Read more
Cỏ tự nó mọc -
Osho
Bài nói về Thiền
Chương 5. 'Thầy
im lặng'
Có một sư tự gọi mình là 'Thầy Im lặng'. Thực
tại sư là kẻ lừa gạt và không có hiểu biết đích thực.
Để bán thiền bịp bợm của mình ông ta có hai
sư hầu khá dẻo miệng để trả lời các câu hỏi thay ông ta, nhưng, dường như để bầy
tỏ thiền im lặng bí hiểm của mình, bản thân ông ta không bao giờ thốt ra một lời.
Một hôm, trong khi vắng hai sư hầu, một
khách hành hương tới ông ấy và hỏi: "Thưa thầy, Phật là gì?"
Không biết phải làm gì, hay làm sao trả lời,
ông ta nhìn quanh một cách tuyệt vọng theo mọi hướng tìm người phát ngôn vắng
bóng của mình.
Người hành hương, dường như hài lòng và thoả
mãn, cám ơn thầy, và lại khởi hành cuộc hành trình của mình.
Trên đường người hành hương gặp hai sư hầu
đang trên đường trở về nhà. Anh ta bắt đầu kể cho họ một cách nhiệt tình thầy
im lặng này là người chứng ngộ thế nào.
Anh ta nói: "Tôi đã hỏi thầy phật là
gì và thầy lập tức quay mặt sang đông và sang tây ngụ ý rằng con người bao giờ
cũng tìm phật ở đây và ở kia, nhưng thực tại, phật không được tìm thấy theo bất
kì chiều hướng nào. Ôi ông ấy là thầy chứng ngộ làm sao, và giáo huấn của ông ấy
sâu sắc làm sao!"
Khi các sư hầu trở về, thầy im lặng rầy la
họ: "Các ông đi đâu suốt cả thời gian này? Vừa mới đây ta đã lúng túng đến
chết và gần như bị huỷ hoại bởi kẻ hành hương tò mò."
Cuộc sống là điều bí ẩn. Bạn
càng hiểu nó, nó càng trở nên bí ẩn. Bạn càng biết nhiều, bạn càng cảm thấy rằng
bạn biết ít. Bạn càng trở nên nhận biết về chiều sâu, chiều sâu vô hạn, sự việc
càng trở nên gần như không thể nào nói được gì về nó. Do đó mới có im lặng.
Người biết vẫn còn trong kính nể,
ngạc nhiên vô hạn tới mức ngay cả việc thở cũng dừng lại. Đứng trước điều bí ẩn
của cuộc sống, người ta mất hút hoàn toàn.
Nhưng có vấn đề, và vấn đề đầu
tiên với bí ẩn của cuộc sống là ở chỗ bao giờ cũng có khả năng của lừa gạt, những
người có thể lừa người khác, nhưng người có thể gian lận. Trong thế giới của
khoa học điều đó là không thể được. Khoa học đi trên đất bằng với thận trọng vô
hạn; logic, hợp lí. Nếu bạn thốt ra cái gì đó vô nghĩa, ngay lập tức bạn sẽ bị
bắt, bởi vì bất kì cái gì bạn nói cũng có thể được thẩm tra. Khoa học là khách
quan, và bất kì khẳng định nào, bất kì phát biểu nào, cũng có thể được thẩm tra
trong thực nghiệm trong các phòng thí nghiệm.
Với tôn giáo mọi thứ là bên
trong, chủ quan, bí ẩn, và con đường không phải là trên đất bằng. Nó là đường
mòn đồi núi. Có nhiều đường lên và đường xuống, và con đường đi như xoáy ốc. Lặp
đi lặp lại bạn tới cùng một chỗ, có thể cao hơn chút ít. Và bất kì điều gì bạn
nói cũng không thể được thẩm tra, không có tiêu chí cho việc thẩm tra. Bởi vì
nó là bên trong, không thực nghiệm nào có thể chứng minh hay bác bỏ nó; bởi vì
nó là bí ẩn, không biện luận logic nào có thể quyết định cách này hay cách nọ.
Đó là lí do tại sao khoa học là một, nhưng tồn tại gần ba nghìn tôn giáo trên
thế giới. Bạn không thể chứng minh tôn giáo nào là giả. Bạn cũng không thể chứng
minh được tôn giáo nào khác là thực hay đích thực. Điều đó là không thể được, bởi
vì không kiểm thử kinh nghiệm nào là có thể.
Vị Phật nói rằng không có cái
ta bên trong. Làm sao chứng minh điều này, hay làm sao bác bỏ điều này? Nếu ai
đó nói, 'Tôi đã thấy Thượng đế,' và người đó có vẻ chân thành, phải làm gì? Người
đó có thể là người điên bị lừa, người đó có thể đã thấy ảo giác, hay người đó
có thể thực sự đã thấy thực tại của sự tồn tại. Nhưng làm sao chứng minh, hay
bác bỏ? Người đó không thể chia sẻ kinh nghiệm của mình với bất kì ai, nó là
bên trong. Nó không giống như một đối thể mà bạn có thể đặt vào giữa và mọi người
có thể quan sát nó, và mọi người có thể thực nghiệm và mổ xẻ nó. Bạn phải nhận
nó trong đức tin. Người đó có thể có vẻ tuyệt đối chân thành, và có thể bị lừa:
người đó có thể không lừa dối bạn, không cố lừa bạn, bản thân người đó có thể bị
lừa. Người đó có thể là người rất thật nhưng người đó đã thấy một giấc mơ và
nghĩ nó là thật. Thỉnh thoảng mơ có phẩm chất là chúng trông còn thực hơn bản
thân thực tại. Thế thì mơ trông như linh ảnh. Người đó đã nghe tiếng nói của
Thượng đế và người đó được rót đầy với nó, xúc động thế. Nhưng phải làm gì? Làm
sao chứng minh rằng người đó đã không phát điên, rằng người đó đã không phóng
chiếu tâm trí và ý tưởng riêng của mình? Không có khả năng nào.
Nếu có một người tôn giáo chân
thật, có chín mươi chín người khác bao quanh người đó. Vài người trong số họ bị
lừa: người nghèo, người đơn giản, tốt trong lòng, không cố làm hại bất kì ai,
nhưng dầu vậy họ vẫn gây hại. Thế rồi có vài kẻ lừa lọc, ăn cướp, lừa dối: người
tinh ranh, láu cá người chủ ý làm hại. Nhưng cái hại trả tiền. Bạn không thể
tìm được kinh doanh nào trên thế giới tốt hơn tôn giáo. Bạn có thể hứa, và
không cần chuyển giao hàng hoá, bởi vì hàng hoá là vô hình.
Khi mọi thứ là vô hình, bạn có
thể cứ bán, hứa hẹn. Không có nhu cầu chuyển giao hàng hoá, bởi vì ngay chỗ đầu
tiên chúng là vô hình, cho nên không ai đã bao giờ có thể phát hiện ra chúng.
Và bạn không thể tìm ra kinh doanh nào tốt hơn tôn giáo, bởi vì hàng hoá là vô
hình. Tôi đã thấy nhiều người bị lừa, nhiều người đang lừa. Và chuyện này là
tinh vi tới mức không cái gì có thể được nói để ủng hộ hay chống đối.
Chẳng hạn, tôi biết một người
đàn ông giản dị, chất phác, người ngu. Nhưng cái ngu có phẩm chất riêng của nó.
Đặc biệt trong tôn giáo, người ngu có thể trông như một paramahansa. Bởi vì người
đó ngu, hành vi của người đó là bất ngờ, cũng giống như người chứng ngộ. Tương
tự có đấy. Bởi vì người đó ngu, người đó không thể thốt ra một phát biểu hợp lí
như người chứng ngộ. Người đó ngu, người đó không biết điều mình nói, cách người
đó hành xử. Đột nhiên người đó có thể làm bất kì cái gì: và việc làm đột nhiên
này dường như là anh ta thuộc vào thế giới khác. Người đó bị những cơn ngất động
kinh, nhưng mọi người nghĩ người đó đang đi vào samadhi. Người đó cần điều trị
choáng điện! Đột nhiên người đó sẽ đi vào cơn ngất và bất tỉnh, và những tín đồ
sẽ đánh trống và họ sẽ hát về vinh quang của Thượng đế, rằng thầy của họ đã đi
vào samadhi lớn, cực lạc. Và mồm người đó bắt đầu sùi bọt, và nước dãi chảy ra
- người đó đơn giản trong cơn ngất. Người đó không có thông minh. Nhưng đó là
phẩm chất, và có những kẻ lừa dối quanh người đó, những người cứ lan truyền mọi
sự về ông 'baba'.
