái gì đó đặc biệt về ba năm! Dường như đấy là giới hạn người ta có thể dung thứ được. Bên ngoài điều đó, nó trở thành không thể dung thứ được. Cho nên mọi người đổi vợ và chồng, mọi người đổi thành phố, mọi người đổi việc làm.

Nhưng trong công xã, không có nhu cầu làm ồn ào gì. Bạn có thể nói lời tạm biệt vào bất kì lúc nào, và bạn có thể vẫn còn là bạn bè bởi vì ai mà biết được? Sau hai năm bạn có thể vẫn yêu cùng người đàn ông đó, cùng người đàn bà đó. Trong hai năm bạn có thể quên tất cả mọi rắc rối, và bạn muốn có nếm trải nữa; hay có lẽ bạn đã rơi vào vòng tay của người đàn ông tồi hơn, người đàn bà tồi hơn, và bạn hối hận, và bạn muốn quay lại! Nhưng điều đó sẽ làm cho cuộc sống phong phú hơn; bạn sẽ biết nhiều đàn ông và nhiều đàn bà. Từng đàn ông đều có tính duy nhất riêng của mình, và từng đàn bà đều có tính duy nhất riêng của mình.

Công xã cũng có thể trao đổi người, nếu ai đó muốn chuyển sang công xã khác, và công xã khác sẵn lòng đón nhận. Công xã khác có thể nói, "Nếu ai đó khác muốn vào công xã của bạn, việc trao đổi là có thể - bởi vì chúng tôi không muốn tăng dân số." Mọi người có thể quyết định. Bạn có thể đi và quảng cáo cho bản thân mình; người đàn bà nào đó có thể có thể thích bạn, người nào đó có thể trở thành bạn bè. Ai đó có thể đã chán trong công xã đó, và muốn đổi công xã của mình... Toàn thế giới nên là một nhân loại, chỉ được chia thành các công xã nhỏ trên cơ sở thực tế: không có chủ nghĩa cuồng tín, không có chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, không có chủ nghĩa quốc gia. Thế thì, lần đầu tiên, chúng ta có thể vứt bỏ ý tưởng về chiến tranh. Chúng ta có thể làm cho cuộc sống thành chân thành, đáng sống, đáng tận hưởng; vui đùa, mang tính thiền, tính sáng tạo, và cho mọi đàn ông và mọi đàn bà cơ hội tương đương để trưởng thành và đem tiềm năng của họ tới việc nở hoa.

Xem Chương 14 - Quay về Mục lục