Và nhiều điều xảy ra gần người
đó: đó là phép màu. Nhiều điều xảy ra, bởi vì nhiều điều xảy ra theo cách riêng
của chúng. Ông baba đang trong bất tỉnh, và nhiều người sẽ cảm thấy kundalini của
họ dâng lên. Họ đang phóng chiếu. Có hiện tượng chắc chắn: nếu bạn ngồi yên
tĩnh trong thời kì dài, thân thể tích luỹ năng lượng, và thế rồi thân thể bắt đầu
chuyển động, cảm thấy hiếu động. Đột nhiên co giật bắt đầu tới - họ nghĩ đây là
kundalini. Kundalini đang lên và khi nó lên trong một người, làm sao bạn có thể
tụt lại sau được? Thế thì người khác bắt đầu. Thế thì nó giống như nếu người
này đi vào nhà vệ sinh, thì người khác cảm thấy thôi thúc; nếu người này hắt
hơi, người khác thấy muốn hắt hơi vô cùng kéo tới họ. Nó trở thành lây nhiễm.
Nhưng với biết bao nhiêu điều xảy ra, ông baba này chắc phải trong samadhi. Ông
ta đơn giản trong bất tỉnh. Ở phương Đông điều đã từng là quan sát của tôi rằng
chỉ một người chân thật tồn tại, chín mươi chín người là giả - hoặc bản thân họ
là những người bị lừa, giản dị, nghèo nàn; hoặc họ là kẻ lừa dối, người tinh
ranh, láu cá.
Điều này có thể cứ tiếp diễn, bởi
vì toàn thể hiện tượng này là vô hình. Phải làm gì? Làm sao phán xét? Làm sao
quyết định? Tôn giáo bao giờ cũng nguy hiểm. Nó nguy hiểm bởi vì chính mảnh đất
là bí ẩn, bất hợp lí. Bất kì cái gì xảy ra, và không có cách bên ngoài nào để
phán xét nó. Và có những người với tâm trí cả tin của họ, bao giờ cũng sẵn sàng
tin vào cái gì đó, bởi vì họ cần chỗ đứng nào đó. Không có niềm tin họ cảm thấy
không được thả neo, bị bật rễ; họ cần ai đó để tin, họ cần đâu đó để đi và cảm
thấy được thả neo và bắt rễ.
Niềm tin là nhu cầu sâu sắc
trong con người. Tại sao nó là nhu cầu sâu sắc? Bởi vì không niềm tin bạn cảm
thấy giống như sự hỗn độn; không niềm tin bạn không biết tại sao bạn tồn tại;
không niềm tin bạn không thể cảm thấy nghĩa nào trong cuộc sống. Không ý nghĩa
nào dường như có đó. Bạn cảm thấy giống như điều ngẫu nhiên mà không có lí do
chút nào để hiện hữu ở đây. Không có niềm tin, câu hỏi nảy sinh: Tại sao có
mình? Mình là ai? Mình tới từ đâu? Mình đang đi đâu? Và không có một câu trả lời
- không có niềm tin không có câu trả lời. Người ta đơn giản cảm thấy không có
nghĩa nào, ngẫu nhiên trong sự tồn tại, không được cần tới chút nào, không phải
là không thể thiếu được. Bạn sẽ chết và không ai sẽ bận tâm; tất cả họ sẽ tiếp
tục. Bạn cảm thấy cái gì đó bị thiếu, tiếp xúc với thực tại, niềm tin nào đó.
Đó là lí do tại sao tôn giáo tồn tại - để cung cấp niềm tin, bởi vì mọi người cần
chúng.
Người không có niềm tin phải rất,
rất dũng cảm. Sống không có niềm tin là sống trong cái không biết, sống không
có niềm tin là táo bạo lớn lao. Người thường không thể đảm đương được điều đó.
Với quá nhiều táo bạo, phiền não bước vào, lo âu được tạo ra. Và điều này phải
được lưu ý: với tôi người tôn giáo thực sự là không có niềm tin. Tin cậy người
đó có, nhưng không có niềm tin, và có khác biệt bao là giữa hai điều này.
Niềm tin là trí tuệ. Bạn cần
nó, đó là lí do tại sao bạn có nó. Nó có đó bởi vì bạn không thể sống mà không
có niềm tin. Niềm tin cho bạn sự nâng đỡ để sống; nó cho bạn nghĩa nào đó, dù
là giả thế nào; nó cho bạn bản kế hoạch tổng thể cho cuộc sống, cách đi, nơi
đi. Bạn đang trên đường xa lộ, không lạc trong rừng. Niềm tin cho bạn một món
hàng, có những người tin khác cũng giống bạn; bạn trở thành một phần của đám
đông. Thế thì bạn không cần nghĩ về món hàng riêng của bạn, thế thì bạn không
còn trách nhiệm cho hiện hữu riêng của bạn và điều bạn làm. Bây giờ bạn có thể
đổ trách nhiệm lên đám đông.
Một cá nhân Hindu không bao giờ
xấu thế như đám đông Hindu. Một cá nhân người Mô ha mét giáo không bao giờ xấu
như đám đông Mô ha mét giáo. Điều gì xảy ra? Cá nhân là không xấu, đám đông đơn
giản điên - bởi vì, trong đám đông, không ai cảm thấy trách nhiệm. Bạn có thể
phạm tội giết người trong đám đông dễ dàng, bởi vì bạn biết đám đông đang làm
nó và bạn chỉ là con sóng trong nó, bạn không là nhân tố quyết định, cho nên bạn
không có trách nhiệm. Cá nhân, một mình, bạn cảm thấy trách nhiệm. Bạn sẽ cảm
thấy mặc cảm nếu bạn phạm phải cái gì đó. Quan sát của tôi là tội lỗi tồn tại
qua đám đông, không cá nhân nào đã bao giờ là tội nhân. Và cá nhân, cho dù họ
phạm phải cái gì đó sai, có thể được rút ra khỏi điều đó rất dễ dàng; nhưng đám
đông là không thể được, bởi vì đám đông không có linh hồn không có trung tâm.
Yêu cầu ai?
Và trong mọi điều đang diễn ra
trên thế giới - điều ác, lực ác - đám đông thực ra chịu trách nhiệm. Quốc gia
là ác; các cộng đồng tôn giáo là lực ác. Niềm tin làm cho bạn thành một phần của
đám đông lớn hơn bạn, và có cảm giác phấn chấn khi bạn là một phần của cái gì đó
lớn hơn, một quốc gia - Ấn Độ, hay Mĩ, hay Anh. Thế thì bạn không phải là con
người tí hon. Một năng lượng lớn tới với bạn và bạn cảm thấy phấn chấn. Trạng
thái hào hứng được cảm thấy. Đó là lí do tại sao, bất kì khi nào một quốc gia
lâm chiến, mọi người cảm thấy rất hào hứng, cực lạc. Đột nhiên cuộc sống của họ
có nghĩa - họ tồn tại cho đất nước, cho tôn giáo, cho văn minh; bây giờ họ có mục
đích nào đó để được đạt tới, và kho báu nào đó được bảo vệ. Bây giờ họ không
còn là người thường, họ có sứ mệnh lớn lao. Niềm tin là chiếc cầu từ cá nhân tới
đám đông.
Tin cậy là khác toàn bộ. Tin cậy
không phải là khái niệm trí tuệ. Tin cậy là phẩm chất của trái tim, không của
cái đầu. Niềm tin là chiếc cầu giữa cá nhân và đám đông và tin cậy là chiếc cầu
giữa cá nhân và vũ trụ. Tin cậy bao giờ cũng vào Thượng đế, và khi tôi nói 'Thượng
đế', tôi không ngụ ý bất kì niềm tin nào vào Thượng đế. Khi tôi nói Thượng đế,
tôi đơn giản ngụ ý cái toàn thể.
Tin cậy là hiểu biết sâu sắc rằng
bạn đơn giản là bộ phận, một nốt trong bản giao hưởng vĩ đại, chỉ là con sóng
nhỏ trong đại dương. Tin cậy nghĩa là bạn phải đi theo cái toàn thể, tuôn chảy
cùng cái toàn thể, trong hoà hợp với cái toàn thể. Tin cậy nghĩa là: tôi không ở
đây như kẻ thù, tôi không ở đây để tranh đấu; tôi ở đây để tận hưởng cơ hội đã
được trao cho tôi; tôi ở đây để biết ơn và mở hội. Tin cậy không phải là trong
học thuyết: bạn không cần là người Hindu, bạn không cần là người Mô ha mét
giáo, bạn không cần là người Jain hay người Sikh. Tin cậy là cam kết giữa cá
nhân và cái toàn thể. Tin cậy làm bạn thành tôn giáo - không là người Hindu,
không là người Mô ha mét giáo, không là người Ki tô giáo - đơn giản tôn giáo.
Tin cậy không có tên. Niềm tin làm bạn thành người Hindu, người Mô ha mét giáo,
người Ki tô giáo. Niềm tin có tên, hàng triệu cái tên; có hàng nghìn niềm tin -
bạn có thể chọn. Tin cậy chỉ có một phẩm chất: phẩm chất của buông xuôi trong
cái toàn thể; phẩm chất của việc đi tương ứng theo cái toàn thể; phẩm chất của
việc không ép buộc cái toàn thể theo bạn, nhưng đơn giản cho phép bản thân bạn
đi cùng cái toàn thể. Tin cậy là việc biến đổi; tin cậy phải được đạt tới; niềm
tin được cho bởi việc sinh. Không ai được sinh ra trong tin cậy, mọi người được
sinh ra trong niềm tin: bạn được sinh ra là người Hindu, hay người Jain, hay Phật
tử. Niềm tin được xã hội trao cho, bởi vì niềm tin là chiếc cầu giữa bạn và xã
hội.
Nếu xã hội không cho bạn niềm
tin, có nỗi sợ - bạn có thể trở thành người nổi dậy. Thực ra chắc chắn là nếu
niềm tin không được trao, bạn sẽ trở thành nổi dậy, và xã hội không muốn điều
đó, không thể đảm đương được điều đó. Xã hội, trước khi bạn trở nên nhận biết,
cho bạn niềm tin sâu sắc. Nó đi trong máu của bạn - cùng với sữa của mẹ bạn chất
độc của niềm tin thấm vào trong con người bạn. Đến lúc bạn trở nên nhận biết về
điều đã xảy ra, bạn thấy bạn đã là người Hindu, hay người Mô ha mét giáo, hay
người Ki tô giáo. Áo bó đã có đó rồi: bạn bị cầm tù.
Và rất khó thoát ra khỏi nó bởi
vì nó ăn sâu vào trong vô thức của bạn, nó trở thành chính nền tảng của bạn.
Cho dù bạn thoát ra khỏi nó, cho dù bạn đi ngược lại nó, nó sẽ vẫn còn trong nền
tảng, bởi vì việc lau sạch vô thức là rất khó khăn. Một cách có ý thức bạn
không thể làm được điều đó.
Tôi đã nghe, chuyện xảy ra là
Mulla Nasruddin trở thành người vô thần. Và anh ta sắp chết, cho nên tu sĩ tới.
Tu sĩ nói: "Mulla, bây giờ đây là khoảnh khắc cuối cùng và cơ hội cuối
cùng. Dầu vậy thời gian vẫn còn lại, anh thú nhận tội lỗi của anh đi và anh thú
nhận rằng anh đã đi sai bởi việc trở thành người vô thần. Trở thành người hữu
thần đi và chết khi tin tưởng vào Thượng đế."
Mulla Nasruddin mở mắt ra và
nói: "Cám ơn Thượng đế tôi không là người hữu thần."
Cho dù bạn không là người hữu
thần, bạn sẽ cám ơn Thượng đế. Sâu bên dưới nó vẫn còn trong vô thức, nó trở
thành nền tảng. Bất kì cái gì bạn đã học trong thời thơ ấu trước bẩy tuổi, đều
trở thành nền tảng của bạn. Để nhổ bật rễ nó, nỗ lực rất lớn và thiền là được cần
tới. Bạn sẽ phải đi lùi lại, chỉ thế thì nó mới có thể được chùi sạch. Bạn có
thể tạo ra phản niềm tin, chúng sẽ không giúp gì, chúng không thể giúp được. Bạn
có thể trở thành người hữu thần. Bạn có thể là người Hindu trong thời thơ ấu của
bạn, thế rồi bạn có thể được cải đạo thành người Ki tô giáo, nhưng bạn sẽ vẫn
còn là người Hindu - tính Ki tô giáo của bạn sẽ được tô mầu bởi Hindu giáo của
bạn. Bạn có thể trở thành người cộng sản, nhưng, sâu bên dưới, vô thức có đó và
nó sẽ tô mầu chủ nghĩa cộng sản của bạn. Thiền sâu là cần để lau sạch vô thức.
Tin cậy là khác toàn bộ. Tin cậy
không ở trong lời, trong kinh sách. Tin cậy là hướng tới cuộc sống - chính năng
lượng này làm chuyển cái toàn thể. Bạn tin cậy nó và bạn nổi cùng nó. Nếu nó
đưa bạn xuống trong xoáy nước, bạn đi xuống trong xoáy nước. Nếu nó đưa bạn ra
trong xoáy cuộn, bạn đi ra trong xoáy cuộn. Bạn đi cùng nó, bạn không có tâm
trí riêng của bạn về nó. Nếu nó làm bạn buồn, bạn trở nên buồn. Nếu nó làm bạn
hạnh phúc, bạn trở nên hạnh phúc. Bạn đơn giản đi cùng nó, không có tâm trí của
riêng bạn, và đột nhiên, bạn đi tới nhận ra rằng bây giờ bạn đã đạt tới một điểm
mà phúc lạc sẽ là vĩnh hằng. Trong nỗi buồn của bạn, bạn cũng sẽ phúc lạc, bởi
vì nó không phải là công việc của bạn. Cái toàn thể đang làm nó theo cách đó và
bạn đang đi cùng nó. Hạnh phúc - tốt. Buồn - tốt. Bạn đơn giản 'tốt'. Mọi thứ đều
được tốt. Đây là điều người tôn giáo là gì: người đó không có tâm trí của riêng
mình. Niềm tin có tâm trí rất mạnh của riêng nó.
Người ta nói về một thánh nhân
lớn, Tulsidas, rằng ông ấy được mời tới ngôi đền Krishna ở Mathura, và ông ấy
là người tin vào Ram. Ông ấy tới đó, nhưng ông ấy không cúi lạy, bởi vì bức tượng
là của Krishna với chiếc sáo trên môi. Tương truyền ông ấy đã nói với Krishna:
"Tôi có thể cúi lạy chỉ với Ram, cho nên, nếu ông muốn tôi cúi lạy, ông cầm
chiếc cung của Ram trong tay ông đi. Khi tôi thấy rằng ông đã trở thành Ram, chỉ
thế thì tôi mới cúi lạy."
Đây là tâm trí của niềm tin. Bằng
không, khác biệt là gì giữa Ram và Krishna? Và khác biệt là gì giữa chiếc sáo
và chiếc cung?
Và câu chuyện này còn tiếp diễn:
nó nói rằng bức tượng đã thay đổi, nó trở thành tượng của Ram, và thề rồi
Tulsidas cúi lạy rất hạnh phúc.
Bây giờ vấn đề là, cái gì phải
đã xảy ra? Hiểu biết của tôi là ở chỗ bức tượng phải vẫn còn như cũ, bởi vì tượng
không bận tâm. Chúng không bận tâm liệu bạn cúi lạy hay không. Nhưng tâm trí của
người tin có thể tạo ra mọi sự. Tulsidas phải đã phóng chiếu: nó phải đã là việc
phóng chiếu, nó phải đã là ảo giác. Ông ấy phải đã thấy, điều đó là chắc chắn.
Ông ấy phải đã thấy, bằng không ông ấy chắc đã không cúi lạy: điều đó là chắc
chắn. Khả năng là ở chỗ tâm trí riêng của ông ấy đã tạo ra, và khi bạn quá bị
tràn đầy bởi niềm tin của bạn, bạn có thể tạo ra. Bạn có thể thấy những điều mà
không có đó, và bạn có thể bỏ lỡ những điều đang có đó. Tâm trí được rót đầy với
niềm tin là tâm trí mà có thể phóng chiếu bất kì cái gì theo niềm tin đó. Khi bạn
thấy mọi sự, bao giờ cũng nhớ điều này.
Mọi người tới tôi... Nếu ai đó
là người tin vào Krishna và người đó thiền, lập tức Krishna bắt đầu tới với người
đó. Linh ảnh. Nhưng Christ không bao giờ tới với người đó. Người Ki tô giáo bắt
đầu thiền - thế thì Krishna không bao giờ quấy rầy việc thiền của người đó, chỉ
Christ tới. Với người Mô ha mét giáo, cả Krishna lẫn Christ đều không tới; và
Mohammed không thể tới được vì người Mô ha mét giáo không có ảnh về Mohammed. Họ
không biết ông ấy trông giống gì, cho nên họ không thể phóng chiếu được.
Bất kì điều gì bạn tin, bạn
phóng chiếu. Niềm tin là việc phóng chiếu. Nó cũng giống như máy chiếu trong rạp
chiếu phim: bạn thấy cái gì đó trên màn ảnh mà không có đó. Máy chiếu bị ẩn kín
đằng sau, nhưng bạn không bao giờ nhìn vào máy chiếu, bạn nhìn vào màn ảnh. Máy
chiếu là ở đằng sau, và toàn thể trò chơi đang diễn ra ở chỗ đó, nhưng bạn nhìn
lên màn ảnh. Toàn thể trò chơi đang diễn ra trong tâm trí bạn, và tâm trí chất
đầy với niềm tin bao giờ cũng cứ phóng chiếu mọi thứ trong thế giới, nó thấy những
điều không có đó. Đây là vấn đề. Tâm trí mà tin thì bao giờ cũng mong manh và
bao giờ cũng cung cấp cơ hội để bị những kẻ lừa đảo khai thác - và kẻ lừa đảo ở
khắp xung quanh. Toàn thể con đường đều đầy những kẻ cướp, bởi vì không tồn tại
bản đồ.
Đi vào trong tôn giáo là đi vào
trong nơi chưa thăm dò, vào chỗ chưa được vẽ bản đồ. Kẻ cướp có thể phát triển ở
đó rất dễ dàng, chúng có thể đợi bạn - và chúng đang đợi. Và thỉnh thoảng, cho
dù người này không lừa bạn, bạn vẫn muốn bị lừa. Thế thì bạn sẽ bị lừa thôi.
Không ai có thể lừa bạn được nếu, sâu bên dưới, bạn không sẵn sàng bị lừa.
Mới vài ngày trước, một người tới
tôi và người đó nói: "Ông baba đã lừa tôi, và ông ấy là một nhà yoga vĩ đại."
Tôi hỏi người đó: "Và ông ấy đã làm gì?" Người đó nói: "Ông ấy
có thể làm ra vàng từ kim loại. Ông ấy đã làm cho tôi xem và tôi đã thấy điều
đó xảy ra bằng chính mắt tôi. Thế rồi ông ấy nói rằng tôi nên mang tất cả vàng
của tôi tới và ông ấy sẽ làm cho nó gấp mười lần lên. Thế là tôi thu thập mọi đồ
trang sức của tôi và ông ấy đơn giản trốn mất cùng chúng. Ông ấy đã lừa
tôi."
Mọi người đều nghĩ rằng ông ta
đã lừa người này, nhưng tôi bảo người này: "Đó là tham của ông đã lừa ông
thôi. Đừng đổ trách nhiệm lên bất kì ai khác. Ông đơn giản ngu xuẩn. Tham là
ngu. Ông muốn đồ trang sức của ông được tăng gấp mười lần. Tâm trí đó đã lừa
ông, người kia đơn giản đã dùng cơ hội này. Ông ta chỉ là người láu cá, có vậy
thôi. Ông mới là vấn đề thực. Nếu ông ta mà không lừa ông, ai đó khác chắc đã
làm điều đó."
Cho nên ai lừa không phải là vấn
đề. Điều đã từng là quan sát của tôi là nếu ai đó lừa bạn, điều đó chỉ ra có phần
nghiêng ngả nào đó trong bạn để bị lừa. Và nếu ai đó có thể nói dối bạn, điều
đó nghĩa là bạn có đồng cảm nào đó với dối trá. Con người của chân lí không thể
bị lừa. Người sống trong chân lí không thể trở thành nạn nhân của kẻ nói dối.
Chỉ kẻ nói dối mới có thể bị lừa bởi kẻ nói dối khác; bằng không thì không có
khả năng. Có hàng triệu người sẵn sàng để bị lừa, người đơn giản chờ đợi ai đó
tới và lừa họ - vì niềm tin của họ, vì ham muốn xấu xa của họ, vì tham của họ.
Và nhớ cho rõ rằng tham là tham, dù nó tồn tại trong thế giới vật chất hay
trong tâm linh cũng không tạo ra khác biệt gì. Phẩm chất của nó vẫn còn như
nhau. Bạn muốn ai đó làm tăng vàng của bạn lên mười lần - đây là tham. Thế thì
ai đó nói, 'Tôi sẽ làm cho ông thành người chứng ngộ', và bạn đứng vào hàng
ngay lập tức. Điều đó nữa cũng là tham.
Và tôi bảo bạn: Có thể tăng
vàng lên mười lần rất dễ dàng, nhưng gần như không thể nào làm cho bất kì người
nào khác thành chứng ngộ được. Bởi vì đó không phải là trò chơi. Con đường là
gian truân. Thực ra không ai đã bao giờ làm cho bạn chứng ngộ - bản thân bạn trở
nên chứng ngộ; người khác có thể là tác nhân xúc tác là nhiều nhất, không gì
hơn. Nhưng thực ra mọi thứ xảy ra bên trong bạn; sự hiện diện của người khác có
thể đã giúp đỡ, có vậy thôi. Và nếu bạn thực sự chân thành, ngay cả điều đó
cũng không cần nữa. Nếu bạn chân thành, những người có thể giúp đỡ sẽ tìm bạn,
nếu bạn không chân thành, bạn sẽ tìm những người có thể gây hại. Đó là khác biệt.
Khi một đệ tử tìm thầy, gần như bao giờ cũng sẽ là cái gì đó sai. Khi thầy tìm
đệ tử, chỉ thế thì cái gì đó đích thực sẽ xảy ra.
Làm sao bạn có thể tìm được thầy?
Bất kì cái gì bạn có thể nghĩ đều sẽ là tâm trí bạn, và bạn hoàn toàn dốt nát,
bạn là người mộng du. Bạn sẽ tìm ai đó tương ứng với bạn. Bạn sẽ là tiêu chí.
Thế thì bạn sẽ đi và tìm ai đó người đang làm phép màu.
Bạn có thể đi và tìm Satya Sai
Baba, bởi vì điều đó sẽ là việc đáp ứng sâu sắc cho tham của bạn. Bạn sẽ thấy:
đây là người đó rồi. Nếu ông ta có thể tạo ra được mọi thứ từ không khí, ông ta
có thể làm bất kì cái gì. Bây giờ tham của bạn bị khêu gợi. Bây giờ hấp dẫn sâu
sắc xảy ra ngay lập tức. Đó là lí do tại sao bạn sẽ thấy hàng nghìn người quanh
Satya Sai Baba.
Nếu vị Phật tồn tại, bạn sẽ
không thấy đám đông ở đó, bởi vì không có hấp dẫn. Satya Sai Baba có hấp dẫn
sâu bên trong bạn: tham của bạn bị khêu gợi. Bây giờ bạn biết đây là người
đúng. Nhưng bạn sai. Làm sao bạn có thể quyết định được ai là người đúng? Bạn tạo
ra những kẻ lừa dối của bạn, bạn cho họ cơ hội. Bạn đi theo các nhà ảo thuật,
không theo thầy.
Nếu bạn thực sự muốn tìm thầy,
bỏ tham và bỏ niềm tin của bạn đi. Đi tới thầy trần trụi hoàn toàn trong tâm
trí, không niềm tin nào; dường như bạn là cây vào mùa lá rộng không còn lá nào,
trơ trụi, đứng nổi bật trên nền trời. Bạn đi và tìm thầy với tâm trí trần trụi,
không chiếc lá nào, không niềm tin nào. Chỉ thế thì, chỉ thế thì, tôi nói, bạn
sẽ có khả năng nhìn không phóng chiếu; chỉ thế thì cái gì đó mới thấm vào trong
cuộc sống của bạn từ bên trên. Thế thì không ai có thể lừa bạn được.
Cho nên đừng bận tâm và đừng kết
án kẻ lừa dối: chúng đáp ứng nhu cầu. Bởi vì bạn cần họ, họ có đó. Không cái gì
tồn tại mà không có nguyên nhân nào. Mọi người tồn tại tất cả xung quanh bạn, bởi
vì bạn cần họ. Kẻ cắp tồn tại, kẻ cướp tồn tại, kẻ bóc lột tồn tại, kẻ lừa dối
tồn tại, bởi vì bạn cần họ. Bạn sẽ không ở đâu nếu họ tất cả biến mất; bạn sẽ
đơn giản không có khả năng sống cuộc sống của bạn nếu họ không có đó.
Chuyện này là hay, và phải được
hiểu sâu sắc.
Có một sư tự gọi mình là 'thầy
im lặng'. Thực tại sư là kẻ lừa gạt và không có hiểu biết đích thực.
Bạn có thể giả vờ, và trong tôn
giáo bạn có thể giả vờ nhiều hơn bất kì chỗ nào khác. Bởi vì mọi người là láu
cá theo cách trần gian của họ nhưng họ hoàn toàn hồn nhiên khi có liên quan tới
tôn giáo. Bạn có thể có khả năng biết mọi thứ diễn ra trong chợ, bạn đã sống ở
đó, bạn biết mánh khoé và cách thức và mọi thứ - bạn đã để bản thân mình làm những
điều đó. Bạn là khôn ngoan khi có liên quan tới thế giới, nhưng khi bạn đi vào
trong thế giới của tu viện, từ chợ tới tu viện, có khác biệt lớn lao. Trong tu
viện bạn hoàn toàn hồn nhiên, như đứa trẻ. Bạn có thể rất già, sáu mươi hay bẩy
mươi tuổi, nhưng trong tu viện, trong đền chùa, bạn chỉ giống như đứa trẻ nhỏ.
Bạn đã không sống ở đó, và cùng những điều đó cũng tồn tại ở đó. Lần nữa nó là
cái chợ.
Khi Jesus đi vào đền thờ của
Jerusalem, ông ấy vào với chiếc roi và ông ấy bắt đầu đánh mọi người, bởi vì
nhiều chủ hiệu đã vào trong đền và nhiều người cho vay lãi. Ông ấy lật úp bàn của
họ và ông ấy nói: "Các ông đã làm cho đền của Thượng đế của ta thành cái
chợ. Các ông buôn bán - các ông cút ra đi!" Đây thực sự là cái gì đó - duy
nhất một người, và toàn thể đám đông những kẻ buôn bán trốn mất.
Chân lí có sức mạnh riêng của
nó. Khi cái gì đó là đúng, bạn lập tức trở thành yếu, bởi vì bạn là kẻ nói dối
và bạn lập tức hiểu ngay: Điều đó là đúng. Những người chủ hiệu kia đã không
tranh đấu; những người cho vay lãi kia có thể đã giết Jesus; ông ấy một mình và
họ có nhiều. Nhưng đơn giản với chân lí của điều đó họ thoát hết ra ngoài. Và
chỉ khi họ ra tới bên ngoài rồi họ mới bắt đầu lập kế hoạch phải làm gì với người
này - và chính việc lập kế hoạch của họ là chung cuộc đóng đinh Jesus.
Trong các tu viện, trong các đền
chùa, trong các đạo tràng, một thế giới khác tồn tại. Bạn không biết luật của
nó, các qui tắc của trò chơi này. Bạn có thể bị lừa ở đó rất, rất dễ dàng. Và
những người giả vờ đầy ra đó bởi vì nó dễ dàng thế.
Đây đã từng là cảm giác của
tôi: hai kiểu người đi tới tôn giáo. Một kiểu là người đã sống trong thế giới,
đã sống nó hoàn toàn, và đã đi tới hiểu rằng nó là vô tích sự, vô dụng, phí
hoài cuộc đời. Nó tựa như giấc mơ, và điều đó nữa không là giấc mơ đẹp, mà là
cơn ác mộng. Đây là một kiểu, kiểu đích thực, chân thực, người đã sống qua thế
giới và đã thấy nó là vô dụng, là sa mạc, không ốc đảo trong nó, và đã quay đi.
Việc quay của người đó là toàn bộ. Người đó sẽ không nhìn lại. Không có gì để
nhìn lại. Phật thường hỏi các đệ tử của ông ấy: "Ông đã thực sự quay hoàn
toàn chưa hay ông muốn còn chút ít tâm trí của ông bao giờ cũng nhìn lại, một
phần của ông bao giờ cũng nhìn lại?" Đây là kiểu thứ nhất người thực sự là
đích thực, người đã sống trong thế gian và đã thấy nó chỉ là thất vọng. Đó là
lí do tại sao người đó đã đi tới tôn giáo.
Thế rồi có kiểu khác hoàn toàn
đối lập. Kiểu thứ nhất chỉ một phần trăm, kiểu thứ hai là chín mươi chín phần
trăm. Những người này rất bị thu hút tới tôn giáo. Kiểu này là những người
không thể thành công trong thế giới, người không thể thành công trong tham vọng
của họ, người không thể trở thành quan trọng. Họ đã muốn trở thành thủ tướng và
tổng thống, nhưng họ không thể trở thành được. Họ đơn giản không được mạnh chừng
đó để tranh đấu ở đó. Họ là những người muốn trở thành Rockefellers, hay Fords,
nhưng đã không trở thành được bởi vì cạnh tranh là quá lớn và họ đã không được
làm bằng kim loại mạnh đúng mức. Họ ngu ngơ, bởi vì cuộc sống là cuộc vật lộn
và họ đơn giản kém cỏi. Họ đã không có thông minh chừng nấy, hay loại sức mạnh
đó để tranh đấu và để hoàn thành tham vọng của họ. Những người này cũng quay
sang tôn giáo.
Đây là những kẻ lừa dối lớn. Họ
sẽ trở thành vấn đề cho tôn giáo và cho những người tìm kiếm tôn giáo. Họ sẽ là
kẻ lừa dối ở khắp đền; họ sẽ làm cho ngôi đền thành ngôi nhà buôn bán bởi vì
ham muốn của họ vẫn ở đó che giấu. Họ đã quay sang tôn giáo như các chính khách
- tất nhiên, chính khách đã thất bại trong chính trị. Bạn đi khắp nước mà xem -
quanh các gurus ở mọi nơi bạn sẽ thấy các chính khách những người đã thất bại.
Các cựu bộ trưởng bao giờ cũng được thấy là đang tới guru nào đó - những người
đã muốn quá nhiều trong thế giới mà không thể có được điều đó, họ quay sang tôn
giáo, bởi vì có những điều dễ hơn. Cạnh tranh không nhiều, và bạn có thể giả vờ,
và bạn có thể tin dễ dàng rằng bạn là người rất cao siêu. Và không có cạnh
tranh. Bạn có thể đơn giản nói, 'Tôi đã trở nên chứng ngộ,' và không ai có thể
phủ nhận điều đó, và không ai có thể bác bỏ điều đó. Đơn giản không tồn tại
tiêu chí để đánh giá điều đó, và bạn bao giờ cũng có thể tìm ra những người ngu
đi theo bạn.
Ngay cả một Muktananda cũng có
tín đồ. Có lần tôi đi qua đạo tràng của Muktananda và chỉ để xem cái gì đang xảy
ra ở đó, tôi vào. Tôi chưa bao giờ thấy một người tầm thường như vậy trở thành
nhà lãnh đạo tôn giáo lớn lao của mọi người. Không tiềm năng, không thành tựu,
không sáng suốt - nếu bạn thấy ông ấy đi trên phố bạn sẽ không nhận ra được rằng
có cái gì đó ở đó. Chỉ là điều rất bình thường - và không bình thường theo
nghĩa của Thiền - chỉ là bình thường hoàn toàn. Nhưng ngay cả ông ta cũng có thể
tìm ra tín đồ.
Trên thế gian, hàng triệu kẻ
ngu tồn tại; và họ bao giờ cũng sẵn sàng tin, bao giờ cũng sẵn sàng, sẵn sàng
rơi vào bẫy của bất kì ai. Thực ra, thỉnh thoảng chẳng có bẫy chút nào, nhưng họ
cứ rơi, vì họ muốn tin rằng cái gì đó đang xảy ra. Con người hay tưởng tượng thế,
và bởi vì tưởng tượng của mình, người đó bắt đầu tin rằng cái gì đó đang xảy
ra. Những người này biết ít nhất chừng này về cái gì phải làm.
Ai đó tới tôi và nói: "Tôi
bị đau cột sống." Bây giờ, nếu tôi nói rằng đây đơn giản chỉ là đau, đi tới
bác sĩ, người đó đơn giản quay đi khỏi tôi và không bao giờ quay lại, bởi vì
người đó đã không tới vì điều đó. Nếu tôi nói: "Vâng kundalini của bạn
đang lên," người đó sẽ sung sướng. Những người ngu này bao giờ cũng tìm ra
các Muktananda của họ.
Và không phải là những người rất
bình thường đâu, thỉnh thoảng những người rất thông minh tới. Mới vài ngày trước
đây, một nhà sản xuất phim tới tôi - một tên tuổi nổi tiếng khắp Ấn Độ. Đường
máu của ông ta đã vượt ra ngoài mọi giới hạn bình thường; nó lên tới năm trăm.
Ông ấy thực sự đáng phải chết bây giờ. Ông ấy là người say, người ăn nhiều thức
ăn, bị ám ảnh với việc ăn, nhưng dầu vậy ông ấy vẫn tiếp tục và tiếp tục ăn đồ
ngọt và uống rượu cồn. Bây giờ, bởi vì quá nhiều đường máu, toàn thân ông ấy
run rẩy. Nó phải vậy thôi, bởi vì toàn thân ông ấy bị ốm, mọi thớ thịt của nó bị
ốm, và có run rẩy sâu sắc bên trong. Ông ấy ngồi đó khi tôi nói với người khác,
và ông ấy run rẩy. Thế rồi ông ấy hỏi tôi: "Thầy nghĩ gì? Nó là cái gì -
có phải kundalini đang lên không?"
Bây giờ làm gì với những người
này? Đây là nạn nhân, và đây là người tham gia vào việc tạo ra những kẻ lừa dối;
họ cũng có nửa phần trách nhiệm. Và tôi biết người này cũng thuộc vào nhóm của
Muktananda.
Bây giờ vấn đề nảy sinh cho tôi
- làm gì? Nếu tôi nói: 'Vâng. Đó là Kundalini đang lên và đây là cuộc sống cuối
của bạn. Chẳng mấy chốc, trong vài ngày, bạn sẽ chứng ngộ,' người đó sẽ cúi lạy,
chạm chân tôi và sẽ đi rất sung sướng. Người đó sẽ sung sướng, tôi sẽ sung sướng,
và mọi sự được giải quyết. Và người đó sẽ đi quanh nói về tôi, rằng điều này là
đúng, thầy vĩ đại nhất mà người đó đã đi tới biết. Đó là kinh doanh hời. Đơn giản.
Nhưng thế thì tôi đang lừa người đó, và không chỉ lừa đâu. Tôi đang giết người
đó, tôi là kẻ sát nhân, bởi vì tôi biết rằng người đó sắp chết vì bệnh đái đường,
và bệnh đái đường đã vượt ra ngoài mọi giới hạn. Nếu tôi nói, 'Đây là kundalini
và chứng ngộ đang tới, và điều này giống như samadhi, đó là lí do tại sao bạn
run rẩy; đó là Thượng đế đang giáng xuống bạn,' hay, 'Bạn đang vươn tới điều
Thiêng liêng,' hay 'Điều Thiêng liêng đang giáng xuống bạn,' người đó sẽ rất
sung sướng, mọi người đều sung sướng, không có vấn đề gì. Người đó sẽ làm việc
cho tôi và cho tới khi người đó chết, người đó sẽ cứ nói về tôi.
Nhưng khoảnh khắc tôi nói: 'Điều
này chẳng liên quan gì tới bất kì chứng ngộ nào. Điều này là đơn giản - quá nhiều
đường trong máu. Toàn thân bạn đang sốt. Bạn đừng phí thời gian, bạn đi tới bác
sĩ và nghe theo họ đi,' ngay lập tức tôi có thể thấy thay đổi trên mặt người
đó. Nó đã đổi: Người này không phải là thầy chút nào. Làm sao người đó có thể
là thầy được, và chứng ngộ nữa, khi người đó không thể hiểu được hiện tượng đơn
giản thế đang xảy ra trong mình?
Điều đó thực tế đã xảy ra. Một
người, rất nổi tiếng ở phương Tây, Franklin Jones, đã là đệ tử của Muktananda -
và thế rồi kundalini của ông ấy dâng lên. Muktananda chấp thuận: Ông đã trở
thành một siddha. Không chỉ ông ấy đã chấp thuận, ông ấy đã cho một chứng chỉ
viết. Tôi đơn giản không thể nào tin được cái ngu xuẩn nào diễn ra - chứng chỉ
rằng bạn đã trở thành một siddha, đã chứng ngộ! Cho nên tất nhiên người này đã
trở thành một siddha và ông ta đã đổi tên. Ông ta đã là Franklin Jones, bây giờ
ông ta là Bubba Free John, và ông ta có nhiều tín đồ của riêng mình.
Bây giờ rắc rối bước vào, bởi
vì ông ta đã trở nên chứng ngộ hơn Muktananda đã từng mong đợi, và ông ta đã trở
thành một guru theo quyền riêng của ông ta. Không, ông ta muốn - ông ta lại tới
mới mấy tháng trước - bây giờ ông ta muốn chứng chỉ khác. Bây giờ ông ta muốn
trưng ra: Không cần tôi thuộc vào bất kì thầy nào, bởi vì bây giờ tự bản thân
tôi là thầy rồi, và nghiệp của tôi với ông, với Muktananda, được hoàn thành rồi.
Cho nên, cho tôi chứng chỉ rằng tôi tuyệt đối tự do.
Bây giờ Muktananda ngần ngại -
điều này đi quá xa. Cho nên ông này phủ nhận, ông này sẽ không cho chứng chỉ
khác. Nhưng việc này đã đi quá xa rồi. Người này trở về nhà, viết một cuốn
sách, và nói: "Tất nhiên Muktananda đã giúp tôi chút ít trên con đường của
tôi, nhưng ông ta không phải là người chứng ngộ và tôi huỷ bỏ mọi mối nối của
tôi với ông ta. Ông ta là người thường."
Đây là cách mọi sự diễn ra. Người
đó đã là người chứng ngộ bởi vì người đó đã cho tôi chứng chỉ, người đó là thầy
vĩ đại nhất trên thế giới. Bây giờ người đó không còn thế nữa. Người đó là người
thường - 'Tôi huỷ bỏ mọi mối nối của tôi với ông ta.'
Những điều này cứ diễn ra. Nhớ
điều này, bởi vì bản thân bạn có thể trở thành một phần trong trò chơi như vậy.
Đừng bao giờ tin vào bản thân bạn quá nhiều. Vẫn còn nhận biết đi. Khi bạn tới
tôi, tôi sẽ nói đích xác điều đang xảy ra. Nhiều người đã đi khỏi tôi vì tôi sẽ
không hỗ trợ cho bản ngã của họ và tôi sẽ không đáp ứng ao ước của họ, và tôi sẽ
không nói điều họ muốn tôi nói. Và một khi họ đi rồi, họ chống lại tôi, họ phải
vậy thôi. Có những cái bẫy. Không chỉ những kẻ lừa dối tạo ra chúng, bạn giúp để
tạo ra chúng. Đừng là người tham gia trong bất kì lừa dối nào, phải rất, rất tỉnh
táo.
Sư này, người là kẻ lừa gạt và
không có hiểu biết đích thực tự gọi bản thân mình là 'Thầy im lặng'. Điều đó rất
hay, bởi vì nếu bạn thốt ra cái gì đó bạn có thể bị bắt. Giữ im lặng đơn giản
là hay; thế thì không ai có thể bắt được bạn. Họ nói im lặng là tốt cho hai loại
người: người rất, rất trí huệ phải là im lặng, bởi vì điều họ biết không thể được
nói ra; và người rất, rất ngu, bởi vì nếu họ không im lặng, họ sẽ bị bắt. Cho
nên người này, người là kẻ lừa gạt, thường tự gọi mình là 'Thầy im lặng'. Ông
ta sẽ không thốt ra một lời. Nhưng nếu bạn không thốt ra lời nào bạn không thể
bán được cái gì. Nếu người bán hàng im lặng, làm sao người đó sẽ bán được mọi
thứ? Cho nên ông ta đã nghĩ ra một kế.
Để bán thiền bịp bợm của mình
ông ta có hai sư hầu khá dẻo miệng để trả lời các câu hỏi thay ông ta, nhưng,
dường như để bầy tỏ thiền im lặng bí hiểm của mình, bản thân ông ta không bao
giờ thốt ra một lời.
Một hôm, trong khi vắng hai sư
hầu, một khách hành hương tới ông ấy và hỏi: "Thưa thầy, phật là gì?"
Đây là một trong những câu hỏi
Thiền. Nó có nghĩa: dharma là gì, tôn giáo là gì? Nó có nghĩa: nhận biết là gì?
Nó có nghĩa: người thức tỉnh là gì? Nó là một trong những câu hỏi nền tảng nhất
trong Thiền - Phật là gì? Trạng thái hiện hữu chứng ngộ hoàn toàn đó là gì mà
chúng ta gọi là Phật?
Không biết phải làm gì, hay làm
sao trả lời, ông ta nhìn quanh một cách tuyệt vọng theo mọi hướng tìm người
phát ngôn vắng bóng của mình.
Người hành hương, dường như hài
lòng và thoả mãn, cám ơn thầy, và lại khởi hành cuộc hành trình của mình.
Trên đường người hành hương gặp
hai sư hầu đang trên đường trở về nhà. Anh ta bắt đầu kể cho họ một cách nhiệt
tình thầy im lặng này là người chứng ngộ thế nào.
Anh ta đã phóng chiếu, tất
nhiên. Anh ta phải đã nghe nói rằng những người biết vẫn còn im lặng. Anh ta phải
đã đọc điều đó trong kinh sách, nơi điều được nói cả triệu lần rằng người biết,
không nói; người nói, không biết.
Nhưng đây là những điều rất, rất
ngược đời. Lão Tử nói, ngay chỗ bắt đầu của Đạo Đức Kinh, rằng chân lí không thể
được thốt ra, và điều có thể được thốt ra là không đúng. Nhưng Lão Tử đã thốt
ra điều này - vậy nghĩ sao về điều đó? Điều đó là đúng, hay không? Nó là lời được
thốt ra, nó đã được nói ra. Bây giờ bạn sẽ trong rắc rối rất sâu, Lão Tử nói rằng
chân lí không thể được nói ra, nhưng chừng này ông ấy nói ra rồi. Cho nên việc
nói này là đúng hay không? Nếu nó không đúng điều đó sẽ có nghĩa là chân lí có
thể được thốt ra; nếu nó đúng thế thì ngay cả điều này cũng không thể được thốt
ra.
Tôn giáo đầy những điều ngược đời
và đó là vấn đề. Người này phải đã đọc nhiều Thiền sư nói rằng chân lí không thể
được nói ra. Điều này là đúng: chân lí không thể được nói ra. Nhưng chừng này
có thể được nói, nhiều điều có thể được nói, hàng triệu thứ có thể được nói, mà
sẽ có ích để tìm ra điều không thể được nói. Nhiều điều có thể được chỉ dẫn, và
điều không thể được nói ít nhất cũng có thể được chỉ ra. Toàn thể nghĩa chỉ là
thế này: rằng chân lí là lớn hơn lời. Nó cũng lớn hơn im lặng. Chân lí là bao
la tới mức nó không thể bị buộc ở trong cái bao nang của lời và nó không thể bị
buộc ở trong im lặng. Thực ra, im lặng tồn tại trong chân lí, và lời cũng tồn tại
trong chân lí. Chân lí là bầu trời, là chính không gian.
Thầy này cố giở mánh khoé. Cứ
tưởng rằng chân lí không thể được nói ra, cách tốt nhất là giữ im lặng - nhưng
thế thì không ai sẽ bị thu hút về bạn. Cho nên ông ta có hai sư hầu để nói về
ông ấy - cái loa. Đó là thu xếp tốt, bởi vì nếu họ nói cái gì đó sai, ông ấy
không dính líu, nếu họ nói cái gì đó đúng - chừng đấy là tốt. Nhưng một hôm ông
ấy bị bắt. Bạn có thể lừa mọi người trong lúc này, nhưng bạn không thể lừa mọi
người mãi được. Ngày nào đó, chỗ nào đó, bạn sẽ bị bắt. Bạn không thể làm thu xếp
những điều dối trá mà có thể cứ diễn ra mãi. Chân lí sẽ bùng phát. Chín mươi
chín phần trăm thời gian bạn có thể thành công, nhưng một phần trăm bạn sẽ thất
bại. Và một phần trăm đó sẽ đem toàn thể thành công tới thất bại. Nó sẽ phá huỷ
toàn bộ sự việc.
Một hôm một người hành hương tới
và hỏi: "Phật là gì?" Thầy này nhìn tuyệt vọng theo cách này cách nọ
theo mọi hướng tìm những cái loa đi đâu mất của mình. Đây là chân lí, ông ta
không có câu trả lời để cho. Và bằng việc nhìn mọi hướng, ông ta đang tìm ai đó
khác - không tìm chân lí, không tìm Phật, không chỉ dẫn cái gì bởi một cử chỉ.
Nhưng người hành hương này đã phóng chiếu. Bằng việc nhìn theo mọi hướng, người
hành hương tưởng rằng ông ta thực sự là Thiền sư, thầy lớn. Ông ta không thốt
ra lời nào, nhưng ông ta đang chỉ ra rằng bạn có thể nhìn theo mọi chiều, mọi
hướng, và bạn sẽ không tìm thấy Phật ở đó, bởi vì Phật là ở bên trong. Bạn có
thể tìm và kiếm và bạn sẽ không thấy, bởi vì ông ấy ở trong bản thân người tìm
kiếm. Đây là phóng chiếu, và đây là điều bạn có thể làm một cách dễ dàng. Đây
là cách mọi người bị lừa - họ có tâm trí riêng của họ và những niềm tin và khái
niệm và lí thuyết, và họ phóng chiếu.
Nhiều lần điều đó đã xảy ra cho
tôi. Mọi người phóng chiếu. Một người tới. Người đó tới cùng với cái túi. Tôi
không biết người đó có gì trong túi. Người đó chạm chân tôi và cái túi ở trong
tay người đó, cho nên cái túi cũng chạm chân tôi. Tôi nghĩ điều đó là ngẫu
nhiên. Nhưng người đó có một chai nước bên trong túi, và điều đó là không ngẫu
nhiên. Người đó muốn chân tôi chạm vào cái chai, và tôi hoàn toàn không nhận biết
về điều người đó làm. Thế rồi, sau vài ngày, người đó tới và người đó cám ơn
tôi, và người đó rất, rất biết ơn. Người đó nói: "Thầy đã chữa khỏi bệnh
cho tôi.". Tôi hỏi: "Bệnh gì? Tôi không biết bệnh của bạn." Người
đó nói: "Tôi bị đau đầu nặng trong nhiều năm, một loại đau nửa đầu, và nước
tôi mang ở lần trước tôi đến, tôi đã chạm nó vào chân thầy." Người đó nói:
"Dù hoàn cảnh là bất kì cái gì, thầy đã chạm vào chai nước và tôi đã uống
nó trong vài ngày và đau đầu hoàn toàn mất đi."
Bây giờ thì làm gì đây? Nếu tôi
nói rằng đây đơn giản là phép thần riêng của người đó, người đó đã làm nó, đấy
là tự thôi miên, thế thì có khả năng là đau đầu có thể quay lại; bởi vì bạn
không thể tin được vào bản thân bạn, bạn bao giờ cũng tin vào ai đó. Bạn không
thể tin được vào bản thân bạn - nhưng nếu bạn không thể tin được vào bản thân bạn,
làm sao bạn có thể tin được vào bất kì ai? Nhưng điều này cứ diễn ra. Bạn cảm
thấy bất lực bên trong: bạn không thể tin được vào bản thân mình. Bạn tìm người
nào đó, và qua niềm tin vào ai đó, phép thần riêng của bạn, tự thôi miên riêng
của bạn bắt đầu có tác dụng. Người này đã được chữa khỏi. Ngay chỗ đầu tiên,
đau đầu của người đó phải đã do bản thân người đó tạo ra - bởi vì đau đầu thực
không thể được chữa theo cách như vậy, chỉ đau đầu giả, đau đầu tâm lí - ngay
chỗ đầu tiên đau đầu đã là thôi miên; ở chỗ thứ hai, người đó đã chữa nó. Nhưng
người này là nguy hiểm, bởi vì nếu bạn tạo ra đau đầu bạn cũng có thể tạo ra
ung thư. Phóng chiếu mọi thứ...
Có lần chuyện xảy ra là một người
ở cùng tôi và chúng tôi ngủ trong cùng phòng. Trong đêm tôi phải ra nhà vệ sinh
và anh ta phải đã rất buồn ngủ, nửa thức nửa ngủ. Cho nên anh ta nhìn vào giường
tôi và tôi không có đó. Thế rồi anh ta phải đã rơi vào giấc ngủ trong vài giây.
Khi tôi trở lại và anh ta phải đã nhìn lần nữa - tôi ở đó! Thế là anh ta nghĩ rằng
trong vài giây đó tôi đã biến mất. Anh ta nhảy ra khỏi giường, nắm lấy chân tôi
và nói: "Nói cho tôi đi - thầy đã làm phép màu - nhưng nói cho tôi thầy đã
làm nó thế nào? Bây giờ tôi sẽ không bao giờ bỏ thầy. Thầy là thầy đúng!"
Cho nên tôi bảo anh ta: "Được thôi. Bạn sẽ không bỏ tôi; nhưng ít nhất
cũng cho tôi một cơ hội nói liệu tôi có thích bạn bao giờ cũng ở cùng tôi hay
không chứ - bởi vì bạn đơn giản là ngu." Nhưng người này nói: "Không,
thầy đừng cố đào thoát. Tôi sẽ không bỏ thầy. Tôi đã thấy phép màu: vì điều này
tôi đã chờ đợi. Tôi sẽ chọn thầy mà có thể biến mất. Thầy đã làm điều đó. Chính
mắt tôi đã thấy điều đó!"
Tâm trí là trò chơi rất tinh
vi. Bạn có thể nghe điều tôi không nói; bạn có thể trải qua những điều tôi
không làm; bạn có thể tự lừa dối bản thân bạn. Cho nên không nhất thiết là ai
đó phải lừa bạn. Bạn có thể tự lừa bản thân mình. Bạn là kẻ tự lừa dối.
Người này, thấy thầy im lặng nhìn
một cách tuyệt vọng khắp xung quanh, cứ tưởng rằng đây là người đúng, người chứng
ngộ lớn, đang chỉ dẫn rằng Phật không thể được tìm thấy ở bất kì chỗ nào. Cho
nên, được thoả mãn, rất hài lòng, người đó cám ơn thầy và lại lên đường trên cuộc
hành trình của mình.
Trên đường người hành hương gặp
hai sư hầu đang trên đường trở về nhà. Anh ta bắt đầu kể cho họ một cách nhiệt
tình thầy im lặng này là người chứng ngộ thế nào.
Anh ta nói: "Tôi đã hỏi thầy
phật là gì và thầy lập tức quay mặt sang đông và sang tây ngụ ý rằng con người
bao giờ cũng tìm phật ở đây và ở kia, nhưng thực tại, phật không được tìm thấy
theo bất kì chiều hướng nào. Ôi ông ấy là thầy chứng ngộ làm sao, và giáo huấn
của ông ấy sâu sắc làm sao!"
Khi các sư hầu trở về, thầy im
lặng rầy la họ: "Các ông đi đâu suốt cả thời gian này? Vừa mới đây ta đã
lúng túng đến chết và gần như bị huỷ hoại bởi kẻ hành hương tò mò."
Nhớ kĩ chuyện này, bởi vì nó
cũng có thể là câu chuyện của bạn trên đường. Và điều này không nên là vậy -
chuyện này không nên trở thành câu chuyện của bạn. Tôi đang kể những chuyện này
và nói về chúng để làm cho bạn nhận biết về những điều nào đó. Tôi thích những
chuyện này, bởi vì chúng chỉ dẫn đơn giản. Làm sao tránh chúng để cho bạn không
bị lừa? Không cái gì có thể được làm với kẻ lừa gạt. Bạn có thể làm được gì? Họ
có đó và cái toàn thể cũng cho phép họ - xa chừng đó là tốt. Bạn không thể làm
gì được về kẻ lừa gạt, cho nên đừng lo nghĩ, cứ để họ là bản thân họ đi. Nhưng
bạn có thể làm cái gì đó về bản thân bạn, đó mới là vấn đề.
Tôi không muốn bạn trở thành những
nhà cách mạng và đi săn lùng các baba. Không. Kệ họ với bản thân họ đi. Tôi
đang bảo bạn, đừng trở thành nhà cách mạng, nhưng trở nên nhận biết hơn để cho
những điều như vậy không xảy ra cho bạn, có vậy thôi. Các baba sẽ tiếp tục, bao
giờ cũng vậy, bởi vì kẻ ngu có đó, và những kẻ ngu cần họ; họ đáp ứng cho nhu cầu
đặc biệt.
Cho nên cái gì cần được làm? Bạn
chỉ có thể làm một điều thôi. Bạn vứt bỏ nhu cầu đó ở bên trong bạn. Đừng phóng
chiếu. Đừng cho phép niềm tin lắng đọng trong tâm trí bạn. Lau sạch tâm trí mọi
ngày, như người ta lau nhà; bụi tụ lại cả ngày, đến tối bạn lau sạch nó, và lại
lau buổi sáng. Trong đêm bạn đã không làm gì, nhưng dầu vậy trong đêm bụi vẫn lắng
đọng, cho nên đến sáng bạn lau lần nữa. Liên tục lau tâm trí bạn khỏi các niềm
tin, lí thuyết, ý tưởng, triết lí, học thuyết, kinh sách. Bạn đơn giản lau sạch
tâm trí bạn khỏi những huyên thuyên tán gẫu và bạn cố nhìn vào thực tại mà
không có tâm trí nào bên trong. Chỉ nhìn, cái nhìn thuần khiết, nhìn chăm chăm
không căn cứ. Tilopa nói: "Nhìn chăm chăm và mahamudra sẽ là của
ông." Bạn sẽ đạt tới chứng ngộ cao nhất cho tâm thức con người. Nhìn chăm
chăm không căn cứ. Để cho mắt bạn trong trẻo khỏi mọi khái niệm. Thế thì thực tại
sẽ được hiển lộ cho bạn, bởi vì bạn sẽ không bóp méo nó và bạn sẽ không phóng
chiếu nó và bạn sẽ không để cái gì vào trong nó.
Người hành hương này đã làm gì?
Người đó có ý tưởng nào đó và người đó đặt các ý tưởng này vào trong điệu bộ của
thầy, người đang nhìn quanh tìm cái loa của mình. Người đó đặt ý tưởng riêng của
mình vào tình huống đó. Người đó phải đã đọc ở đâu đó rằng Phật không thể được
tìm thấy theo bất kì hướng nào. Điều đó được phóng chiếu.
Đừng là máy chiếu, đừng là tâm
trí tích cực. Để tâm trí bạn hoàn toàn thụ động, cảm nhận. Đừng đem bất kì cái
gì từ tâm trí vào thực tại, bằng không bạn sẽ bóp méo nó. Đơn giản cho phép thực
tại đi vào tâm trí và bạn là người quan sát thụ động, người chứng kiến thụ động.
Thế thì, dù hoàn cảnh là bất kì cái gì, bạn sẽ biết. Thế thì cái đang đó sẽ được
hiển lộ cho bạn, và chỉ cái đó có thể đưa bạn tới chín chắn, tới trưởng thành,
và tới việc nở hoa chung cuộc.
Bỏ tâm trí đi nếu bạn muốn biết
cái thực. Gạt tâm trí sang bên nếu bạn muốn xuyên thấu vào trong chân lí. Chân
lí bao giờ cũng có đó, nhưng tâm trí bạn đang đứng ngay ở giữa. Gạt tâm trí
sang bên, làm ra cửa sổ và nhìn, và mọi thứ, chính bí ẩn của cuộc sống, trở nên
được lộ ra trước bạn. Với tâm trí không ai đã bao giờ có khả năng biết chân lí.
Không có tâm trí bất kì ai cũng có thể biết chân lí, bởi vì tâm trí là rào chắn
duy nhất. Tâm trí phải dừng lại cho chân lí hiện hữu.
Bạn không có gì khác ngoài tâm
trí, cho nên điều đó là khó, rất khó gạt nó sang bên - gian nan, nhưng điều đó
xảy ra nếu bạn cứ cố gắng. Lúc ban đầu chỉ vài giây của những thoáng nhìn sẽ có
đó. Nhưng ngay cả những thoáng nhìn đó sẽ cho bạn chiều hướng mới. Trong vài
giây tâm trí dừng lại, và đột nhiên, dường như có tia chớp, toàn thể thế giới của
tâm trí biến mất và thế giới của cái thực được hiển lộ. Những tia chớp này sẽ xảy
ra cho bạn, và thế rồi, dần dần, bạn sẽ được lắng đọng vào trong trạng thái của
vô trí. Thế rồi không có nhu cầu về tia chớp, mặt trời đã mọc. Bây giờ là buổi
sáng, mọi bóng tối biến mất.
Người tôn giáo là con người của
vô trí, vô niềm tin. Người tôn giáo là con người của tin cậy.
0 Đánh giá